METODYKA MASAŻU KLASYCZNEGO. mgr fizjoterapii Aleksandra Bartkiewicz

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "METODYKA MASAŻU KLASYCZNEGO. mgr fizjoterapii Aleksandra Bartkiewicz"

Transkrypt

1 METODYKA MASAŻU KLASYCZNEGO mgr fizjoterapii Aleksandra Bartkiewicz

2

3

4

5

6 Poszczególne grupy mięśniowe dzielą się na mięśnie: - mięśnie głowy i szyi - kończyny górnej - kończyny dolnej - grzbietu, - klatki piersiowej.

7

8

9 Mięsień płatowy szyi (musculus splenius cervicis) Przyczep początkowy: guzki tylnych wyrostków poprzecznych C1-C3 Przyczep końcowy: wyrostki kolczyste Th3-Th5 Ruch: - Mięśnie płatowe głowy obracają głowę do tyłu w stronę działającej grupy mięśni. - Obustronnie działając mięśnie prostują głowę. - W skurczu jednostronnym pochyla i obraca głowę w swoją stronę.

10 Mięsień mostkowo- obojczykowo- sutkowy (musculus sternocleidomastoideus) Przyczep początkowy: koniec mostkowy obojczyka i powierzchnia przednia rękojeści mostka Przyczep końcowy: wyrostek sutkowaty kości skroniowej oraz boczna część kości potylicznej. Ruch: - W pozycji leżącej umożliwia podniesienie głowy, - Przy ustalonej głowie unosi mostek (podczas wdechu- pomocnicza funkcja wdechowa). - Przy jednostronnym skurczu powoduje odgięcie głowy w bok z obróceniem twarzy w stronę przeciwną i nieco do góry. - Obustronny skurcz mięśnia unosi głowę do góry.

11

12

13 Masaż głowy i szyi Masaż głowy obejmuje masaż części owłosionej głowy oraz masaż twarzy. W masażu leczniczym kierunek masażu określa przebieg naczyń żylnych, chłonnych oraz przebieg mięśni twarzy. Masaż leczniczy głowy stosuje się w bezsenności, bólach głowy, porażeniach nerwu twarzowego i nerwobólach nerwu trójdzielnego, po zabiegach chirurgicznych w obrębie głowy.

14 MASAŻ GŁOWY Skórę owłosioną głowy masuje się oburącz opuszkami palców od okolicy ciemieniowej w kierunkach bocznych do kąta żuchwy. Część potyliczną masuje się zsuwając ręce za uszami na kark. Stosuje się głaskanie i rozcieranie. Szczególną odmianę stanowi koliste, lekkie, trwające 10 minut, głaskanie opuszkami palca trzeciego lub czwartego w okolicy skroniowej. Celem tego głaskania jest działanie uśmierzające bóle głowy.

15 MASAŻ TWARZY Masaż twarzy obejmuje opracowanie mięśni twarzy w trzech częściach topograficznych, odpowiadających unerwieniu przez nerw twarzowy (VII). Są to część żuchwowa, szczękowa i czołowa. Masaż wykonuje się symetrycznie oburącz opuszkami palców od linii środkowej twarzy do okolicy kąta żuchwy. Stosuje się głaskanie, rozcieranie, oklepywanie i wibracje. W fazie końcowej stosuje się ćwiczenia bierne i czynne mięśni mimicznych twarzy.

16

17 MASAŻ SZYI Masaż szyi obejmuje głaskanie przedniej jej części i opracowanie mięśni mostkowoobojczykowo- sutkowych. Głaskanie mięśnia płatowatego szyi wykonuje się oburącz, począwszy od żuchwy do węzłów chłonnych nadobojczykowych. Masaż mięśni M-O-S wykonuje się wzdłuż przebiegu włókien mięśniowych, stosując głaskanie i ugniatanie opuszkami palców pierwszego i drugiego.

18

19

20

21 STAWY KOŃCZYNY GÓRNEJ 1. Stawy obręczy kończyny górnej a) staw mostkowo-obojczykowy (articulatio sternoclavicularis) - powierzchnie stawowe: wcięcie obojczykowe rękojeści mostka oraz koniec mostkowy obojczyka - jama stawowa przedzielona krążkiem stawowym na część boczną i przyśrodkową: zwiększenie ruchomości stawu - torebka stawowa: wzmocniona przez więzadło mostkowoobojczykowe przednie i tylne, w. międzyobojczykowe i w. żebrowoobojczykowe - ruchy w stawie: unoszenie, obniżanie, wysuwanie, cofanie, obrót obojczyka dookoła jego osi długiej - rodzaj stawu: staw wieloosiowy kulisty

22

23 b) staw barkowo-obojczykowy (articulatio acromioclavicularis) - powierzchnie stawowe: wyrostek barkowy łopatki i koniec barkowy obojczyka - krążek stawowy: między powierzchniami stawowymi - torebka stawowa wzmocniona przez: w. barkowo-obojczykowe, w. kruczoobojczykowe - ruchy w stawie: unoszenie, obniżanie, wysuwanie, cofanie, obrót obojczyka dookoła jego osi długiej - rodzaj stawu: staw wieloosiowy kulisty

24

25 2. Staw ramienny (articulatio humeri) - powierzchnie stawowe: głowa kości ramiennej i wydrążenie stawowe łopatki - obrąbek stawowy: pogłębia i powiększa wydrążenie stawowe łopatki - torebka stawowa: zawiera więzadło kruczo-ramienne - ruchy w stawie: zginanie, prostowanie, odwodzenie, przywodzenie, odwracanie, nawracanie, obwodzenie - rodzaj stawu: wieloosiowy, kulisty, wolny

26 3. Staw łokciowy (articulatio cubiti) a) staw ramienno-łokciowy (articulatio humeroulnaris) - powierzchnie stawowe: bloczek kości ramiennej (główka) i wcięcie bloczkowe kości łokciowej (panewka) - ruchy: zginanie i prostowanie - rodzaj stawu: zawiasowy, jednoosiowy

27

28 b) staw ramienno-promieniowy (articulatio humeroradialis) - powierzchnie stawowe: główka kości ramiennej i dołek głowy kości promieniowej - rodzaj stawu: dwuosiowy, obrotowozawiasowy - ruchy: zginanie i prostowanie, nawracanie, odwracanie

29 c) staw promieniowo-łokciowy bliższy (a. radioulnaris proximalis) - powierzchnie stawowe: główka- obwód stawowy głowy kości promieniowej, panewka- wcięcie promieniowe kości łokciowej - torebka stawowa: wspólna dla wszystkich trzech stawów; więzadło poboczne łokciowe i poboczne promieniowe - ruchy: nawracanie i odwracanie; sprzężony z ruchem w stawie promieniowo-łokciowym dalszym - rodzaj: jednoosiowy, obrotowy

30 4. Staw przedramienia a) staw promieniowo-łokciowy bliższy b) staw promieniowo-łokciowy dalszy (a. radioulnaris distalis) - powierzchnie stawowe: głowa kości łokciowej i wcięcie łokciowe k.promieniowej - inne elementy: krążek stawowy (trójkątny, przylegający do głowy kości łokciowej), błona włóknista międzykostna (wiąże kości w jedną konstrukcję) - ruchy: nawracanie, odwracanie - rodzaj stawu: jednoosiowy obrotowy

31 5. Stawy bliższe ręki a) staw promieniowo-nadgarstkowy (a. radiocarpea) - pow. stawowe: główka- kości szeregu bliższego nadgarstka (bez k.grochowatej), panewkapowierzchnia stawowa nadgarstkowa kości promieniowej oraz dalsza powierzchnia krążka stawowego, który oddziela głowę k. łokciowej od kk. nadgarstka - torebka stawowa: wzmocniona 6.więzadłami - ruchy: zginanie dłoniowe i grzbietowe, łokciowe i promieniowe, obwodzenie - rodzaj stawu: kłykciowy dwuosiowy

32 b) staw śródnadgarstkowy (a. mediocarpea) - powierzchnie stawowe: oba szeregi kości nadgarstka (łódeczkowata, księżycowata, grochowata, trójgraniasta oraz czworoboczna większa, mniejsza, główkowata i haczykowata)

33 6. Stawy dalsze ręki a) staw śródręcznonadgarstkowy (a. carpometacarpea) - powierzchnie stawowe: szereg dalszy kości nadgarstka oraz podstawy kości śródręcza - torebka stawowa: w. nadgarstkowośródręczne grzbietowe i dłoniowe

34 b) staw śródręczno- nadgarstkowy kciuka (a. carpometacarpea pollicis) - powierzchnie stawowe: kość czworoboczna większa nadgarstka i podstawa I kości śródręcza - ruchy: odwodzenie, przywodzenie kciuka, przeciwstawianie i odprowadzanie, obwodzenie - rodzaj: dwuosiowy, siodełkowy

35 c) stawy śródręczno-paliczkowe (a. metacarpophalangeae) - powierzchnie stawowe: głowy kości śródręcza i podstawy paliczków bliższych - torebka wzmocniona więzadłami pobocznymi

36 d) staw sródręczno-paliczkowy kciuka - rodzaj stawu: zawiasowy, jednoosiowy e) stawy międzypaliczkowe (a. interphalangeae manus) - powierzchnie stawowe: paliczki bliższe i środkowe z paliczkami środkowymi i dalszymi - rodzaj: zawiasowy, jednoosiowy - ruchy: zginanie, prostowanie

37 Mięśnie działające na obręcz kończyny górnej - m. czworoboczny grzbietu (trapezius) - m. równoległoboczny (rhomboideus) - m. dźwigacz łopatki (levator scapulae) - m. zębaty przedni (serratus anterior) - m. piersiowy mniejszy (pectoralis minor) - m. podobojczykowy (subclavius)

