Instrukcja montażu i obsługi EB PL. Elektropneumatyczny ustawnik pozycyjny Typ Wydanie sierpieñ 2006 (10/05)

Transkrypt

1 Elektropneumatyczny ustawnik pozycyjny Typ Rys 1 Elektropneumatyczny ustawnik pozycyjny typu Instrukcja montażu i obsługi EB PL Wydanie sierpieñ 2006 (10/05)

2 Spis treœci Strona 1 Budowa i sposób dzia³ania Dane techniczne Zabudowa na zaworze regulacyjnym - elementy monta owe i wyposa enie dodatkowe Monta zintegrowany Si³ownik typu Si³ownik typu Monta zgodnie z IEC Wzmacniacz dwukierunkowy dla si³owników zasilanych dwustronnie Monta na mikrozaworze typu Przy³¹cza Przy³¹cza pneumatyczne Wskazanie wartoœci ciœnienia steruj¹cego Ciœnienie zasilaj¹ce Przy³¹cza elektryczne Obs³uga Elementy obs³ugi Uruchomienie i nastawa Nastawa wstêpna prze³¹czników Po³o enie bezpieczeñstwa Nastawa d³awika przep³ywu Q Wstêpna nastawa skoku Kierunek dzia³ania Ograniczenie ciœnienia steruj¹cego Sygna³ steruj¹cy Pod³¹czenie ustawnika pozycyjnego Wstêpna nastawa zera Wzmocnienie Dostosowanie wartoœci skoku Uruchomienie funkcji szczelnego zamkniêcia Konserwacja Naprawa urz¹dzeñ iskrobezpiecznych Wymiary w mm Atesty i deklaracje zgodnoœci

3

4 Proszę stosować się do zaktualizowanych informacji dotyczących bezpieczeństwa technicznego zawartych w załączniku. Ogólne wskazówki dotycz¹ce bezpieczeñstwa Monta, uruchomienie i eksploatacja urz¹dzenia mog¹ byæ dokonywane tylko przez fachowy personel. Przez fachowy personel nale y rozumieæ osoby, które dziêki zawodowemu wykszta³ceniu, wiedzy i doœwiadczeniu oraz znajomoœci odnoœnych norm potrafi¹ rozpoznaæ i oceniæ mo liwe zagro enia. Osoby pracuj¹ce z urz¹dzeniami iskrobezpiecznymi musz¹ posiadaæ odpowiednie wykszta³cenie, uprawnienia b¹dÿ te musz¹ byæ przyuczone do pracy przy tego typu urz¹dzeniach, zob. równie rozdz. 7. Nale y przedsiêwzi¹æ odpowiednie œrodki, aby zapobiec zagro eniom, które mo e spowodowaæ medium przep³ywaj¹ce przez zawór regulacyjny, ciœnienie steruj¹ce oraz ruchome elementy. W wypadku powstania niedopuszczalnych si³ spowodowanych zbyt wysokim ciœnieniem powietrza zasilaj¹cego si³ownik, nale y zastosowaæ odpowiedni¹ stacjê redukcyjn¹. Urz¹dzenie nie mo e byæ eksploatowane w pozycji, w której jego tylna czêœæ, czy otwór odprowadzaj¹cy powietrze odlotowe s¹ kierowane do góry. Otworu powietrza odlotowego nie mo na zamykaæ. Wymagany jest odpowiedni transport i sk³adowanie. Wskazówka: Urz¹dzenie oznaczone literami CE spe³nia wymagania wytycznych 94/9/EG oraz 89/336/EWG. Certyfikat zgodnoœci dostêpny jest do wgl¹du i pobrania na stronie

5 Kod urz¹dzenia Typ X X 0 0 X 0 X X Ochrona przeciwwybuchowa brak II 2 G EEx ia IIC T6 wed³ug ATEX Ex ia wed³ug FM/CSA Ex ia Japan JIS II 3 G EEx na/nl II T6 i II 3 D IP 65 T 80 C wed³ug ATEX Materia³ korpusu aluminium stal nierdzewna Zastosowania specjalne brak wersja dla lakiernictwa powietrze odlotowe z przy³¹czem pneumatycznym ¼ NPT Wykonanie specjalne brak Dopuszczenie GOST Ex ia/ex na

6 1 Budowa i sposób dzia³ania Elektropneumatyczny ustawnik pozycyjny montowany jest na zaworach regulacyjnych z si³ownikiem pneumatycznym i s³u y do przyporz¹dkowywania po³o enia grzyba zaworu (wielkoœæ regulowana x) do sygna³u steruj¹cego (wartoœæ zadana w). Elektryczny sygna³ steruj¹cy z regulatora lub sterownika jest porównywany ze skokiem zaworu regulacyjnego i przetwarzany na ciœnienie steruj¹ce (wartoœæ wyjœciowa y). W tym celu wymagane ciœnienie zasilaj¹ce o wartoœci 1,4 do 6 bar oraz zasilanie elektryczne doprowadzane w postaci elektrycznego sygna³u wejœciowego (sygna³ steruj¹cy 4 do 20 ma). W zale noœci od wyboru odpowiedniego wyposa enia dodatkowego ustawnik pozycyjny dostosowany jest do monta u zintegrowanego na si³ownikach firmy SAMSON typu 3277 lub do monta u na si³ownikach zgodnych z NAMUR (IEC ). Ustawnik pozycyjny sk³ada siê zasadniczo z rezystancyjnego przetwornika po³o enia cz³onu regulacyjnego, analogowego przetwornika i/p, do którego wyjœcia pod³¹czono wzmacniacz pneumatyczny oraz analogowego uk³adu elektronicznego. Po³o enie grzyba zaworu przenoszone jest w postaci skoku poprzez dÿwigniê odczytuj¹c¹ do przetwornika po³o enia (2) i przekazywane jest do analogowego regulatora proporcjonalno-ró niczkuj¹cego (3). Regulator proporcjonalno-ró niczkuj¹cy (PD) porównuje tê wartoœæ rzeczywist¹ ze sta³opr¹dowym sygna³em regulatora z zakresu na przyk³ad 4 do 20 ma. W wypadku uchybu regulacji przetwornik i/p (6) jest sterowany w taki sposób, e si³ownik (1) ulega odpowietrzeniu lub napowietrzeniu poprzez do³¹czony wzmacniacz pneumatyczny (7). W efekcie grzyb zaworu regulacyjnego przyjmuje po³o enie odpowiadaj¹ce wartoœci zadanej. Ciœnienie zasilaj¹ce doprowadzane jest do wzmacniacza pneumatycznego (7) i regulatora ciœnienia (8). W³¹czony pomiêdzy te elementy, nastawiony na sta³¹ wartoœæ, regulator przep³ywu (9) s³u y do przewietrzania ustawnika pozycyjnego oraz zapewnia bezproblemowe dzia³anie wzmacniacza pneumatycznego. Ciœnienie steruj¹ce uzyskiwane na wyjœciu wzmacniacza mo e zostaæ ograniczone za pomoc¹ prze³¹cznika DIP S5. D³awik przep³ywu Q (10) i prze³¹cznik S6 s³u ¹ do optymalizacji ustawnika pozycyjnego poprzez dopasowanie do wielkoœci si³ownika i zmianê wspó³czynnika wzmocnienia. Funkcja szczelnego zamkniêcia: Si³ownik pneumatyczny jest ca³kowicie napowietrzany lub odpowietrzany wtedy, gdy wartoœæ zadana przekroczy w górê lub w dó³ odpowiedni punkt prze³¹czenia o wartoœci 4,16 lub 19,84 ma. W zaworach trójdrogowych istnieje mo liwoœæ przestawiania w po³o enie krañcowe z maksymaln¹ si³¹ si³ownika.

