SZKIELET KOOCZYNY DOLNEJ

Transkrypt

1 SZKIELET KOOCZYNY DOLNEJ

2 SZKIELET KOOCZYNY DOLNEJ DZIELI SIĘ NA: kości obręczy kooczyny dolnej, który stanowią kości miedniczne, kości części wolnej kooczyny dolnej: - kośd udowa, - kości goleni, - kości stopy: kości stępu, kości śródstopia, kości palców stopy

3 KOŚCI OBRĘCZY KOOCZYNY DOLNEJ KOŚD MIEDNICZNA powstaje ze zrośnięcia się 3 kości : biodrowej, łonowej i kulszowej. Trzony tych kości zrastają się ze sobą w środkowej części kości miednicznej, na której po stronie zewnętrznej znajduje się panewka stawu biodrowego. KOŚĆ ŁONOWA składa się z trzonu i 2 gałęzi: górnej i dolnej, które zrastają się w kącie zwróconym ku przodowi i środkowi. gałąź górna KOŚĆ KULSZOWA składa się z trzonu i jednej gałęzi, jest położona z tyłu. Gałęzie kości łonowej i kulszowej ograniczają otwór zasłoniony. otwór zasłoniony gałąź dolna kośd biodrowa kośd łonowa kośd kulszowa

4 KOŚD MIEDNICZNA Krawędź górna nosi nazwę grzebienia biodrowego. Na grzebieniu biodrowym wyróżnia się 2 listewki wargi: zewnętrzną i wewnętrzną. Między nimi znajduje się kresa pośrednia. kolec biodrowy tylny górny kolec biodrowy tylny dolny Grzebieo zaczyna się z przodu kolcem biodrowym przednim górnym, kooczy się podobnym kolcem biodrowym tylnym górnym. Poniżej obu kolców znajdują się podobne kolce biodrowe dolne przedni i tylny. warga wewnętrzna kresa pośrednia warga zewnętrzna kolec biodrowy przedni górny kolec biodrowy przedni dolny

5 KOŚD MIEDNICZNA kresa pośladkowa tylna powierzchnia pośladkowa talerza kości biodrowej kresa pośladkowa przednia Na powierzchni pośladkowej talerza kości biodrowej (zewnętrznej) znajdują się 3 kresy pośladkowe: przednia, tylna i dolna. Ograniczają one pola przyczepów mięśni pośladkowych. kresa pośladkowa dolna guzek łonowy

6 Powierzchnia krzyżowo miedniczna tworzy dół biodrowy. Do tyłu od niego znajduje się powierzchnia uchowata (stawowa) dla połączenia trzonu kości biodrowej z kością krzyżową. Nieco wyżej znajduje się guzowatośd biodrowa stanowiąca miejsce przyczepu mięśni i więzadeł. Grzebieo kostny oddzielający dół biodrowy od powierzchni wewnętrznej trzonu kości biodrowej to kresa łukowata. Brzeg tylny górnej powierzchni gałęzi górnej kości łonowej tworzy grzebieo kości łonowej (stanowi on przedłużenie kresy łukowatej). Na koocu przyśrodkowym brzegu przedniego grzebienia kości łonowej znajduje się guzek łonowy. kresa łukowata KOŚD MIEDNICZNA powierzchnia krzyżowo - miedniczna dół biodrowy guzowatośd biodrowa powierzchnia uchowata

7 KOŚD MIEDNICZNA wcięcie kulszowe większe kolec kulszowy wcięcie kulszowe mniejsze Poniżej kolca biodrowego tylnego dolnego znajduje się głębokie wcięcie kulszowe większe ograniczone w dolnej części przez kolec kulszowy. Poniże kolca kulszowego znajduje się wcięcie kulszowe mniejsze. Jeszcze niżej, w miejscu przejścia trzonu kości kulszowej w jej gałąź, znajduje się zgrubienie guz kulszowy. guz kulszowy

8 KOŚD MIEDNICZNA W miejscu zetknięcia się obu gałęzi kości łonowej, po stronie przyśrodkowej, znajduje się powierzchnia spojenia, która łączy się z taką samą powierzchnią przeciwległej kości. powierzchnia spojenia

9 PANEWKA STAWU BIODROWEGO Panewka stawu biodrowego jest otoczona wysokim brzegiem, który w dolnym odcinku urywa się, tworząc w ten sposób wcięcie panewki. Środek panewki nie tworzy powierzchni stawowej i stanowi dół panewki, który jest otoczony księżycowatą powierzchnią stawową. brzeg panewki księżycowata powierzchnia stawowa dół panewki wcięcie panewki

