Krok po kroku do samodzielnoêci

Transkrypt

1 Krok po kroku do samodzielnoêci Kiedy chory potrafi ju samodzielnie utrzymaç równowag w pozycji stojàcej, mo na rozpoczàç nauk chodzenia. JeÊli nie ma du ego niedow adu w nodze, wystarczy mu do pomocy jedna osoba, której b dzie si przytrzymywa zdrowà r kà. Chory powinien rozpoczynaç chodzenie, wysuwajàc zdrowà nog, a potem dosuwaç lub lepiej przystawiaç pora onà. Gdy ma znaczny niedow ad nogi, muszà mu towarzyszyç dwie osoby: idàca po

2 54/Udar mózgu stronie pora onej b dzie mu pomagaç w przestawianiu nogi z niedow adem, przesuwajàc jà w asnà stopà lub pociàgajàc za przymocowanà do obuwia tasiemk. Na tym etapie rehabilitacji chory mo e korzystaç z barierki umocowanej wzd u Êciany, a gdy si jej przytrzymuje, zwykle jedna osoba mo e sobie poradziç z rehabilitacjà, przesuwajàc jego niesprawnà nog. Nale y dbaç o to, by chory od poczàtku chodzi prawid owo, w aêciwie stawia nogi, przyjmowa poprawnà sylwetk. Lepiej, by chodzi prawid owo z pomocà, ni nieprawid owo samodzielnie, bo z e nawyki utrwalajà si, a samodzielnoêç przychodzi z czasem. Kiedy tylko stanie si to mo liwe, chory powinien staraç si robiç wykrok nogà obj tà niedow adem, a nie tylko jà dosuwaç. Gdy sprawnoêç chorego ju si poprawi, mo na zaczàç nast pny etap nauki chodzenia za pomocà laski. Zgodnie z najnowszymi wskazaniami, nie poleca si balkonika na czterech nogach chyba e jest to sk adany, trójko owy balkonik, którego tylne ko a blokujà si przy nacisku, takich jednak u nas brakuje. Na poczàtku mo e opieraç si na przyk ad o stojak, dajàcy wi ksze bezpieczeƒstwo i stabilne oparcie, potem trójnogà lask (tak zwany trójnóg), wreszcie zwyk à lask. Gdy chory coraz lepiej chodzi za jej pomocà, mo na zaczàç uczyç go chodziç tak e po schodach i nierównym gruncie. Ca y czas trzeba jednak pami taç, eby zaczyna chodzenie sprawnà nogà. Niekiedy chodzenie jest utrudnione z powodu zniekszta ceƒ nóg czy stóp. Trzeba wówczas nosiç buty ortopedyczne z szynà lub stosowaç inne udogodnienia, które zaproponujà rehabilitanci. Mo na równie zastosowaç do çwiczeƒ pi ki gimnastyczne lub jeêli sà odpowiednie warunki prowadziç çwiczenia w wodzie. Sà one zresztà bardzo skuteczne. Pierwsze çwiczenia Przykazania dla opiekuna: Zmieniaj pozycj cia a le àcego pacjenta co najmniej co 2 3 godziny. U ó chorego tak, by zachowywa bezpiecznà odleg oêç od brzegów ó ka. Zmieniaj pozycj chorego tak e wtedy, gdy siedzi (nachylenie pleców, u o enie ràk, nóg).

3 Rehabilitacja czyni cuda/55 Uwa aj na u o enie jego ràk i nóg zarówno wtedy, gdy le y, jak i wtedy, gdy siedzi. (Kontroluj, czy stopa po stronie pora onej spoczywa p asko na pod odze, czy pora ona r ka nie zwisa). U o enie chorego z pora eniem i niedow adem po owiczym Nieprzytomnego nale y u o yç na boku lub na brzuchu, by zapobiec zapadaniu si j zyka, które mo e utrudniaç oddychanie. Po odzyskaniu przytomnoêci chory najch tniej le y na plecach, ale w tej pozycji tak e nie powinno si go pozostawiaç zbyt d ugo. Kiedy le y na plecach, pod g owà powinien mieç poduszk. Pora onà r k nale y u o yç na dodatkowej poduszeczce, w odwiedzeniu, zgi tà w stawie barkowym i okciowym. Palce r ki te powinny byç lekko zgi te, kciuk wyprostowany (aby zachowaç palce w tej pozycji, mo na choremu w o yç do r ki pi eczk z gàbki lub zwini ty banda ). Przedrami pora onej r ki ma spoczywaç na poduszce, nieco wy ej ni cia o, by zapewniç odp yw krwi ylnej i zapobiec obrz kom. Pora onà nog tak e pozostawia si w nieznacznym zgi ciu w stawie biodrowym i kolanowym, a pod kolano podk ada si poduszk lub mi kki wa ek. Stopy chorego nale y podeprzeç tak, by nie opada y pod ci arem ko dry i nie tworzy a si tak zwana stopa koƒsko-szpotawa, gdy mo e to utrudniç chodzenie. Nale y zadbaç te o skór, by nie powstawa y odle yny przez ca y czas powinna wi c byç sucha. Pod koêç ogonowà gdzie najszybciej tworzà si odle yny trzeba podk adaç kó ko zapobiegajàce ich powstawaniu i szczególnie cz sto osuszaç w tym miejscu skór, oklepywaç i smarowaç t cz Êç cia a. W podobny sposób, za pomocà nieco mniejszych kó ek, mo na odizolowaç od pod o- a pi ty chorego, na których te doêç szybko powstajà odle yny.

4 56/Udar mózgu Le enie na stronie dotkni tej pora eniem Powinno si zach caç chorego do le enia na stronie dotkni tej pora eniem, z barkiem wysuni tym do przodu w taki sposób, by cia o by o podparte p aszczyznà opatki. Zapobiega to uciskowi na staw ramienny i umo liwia poruszanie pora onà r kà. Kiedy chory le y na niepora onej stronie cia a, pod wysuni tà do przodu pora onà r k mo na pod o yç poduszk. Pora ona noga powinna byç lekko zgi ta w stawie biodrowym i kolanowym oraz wysuni ta do przodu. åwiczenia ràk Chorego k adziemy na plecach, na p askim pod o u. R ce uk adamy po obu stronach tu owia, by çwiczyç r k zdrowà i pora onà: a) R k chorego uk adamy wyprostowanà wzd u tu owia. Obejmujemy jà w okolicy przedramienia i unosimy do góry tak wysoko, jak si da, po czym opuszczamy do pozycji wyjêciowej.

5 Rehabilitacja czyni cuda/57 b) Powtarzamy to samo çwiczenie, odwodzàc r k w bok i przywodzàc do tu owia. c) Zginamy r k w stawie okciowym i, podtrzymujàc rami oraz przedrami, wykonujemy nià ruchy w stawie barkowym.

6 58/Udar mózgu åwiczenia nóg a) Ujmujemy nog w okolicy kostki, podnosimy jà do góry i opuszczamy. b) Zginamy i prostujemy nog w stawie kolanowym. c) Zginamy nog, opieramy stop o pod o e i, ujmujàc kolano, odwodzimy jà w bok.

7 Rehabilitacja czyni cuda/59 d) Zgi tà nog ujmujemy za kolano i wykonujemy okr ne ruchy. e) Unosimy nog, zginamy jà w stawie kolanowym i biodrowym.