7 4 w 3 x Q 10 y 1 x 1 zawór regulacyjny z si³ownikiem 2 przetwornik po³o enia 3 regulator proporcjonalno-ró niczkuj¹cy PD 4 nastawnik 6 przetwornik i/p 7 wzmacniacz pneumatyczny 8 regulator ciœnienia 9 regulator przep³ywu 10 d³awik przep³ywu Rys. 2 Schemat dzia³ania

8 1.1 Dane techniczne Ustawnik pozycyjny Skok nominalny, monta zintegrowany na si³owniku typu 3277: 5,3 do 30 mm, regulowany monta zgodnie z IEC : 5,3 do 200 mm Zakres skoku regulacja w zakresie skoku nominalnego, max. prze³o enie 1 : 5 Sygna³ steruj¹cy w Pr¹d minimalny Napiêcie obci¹ enia wtórnego Zasilanie Ciœnienie steruj¹ce (wyjœcie) zakres sygna³u 4 do 20 ma, w trybie z dzielonym zakresem (split-range) 4 do 12 ma i 12 do 20 ma, wybór prze³¹cznikiem DIP. Urz¹dzenie 2-przewodowe, zabezpieczenie przed niew³aœciwym pod³¹czeniem biegunów, granica zniszczenia 100 ma. > 3,6 ma wykonanie nie-ex: 6 V (odpowiada 300 przy 20 ma), wykonanie Ex: 6 V ciœnienie zasilaj¹ce 1,4 do 6 bar (20 do 90 psi), jakoœæ powietrza zgodnie z ISO : max. wielkoœæ i gêstoœæ cz¹steczek: klasa 4, zawartoœæ oleju: klasa 3, punkt rosy: 10 K poni ej najni szej przewidywanej temperatury otoczenia 0 bar do wartoœci ciœnienia zasilaj¹cego, mo liwoœæ ograniczenia prze³¹cznikiem DIP do ok. 2,4 bar Charakterystyka liniowa, odchy³ka od charakterystyki 1% Histereza 1% Rozdzielczoœæ 0,1% Kierunek dzia³ania wybór prze³¹cznikiem DIP Zu ycie powietrza w stanie ustalonym niezale ne od ciœnienia zasilaj¹cego ok. 120 l n /h Wydatek powietrza napowietrzanie si³ownika odpowietrzanie si³ownika Dopuszczalna temperatura otoczenia Wp³yw warunków zewnêtrznych Zgodnoœæ elektromagnetyczna Zabezpieczenie przeciwwybuchowe Stopieñ ochrony IP 66 Materia³y Ciê ar dla p =6 bar: 8,5 m 3 n /h, dla p = 1,4 bar: 3,0 m 3 n /h K Vmax(20 C) = 0,09. dla p =6 bar: 14,0 m 3 n /h, dla p = 1,4 bar: 4,5 m 3 n /h K Vmax(20 C) = 0, do +80 C, z metalowymi zaciskami kablowymi 40 bis +80 C dla urz¹dzeñ iskrobezpiecznych obowi¹zuj¹ dodatkowo ograniczenia atestu konstrukcji temperatury: 0,15%/10 K zasilania: brak drgañ: 0,25% do 2000 Hz i 4 g wed³ug IEC 770 spe³nione wymagania norm EN , EN i NE 21 II 2 G EEx ia IIC T6 / II 2 D IP 65 T 80 C lub II 3 G EEx na/nl IIC T6 / II 3 D IP 65 T 80 C ciœnieniowy odlew z aluminium GD AlSi12 zgodnie z DIN 1725 (3.2582), chromianowany i pokryty tworzywem sztucznym, czêœci zewnêtrzne: stal nierdzewna i ok. 1 kg

9 2 Zabudowa na zaworze regulacyjnym elementy monta owe i wyposa enie dodatkowe Ustawnik pozycyjny montowany jest na si³owniku typu 3277 produkcji firmy SAMSON lub zgodnie z zaleceniami IEC (NAMUR) na zaworach regulacyjnych w wykonaniu z jarzmem albo na zaworach w wykonaniu z kolumn¹ wspieraj¹c¹. Monta na ró nego rodzaju si³ownikach wymaga zastosowania odpowiednich elementów monta owych i wyposa enia dodatkowego. Osprzêt zestawiono wraz z numerami katalogowymi w tabelach 1-4. Podczas monta u ustawnika pozycyjnego nale y zwróciæ uwagê na przyporz¹dkowanie dÿwigni i po³o enia trzpienia przeniesienia ruchu zgodnie z tabel¹ skoków. Skok zaworu ograniczany jest poprzez po³o enie trzpienia przeniesienia ruchu i dodatkowo przez wybrane po³o enie bezpieczeñstwa oraz wymagane napiêcie wstêpne sprê yn si³ownika. Ustawnik pozycyjny standardowo wyposa ony jest w dÿwigniê M (po³o enie trzpienia 35). Uwaga! Je eli standardowo montowana dÿwignia M (po³o enie trzpienia 35) zostanie wymieniona, nowo zamontowan¹ dÿwigniê nale y przestawiæ w oba po³o enia krañcowe, aby dopasowa³a siê ona do wewnêtrznej dÿwigni pomiarowej. Tabela skoków dla monta u zintegrowanego na si³ownikach typu 3277 Si³owniki i 3277 Wielkoœæ si³ownika cm 2 Skok nominalny mm Zakres nastaw ustawnika pozycyjnego min. skok max. Wymagana dÿwignia Przyporz¹dkowane po³o enie trzpienia 120 7,5 5,3 20,0 M /240/ ,3 35,4 M ,5 50,0 M 50 Tabela skoków dla monta u wed³ug IEC (NAMUR) Si³ownik typu 3271 Zawory firmy SAMSON Inne zawory/si³owniki Wymagana cm 2 Skok nominalny min. skok max. dÿwignia mm Przyporz¹dkowane po³o enie trzpienia 60 i 120 z zaworem typu ,5 5,3 17,6 S ,5 5,3 17,6 M /240/ ,5 35,4 M /1400/ i 30/30 10,0 50,0 M / ,0 70,7 L / ,0 100,0 L ,0 200,0 XL 200

10 Tabela 1 Monta zintegrowany na si³owniku typu Nr katalogowy Elementy monta owe dla si³owników z membran¹ o powierzchni 120 cm 2 zob. rys Wyposa enie dodatkowe si³ownika Wyposa enie dodatkowe ustawnika pozycyjnego Tabela 3 Monta wed³ug zaleceñ NAMUR na jarzmie lub kolumnie wspieraj¹cej, (kolumny do wymiaru Ø 35 mm) wed³ug IEC , zob. rys. 5 Skok w mm DŸwignia dla si³ownika Nr katalog. 7,5 S typu z membran¹ o powierzchni 60/120 cm 2 na mikrozaworze typu 3510, zob. rys do 50 brak, dÿwignia M stanowi standardowe wyposa enie si³owników innych producentów oraz si³owników typu 3271 z membran¹ o powierzchni 120 do 700 cm do 100 L si³owników innych producentów oraz si³owników typu 3271 z membran¹ o powierzchni 1400 cm do 200 XL typu 3271 z membran¹ o powierzchni 1400/2800 cm 2 i skokiem 30 lub 60 mm lub 60 L typu 3271 z membran¹ o pow cm 2 (skok 120 mm) i 2800 cm 2 (skok 30 lub 60 mm) K¹townik monta owy dla si³owników skokowych firm Emerson i Masoneilan Dodatkowo, w zale noœci od skoku wymagany bêdzie zestaw monta owy zgodny z IEC , wybór zob. poni ej. Wyposa- enie dodatkowe p³ytka prze³¹czaj¹ca (stara) dla si³ownika typu xxxxxx.00 (stary) nowa p³ytka prze³¹czaj¹ca dla si³ownika typu xxxxxx.01(nowy) p³ytka przy³¹czeniowa dla dodatkowego monta u np. zaworu elektromagnetycznego G p³ytka przy³¹czeniowa (stara) dla si³ownika typu xxxxxx.00 (stary) 1 8 NPT nowa p³ytka przy³¹czeniowa dla si³ownika typu xxxxxx.01 (nowy) Wskazówka: W wypadku nowych si³owników (indeks 01) mo na stosowaæ tylko nowe p³ytki prze³¹czaj¹ce i przy³¹czeniowe, nowych i starych p³ytek nie mo na stosowaæ zamiennie. p³ytka przy³¹czeniowa (6) G ¼: ¼ NPT: lub uchwyt manometrów (7) G ¼: ¼ NPT: blok przy³¹czeniowy manometrów (8) (wyjœcie i zasilanie) stal nierdz./mosi¹dz: Tabela 2 Monta zintegrowany na si³owniku typu Elementy monta owe dla si³owników z membran¹ o powierzchni 240, 350 i 700 cm 2, zob. rys. 4 Wyposa enie dodatkowe Przewód ciœnieniowy wraz ze z³¹czkami konieczny dla si³ownika: z trzpieniem wci¹ganym do wewn¹trz lub z napowietrzaniem górnej komory membrany. blok przy³¹czeniowy z uszczelkami i œrub¹ mocuj¹c¹ blok przy³¹czeniowy manometrów (wyjœcie i zasilanie) stal nierdz./stal nierdz.: cm 2 stal stal nierdzewna G ¼: ¼ NPT: stal nierdz./mosi¹dz: stal nierdz./stal nierdz.: p³ytka przy³¹czeniowa G ¼: ¼ NPT: lub uchwyt manometrów (7) G ¼: ¼ NPT: blok przy³¹czeniowy manometrów stal nierdz./mosi¹dz: stal nierdz./stal nierdz. (wyjœcie i zasilanie)

