Strony i kierunki ciała

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Strony i kierunki ciała"

Transkrypt

1 Osteologia, artrologia, syndesmologia, miologia Strony i kierunki ciała Doogonowy (tylny) Doczaszkowy (przedni) Grzbietowy (górny) Brzuszny (dolny) Dłoniowy (stopowy / podeszwowy) Bliższy (proksymalny) Dalszy (dystalny) 1

2 Strony i kierunki ciała Aparat (narząd ruchu) 1. Bierny: Kości - dźwignie Połączenia między kośćmi Więzadła 2. Czynny: Mięśnie siłowniki wprawiające aparat bierny w ruch Ścięgna 2

3 Osteologia klasyfikacja morfologiczna kości Kk. krótkie trzy podstawowe wymiary: długość, szerokość i wysokość są podobne Kk. długie trzon z istoty zbitej z jamą szpikową wypełnioną szpikiem kostnym żółtym, nasada bliższa i dalsza z istoty gąbczastej powleczonej cienką warstwą istoty zbitej Kk. płaskie Kk. nieregularne wypełnione szpikiem czerwonym Kk. pneumatyczne Rodzaje chrząstki Chrząstka wzrostowa (nasadowa) w ośrodkach (jądrach) kostnienia, w pobliżu nasad kości długich Chrząstka stawowa (szklista, włóknista) 3

4 Osteologia szczegółowa 1. Kościec osiowy a) Kręgosłup, columna vertebralis b) Szkielet klatki piersiowej, thorax c) Czaszka, cranium 2. Kości kończyn b) Kości kończyny piersiowej Obręcz kończyny piersiowej, cingulum membri thoraci Kościec kończyny przedniej wolnej, skeleton membri thoraci librae c) Kościec kończyny miednicznej Obręcz kończyny miednicznej, cingulum membri pelvini Kościec kończyny miednicznej wolnej, skeleton membri pelvini librae Kręgosłup cz. szyjna, vertebrae cervicales: C1 C7 cz. piersiowa, vv. thoracicae: Th1 Th13 cz. lędźwiowa, vv. lumbales: L1 L7 cz. krzyżowa, os sacrum: S1 S3 cz. ogonowa, vv. coccygis Cy1 Cy23 4

5 Trzon: koniec doczaszkowy i doogonowy Otwór kręgowy kanał kręgowy Łuk kręgu: nasady: wcięcie doczaszkowe przednie i tylne otwór międzykręgowy wyrostek kolczysty wyrostki poprzeczne wyrostki stawowe doczaszkowe i doogonowe Kręg typowy Kręgi szyjne III, IV, V, VI Wyraźny rozwój wyr. staw. w związku z dużą ruchomością Pomiędzy kręgami występują wysokie krążki międzykręgowe Kręg VII upodobniony do kręgów Th skrócony trzon, dość wysoki wyr. kolczysty, dołki żebrowe doogonowe 5

6 Kręg szczytowy (atlas) Brak trzonu, wyr. kolczystego Zbudowany z łuku dobrzusznego i dogrzbietowego Wyr. poprzeczne są szerokie skrzydła kr. szczytowego Po stronie wewnętrznej łuku dobrzusznego dołek zębowy Dołki stawowe doczaszkowe i doogonowe Kręg obrotowy (axis) Znaczna długość trzonu kończącego się zębem Pow. stawowe doczaszkowe i wyr. stawowe doogonowe Wyr. poprzeczne słabo wykształcone Długi i szeroki wyr. kolczysty 6

7 Kręgi piersiowe Parzyste dołki żebrowe doczaszkowe i doogonowe na trzonach Dołki żebrowe na wyr. poprzecznych Trzony kr. krótkie Wysokie wyr. kolczyste, pochylone lekko do tyłu Wyr. stawowe zredukowane do pow. stawowych Mała ruchomość odcinka Kręgi piersiowe 7

8 Kręgi lędźwiowe Długie trzony Płaskie wyr. kolczyste pochylone ku przodowi Duża ruchomość odcinka Kość krzyżowa Zespolone za pomocą kościozrostu trzony Wyróżniamy podstawę, wierzchołek, pow. dogrzbietową i miedniczną Zrośnięte wyr. kolczyste grzebień krzyżowy pośrodkowy Zespolone otwory kręgowe kanał krzyżowy Wyr. poprzeczne S1 i S2 tworzą skrzydła krzyżowe, które za pomocą powierzchni uchowatej zespalają się z k. biodrową 8

9 Kość krzyżowa Kręgi ogonowe Zanik łuków od szóstego kręgu, powstanie wyr. łukowych Istnienie wyr. stawowych Wyr. naczyniowe na dolnych pow. łuki naczyniowe Duża ruchomość odcinka 9

10 Szkielet klatki piersiowej - żebra 13 par, z czego 9 prawdziwych (mostkowych), 4 rzekomych, (z czego ostatnia wolna- pies) Składają się z cz. kostnej i chrząstki żebrowej Kość żebrowa: głowa z pow. stawową, podzielona przez grzebień głowy żebra szyjka guzek żebra z pow. stawową kąt żebra trzon żebra Mostek, sternum Płytki kostne zwane odcinkami mostka połączone chrząstkozrostami mostka, po bokach wcięcia żebrowe do połączenia z chrząstkami żebrowymi Składa się z 3 części: 1. Rękojeści ma wcięcia żebrowe dla I pary żeber 2. Trzonu 6 odcinków z wcięciami dla II IX pary żeber 3. Wyr. mieczykowatego 10

11 Czaszka płaszczyzna karkowa O k. potyliczna P k. ciemieniowa T k. skroniowa 1 otwór potyliczny wielki 2 kłykcie kości potylicznej 4 guzowatość potyliczna zewnętrzna Kościec kończyny przedniej 1. Obręcz KP a) Łopatka, scapula b) Obojczyk (zredukowany), clavicula 2. Kościec KP wolnej a) K. ramienna, humerus b) K. łokciowa, ulna c) K. promieniowa, radius d) K. nadgarstka, carpus e) Kk. śródręcza I, II, III, IV, V, metacarpus f) Kk. palców ręki paliczki, phalanges 11

12 Łopatka strona boczna 1. grzebień łopatki 3. wyrostek barkowy 3. wyrostek haczykowaty 4. dół nadgrzebieniowy 5. dół podgrzebieniowy 6. wydrążenie stawowe 7. guzek nadpanewkowy 8. guzek podpanewkowy Kąty i brzegi łopatki A kot B pies Łopatka strona przyśrodkowa 1. powierzchnia zębata 2. dół podłopatkowy 3. guzek nadpanewkowy 3. wyrostek kruczy 4. chrząstka łopatki A kot B pies 12

13 Kość ramienna strona przednio - boczna 1. głowa k. ramiennej 2. guzek większy 3. guzek mniejszy 4. wcięcie międzyguzkowe 9. guzowatość naramienna 12. nadkłykieć boczny 13. bloczek k. ramiennej 14. dół promieniowy Kość ramienna strona przednio - przyśrodkowa 1. głowa 2. guzek większy 3. guzek mniejszy 4. bruzda międzyguzkowa 7. grzebień guzka mniejszego 9. grzebień guzka większego 11.nadkłykieć przyśrodkowy 13.kłykcie kości ramiennej 14.dół promieniowy 13

14 Kościec przedramienia strona przednia 1. przestrzeń międzykostna przedramienia 2. głowa k. promieniowej szyjka k. promieniowej 3. dołek głowy k. promieniowej 4. trzon k. promieniowej 5. wyrostek łokciowy guz wyrostka łokciowego wyrostek dodatkowy 6. wcięcie bloczkowe 7. trzon k. łokciowej 8. wyrostek rylcowaty Kości nadgarstka 1. Szereg bliższy: a) K. promieniowa nadgarstka b) K. łokciowa nadgarstka c) K. dodatkowa nadgarstka 2. Szereg dalszy: a) K. nadgarstka I, II, III, IV 14

15 Kościec ręki Kość miedniczna strona grzbietowa 1. trzon k. biodrowej 2. trzon k. łonowej 3. trzon k. kulszowej 4. skrzydło k. biodrowej 5. gałąź doczaszkowa k. łonowej 6. gałąź doogonowa 7. gałąź k. kulszowej 10. grzebień biodrowy 11. guz biodrowy 12. guz krzyżowy 13. kresa pośladkowa 14. panewka stawu biodrowego 15

16 Kość miedniczna strona brzuszna 12. guz krzyżowy 13. guzowatość biodrowa 15. powierzchnia uchowata 22. spojenie miedniczne 25. przyczep m. prostego uda Kość udowa strona przednio - boczna 1. głowa k. udowej 2. szyjka 3. krętarz większy 6. kłykieć przyśrodkowy 7. kłykieć boczny 8. bloczek k. udowej 16

17 Kość udowa strona tylna 9. krętarz mniejszy? 17

18 Kości podudzia strona przednio - boczna 2. kłykieć boczny 3. kłykieć przyśrodkowy 5, 6, 7. guzowatość k. piszczelowej 9. kostka przyśrodkowa 10. ślimak k. piszczelowej 11. głowa strzałki 12. kostka boczna Kość skokowa Kość piętowa: guz piętowy Kości stępu Kość stępu ośrodkowa Kości stępu I, II, III i IV 18

19 ARTROLOGIA dział anatomii zajmujący się ruchomymi i nieruchomymi połączeniami między kośćmi Połączenia między kośćmi dzielimy na: a) połączenia włókniste - więzozrost (np. błona międzykostna podudzia) - szew (szwy czaszki) - wklinowanie (np. połączenie włókniste między korzeniem zęba a ścianą zębodołu) b) połączenia chrząstkowe - chrząstkozrost (szklisty np. chrząstka nasadowa, włóknisty krążki międzykręgowe) - spojenie (kulszowo łonowe) c) połączenia maziowe (stawy) Schemat budowy stawu 19

20 Klasyfikacja stawów 2) Klasyfikacja morfologiczna (uwzględnia ukształtowanie pow. staw.): -płaski -kulisty -elipsoidalny -zawiasowy -obrotowy -zawiasowo obrotowy -saneczkowy 1) Wg liczby kości tworzących staw: -staw prosty (np. staw biodrowy) -staw złożony (np. staw łokciowy) 3) Klasyfikacja fizjologiczna: -stawy o 1 stopniu ruchomości -stawy o dwóch stopniach ruch. -stawy o trzech stopniach ruch. I. Połączenia kręgosłupa Część przedkrzyżowa (odc. C, Th, L) 1. Staw szczytowo potyliczny 2. Staw szczytowo obrotowy 3. Połączenia poszczególnych kręgów między sobą: a) Krążek międzykręgowy b) Stawy kręgosłupa 20

21 Staw szczytowo potyliczny articulatio atlantooccipitalis Dwa symetryczne stawy Powierzchnie stawowe: kłykcie potyliczne i dołek stawowy przedni kręgu szczytowego Rodzaj stawu: elipsoidalny Ruchy: zgięcie, wyprost, ruchy boczne 2gi stopień swobody ruchu Staw szczytowo obrotowy articulatio atlantoaxialis Staw pośrodkowy: pow. staw.: ząb kręgu obrotowego i dołek zębowy na wewnętrznej krawędzi łuku brzusznego kręgu szczytowego Stawy boczne: pow. staw.: wyr. stawowe przednie obrotnika i dołki stawowe tylne atlasu Rodzaj stawu: obrotowy ruch obrotowy, 1wszy stopień swobody ruchu 21

22 Połączenia poszczególnych kręgów między sobą a) Krążek międzykręgowy discus intervertebralis Element łączący sąsiadujące kręgi Daje niewielkie możliwości ruchowe Dzięki galaretowatej konsystencji jądra miażdżystego funkcja amortyzująca Pierścień włóknisty utrzymuje jądro miażdżyste w centralnej części krążka międzykręgowego 22

23 Połączenia poszczególnych kręgów między sobą b) Stawy kręgosłupa przedkrzyżowego Pow. staw.: wyrostki stawowe tylne kręgu poprzedniego i wyr. staw. przednie kręgu następnego Rodzaj stawu: płaski, niewielkie zakresy ruchomości we wszystkich trzech płaszczyznach, różne w zależności od danego odcinka im większe wyr. staw. tym większa ruchomość (C>L>Th) Połączenia poszczególnych kręgów między sobą Więzadła długie: Podłużne dogrzbietowe (leży wewnątrz kanału kręgowego, nawiązuje łączność z krążkami międzykr. i trzonami kr.) Podłużne dobrzuszne (leży po brzusznej stronie trzonów) Więzadło karkowe (nie ma go u kota, biegnie od wyr. kolczystego C2 do wyr. Kolczystego Th1, potem przedłuża się w więzadło nadkolcowe) Więzadła krótkie: Międzypoprzeczne Międzyłukowe Międzykolcowe 23

24 Kość krzyżowa os sacrum S Skostnieniu ulegają krążki międzykręgowe, połączenia miedzy łukami, wyrostkami kolczystymi i stawowymi Jest to następstwo bezpośredniego połączenia odc. S z kośćmi obręczy miednicznej Większa wytrzymałość, przenoszenie impulsów ruchowych na tułów Odcinek ogonowy Zgrubiałe końce obwodowe trzonów kręgów, grube krążki miedzykręgowe Duże możliwości ruchowe II. Połączenia klatki piersiowej 1. Połączenia żeber z chrząstkami żebrowymi (spojenie) 2. Połączenia mostka z żebrami 3. Połączenia żeber z kręgosłupem a) Stawy głowy żebra b) Stawy żebrowo - poprzeczne 24

