MECHANIKA KOŃCZYNY DOLNEJ - OBRĘCZ MIEDNICZNA I STAW BIODROWY

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "MECHANIKA KOŃCZYNY DOLNEJ - OBRĘCZ MIEDNICZNA I STAW BIODROWY"

Edyta Borowska
8 lat temu
Przeglądów:

1 MECHANIKA KOŃCZYNY DOLNEJ - OBRĘCZ MIEDNICZNA I STAW BIODROWY

2 POŁĄCZENIA OBRĘCZY KOŃCZYNY DOLNEJ Kończyna dolna wolna łączy się z tułowiem za pośrednictwem obręczy kończyny dolnej. Trzy kości obręczy kończyny: kość biodrowa, łonowa i kulszowa zrosły się ze sobą, tworząc kość miedniczną (kościozrost). Dwie kości miedniczne łączą się ze sobą i z kością krzyżową tworząc pierścień miednicy sztywny element umiejscowiony między bardzo ruchomymi stawami: biodrowym i międzykręgowymi odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Połączenia występujące w obrębie miednicy to: - stawy krzyżowo biodrowe, - spojenie łonowe.

Dwie kości miedniczne łączą się ze sobą i z kością krzyżową tworząc pierścień miednicy sztywny element umiejscowiony między bardzo

3 STAWY KRZYŻOWO - BIODROWE Stanowią połączenie kości miednicznych z kością krzyżową. w. biodrowo - lędźwiowe w. krzyżowo biodrowe brzuszne (przednie) w. pachwinowe łuk biodrowo - łonowy W stawach krzyżowo biodrowych możliwe są niewielkie ruchy wokół osi poprzecznej ( wierzchołek kości krzyżowej może nieznacznie oddalać się od osi miednicy).

pachwinowe łuk biodrowo - łonowy W stawach krzyżowo biodrowych możliwe są niewielkie

4 STAWY KRZYŻOWO - BIODROWE Występujące w tych stawach stabilizatory bierne mają bardzo dużą siłę ze względu na konieczność utrzymywania ciężaru tułowia i kończyn górnych oraz zapobieganiu dalszemu wklinowaniu kości krzyżowej wraz z guziczną między kości miedniczne. Kość krzyżowa jest zawieszona w tych stawach na bardzo silnych więzadłach krzyżowo biodrowych grzbietowych, trochę słabszych więzadłach krzyżowo biodrowych brzusznych i więzadłach krzyżowo biodrowych międzykostnych. Jest to połączenie elastyczne, zmniejszające wstrząsy przenoszone z miednicy na kręgosłup.

Kość krzyżowa jest zawieszona w tych stawach na bardzo silnych więzadłach krzyżowo biodrowych grzbietowych, trochę słabszych więzadłach

5 STAWY KRZYŻOWO - BIODROWE Dodatkowe wzmocnienie i zapobieganie nadmiernym ruchom w tym stawie stanowią 2 więzadła: krzyżowo guzowe i krzyżowo kolcowe. Więzadła te zapobiegają odchylaniu się wierzchołka kości krzyżowej do tyłu. w. biodrowo - lędźwiowe w. krzyżowo biodrowe międzykostne w. krzyżowo biodrowe grzbietowe (tylne) w. krzyżowo - kolcowe w. krzyżowo - guzowe

Więzadła te zapobiegają odchylaniu się wierzchołka kości krzyżowej do tyłu. w. biodrowo - lędźwiowe w.

6 SPOJENIE ŁONOWE w. łonowe górne krążek międzyłonowy w. łukowate łonowe Pierścień kostny miednicy zamyka od przodu spojenie łonowe (chrząstkozrost), łączące ze sobą kości miedniczne. Między powierzchniami stawowymi znajduje się krążek międzyłonowy. Włókna chrząstki, z której zbudowany jest krążek tworzą stabilizatory bierne spojenia więzadła. Dolny brzeg spojenia wzmacnia więzadło łukowate łonowe, górny - więzadło łonowe górne. Ruchomość spojenia jest niewielka ze względu na ograniczenie ze strony stawów krzyżowo biodrowych.

Między powierzchniami stawowymi znajduje się krążek międzyłonowy.

7 POCHYLENIE MIEDNICY W pionowej postawie ciała miednica jest pochylona w stosunku do poziomu tworzy z płaszczyzną poziomą kąt pochylenia miednicy. Położenie miednicy jest zmienne zależy od płci i typu postawy ciała: u kobiet kąt pochylenia wynosi ok , u mężczyzn ok Kąt pochylenia miednicy zwiększa możliwości lokomocyjne. Przy większym pochyleniu miednicy udo może być silniej cofnięte, co zwiększa długość kroku. Podczas ruchów unoszenia i opuszczania miednicy postawa ciała jest korygowana przez ruchy w odcinku lędźwiowym kręgosłupa.