11 Tabela 4 Wyposa enie dodatkowe ogólne pneumatyczny wzmacniacz dwukierunkowy dla si³owników zasilanych dwustronnie G ¼ ¼ NPT Wyposa enie dodatkowe zacisk kablowy M20x1,5 niklowany mosi¹dz adapter M20 x 1,5 na ½ NPT, aluminium tabliczka z list¹ parametrów i wskazówkami dotycz¹cymi obs³ugi niemiecki / angielski (w zakresie dostawy) angielski / hiszpañski angielski / francuski

12 2.1 Monta zintegrowany Si³ownik typu Wymagane elementy monta owe oraz wyposa enie dodatkowe wymienione s¹ wraz z numerami katalogowymi w tabeli 1, str. 10. Wzi¹æ pod uwagê tabelê skoków na str. 9! Si³ownik z membran¹ o powierzchni roboczej 120 cm 2 Ciœnienie steruj¹ce doprowadzane jest do membrany si³ownika poprzez odpowiedni kana³ w zale noœci od umieszczenia ustawnika regulacyjnego po lewej lub prawej stronie jarzma. Zgodnie z po³o eniem bezpieczeñstwa si³ownika trzpieñ si³ownika wysuwany na zewn¹trz lub trzpieñ si³ownika wci¹gany do wewn¹trz (zawór w wypadku zaniku ciœnienia zasilaj¹cego jest zamykany lub otwierany) nale y najpierw zamontowaæ p³ytkê prze³¹czaj¹c¹ (9) na jarzmie si³ownika. Odpowiedni symbol na p³ytce oznaczaj¹cy monta po lewej lub prawej stronie powinien zostaæ umieszczony przy znaczniku (patrz¹c na p³ytkê prze³¹czaj¹c¹). 1. P³ytkê przy³¹czeniow¹ (6) lub uchwyt manometrów (7) z manometrami zamontowaæ na ustawniku pozycyjnym, zwróciæ uwagê na prawid³owe przyleganie obu pierœcieni uszczelniaj¹cych (6.1). 2. Wykrêciæ œrubê zamykaj¹c¹ znajduj¹c¹ siê na tylnej œciance ustawnika pozycyjnego i zamkn¹æ wyjœcie ciœnienia steruj¹cego output 38 na p³ytce przy³¹czeniowej (6) lub na uchwycie manometrów (7) za pomoc¹ korka zaœlepiaj¹cego (5) bêd¹cego elementem wyposa enia dodatkowego. 3. Umieœciæ zabierak (3) na trzpieniu si³ownika, ustawiæ i dokrêciæ w taki sposób, aby œruba mocuj¹ca trafi³a we wpust trzpienia si³ownika. 4. Przymocowaæ p³ytkê zakrywaj¹c¹ (10) umieszczon¹ w¹sk¹ stron¹ wyciêcia (rys. 3 po lewej stronie) w kierunku przy³¹cza ciœnienia steruj¹cego, przyklejona uszczelka p³aska (14) musi byæ skierowana ku jarzmu si³ownika. 5. Skok 15 mm: w dÿwigni M (1), umieszczonej na tylnej œciance ustawnika pozycyjnego, trzpieñ przeniesienia ruchu (2) pozostaje w po³o eniu 35 (monta fabryczny). Skok 7,5 mm: Wykrêciæ trzpieñ przeniesienia ruchu (2) z po³o enia 35, a nastêpnie wkrêciæ go w otwór dla po³o enia Umieœciæ uszczelkê kszta³tow¹ (15) we wpuœcie korpusu ustawnika pozycyjnego. 7. Umieœciæ ustawnik pozycyjny na p³ytce zakrywaj¹cej (10) w taki sposób, aby trzpieñ przeniesienia ruchu (2) przylega³ do wierzchniej strony zabieraka (3). Przestawiæ odpowiednio dÿwigniê (1) i przy otwartej pokrywie przytrzymaæ wa³ek za pokrêt³o. Si³a sprê yn musi dociskaæ dÿwigniê (1) do zabieraka. Przymocowaæ ustawnik pozycyjny za pomoc¹ obu œrub mocuj¹cych do p³ytki (10). W tracie monta u zwróciæ uwagê, czy pierœcieñ uszczelniaj¹cy (10.1) umieszczony jest w otworze p³ytki poœrednicz¹cej. 8. Umieœciæ pokrywê (11) po przeciwnej stronie, zwróciæ przy tym uwagê, aby po monta u zaworu regulacyjnego z si³ownikiem w instalacji korek odpowietrzaj¹cy skierowany by³ do do³u, co w razie potrzeby umo liwi odp³yw skroplin.

13 Symbole trzpieñ si³ownika wysuwany na zewn¹trz monta po lewej monta po prawej stronie stronie trzpieñ si³ownika wci¹gany do wewn¹trz wejœcie ciœnienia steruj¹cego dla monta u po lewej stronie znacznik 15 p³ytka prze³¹czaj¹ca (9) wejœcie ciœnienia steruj¹cego dla monta u po prawej stronie 14 1 dÿwignia 1.1 nakrêtka 1.2 podk³adka sprê ysta 2 trzpieñ przeniesienia ruchu 3 zabierak 4 œruba zamykaj¹ca 5 korek 6 p³ytka przy³¹czeniowa 6.1 pierœcienie uszczelniaj¹ce 7 uchwyt manometrów 8 blok przy³¹czeniowy manometrów 9 p³ytka prze³¹czaj¹ca si³ownika 10 p³ytka zakrywaj¹ca 10.1 pierœcieñ uszczelniaj¹cy 11 pokrywa 14 uszczelka p³aska 15 uszczelka kszta³towa 1 2 Supply 9 Output 38 Rys. 3 Monta zintegrowany wyciêcie w tylnej p³ytce ustawnika Uwaga! Przy³¹czenie zasilania i wyjœcia (supply i output) mo na zrealizowaæ tylko za pomoc¹ p³ytki przy³¹czeniowej (6), która jest elementem wyposa enia dodatkowego. Nie wkrêcaæ œrub bezpoœrednio w korpus. przy³¹czenie ciœnienia steruj¹cego dla si³ownika typu z membran¹ o powierzchni roboczej 120 cm 2