10 MIEDNICA Stanowi pierścieo kostny, zbudowany z 2 kości miednicznych, kości krzyżowej i guzicznej. Górną częśd miednicy określa się jako miednicę większą, dolną jako miednicę mniejszą. Właściwą jamę miednicy stanowi miednica mniejsza. Miednica żeoska

11 CZĘŚD WOLNA KOOCZYNY DOLNEJ KOŚCI UDA Do kości uda zalicza się: kośd udową, rzepkę

12 KOŚD UDOWA (femur) Jest kością długą. Na koocu bliższym znajduje się głowa kości udowej. dołek głowy dół krętarzowy szyjka głowa krętarz większy krętarz mniejszy Na głowie, po stronie przyśrodkowej, znajduje się dołek głowy. udowej. Głowa osadzona jest na szyjce kości Bocznie od szyjki wyrasta ku górze krętarz większy kości udowej. Na przyśrodkowej stronie krętarza większego znajduje się zagłębienie, nazywane dołem krętarzowym. Poniżej i przyśrodkowo od krętarza większego, na tylnej powierzchni kości udowej, znajduje się krętarz mniejszy.

13 KOŚD UDOWA Na tylnej powierzchni, od krętarza większego do mniejszego, ciągnie się listewka kostna nazywana grzebieniem międzykrętarzowym. dołek głowy głowa grzebieo międzykrętarzowy szyjka krętarz mniejszy Powierzchnia tylna krętarz większy guzowatośd pośladkowa grzebieo międzykrętarzowy Natomiast na powierzchni przedniej od krętarza większego biegnie skośnie ku dołowi i środkowi listewka kostna, zwana kresą międzykrętarzową. Na tylnej powierzchni kości, poniżej krętarza większego, znajduje się zgrubienie nazywane guzowatością pośladkową.

14 KOŚD UDOWA Również na tylnej powierzchni kości, poniżej krętarzy, biegnie kresa chropawa kości udowej (stanowi ona przedłużenie kresy międzykrętarzowej i kresy biegnącej prawie pionowo ku dołowi od krętarza większego). Posiada ona dwie wargi: boczną i przyśrodkową. Zbiegają się one ku dołowi i rozchodzą się znowu aż do nadkłykci kooca dalszego kości udowej. Ograniczają w ten sposób na tylnej powierzchni dolnego odcinka trzonu trójkątne pole zwane powierzchnią podkolanową. nadkłykied przyśrodkowy kresa chropawa powierzchnia podkolanowa nadkłykied boczny

15 KOŚD UDOWA Koniec dalszy tworzą kłykcie kości udowej: boczny i przyśrodkowy. Poniżej powierzchni podkolanowej, między dwoma kłykciami kości, znajduje się dół międzykłykciowy. Kłykcie pokryte są powierzchniami stawowymi służącymi połączeniu z kością piszczelową. Z przodu kłykcie połączone są poprzecznie leżącą powierzchnią rzepkową. Na bocznych powierzchniach kłykci występują wyniosłości określane jako nadkłykcie: boczny i przyśrodkowy. powierzchnia podkolanowa kłykied przyśrodkowy kłykied boczny dół międzykłykciowy

16 KONIEC DALSZY KOŚCI UDOWEJ powierzchnia rzepkowa nadkłykied przyśrodkowy nadkłykied boczny dół międzykłykciowy kłykied przyśrodkowy kłykied boczny rzepka powierzchnia rzepkowa nadkłykied boczny głowa kości strzałkowej

17 podstawa RZEPKA (patella) powierzchnia przednia powierzchnia stawowa wierzchołek Leży w ścięgnie mięśnia czworogłowego uda. Wyróżnia się na niej powierzchnię przednią i tylną. Powierzchnia tylna składa się z 2 powierzchni stawowych (dla połączenia z kością udową). Na rzepce wyróżnia się 3 brzegi: przyśrodkowy i boczny, które przechodzą w ostry, zwrócony ku dołowi wierzchołek rzepki oraz brzeg górny stanowiący podstawę rzepki.