50 55 0. Kąt pochylenia miednicy zwiększa możliwości lokomocyjne.

8 RÓŻNICE PŁCIOWE MIEDNICY kości mniej masywne i gładsze większa, szersza, talerze kości biodrowych są bocznie bardziej rozstawione większa odległość guzów kulszowych kość krzyżowa szersza i bardziej płaska otwory zasłonowe zbliżone kształtem do trójkątów panewka stawu biodrowego dość płytka kąt pochylenia miednicy ok spojenie łonowe niskie kąt podłononowy rozwarty kości grubsze, bardziej chropawe talerze biodrowe ustawione bardziej pionowo, są także wyższe mniejsza odległość guzów kulszowych kość krzyżowa węższa, i bardziej wklęsła otwory zasłonowe owalne panewka stawu biodrowego znacznie głębsza kąt pochylenia miednicy ok spojenie łonowe wysokie kąt podłononowy ostry Kąt podłonowy kąt zawarty między gałęziami dolnymi kości łonowych.

60 65 0 spojenie łonowe niskie kąt podłononowy rozwarty kości grubsze, bardziej chropawe talerze biodrowe ustawione bardziej pionowo, są także wyższe mniejsza odległość guzów kulszowych

9 POŁĄCZENIA KOŃCZYNY WOLNEJ Do połączeń kończyny wolnej zalicza się: staw biodrowy, staw kolanowy, połączenia kości goleni, stawy stopy.

10 STAW BIODROWY Jest jednym z największych stawów organizmu, należy do stawów kulistych, wieloosiowych, 3 0 swobody ruchu. Łączy część wolną kończyny dolnej z obręczą miedniczną. trzon kości biodrowej rąbek panewki więzadło głowy kości udowej głowa kości udowej trzon kości udowej

Łączy część wolną kończyny dolnej z obręczą miedniczną.

11 Torebka jest wzmocniona przez silne więzadła hamujące nadmierne ruchy kończyny, pełnią rolę stabilizatorów biernych stawu: więzadło łonowo udowe, więzadło kulszowo udowe, więzadło biodrowo udowe w. biodrowo - udowe w. łonowo - udowe Więzadło głowy kości udowej nie odgrywa roli w mechanizmie stawu.

udowe, więzadło kulszowo udowe, więzadło biodrowo udowe w.

12 Więzadło biodrowo udowe: PP: kolec biodrowy przedni dolny, PK: kresa międzykrętarzowa, CZYNNOŚĆ: hamuje nadmierne prostowanie i obrót uda na zewnątrz, a część boczna hamuje nadmierne przywodzenie kończyny. Więzadło łonowo udowe: PP: gałąź górna kości łonowej, PK: razem z dolnym pasmem w. biodrowo udowego (kresa międzykrętarzowa). CZYNNOŚĆ: hamuje nadmierne odwodzenie i obrót uda na zewnątrz. Więzadło kulszowo udowe: PP: kość kulszowa, PK: brzeg przedni krętarza większego. CZYNNOŚĆ: hamuje nadmierne prostowanie uda, obrót do wewnątrz i przywodzenie. w. krzyżowo - kolcowe w. biodrowo - udowe w. kulszowo - udowe w. krzyżowo - guzowe warstwa okrężna

biodrowo udowego (kresa międzykrętarzowa). CZYNNOŚĆ: hamuje nadmierne odwodzenie i obrót uda na zewnątrz.

13 Oprócz więzadeł działanie wzmacniające na staw biodrowy mają składowe stawowe mięśni. Dzięki dużej powierzchni styku, kości dociskane są także przez ciśnienie atmosferyczne. Znaczenie ma również lepkość mazi stawowej, która przeciwstawia się rozsuwaniu kości.

Dzięki dużej powierzchni styku, kości dociskane są także przez

14 RODZAJE RUCHÓW W STAWIE BIODROWYM Zginanie i prostowanie (wokół osi poprzecznej): - zginanie ok. 80 0, przy zgiętym kolanie ok.90 0, - prostowanie ok Odwodzenie i przywodzenie (wokół osi strzałkowej): ok Znaczne powiększenie zakresu ruchu następuje przy zgiętym udzie. Odwracanie i nawracanie (wokół osi długiej kończyny dolnej): - odwracanie ok. 25 0, - nawracanie ok Przy zgięciu i odwiedzeniu uda zakresy ruchów powiększają się do ok i 60 0.

40 0 Znaczne powiększenie zakresu ruchu następuje przy zgiętym udzie.