14 2.1.2 Si³ownik typu 3277 Wymagane elementy monta owe oraz wyposa enie dodatkowe wraz z numerami katalogowymi zawarte s¹ w tabeli 2, str. 10. Wzi¹æ pod uwagê tabelê skoków na str. 9! Si³owniki z membranami o powierzchni roboczej 240 do 700 cm 2 Ustawnik pozycyjny mo na zamontowaæ po lewej lub prawej stronie jarzma. Ciœnienie steruj¹ce doprowadzane jest do si³ownika poprzez blok przy³¹czeniowy (12), przy po³o eniu bezpieczeñstwa trzpieñ si³ownika wysuwany na zewn¹trz wewnêtrznie poprzez kana³ w jarzmie zaworu, a wypadku trzpienia si³ownika wci¹ganego do wewn¹trz poprzez zewnêtrzny przewód ciœnieniowy. 1. Umieœciæ zabierak (3) na trzpieniu si³ownika, wyrównaæ i dokrêciæ w taki sposób, aby œruba mocuj¹ca znalaz³a siê we wpuœcie trzpienia si³ownika. 2. Przymocowaæ p³ytkê zakrywaj¹c¹ (10) umieszczon¹ w¹sk¹ stron¹ wyciêcia (rys. 4 po lewej stronie) w kierunku przy³¹cza ciœnienia steruj¹cego, przyklejona uszczelka p³aska (14) musi byæ skierowana ku jarzmu si³ownika. 3. W wypadku si³owników z membran¹ o powierzchni 700 cm 2 wykrêciæ trzpieñ przeniesienia ruchu (2) umieszczony w dÿwigni M (1), która znajduje siê na tylnej œciance ustawnika pozycyjnego, z otworu dla po³o enia trzpienia 35, umieœciæ w otworze dla po³o enia trzpienia 50 i dokrêciæ. W wypadku si³owników z membran¹ o powierzchni 240 i 350 cm 2 oraz skoku 15 mm trzpieñ przeniesienia ruchu (2) pozostaje w po³o eniu Umieœciæ uszczelkê kszta³tow¹ (15) we wpuœcie korpusu ustawnika pozycyjnego. 5. Umieœciæ ustawnik pozycyjny na p³ytce zakrywaj¹cej w taki sposób, aby trzpieñ przeniesienia ruchu (2) przylega³ do wierzchniej strony zabieraka (3). Przestawiæ odpowiednio dÿwigniê (1) i przy otwartej pokrywie przytrzymaæ wa³ek za pokrêt³o. Si³a sprê yn musi dociskaæ dÿwigniê (1) do zabieraka. Dokrêciæ ustawnik pozycyjny za pomoc¹ obu œrub mocuj¹cych do p³ytki zakrywaj¹cej (10). 6. Sprawdziæ, czy wypustka uszczelki (16) z boku bloku przy³¹czeniowego ustawiona jest tak, aby symbol si³ownika trzpieñ si³ownika wysuwany na zewn¹trz lub trzpieñ si³ownika wci¹gany do wewn¹trz zgadza³ siê z wykonaniem si³ownika. W przeciwnym przypadku nale y wykrêciæ trzy œruby mocuj¹ce, podnieœæ os³onê, a uszczelkê (16) przekrêciæ o 180 i w³o yæ ponownie. W przypadku starych bloków przy³¹czeniowych (np. rys. 4 na dole) p³ytka przy- ³¹czeniowa musi byæ tak przekrêcona, aby odpowiedni symbol si³ownika skierowany by³ zgodnie ze strza³k¹. 7. Umieœciæ blok przy³¹czeniowy (12) wraz z pierœcieniami uszczelniaj¹cymi przy ustawniku pozycyjnym i jarzmie si³ownika, a nastêpnie przykrêciæ za pomoc¹ œruby mocuj¹cej (12.1). W wypadku si³ownika "trzpieñ wci¹gany do wewn¹trz" nale y dodatkowo usun¹æ korek (12.2) i zamontowaæ zewnêtrzny przewód ciœnieniowy. 8. Umieœciæ pokrywê (11) po przeciwnej stronie, zwróciæ przy tym uwagê, aby po monta u zaworu regulacyjnego z si³ownikiem korek odpowietrzaj¹cy skierowany by³ do do³u, co w razie potrzeby umo liwi odp³yw skroplin.

15 1 dÿwignia 1.1 nakrêtka 1.2 podk³adka sprê ysta 2 trzpieñ przeniesienia ruchu 3 zabierak 10 os³ona 11 pokrywa 12 blok przy³¹czeniowy 12.1 œruba 12.2 korek lub przy³¹cze zewnêtrznego przewodu ciœnieniowego 13 p³ytka prze³¹czaj¹ca 14 uszczelka p³aska 15 uszczelka kszta³towa 16 uszczelnienie dÿwignia M wyciêcie w os³onie(10) A wci¹gany wysuwany do wewn¹trz na zewn¹trz trzpieñ si³ownika SUPPLY wci¹gany do wewn¹trz trzpieñ si³ownika wysuwany na zewn¹trz znacznik SUPPLY blok przy³¹czeniowy (stary) z p³ytk¹ prze³¹czaj¹c¹ (13) B 12.2 Rys. 4 Monta zintegrowany - przy³¹czenie ciœnienia steruj¹cego dla si³ownika typu 3277 z membrana robocz¹ o powierzchni 240, 350 i 700 cm 2

16 2.2 Monta zgodnie z IEC Ustawnik pozycyjny montowany jest na si³owniku za poœrednictwem k¹townika (10) zgodnego z NAMUR. Wymagane elementy monta owe i wyposa- enie dodatkowe zosta³y wymienione wraz z numerami katalogowymi w tabeli 3, str. 10. Wzi¹æ pod uwagê tabelê skoków na str. 9! 1. Wkrêciæ oba sworznie (14) w k¹townik (9.1) sprzêg³a (9), za³o yæ p³ytkê zabieraka (3) i dokrêciæ œrubami (14.1). Tylko si³owniki z membran¹ o powierzchni 2800 cm 2 oraz 1400 cm 2 i skokiem 120 mm: Dla wartoœci skoku do 60 mm nale y przykrêciæ d³u sz¹ p³ytkê zabieraka (3.1) bezpoœrednio do sprzêg³a (9). Dla wartoœci skoku ponad 60 mm nale y umocowaæ najpierw k¹townik (16), nastêpnie p³ytkê zabieraka (3) wraz ze sworzniami (14) i œrubami (14.1). 2. Zamocowaæ k¹townik zgodny z NAMUR (10) na si³owniku: W wypadku monta u na jarzmie zgodnym z NAMUR za pomoc¹ œruby M8 (11) z podk³adk¹ zêbat¹ bezpoœrednio w otworze w jarzmie. W wypadku zaworów z kolumn¹ wspieraj¹c¹ za pomoc¹ dwóch obejm (15) umieszczonych na kolumnie. K¹townik zgodny z NAMUR (10) umieœciæ w taki sposób wed³ug skali, aby p³ytka zabieraka (3) przesuniêta by³a wzglêdem k¹townika o po³owê zakresu skoku (przy po³owie wartoœci skoku szczelina w p³ytce zabieraka musi znajdowaæ siê w po³owie wysokoœci k¹townika). 3. P³ytkê przy³¹czeniow¹ (6) lub uchwyt manometrów (7) wraz z manometrami (8) zamontowaæ na ustawniku pozycyjnym, zwróciæ uwagê na odpowiednie przyleganie obu pierœcieni uszczelniaj¹cych (6.1). 4. Wed³ug tabeli skoków dobraæ odpowiedni¹ dÿwigniê (1) M, L lub XL oraz odpowiednie po³o enie trzpienia w zale noœci od wielkoœci si³ownika i skoku zaworu. Je eli zamiast standardowo zamontowanej dÿwigni M z trzpieniem przeniesienia ruchu w po³o eniu 35 wymagane jest inne po³o enie trzpienia lub dÿwignia L b¹dÿ XL, nale y post¹piæ w nastêpuj¹cy sposób: 5. Wkrêciæ trzpieñ przeniesienia ruchu (2) w otwór dÿwigni (po³o enie trzpienia) okreœlony na podstawie tabeli. Nale y wykorzystaæ d³u szy trzpieñ przeniesienia ruchu (2) z zestawu monta owego. 6. Umieœciæ dÿwigniê (1) na wa³ku ustawnika pozycyjnego i przykrêciæ nakrêtk¹ (1.1) z podk³adk¹ sprê yst¹ (1.2). Uwaga: Je eli zosta³a zamontowana nowa dÿwignia (1), nale y przestawiæ j¹ jeden raz w oba po³o enia krañcowe w celu dopasowania do wewnêtrznej dÿwigni pomiarowej. 7. Ustawnik pozycyjny umieœciæ w taki sposób na k¹towniku zgodnym z NAMUR, aby trzpieñ przeniesienia ruchu (2) znalaz³ siê w szczelinie p³ytki zabieraka (3, 3.1), w razie potrzeby przestawiæ odpowiednio dÿwigniê (1). Przykrêciæ ustawnik pozycyjny do k¹townika zgodnego z NAMUR za pomoc¹ obu œrub mocuj¹cych.

