Fot.1 Rejon ściany eksploatacyjnej (KWK Piast )

Transkrypt

1 Wizyty studyjne 5-cio dniowe Krajowe Wizyty Studyjne są działaniem realizowanym na Wydziale Górnictwa i Geoinżynierii AGH, w ramach zadania projektu Fabryka Inżynierów, skierowanym do studentów/ek III roku studiów I stopnia oraz I roku studiów II stopnia wszystkich specjalności kierunku Górnictwo i Geologia. Ich celem jest wzbogacenie programu kształcenia poprzez zajęcia praktyczne, realizowane w zakładach górniczych oraz umożliwienie nawiązania relacji z potencjalnymi pracodawcami, jak również wzmocnienie zainteresowania wybranym profilem nauczania. III edycja krajowych wizyt studyjnych odbyła się w 3 turach: 4-9 maja, maja oraz maja 2011 roku. Wszystkie 33-osobowe grupy realizowały ten sam program zajęć, który był modyfikowany w niewielkim stopniu, w zależności od potrzeb studentów/ek oraz aktualnych ograniczeń związanych z ruchem odwiedzanego zakładu górniczego. Kadrę opiekunów w br. stanowili: dr inż. Wacław Andusikiewicz, dr inż. Waldemar Kępys, mgr inż Jacek Pietrzyk, dr inż Kazimierz Różkowski, mgr inż. Witold Kowol, mgr inż. Natalia Schmidt, dr inż. Romulad Ogrodnik, mgr inż Michał Karch i mgr inż. Karolina Kaznowska. Za organizację wizyt odpowiedzialny był mgr inż. Łukasz Herezy. Wzorem dwóch poprzednich edycji realizowanych w poprzednich latach zajęcia praktyczne dla studentów/ek zorganizowano w czołowych zakładach górniczych poszczególnych sektorów górnictwa. W programie wizyt znalazły się następujące zakłady górnicze: KWK Piast (Kompania Węglowa S.A.), KWK Staszic (Katowicki Holding Węglowy S.A.) ZG Rudna, ZG Lubin, ZG Polkowice-Sieroszowice, Zakłady Wzbogacania Rud (KGHM Polska Miedź S.A) Kopalnia Soli Kłodawa S.A. KWB Bełchatów (PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A) Kopalnia Dolomitu Radkowice (Lafarge Kruszywa i Beton S.A.)

2 Poszczególne grupy studentów/ek wyjeżdżały w rejon Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego w celu wizyty w jednej z dwóch kopalń węgla kamiennego: KWK Piast lub KWK Staszic, należących odpowiednio: do Kompanii Węglowej S.A. oraz do Katowickiego Holdingu Węglowego S.A. Studenci/tki mieli/miały okazję zapoznać się ze specyfiką pracy w takim zakładzie, otrzymać informacje dotyczące całego procesu podziemnej eksploatacji węgla kamiennego, a po uprzednim przeszkoleniu z zakresu BHP, zjechać pod ziemię i zobaczyć pracę przodka eksploatacyjnego w ścianowym systemie eksploatacji, likwidację ściany bądź mechaniczne drążenie wyrobiska korytarzowego, zwiedzić zakład przeróbczy oraz porozmawiać z przedstawicielami władz odwiedzanej kopalni. Fot.1 Rejon ściany eksploatacyjnej (KWK Piast ) W zakładach górniczych rud miedzi: ZG Rudna, ZG Polkowice-Sieroszowice lub ZG Lubin, należących do światowego potentata miedziowego - KGHM Polska Miedź S.A., studenci/tki otrzymali/ły informacje dotyczące ruchu zakładu, a następnie mieli/miały możliwość zapoznania się ze specyfiką filarowokomorowego systemu eksploatacji, udając się Land Rover ami na oddział wydobywczy, aby tam zobaczyć pracę samojezdnych wozów wiertniczych i kotwiących.