38 Mięśnie stawu ramiennego - m. naramienny (deltoideus) - m. piersiowy większy (pectoralis major) - m. najszerszy grzbietu (latissimus dorsi) - m. obły większy (teres major) - m. obły mniejszy (teres minor) - m. podłopatkowy (subscapularis) - m. nadgrzebieniowy (supraspinatus) - m. podgrzebieniowy (infraspinatus) - m. kruczo-ramienny (coracobrachialis) - m. dwugłowy ramienia (biceps brachii) - m. trójgłowy ramienia (triceps brachii)

39 Mięśnie stawu łokciowego - m. dwugłowy ramienia (biceps brachii) - m. trójgłowy ramienia (triceps brachii) - m. ramienny (brachialis) - m. ramienno- promieniowy (brachioradialis) - m. łokciowy (anconeus)

40 Mięśnie stawu promieniowołokciowego - m. dwugłowy ramienia (biceps brachii) - m. odwracacz przedramienia (supinator) - m. nawrotny czworoboczny (pronator quadratus) - m. nawrotny obły (pronator teres) - m. ramienno- promieniowy (brachioradialis)

41 Mięśnie stawów bliższych ręki - zginacz promieniowy nadgarstka (m. flexor carpii radialis) - zginacz łokciowy nadgarstka (m. flexor carpii ulnaris) - dłoniowy długi (m. palmaris longus) - zginacz powierzchowny palców (flexor digitorum superficialis) - zginacz głęboki palców (flexor digitorum profundus)

42 - zginacz długi kciuka (flexor pollicis longus) - prostownik promieniowy długi nadgarstka (extensor carpii radialis longus) - prostownik promieniowy krótki nadgarstka (extensor carpii radialis brevis) - prostownik łokciowy nadgarstka (extensor carpii ulnaris) - prostownik palców (extensor digitorum)

43 - odwodziciel długi kciuka (abductor pollicis longus) - prostownik długi kciuka (extensor pollicis longus) - prostownik wskaziciela (extensor indicis)

44 10. m. szeroki szyi 11. m. czworoboczny 12. wyrostek barkowy 13. m. naramienny 14. m. kruczo-ramienny 15. głowa boczna m. trójgłowego ramienia 16. m. dwugłowy ramienia 17. dół łokciowy 18. ż. odpromieniowa 19. m. ramienno-promieniowy 20. ścięgno m. zginacza promieniowego nadgarstka 21. bruzda promieniowa przedramienia 22. kłąb 23. dół nadobojczykowy większy 24. obojczyk 25. trójkąt naramienno-piersiowy 26. m. piersiowy większy 27. głowa długa m. trójgłowego ramienia 28. bruzda przyśrodkowa m. dwugłowego ramienia 29. głowa przyśrodkowa m. trójgłowego ramienia 30. m. ramienny 31. ż. odłokciowa 32. nadkłykieć przyśrodkowy k. ramiennej 33. ż. pośrodkowa łokcia 34. ż. pośrodkowa przedramienia 35. ścięgno m. dłoniowego długiego 36. kłębik

45 4. wyrostek łokciowy 6. m. prostownik łokciowy nadgarstka 7. m. prostownik palców 11. ścięgno m. prostownika palców 14. m. prostownik promieniowy długi nadgarstka 15. m. prostownik promieniowy krótki nadgarstka 18. ścięgno m. prostownika długiego kciuka 21. m. obły większy 22. głowa przyśrodkowa m. trójgłowego ramienia 23. miejsce palpacji n. łokciowego 24. m. zginacz łokciowy nadgarstka 25. sieć żylna 26. wyrostek barkowy 27. m. naramienny 28. głowa boczna m. trójgłowego ramienia 29. ż. odpromieniowa 30. tabakierka anatomiczna

46 METODYKA MASAŻU KOŃCZYNY GÓRNEJ Masaż kg wykonuje się najczęściej w pozycji siedzącej (indywidualne podejście w zależności od stanu pacjenta). Masaż kg polega na opracowaniu nie tylko mięśni, ale również stawów i powierzchownych naczyń.

47 MASAŻ RĘKI Pozycja: Przy masażu ręki przedramię powinno spoczywać na stole. Metodyka masażu: - głaskanie powierzchowne i głębokie w obrębie dłoniowej i grzbietowej części ręki oraz łokciowej i promieniowej strony przedramienia (udrażnianie naczyń żylnych i chłonnych) - w fazie właściwej opracowuje się szczegółowo mm: * kłębu (odwodziciel krótki kciuka, zginacz krótki kciuka, przywodziciel kciuka, przeciwstawiacz kciuka); * kłębiku (odwodziciel palca V, zginacz krótki palca V, przciwstawiacz palca V); * mm. międzykostne i glistowate z równoczesnym opracowaniem ścięgien mm. długich ręki po stronie grzbietowej i dłoniowej).

48

49 Mięśnie ręki

50 Mm. międzykostne (mm.interossei) Mm. międzykostne dłoniowe Początek: kość śródręcza IIstrona łokciowa, k.śródręcza IV i V- str.promieniowa; Przyczep: rozcięgno grzbietowe i torebki stawów śródręczno- paliczkowych II, IV i V palca, po tej samej stronie, na której leżą początki śródręczne. Mm. międzykostne grzbietowe Początek: zwrócone do siebie powierzchnie dwu sąsiednich kości śródręcza I-V; Przyczep: torebki stawów śródręczno- paliczkowych oraz rozcięgna grzbietowe II-IV palca.

51 - masaż stawów międzypaliczkowych i śródręczno- paliczkowych * każdy palec masuje się osobno w kierunku od paliczka dalszego do bliższego, głaskając jedną ręką raz za boczne, raz za przedniotylne powierzchnie paliczków dalszych; * rozcieranie stawów międzypaliczkowych i śródręczno- paliczkowych wykonuje się dwupalcowo kciukiem i palcem wskazującym.

52 - masaż śródręcza * rozpoczyna się głaskaniem mięśni kłębu i kłębiku, następnie głaskanie wzdłuż przestrzeni międzykostnych po stronie dłoniowej; * na mm. kłębu i kłębiku wykonujemy również rozcieranie, ugniatanie szczypcowe, oklepywanie i wibrację. * na powierzchni grzbietowej stosuje się głaskanie i rozcieranie. W fazie utrwalającej wykonuje się głaskanie głębokie i powierzchowne w obrębie reki i przedramienia oraz ruchy bierne i czynne we wszystkich stawach ręki.

53 Masaż przedramienia Pozycja do masażu: Przedramię układa się w pozycji semipronacji ( półodwróconej ) tak, by kości przedramienia były zwrócone do siebie równolegle. Zespół mm. zginaczy znajduje się po stronie łokciowej a prostowników po stronie promieniowej. W czasie masażu mm. zginaczy ręka powinna być lekko zgięta (ok.30 st.) dłoniowo w nadgarstku. W czasie masażu mm.prostowników ręka powinna być lekko zgięta grzbietowo w nadgarstku.

54 PRZEDRAMIĘ Grupa przednia - powoduje zgięcie dłoni, nadgarstka i palców : (1) Mięsień nawrotny obły - / m. pronator teres / - nawraca i zgina przedramię w stawie łokciowym (2) Mięsień dłoniowy długi - / m.palmaris longus / - zginacz dłoni (3) Mięsień zginacz promieniowy nadgarstka - / m. flexor karpi ulnaris / - zgina i odwodzi rękę w stronę łokciową (4) Mięsień zginacz powierzchowny palców - / m. flexor digitorum superficialis / - zgina palce (5) Mięsień odwracacz - / m.supinator / - odwraca przedramię (6) Mięsień zginacz długi palucha - / m. flexor pallicis longus / - zgina kciuk (7) Mięsień zginacz głęboki palców - / m. flexor digitorium profundus / - zgina dalszy staw miedzypaliczkowy (8) Mięsień nawrotny czworoboczny - / m. pronator quadratus / - nawraca przedramię

55 PRZEDRAMIĘ Grupa tylna - prostują nadgarstek i palce Mięsień prostownik łokciowy nadgarstka - / m. extensor carpi ulnaris / - prostuje nadgarstek i odwodzi łokciowo Mięsień prostownik palców - / m. extensor digitorum / - prostuje palce dłoni Mięsień prostownik wskaziciela - / m. extensor indicis / - prostuje palec wskazujący Mięsień prostownik krótki kciuka - / m. extensor pollicis brevis / - prostuje kciuk

56

57

58 Metodyka masażu przedramienia: 1.Faza wstępna: głaskanie powierzchowne i głębokie: - wzdłuż mm. zginaczy kg a następnie - wzdłuż mm. prostowników kg od nadgarstka do dołu pachowego. 1. Głaskanie zginaczy 2.Głaskanie prostowników

59 2. W fazie właściwej: * głaskanie, rozcieranie, ugniatania szczypcowe lub oburęczne opuszkami palców, oklepywanie i wibracja) opracowuje się kolejno: -zespół mm. zginaczy ręki i palców (zginacz promieniowy nadgarstka, zginacz łokciowy nadgarstka, m. dłoniowy długi, zginacz powierzchowny palców, zginacz głęboki palców, zginacz długi kciuka) -zespół mm. prostowników ręki i palców (prostownik promieniowy długi i krótki nadgarstka, prostownik łokciowy nadgarstka, prostowniki długie palców); * głaskanie, rozcieranie na: - stawach nadgarstka (staw śródręczno- nadgarstkowy, śródnadgarstkowy, promieniowo- nadgarstkowy).

60 1. Głaskanie zginaczy 2. Rozcieranie zginaczy 3. Ugniatanie zginaczy 4. Wałkowanie przedramienia

61 2. Rozcieranie prostowników 3. Ugniatanie prostowników 4. Oklepywanie prostowników 5.Wibracja labilna prostowników

62 3. W fazie utrwalającej wykonuje się: * głaskanie głębokie i powierzchowne w sposób podobny jak na początku zabiegu oraz * ruchy bierne i czynne we wszystkich stawach nadgarstka, w tym ruchy pronacji i supinacji.

63 Masaż ramienia Pozycja do masażu: najlepiej siedząca Metodyka masażu ramienia: w czasie masażu opracowuje się kolejno: - mm. zginacze przedramienia (dwugłowy ramienia, ramienny, ramienno- promieniowy) - mm. prostowniki przedramienia (trójgłowy ramienia, łokciowy) - staw łokciowy.