17 monta na kolumnie wspieraj¹cej kolumna Ø max. 35 mm monta na jarzmie zgodnym z NAMUR dÿwignie XL i L 1 dÿwignia 1.1 nakrêtka 1.2 podk³adka sprê ysta 2 trzpieñ przeniesienia ruchu 3 p³ytka zabieraka 3.1 p³ytka zabieraka 6 p³ytka przy³¹czeniowa 6.1 pierœcienie uszczelniaj¹ce 7 uchwyt manometrów 8 blok przy³¹czeniowy manometrów 9 sprzêg³o 9.1 k¹townik 10 k¹townik zgodny z NAMUR 11 œruba 14 sworznie 14.1 œruby 15 obejma 16 k¹townik dodatkowy k¹townik 16 dla si³ownika 2800 cm 2 o skoku 60 mm Rys. 5 Monta zgodnie z IEC (NAMUR) Uwaga! Przy³¹czenie zasilania i wyjœcia (supply i output) mo na zrealizowaæ tylko za pomoc¹ p³ytki przy³¹czeniowej (6), która jest elementem wyposa enia dodatkowego. Nie wolno wkrêcaæ œrub bezpoœrednio w korpus

18 2.3 Wzmacniacz dwukierunkowy dla si³owników zasilanych dwustronnie Aby ustawnik pozycyjny móg³ wspó³pracowaæ z si³ownikami zasilanymi dwustronnie, nale y wyposa yæ go we wzmacniacz dwukierunkowy. Wzmacniacz dwukierunkowy jest elementem wyposa enia dodatkowego, które jest wymienione w tabeli 4, str. 11. Do wyjœcia A 1 wzmacniacza dwukierunkowego doprowadzone jest ciœnienie steruj¹ce ustawnika pozycyjnego, do wyjœcia A 2 ciœnienie o dope³niaj¹cej wartoœci, suma obu ciœnieñ daje ciœnienie zasilaj¹ce. Obowi¹zuje zale noœæ A 1 + A 2 = Z. Monta 1. Zamontowaæ na ustawniku pozycyjnym p³ytkê przy³¹czeniow¹ (6) z wyposa enia dodatkowego, zwróciæ uwagê na prawid³owe przyleganie obu pierœcieni uszczelniaj¹cych (6.1). 2. Wkrêciæ specjalne nakrêtki (1.3) z wyposa enia dodatkowego wzmacniacza dwukierunkowego w otwory p³ytki przy³¹czeniowej. 3. Umieœciæ uszczelnienie p³askie (1.2) we wg³êbieniu wzmacniacza dwukierunkowego, wsun¹æ obie specjalne œruby w otwory przy³¹czy A 1 i Z. 4. Umieœciæ wzmacniacz dwukierunkowy na p³ytce przy³¹czeniowej (6) i przykrêciæ za pomoc¹ dwóch specjalnych œrub (1.1). 5. Do³¹czone filtry (1.6) wkrêciæ za pomoc¹ œrubokrêta (szerokoœæ 8 mm) w otwory przy³¹czy A 1 i Z. Uwaga! Nie wolno wykrêcaæ korka uszczelniaj¹cego (1.5), który znajduje siê we wzmacniaczu dwukierunkowym. Je eli korki s¹ wkrêcone, nie jest wymagana uszczelka gumowa (1.4), mo na j¹ usun¹æ. Przy³¹cza ciœnienia steruj¹cego A 1 : Wyjœcie A 1 po³¹czyæ z przy³¹czem ciœnienia steruj¹cego si³ownika, które powoduje otwieranie zaworu przy wzroœcie ciœnienia. A 2 : Wyjœcie A 2 po³¹czyæ z przy³¹czem ciœnienia steruj¹cego si³ownika, które powoduje zamykanie zaworu przy wzroœcie ciœnienia. Przestawiæ prze³¹cznik DIP S1 zgodnie z oznaczeniem w po³o enie AIR TO OPEN lub AIR TO CLOSE, zob. rozdz. 5.2.

19 z ustawnika pozycyjnego Output 38 Supply 9 A 1 Z A 2 sygna³y steruj¹ce A 1 dla si³ownika A p³ytka przy³¹czeniowa 6.1 pierœcienie uszczelniaj¹ce 6.2 œruby wzmacniacz dwukierunkowy 1.1 œruby specjalne 1.2 uszczelnienie p³askie 1.3 nakrêtki specjalne 1.4 uszczelka gumowa 1.5 korek 1.6 filtr Output 38 Supply 9 Z A Rys. 6 Monta wzmacniacza dwukierunkowego

20 2.4 Monta na mikrozaworze typu 3510 Ustawnik pozycyjny montowany jest na jarzmie zaworu za pomoc¹ k¹townika. Wymagane elementy monta owe oraz wyposa enie dodatkowe wraz numerami katalogowymi zawarte s¹ w tabeli 3, str. 10. Wzi¹æ pod uwagê tabelê skoków na str. 9! 1. Umieœciæ jarzmo zaciskowe (3) na sprzêgle zaworu, ustawiæ prostopadle i dokrêciæ. 2. Przymocowaæ k¹townik (10) do jarzma zaworu za pomoc¹ dwóch œrub (11). 3. P³ytkê przy³¹czeniow¹ (6) lub uchwyt manometrów wraz z manometrami zamontowaæ na ustawniku pozycyjnym, zwróciæ uwagê na prawid³owe przyleganie obu pierœcieni uszczelniaj¹cych (6.1). 4. Odkrêciæ od wa³ka fabrycznie zamontowan¹ dÿwigniê M (1) z trzpieniem przeniesienia ruchu (2). 5. Trzpieñ przeniesienia ruchu (2) umocowaæ w otworze dla po³o enia 17 w dÿwigni S (1). 6. Za³o yæ dÿwigniê S na wa³ek ustawnika pozycyjnego i dokrêciæ za pomoc¹ nakrêtki (1.1) z podk³adk¹ sprê yst¹ (1.2). DŸwigniê nale y przestawiæ jeden raz w oba po³o enia krañcowe. 7. Ustawnik pozycyjny umieœciæ w taki sposób na k¹towniku (10), aby trzpieñ przeniesienia ruchu znalaz³ siê w szczelinie jarzma zaciskowego (3), w razie potrzeby przestawiæ odpowiednio dÿwigniê (1). Przykrêciæ ustawnik pozycyjny do k¹townika (10) za pomoc¹ dwóch œrub szeœciok¹tnych.

21 1 dÿwignia 1.1 nakrêtka 1.2 podk³adka sprê ysta 2 trzpieñ przeniesienia ruchu 3 jarzmo zaciskowe 6 p³ytka przy³¹czeniowa 6.1 pierœcienie uszczelniaj¹ce 7 uchwyt manometrów 8 blok przy³¹czeniowy manometrów 10 k¹townik 11 œruba 3 10 Uwaga! Przy³¹czenie zasilania i wyjœcia (supply i output) mo na zrealizowaæ tylko za pomoc¹ p³ytki przy³¹czeniowej (6), która jest elementem wyposa enia dodatkowego. Nie wolno wkrêcaæ œrub bezpoœrednio w korpus dÿwignia S 8 7 Rys. 7 Monta na mikrozaworze typu 3510

22 3 Przy³¹cza 3.1 Przy³¹cza pneumatyczne Uwaga! Po³¹czenie gwintowe w korpusie ustawnika pozycyjnego nie jest przewidziane do bezpoœredniego pod³¹czenia przewodów ciœnieniowych! Gwintowane przy³¹cza nale y wkrêciæ w p³ytkê przy³¹czeniow¹, blok manometrów lub blok przy³¹czeniowy z wyposa enia dodatkowego. W elementach tych przy³¹cza ciœnieniowe wykonane s¹ do wyboru jako otwór z gwintem NPT ¼ lub G ¼. Mo na stosowaæ standardowe wkrêcane po³¹czenia gwintowe dla rur z metali niekolorowych i rur miedzianych lub przewodów z tworzywa sztucznego. Uwaga! Doprowadzane powietrze musi byæ suche, nie mo e zawieraæ oleju i kurzu. Nale y przestrzegaæ przepisów serwisowych dotycz¹cych reduktorów pod³¹czanych przed urz¹dzeniem. Przed pod³¹czeniem nale y sprawdziæ dro noœæ przewodów ciœnieniowych i przedmuchaæ je. Sposób doprowadzenia ciœnienia steruj¹cego w wypadku monta u zintegrowanego na si³owniku typu 3277 firmy SAMSON jest œciœle okreœlony, przy monta u zgodnym z IEC (NAMUR) ciœnienie steruj¹ce doprowadzane jest zale nie od po³o enia bezpieczeñstwa trzpieñ wci¹gany do wewn¹trz lub trzpieñ wysuwany na zewn¹trz do górnej lub dolnej czêœci si³ownika Wskazanie wartoœci ciœnienia steruj¹cego W celu kontroli ciœnienia zasilaj¹cego (supply) i ciœnienia steruj¹cego (output) zaleca siê monta manometrów (zob. tabela wyposa enia dodatkowego 1 do 4) Ciœnienie zasilaj¹ce Wymagane ciœnienie zasilaj¹ce wyznaczane jest na podstawie nominalnego zakresu sygna³u i kierunku dzia³ania (po³o enie bezpieczeñstwa) si³ownika. Nominalny zakres sygna³u jest podany na tabliczce znamionowej w zale noœci od si³ownika jako zakres napiêcia sprê yn lub zakres ciœnienia steruj¹cego, kierunek dzia³ania oznaczony jest jako FA lub FE lub za pomoc¹ symbolu. FA trzpieñ si³ownika wysuwany si³¹ sprê yn na zewn¹trz (air to open ATO) Po³o enie bezpieczeñstwa zawór otwarty (dla zaworów przelotowych i k¹towych): wymagane ciœnienie zasilaj¹ce = wartoœæ krañcowa nominalnego zakresu sygna³u + 0,2 bar, przynajmniej 1,4 bar. FE trzpieñ si³ownika wci¹gany si³¹ sprê yn do wewn¹trz (air to close ATC) Po³o enie bezpieczeñstwa zawór otwarty (dla zaworów przelotowych i k¹towych): Wymagane ciœnienie zasilaj¹ce dla zaworu szczelnie zamykaj¹cego wyznaczane jest wstêpnie na podstawie maksymalnego ciœnienia steruj¹cego pst max :