25 Połączenie mostka z żebrami 9 par żeber prawdziwych łączy się za pośrednictwem chrząstki żebrowej stawowo z mostkiem (stawy zawiasowe o ograniczonym zakresie ruchomości), przy czym pierwsza para z rękojeścią, reszta z trzonem mostka 4 pary żeber rzekomych, niezłączonych z mostkiem wytwarzają łuk żebrowy Staw głowy żebra articulatio capitis costae Pow. staw.: głowa żebra i 2 sąsiadujące z sobą dołki żebrowe na trzonach kręgów Th, krążek międzykręgowy Staw żebrowo poprzeczny articulatio costotransversaria Pow. staw.: guzek żebra i dołek żebrowy na wyrostku poprzecznym 25

26 III. Stawy kończyny przedniej (piersiowej) 1. ramienny 2. łokciowy a) ramienno - promieniowy b) ramienno - łokciowy c) promieniowo - łokciowy bliższy i dalszy 3. nadgarstkowe (przedramienno - nadgarstkowy, śródnadgarstkowy, międzynadgarstkowe i nadgarstkowo śródręczny) 4. śródręczno-paliczkowe 5. międzypaliczkowe bliższe i dalsze Kończyny przednie Utrzymują średnio ok. 60% masy ciała Łopatka nie jest połączona kostnie z tułowiem, jedynie przez mięśniozrost większa elastyczność i możliwości amortyzacyjne 26

27 Staw ramienny articulatio humeri Powierzchnie stawowe: głowa k. ramiennej, wydrążenie stawowe panewki łopatki wraz z obrąbkiem stawowym Rodzaj stawu: panewkowy, kulisty, prosty Ruchy: zgięcie, wyprost, przywodzenie, odwodzenie, rotacja wewnętrzna i zewnętrzna 3-ci stopień swobody ruchu (kombinacja = obwodzenie) Staw ramienny W ruchach współdziała z ruchami łopatki po ścianie klatki piersiowej Stabilność stawu zapewniana głównie przez tkanki miękkie (torebka stawowa, więzadła: panewkowo ramienne przyśrodkowe i boczne) i mięśnie oraz ich ścięgna (m. nadgrzebienowy, podgrzebieniowy, podłopatkowy, dwugłowy ramienia) 27

28 Staw łokciowy articulatio cubiti Staw złożony, w którym 3 kości tworzą 4 stawy St. ramienno promieniowy: Pow. stawowe: kłykcie k. ramiennej i dołek stawowy na głowie k. promieniowej Rodzaj stawu: zawiasowo obrotowy Ruchy zgięcia i wyprostu oraz ruchy rotacyjne o niewielkim zakresie (w nawracaniu i odwracaniu = pronacji i supinacji, czynnościowo współpracuje ze stawem promieniowo łokciowym bliższym i dalszym te ruchy odbywają się w większym zakresie u kota niż u psa) 2-gi stopień swobody ruchu przenosi główne siły (85%) Staw łokciowy 2) St. ramienno łokciowy: Pow. stawowe: kłykcie k. ramiennej (bloczek) i wcięcie bloczkowe kości łokciowej Rodzaj stawu: zawiasowy Ruchy zgięcia i wyprostu 1-wszy stopień swobody ruchu Pełni funkcję stabilizującą (przenosi 15% obciążenia) 3) Staw promieniowo łokciowy bliższy i dalszy oraz błona międzykostna przedramienia uczestniczą w ruchach supinacji i pronacji Stabilność stawu łokciowego zapewniana głównie przez ukształtowanie i dopasowanie powierzchni stawowych, a także przez więzadła poboczne boczne i poboczne przyśrodkowe 28

29 Staw łokciowy Staw łokciowy 29

30 Staw nadgarstkowy articulatio carpea 1. St. przedramienno nadgarstkowy (90% ruchomości całego kompleksu stawów nadgarstkowych dzięki obszernej torebce stawowej) Pow. staw.: nasada dalsza k. promieniowej i nasada bliższa k. promieniowej nadgarstka, nasada dalsza k. łokciowej i nasada bliższa k. łokciowej nadgarstka Ruchy: zgięcie, wyprost, przywiedzenie dopromieniowe, dołokciowe, obwodzenie Staw nadgarstkowy 2. St. śródnadgarstkowy Staw bloczkowy o nieznacznej ruchomości (zgięcie i wyprost) 3. St. nadgarstkowo śródręczny Stawy płaskie o bardzo niewielkim zakresie ruchu 4. St. międzynadgarstkowe Stawy płaskie o bardzo niewielkim zakresie ruchu 5. St. k. dodatkowej nadgarstka (grochowatej) Łączy się stawowo z końcem dalszym k. łokciowej i kością łokciową nadgarstka 30

31 Staw nadgarstkowy articulatio carpea Stabilność stawu jest zapewniana głównie przez więzadła i torebkę stawową Staw nadgarstkowy 31

32 Stawy palców Stawy śródręczno-paliczkowe I-V: stawy kuliste o 3 stopniach ruchomości Palec I: 1 staw międzypaliczkowy Palce II V: stawy międzypaliczkowe bliższy i dalszy: stawy zawiasowe IV. Stawy kończyny tylnej (miednicznej) 1. Krzyżowo biodrowy 2. Spojenie miedniczne 3. Biodrowy 4. Kolanowy 5. Stępu (skokowy) 6. Śródręczno-paliczkowe 7. Międzypaliczkowe bliższe i dalsze Dźwigają 40 % masy ciała 32

33 Staw krzyżowo biodrowy i spojenie miedniczne Staw krzyżowo biodrowy: pow. staw.: pow. uchowate k. biodrowej i k. krzyżowej pokryta nierówną chrząstką stawową Spojenie kulszowe + spojenie łonowe: pow. stawowe: pow. spojeniowe sąsiadujących ze sobą kk. kulszowych i łonowych Pow. staw.: panewka miedniczna (k. biodrowej, kulszowej i łonowej) wraz z obrąbkiem panewki i głowa k. udowej Rodzaj stawu: kulisty, panewkowy, prosty Ruchy: zgięcie, wyprost, odwiedzenie, przywiedzenie, rotacja wewnętrzna i zewnętrzna 3ci stopień swobody ruchu Staw biodrowy articulatio coxae 33

34 Staw biodrowy Stabilność stawu zapewniona głównie przez mięśnie miednicy mające swe przyczepy na kości udowej Staw kolanowy articulatio genus Staw złożony, w którego skład wchodzą: 1) Staw udowo - piszczelowy Pow. staw.: kłykcie k. udowej (wypukłe) i kłykcie k. piszczelowej (płaskie) oraz łąkotka boczna i przyśrodkowa (z chrząstki włóknistej) o powierzchni bliższej wklęsłej i dalszej płaskiej Ruchy: zgięcie i wyprost, rotacja zewnętrzna i wewnętrzna Staw zawiasowo obrotowy 34

35 Staw kolanowy Stabilizacja stawu głównie więzadłowa, więzadła: Krzyżowe przednie (doczaszkowe), zapobiega patologicznemu ruchowi goleni w przód Krzyżowe tylne (doogonowe), zapobiega patologicznemu ruchowi goleni w tył Poboczne boczne (strzałkowe), poboczne przyśrodkowe (piszczelowe) biegnące od kłykci k. udowej do kłykci kości piszczelowej i głowy strzałki, przeciwdziałające koślawieniu i szpotawieniu Staw kolanowy 2) Staw rzepkowo udowy Pow. staw.: bloczek k. udowej i pow. doogonowa rzepki Rodzaj stawu: saneczkowy ruch ślizgowy rzepki po pow. bloczka k. udowej Od strony grzbietowej do rzepki przymocowane jest ścięgno m. czworogłowego uda, od strony brzusznej więzadło rzepki biegnące do guzowatości k. piszczelowej 35

36 Staw kolanowy Staw kolanowy 36

37 Połączenia kości podudzia Staw piszczelowo strzałkowy bliższy i dalszy St. ścisły o bardzo niewielkiej ruchomości Błona międzykostna goleni Stawy stępu (staw skokowy) articulatio tarsi Staw złożony, w jego skład wchodzi 7 kości tworzących 4 stawy: 1) Stępowo piszczelowy (stępowo goleniowy, skokowo goleniowy, skokowy górny) Pow. staw.: bloczek k. skokowej, ślimak piszczeli i pow. staw. dalszego końca strzałki (kostki bocznej) Rodzaj stawu: bloczkowy, ruchy: zgięcie, wyprost 37

38 Stawy stępu Stawy stępu 2) Staw międzystępowy: a) Część przyśrodkowa staw skokowo piętowo centralny b) Część boczna staw pomiędzy kością piętową a czwartą kością stępu niewielkie możliwości ruchomości na boki i obrotowej 3) Staw międzystępowy dalszy utworzony przez kość centralną i kości stępu 1 3 staw płaski 4) Staw stępowo śródstopny staw płaski 38

39 Stawy palców Stawy śródstopno-paliczkowe I-V: stawy kuliste o 3 stopniach ruchomości Palec I: 1 staw międzypaliczkowy Palce II V: stawy międzypaliczkowe bliższy i dalszy: stawy zawiasowe Mięśnie: Miologia 1) Somatyczne (szkieletowe) 2) Trzewne tzw. mięśniówka gładka, buduje narządy wewnętrzne, brak możliwości kontrolowania ich pracy, są źródłem ruchów mimowolnych, mają zabarwienie jasnoróżowe 3) Swoisty serca 39

40 Część mięśniowa Część ścięgnista Mięsień szkieletowy Część mięśniowa: M. szkieletowy W mięśniach kończyn zazwyczaj ma kształt wrzecionowaty brzusiec W zależności od liczby brzuśców, przyczepów początkowych bądź końcowych, głów wyróżniamy mięśnie proste i złożone (dwu-, trój- i czworogłowe) 40

41 Część ścięgnista: Przenoszenie efektów skurczowych na określone kości Stanowi przyczep mięśnia do kości Magazynuje energię sprężystą Ścięgno podłużne pasmo, taśma Rozcięgno szersza blaszka ścięgnista Przyczepy: początkowy, końcowy; punkt stały i ruchomy Narządy pomocnicze mieśni: 1) Powięzi błony łącznotkankowe, otaczają niektóre mięśnie szkieletowe, zapobiegają nadmiernemu odkształceniu mięśni w fazie skurczu, tworzą przegrody oddzielające mięśnie antagonistyczne 2) Kaletki maziowe łącznotkantowe woreczki o poduszeczkowatym kształcie, wypełnione cieczą podobną do mazi stawowej. Występują w miejscach, gdzie mięsień (kaletki mięśniowe) lub jego ścięgno (kaletki ścięgnowe) ociera się w trakcie ruchu o twarde (najczęściej kostne) podłoże. Ich zadaniem jest zmniejszanie sił tarcia. 41

42 3) Pochewki maziowe ścięgien przekształcone kaletki, obejmujące ścięgno ze wszystkich stron. Występują na wysokości stawów o nasilonej ruchomości (st. nadgarstka, stępu, palców) 4) Hypomochliony występy kostne umieszczone tuż pod przyczepem mięśnia. Ich zadaniem jest zmiana kąta ścięgnowo kostnego (np. zgrubiałe, obwodowe końce kości długich, ich zagłębienia, trzeszczki) Napięcie mięśniowe (tonus mięśniowy) stan lekkiego skurczu mięśnia, który trwa w fazie spoczynkowej. Napięcie tym większe im bardziej aktywny mięsień, decyduje o indywidualnej postawie osobnika. Np. podczas utrzymywanie pozycji stojącej zwierzę wykonuje pracę statyczną mięśniami antygrawitacyjnymi (posturalnymi) 42

43 I. Mięśnie głowy 1. Mięśnie twarzy (wyrazowe, mimiczne) a) Mięśnie warg, policzków i nosa (n. VII - twarzowy) M. okrężny ust zamyka szparę ust M. jarzmowy śmiechowy M. dźwigacz nosowo wargowy M. dźwigacz wargi szczękowej M. policzkowy b) M. zewnątrzoczodołowe powiek (n. VII) M. okrężny oka cz. powiekowa i oczodołowa zwierają szparę powiekową M. marszczący brwi M. licowy M. cofacz kąta oka I. Mięśnie głowy 2. Mięśnie żuciowe (n. V trójdzielny) M. żwacz M. skroniowy M. skrzydłowy przyśrodkowy i boczny M. dwubrzuśćcowy, mm. żuchwowo gnykowe 3. Mięśnie podpotyliczne a) M. prosty głowy dobrzuszny b) M. prosty głowy dogrzbietowy większy c) M. prosty głowy mniejszy d) M. prosty głowy boczny e) M. skośny głowy dogłowowy f) M. skośny głowy doogonowy g) M. długi głowy 43