64 Kość ramienna

65 Kość łokciowa

66 Kość promieniowa

67 Kość łopatki

68 Mięśnie zginacze ramienia M. dwugłowy ramienia (m. biceps brachii) Przyczep początkowy: - głowa długa: guzek nadpanewkowy łopatki - głowa krótka: wyrostek kruczy łopatki; Przyczep końcowy: guzowatość kości promieniowej.

69 M. ramienny (m. brachialis) Przyczep początkowy: Dolna połowa przedniej powierzchni trzonu kości ramiennej; Przyczep końcowy: guzowatość kości łokciowej. Grupa przednia - zginacze ramienia (1) Mięsień dwugłowy ramienia - /m. biceps brachii/ (2) Mięsień ramienny - / m. brachialis/ - zgina ramię w łokciu (3) Mięsień kruczo - ramienny - /m. coracobrachialis/ - zgina i przywodzi ramię, stabilizuje staw ramienny Grupa tylna - prostują kończynę w stawie łokciowym (4) Mięsień trójgłowy ramienia - /m. tricipitis brachii/ (5) Mięsień łokciowy - /m. anconeus/

70 M.ramienno- promieniowy (m.brachioradialis) Przyczep początkowy: brzeg boczny kości ramiennej; Przyczep końcowy: wyrostek rylcowaty kości promieniowej

71 M. trójgłowy ramienia (triceps brachii) p.p.: - głowa długa: guzek podpanewkowy łopatki - głowa przyśrodkowa: tylna pow.ierzchnia k.ramiennej poniżej bruzdy n.promieniowego - głowa boczna: tylna pow.ierzchnia k.ramiennej powyżej bruzdy n.promieniowego p.k.: wyrostek łokciowy k.łokciowej

72 M. łokciowy (m.anconeus) p.p.: nadkłykieć boczny kości ramiennej p.k.: wyrostek łokciowy kości łokciowej

73 M. naramienny (m.deltoideus) Początek: barkowa część obojczyka, wyrostek barkowy łopatki, grzebień łopatki; Przyczep: guzowatość naramienna kości ramiennej.

74 Masaż mięśni ramienia 1. Głaskanie zginaczy ramienia prawego masuje się ręką prawą, a prostowników ramienia prawego (tego samego) ręką lewą. 2. Rozcieranie na mięśniach ramienia wykonuje się chwytając brzusiec mięśni dłoniową stroną wyprostowanych palców obu rąk. 3. Ugniatanie wykonuje się w sposób typowy oburącz. 4. Można zastosować wałkowanie. 5. Oklepywanie 6. Wibracja

75 Masaż stawów ramienia Głaskanie i rozcieranie stawu łokciowego: wykonuje się od strony dołu łokciowego, wyrostka łokciowego i strony bocznej, głównie opuszkami kciuków. W czasie masażu st. łokciowego kończyna powinna być zgięta w łokciu pod kątem 90 st.

76 Faza utrwalająca: Głaskanie końcowe mięśni i stawów przedramienia. Ćw. bierne i czynne w stawie łokciowym.

77 Masaż obręczy kończyny górnej Masaż obręczy barkowej wykonuje się w pozycji siedzącej najczęściej z podparciem głowy. W czasie masażu obręczy barkowej opracowuje się kolejno: - mięśnie ruchowe i ustalające łopatkę (czworoboczny, równoległoboczny, dźwigacz łopatki, zębaty przedni) - mięśnie obrotowe ramienia (podłopatkowy, obły większy i mniejszy, podgrzebieniowy) - m. przywodzące ramię (piersiowy większy, najszerszy grzbietu) - m. odwodzące i unoszące ramię (nadgrzebieniowy, kruczoramienny, naramienny). Ten schemat postępowania znajduje zastosowanie w zaburzeniach funkcji narządu ruchu.

78 Mięśnie przywodzące ramię: 1. M. najszerszy grzbietu p.p. wyrostki kolczyste Th 7-12, 7-12 żebr, kość krzyżowa, kość biodrowa p.k. grzebień guzka mniejszego kości ramiennej

79 2. M. piersiowy większy p.p. mostkowa część obojczyka, chrząstki II- VI/VII żebra, pochewka mięśnia prostego brzucha p.k. grzebień guzka większego kości ramiennej

80 Mięśnie odwodzące i unoszące ramię 1. M. nadgrzebieniowy p.p. dół nadgrzebieniowy łopatki p.k. guzek większy kości ramiennej 2. M.kruczo- ramienny p.p. wyrostek kruczy łopatki p.k. trzon kości ramiennej przyśrodkowo od m.naramiennego 3. M. naramienny p.p. barkowa część obojczyka, wyrostek barkowy łopatki, grzebień łopatki; p.k. guzowatość naramienna kości ramiennej.

81 Mięśnie ruchowe i ustalające łopatkę: 1.M. czworoboczny grzbietu p.p. wyrostki kolczyste Th, wiązadło karkowe, kresa karkowa górna kości potylicznej p.k. grzebień łopatki, wyrostek barkowy łopatki, koniec barkowy obojczyka

82 2. M. równoległoboczny p.p. wyrostki kolczyste C 6-7, Th 1-4, więzadło karkowe p.k. brzeg przyśrodkowy łopatki 3. M. dźwigacz łopatki p.p. wyrostki poprzeczne Th 1-4 p.k. kąt górny łopatki 4. M. zębaty przedni p.p. I-IX żebro, powierzchnia zewnętrzna p.k. brzeg przyśrodkowy łopatki

83 Mięśnie obrotowe ramienia 1. M. podłopatkowy p.p. powierzchnia żebrowa łopatki p.k. guzek mniejszy kości ramiennej 2. M. obły większy p.p. dolny kąt łopatki p.k. grzebień guzka mniejszego k.ramiennej 3. M. obły mniejszy p.p. brzeg boczny łopatki p.k. guzek większy kości ramiennej 4. M. podgrzebieniowy p.p. dół podgrzebieniowy łopatki p.k. guzek większy kości ramiennej

84 Masaż mięśni wchodzących w skład mięśni grzbietu patrz masaż tułowia. W dysfunkcji splotu barkowego nie wykonuje się masażu mięśni piersiowych, mięśnia zębatego przedniego, najszerszego grzbietu i podłopatkowego.

85 Metodyka masażu obręczy kończyny górnej Faza wstępna 1. Głaskanie powierzchowne i głębokie części górnej i pośrodkowej m. czworobocznego w kierunku wyrostka barkowego (stroną dłoniową obu rąk). 2. Głaskanie powierzchowne i głębokie m. naramiennego (osobno część przednią i tylną); kciuki obu rąk przesuwamy przez środek mięśnia, pozostałe palce przesuwają się do przedniej i tylnej części mięśnia, tak by na wysokości wyrost6ka barkowego łopatki kciuk dołączył do nich w kierunku dołu pachowego.

86 Faza właściwa Na m. naramiennym i czworobocznym (części górnej i pośrodkowej) wykonujemy: Głaskanie/ Rozcieranie/ Ugniatanie/ Oklepywanie. Rozcieranie i ugniatanie m. naramiennego rozpoczyna się od przyczepu dolnego (od guzowatości naramiennej kości ramiennej) raz w kierunku obojczyka, raz w kierunku łopatki. Torebkę stawu barkowego rozciera się ze wszystkich stron (by dojść do torebki stawowej od przodu: pacjent układa rękę na lędźwiach; by dojść do torebki od tyłu: ręka pacjenta powinna spoczywać na barku drugiego ramienia; by dojść od dołu pachowego pacjent układa rękę na barku masażysty. Faza utrwalająca Głaskanie głębokie i powierzchowne okolicy karku i okolicy naramiennej Ruchy bierne i czynne w stawie ramiennym.

87 Masaż całościowy kończyny górnej Pełny masaż kg: -masaż mięśni obręczy barkowej -masaż mięśni kończyny górnej wolnej: -masaż m. zginaczy potem prostowników ramienia -masaż m. zginaczy potem prostowników przedramienia -masaż m. zginaczy potem prostowników ręki -opracowanie stawów kończyny górnej po zakończonym masażu mięśni kg.

88 Po masażu kolejnego stawu należy stosować głębokie głaskanie obejmujące dany staw w kierunku dołu pachowego. W fazie utrwalającej niezbędne jest wykonywanie ruchów biernych i czynnych we wszystkich stawach kg.

89 MASAŻ KLATKI PIERSIOWEJ Masaż klatki piersiowej polega na opracowaniu: - mięśni piersiowych - mięśni zębatych przednich - mięśni międzyżebrowych (zewnętrznych i wewnętrznych).

90 M. piersiowy większy (m. pectoralis major) p.p. mostkowa część obojczyka, mostek, chrząstki II-VI/VII żebra, pochewka mięśnia prostego brzucha p.k. grzebień guzka większego kości ramiennej. M. piersiowy mniejszy (m. pectoralis minor) p.p.: III-V żebro p.k.: wyrostek kruczy łopatki

91 M. zębaty przedni (m. serratus anterior) p.p. I-IX żebro, powierzchnia zewnętrzna p.k. brzeg przyśrodkowy łopatki

92 Mm. międzyżebrowe - zewnętrzne: p.p.: dolna krawędź wyżej leżącego żebra na zewnątrz od bruzdy żebra (bruzda żebra biegnie wzdłuż krawędzi dolnej po jej wewnętrznej stronie) p.k.: górna krawędź niżej leżącego żebra - wewnętrzne p.p.: dolna krawędź wyżej leżącego żebra do wewnątrz od bruzdy żebra p.k.: górna krawędź niżej leżącego żebra

93 Metodyka masażu klatki piersiowej 1.Faza wstępna: Głaskanie powierzchowne i głębokie mięśni piersiowych, zębatych przednich i międzyżebrowych. Kierunek głaskania: zgodny z przebiegiem mięśni: - mm. piersiowe: od mostka do dołu pachowego; - m. zębaty przedni: od linii pachowej na wysokości IX żebra skośnie w górę w kierunku łopatki; - mm. międzyżebrowe: od mostka do kręgosłupa.