23 Proszę stosować się do zaktualizowanych informacji dotyczących bezpieczeństwa technicznego zawartych w załączniku. pst max = F + d 2 p [bar] 4 A d = œrednica gniazda [cm] p = ró nica ciœnieñ na zaworze [bar] A = powierzchnia membrany si³ownika [cm 2 ] F = wartoœæ krañcowa zakresu sprê yny si³ownika [bar] 3.2 Przy³¹cza elektryczne Przy pod³¹czeniu elektrycznym nale- y przestrzegaæ odnoœnych przepisów elektrotechnicznych oraz przepisów BHP obowi¹zuj¹cych w kraju przeznaczenia. W Niemczech s¹ to przepisy VDE oraz przepisy BHP zwi¹zków zawodowych. Przy braku powy szych danych, nale y post¹piæ w nastêpuj¹cy sposób: wymagane ciœnienie zasilaj¹ce = wartoœæ krañcowa zakresu sygna³u nominalnego + 1 bar Wskazówka! Ciœnienie steruj¹ce na wyjœciu (output 38) si³ownika mo na ograniczyæ za pomoc¹ prze³¹cznika DIP S5 do ok. 2,4 bar. W trakcie monta u i instalacji w strefach zagro onych wybuchem nale y przestrzegaæ norm EN : 2003; VDE 0165 czeœæ 1/8.98 Urz¹dzenia elektryczne w przestrzeniach zagro onych wybuchem i EN : 1999, VDE 0165 czêœæ 2/11.99 Urz¹dzenia elektryczne do stosowania w obecnoœci py³ów palnych. Dla ³¹czenia iskrobezpiecznych urz¹dzeñ elektrycznych obowi¹zuj¹ dopuszczalne wartoœci graniczne atestu konstrukcji EG (U i lub U o,l i lub I o,p i lub P o :C i lub C o il i lub L o ). Dla urz¹dzeñ zgodnych ze stopniem ochrony EEx na (urz¹dzenia iskrobezpieczne) wed³ug normy EN 50021: 1999 obowi¹zuje zalecenie, e ³¹czenie, przerywanie oraz za³¹czanie obwodów pr¹dowych pod napiêciem dopuszczalne jest tylko podczas instalacji, konserwacji i w trakcie napraw. Dla urz¹dzeñ, które w³¹czone s¹ w ograniczone energetycznie obwody pr¹dowe zgodne ze stopniem ochrony EEx nl (urz¹dzenia ograniczone energetycznie) wed³ug normy EN 50021: 1999 obowi¹zuje zalecenie, e urz¹dzenia te wolno za³¹czaæ w trakcie eksploatacji. Dla ³¹czenia urz¹dzeñ z ograniczonymi energetycznie obwodami pr¹dowymi zgod-

24 nymi ze stopniem ochrony EEx nl IIC obowi¹zuj¹ dopuszczalne wartoœci ze œwiadectwa zgodnoœci lub z uzupe³nienia œwiadectwa zgodnoœci. Uwaga: Koniecznie nale y przestrzegaæ przyporz¹dkowania zacisków przedstawionego w zaœwiadczeniu o zgodnoœci wykonania z aktualnymi wymogami. B³êdne pod³¹czenie przy³¹cza elektrycznego mo e doprowadziæ do utraty ochrony przeciwwybuchowej. Nie wolno odkrêcaæ zalakierowanych œrub znajduj¹cych w lub na obudowie. Niewykorzystane wejœcia kablowe nale y zabezpieczyæ zaœlepkami. Urz¹dzenia eksploatowane w temperaturze poni ej 20 C, musz¹ posiadaæ metalowe zaciski kablowe. Wejœcia kablowe Wejœcie kablowe wyposa a siê w po³¹czenie œrubowe M20 x 1,5 o zakresie zacisku od 6 do 12 mm. Istnieje równie drugie wejœcie kablowe M20 x 1,5, poprzez które mo e byæ zrealizowane dodatkowe pod³¹czenie. Zaciski œrubowe s¹ wykonane dla przewodów o przekroju od 0,2 do 2,5 mm 2. Momenty doci¹gaj¹ce przynajmniej 0,5 Nm. Przewody doprowadzaj¹ce sygna³ steruj¹cy nale y pod³¹czyæ do zacisków 11 i 12. W zasadzie nie jest konieczne pod³¹czenie przewodu wyrównawczego. Jeœli jednak zaistnieje taka potrzeba, to przewód wyrównania potencja³ów mo na pod³¹czyæ wewn¹trz urz¹dzenia. Uwaga! Najni sza dopuszczalna wartoœci sygna³u steruj¹cego dla eksploatacji ustawnika pozycyjnego wynosi 3,6 ma i nie mo e spaœæ poni ej tej wartoœci. Wyposa enie dodatkowe: Po³¹czenie œrubowe M20 x 1,5: czarne tworzywo sztuczne nr katalogowy niebieskie tworzywo sztuczne nr katalogowy niklowany mosi¹dz nr katalogowy adapter M20 x 1,5 na ½ NPT aluminium, powlekane proszkowo nr katalogowy wejœcie sygna³u steruj¹cego Rys. 8 Przy³¹cza elektryczne

25 4 Obs³uga 4.1 Elementy obs³ugi Prze³¹czniki DIP S1 do S10 Obs³uga ustawnika pozycyjnego odbywa siê zasadniczo za pomoc¹ prze³¹czników DIP, które s³u ¹ do nastawy najwa niejszych funkcji. Nastawnik ZERO i SPAN Potencjometry Zero i SPAN s³u ¹ do nastawy pocz¹tku zakresu (punktu zerowego) i wartoœci granicznej (zakresu) sygna³u steruj¹cego. D³awik przep³ywu Q D³awik przep³ywu s³u y do dopasowania iloœci dostarczanego powietrza do wielkoœci si³ownika. Mo liwe s¹ dwie sta³e nastawy zale ne od sposobu doprowadzenia powietrza do si³ownika. Prze³¹czniki DIP i ich funkcje S5 ograniczenie ciœnienia steruj¹cego do 2,4 bar S1 po³o enie bezpieczeñstwa si³ownika S6 zmiana wzmocnienia S2/S3 skok nominalny zaworu S7/S8 nastawa zakresu sygna³u steruj¹cego S4 kierunek dzia³ania w/x S9/S10 uruchomienie funkcji szczelnego zamykania symbole si³ownika przy monta u przy³¹czy pneumatycznych po prawej stronie prze³¹czniki DIP d³awik przep³ywu nastawnik zera nastawnik zakresu symbole si³ownika przy monta u przy³¹czy pneumatycznych po lewej stronie Rys. 9 Elementy obs³ugi