44 I. Mięśnie głowy 3. Mięśnie podpotyliczne a) M. prosty głowy dobrzuszny PP: łuk dolny i skrzydła atlasu PK: guzek mięśniowy podstawy czaszki (k. potyliczna) Cz: zgina głowę Unerwienie: gałąź brzuszna n. rdzeniowego 1 b) M. prosty głowy dogrzbietowy większy PP: wyr. kolczysty C2 PK: kresa karkowa k. potylicznej Cz: prostuje głowę w st. szczyt. potylicznym, skurcz jednostronny pochyla głowę w swoją stronę, rotuje głowę w swoją stroną w st. szczyt. obrotowym Unerwienie: gałąź grzbietowa n. rdzeniowego 1 c) M. prosty głowy dogrzbietowy mniejszy PP: guzek dogrzbietowy atlasu PK: kresa karkowa k. potylicznej Cz: prostuje głowę w st. szczyt. potylicznym, skurcz jednostronny pochyla głowę w swoją stronę Unerwienie: jak w m. poprzednim d) M. prosty głowy boczny PP: łuk brzuszny i skrzydła kręgu szczytowego PK: guzek mięśniowy podstawy czaszki Cz: zgina głowę w st. szczyt. obrotowym, skurcz jednostronny pochyla głowę w swoją stronę Unerwienie: gałąź brzuszna n. rdzen. 1 I. Mięśnie głowy e) M. skośny głowy dogłowowy PP: skrzydła atlasu PK: grzebień karkowy k. potylicznej Cz: prostuje głowę w st. szczyt. potylicznym, skurcz jednostronny pochyla głowę w swoją stronę Unerwienie: gałąź grzbietowa n. rdzen f) M. skośny głowy doogonowy PP: wyr. kolczysty kr. obrotowego PK: skrzydła atlasu Cz: w działaniu jednostronnym skręca głowę w swoją stronę Unerwienie: gałąź grzbietowa n. rdzen. 2 g) M. długi głowy PP: wyr. poprz. C2 - C6 PK: guzek mięśniowy k. potylicznej Cz: zgina głowę i szyję, a w skurczu jednostronnym rotuje w swoją stronę Unerwienie: gałąź brzuszna n. rdzen

45 II. Mięśnie szyi 1. M. płatowaty a) M. płatowaty szyi, splenius cervicis b) M. płatowaty głowy, splenius capitis 2. M. ramienno głowowy, brachiocephalicus a) M. obojczykowo ramienny, cleidobrachialis b) M. obojczykowo głowowy 3. M. mostkowo głowowy, sternocephalicus 4. M. długi szyi, longissimus 5. M. pochyły dobrzuszny, scalenus ventralis 6. M. pochyły środkowy, s. medialis 7. M. pochyły dogrzbietowy, s. dorsalis II. Mięśnie szyi 1. M. płatowaty szyi i głowy PP: wyr. kolczyste początkowych kręgów piersiowych i szyjnych PK: k. potyliczna i k. skroniowa Cz: prostuje głowę i szyję, w skurczu jednostronnym zgina bocznie i rotuje w swoją stronę Unerwienie: gałęzie grzbietowe nn. rdzeniowych szyjnych 45

46 Mięśnie szyi 2. M. mostkowo głowowy * PP: rękojeść mostka PK: k. potyliczna i k. skroniowa Cz: zgina głowę i szyję, przy jednostronnym działaniu zgina bocznie i skręca głowę w stronę przeciwną Unerwienie: n. czaszkowy dodatkowy (XI) 3. M. ramienno głowowy * a) M. obojczykowo ramienny PP: dobrzuszna część obojczyka PK: dalsza jedna trzecia k. ramiennej po stronie przedniej Cz: prostuje KP w st. ramiennym b) M. obojczykowo głowowy PP: dogrzbietowa część obojczyka PK: k. potyliczna, k. skroniowa Cz: zginanie głowy i szyi przy obciążonej KP, przy jednostronnym działaniu zgięcie boczne Unerwienie: n. dodatkowy czaszkowy, gg. brzuszne nn. rdzeniowych szyjnych II. Mięśnie szyi 4. Mm. pochyłe PP: boczne pow. żeber 1 9 PK: wyr. pop. C3 C7 Cz: zginają głowę, pomocnicze mm. wdechowe, przy jednostronnym skurczu zginają głowę bocznie Unerwienie: gg. brzuszne nn. rdzeniowych szyjnych i piersiowych 5. M. długi głowy i szyi PP: dobrzuszne pow. C3 Th6 PK: dobrzuszna pow. k. potylicznej Cz: zginają szyję (i głowę) Unerwienie: gg. brzuszne nn. rdzeniowych szyjnych 46

47 II. Mięśnie grzbietu Mięśnie grzbietu powierzchowne 1. M. czworoboczny, trapezius 2. M. łopatkowo poprzeczny, omotransversarius 3. M. najszerszy grzbietu, latissimus dorsi 4. M. równoległoboczny, rhomboideus (szyi, klatki piersiowej, głowy) 5. M. zębaty dobrzuszny szyi, serratus ventralis cervicis 6. M. zębaty dogrzbietowy tylny, serratus dorsalis posterior 7. M. zębaty dogrzbietowy przedni, serratus dorsalis anterior Mięśnie grzbietu głębokie Pasmo boczne 1. M. płatowaty, splenius 2. M. prostownik grzbietu, erector spinae M. biodrowo żebrowy, iliocostalis M. najdłuższy, longissimus 3. Mm. miedzypoprzeczne, intertransversarii Pasmo przyśrodkowe 4. M. kolcowy, spinalis 5. M. poprzeczno kolcowy, transversospinalis M. półkolcowy, semispinalis M. wielodzielny, multifidus Mm. skręcające, rotatores 6. Mm. międzykolcowe, interspinales 7. Mm. podpotyliczne, suboccipitales Mięśnie grzbietu powierzchowne 1. M. czworoboczny grzbietu * Cz. szyjna PP: wyr. kolczyste kręgów C PK: dogrzbietowa część grzebienia łopatki Cz: podnosi łopatkę doczaszkowo i dogrzbietowo, wspomaga odwodzenie KP (kończyny przedniej), ale bezpośrednio nie działa na staw ramienny Cz. piersiowa PP: wyr. kolczyste Th3 Th8 i więzadło nadkolcowe PK: środkowa cz. grzebienia łopatki Cz: pociąga łopatkę doogonowo, wspomaga odwodzenie KP, ale bezpośrednio nie działa na staw ramienny Unerwienie: n. czaszkowy XI (n. dodatkowy) 47

48 Mięśnie grzbietu powierzchowne 2. M. łopatkowo poprzeczny PP: C1 i C2 PK: dobrzuszna cz. grzebienia łopatki Cz: pociąga łopatkę doczaszkowo wysuwa KP do przodu, zgina głowę i szyję 3. M. najszerszy grzbietu * PP: powięź piersiowo lędźwiowa (wyr. kolczyste Th i L) PK: grzebień guzka mniejszego na k. ramiennej Cz: zgina st. ramienny, rotuje wewnętrznie i przywodzi, przy ustalonej KP zgina kręgosłup Unerwienie: n. piersiowy grzbietowy ze splotu ramiennego Mięśnie grzbietu powierzchowne 4. Mm. równoległoboczne PP: k. potyliczna, Th1 Th7 PK: krawędź łopatki Cz: pociąga łopatkę dogrzbietowo, doczaszkowo lub doogonowo, prostuje głowę i szyję Unerwienie: gg. dobrzuszne nn. rdzeniowych szyjnych 5. M. zębaty dobrzuszny PP: wyr. pop. C3 C7, żebra 1 8 PK: przyśrodkowa pow. łopatki Cz: podwiesza tułów na KKP, przenosi tułów i bark do przodu i do tyłu Unerwienie: gg. dobrzuszne nn. rdzeniowych szyjnych i n. piersiowy długi 48

49 Mięśnie grzbietu powierzchowne 6. M. zębaty dogrzbietowy przedni PP: środkowe kręgi Th PK: przednie żebra Cz: pociąga żebra dogrzbietowo i doczaszkowo m. wdechowy 7. M. zębaty dogrzbietowy tylny PP: tylne kręgi Th PK: tylne żebra Cz: ze względu na swój przebieg antagonista m. ww Unerwienie: nn. miedzyżebrowe Mięśnie grzbietu głębokie, pasmo boczne 1. M. prostownik grzbietu * a) M. biodrowo żebrowy PP: wspólna masa mięśniowa okolic grzebienia biodrowego, żebra PK: kręgi L i żebra Cz: prostuje i ustala kręgosłup, przy jednostronnym działaniu zgina go w bok Unerwienie: dogrzbietowe gałęzie nn. piersiowych i lędźwiowych b) M. najdłuższy PP: wspólna masa mięśniowa okolic grzebienia biodrowego, kręgi Th, C PK: kręgi L, Th, C i k. skroniowa Cz: prostuje i ustala kręgosłup, przy jednostronnym działaniu zgina w bok Unerwienie: dogrzbietowe gałęzie nn. szyjnych, piersiowych i lędźwiowych 49

50 Mięśnie grzbietu głębokie, pasmo przyśrodkowe 1. Mm. międzypoprzeczne PP i PK: wyr. poprzeczne Cz: ustalają i prostują kręgosłup, przy działaniu jednostronnym skłon boczny Unerwienie: dogrzbietowe gałęzie nn. piersiowych, szyjnych i lędźwiowych 2. M. kolcowy klatki piersiowej i szyi PP i PK: wyr. kolczyste kr. Th i C Cz: ustala i prostuje kręgosłup Unerwienie: dogrzbietowe gałęzie nn. piersiowych i szyjnych 3. M. poprzeczno kolcowy (półkolcowy) PP: wyr. poprzeczne kręgów dalszych PK: wyr. kolczyste kręgów bliższych Cz: prostują kręgosłup, jednostronny skurcz wywołuje skłon boczny, skręt w stroną przeciwną Unerwienie: dogrzbietowe gałęzie nn. piersiowych i szyjnych III. Mięśnie klatki piersiowej 1. Mm. Piersiowe powierzchowne, pectorales superficiales M. piersiowy zstępujący, pectoralis descendus M. piersiowy poprzeczny, pectoralis transversus 2. Mm. Piersiowe głębokie, pectorales profundi M. piersiowy wstępujący, pectoralis ascendus 3. Mm. dźwigacze żeber, levatores costarum 4. Mm. międzyżebrowe zewnętrzne, intercostales externi 5. Mm. międzyżebrowe wewnętrzne, intercostales interni 6. M. cofacz żebra, retractor costae 7. M. poprzeczny klatki piersiowej, transversus thoracis 8. M. prosty klatki piersiowej, rectus thoracis 50

51 Mięśnie klatki piersiowej 1. Mm. piersiowe powierzchowne * a) M. piersiowy zstępujący PP: dobrzuszna i doczaszkowa cz. mostka PK: grzebień guzka większego k. ramiennej Cz: przywodzi KP w st. ramiennym, przesuwa tułów w bok przy ustabilizowanym PK b) M. piersiowy poprzeczny PP: dobrzuszna cz. mostka, doczaszkowo od m. piersiowego zstępującego PK: grzebień guzka większego k. ramiennej Cz: przywodzi KP w st. ramiennym, przesuwa tułów w bok przy ustabilizowanym PK 2. M. piersiowy głęboki * PP: dobrzuszna część mostka, doogonowo w stosunku do poprzednich PK: guzek mniejszy k. ramiennej Cz: zgina i przywodzi KP w st. ramiennym Unerwienie: Nn. piersiowe doczaszkowe Mięśnie klatki piersiowej 51

52 Przepona Główny mięsień wdechowy W czasie wdechu cz. mięśniowa przepony ulega skurczowi cała przepona ulega spłaszczeniu wzrasta pojemność jamy klatki piersiowej działanie ssące na powietrze Razem z mm. brzucha bierze udział w wytworzeniu tłoczni brzusznej (mikcja, defekacja, wymioty, kaszel, poród) IV. Mm. brzucha 1. M. prosty brzucha, rectus abdominis 2. M. skośny zewnętrzny brzucha, obliquus externus abdominis 3. M. skośny wewnętrzny brzucha, obliquus internus abdominis 4. M. poprzeczny brzucha, transversus abdominis 5. M. czworoboczny lędźwi, quadratus lumborum 52

53 Mm. brzucha 1. M. prosty brzucha * PP: mostek, żebra PK: k. łonowa Cz: zgina kregosłup, tylny przesuw miednicy, tłocznia brzuszna 2. M. skośny brzucha zewnętrzny * PP: ostatnie żebra, powięź piersiowo lędźwiowa PK: kresa biała Cz: zgina kręgosłup, jednostronny skurcz wywołuje skłon boczny i skręt tułowia, tłocznia brzuszna 3. M. skośny wewnętrzny brzucha * PP: guz biodrowy, wyr. poprzeczne kr. L PK: kresa biała Cz: zgina kręgosłup, jednostronny skurcz wywołuje skłon boczny i skręt tułowia, tłocznia brzuszna Mm. brzucha 4. M. poprzeczny brzucha PP: wyr. poprzeczne kr. L, żebra wolne PK: kresa biała Cz: tłocznia brzuszna Unerwienie: n. międzyżebrowy, n. żebrowo brzuszny 5. M. czworoboczny lędźwi PP: wyr. poprzeczne kr. L PK: żebro 13 Cz: stabilizuje odcinek L kręgosłupa Unerwienie: gałęzie dobrzuszne nn. rdzeniowych 53