94 2. Faza właściwa: Głaskanie, rozcieranie, ugniatanie i oklepywanie mięśnia piersiowego większego: - u mężczyzn w trzech pasmach: górnym, pośrodkowym i dolnym; - u kobiet w paśmie górnym (ze względu na gruczoł piersiowy- na nim stosuje się specjalny masaż wyłącznie przy utrudnionej laktacji); Głaskanie i rozcieranie opuszkami palców mm. zębatych przednich i międzyżebrowych. Oklepywanie łyżeczkowe, wibracja i wstrząsanie przy odpowiedniej pozycji drenażowej stosuje się przy chorobach układu oddechowego.

95 MASAŻ BRZUCHA Masaż brzucha: - masaż powłok brzusznych - masaż jamy brzusznej (zabieg lekarski)

96 Masaż powłok brzusznych Masaż ten stosuje się w przypadku: - osłabienia mięśni brzucha - blizn pozabiegowych w obrębie mięśni brzucha - kolki gazowej u dzieci (głaskanie powierzchowne) - zaburzeń motoryki jelit (po uwzględnieniu przeciwwskazań).

97 M. skośny brzucha - zewnętrzny p.p.: powierzchnia zewn. żeber V-XII p.k.: warga zewn. grzebienia kości biodrowej, więzadło pachwinowe - wewnętrzny p.p.: powięź piersiowo- lędźwiowa, kresa pośrednia grzebienia kości biodrowej, 2/3 boczne więzadła pachwinowego p.k.: krawędzie dolne trzech dolnych żeber

98 M. prosty brzucha p.p.: powierzchnia zewnętrzna chrząstek żebrowych V-VII, wyrostek mieczykowaty p.k.: gałąź górna kości łonowej, przednia powierzchnia spojenia łonowego

99 M. poprzeczny brzucha p.p.: powierzchnie wewnętrzne chrząstek żebrowych VII-XII, wyrostki żebrowe kręgów lędźwiowych, warga wewnętrzna grzebienia kości biodrowej, boczna część więzadła pachwinowego p.k.: kresa biała

100 Metodyka masażu powłok brzusznych 1. Głaskanie powierzchnią dłoniową rąk wzdłuż przebiegu mięśni prostych i skośnych brzucha w kierunku od góry ku dołowi. 2. Rozcieranie i oklepywanie mm. skośnych i prostych brzucha. 3. Rolowanie/ zwijanie tkanki łącznej brzucha w kierunku od linii pośrodkowej do boków.

101 Masaż powłok brzusznych uwzględniający oddziaływanie na jelita: 1. Głaskanie płasko ułożonymi dłoniowymi powierzchniami rąk lub brzegiem łokciowym ręki; wykonywanie ruchu okrężnego zgodnie z ruchem wskazówek zegara (od prawego talerza biodrowego nad pępkiem ku lewemu talerzowi biodrowemu).

102 MASAŻ GRZBIETU Masaż grzbietu obejmuje opracowanie dużych grup mięśni, powierzchownie leżących (czworoboczny grzbietu, najszerszy grzbietu) oraz mięśni głębokich (prostownik grzbietu). Pozycja ułożeniowa: leżenie przodem z zastosowaniem wałków i półwałków.

103

104 Mięsień czworoboczny Można wyróżnić w mięśniu 3 części: zstępującą, poprzeczną i wstępującą. p.p. wyrostki kolczyste Th, wiązadło karkowe, kresa karkowa górna kości potylicznej p.k. grzebień łopatki, wyrostek barkowy łopatki, koniec barkowy obojczyka Funkcja: pociągnięcie baków ku tyłowi,

105 M. najszerszy grzbietu Przyczep początkowy (pp): dolne kręgi piersiowe, powięź piersiowo- lędźwiowa, grzebień biodrowy oraz dolne żebra. Wszystkie włókna zbiegają się w kierunku dołu pachowego Przyczep końcowy (pk)- grzebień guzka mniejszego kości ramiennej. Funkcja: mięsień opuszcza podniesione ramię przywodzi do tyłu oraz obraca do wewnątrz.

106 Prostownik grzbietu

107 Metodyka masażu grzbietu 1. Głaskanie powierzchowne/ głębokie, rozcieranie, ugniatanie, oklepywanie i wibracja mięśni leżących powierzchownie: - karkową część mięśni masuje się od potylicy i wyrostka kolczystego C7 do wyrostka barkowego łopatki (m. czworoboczny grzbietu); - piersiową część od wyrostków kolczystych Th do wyrostka barkowego łopatki i do dołów pachowych (m. czworoboczny grzbietu);

108 3. Głaskanie głębokie i powierzchowne 2. Głaskanie powierzchowne/ głębokie, rozcieranie, ugniatanie (w tym rolowanie, piłowanie, śrubowanie i chwyt podłopatkowy), oklepywanie i wibracja (labilna lub stabilna) prostownika grzbietu (od kości krzyżowej do guzowatości potylicznej po obu stronach wyrostków kolczystych kręgów całego kręgosłupa).

109 KOŃCZYNA DOLNA Masaż stopy Masaż podudzia Masaż uda Masaż obręczy kończyny dolnej

110 Budowa miednicy

111

112 KOŚĆ UDOWA Najdłuższa kość szkieletu. Jak wszystkie kości długie posiada koniec bliższy, dalszy i trzon. Konic bliższy składa się z: - Głowy kości udowej o kształcie kuli: wchodzi w skład stawu biodrowego. Na jej powierzchni jest dołek do którego przyczepia się więzadło głowy k. udowej. - Szyjka k. udowej- łączy głowę z trzonem. Od jej nachylenia zależy czy mamy do czynienia z biodrem szpotawym, czy koślawym. Jeśli kąt jest mniejszy niż ok. 128 stopni- szpotawe, większykoślawe. - Krętarz większy- duża wyniosłość wystająca ku górze. Dobrze wyczuwalny- przyczepiają si do niego liczne m. miednicy. - Krętarz mniejszy- położony niżej Trzon k. udowej - Guzowatość pośladkowa- przyczep m. pośladkowego wielkiego.

113 Koniec dalszy k. udowej Służy do połącznie z kością piszczelową i rzepką w stawie kolanowym. Zbudowany z 2 wypukłych kłykci: przyśrodkowego i bocznego. Na kłykciach tych znajdują się powierzchnie stawowe. Od tyłu rozdziela je dół międzykłykciowy. Od przodu łączą się tworząc powierzchnię stawową dla rzepki. Częsci najdalej wysunięte na boki obu kłykci to nadkłykcie.

114 Kość piszczelowa Kość strzałkowa

115 Kość piszczelowa- należy do kości długich. Koniec bliższy łączy się z kością udową w stawie kolanowym oraz ze strzałką w stawie piszczelowo-strzałkowym. Na końcu bliższym są 2 kłykcie: przyśrodkowy i boczny a na nich odpowiednio powierzchnie stawowe: przyśrodkowa i boczna. Pomiędzy powierzchniami stawowymi jest pole międzykłykciowe. Pole międzykłykciowe jest rozdzielone wyniosłością na pole przednie i tylne. Pomniżej kłykci jest guzowatość piszczeli. Koniec dalszy- połączenie ze stopą w stawie skokowogoleniowym. Na nim znajduje się kostka przyśrodkowa oraz 2 powierzchnie stawowe. 1 powierzchnia jest na kostce przyśrodkowej, a druga na dolnej powirzchni końca dalszego

116 Strzałka- leży po stronie bocznej k. piszczelowej. Jest dużo cieńsza. Koniec bliższy tworzy: - głowa strzałki- na niej jest pow. stawowa do połączenia z k. piszczelową (staw piszczelowostrzałkowy). Koniec dalszy: - przedłuża się w kostkę boczną, na której jest pow. stawowa łącząca z k. skokową stopy (staw skokowogoleniowy). - łączy się za pośrednictwem więzozrostu z k. piszczelową.

117 KOŚCI STOPY

118 Stęp zbudowany jest z 7 kości: skokowej, piętowej, łódkowatej, sześciennej i 3 klinowatych (boczna, pośrednia, przyśrodkowa) Kości śródstopia I V - Kości długie łączące się z kośćmi stępu w stawach stępowośródstopnych - Głowy tworzą połączenia z paliczkami bliższymi w postaci stawó śródstopno-paliczkowych Kości palców - Paluch ma 2 paliczki (bliższy i dalszy) - II- V mają 3 paliczki (bliższy, środkowy, dalszy)

119 MIĘŚNIE KOŃCZYNY DOLNEJ M. piszczelowy przedni Dochodzi do brzegu przyśrodkowego stopy; kończy się po stronie podeszwowej kości klinowatej przyśrodkowej i I kości śródstopia. Silny prostownik odpowiedzialny za zgięcie grzbietowe stopy. Trójgłowy łydki składa się z 3 głów: 2 głów m. brzuchatego łydki i 1 głowy m. płaszczkowatego. M. brzuchaty łydki położony najbardziej powierzchownie; ma 2 głowy boczną i przyśrodkową. Łączą się u dołu tworząc silne ścięgno Achillesa. Ścięgno Achillesa kończy się na guzie piętowym.

120 M. piszczelowy przedni Dochodzi do brzegu przyśrodkowego stopy; kończy się po stronie podeszwowej kości klinowatej przyśrodkowej i I kości śródstopia. Silny prostownik odpowiedzialny za zgięcie grzbietowe stopy. TRÓJGŁOWY ŁYDKI- składa się z 2 głów: m. brzuchatego łydki i m. płaszczkowatego. M. brzuchaty łydki położony najbardziej powierzchownie; ma 2 głowy boczną i przyśrodkową. Łączą się u dołu tworząc silne ścięgno Achillesa. Ścięgno Achillesa kończy

121

122 M. prostownik palców długi Dzieli się na 4 ścięgna kończące się na grzbietowej stronie palców II- V. Zgina stopę i palce w kierunku grzbietowym

123 M. Prostownik palucha długi Kończy się długim ścięgnem na grzbietowej stronie palucha Funkcja: zginanie stopy w kierunku grzbietowym oraz prostowanie palucha

124 Mięśnie uda- grupa tylna Mięsień dwugłowy uda Głowa długa zaczyna się na guzie kulszowym Głowa krótka na trzonie kości udowej. Wspólne ścięgno końcowe przyczepia się na głowie strzałki.