15 ZGINANIE STAWU BIODROWEGO (PŁASZCZYZNA STRZAŁKOWA): Pełny zakres ruchu jest osiągany przy zgiętym kolanie z powodu skrócenia ramienia siły ciężkości i momentu bezwładności, powiększenia napięcia mięśni właściwych dla ruchu z jednoczesnym zmniejszeniem napięcia mięśni antagonistycznych. W postawie stojącej z położenia pośredniego przy ustalonej obręczy biodrowej ruch zginania jest wywołany przez działanie koncentryczne mięśni: prosty uda biodrowo lędźwiowy naprężacz powięzi szerokiej uda krawiecki pośladkowy mały (część przednia) grzebieniowy przywodziciel długi przywodziciel krótki

W postawie stojącej z położenia pośredniego przy ustalonej obręczy biodrowej ruch zginania jest wywołany przez działanie koncentryczne mięśni:

16 Działanie typu koncentrycznego najczęściej zachodzi w fazie wolnej podczas chodu i biegu, gdy kończyna prowadzona jest w przód. Również podczas powrotu z opadu tułowia w tył do postawy pionowej. Działanie typu ekscentrycznego występuje np. w siadzie prostym, gdy przy ustalonych kończynach dolnych, wykonuje się powolny opad tułowia aż do leżenia lub odwrotnie: w leżeniu tyłem opuszcza się nogi na podłoże. Mięśnie działają tu na zasadzie dźwigni jednostronnych, przeważnie siłowych.

w siadzie prostym, gdy przy ustalonych kończynach dolnych, wykonuje się powolny opad tułowia aż do leżenia lub

17 PROSTOWANIE (OD POZYCJI POŚREDNIEJ DO WYPROSTU): m. pośladkowy średni część tylna m. pośladkowy wielki m. półbłoniasty m. dwugłowy uda głowa długa m. półścięgnisty m. pośladkowy mały część tylna m. gruszkowaty mm bliźniacze (górny i dolny) m. naprężacz powięzi szerokiej Działanie koncentryczne powyższych mięśni zachodzi np. w czasie opuszczania nogi naciskającej na pedał podczas jazdy na rowerze lub w fazie odbicia w skokach. Ekscentryczne - występuje podczas przysiadu, załamywania NN w stawach biodrowych (zginania) i w każdym ćwiczeniu zawierającym fazę lądowania, gdzie zachodzi hamowanie ruchu zgięciowego w stawach biodrowych. Stabilizujące np. zatrzymany przysiad lub leżenie tyłem, podczas którego są tylko dwa punkty podparcia: głowa i pięty.

w czasie opuszczania nogi naciskającej na pedał podczas jazdy na rowerze lub w fazie odbicia w skokach.

18 PRZYWODZENIE (Z POZYCJI POŚREDNIEJ DO PRZYWIEDZIONEJ): m. przywodziciel wielki m. przywodziciel długi m. przywodziciel krótki m. biodrowo lędźwiowy ODWODZENIE (Z POZYCJI PRZYWIEDZIONEJ DO POŚREDNIEJ): m. naprężacz powięzi szerokiej m. pośladkowy średni m. pośladkowy wielki część górna m. pośladkowy mały m. gruszkowaty - pomocniczy

biodrowo lędźwiowy ODWODZENIE (Z POZYCJI PRZYWIEDZIONEJ DO POŚREDNIEJ): m.

19 ODWRACANIE (Z POZYCJI POŚREDNIEJ DO PEŁNEGO ODWRÓCENIA): m. pośladkowy wielki m. pośladkowy średni część tylna mm bliźniacze (górny i dolny) m. zasłaniacz wewnętrzny m. przywodziciel wielki m. gruszkowaty m. biodrowo lędźwiowy m. zasłaniacz zewnętrzny m. przywodziciel krótki m. grzebieniowy Mięśnie pomocnicze: czworoboczny uda, przywodziciel długi, krawiecki i smukły.

przywodziciel wielki m. gruszkowaty m. biodrowo lędźwiowy m. zasłaniacz zewnętrzny m.

20 NAWRACANIE: m. przywodziciel wielki m. naprężacz powięzi szerokiej m. pośladkowy mały m. pośladkowy średni

Podobne dokumenty

Slajd 1 KOŃCZYNA DOLNA: MIĘŚNIE OBRĘCZY. Slajd 2. Slajd 3 MM WEWNĘTRZNE

Slajd 1 KOŃCZYNA DOLNA: MIĘŚNIE OBRĘCZY. Slajd 2. Slajd 3 MM WEWNĘTRZNE Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 KOŃCZYNA DOLNA: MIĘŚNIE OBRĘCZY Do tej grupy należą mięśnie działające na staw biodrowy jako: zginacze, prostowniki, odwodziciele, przywodziciele oraz rotatory uda. Otaczają one