3 Fot.2 W przodku solnym drążonym przez kombajn solny (KGHM Polska Miedź S.A.). Kolejny punkt wizyty stanowiła Kopalnia Soli Kłodawa, która jest głównym polskim producentem soli kamiennej. Studenci/tki mieli/miały tu okazję obejrzeć proces eksploatacji soli kamiennej za pomocą materiałów wybuchowych oraz powstawania komór eksploatacyjnych w wariancie spągowo-schodowym, a następnie uczestnicy/czki wizyty udali/ły się do zakładu przeróbczego, gdzie przy wykorzystaniu m.in. robotów, sól przygotowywana była do dystrybucji. Fot.3 Zwały soli w zakładzie przeróbczym, Kopalnia Soli Kłodawa

4 W trakcie zwiedzania Kopalni Węgla Brunatnego w Bełchatowie, należącej do PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. studenci/tki mieli możliwość obejrzenia wielkich zwałowarek, wielonaczyniowych koparek kołowych i łańcuchowych (również od środka) oraz ich pracy na frontach eksploatacyjnych; zbiorników retencyjnych, przepompowni, systemu taśmociągów transportujących urobek do pobliskiej Elektrowni Bełchatów. Fot.4 Zwałowarka Z95, KWB Bełchatów Ostatni etap Krajowych Wizyt Studyjnych stanowiła Kopalnia Dolomitu Radkowice, należąca do Lafarge Kruszywa i Beton Sp. z o.o. W ramach jej zwiedzania studenci/tki mogli/ły zobaczyć m.in. urabianie materiałem wybuchowym, zdejmowanie nadkładu koparkami jednonaczyniowymi, system odwadniania i zakłady przeróbcze oraz załadunek urobku, co stanowi niemal cały proces technologiczny produkcji kruszywa.

5 Fot.5 Wyrobisko kopalni Radkowice Każdy/a uczestnik/czka wyjazdu otrzymał/a do wypełnienia ankietę ewaluacyjną. Spośród 99 rozdanych ankiety zwróconych zostało 88 egzemplarzy. W grupie badawczej było 10 kobiet, 74 mężczyzn oraz zaobserwowano 4 braki danych dotyczące płci. Wiek uczestników/czek zamyka się w przedziale lat. Tabela nr 1 pokazuje, rozkład płci oraz wieku respondentów/ek. Tabela 1 Wiek Ogółem Płeć kobieta mężczyzna Ogółem Studenci/tki zgodnie przyznają, że wyjazdy realizowane były zgodnie z planem. W kwestii oczekiwań dotyczących wyjazdu wypowiedziało się 66 osób. Do analizy zakwalifikowano jednak 62 odpowiedzi, biorąc pod uwagę ich wartość merytoryczną. W tabeli nr 2 zostały umieszczone odpowiedzi pogrupowane według ilości wskazań.

6 Studenci i studentki chcieli przede wszystkim poznać charakter pracy w kopalni oraz różne typy zakładów górniczych po 17 wskazań. 9 osób oczekiwało zdobycia wiedzy praktycznej, 7 chciało porównać metody eksploatacji różnych surowców. Tabela 2 Oczekiwania L. Odp. Poznanie charakteru pracy w kopalniach 17 Poznanie różnego typu kopalń 17 Zdobycie wiedzy praktycznej 9 Porównanie metod eksploatacji różnych surowców 7 Poszerzenie wiedzy 3 Poznanie budowy i zasady pracy maszyn górniczych 3 Porównanie kopalni odkrywkowej z podziemna 2 Poznanie technologii w zależności od rodzaju kopalni 2 Poznanie różnic miedzy kopalniami podziemnymi a odkrywkowymi 2 SUMA: 62 Wykres nr 1 ilustruje rozkład odpowiedzi na pytanie: Czy wizyta studyjna spełniała Pana/Pani oczekiwania? Uzyskano 85 ważnych odpowiedzi. 2 studentom trudno było udzielić jednoznacznej odpowiedzi, natomiast pozostała część badanych twierdziła, że wizyty raczej spełniły (1 studentka i 10 studentów) oraz zdecydowanie spełniły ich oczekiwania (9 studentek i 63 studentów). Wykres 1