125 Mięśnie uda- grupa przednia Czworogłowy uda 4 głowy tworzące odrębne mięśnie: - m. prosty uda- zaczyna się na k. biodrowej (kolec biodrowy przedni dolny ) - M. obszerny boczny- zaczyna się na trzonie k. udowej - M. obszerny przyśrodkowy- trzon k. udowej - M. obszerny pośredni- trzon k. udowej. Wszystkie 4 głowy łączą się w 1 ścięgno końcowe obejmujące rzepkę, przyczepiające się do jej brzegów i kończy na guzowatości kości piszczelowe.j Główna funkcja- prostownik stawu kolanowego

126 Mięśnie uda- grupa przyśrodkowa Mięsień przywodziciel długi ma kształt trójkąta. Jest wydłużony. Rozpoczyna się na kości łonowej i kończy na wardze przyśrodkowej kresy chropowatej kości udowej. Jego czynność polega na przywodzeniu, unoszeniu oraz obracaniu uda na zewnątrz.

127 Mięsień przywodziciel wielki znajduje się w najgłębszej warstwie mięśni uda. Jest jednym z największych mięśni ciała. Ma kształt trójkąta. Rozpoczyna się na powierzchni przedniej gałęzi dolnej kości łonowej oraz gałęzi kości kulszowej i stronie bocznej guza kulszowego. Włókna końcowe znajdują się na kresie chropowatej kości udowej oraz na guzku przywodziciela powyżej nadkłykcia przyśrodkowego kości udowej. Czynność mięśnia polega na przywodzeniu, obracaniu, prostowaniu oraz zginaniu stawu biodrowego.

128 Mięsień przywodziciel krótki znajduje się w warstwie środkowej mięśni uda. Rozpoczyna się na powierzchni przedniej gałęzi dolnej kości łonowej i kończy na wardze przyśrodkowej kresy chropowatej. Jego czynność polega na przywodzeniu, obracaniu na wewnątrz oraz zginaniu uda. Mięsień smukły to długi mięsień, płaski i cienki. Jego przyczep początkowy znajduje się na gałęzi dolnej kości łonowej oraz gałęzi kości kulszowej, a przyczep końcowy - poniżej guzowatości kości piszczelowej. Czynność mięśnia polega na przywodzeniu oda, prostowaniu i obracaniu go na zewnątrz. Na staw kolanowy jego działanie polega na zginaniu i obracaniu kolana do wewnątrz. Mięsień grzebieniowy jest mięśniem spłaszczonym. Rozpoczyna się wzdłuż grzebienia kości łonowej, na guzku łonowym oraz więzadle łonowym górnym. Włókna kończą się na kresie grzebieniowej kości udowej. Czynność mięśnia polega na przywodzeniu, zginaniu i obracaniu uda na zewnątrz. Dodatkowo mięsień pomaga w zakładaniu nogi na nogę.

129 Mięśnie uda- grupa boczna Mięsień naprężacz powięzi szerokiej napina powięź szeroka uda, zgina staw biodrowy, już zgięty staw kolanowy zgina dalej, a wyprostowany umacnia. Odwodzi i nawraca udo. Unerwiony przez n. pośladkowy górny (L4-S1). Mięsień rozpoczyna się na zewnętrznej powierzchni grzebienia biodrowego pomiędzy kolcem biodrowym przednim górnym a guzkiem biodrowym. Oprócz przyczepu kostnego jego włókna rozpoczynają się również na blaszce głębokiej powięzi szerokiej uda. Spłaszczony brzusiec mięśnia biegnie ku dołowi i przechodzi w płaskie ścięgno łączące się z przednim brzegiem pasma biodrowo-piszczelowego. Pasmo biegnie po bocznej stronie uda i ostatecznie przyłącza się na górnej części kości piszczelowej. Mięsień otoczony jest blaszkami powięzi szerokiej.

130

131 Miednica- m. pośladkowy Pośladkowy wielki (gluteus maximus) Rozpoczyna się przyczepem na kości krzyżowej i na talerzu kości biodrowej. Kończy na guzowatości pośladkowej kości udowej. Utrzymuje pionową postawę, jest najsilniejszym prostownikiem stawu biodrowego; obraca udo na zewnątrz; może przywodzić lub odwodzić udo.

132 Pośladkowy średni (gluteus medius) i mały (gluteus minimus) oba rozpoczynają się na powierzchni pośladkowej talerza biodrowego i kończą na krętarzu większym kości udowej.

133 MASAŻ KOŃCZYNY DOLNEJ Pozycja leżąca (z zastosowaniem wałków i półwałków)- przodem/ tyłem/ bokiem. 1. Masaż stopy - głaskanie powierzchowne i głębokie (tylnej grupy mięśni podudzia, str. podeszwowa i str. grzbietowa stopy), rozcieranie, ugniatanie i oklepywanie bocznej i przyśrodkowej części podeszwowej stopy; - głaskanie głębokie i powierzchowne; - ruchy bierne/ czynne w stawach stopy.

134 2. Masaż podudzia - głaskanie powierzchowne i głębokie zginaczy podudzia (brzuchaty łydki, płaszczkowaty, piszczelowy tylny, zginacz długi palucha i palców) oraz prostowników (piszczelowy przedni, strzałkowy długi i krótki ) oraz ścięgna Achillesa; - rozcieranie, ugniatanie, oklepywanie, wibracja zginaczy i prostowników i Achillesa; - głaskanie głębokie i powierzchowne i Achillesa; - ćwiczenia bierne i czynne stawu skokowego.

135 3. Masaż uda Opracowanie - grupy tylnej (m.dwugłowy uda, półbłoniasty, półścięgnisty) - przedniej (czworogłowy uda, krawiecki) - przyśrodkowej (przywodziciel długi, wielki i krótki) - bocznej (naprężacz powięzi szerokiej) - okolic stawu kolanowego. Pozycja: leżąca przodem i tyłem.

136 1. Rozpoczęcie masażu uda Głaskanie powierzchowne i głębokie (obejmujące) uda poniżej stawu kolanowego/ dołu podkolanowego- z ominięciem samego dołu- w kierunku pachwiny i bocznie.

137 2. Faza właściwa Strona tylna: Głaskanie, rozcieranie, ugniatanie, oklepywanie i wibracja: poniżej dołu podkolanowego w okolicy głowy strzałki i kłykcia przyśrodkowego kości udowej w kierunku fałdy pośladkowej.

138 Strona przednia Głaskanie, rozcieranie, ugniatanie, oklepywanie i wibracja m. czworogłowego uda: poniżej rzepki wzdłuż naczyń uda w kierunku kolca biodrowego przedniego górnego /SIAS/ kości biodrowej, z uwzględnieniem głowy pośredniej, przyśrodkowej, bocznej i prostej mięśnia czworogłowego uda.

139 Strona przyśrodkowa Głaskanie obejmujące, rozcieranie, ugniatanie, oklepywanie przywodzicieli uda: od przyśrodkowej guzowatości kości piszczelowej w kierunku pachwiny; w górnej 1/3 części bliższej odcinka uda ruchy prowadzi się bliżej linii pośrodkowej uda w celu uniknięcia strefy erogennej.

140 Strona boczna Głaskanie, rozcieranie, ugniatanie, oklepywanie i wibracja naprężacza powięzi szerokiej: od głowy kości strzałkowej do bocznej części kolca biodrowego przedniego górnego (SIAS).

141 Masaż stawu kolanowego Głaskanie i rozcieranie uwzględniając ścięgno rzepki i boczne brzegi rzepki (rozcieranie wykonuje się po obu stronach rzepki; wzdłuż brzegów rzepki schodzi się ku dołowi w kierunku szpary stawowej, a wzdłuż niej do dołu podkolanowego, następnie z powrotem do brzegu rzepki i dalej ku dołowi do guzowatości piszczeli).

142 3. Zakończenie masażu uda Głaskanie głębokie i powierzchowne uda oraz Ćwiczenia bierne i/lub czynne w stawie kolanowym.

143 MASAŻ OBRĘCZY KOŃCZYNY DOLNEJ 1. Głaskanie powierzchowne i głębokie mięśni pośladkowych od kości krzyżowej do krętarza większego kości udowej. 2. Głaskanie, rozcieranie, ugniatanie, oklepywanie i wibracja od kości krzyżowej do krętarza większego kości udowej, wzdłuż przebiegu mięśni. 3. Masaż okolicy stawu biodrowego Udo powinno znajdować się w odwiedzeniu i rotacji wewnętrznej; stosuje się głaskanie i rozcieranie w okolicy nadkrętarzowej. 4. Ćwiczenia bierne i/lub czynne w stawie biodrowym

144 MASAŻ IZOMETRYCZNY

145 Rodzaje skurczów mięśnia skurcz izotoniczny- mięsień skraca swą długość bez zmiany napięcia (charakterystyczny dla pracy dynamicznej/ kinetycznej, np. m. dwugłowy ramienia przy zginaniu stawu łokciowego); * skurcz izometryczny- wzrost napięcia przy niezmienionej długości mięśnia (praca statyczna, np. napinanie mm. pośladkowych, żwaczy).

146

147 Masaż izometryczny początkowo stosowany był przede wszystkim jako masaż sportowy, ale jego działanie może być wykorzystane w szerszy sposób. Zabiegi te stosuje się do głównie do leczenia efektu zmęczenia mięśni po intensywnych treningach czy wysiłku fizycznym (masaże mają za zadanie przywrócić mięśniom siłę i masę oraz wzmocnić je w celu ochrony przed urazami i nadwyrężeniem).