54 V. Mięśnie ogona 1. M. krzyżowo ogonowy dogrzbietowy boczny 2. M. krzyżowo ogonowy dogrzbietowy przyśrodkowy 3. M. krzyżowo ogonowy dobrzuszny boczny 4. M. krzyżowo ogonowy dobrzuszny przyśrodkowy 5. Mm. międzypoprzeczne ogona 6. M. ogonowy VI. Mięśnie kończyny piersiowej 1. Mm. obręczy KP 2. Mm. KP wolnej a) Mm. st. ramiennego Boczne Przyśrodkowe b) Mm. st. łokciowego c) Mm. st. promieniowo łokciowych d) Mm. stawu nadgarstka e) Mm. palców ręki Mm. prostowniki palców długie Mm. zginacze palców długie Mm. palców wspólne krótkie 54

55 Mm. stawu ramiennego boczne 1. M. naramienny, deltoideus * PP: cz. barkowa wyr. barkowy, cz. łopatkowa grzebień łopatki PK: guzowatość naramienna Cz: zgina w st. ramiennym i odwodzi Unerwienie: n. pachowy 2. M. nadgrzebieniowy, supraspinatus * PP: dół nadgrzebieniowy łopatki PK: guzek większy k. ramiennej Cz: prostuje i odwodzi w st. ramiennym Unerwienie: n. nadłopatkowy Mm. stawu ramiennego boczne 3. M. podgrzebieniowy, infraspinatus * PP: dół podgrzebieniowy PK: guzek większy Cz: odwodzi w st. ramiennym Unerwienie: n. nadłopatkowy 4. M. obły mniejszy, teres minor PP: tylna krawędź łopatki PK: guzek większy Cz: zgina w st. ramiennym i rotuje zewnętrznie 55

56 Mm. stawu ramiennego przyśrodkowe 1. M. obły większy, teres major PP: krawędź tylna łopatki PK: grzebień guzka mniejszego k. ramiennej Cz: zgina i rotuje wewnętrznie ramię Unerwienie: n. pachowy 2. M. podłopatkowy PP: pow. żebrowa łopatki PK: guzek mniejszy Cz: przywodzi, zgina zgięte ramię, prostuje wyprostowane, rotuje wewnętrznie, ważny stabilizator st. ramiennego Unerwienie: n. podłopatkowy 3. M. kruczo ramienny PP: wyr. kruczy łopatki PK: grzebień guzka mniejszego Cz: prostuje ramię Unerwienie: n. mięśniowo skórny Mięśnie stawu łokciowego 1. M. dwugłowy ramienia, biceps brachii * PP: guzek nadpanewkowy łopatki PK: guzowatość łokciowa i guzowatość promieniowa Cz: prostuje st. ramienny, stabilizuje st. podczas obciążania, zapobiega zgięciu st. ramiennego i zgina st. łokciowy Unerwienie: n. mięśniowo skórny 2. M. ramienny, brachialis PP: nasada bliższa k. ramiennej po stronie boczno tylnej PK: guzowatość łokciowa Cz: zgina st. łokciowy Unerwienie: n. mięśniowo skórny 56

57 Mięśnie stawu łokciowego 3. M. trójgłowy ramienia, triceps brachii * PP: głowa długa brzeg doogonowy łopatki głowa przyśrodkowa k. ramienna głowa boczna k. ramienna głowa dodatkowa k. ramienna PK: wyrostek łokciowy Cz: prostuje st. łokciowy, głowa długa zgina st. ramienny Unerwienie: n. promieniowy 4. M. łokciowy, anconeus PP: dalsza nasada k. ramiennej po str. bocznej PK: wyr. łokciowy Cz: prostuje st. łokciowy Unerwienie: n. promieniowy 5. M. napinacz (naprężacz) powięzi przedramienia, tensor fasciae antebrachii Mięśnie stawów promieniowo - łokciowych 1. M. nawrotny obły PP: nadkłykieć przyśrodkowy k. ramiennej PK: trzon k. promieniowej Unerwienie: n. pośrodkowy 2. M. nawrotny czworoboczny PP i PK: nasada bliższa k. promieniowej i łokciowej Unerwienie: n. pośrodkowy 3. M. odwracacz PP: nadkłykieć boczny k. ramiennej PK: trzon k. promieniowej w części bliższej Unerwienie: n. promieniowy 4. M. ramienno promieniowy PP: nadkłykieć boczny PK: wplata się w powięź przedramienia Cz: supinacja przedramienia Unerwienie: n. promieniowy 57

58 Mięśnie stawu nadgarstowego 1. M. prostownik promieniowy nadgarstka, extensor carpi radialis** PP: nadkłykieć boczny k. ramiennej PK: k. śródręcza II i III Cz: prostuje nadgarstek, odchyla go dopromieniowo, zgina st. łokciowy Unerwienie: n. promieniowy 2. M. prostownik łokciowy nadgarstka, extensor carpi ulnaris PP: nadkłykieć boczny PK: k. śródręcza V i k. dodatkowa nadgarstka Cz: prostuje nadgarstek, odchyla go dołokciowo, zgina st. łokciowy 3. M. zginacz promieniowy nadgarstka, flexor carpi radialis PP: nadkłykieć przyśrodkowy k. ramiennej PK: k. śródręcza II i III Unerwienie: n. pośrodkowy 4. M. zginacz łokciowy nadgarstka, flexor carpi ulnaris PP: nadkłykieć przyśrodkowy głowa ramienna, wyr. łokciowy głowa łokciowa PK: k. dodatkowa nadgarstka Unerwienie: n. łokciowy Mięśnie palców ręki Prostowniki palców ręki długie 1. M. prostownik wspólny palców, extensor digitorum communis PP: nadkłykieć boczny PK: paliczki dalsze palców II V Cz: prostuje palce i nadgarstek Unerwienie: n. promieniowy 2. M. prostownik boczny palców PP: nadkłykieć boczny PK: paliczki bliższe, środkowe i dalsze palców III V Cz: prostuje palce i nadgarstek Unerwienie: n. promieniowy 3. M. odwodziciel palca I 4. M. prostownik palca I 58

59 Mięśnie palców ręki Zginacze palców długie 1. M. zginacz powierzchowny palców, flexor digitorum superficialis PP: nadkłykieć przyśrodkowy PK: podstawy paliczków środkowych palców II V Cz: zgina palce i st. nadgarstkowy Unerwienie: n. pośrodkowy 2. M. zginacz głęboki palców, flexor digitorum superficialis PP: nadkłykieć przyśrodkowy głowa ramienna trzon k. promieniowej głowa promieniowa trzon k. łokciowej głowa łokciowa PK: podstawy paliczków dalszych palców II V Cz: zgina palce i st. nadgarstkowy Unerwienie: n. pośrodkowy i łokciowy 3. Mm. międzyzginaczowe, interflexorii Mięśnie palców krótkie Mm. międzykostne, interossei Mm. glistowate, lumbricales M. zginacz palców krótki, flexor digitorum brevis M. zginacz palca I krótki M. odwodziciel i przeciwstawiacz palca I M. przywodziciel palca I M. przywodziciel palca II M. zginacz palca V krótki M. przywodziciel palca V krótki M. zginacz palca II krótki M. odwodziciel palca II M. odwodziciel palca V 59

60 VII. Mięśnie kończyny miednicznej 1. Mm. obręczy KM 2. Mm. KM wolnej a) Mm. stawu biodrowego Mm. zewnątrzmiedniczne Mm. uda tylne Mm. uda przyśrodkowe Mm. głębokie st. biodrowego b) Mm. st. kolanowego c) Mm. stawów stępu Mm. zginacze stępu Mm. prostowniki stępu d) Mm. palców stopy Mm. prostowniki palców długie Mm. zginacze palców długie Mm. krótkie palców 1. M. biodrowo lędźwiowy, iliopsoas* PP: końcowe kr. Th i początkowe L, pow. wewnętrzna k. biodrowej PK: krętarz mniejszy k. udowej Cz: zgina st. biodrowy, odwodzi i rotuje zewnętrznie, prostuje kręgosłup i przechyla dobrzusznie miednicę Unerwienie: gg. dobrzuszne n. lędźwiowego i udowego Mięśnie obręczy KM 60

61 Mięśnie zewnątrzbiodrowe 1. M. pośladkowy powierzchowny, gluteus superficialis * PP: boczna krawędź k. krzyżowej PK: krętarz większy k. udowej Cz: prostuje KM w st. biodrowym, rotuje wewnętrznie i odwodzi Unerwienie: n. pośladkowy doogonowy 2. M. pośladkowy średni, gluteus medius * PP: grzebień biodrowy i pow. pośladkowa k. biodrowej PK: krętarz większy Cz: prostuje, odwodzi i rotuje wewnętrznie KM w st. biodrowym Unerwienie: n. pośladkowy doogonowy i doczaszkowy 3. M. pośladkowy głęboki, gluteus profundus PP: pow. pośladkowa k. biodrowej PK: krętarz większy Cz: współdziała z m.ww Unerwienie: n. pośladkowy doczaszkowy Mięśnie zewnątrzbiodrowe 4. M. gruszkowaty, piriformis PP: pow. brzuszna i krawędź boczna k. krzyżowej PK: krętarz większy Cz: prostuje, odwodzi i rotuje zewnętrznie KM w st. biodrowym 5. M. naprężacz powięzi szerokiej uda, tensor fasciae latae PP: guz biodrowy PK: powięź szeroka Cz: zgina st. biodrowy i prostuje st. kolanowy Unerwienie: n. pośladkowy doczaszkowy 6. M. odwodziciel podudzia przedni (tylko u kota) 61

62 Mięśnie tylne uda (Unerwienie: n. kulszowy) 1. M. dwugłowy uda, biceps femoris * PP: guz kulszowy PK: głowa powierzchowna rzepka i jej więzadło proste, brzeg doczaszkowy piszczeli, głowa głęboka poprzez pasmo piętowe (powięź podudzia) guz piętowy Cz: prostuje st. biodrowy i odwodzi, prostuje st. kolanowy głowa powierzchowna lub zgina głowa głęboka, rotuje zewnętrznie st. kolanowy, poprzez pasmo piętowe prostuje st. stępowo podudziowy Mięśnie tylne uda (Unerwienie: n. kulszowy) 3. M. półścięgnisty, semitendinosus * PP: guz kulszowy PK: przyśrodkowo trzon piszczeli i guz piętowy przez powięź podudzia Cz: prostuje st. biodrowy, zgina i rotuje wewnętrznie kolanowy i prostuje stępowo podudziowy 4. M. półbłoniasty, semimembranosus * PP: guz kulszowy PK: głowa udowa trzon k. udowej po str. przyśrodkowej, głowa piszczelowa kłykieć przyśrodkowy piszczeli Cz: prostuje st. biodrowy, głowa piszczelowa zgina i rotuje wewnętrznie st. kolanowy, głowa udowa prostuje st. kolanowy w warunkach obciążenia kończyny 62

63 Mięśnie przyśrodkowe uda 1. M. najdłuższy uda (krawiecki), sartorius * PP: guz biodrowy PK: brzeg doczaszkowy, strona przyśrodkowa piszczeli, rzepka Cz: zgina st. biodrowy, zgina st. kolanowy lub prostuje (cz. przyczepiająca się do rzepki) Unerwienie: n. udowy 2. M. grzebieniowy, pectineus * PP: grzebień k. łonowej PK: k. udowa po stronie przyśrodkowej Cz: zgina st. biodrowy i przywodzi KM Unerwienie: n. zasłonowy Mięśnie przyśrodkowe uda 3. M. smukły, gracilis PP: spojenie miedniczne PK: poprzez powięź podudzia guz piętowy Cz: przywodzi i prostuje KM w st. biodrowym, zgina w kolanowym i prostuje w skokowym Unerwienie: n. zasłonowy 4. Mm. przywodziciele: długi, wielki i krótki, adductores PP: spojenie miedniczne PK: k. udowa w cz. dalszej Cz: przywodzą i prostują KM w st. biodrowym Unerwienie: n. zasłonowy 63

64 Mięśnie głębokie stawu biodrowego 1. M. zasłaniacz wewnętrzny, obturatorius internus PP: wewnętrzna krawędź otworu zasłonowego PK: dół krętarzowy k. udowej Cz: rotuje zewnętrznie i prostuje KM Unerwienie: n. kulszowy 2. M. zasłaniacz zewnętrzny PP: zewnętrzna krawędź otworu zasłonowego PK: dół krętarzowy k. udowej Cz: przywodzi i rotuje zewnętrznie KM Unerwienie: n. zasłonowy 3. Mm. bliźniacze, gemelli PP: kolec kulszowy PK: dół krętarzowy k. udowej Cz: rotuje zewnętrznie KM Unerwienie: n. kulszowy 4. M. czworoboczny uda, quadratus femoris PP: pow. brzuszna k. udowej PK: dół krętarzowy k. udowej Cz: rotuje zewnętrznie KM Unerwienie: n. kulszowy Mięśnie stawu kolanowego 1. M. czworogłowy uda, quadriceps femoris * PP: głowa prosta = m. prosty uda, rectus femoris: krawędź panewki biodrowej głowa przyśrodkowa = m. obszerny przyśrodkowy, vastus medialis: k. udowa po str. przyśrodkowej głowa boczna = m. obszerny boczny, vastus lateralis: k. udowa głowa pośrodkowa = m. obszerny pośrodkowy, vastus intermedius: przednia pow. trzonu k. udowej PK: podstawa rzepki i przez więzadło rzepki guzowatość piszczeli Cz: rectus femoris zgina st. biodrowy, cały quadriceps prostuje st. kolanowy, rotują st. kolanowy Unerwienie: n. udowy 64