26 5 Uruchomienie i nastawa 5.1 Nastawa wstêpna prze³¹czników Po zamontowaniu ustawnika pozycyjnego na zaworze nale y najpierw przestawiæ prze³¹czniki S1 do S10 w po³o enie OFF. 5.2 Po³o enie bezpieczeñstwa Za pomoc¹ prze³¹cznika S1 nale y ustawiæ po³o enie bezpieczeñstwa si³ownika: trzpieñ si³ownika wysuwany si³¹ sprê yn na zewn¹trz (AIR TO OPEN ciœnienie steruj¹ce otwiera) lub trzpieñ si³ownika wci¹gany do wewn¹trz (AIR TO CLOSE ciœnienie steruj¹ce zamyka). Aby przeprowadziæ nastawê nale y odczytaæ symbole si³ownika znajduj¹ce siê na pokrywie, które wskazuj¹ na wymagane po³o enie prze³¹cznika S1 = ON lub OFF. Obowi¹zuj¹ bezpoœrednio odczytywane symbole, gdy zawór z si³ownikiem skierowane s¹ ku górze, a nie s¹ przekrêcone do góry nogami. W wypadku zaworu z trzpieniem si³ownika wysuwanym na zewn¹trz (AIR TO OPEN), si³ownik skierowany ku górze, przy³¹cza pneumatyczne zwrócone w prawo S1=ON, w lewo S1 = OFF. W wypadku zaworu z trzpieniem si³ownika wci¹ganym do wewn¹trz (AIR TO CLOSE), si³ownik skierowany ku górze, przy³¹cza pneumatyczne zwrócone w prawo S1 = OFF, w lewo S1 = ON. Dla si³owników dwustronnego dzia³ania obowi¹zuje zawsze pozycja AIR TO OPEN. W tym przypadku nale y skorzystaæ z przy³¹czy pneumatycznych wzmacniacza dwukierunkowego wed³ug rozdz Nastawa d³awika przep³ywu Q Za pomoc¹ d³awika przep³ywu Q dostosowuje siê iloœæ dostarczonego powietrza do wielkoœci si³ownika: si³owniki o czasie przestawienia < 1 s, np.: si³owniki skokowe o powierzchni < 240 cm 2 wymagaj¹ zd³awionego przep³ywu ( MIN ); si³owniki o czasie przestawienia 1snie wymagaj¹ d³awienia przep³ywu ( MAX ). Nastawa d³awika przep³ywu Q zale y w przypadku si³owników firmy SAMSON od sposobu doprowadzenia do nich powietrza: dla si³owników z bocznym przy³¹czem ciœnienia steruj¹cego, np. typu , obowi¹zuje napis SIDE ; dla si³owników z tylnym przy³¹czem ciœnienia steruj¹cego, np. typu , obowi¹zuje napis BACK. Dla si³owników innych producentów obowi¹zuje zawsze napis SIDE. Pozycja d³awika przep³ywu* Czas przestawienia Ciœnienie steruj¹ce < 1 s 1 s Przy³¹cze boczne MIN SIDE MAX SIDE Przy³¹cze tylne MIN BACK MAX BACK * Po³o enia poœrednie s¹ niedozwolone.

27 5.4 Nastawa skoku Za pomoc¹ prze³¹czników S2 i S3 wybiera siê wartoœæ skoku przy uwzglêdnieniu po³o- enia trzpienia, najbardziej zbli on¹ do skoku nominalnego zaworu. W razie potrzeby mo na póÿniej przeprowadziæ ostateczn¹ nastawê, któr¹ opisano w rozdz Po³o- Skok przy nastawniku zakresu w po³o eniu 0 enie trzpienia OFF OFF ON OFF OFF ON ON ON S2 S3 S2 S3 S2 S3 S2 S3 17 5,3 7,5 10,6 25 5,3 7,5 10, ,5 10, , , , , , , , , , Sygna³ steruj¹cy Prze³¹czniki S7 i S8 s³u ¹ do ustalenia zakresu sygna³u steruj¹cego. Prze³¹cznik S7 OFF S8 OFF S7 ON S8 OFF S7 OFF S8 ON Wejœcie ma ,9 12, W trybie pracy z dzielonym zakresem (rys. 10, po prawej stronie) zawory s¹ sterowane sygna³em o mniejszej wartoœci. W tym celu sygna³ z regulatora, s³u ¹cy do sterowania dwoma zaworami jest w taki sposób dzielony, e zawory pokonuj¹ ca³y skok przy po³owie wartoœci sygna³u wejœciowego (np. pierwszy zawór ma przypisany zakres 4 do 11,9 ma, a drugi zawór 12,1 do 20 ma). Aby wykluczyæ nak³adanie siê uwzglêdniono strefê nieczu³oœci ±0,1 ma. 5.5 Kierunek dzia³ania 100% otw. < > < < Za pomoc¹ prze³¹cznika S4 nale y ustawiæ kierunek dzia³ania w/x. >>wzrostowi wartoœci sygna³u steruj¹cego towarzyszy wzrost wartoœci skoku zaworu x <>wzrostowi wartoœci sygna³u steruj¹cego towarzyszy zmniejszenie skoku zaworu Funkcja zaworu AIR TO OPEN >> ON S4 <> OFF Funkcja zaworu AIR TO CLOSE >> S4 OFF <> ON 5.6 Ograniczenie ciœnienia steruj¹cego Przestawiaj¹c prze³¹cznik S5 w po³o enie ON mo na ograniczyæ ciœnienie steruj¹ce do 2,4, je eli jest to wymagane przez si³ownik. skok zamk. 0% otw. skok 100% 4 20 ma sygna³ steruj¹cy sygna³ wejœciowy < > < < zamk. Ventil 1 Ventil 2 0% ma strefa nieczu³oœci Rys. 10 Tryb pracy standardowy i tryb pracy z dzielonym zakresem (split range)

28 5.8 Pod³¹czenie ustawnika pozycyjnego Doprowadziæ sprê one powietrze do przy³¹cza pneumatycznego (supply 9), zwróciæ uwagê na odpowiedni¹ wartoœæ ciœnienia, zob. rozdz Doprowadziæ elektryczny sygna³ steruj¹cy (miliamperowe Ÿród³o pr¹dowe pod³¹czyæ do zacisków 11 i 12). Uwaga! Po doprowadzeniu elektrycznego sygna³u steruj¹cego ciœnienie steruj¹ce mo e spowodowaæ ruch trzpienia grzyba. Niebezpieczeñstwo zranienia! 5.9 Wstêpna nastawa zera Nastawnik zakresu SPAN przestawiæ w po³o enie 0. Pr¹dowy sygna³ wejœciowy nastawiæ za pomoc¹ miliamperowego Ÿród³a pr¹dowego zgodnie z poni sz¹ tabel¹. Przekrêcaæ nastawnik zera ZERO do momentu, a trzpieñ wykona ruch z po³o enia wyjœciowego. Kierunek ruchu Sygna³ steruj¹cy [ma] Sygna³ wejsciowy dla punktu zerowego [ma] >> 4 do 20 4 >> 4 do 12 4 >> 12 do <> 4 do <> 4 do <> 12 do Wzmocnienie Zawór otwieraæ powoli, ma³ymi skokami. Je eli regulacja przebiega w niestabilny sposób, przestawiæ prze³¹cznik S6 w po³o enie ON, aby zmniejszyæ wzmocnienie obwodu regulacji. Po przestawieniu prze³¹cznika zaleca siê kontrolê punktu zerowego Dostosowanie wartoœci skoku Je eli skok nominalny zaworu nie odpowiada skokowi wybranemu wed³ug tabeli w rozdz. 5.4: Ustawiæ wartoœæ krañcow¹ sygna³u wejœciowego (np. 4, 12 lub 20 ma) za pomoc¹ miliamperowego Ÿród³a pr¹dowego. Przekrêcaæ nastawnik zakresu SPAN, a trzpieñ grzyba przesunie siê do oporu w po³o enie krañcowe Uruchomienie funkcji szczelnego zamkniêcia Aby nastêpowa³o szczelne zamkniêcie zaworu, po nastawie zera i zakresu nale y za pomoc¹ prze³¹czników S9 i S10 uruchomiæ funkcjê szczelnego zamkniêcia (opis na str. 4). AIR TO OPEN AIR TO CLOSE Zawór 3-drogowy S9 ON S9 OFF S9 ON S10 OFF S10 ON S10 ON

29 Proszę stosować się do zaktualizowanych informacji dotyczących bezpieczeństwa technicznego zawartych w załączniku. 6 Konserwacja Urz¹dzenie nie wymaga konserwacji. W przy³¹czach pneumatycznych supply i output znajduj¹ siê filtry z sitami o oczkach wielkoœci 100 µm. W razie potrzeby wk³adki mo na wykrêciæ i oczyœciæ. Nale y mieæ na uwadze przepisy dotycz¹ce konserwacji ewentualnych reduktorów powietrza zasilaj¹cego, pod³¹czonych przed urz¹dzeniem. 7 Naprawa urz¹dzeñ iskrobezpiecznych Je eli naprawiana jest czêœæ ustawnika pozycyjnego, od której zale y ochrona przeciwwybuchowa, to pozycjoner mo e byæ uruchomiony dopiero wtedy, kiedy rzeczoznawca sprawdzi urz¹dzenie pod wzglêdem zgodnoœci z przepisami ochrony przeciwwybuchowej, wystawi stosowne zaœwiadczenie lub zaopatrzy urz¹dzenie we w³asny znak kontroli. Mo na zrezygnowaæ z kontroli przez rzeczoznawcê, jeœli producent przed ponownym uruchomieniem podda urz¹dzenie kontroli i w wypadku jej pomyœlnego wyniku zaopatrzy urz¹dzenie w odpowiedni znak. Iskrobezpieczne elementy urz¹dzenia mo na wymieniæ tylko na oryginalne elementy producenta. Urz¹dzenia eksploatowane poza obszarem zagro onym wybuchem, które w przysz³oœci maj¹ byæ zastosowane w obrêbie obszaru zagro onego wybuchem, musz¹ spe³niaæ wymagania stawiane urz¹dzeniom poddawanym naprawie. Przed wykorzystaniem w obszarze zagro onym wybuchem nale y poddaæ je kontroli zgodnie z warunkami naprawa urz¹dzeñ iskrobezpiecznych.