7 85 ważnych odpowiedzi dotyczących merytorycznej oceny wyjazdu znajduje się tabeli nr 2. W tej kwestii wypowiedziało się 10 kobiet i 75 mężczyzn, 1 brak danych dotyczących płci. Większość respondentów/tek oceniła dobrze (27) i bardzo dobrze (55) merytoryczne przygotowanie wyjazdu. 1 studentka i 2 studentów wystawiło ocenę zadowalającą. Tabela 2 Jak ocenia Pan/Pani merytoryczne przygotowanie wyjazdu? Ogółem zadowalająco dobrze bardzo dobrze Płeć kobieta mężczyzna Ogółem osób stwierdziło, że praktyczne zagadnienia poruszane w trakcie wizyty studyjnej wzbogaciły ich wiedzę. Jedna osoba była niezdecydowana i 1 osoba na skali porządkowej zaznaczyła odpowiedź: raczej nie. Wszystkie dane zawarte są w tabeli nr 3. Tabela 3 Czy praktyczne zagadnienia poruszane w trakcie wizyty studyjnej wzbogaciły Pana/Pani wiedzę? Ogółem raczej nie trudno zdecydowanie raczej tak powiedzieć tak Płeć kobieta mężczyzna Ogółem ważnych odpowiedzi udzielono na pytanie: czy sposób przygotowania wizyty studyjnej umożliwił Panu/Pani aktywny w niej udział? Nikt nie zaznaczył odpowiedzi skrajnie negatywnej: zdecydowanie nie. Raczej nie zaznaczył 1 mężczyzna; 3 studenci zaznaczyli odpowiedź: trudno powiedzieć; 1 kobieta i 16 mężczyzn raczej tak oraz 9 studentek i 55 studentów zdecydowanie tak (tabela nr 4).

8 Tabela 4 Czy sposób przygotowania wizyty studyjnej umożliwił Panu/Pani aktywny w niej udział? Ogółem raczej nie trudno zdecydowanie raczej tak powiedzieć tak Płeć kobieta mężczyzna Ogółem % badanej grupy oceniła swoją aktywność podczas wizyty bardzo wysoko 6 studentów i 21 studentek, 45% respondentów/tek oceniło swoją aktywność jako wysoką 4 kobiety i 34 mężczyzn, 18 studentów jako zadowalającą natomiast 1 student średnią i 1 student niską ( tabela nr 5). Tabela 5 Własną aktywność podczas wyjazdu ocenia Pan/Pani jako : niską średnią zadowalającą wysoką bardzo Ogółem wysoką Płeć kobieta mężczyzna Ogółem Wyjazdy studyjne to dla studentów wyższych roczników doskonała okazja do zweryfikowania w praktyce wiedzy teoretycznej, nabytej w murach uczelni. W ankiecie poproszono studentów/tki o odpowiedź na pytanie: Czy w trakcie wyjazdu miał/ła Pan/Pani możliwość wykorzystania w praktyce nabytej w trakcie studiów wiedzy teoretycznej? Otrzymano 84 ważne odpowiedzi na to pytanie. 87% badanych udzieliło odpowiedzi zdecydowanie tak i raczej tak. 1 studentka i 4 studentów jest niezdecydowanych, natomiast 5 studentów uważa, że raczej nie, a 1 student, że zdecydowanie nie, mieli możliwości wykorzystania w praktyce nabytej wiedzy teoretycznej (tabela nr 6).

9 Tabela 6 Czy w trakcie wyjazdu miał/ła Pan/Pani możliwość wykorzystania w praktyce nabytej w trakcie studiów wiedzy teoretycznej? Ogółem zdecydowanie nie raczej nie trudno powiedzieć raczej tak zdecydowanie tak Płeć kobieta mężczyzna Ogółem ważnych odpowiedzi udzielono na pytanie o praktyczne umiejętności nabyte w trakcie wizyty studyjnej. Wielu studentów wskazywało kilka rodzajów umiejętności praktycznych, stąd w tabeli nr 7 ilość wskazań równa się 61. Najwięcej, bo 22 osoby, jako praktyczną umiejętność wskazało poruszanie się po kopalni. Jak korzystać z różnego rodzaju urządzeń pracujących na terenie kopalni, w tym z aparatu ucieczkowego, wskazało 16 osób, poznanie technologii eksploatacji 10 uczestników/czek. 5 osób stwierdziło, że zamiast zdobyć nowe umiejętności praktyczne raczej poszerzyło swoją wiedzę teoretyczną, z uwagi na fakt, że podczas wizyty studyjnej byli/ły głównie słuchaczami/kami. Wszystkie pogrupowane odpowiedzi zawarte są w poniższej tabeli nr 7. Tabela 7 Praktyczne umiejętności nabyte w trakcie wizyty studyjnej Jak poruszać sie po kopalni Liczba Odpowiedzi 22 Jak korzystać z aparatu ucieczkowego i innych urządzeń 16 Poznanie technologii eksploatacji 10 Poznanie zasad BHP 5 Przekrojowe spojrzenie na polskie górnictwo 3 Wzbogacenie wiedzy na temat urabiania kopaliny metoda odkrywkową 2 Poznanie specyfiki pracy w poszczególnych zakładach górniczych 1 Jak powinno się nadzorować i doglądać wyrobiska 1 Zakładanie onucy 1 SUMA: 61