65 Mięśnie stawów stępu, zginacze stępu 1. M. piszczelowy przedni, tibialis anterior** PP: nasada bliższa obu kk. podudzia PK: pow. podeszwowa I i II kk. śródstopia Cz: zgina st, skokowy, supinuje stopę Unerwienie: n. strzałkowy głęboki 2. M. strzałkowy długi, peroneus longus PP: nasada bliższa obu kk. poudzia PK: k. stępu 4, kość sześcienna Cz: zgina st. skokowy, pronuje stopę Unerwienie: n. strzałkowy wspólny 3. M. strzałkowy krótki, peroneus brevis PP: nasada dalsza obu kk. podudzia PK: 5 k. śródstopia Cz: zgina st. skokowy Unerwienie: n. strzałkowy powierzchowny Mięśnie stawów stępu, prostowniki 1. M. brzuchaty łydki, gastrocnemius * PP: głowa przyśrodkowa kłykieć przyśrodkowy k. udowej głowa boczna kłykieć boczny PK: guz piętowy Cz: zgina st. kolanowy, prostuje st. skokowy Unerwienie: n. piszczelowy 2. M. płaszczkowaty PP: bliższa połowa strzałki PK: guz piętowy Cz: prostuje st. skokowy Unerwienie: n. piszczelowy 3. M. piszczelowy tylny, tibialis posterior PP: bliższa cz. strzałki PK: przyśrodkowe więzadła stępu Cz: prostuje st. skokowy i supinuje Unerwienie: n. piszczelowy 65

66 Mięśnie długie palców 1. M. prostownik długi palców PP: dół prostowniczy na k. udowej PK: podstawy paliczków dalszych palców II V Unerwienie: n. strzałkowy 2. Prostownik długi palca I 3. Prostownik boczny palców prostuje palec V 4. M. zginacz powierzchowny palców PP: nadkłykieć boczny k. udowej PK: podstawy paliczków srodkowych palców II V Cz: zgina st. kolanowy, prostuje st. skokowy, zgina st. śródstopno paliczkowe i międzypaliczkowe Unerwienie: n. piszczelowy 5. M. zginacz głęboki palców PP: nasady dalsze obu kk. podudzia PK: podstawy paliczków dalszych palców I V Cz: prostuje st. skokowy, zgina st. śródstopno paliczkowe i międzypaliczkowe Unerwienie: n. piszczelowy Mięśnie krótkie palców 1. M. prostownik krótki palców 2. M. zginacz krótki palców 3. Mm. międzyzginaczowe 4. Mm. glistowate 5. Mm. międzykostne 6. M czworoboczny podeszwy 66

67 Mięśnie zginające i prostujące staw biodrowy Mięśnie odwodzące i przywodzące staw biodrowy 67

68 Mięśnie rotujące zewnętrznie i wewnętrznie staw biodrowy Mięśnie zginające i prostujące staw kolanowy 68

69 Mięśnie rotujące wewnętrznie i zewnętrznie staw kolanowy Zginacze i prostowniki stawu łokciowego 69

70 Zginacze i prostowniki stawu ramiennego 70

Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3 PODZIAŁ MIĘŚNI GRZBIETU MIĘŚNIE GRZBIETU POWIERZCHOWNE

Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3 PODZIAŁ MIĘŚNI GRZBIETU MIĘŚNIE GRZBIETU POWIERZCHOWNE Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 PODZIAŁ MIĘŚNI GRZBIETU Mięśnie grzbietu dzieli się na dwie grupy: - warstwę bardziej powierzchowną stanowią mięśnie związane ze szkieletem kończyny górnej - do warstwy głębokiej

Bardziej szczegółowo

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: ASYSTENT OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej Priorytet

Bardziej szczegółowo

MIĘŚNIE PODPOTYLICZNE

MIĘŚNIE PODPOTYLICZNE MIĘŚNIE PODPOTYLICZNE M. PROSTY BOCZNY GŁOWY M. SKOŚNY GÓRNY GŁOWY M. PROSTY TYLNY WIĘKSZY M. SKOŚNY DOLNY GŁOWY mm. międzypoprzeczne szyi wyrostek kolczysty kręgu obrotowego M. PROSTY TYLNY MNIEJSZY wyrostek

Bardziej szczegółowo

Tablica 18. Głowa szyja tułów. 18 Mięśnie właściwe (głębokie) grzbietu ( ryc , , 2.96) I Pasmo boczne

Tablica 18. Głowa szyja tułów. 18 Mięśnie właściwe (głębokie) grzbietu ( ryc , , 2.96) I Pasmo boczne Tablica 18 Głowa szyja tułów 18 Mięśnie właściwe (głębokie) grzbietu ( ryc. 2.76 2.79, 2.81 2.84, 2.96) I Pasmo Pasmo mięśni właściwych grzbietu pokrywa w odcinku szyjnym i lędźwiowym pasmo przyśrodkowe,

Bardziej szczegółowo

mgr Grzegorz Witkowski Układ mięśniowy

mgr Grzegorz Witkowski Układ mięśniowy mgr Grzegorz Witkowski Mięsień kurczliwy narząd, jeden ze strukturalnych i funkcjonalnych elementów narządu ruchu, stanowiący jego element czynny. Jego kształt i budowa zależy od roli pełnionej w organizmie.

Bardziej szczegółowo

MIĘŚNIE GRZBIETU MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ MIĘŚNIE BRZUCHA MIĘŚNIE SZYI MIĘŚNIE GŁOWY MIĘŚNIE KOŃCZYNY GÓRNEJ: -mięśnie obręczy kończyny górnej

MIĘŚNIE GRZBIETU MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ MIĘŚNIE BRZUCHA MIĘŚNIE SZYI MIĘŚNIE GŁOWY MIĘŚNIE KOŃCZYNY GÓRNEJ: -mięśnie obręczy kończyny górnej MIĘŚNIE GRZBIETU MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ MIĘŚNIE BRZUCHA MIĘŚNIE SZYI MIĘŚNIE GŁOWY MIĘŚNIE KOŃCZYNY GÓRNEJ: -mięśnie obręczy kończyny górnej -mięśnie ramienia -mięśnie przedramienia -mięśnie ręki MIĘŚNIE

Bardziej szczegółowo

SZKIELET KOŃCZYNY GÓRNEJ

SZKIELET KOŃCZYNY GÓRNEJ Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 SZKIELET KOŃCZYNY GÓRNEJ SZKIELET Szkielet kończyny górnej dzieli się na: 1. Kości obręczy kończyny górnej: - obojczyk, - łopatka 2. Kości części wolnej kończyny górnej: - kość

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp... 7

Spis treści. Wstęp... 7 Wstęp.............................................................. 7 I. Plan budowy ciała ludzkiego... 9 Okolice ciała ludzkiego........................................................................

Bardziej szczegółowo

Slajd 1 KOŃCZYNA DOLNA: MIĘŚNIE OBRĘCZY. Slajd 2. Slajd 3 MM WEWNĘTRZNE

Slajd 1 KOŃCZYNA DOLNA: MIĘŚNIE OBRĘCZY. Slajd 2. Slajd 3 MM WEWNĘTRZNE Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 KOŃCZYNA DOLNA: MIĘŚNIE OBRĘCZY Do tej grupy należą mięśnie działające na staw biodrowy jako: zginacze, prostowniki, odwodziciele, przywodziciele oraz rotatory uda. Otaczają one

Bardziej szczegółowo

Spis Tabel i rycin. Spis tabel

Spis Tabel i rycin. Spis tabel Spis Tabel i rycin Spis tabel 1. Podział stawów ze względu na ilość osi ruchów i ukształtowanie powierzchni stawowych. 20 2. Nazwy ruchów w stawach człowieka w pozycji anatomicznej..... 21 3. Zestawienie

Bardziej szczegółowo

Podstawy anatomii funkcjonalnej.

Podstawy anatomii funkcjonalnej. Podstawy anatomii funkcjonalnej. Zestawienie czynnościowe mięśni kończyny górnej. Staw ramienny i stawy obojczyka Ruchy kończyny górnej, jako całości odbywają się w stawach: ramiennym, barkowo-obojczykowym

Bardziej szczegółowo

(musculus) poprzecznie prążkowane. mięsień sercowy. mięśnie szkieletowe. gładkie. przyczep do kości

(musculus) poprzecznie prążkowane. mięsień sercowy. mięśnie szkieletowe. gładkie. przyczep do kości (musculus) poprzecznie prążkowane mięsień sercowy budową zbliżony do m. poprzecznie prążkowanych, a pod względem czynności i unerwienia do m. gładkich mięśnie szkieletowe przyczep do kości przyczep do

Bardziej szczegółowo

POŁĄCZENIA KOŃCZYNY GÓRNEJ

POŁĄCZENIA KOŃCZYNY GÓRNEJ Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 POŁĄCZENIA KOŃCZYNY GÓRNEJ POŁĄCZENIE Z TUŁOWIEM Kończyna górna jest połączona z kośćcem tułowia za pomocą obręczy złożonej z obojczyka i łopatki. W tym połączeniu znajdują się

Bardziej szczegółowo

SZKIELET KOŃCZYNY DOLNEJ

SZKIELET KOŃCZYNY DOLNEJ Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 SZKIELET KOŃCZYNY DOLNEJ SZKIELET KOŃCZYNY DOLNEJ DZIELI SIĘ NA: kości obręczy kończyny dolnej, który stanowią kości miedniczne, kości części wolnej kończyny dolnej: - kość udowa

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp. I. Plan budowy ciała ludzkiego 9 Okolice ciata ludzkiego Układy narządów *P. Określenie orientacyjne w przestrzeni

Spis treści. Wstęp. I. Plan budowy ciała ludzkiego 9 Okolice ciata ludzkiego Układy narządów *P. Określenie orientacyjne w przestrzeni Wstęp 7 I. Plan budowy ciała ludzkiego 9 Okolice ciata ludzkiego Układy narządów *P Określenie orientacyjne w przestrzeni Płaszczyzny ciała Osie ciała II. Układ bierny i czynny ruchu (osteologia, syndesmołogia,

Bardziej szczegółowo

MECHANIKA KOŃCZYNY GÓRNEJ OBRĘCZ I STAW ŁOKCIOWY

MECHANIKA KOŃCZYNY GÓRNEJ OBRĘCZ I STAW ŁOKCIOWY MECHANIKA KOŃCZYNY GÓRNEJ OBRĘCZ I STAW ŁOKCIOWY POŁĄCZENIA KOŃCZYNY GÓRNEJ OBRĘCZ KOŃCZYNY GÓRNEJ Kończyna górna jest połączona ze szkieletem tułowia za pomocą obręczy. W tym połączeniu znajdują się trzy

Bardziej szczegółowo

ZAŁĄCZNIK NR 1- STRETCHING STOPIEŃ INTENSYW.(1-10)

ZAŁĄCZNIK NR 1- STRETCHING STOPIEŃ INTENSYW.(1-10) ZAŁĄCZNIK NR 1- STRETCHING RODZAJ STRETCHINGU CEL ĆWICZENIA NAJBARDZIEJ ZAANGAŻOWANE MIĘŚNIE GŁOWA MIĘDZY KOŃCZYNY PIERSIOWE GŁOWA W BOK I W DÓL BOCZNE ROZCIĄGNIĘCIE GÓRNEGO(C1-C2), ŚRODKOWEGO(C2-C5)-,

Bardziej szczegółowo

SZKIELET KOOCZYNY GÓRNEJ

SZKIELET KOOCZYNY GÓRNEJ SZKIELET KOOCZYNY GÓRNEJ SZKIELET Szkielet kooczyny górnej dzieli się na: 1. Kości obręczy kooczyny górnej: - obojczyk, - łopatka 2. Kości części wolnej kooczyny górnej: - kośd ramienna, - kości przedramienia,

Bardziej szczegółowo

STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY

STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY PODZIAŁ MIĘŚNI GRZBIETU Mięśnie grzbietu dzieli się na dwie grupy: - warstwę bardziej powierzchowną stanowią mięśnie związane ze szkieletem kończyny

Bardziej szczegółowo

Wybrane zagadnienia. ANATOMIA CZYNNOŚCIOWA UKŁADU RUCHU CZŁOWIEKA Autor; dr Ida Wiszomirska

Wybrane zagadnienia. ANATOMIA CZYNNOŚCIOWA UKŁADU RUCHU CZŁOWIEKA Autor; dr Ida Wiszomirska Wybrane zagadnienia ANATOMIA CZYNNOŚCIOWA UKŁADU RUCHU CZŁOWIEKA Autor; dr Ida Wiszomirska 1. Nazwy kości oraz powierzchnie stawowe tych kości. 2. Podział połączeń: połączenia ścisłe (stałe) i wolne (ruchome).