18 KOŚCI GOLENI Zalicza się do nich kośd piszczelową i strzałkę. KOŚD PISZCZELOWA (tibia) Jest kością długą. Na koocu bliższym znajdują się 2 kłykcie: boczny i przyśrodkowy posiadające duże powierzchnie stawowe górne. Między nimi położona jest wyniosłośd międzykłykciowa ograniczona po bokach guzkami międzykłykciowymi przyśrodkowym i bocznym. Do przodu od wyniosłości znajduje się pole międzykłykciowe przednie, a do tyłu od niej pole międzykłykciowe tylne. strzałka kośd piszczelowa powierzchnia stawowa górna guzek międzykłykciowy przyśrodkowy kłykied przyśrodkowy wyniosłośd międzykłykciowa pole międzykłykciowe przednie guzek międzykłykciowy boczny kłykied boczny głowa strzałki pole międzykłykciowe tylne

19 KOŚD PISZCZELOWA Na powierzchni przedniej, poniżej kooca bliższego, znajduje się guzowatośd piszczeli. Na tylno bocznej stronie kłykcia bocznego znajduje się powierzchnia stawowa strzałkowa. Na trzonie wyróżnia się 3 brzegi: przedni, międzykostny i przyśrodkowy oraz 3 powierzchnie: boczną, przyśrodkową i tylną. kłykied boczny powierzchnia stawowa strzałkowa kłykied przyśrodkowy powierzchnia tylna brzeg międzykostny wyniosłośd międzykłykciowa guzowatośd piszczeli powierzchnia boczna brzeg przedni

20 KOŚD PISZCZELOWA Przyśrodkowy odcinek kooca dalszego kości piszczelowej wystaje ku dołowi jako kostka przyśrodkowa. Koniec dalszy kości pokrywa powierzchnia stawowa dolna (do połączenia z pierwszą kością stępu - skokową). Na bocznej powierzchni kooca dalszego znajduje się wcięcie strzałkowe. kostka przyśrodkowa wcięcie strzałkowe powierzchnia stawowa dolna

21 STRZAŁKA (fibula) Jest kością długą. Koniec bliższy tworzy głowę, która po stronie przyśrodkowej posiada powierzchnię stawową piszczelową (do połączenia z kością piszczelową w stawie piszczelowo - strzałkowym). Głowa u góry zakooczona jest wierzchołkiem. Na trzonie wyróżnia się 3 brzegi: przedni, międzykostny i przyśrodkowy oraz 3 powierzchnie: boczną, przyśrodkową i tylną. Brzegi międzykostne kości goleni stanowią miejsce przyczepu błony międzykostnej goleni. powierzchnia stawowa piszczelowa brzeg przedni powierzchnia przyśrodkowa powierzchnia tylna brzeg międzykostny wierzchołek głowa szyjka powierzchnia tylna brzeg tylny brzeg przedni powierzchnia boczna

22 Koniec dalszy strzałki stanowi kostkę boczną. Przyśrodkowa powierzchnia kostki bocznej łączy się z kością skokową. Powyżej znajduje się powierzchnia do połączenia z kością piszczelową (więzozrost piszczelowo - strzałkowy). STRZAŁKA powierzchnia stawowa kostki bocznej bruzda kostkowa kostka boczna

23 KOŚCI STOPY Szkielet stopy dzieli się na kości: - stępu, - śródstopia, - palców stopy kości palców kości śródstopia kości stępu

24 KOŚCI STĘPU Ułożone są w dwóch szeregach: - bliższym, - dalszym. Szereg bliższy stanowi kośd skokowa i kośd piętowa. Szereg dalszy (od strony przyśrodkowej) stanowią 3 kości klinowate: przyśrodkowa, pośrednia i boczna oraz kośd sześcienna. Między oba szeregi od strony przyśrodkowej wsunięta jest kośd łódkowata. k. klinowata przyśrodkowa k. klinowata pośrednia k. łódkowata k. klinowata boczna k. sześcienna k. skokowa k. piętowa

25 KOŚCI ŚRÓDSTOPIA Ukształtowane są podobnie jak kości śródręcza. Należą do kości długich. I kośd śródstopia posiada na stronie podeszwowej guzowatośd. II kośd jest najdłuższa i sięga podstawą ku tyłowi między kości klinowate: przyśrodkową i pośrednią. Na bocznym brzegu podstawy V k. śródstopia znajduje się guzowatośd.

26 KOŚCI PALCÓW STOPY Zbudowane są podobnie jak paliczki ręki, jednak w stanie wyraźnie zanikowym. Palec I stopy nosi nazwę palucha (hallux).