148 Masaż izometryczny to terapia rehabilitacyjna stosowana w przypadku częściowego zaniku lub osłabienia mięśni (do podobnych sytuacji dochodzić może w wyniku unieruchomienia kończyn czy urazów). Masaże wykonywane podczas skurczu izometrycznego sprawdzają się również w kuracjach odchudzających, modelujących i redukujących tkankę tłuszczową. Zabiegi te zastępują standardowe ćwiczenia fizyczne, pozwalając na zbudowanie masy mięśniowej, jak i pobudzenie krążenia limfy. Odchudzające właściwości masażu izometrycznego sprawiły, iż technika wykorzystywana w rehabilitacji sportowej, została zaadoptowana przez kosmetykę estetyczną. Częstotliwość i specyfika kuracji jest ustalana indywidualnie i zależy między innymi od ilości zbędnej tkanki tłuszczowej pacjenta. Aby zweryfikować skuteczność serii masaży izometrycznych stosuje się pomiary poszczególnych części ciała dające obraz osiąganych rezultatów.

149 Masaż izometryczny Masaż izometryczny używany jest jako: - masaż powodujący wzrost masy i siły mięśniowej, nadający określonym częściom ciała pożądany kształt (bez konieczności wykonywania wysiłku fizycznego) - masaż stosowany w leczeniu skutków zmęczenia mięśni spowodowanych dużym wysiłkiem fizycznym (rozpowszechniony w środowisku sportowym, gdzie zapobiega uszkodzeniom różnego rodzaju mięśni, które ulegają nadwyrężeniu podczas treningów sportowych) - rodzaj rehabilitacji uszkodzonych, bądź unieruchomionych kończyn. - masaż wyszczuplający/ redukujący tkankę tłuszczową (zmniejsza obwody tłuszczowe przez upchnięcie tkanki tłuszczowej w przestrzeniach między komórkowych).

150 Przeciwskazania: - niepełny zrost kostny - przerwanie ciągłości skóry - nadciśnienie - miesiączka - ciąża - choroby zakaźne niewyleczone - choroby przenoszone przez krew - gorączka

151 Masaż izometryczny - ma na celu szybki przyrost masy i siły mięśni - masaż wykonuje się w napięciu izometrycznym mięśnia stanowiącym ok % napięcia max.

152 Masaż izometryczny można wykonywać na jednorodnych grupach mięśni lub na poszczególnych mięśniach. Pozycje do masażu należy dobierać w taki sposób, by uzyskać silny skurcz izometryczny mięśnia bez zewnętrznych obciążeń.

153 PRZYKŁADOWE POZYCJE NAPIĘCIOWE: - czworoboczny uda: leżąc tyłem podciągamy palce stopy zginając grzbietowo stopę w kostce, kolano dociskamy do podłoża; - brzuchaty łydki: leżąc przodem podciągamy palce stopy zginając stopę podeszwowo; - dwugłowy uda: unosimy nogę, kolano proste; - pośladki: unosimy nogę i delikatnie w bok), - kończyna górna: złożone dłonie jak do modlitwy - brzuch: leżąc tyłem zginamy kończyny dolne w stawach biodrowych i kolanowych i delikatnie unosimy klatkę piersiową odrywając łopatki od podłoża.

154 Przed serią zabiegów wykonujemy pomiar obwodu części ciała poddawanej terapii: pomiaru kończyny dolnej- uda dokonujemy cm nad kolanem; podudzia: cm poniżej kolana; kończyny górnej: na ramieniu cm powyżej łokcia; przedramienia: cm. poniżej łokcia. Pomiaru kontrolnego dokonujemy ok. 2 tyg. po rozpoczęciu zabiegów (można codziennie). Uwaga! Efekty możliwe do obserwacji po 3 tyg.

155 Sposób wykonywania masażu izometrycznego składa się z 3 faz: 1. Faza przygotowawcza Czas trwania ok. 8-10min, wykonywane techniki z masażu klasycznego na mięśniu rozluźnionym, stosując naprzemiennie głaskanie, rozcieranie, ugniatanie. Cel: uzyskanie przekrwienia mięśnia i pobudzenie proprioreceptorów. 2. Faza właściwa - na mięśniu znajdującym się w stanie skurczu izometrycznego przez ok sek.) wykonuje się intensywne rozcieranie lub wibrację; - w przerwach między skurczami (trwającymi 30 sek.) stosuje się wstrząsanie w celu rozluźnienia mięśnia; - cykl skurczu i przerwy powtarza się 6-12 razy w czasie jednego zabiegu. 3. Faza końcowa Czas trwania: ok. 5 min; wykonuje się masaż klasyczny zmniejszający powysiłkowy tonus mięśniowy, stosując technikę głaskania, rozcierania i wstrząsania.

156 Różnica między masażem a treningiem izometrycznym Masaż izometryczny Trening izometryczny wykonywanie masażu na napiętych izometrycznie mięśniach Rozpoczynanie i kończenie Zabiegu masażem klasycznym napinanie izometryczne mięśni

157 Masaż izometryczny można stosować: - codziennie przez miesiąc lub - 3x w tygodniu przez trzy miesiące w połączeniu z innymi zabiegami.

158 Podczas stosowania masażu izometrycznego obserwuje się w pierwszym okresie trwającym ok.12 dni zmniejszenie obwodów masowanej kończyny przy równoczesnym przyroście siły. Zjawisko to tłumaczy fakt, że tkanka tłuszczowa jest szybko redukowana, co w efekcie zmniejsza obwód kończyny (dot. osób z grubszą warstwą tkanki tłuszczowej). Po cyklu zabiegów obserwowano ok. 20%-wy przyrost siły mięśniowej.

159 Przyrost siły i masy mięśniowej jest reakcją adaptacyjną organizmu do nowych warunków obciążenia. Ma to związek z pobudzaniem centralnego układu nerwowego. Przyrost siły i masy mięśni pod wpływem masażu izometrycznego jest ograniczony w czasie: początkowo szybki, później wolniejszy by osiągnąć w końcu fazę plateau, kiedy to organizm przestaje reagować na ten rodzaj obciążenia. Okres ten występuje po ok miesiącach stosowania zabiegów masażu izometrycznego.

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: ASYSTENT OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej Priorytet

Bardziej szczegółowo

Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3 PODZIAŁ MIĘŚNI GRZBIETU MIĘŚNIE GRZBIETU POWIERZCHOWNE

Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3 PODZIAŁ MIĘŚNI GRZBIETU MIĘŚNIE GRZBIETU POWIERZCHOWNE Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 PODZIAŁ MIĘŚNI GRZBIETU Mięśnie grzbietu dzieli się na dwie grupy: - warstwę bardziej powierzchowną stanowią mięśnie związane ze szkieletem kończyny górnej - do warstwy głębokiej

Bardziej szczegółowo

SZKIELET KOŃCZYNY DOLNEJ

SZKIELET KOŃCZYNY DOLNEJ Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 SZKIELET KOŃCZYNY DOLNEJ SZKIELET KOŃCZYNY DOLNEJ DZIELI SIĘ NA: kości obręczy kończyny dolnej, który stanowią kości miedniczne, kości części wolnej kończyny dolnej: - kość udowa

Bardziej szczegółowo

POŁĄCZENIA KOŃCZYNY GÓRNEJ

POŁĄCZENIA KOŃCZYNY GÓRNEJ Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 POŁĄCZENIA KOŃCZYNY GÓRNEJ POŁĄCZENIE Z TUŁOWIEM Kończyna górna jest połączona z kośćcem tułowia za pomocą obręczy złożonej z obojczyka i łopatki. W tym połączeniu znajdują się

Bardziej szczegółowo

MECHANIKA KOŃCZYNY GÓRNEJ OBRĘCZ I STAW ŁOKCIOWY

MECHANIKA KOŃCZYNY GÓRNEJ OBRĘCZ I STAW ŁOKCIOWY MECHANIKA KOŃCZYNY GÓRNEJ OBRĘCZ I STAW ŁOKCIOWY POŁĄCZENIA KOŃCZYNY GÓRNEJ OBRĘCZ KOŃCZYNY GÓRNEJ Kończyna górna jest połączona ze szkieletem tułowia za pomocą obręczy. W tym połączeniu znajdują się trzy

Bardziej szczegółowo

MIĘŚNIE PODPOTYLICZNE

MIĘŚNIE PODPOTYLICZNE MIĘŚNIE PODPOTYLICZNE M. PROSTY BOCZNY GŁOWY M. SKOŚNY GÓRNY GŁOWY M. PROSTY TYLNY WIĘKSZY M. SKOŚNY DOLNY GŁOWY mm. międzypoprzeczne szyi wyrostek kolczysty kręgu obrotowego M. PROSTY TYLNY MNIEJSZY wyrostek

Bardziej szczegółowo

Slajd 1 KOŃCZYNA DOLNA: MIĘŚNIE OBRĘCZY. Slajd 2. Slajd 3 MM WEWNĘTRZNE

Slajd 1 KOŃCZYNA DOLNA: MIĘŚNIE OBRĘCZY. Slajd 2. Slajd 3 MM WEWNĘTRZNE Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 KOŃCZYNA DOLNA: MIĘŚNIE OBRĘCZY Do tej grupy należą mięśnie działające na staw biodrowy jako: zginacze, prostowniki, odwodziciele, przywodziciele oraz rotatory uda. Otaczają one

Bardziej szczegółowo

SZKIELET KOŃCZYNY GÓRNEJ

SZKIELET KOŃCZYNY GÓRNEJ Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 SZKIELET KOŃCZYNY GÓRNEJ SZKIELET Szkielet kończyny górnej dzieli się na: 1. Kości obręczy kończyny górnej: - obojczyk, - łopatka 2. Kości części wolnej kończyny górnej: - kość

Bardziej szczegółowo

KOŃCZYNA GÓRNA. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3. Położenie mm przedramienia

KOŃCZYNA GÓRNA. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3. Położenie mm przedramienia Slajd Slajd Slajd KOŃCZYNA GÓRNA MIĘŚNIE PRZEDRAMIENIA Położenie mm przedramienia Mięśnie przedramienia rozpoczynają się na nadkłykciach kości ramiennej oraz na kościach przedramienia. Należą do nich m.in.