Bardziej szczegółowo

Funkcjonowanie narządu ruchu. Kinga Matczak

Funkcjonowanie narządu ruchu. Kinga Matczak Funkcjonowanie narządu ruchu Kinga Matczak Narząd ruchu zapewnia człowiekowi utrzymanie prawidłowej postawy ciała, dowolne zmiany pozycji i przemieszczanie się w przestrzeni. Ze względu na budowę i właściwości

Bardziej szczegółowo

MIĘŚNIE UDA. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3

MIĘŚNIE UDA. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3 Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 MIĘŚNIE UDA Podział mięśni uda Mięśnie położone na udzie stanowią najsilniejszy i największy objętościowo zespół w organizmie ludzkim. Trzy grupy mięśni oddzielone są od siebie

Bardziej szczegółowo

POŁĄCZENIA KOOCZYNY GÓRNEJ

POŁĄCZENIA KOOCZYNY GÓRNEJ POŁĄCZENIA KOOCZYNY GÓRNEJ POŁĄCZENIE Z TUŁOWIEM Kooczyna górna jest połączona z kośdcem tułowia za pomocą obręczy złożonej z obojczyka i łopatki. W tym połączeniu znajdują się 3 stawy: 1. mostkowo obojczykowy,

Bardziej szczegółowo

ZOFIA IGNASIAK WYDANIE II ELSEYIER URBAN&PARTNER

ZOFIA IGNASIAK WYDANIE II ELSEYIER URBAN&PARTNER ZOFIA IGNASIAK ELSEYIER URBAN&PARTNER WYDANIE II Zofia Ignasiak Anatomia układu ruchu Wydanie II Elsevier Urban & Partner Wrocław \ Spis treści J Wstęp... I. Plan budowy ciała ludzkiego... Okolice ciała

Bardziej szczegółowo

SZKIELET KOOCZYNY DOLNEJ

SZKIELET KOOCZYNY DOLNEJ SZKIELET KOOCZYNY DOLNEJ SZKIELET KOOCZYNY DOLNEJ DZIELI SIĘ NA: kości obręczy kooczyny dolnej, który stanowią kości miedniczne, kości części wolnej kooczyny dolnej: - kośd udowa, - kości goleni, - kości

Bardziej szczegółowo

MIĘŚNIE GOLENI. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3. Powięzie goleni. Na goleni wyróżnia się trzy grupy mięśni działających głównie na staw skokowogoleniowy.

MIĘŚNIE GOLENI. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3. Powięzie goleni. Na goleni wyróżnia się trzy grupy mięśni działających głównie na staw skokowogoleniowy. Slajd Slajd Slajd MIĘŚNIE GOLENI Na goleni wyróżnia się trzy grupy mięśni działających głównie na staw skokowogoleniowy. Część z nich bierze udział w ruchach stawu kolanowego, ponieważ ich przyczepy położone

Bardziej szczegółowo

Pozycja sondy Pozycja kończyny Widoczne struktury Test czynnościowy. Oporowany wyprost Równoległa do długiej

Pozycja sondy Pozycja kończyny Widoczne struktury Test czynnościowy. Oporowany wyprost Równoległa do długiej Nadgarstek Pozycja sondy Pozycja kończyny Widoczne struktury Test czynnościowy Staw promieniowo- Oporowany wyprost Równoległa do długiej nadgarstkowy, wysięk, test ścięgien osi k. promieniowej, prostopadle

Bardziej szczegółowo

zgięcie odwiedzenie rotacja zewnętrzna (ręka za głowę górą) rotacja wewnętrzna (ręka za plecami do łopatki)

zgięcie odwiedzenie rotacja zewnętrzna (ręka za głowę górą) rotacja wewnętrzna (ręka za plecami do łopatki) Diagnostyka wizualna barku 1. Norma ustawienia łopatki: łopatka w odległości ok 8 cm od kręgosłupa, umiejscowiona między TH2 i TH7, płasko przylegająca do klatki, zrotowana 30 st. 2. Norma ustawienia głowy

Bardziej szczegółowo

Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3 OGÓLNA BUDOWA I MECHANIKA KLATKI PIERSIOWEJ ŻEBRO

Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3 OGÓLNA BUDOWA I MECHANIKA KLATKI PIERSIOWEJ ŻEBRO Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 OGÓLNA BUDOWA I MECHANIKA KLATKI PIERSIOWEJ W skład szkieletu klatki piersiowej wchodzi: 12 kręgów piersiowych, 12 par żeber i mostek. trzon mostka ŻEBRO Jest kością długą w kształcie

Bardziej szczegółowo

SZKIELET OSIOWY. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3

SZKIELET OSIOWY. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3 Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 SZKIELET OSIOWY Szkielet osiowy zbudowany jest z czaszki, kręgosłupa, żeber i mostka. CZASZKA (cranium) Czaszka składa się z dwóch części: tylno górnej, która stanowi czaszkę mózgową

Bardziej szczegółowo

Połączenia kości tułowia

Połączenia kości tułowia Połączenia kości tułowia Połączenia kręgosłupa z czaszką Staw szczytowo-potyliczny prawy lewy Staw szczytowo-obrotowy staw szczytowo-obrotowy pośrodkowy przedni tylny staw szczytowo-obrotowy boczny prawy

Bardziej szczegółowo

KOŃCZYNA GÓRNA. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3. Położenie mm przedramienia

KOŃCZYNA GÓRNA. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3. Położenie mm przedramienia Slajd Slajd Slajd KOŃCZYNA GÓRNA MIĘŚNIE PRZEDRAMIENIA Położenie mm przedramienia Mięśnie przedramienia rozpoczynają się na nadkłykciach kości ramiennej oraz na kościach przedramienia. Należą do nich m.in.

Bardziej szczegółowo

Wykaz mian anatomicznych obowiązujących na zaliczeniu praktycznym z Anatomii dla Kierunku Ratownictwo Medyczne i Pielęgniarstwo 2014/15

Wykaz mian anatomicznych obowiązujących na zaliczeniu praktycznym z Anatomii dla Kierunku Ratownictwo Medyczne i Pielęgniarstwo 2014/15 Wykaz mian anatomicznych obowiązujących na zaliczeniu praktycznym z Anatomii dla Kierunku Ratownictwo Medyczne i Pielęgniarstwo 2014/15 Kolokwium I: Klatka piersiowa, grzbiet i kończyna górna Typowy kręg

Bardziej szczegółowo

POŁĄCZENIA KOŚCI KOŃCZYNY DOLNEJ

POŁĄCZENIA KOŚCI KOŃCZYNY DOLNEJ Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 POŁĄCZENIA KOŚCI KOŃCZYNY DOLNEJ Połączenia kości kończyny dolnej dzielą się na: - połączenia obręczy, - połączenia kończyny wolnej. POŁĄCZENIA OBRĘCZY KOŃCZYNY DOLNEJ Trzy kości

Bardziej szczegółowo

ATLAS ANATOMII PALPACYJNEJ 2. Kończyna dolna

ATLAS ANATOMII PALPACYJNEJ 2. Kończyna dolna ATLAS ANATOMII PALPACYJNEJ 2 Kończyna dolna BADANIE MANUALNE POWŁOK Kończyna dolna Z języka francuskiego tłumaczyła Joanna Józefowicz-Pacuła WARSZAWA WYDAWNICTWO LEKARSKIE PZWL SPIS TREŚCI Wprowadzenie...

Bardziej szczegółowo

MODUŁ II Kolano, stopa. Neurologia kliniczna cz. 1.

MODUŁ II Kolano, stopa. Neurologia kliniczna cz. 1. MODUŁ II Kolano, stopa. Neurologia kliniczna cz. 1. 1. Anatomia palpacyjna 1.1 Anatomia palpacyjna kolana, podudzia, stopy Elementy kostne: Rzepka Kość piszczelowa Guzowatość przednia piszczeli Śródlinia

Bardziej szczegółowo

Podział mięśni uda przywodziciele prostowniki zginacze Prostowniki

Podział mięśni uda przywodziciele prostowniki zginacze Prostowniki MIĘŚNIE UDA Podział mięśni uda Mięśnie położone na udzie stanowią najsilniejszy i największy objętościowo zespół w organizmie ludzkim. Trzy grupy mięśni oddzielone są od siebie silnymi przegrodami międzymięśniowymi:

Bardziej szczegółowo

POŁĄCZENIA KRĘGOSŁUPA

POŁĄCZENIA KRĘGOSŁUPA POŁĄCZENIA KRĘGOSŁUPA KRĘGOSŁUP (columna vertebralis) Kręgosłup nie jest sztywnym słupem kostnym składa się z kręgów zrośniętych ze sobą w odcinkach krzyżowym i guzicznym oraz ruchomych połączeo w części

Bardziej szczegółowo

Wykłady i ćwiczenia w dużych grupach

Wykłady i ćwiczenia w dużych grupach Fizjoterapia w dysfunkcjach narządu ruchu plan przedmiotu Dr n. med. Małgorzata Chochowska UWAGA OGÓLNA: Studenci na zajęciach muszą posiadać wygodny zmienny strój, zmienne obuwie oraz ręcznik. Jest to

Bardziej szczegółowo

Termin narząd ruchu obejmuje trzy działy anatomii:

Termin narząd ruchu obejmuje trzy działy anatomii: UKŁAD BIERNY RUCHU Termin narząd ruchu obejmuje trzy działy anatomii: Osteologię naukę o kościach Artrologię naukę o stawach Miologię naukę o mięśniach Tkanka kostna jest zespołem komórek kostnych i substancji

Bardziej szczegółowo

PROGRAM KURSU. I. Wykłady (10h) II. Ćwiczenia w grupach dziekańskich (14h) III. Ćwiczenia w grupach klinicznych (46h)

PROGRAM KURSU. I. Wykłady (10h) II. Ćwiczenia w grupach dziekańskich (14h) III. Ćwiczenia w grupach klinicznych (46h) Autorski program kursu TERAPIA MANUALNA TKANEK MIĘKKICH W DYSFUNKCJACH NARZĄDU RUCHU Kurs będzie realizowany na WZKF w Gorzowie Wielkopolskim, w ramach przedmiotu: Fizjoterapia w dysfunkcjach narządu ruchu

Bardziej szczegółowo

OGÓLNA BUDOWA I MECHANIKA KLATKI PIERSIOWEJ

OGÓLNA BUDOWA I MECHANIKA KLATKI PIERSIOWEJ OGÓLNA BUDOWA I MECHANIKA KLATKI PIERSIOWEJ SZKIELET KLATKI PIERSIOWEJ W skład szkieletu klatki piersiowej wchodzi: 12 kręgów piersiowych, 12 par żeber i mostek. trzon mostka ŻEBRO Jest kością długą w

Bardziej szczegółowo

MECHANIKA KRĘGOSŁUPA

MECHANIKA KRĘGOSŁUPA MECHANIKA KRĘGOSŁUPA KRZYWIZNY FIZJOLOGICZNE KRĘGOSŁUPA Prawidłowo zbudowany kręgosłup dorosłego człowieka tworzy w płaszczyźnie strzałkowej linię łamaną przypominającą sinusoidę. Odcinek krzyżowy i piersiowy

Bardziej szczegółowo

szkielet tułowia widok od przodu klatka piersiowa żebra mostek kręgi piersiowe kręgosłup (33-34 kręgi)

szkielet tułowia widok od przodu klatka piersiowa żebra mostek kręgi piersiowe kręgosłup (33-34 kręgi) Kości tułowia szkielet tułowia kręgosłup (33-34 kręgi) klatka piersiowa żebra mostek kręgi piersiowe widok od przodu kręgosłup czaszka odcinek szyjny C 1-7 (1-7) - (lordoza szyjna) klatka piersiowa odcinek

Bardziej szczegółowo

Szkielet osiowy zbudowany jest z czaszki, kręgosłupa, żeber i mostka.