10 10 studentek i 74 studentów wypowiedziało się w kwestii oceny poziomu wiedzy praktycznej po zakończeniu wyjazdu. Nikt nie zaznaczył odpowiedzi negatywnych natomiast, 24 osoby oceniły poziom nabytej wiedzy praktycznej jako zadowalający, 49 osób uznało go za wysoki, a 11 jako bardzo wysoki. Rozkład odpowiedzi w podziale na płeć zawiera tabela nr 8. Tabela 8 Jak ocenia Pan/Pani poziom swojej wiedzy praktycznej po zakończeniu wyjazdu? Ogółem zadowalający wysoki bardzo wysoki Płeć kobieta mężczyzna Ogółem W następnej kolejności uczestnicy/czki wyjazdu studyjnego zostali/ły poproszeni/one o odpowiedź na pytanie czy tematyka wyjazdu była dla nich interesująca? Na pięciostopniowej skali porządkowej respondenci/tki zaznaczyli/ły tylko dwie odpowiedzi raczej tak: 1 kobieta i 14 mężczyzn oraz zdecydowanie tak: 9 kobiet i 60 mężczyzn. W sumie uzyskano 84 ważne odpowiedzi. Ich rozkład odpowiedzi zawiera tabela nr 9. Tabela 9 Czy tematyka wyjazdu była dla Pana/Pani interesująca? Ogółem zdecydowanie raczej tak tak Płeć kobieta mężczyzna Ogółem Które z poruszanych w trakcie wyjazdu zagadnień okazały się dla Pana/Pani najbardziej interesujące? To kolejne, ważne z punktu widzenia organizacji kolejnych edycji wsparcia, pytanie otwarte, zadane respondentom/tkom. Zaobserwowano 77 ważnych odpowiedzi i 11 braków danych. Studenci i

11 studentki najczęściej wskazywali różnego rodzaju formy eksploatacji złóż jako najbardziej interesujące elementy wizyty studyjnej 30 odpowiedzi. 17 osób uważa, że sam fakt zwiedzania różnego typu kopalni zasługuje na uwagę, przy czym część grupy wskazuje konkretne kopalnie, a część wypowiada się ogólnie na temat wszystkich odwiedzanych kopalni. 8 osób zainteresowanych było najbardziej zmechanizowaną częścią górnictwa tzn. różnego rodzaju maszynami, które są potrzebne do pracy w kopalni. Zanotowano niewielkie zainteresowanie ze strony respondentów/tek w zakresie urabiania i wydobycia oraz warunków pracy i płacy w polskich kopalniach. Badana grupa w większości pozytywnie oceniła dobór odwiedzanych kopalń. W sumie na pytanie: Czy przedsiębiorstwa, które obejmowała wizyta studyjna były trafnie dobrane do Pana/Pani specjalności studiów? udzielono 84 odpowiedzi. Na pięciostopniowej skali Likerta 6 studentek i 52 studentów zaznaczyło odpowiedź zdecydowanie tak. 4 kobiety i 21 mężczyzn zaznaczyło odpowiedź raczej tak, natomiast jeden mężczyzna nie potrafi udzielić jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Nikt nie zaznaczył odpowiedzi skrajnie negatywnych raczej nie oraz zdecydowanie nie. W cyklu kształcenia na studiach inżynierskich i magisterskich przygotowuje się studentów i studentki do pracy w danym zawodzie. To ważny element edukacji na uczelni wyższej. Celem jest nie tylko nauczyć, ale również przybliżyć potencjalne miejsce pracy przyszłym absolwentom/tkom. Dla wykładowców ważne jest zatem, aby pozyskać wiedzę czy organizowane w ramach ścieżki edukacyjnej formy wsparcia przybliżają studentom/tkom wiedzę na temat przyszłego środowiska pracy. Kolejne pytanie dotyczyło właśnie tej kwestii. Na pytanie czy wizyta studyjna przybliżyła Panu/Pani wiedzę na temat specyfiki wyuczonego zawodu? odnotowano 85 ważnych odpowiedzi w tym 10 kobiet i 71 mężczyzn udzieliły odpowiedzi pozytywnej natomiast 4 mężczyźni udzielili odpowiedzi negatywnej. Zatem, czy program wizyt studyjnych odpowiadał poziomowi uniwersyteckiemu? Dwóch mężczyzn miało problem z udzieleniem odpowiedzi, 7 kobiet i 17 mężczyzn twierdziło, że raczej tak, a 3 studentki i 56 studentów uważało, że wizyty studyjne zdecydowanie były zorganizowane na poziomie uniwersyteckim. Rozkład odpowiedzi ilustruje wykres nr 2.