30 8 Wymiary w mm 210 monta zintegrowany M20 x 1, Output (38) Supply (9) 86 uchwyt manometrów lub p³ytka przy³¹czeniowa Monta zgodnie z norm¹ IEC (NAMUR) dÿwignia mm S = 17 M= 50 L = 100 XL = 200 Output (A 1 ) A1 Z A2 58 opcjonalny wzmacniacz dwukierunkowy Supply (Z) Output (A 2 )

31

32

33

34

35

36 DF 09/06 SAMSON Sp. z o.o. AUTOMATYKA I TECHNIKA POMIAROWA Warszawa Al. Krakowska 197 Tel. (0 22) Fax (0 22) SAMSON AG MESS- UND REGELTECHNIK D Frankfurt am Main 1 Weismüllerstraße 3 Postfach Tel. (069) EB PL

37 Informacje dotyczące bezpieczeństwa technicznego związane z instrukcją montażu i obsługi ustawnika pozycyjnego z atestem ATEX Informacje dotyczące bezpieczeństwa technicznego zgodnie z rozdz. 30 normy EN : Ważne wskazówki dotyczące bezpieczeństwa Urządzenie może być montowane i uruchamiane wyłącznie przez specjalistyczny personel zaznajomiony ze sposobem montażu, uruchamiania i eksploatacji tego urządzenia. Specjalistycznym personelem w rozumieniu niniejszej instrukcji montażu i obsługi są osoby, które na podstawie swojego specjalistycznego wykształcenia, swojej wiedzy i doświadczenia oraz znajomości stosownych norm mogą ocenić powierzone im prace i rozpoznać ewentualne zagrożenia. W przypadku urządzeń w wykonaniu przeciwwybuchowym osoby te muszą mieć wykształcenie lub ukończone szkolenie względnie muszą posiadać uprawnienia do prowadzenia prac na urządzeniach w wykonaniu przeciwwybuchowym w instalacjach zagrożonych wybuchem. Zagrożeniom, których źródłem może być medium przepływające przez zawór regulacyjny, ciśnienie nastawcze i ruchome części zaworu należy zapobiegać w odpowiedni sposób. Jeżeli wskutek wysokiego ciśnienia powietrza zasilającego siłownik pneumatyczny wystąpią niedopuszczalne ruchy lub siły, to ciśnienie powietrza zasilającego należy zredukować za pomocą odpowiedniej stacji redukcyjnej. Ustawnik pozycyjny musi być transportowany i składowany w prawidłowy sposób. 2 Podłączenie elektryczne Podczas wykonywania podłączenia elektrycznego należy stosować się do odpowiednich przepisów elektrotechnicznych i przepisów bhp obowiązujących w danym kraju. W odniesieniu do montażu i instalacji w obszarach zagrożonych wybuchem obowiązuje norma EN :2008 VDE Atmosfery wybuchowe Projektowanie, dobór i montaż instalacji elektrycznych. UWAGA! Należy bezwzględnie przestrzegać przyporządkowania zacisków. Zamiana przyłączy elektrycznych może spowodować utratę ochrony przeciwwybuchowej. Nie odkręcać zalakowanych śrub znajdujących się w korpusie lub na korpusie. W odniesieniu do łączenia samobezpiecznych urządzeń elektrycznych obowiązują dopuszczalne maksymalne wartości unijnego atestu wzoru konstrukcyjnego (U i względnie U o, l i względnie I o, P i względnie P o, C i względnie C o i L i względnie L o ). 3 Wybór kabli i przewodów Podczas montowania samobezpiecznych obwodów prądowych należy stosować się do zaleceń rozdz. 12 normy EN :2008 VDE W odniesieniu do układania wielożyłowych kabli i przewodów z więcej niż jednym samobezpiecznym obwodem prądowym obowiązują postanowienia zawarte w rozdz W szczególności promieniowa grubość izolacji przewodu dla powszechnie stosowanych materiałów izolacyjnych, jak np. polietylen, musi wynosić przynajmniej 0,2 mm. Średnica pojedynczego drutu przewodu wykonanego z cienkich drucików nie może być mniejsza niż 0,1 mm. Końcówki przewodów należy zabezpieczyć przed rozkręcaniem się np. za pomocą tulejek zaciskowych. W przypadku podłączania za pomocą dwóch osobnych kabli lub przewodów można zamontować dodatkowy dławik kablowy. Nie wykorzystywane przepusty kablowe muszą być zamknięte korkami zaślepiającymi. Urządzenia pracujące w temperaturze otoczenia poniżej 20 C muszą być wyposażone w metalowe przepusty kablowe. 4 Urządzenia przeznaczone dla strefy 2/strefy 22 W odniesieniu do urządzeń wykorzystywanych zgodnie z klasą ochrony przeciwzapłonowej Ex na II (urządzenia nieiskrzące) zgodnie z normą EN :2003 obowiązuje zasada, że łączenie i przerywanie oraz podłączanie obwodów prądowych pod napięciem jest dopuszczalne tylko podczas montażu, konserwacji lub w celu naprawy. W PL Polski

38 odniesieniu do urządzeń podłączanych do obwodów prądowych ograniczonych energetycznie należących do klasy ochrony przeciwzapłonowej Ex nl (urządzenia ograniczone energetycznie) zgodnie z normą EN :2003 obowiązuje zasada, że te urządzenia mogą być podłączane w trakcie pracy. W odniesieniu do łączenia urządzeń z ograniczonymi energetycznie obwodami prądowymi klasy ochrony Ex nl IIC obowiązują maks. dopuszczalne wartości podane w deklaracji zgodności względnie w uzupełnieniach do deklaracji zgodności. Należy przestrzegać maks. wartości samobezpiecznych obwodów prądowych podanych w dopuszczeniach. 5 Naprawa urządzeń w wykonaniu Ex Jeżeli część urządzenia, od którego zależy funkcja ochrony przeciwwybuchowej, została poddana naprawie, to urządzenie to może być ponownie uruchomione tylko wtedy, gdy zostało przebadane przez rzeczoznawcę pod względem zgodności z wymaganiami co do ochrony przeciwwybuchowej i otrzymało od niego stosowne zaświadczenie lub też, gdy rzeczoznawca oznaczył urządzenie swoim znakiem kontrolnym. Z przeprowadzenia badania przez rzeczoznawcę można zrezygnować, gdy urządzenie przed ponownym uruchomieniem zostało poddane badaniu jednostkowemu przez producenta, a pozytywny wynik badania został potwierdzony przez umieszczenie na urządzeniu znaku kontrolnego. Części urządzenia odpowiedzialne za realizację funkcji ochrony przeciwwybuchowej mogą być wymieniane wyłącznie na oryginalne, przebadane jednostkowo części producenta. Urządzenia zamontowane poza strefami zagrożonymi wybuchem, które w przyszłości mają być zamontowane w obszarach zagrożonych wybuchem, podlegają postanowieniom odnoszącym się do urządzeń po naprawie. Przed zamontowaniem w obszarach zagrożonych wybuchem należy je poddać badaniu zgodnie z warunkami obowiązującymi w odniesieniu do Naprawy urządzeń w wykonaniu Ex. 6 Wskazówki dotyczące konserwacji, kalibracji i prac na urządzeniu Połączenie z samobezpiecznymi obwodami prądowymi w celu przeprowadzenia badania, kalibracji i nastaw w obszarach zagrożonych wybuchem i poza nimi można wykonywać wyłącznie z zastosowaniem samobezpiecznych nadajników prądowych względnie napięciowych i instrumentów pomiarowych, aby zapobiec uszkodzeniu elementów odpowiedzialnych za realizację funkcji bezpieczeństwa. PL Polski