Szkielet osiowy zbudowany jest z czaszki, kręgosłupa, żeber i mostka. SZKIELET OSIOWY Szkielet osiowy zbudowany jest z czaszki, kręgosłupa, żeber i mostka. CZASZKA (cranium) Czaszka składa się z dwóch części: tylno górnej, która stanowi czaszkę mózgową i przednio dolnej,

Bardziej szczegółowo

MECHANIKA KOŃCZYNY DOLNEJ - OBRĘCZ MIEDNICZNA I STAW BIODROWY

MECHANIKA KOŃCZYNY DOLNEJ - OBRĘCZ MIEDNICZNA I STAW BIODROWY MECHANIKA KOŃCZYNY DOLNEJ - OBRĘCZ MIEDNICZNA I STAW BIODROWY POŁĄCZENIA OBRĘCZY KOŃCZYNY DOLNEJ Kończyna dolna wolna łączy się z tułowiem za pośrednictwem obręczy kończyny dolnej. Trzy kości obręczy kończyny:

Bardziej szczegółowo

ŚCIANY KLATKI PIERSIOWEJ 2.3.1.2 ŻEBRA

ŚCIANY KLATKI PIERSIOWEJ 2.3.1.2 ŻEBRA 133 2.3.1.2 ŻEBRA U człowieka występuje 12 par żeber. Są to długie, płaskie i wygięte listwy kostne, zwane też kośćmi żebrowymi. Z przodu ich przedłużeniami są chrząstki żebrowe. Tylny koniec żebra (costa)

Bardziej szczegółowo

MIĘŚNIE STOPY. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3. Stopa (pes) Różnice i podobieństwa w budowie stopy i ręki

MIĘŚNIE STOPY. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3. Stopa (pes) Różnice i podobieństwa w budowie stopy i ręki Slajd Slajd Slajd 3 MIĘŚNIE STOPY Stopa (pes) Stanowi aparat podpierający całe ciało w pozycji stojącej i podczas chodu. W związku z czynnościami stopy jej budowa znacznie różni się od budowy ręki, choć

Bardziej szczegółowo

ANATOMIA. mgr Małgorzata Wiśniewska Łowigus

ANATOMIA. mgr Małgorzata Wiśniewska Łowigus ANATOMIA mgr Małgorzata Wiśniewska Łowigus Wśród nauk biologicznych, zajmujących się wszelkimi formami życia, wyróżnia się dwa podstawowe działy: morfologię, fizjologię. MORFOLOGIA - zajmuje się poznaniem

Bardziej szczegółowo

WYBRANE RUCHY W STAWACH KOŃCZYNY GÓRNEJ - ZARYS CZYNNOŚCI MIĘŚNI

WYBRANE RUCHY W STAWACH KOŃCZYNY GÓRNEJ - ZARYS CZYNNOŚCI MIĘŚNI WYBRANE RUCHY W STAWACH KOŃCZYNY GÓRNEJ - ZARYS CZYNNOŚCI MIĘŚNI Uwagi: 1. W prezentowanym zestawieniu czynność mięśni opisana jest w ujęciu klasycznym rozpatrywane są jedynie mięśnie bezpośrednio działające

Bardziej szczegółowo

MIĘŚNIE KOŃCZYNY GÓRNEJ

MIĘŚNIE KOŃCZYNY GÓRNEJ Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 MIĘŚNIE KOŃCZYNY GÓRNEJ MM OBRĘCZY MM RAMIENIA PODZIAŁ CZYNNOŚCIOWY MIĘŚNI Do szkieletu obręczy kończyny górnej, łopatki i obojczyka, a także nawet do kości ramiennej dochodzą mięśnie

Bardziej szczegółowo

MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ

MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ Slajd Slajd 2 Slajd 3 MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ Podział mięśni klatki piersiowej Wyróżnia się trzy grupy mm klatki piersiowej: mięśnie powierzchowne, mięśnie głębokie, przepona Mięśnie powierzchowne Związane

Bardziej szczegółowo

Księgarnia PWN: K. Krysiak, H. Kobryń, F. Kobryńczuk Anatomia zwierząt. T. 1 PRZEDMOWA 11 WSTĘP 13 WYKAZ SKRÓTÓW 17

Księgarnia PWN: K. Krysiak, H. Kobryń, F. Kobryńczuk Anatomia zwierząt. T. 1 PRZEDMOWA 11 WSTĘP 13 WYKAZ SKRÓTÓW 17 Księgarnia PWN: K. Krysiak, H. Kobryń, F. Kobryńczuk Anatomia zwierząt. T. 1 PRZEDMOWA 11 WSTĘP 13 WYKAZ SKRÓTÓW 17 CZĘŚĆ I OKOLICE CIAŁA, PARTES ET REGIONES CORPORIS 19 Okolice głowy, regiones capitis

Bardziej szczegółowo

Objawy mięśniowe uszkodzeń nerwów rdzeniowe. PoraŜenie nie daje wyraźnych objawów mięśniowych.

Objawy mięśniowe uszkodzeń nerwów rdzeniowe. PoraŜenie nie daje wyraźnych objawów mięśniowych. splotów rdzeniowych Splot ramienny (plexus brachialis) utworzony jest przez przednie (brzuszne) gałęzie nerwów rdzeniowych, głównie od C 5 do Th 1 oraz niekiedy równieŝ przez gałęzie przednie C 4 i Th

Bardziej szczegółowo

UKŁADY NARZĄDÓW U CZŁOWIEKA

UKŁADY NARZĄDÓW U CZŁOWIEKA UKŁADY NARZĄDÓW U CZŁOWIEKA 1. Układy narządów: szkieletowy stawowy mięśniowy pokarmowy oddechowy moczowy płciowy dokrewny (gruczoły wydzielania wewnętrznego) sercowo naczyniowy chłonny nerwowy narządów

Bardziej szczegółowo

Anatomia zwierząt. T. 1 Aparat ruchowy - K. Krysiak, H.Kobryń, F. Kobryńczuk. Spis treści

Anatomia zwierząt. T. 1 Aparat ruchowy - K. Krysiak, H.Kobryń, F. Kobryńczuk. Spis treści Anatomia zwierząt. T. 1 Aparat ruchowy - K. Krysiak, H.Kobryń, F. Kobryńczuk Spis treści PRZEDMOWA WSTĘP WYKAZ SKRÓTÓW CZĘŚĆ I OKOLICE CIAŁA, PARTES ET REGIONES CORPORIS Okolice głowy, regiones capitis

Bardziej szczegółowo

Program zajęć z Anatomii kierunek: Pielęgniarstwo, studia stacjonarne

Program zajęć z Anatomii kierunek: Pielęgniarstwo, studia stacjonarne Program zajęć z Anatomii kierunek: Pielęgniarstwo, studia stacjonarne DATA Ćwiczenie 1 04.10.2017 SZCZEGÓŁY Regulamin zajęć. Obowiązuje nomenkatura pojęć anatomicznych w języku polskim. Podstawy anatomii.

Bardziej szczegółowo

Układ szkieletowy Iza Falęcka

Układ szkieletowy Iza Falęcka Układ szkieletowy Iza alęcka Zaznacz podpunkt, w którym nie wymieniono kości krótkich. a) kość łokciowa, kość miednicza, rzepka b) kość krzyżowa, paliczki, łopatka c) kość nadgarstka, kręgosłup, kość śródręcza

Bardziej szczegółowo

mgr Grzegorz Witkowski Układ szkieletowy

mgr Grzegorz Witkowski Układ szkieletowy mgr Grzegorz Witkowski Układ ruchowy Kości Połączenia kości ścisłe (więzozrost, chrząstkozrost, kościozrost) wolne (stawy) Mięśnie Kości Kości tworzy tkanka kostna tkanka łączna składająca się z: Substancji

Bardziej szczegółowo

Z ANATOMII PRAWIDŁOWEJ

Z ANATOMII PRAWIDŁOWEJ KOMPENDIUM Z ANATOMII PRAWIDŁOWEJ CZŁOWIEKA ć i ; 4 T m»4 TOM I Redakcja wydania II MedPharm T O M I KOMPENDIUM Z ANATOMII PRAWIDŁOWEJ CZŁOWIEKA Redakcja wydania II autorzy: Elżbieta Błaszczyk Danuta Biegańska-Dembowska

Bardziej szczegółowo

OSTEOLOGIA. Małżowina nosowa dolna Kość łzowa Kość nosowa

OSTEOLOGIA. Małżowina nosowa dolna Kość łzowa Kość nosowa 1 OSTEOLOGIA Kość potyliczna Otwór wielki Część podstawna Stok Guzek gardłowy Część boczna Łuska potyliczna Kłykieć potyliczny Kanał kłykciowy Kanał nerwu podjęzykowego Dół kłykciowy Guzowatość potyliczna

Bardziej szczegółowo

Kinezjologiczna analiza łucznictwa

Kinezjologiczna analiza łucznictwa Treść Schemat mięśni szkieletowych Kinezjologiczna analiza łucznictwa Neuromuskularne podstawy ruchów ciała Anatomia górnych części ciała Mięśnie zaangażowane w łucznictwie Mięśnie podczas pracy 1 UTRZYMYWANIE

Bardziej szczegółowo

PROGRAM KURSU. Terapia Manualna Holistyczna Tkanek Miękkich

PROGRAM KURSU. Terapia Manualna Holistyczna Tkanek Miękkich PROGRAM KURSU Terapia Manualna Holistyczna Tkanek Miękkich MODUŁ I Koncepcja Terapii Manualnej Holistycznej. Miednica, stawy biodrowe, segmenty ruchowe kręgosłupa lędźwiowego i przejścia piersiowo-lędźwiowego.

Bardziej szczegółowo

Program zajęć z Anatomii kierunek: Położnictwo, studia stacjonarne

Program zajęć z Anatomii kierunek: Położnictwo, studia stacjonarne Program zajęć z Anatomii kierunek: Położnictwo, studia stacjonarne DATA Ćwiczenie 1 06.10.2016 Ćwiczenie 2 13.10.2016 Ćwiczenie 3 20.10.2016 SZCZEGÓŁY Regulamin zajęć. Podstawy anatomii. Mianownictwo anatomiczne.

Bardziej szczegółowo

WYPROST staw biodrowy

WYPROST staw biodrowy www.pandm.org ZGIĘCIE staw biodrowy Suplinacyjna Stabilizacja miednicy Krętarz większy kości udowej Głowa strzałki Wzdłuż tułowia, równolegle do podłoża, skierowane do dołu pachowego Zgięcie Norma Między

Bardziej szczegółowo

Adam Zborowski. ATLAS anatomii człowieka

Adam Zborowski. ATLAS anatomii człowieka Adam Zborowski ATLAS anatomii człowieka Kraków 2007 SPIS TREŚCI schemat komórki ludzkiej...12 rodzaje komórek...13 składniki komórkowe krw i... 14 rodzaje komórek...15 rodzaje nabłonków jednowarstwowych...

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI. Część ogólna I. ROZWÓJ POŁĄCZEŃ KOŚCI 9

SPIS TREŚCI. Część ogólna I. ROZWÓJ POŁĄCZEŃ KOŚCI 9 Przedmowa PRZEDMOWA Nauka o budowie połączeń kości i więzadłach zwana arthrologiąi syndesmologią" stanowi dział anatomii stosunkowo mało akcentowany w ramach nauczania tego przedmiotu. Sama nazwa łacińska

Bardziej szczegółowo

PROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ ODDZIAŁ FIZJOTERAPII

PROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ ODDZIAŁ FIZJOTERAPII 07.10.2015 PROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ OSTEOLOGIA, ANATOMIA JAM CIAŁA Wykład Inauguracyjny. Anatomia budowa ciała ludzkiego. Reguły opisu anatomicznego. Ogólna budowa kości i ich połączeń. 14.10.2015 Biomechanika

Bardziej szczegółowo

POŁĄCZENIA KOŚCI połączenia ścisłe połączenia wolne/ruchome (stawy)

POŁĄCZENIA KOŚCI połączenia ścisłe połączenia wolne/ruchome (stawy) POŁĄCZENIA KOŚCI połączenia ścisłe połączenia wolne/ruchome (stawy) POŁĄCZENIA ŚCISŁE więzozrosty chrząstkozrosty kościozrosty WIĘZOZROSTY więzozrost włóknisty więzozrost sprężysty szew szew gładki/prosty

Bardziej szczegółowo

HACCP 2.0 opis produktu 2.1 Półtusza wieprzowa klasy S Zakład Ubojowy Bogdan Grabiec i Wspólnicy 34-608 Kamienica 438

HACCP 2.0 opis produktu 2.1 Półtusza wieprzowa klasy S Zakład Ubojowy Bogdan Grabiec i Wspólnicy 34-608 Kamienica 438 2.0 opis produktu 2.1 Półtusza wieprzowa klasy S Opis Warunki Okres PN-91/A-82001 Mięso w tuszach, półtuszach i ćwierćtuszach Wraz ze zmianami PN-A- 82001/A1:1995, PN-A-82001/A2:1996 Połowa półtuszy ze

Bardziej szczegółowo

MODUŁ II. Kolano, stopa. Neurologia kliniczna cz Diagnostyka różnicowa wykluczająca. B. Nieurazowe: Wady kolana. 1.1 Kolano

MODUŁ II. Kolano, stopa. Neurologia kliniczna cz Diagnostyka różnicowa wykluczająca. B. Nieurazowe: Wady kolana. 1.1 Kolano MODUŁ II Kolano, stopa. Neurologia kliniczna cz 1 1. Diagnostyka różnicowa wykluczająca 1.1 Kolano 1.2 Stopa 1.3 Podstawy diagnostyki neurologicznej 1.4 Testy kliniczne i funkcjonalna B. Nieurazowe: Wady

Bardziej szczegółowo

PROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ ODDZIAŁ FIZJOTERAPII

PROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ ODDZIAŁ FIZJOTERAPII 12.10.2016 PROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ OSTEOLOGIA, ANATOMIA JAM CIAŁA Wykład Inauguracyjny. Anatomia budowa ciała ludzkiego. Reguły opisu anatomicznego. Ogólna budowa kości i ich połączeń. 19.10.2016 Biomechanika

Bardziej szczegółowo

Terapia manualna. i igłoterapia sucha punktów spustowych

Terapia manualna. i igłoterapia sucha punktów spustowych ZAGADNIENIA Terapia manualna i igłoterapia sucha punktów spustowych Podstawy układu mięśniowo-powięziowego i punktów spustowych: Anatomia i fizjologia układu mięśniowo-powięziowego: - Budowa i cytoszkielet

Bardziej szczegółowo

RYCINA 3-1 Anatomia kości stawu łokciowego i przedramienia widok od strony dłoniowej.

RYCINA 3-1 Anatomia kości stawu łokciowego i przedramienia widok od strony dłoniowej. Rozdział 3 65 crista supracondylaris lateralis fossa radialis epicondylus lateralis crista supracondylaris medialis fossa coronoidea epicondylus medialis capitulum humeri caput radii collum radii tuberositas

Bardziej szczegółowo

Kolokwium II: Brzuch, miednica i kończyna dolna

Kolokwium II: Brzuch, miednica i kończyna dolna Wykaz mian anatomicznych obowiązujących na zaliczeniu praktycznym z Anatomii dla Kierunku Ratownictwo Medyczne i Pielęgniarstwo 2014/15 Mięśnie brzucha m. prosty brzucha * smugi ścięgniste * pochewka m.