12 Wykres 2 Ostatni blok pytań dotyczył kwestii organizacyjnych. Badana grupa poproszona została o ocenę jakości transportu, noclegów oraz wyżywienia. Studenci i studentki uważają, że jakość poszczególnych usług była na wysokim i bardzo wysokim poziomie. Taką opinię wyraziło ponad 84% respondentów/tek. Około 13% uczestników/czek wyjazdu uważa, że standard tych usług był zadowalający. Tylko dwie osoby oceniły nisko trzy badane kwestie. Ogólną organizację wyjazdów w 92% badana grupa oceniła dobrze i bardzo dobrze. Tylko jeden mężczyzna stwierdził, że była ona na poziomie średnim, a 1 kobieta i 2 mężczyzn oceniło ją w stopniu zadowalającym. Dokładny rozkład odpowiedzi znajduje się w tabeli nr 10.

13 Tabela 10 Jak ocenia Pan/Pani ogólną organizację wyjazdu? Ogółem średnia zadowalająca dobra bardzo dobra Płeć kobieta mężczyzna Ogółem Podsumowując, wizyty studyjne spełniły oczekiwania studentów/ek. Pozytywnie ocenili/ły oni/one przygotowanie merytoryczne wizyt, a ich tematyka była dla nich interesująca. Uczestnicy/czki wizyt przyznali/ły, że przedsiębiorstwa, które obejmowały wizyty były trafnie dobrane. Studenci/tki uważają, że praktyczne zagadnienia poruszane w trakcie wizyt wzbogaciły ich wiedzę. 13% badanych miało wątpliwości, co do możliwości wykorzystania w praktyce nabytej w trakcie studiów wiedzy teoretycznej. Może to oznaczać, że istotna część studentów/ek uważa, że uczelnia w niewystarczający sposób przygotowuje ich/je do zawodu, a zajęcia na uczelni technicznej powinny zawierać większą ilość zajęć praktycznych, pozwalających na skonfrontowanie nabytej wiedzy na kierunku górnictwo i geologia z problemami spotykanymi w ruchu zakładu górniczego. Wniosek ten uzasadnia potrzebę wzbogacenia programu nauczania o takie formy jak praktyki, czy krajowe wizyty studyjne, zwłaszcza, jeśli wziąć pod uwagę to, że studenci/tki potwierdzają, że w ich trakcie zdobywają praktyczne umiejętności. Tegoroczny program Krajowych Wizyt Studyjnych został w pełni zrealizowany, a podstawowe cele osiągnięte. Nie sposób nie docenić zdobytego podczas wizyt doświadczenia. Pozwoliły one studentom/kom spojrzeć przekrojowo na polski przemysł górniczy i obiektywnie ocenić jego stan. Wizyta na wielu stanowiskach pracy, zarówno w kopalniach podziemnych jak i odkrywkowych przybliżyła im specyfikę pracy i wymagania, jakie stawiane są przed ich pracownikami. Wyjazd niewątpliwie dał jego uczestnikom/czkom możliwość lepszego zrozumienia zagadnień teoretycznych oraz sprawdzenia, w jaki sposób przekładają się one na codzienną praktykę w branży, w której już wkrótce, jako absolwenci/tki, podejmą pracą. Wyniki badań ankietowych wskazują jednoznacznie na potrzebę kontynuowania w następnych latach tej

14 formy kształcenia oraz wprowadzenia jej do kanonu nauczania na studiach inżynierskich.