Bardziej szczegółowo

MIĘŚNIE GRZBIETU MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ MIĘŚNIE BRZUCHA MIĘŚNIE SZYI MIĘŚNIE GŁOWY MIĘŚNIE KOŃCZYNY GÓRNEJ: -mięśnie obręczy kończyny górnej

MIĘŚNIE GRZBIETU MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ MIĘŚNIE BRZUCHA MIĘŚNIE SZYI MIĘŚNIE GŁOWY MIĘŚNIE KOŃCZYNY GÓRNEJ: -mięśnie obręczy kończyny górnej MIĘŚNIE GRZBIETU MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ MIĘŚNIE BRZUCHA MIĘŚNIE SZYI MIĘŚNIE GŁOWY MIĘŚNIE KOŃCZYNY GÓRNEJ: -mięśnie obręczy kończyny górnej -mięśnie ramienia -mięśnie przedramienia -mięśnie ręki MIĘŚNIE

Bardziej szczegółowo

Wybrane zagadnienia. ANATOMIA CZYNNOŚCIOWA UKŁADU RUCHU CZŁOWIEKA Autor; dr Ida Wiszomirska

Wybrane zagadnienia. ANATOMIA CZYNNOŚCIOWA UKŁADU RUCHU CZŁOWIEKA Autor; dr Ida Wiszomirska Wybrane zagadnienia ANATOMIA CZYNNOŚCIOWA UKŁADU RUCHU CZŁOWIEKA Autor; dr Ida Wiszomirska 1. Nazwy kości oraz powierzchnie stawowe tych kości. 2. Podział połączeń: połączenia ścisłe (stałe) i wolne (ruchome).

Bardziej szczegółowo

POŁĄCZENIA KOOCZYNY GÓRNEJ

POŁĄCZENIA KOOCZYNY GÓRNEJ POŁĄCZENIA KOOCZYNY GÓRNEJ POŁĄCZENIE Z TUŁOWIEM Kooczyna górna jest połączona z kośdcem tułowia za pomocą obręczy złożonej z obojczyka i łopatki. W tym połączeniu znajdują się 3 stawy: 1. mostkowo obojczykowy,

Bardziej szczegółowo

WYBRANE RUCHY W STAWACH KOŃCZYNY GÓRNEJ - ZARYS CZYNNOŚCI MIĘŚNI

WYBRANE RUCHY W STAWACH KOŃCZYNY GÓRNEJ - ZARYS CZYNNOŚCI MIĘŚNI WYBRANE RUCHY W STAWACH KOŃCZYNY GÓRNEJ - ZARYS CZYNNOŚCI MIĘŚNI Uwagi: 1. W prezentowanym zestawieniu czynność mięśni opisana jest w ujęciu klasycznym rozpatrywane są jedynie mięśnie bezpośrednio działające

Bardziej szczegółowo

SZKIELET KOOCZYNY DOLNEJ

SZKIELET KOOCZYNY DOLNEJ SZKIELET KOOCZYNY DOLNEJ SZKIELET KOOCZYNY DOLNEJ DZIELI SIĘ NA: kości obręczy kooczyny dolnej, który stanowią kości miedniczne, kości części wolnej kooczyny dolnej: - kośd udowa, - kości goleni, - kości

Bardziej szczegółowo

zgięcie odwiedzenie rotacja zewnętrzna (ręka za głowę górą) rotacja wewnętrzna (ręka za plecami do łopatki)

zgięcie odwiedzenie rotacja zewnętrzna (ręka za głowę górą) rotacja wewnętrzna (ręka za plecami do łopatki) Diagnostyka wizualna barku 1. Norma ustawienia łopatki: łopatka w odległości ok 8 cm od kręgosłupa, umiejscowiona między TH2 i TH7, płasko przylegająca do klatki, zrotowana 30 st. 2. Norma ustawienia głowy

Bardziej szczegółowo

mgr Grzegorz Witkowski Układ mięśniowy

mgr Grzegorz Witkowski Układ mięśniowy mgr Grzegorz Witkowski Mięsień kurczliwy narząd, jeden ze strukturalnych i funkcjonalnych elementów narządu ruchu, stanowiący jego element czynny. Jego kształt i budowa zależy od roli pełnionej w organizmie.

Bardziej szczegółowo

(musculus) poprzecznie prążkowane. mięsień sercowy. mięśnie szkieletowe. gładkie. przyczep do kości

(musculus) poprzecznie prążkowane. mięsień sercowy. mięśnie szkieletowe. gładkie. przyczep do kości (musculus) poprzecznie prążkowane mięsień sercowy budową zbliżony do m. poprzecznie prążkowanych, a pod względem czynności i unerwienia do m. gładkich mięśnie szkieletowe przyczep do kości przyczep do

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp... 7

Spis treści. Wstęp... 7 Wstęp.............................................................. 7 I. Plan budowy ciała ludzkiego... 9 Okolice ciała ludzkiego........................................................................

Bardziej szczegółowo

SZKIELET KOOCZYNY GÓRNEJ

SZKIELET KOOCZYNY GÓRNEJ SZKIELET KOOCZYNY GÓRNEJ SZKIELET Szkielet kooczyny górnej dzieli się na: 1. Kości obręczy kooczyny górnej: - obojczyk, - łopatka 2. Kości części wolnej kooczyny górnej: - kośd ramienna, - kości przedramienia,

Bardziej szczegółowo

MIĘŚNIE RĘKI. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3. Ręka (manus) Palce (digiti)

MIĘŚNIE RĘKI. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3. Ręka (manus) Palce (digiti) Slajd Slajd Slajd MIĘŚNIE RĘKI Ręka (manus) Częścią dystalną kończyny górnej jest ręka zakończona palcami. Na ręce znajdują się małe mięśnie, które mają znaczenie dla precyzyjnych ruchów palców, natomiast

Bardziej szczegółowo

Zespół funkcjonalny obręczy kończyny górnej

Zespół funkcjonalny obręczy kończyny górnej Kończyna górna Zespół funkcjonalny obręczy kończyny górnej Kości obręczy: 1.Obojczyk (clavicula) 2.Łopatka (scapula) Stawy obręczy: I Staw mostkowo obojczykowy (articulatio sternoclavicularis): 1. Powierzchnie

Bardziej szczegółowo

Wskaziciel środkowy obrączkowy mały kłębikiem

Wskaziciel środkowy obrączkowy mały kłębikiem MIĘŚNIE RĘKI Ręka (manus) Częścią dystalną kooczyny górnej jest ręka zakooczona palcami. Na ręce znajdują się małe mięśnie, które mają znaczenie dla precyzyjnych ruchów palców, natomiast najsilniejsze

Bardziej szczegółowo

MIĘŚNIE GOLENI. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3. Powięzie goleni. Na goleni wyróżnia się trzy grupy mięśni działających głównie na staw skokowogoleniowy.

MIĘŚNIE GOLENI. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3. Powięzie goleni. Na goleni wyróżnia się trzy grupy mięśni działających głównie na staw skokowogoleniowy. Slajd Slajd Slajd MIĘŚNIE GOLENI Na goleni wyróżnia się trzy grupy mięśni działających głównie na staw skokowogoleniowy. Część z nich bierze udział w ruchach stawu kolanowego, ponieważ ich przyczepy położone

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp. I. Plan budowy ciała ludzkiego 9 Okolice ciata ludzkiego Układy narządów *P. Określenie orientacyjne w przestrzeni

Spis treści. Wstęp. I. Plan budowy ciała ludzkiego 9 Okolice ciata ludzkiego Układy narządów *P. Określenie orientacyjne w przestrzeni Wstęp 7 I. Plan budowy ciała ludzkiego 9 Okolice ciata ludzkiego Układy narządów *P Określenie orientacyjne w przestrzeni Płaszczyzny ciała Osie ciała II. Układ bierny i czynny ruchu (osteologia, syndesmołogia,

Bardziej szczegółowo

MODUŁ II Kolano, stopa. Neurologia kliniczna cz. 1.

MODUŁ II Kolano, stopa. Neurologia kliniczna cz. 1. MODUŁ II Kolano, stopa. Neurologia kliniczna cz. 1. 1. Anatomia palpacyjna 1.1 Anatomia palpacyjna kolana, podudzia, stopy Elementy kostne: Rzepka Kość piszczelowa Guzowatość przednia piszczeli Śródlinia

Bardziej szczegółowo

MIĘŚNIE STOPY. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3. Stopa (pes) Różnice i podobieństwa w budowie stopy i ręki

MIĘŚNIE STOPY. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3. Stopa (pes) Różnice i podobieństwa w budowie stopy i ręki Slajd Slajd Slajd 3 MIĘŚNIE STOPY Stopa (pes) Stanowi aparat podpierający całe ciało w pozycji stojącej i podczas chodu. W związku z czynnościami stopy jej budowa znacznie różni się od budowy ręki, choć

Bardziej szczegółowo

Pozycja sondy Pozycja kończyny Widoczne struktury Test czynnościowy. Oporowany wyprost Równoległa do długiej

Pozycja sondy Pozycja kończyny Widoczne struktury Test czynnościowy. Oporowany wyprost Równoległa do długiej Nadgarstek Pozycja sondy Pozycja kończyny Widoczne struktury Test czynnościowy Staw promieniowo- Oporowany wyprost Równoległa do długiej nadgarstkowy, wysięk, test ścięgien osi k. promieniowej, prostopadle

Bardziej szczegółowo

Wykaz mian anatomicznych obowiązujących na zaliczeniu praktycznym z Anatomii dla Kierunku Ratownictwo Medyczne i Pielęgniarstwo 2014/15

Wykaz mian anatomicznych obowiązujących na zaliczeniu praktycznym z Anatomii dla Kierunku Ratownictwo Medyczne i Pielęgniarstwo 2014/15 Wykaz mian anatomicznych obowiązujących na zaliczeniu praktycznym z Anatomii dla Kierunku Ratownictwo Medyczne i Pielęgniarstwo 2014/15 Kolokwium I: Klatka piersiowa, grzbiet i kończyna górna Typowy kręg

Bardziej szczegółowo

MIĘŚNIE UDA. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3

MIĘŚNIE UDA. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3 Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 MIĘŚNIE UDA Podział mięśni uda Mięśnie położone na udzie stanowią najsilniejszy i największy objętościowo zespół w organizmie ludzkim. Trzy grupy mięśni oddzielone są od siebie

Bardziej szczegółowo

Podstawy anatomii funkcjonalnej.