Bardziej szczegółowo

Zespół funkcjonalny obręczy kończyny górnej

Zespół funkcjonalny obręczy kończyny górnej Kończyna górna Zespół funkcjonalny obręczy kończyny górnej Kości obręczy: 1.Obojczyk (clavicula) 2.Łopatka (scapula) Stawy obręczy: I Staw mostkowo obojczykowy (articulatio sternoclavicularis): 1. Powierzchnie

Bardziej szczegółowo

ZAGADNIENIA OFC.EDU.PL STRONA 1 / 7

ZAGADNIENIA OFC.EDU.PL STRONA 1 / 7 ZAGADNIENIA Podstawy układu mięśniowo-powięziowego i punktów spustowych - Anatomia i fizjologia układu mięśniowo-powięziowego: - Budowa i cytoszkielet włókna mięśniowego - Architektura śród- i okołomięśniowej

Bardziej szczegółowo

OSTEOPATIA GINEKOLOGICZNA OSTEOPATA EWELINA TYSZKO-BURY

OSTEOPATIA GINEKOLOGICZNA OSTEOPATA EWELINA TYSZKO-BURY OSTEOPATIA GINEKOLOGICZNA OSTEOPATA EWELINA TYSZKO-BURY MIEDNICA- budowa Żródło: grafika google MIEDNICA- kość biodrowa TRZON KOŚCI BIODROWEJ- stanowi część panewki stawu biodrowego (ok 2/5 panewki) TALERZ

Bardziej szczegółowo

METODYKA MASAŻU KLASYCZNEGO. mgr fizjoterapii Aleksandra Bartkiewicz

METODYKA MASAŻU KLASYCZNEGO. mgr fizjoterapii Aleksandra Bartkiewicz METODYKA MASAŻU KLASYCZNEGO mgr fizjoterapii Aleksandra Bartkiewicz Poszczególne grupy mięśniowe dzielą się na mięśnie: - mięśnie głowy i szyi - kończyny górnej - kończyny dolnej - grzbietu, - klatki

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Rozdział 1 Bark 1. Rozdział 2 Kość ramienna 73. Rozdział 3 Staw łokciowy 111. Słowo wstępne XXV

Spis treści. Rozdział 1 Bark 1. Rozdział 2 Kość ramienna 73. Rozdział 3 Staw łokciowy 111. Słowo wstępne XXV Spis treści Słowo wstępne XXV Rozdział 1 Bark 1 Dostęp przedni do obojczyka 2 Dostęp przedni do stawu ramiennego 4 Anatomia praktyczna dostępu przedniego do stawu ramiennego 17 Dostęp przednio-boczny do

Bardziej szczegółowo

ANATOMIA FUNKCJONALNA

ANATOMIA FUNKCJONALNA BOGUSŁAW MARECKI ANATOMIA FUNKCJONALNA TOM I UKŁAD RUCHU Akademia Wychowania Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego w Poznaniu BOGUSŁAW MARECKI ANATOMIA FUNKCJONALNA TOM I UKŁAD RUCHU Poznań 2014 SPIS TREŚCI

Bardziej szczegółowo

Punkty Spustow e / Terapia M ięśniowo-

Punkty Spustow e / Terapia M ięśniowo- Punkty Spustow e / Terapia M ięśniowo- DIMITRIOS KOSTOPOULOS I KONSTANTINE RIZOPOULOS c ^ b publisfcng www.dbpublishing.pl \ Punkty Spustowe ; Terapia Mięśmowo- Powięziowa D im itrios Kostopoulos, PT,

Bardziej szczegółowo

UKŁAD SZKIELETOWY CZŁOWIEKA

UKŁAD SZKIELETOWY CZŁOWIEKA 1. PODZIAŁ I BUDOWA KOŚCI UKŁAD SZKIELETOWY CZŁOWIEKA Szkielet dorosłego człowieka składa się z 206 kości. Ze względu na kształt dzielimy je na cztery rodzaje: - długie kość ramieniowa albo udowa - krótkie

Bardziej szczegółowo

Wskaziciel środkowy obrączkowy mały kłębikiem

Wskaziciel środkowy obrączkowy mały kłębikiem MIĘŚNIE RĘKI Ręka (manus) Częścią dystalną kooczyny górnej jest ręka zakooczona palcami. Na ręce znajdują się małe mięśnie, które mają znaczenie dla precyzyjnych ruchów palców, natomiast najsilniejsze

Bardziej szczegółowo

2 Taping Rehabilitacyjny - taping w rehabilitacji i sporcie

2 Taping Rehabilitacyjny - taping w rehabilitacji i sporcie Spis treści! Spis treści... l Od Autorów...5 Wstęp... 6 Taping Rehabilitacyjny...8 Filozofia plastra... 13 Ogólne zasady plastrowania...14 Wskazania... 15 Cele i możliwości tapingu... 16 Przeciwwskazania...17

Bardziej szczegółowo

MIĘŚNIE RĘKI. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3. Ręka (manus) Palce (digiti)

MIĘŚNIE RĘKI. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3. Ręka (manus) Palce (digiti) Slajd Slajd Slajd MIĘŚNIE RĘKI Ręka (manus) Częścią dystalną kończyny górnej jest ręka zakończona palcami. Na ręce znajdują się małe mięśnie, które mają znaczenie dla precyzyjnych ruchów palców, natomiast

Bardziej szczegółowo

OFC SZKOLENIE. Igłoterapia sucha. Mięśniowo-powięziowych punktów spustowych. Karol Szapel MSc PT MT CAFS CDN

OFC SZKOLENIE. Igłoterapia sucha. Mięśniowo-powięziowych punktów spustowych. Karol Szapel MSc PT MT CAFS CDN OFC SZKOLENIE Igłoterapia sucha Mięśniowo-powięziowych punktów spustowych Karol Szapel MSc PT MT CAFS CDN Struktura szkolenia 2 Cele i efekty kształcenia 2 Zagadnienia teoretyczne 3 Zagadnienia praktyczne

Bardziej szczegółowo

www.pandm.prv.pl POŁĄCZENIA KRĘGOSŁUPA Z CZASZKĄ POŁĄCZENIA ŻEBER Z KRĘGOSŁUPEM POŁĄCZENIA ŻEBER Z MOSTKIEM OBRĘCZ KOŃCZYNY GÓRNEJ

www.pandm.prv.pl POŁĄCZENIA KRĘGOSŁUPA Z CZASZKĄ POŁĄCZENIA ŻEBER Z KRĘGOSŁUPEM POŁĄCZENIA ŻEBER Z MOSTKIEM OBRĘCZ KOŃCZYNY GÓRNEJ BUDOWA WIĘZADŁA RODZAJ RUCH POŁĄCZENIA KRĘGOSŁUPA Z CZASZKĄ głowowy górny szczytowo potyliczny atlantoocipitalis) głowowy dolny szczytowo obrotowy atlantoaxiales) Dwa symetryczne stawy : kłykcie potyliczne

Bardziej szczegółowo

DAT /19 Jelenia Góra r. ZAPROSZENIE

DAT /19 Jelenia Góra r. ZAPROSZENIE DAT-2601-16/19 Jelenia Góra 19.02.2019r. ZAPROSZENIE Karkonoska Państwowa Szkoła Wyższa w Jeleniej Górze zaprasza do złożenia oferty cenowej na: Dostawa pomocy dydaktycznych (modele anatomiczne) dla Karkonoskiej

Bardziej szczegółowo

tel:

tel: Miniaturowy model obręczy barkowej z więzadłami i przekrojem Nr ref: MA01828 Informacja o produkcie: Minaturowy model obręczy barkowej z więzadłami i przekrojem Wykonany w pomniejszniu (ok. 50% wymiarów

Bardziej szczegółowo

Układ szkieletowy i mięśniowy człowieka

Układ szkieletowy i mięśniowy człowieka Układ szkieletowy i mięśniowy człowieka WskaŜ strzałką element zbudowany z tkanki kostnej zbitej i napisz jego nazwę a następnie podpisz wskazane strzałkami części kości Uzupełnij tabelę. Rodzaj związku

Bardziej szczegółowo

KOŃCZYNA DOLNA ZALICZENIE PRAKTYCZNE ZAKŁAD ANATOMII PRAWIDŁOWEJ UM w LUBLINIE 2017/2018 KOŃCZYNA DOLNA

KOŃCZYNA DOLNA ZALICZENIE PRAKTYCZNE ZAKŁAD ANATOMII PRAWIDŁOWEJ UM w LUBLINIE 2017/2018 KOŃCZYNA DOLNA KOŃCZYNA DOLNA ZALICZENIE PRAKTYCZNE ZAKŁAD ANATOMII PRAWIDŁOWEJ UM w LUBLINIE 2017/2018 KOŃCZYNA DOLNA Kość miedniczna, prawa i lewa Hip bone, Dół, wcięcie i powierzchnia Fossa, notch and lunate surface

Bardziej szczegółowo

SZKOLENIE PRASKIEJ SZKOŁY MEDYCYNY MANUALNEJ: TERAPIA MANUALNA PROGRAM SZKOLENIA:

SZKOLENIE PRASKIEJ SZKOŁY MEDYCYNY MANUALNEJ: TERAPIA MANUALNA PROGRAM SZKOLENIA: SZKOLENIE PRASKIEJ SZKOŁY MEDYCYNY MANUALNEJ: TERAPIA MANUALNA PROGRAM SZKOLENIA: Moduł I A : techniki tkanek miękkich, techniki relaksacji mięśni. Cel modułu: uczestnicy szkolenia poznają techniki diagnostyczno

Bardziej szczegółowo

Spis treści. 1 Anatomia ogólna 1. 2 Głowa i szyja Czaszka i mięśnie głowy Nerwy czaszkowe 64

Spis treści. 1 Anatomia ogólna 1. 2 Głowa i szyja Czaszka i mięśnie głowy Nerwy czaszkowe 64 1 Anatomia ogólna 1 Ogólne zasady budowy ciała ludzkiego 1 Położenie narządów wewnętrznych, punkty palpacyjne i linie topograficzne 2 Płaszczyzny i kierunki ciała 4 Osteologia 6 Kościec ciała ludzkiego

Bardziej szczegółowo

KOŃCZYNA DOLNA ZALICZENIE PRAKTYCZNE ZAKŁAD ANATOMII PRAWIDŁOWEJ UM w LUBLINIE 207/2018 KOŃCZYNA DOLNA

KOŃCZYNA DOLNA ZALICZENIE PRAKTYCZNE ZAKŁAD ANATOMII PRAWIDŁOWEJ UM w LUBLINIE 207/2018 KOŃCZYNA DOLNA KOŃCZYNA DOLNA ZALICZENIE PRAKTYCZNE ZAKŁAD ANATOMII PRAWIDŁOWEJ UM w LUBLINIE 207/2018 KOŃCZYNA DOLNA Kość miedniczna, prawa i lewa Hip bone, right and ( pelvic bone) Dół, wcięcie i powierzchnia Fossa,

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wprowadzenie 13

Spis treści. Wprowadzenie 13 Spis treści Wprowadzenie 13 Badanie klatki piersiowej 21 Klatka piersiowa - projekcja boczna (pionowa wiązka promieni 24 Klatka piersiowa - projekcja grzbietowo-brzuszna 26 Klatka piersiowa - projekcja

Bardziej szczegółowo

Centrum Terapii Manualnej

Centrum Terapii Manualnej AUTOTERAPIA DYSFUNKCJI NARZĄDU RUCHU Z ELEMENTAMI TERAPII MANUALNEJ Moduł 1. PROGRAM KURSU Wprowadzenie Znaczenie i cele autoterapii w terapii dolegliwości narządu ruchu: - program minimum, indywidualny

Bardziej szczegółowo

Harmonogram zajęć z przedmiotu Anatomia prawidłowa. dla studentów WNoZ Kierunek Fizjoterapia. w roku akademickim 2019/2020

Harmonogram zajęć z przedmiotu Anatomia prawidłowa. dla studentów WNoZ Kierunek Fizjoterapia. w roku akademickim 2019/2020 Harmonogram zajęć z przedmiotu Anatomia prawidłowa dla studentów WNoZ Kierunek Fizjoterapia w roku akademickim 2019/2020 Kryteria zaliczenia przedmiotu Anatomia prawidłowa dla studentów WNoZ Kierunek Fizjoterapia

Bardziej szczegółowo

Obowiązuje mianownictwo w języku łacińskim.

Obowiązuje mianownictwo w języku łacińskim. PROGRAM ĆWICZEŃ WYDZIAŁ LEKARSKI 2011/2012 Ćwiczenie 1 03 05.10.2011 Wprowadzenie do zajęć prosektoryjnych. Obowiązuje mianownictwo w języku łacińskim. Ogólne miana anatomiczne. Płaszczyzny, osie i kierunki

Bardziej szczegółowo

Budowa i rola części biernej układu ruchu

Budowa i rola części biernej układu ruchu Budowa i rola części biernej układu ruchu Układ ruchu Ze względu na budowę i właściwości układ ruchu można podzielić na: część czynną układ mięśniowy część bierną układ szkieletowy Dzięki współdziałaniu

Bardziej szczegółowo