Podstawy anatomii funkcjonalnej. Podstawy anatomii funkcjonalnej. Zestawienie czynnościowe mięśni kończyny górnej. Staw ramienny i stawy obojczyka Ruchy kończyny górnej, jako całości odbywają się w stawach: ramiennym, barkowo-obojczykowym

Bardziej szczegółowo

Spis Tabel i rycin. Spis tabel

Spis Tabel i rycin. Spis tabel Spis Tabel i rycin Spis tabel 1. Podział stawów ze względu na ilość osi ruchów i ukształtowanie powierzchni stawowych. 20 2. Nazwy ruchów w stawach człowieka w pozycji anatomicznej..... 21 3. Zestawienie

Bardziej szczegółowo

STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY

STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY PODZIAŁ MIĘŚNI GRZBIETU Mięśnie grzbietu dzieli się na dwie grupy: - warstwę bardziej powierzchowną stanowią mięśnie związane ze szkieletem kończyny

Bardziej szczegółowo

Tablica 18. Głowa szyja tułów. 18 Mięśnie właściwe (głębokie) grzbietu ( ryc , , 2.96) I Pasmo boczne

Tablica 18. Głowa szyja tułów. 18 Mięśnie właściwe (głębokie) grzbietu ( ryc , , 2.96) I Pasmo boczne Tablica 18 Głowa szyja tułów 18 Mięśnie właściwe (głębokie) grzbietu ( ryc. 2.76 2.79, 2.81 2.84, 2.96) I Pasmo Pasmo mięśni właściwych grzbietu pokrywa w odcinku szyjnym i lędźwiowym pasmo przyśrodkowe,

Bardziej szczegółowo

Termin narząd ruchu obejmuje trzy działy anatomii:

Termin narząd ruchu obejmuje trzy działy anatomii: UKŁAD BIERNY RUCHU Termin narząd ruchu obejmuje trzy działy anatomii: Osteologię naukę o kościach Artrologię naukę o stawach Miologię naukę o mięśniach Tkanka kostna jest zespołem komórek kostnych i substancji

Bardziej szczegółowo

Kinezjologiczna analiza łucznictwa

Kinezjologiczna analiza łucznictwa Treść Schemat mięśni szkieletowych Kinezjologiczna analiza łucznictwa Neuromuskularne podstawy ruchów ciała Anatomia górnych części ciała Mięśnie zaangażowane w łucznictwie Mięśnie podczas pracy 1 UTRZYMYWANIE

Bardziej szczegółowo

MIĘŚNIE KOŃCZYNY GÓRNEJ

MIĘŚNIE KOŃCZYNY GÓRNEJ Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 MIĘŚNIE KOŃCZYNY GÓRNEJ MM OBRĘCZY MM RAMIENIA PODZIAŁ CZYNNOŚCIOWY MIĘŚNI Do szkieletu obręczy kończyny górnej, łopatki i obojczyka, a także nawet do kości ramiennej dochodzą mięśnie

Bardziej szczegółowo

Wykłady i ćwiczenia w dużych grupach

Wykłady i ćwiczenia w dużych grupach Fizjoterapia w dysfunkcjach narządu ruchu plan przedmiotu Dr n. med. Małgorzata Chochowska UWAGA OGÓLNA: Studenci na zajęciach muszą posiadać wygodny zmienny strój, zmienne obuwie oraz ręcznik. Jest to

Bardziej szczegółowo

Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3 OGÓLNA BUDOWA I MECHANIKA KLATKI PIERSIOWEJ ŻEBRO

Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3 OGÓLNA BUDOWA I MECHANIKA KLATKI PIERSIOWEJ ŻEBRO Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 OGÓLNA BUDOWA I MECHANIKA KLATKI PIERSIOWEJ W skład szkieletu klatki piersiowej wchodzi: 12 kręgów piersiowych, 12 par żeber i mostek. trzon mostka ŻEBRO Jest kością długą w kształcie

Bardziej szczegółowo

PROGRAM KURSU. I. Wykłady (10h) II. Ćwiczenia w grupach dziekańskich (14h) III. Ćwiczenia w grupach klinicznych (46h)

PROGRAM KURSU. I. Wykłady (10h) II. Ćwiczenia w grupach dziekańskich (14h) III. Ćwiczenia w grupach klinicznych (46h) Autorski program kursu TERAPIA MANUALNA TKANEK MIĘKKICH W DYSFUNKCJACH NARZĄDU RUCHU Kurs będzie realizowany na WZKF w Gorzowie Wielkopolskim, w ramach przedmiotu: Fizjoterapia w dysfunkcjach narządu ruchu

Bardziej szczegółowo

MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ

MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ Slajd Slajd 2 Slajd 3 MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ Podział mięśni klatki piersiowej Wyróżnia się trzy grupy mm klatki piersiowej: mięśnie powierzchowne, mięśnie głębokie, przepona Mięśnie powierzchowne Związane

Bardziej szczegółowo

ZOFIA IGNASIAK WYDANIE II ELSEYIER URBAN&PARTNER

ZOFIA IGNASIAK WYDANIE II ELSEYIER URBAN&PARTNER ZOFIA IGNASIAK ELSEYIER URBAN&PARTNER WYDANIE II Zofia Ignasiak Anatomia układu ruchu Wydanie II Elsevier Urban & Partner Wrocław \ Spis treści J Wstęp... I. Plan budowy ciała ludzkiego... Okolice ciała

Bardziej szczegółowo

POŁĄCZENIA KOŚCI KOŃCZYNY DOLNEJ

POŁĄCZENIA KOŚCI KOŃCZYNY DOLNEJ Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 POŁĄCZENIA KOŚCI KOŃCZYNY DOLNEJ Połączenia kości kończyny dolnej dzielą się na: - połączenia obręczy, - połączenia kończyny wolnej. POŁĄCZENIA OBRĘCZY KOŃCZYNY DOLNEJ Trzy kości

Bardziej szczegółowo

Podział mięśni uda przywodziciele prostowniki zginacze Prostowniki

Podział mięśni uda przywodziciele prostowniki zginacze Prostowniki MIĘŚNIE UDA Podział mięśni uda Mięśnie położone na udzie stanowią najsilniejszy i największy objętościowo zespół w organizmie ludzkim. Trzy grupy mięśni oddzielone są od siebie silnymi przegrodami międzymięśniowymi:

Bardziej szczegółowo

2 Taping Rehabilitacyjny - taping w rehabilitacji i sporcie

2 Taping Rehabilitacyjny - taping w rehabilitacji i sporcie Spis treści! Spis treści... l Od Autorów...5 Wstęp... 6 Taping Rehabilitacyjny...8 Filozofia plastra... 13 Ogólne zasady plastrowania...14 Wskazania... 15 Cele i możliwości tapingu... 16 Przeciwwskazania...17

Bardziej szczegółowo

Objawy mięśniowe uszkodzeń nerwów rdzeniowe. PoraŜenie nie daje wyraźnych objawów mięśniowych.

Objawy mięśniowe uszkodzeń nerwów rdzeniowe. PoraŜenie nie daje wyraźnych objawów mięśniowych. splotów rdzeniowych Splot ramienny (plexus brachialis) utworzony jest przez przednie (brzuszne) gałęzie nerwów rdzeniowych, głównie od C 5 do Th 1 oraz niekiedy równieŝ przez gałęzie przednie C 4 i Th

Bardziej szczegółowo

OGÓLNA BUDOWA I MECHANIKA KLATKI PIERSIOWEJ

OGÓLNA BUDOWA I MECHANIKA KLATKI PIERSIOWEJ OGÓLNA BUDOWA I MECHANIKA KLATKI PIERSIOWEJ SZKIELET KLATKI PIERSIOWEJ W skład szkieletu klatki piersiowej wchodzi: 12 kręgów piersiowych, 12 par żeber i mostek. trzon mostka ŻEBRO Jest kością długą w

Bardziej szczegółowo

WYPROST staw biodrowy

WYPROST staw biodrowy www.pandm.org ZGIĘCIE staw biodrowy Suplinacyjna Stabilizacja miednicy Krętarz większy kości udowej Głowa strzałki Wzdłuż tułowia, równolegle do podłoża, skierowane do dołu pachowego Zgięcie Norma Między

Bardziej szczegółowo

MECHANIKA KOŃCZYNY DOLNEJ - OBRĘCZ MIEDNICZNA I STAW BIODROWY

MECHANIKA KOŃCZYNY DOLNEJ - OBRĘCZ MIEDNICZNA I STAW BIODROWY MECHANIKA KOŃCZYNY DOLNEJ - OBRĘCZ MIEDNICZNA I STAW BIODROWY POŁĄCZENIA OBRĘCZY KOŃCZYNY DOLNEJ Kończyna dolna wolna łączy się z tułowiem za pośrednictwem obręczy kończyny dolnej. Trzy kości obręczy kończyny:

Bardziej szczegółowo

Punkty Spustow e / Terapia M ięśniowo-

Punkty Spustow e / Terapia M ięśniowo- Punkty Spustow e / Terapia M ięśniowo- DIMITRIOS KOSTOPOULOS I KONSTANTINE RIZOPOULOS c ^ b publisfcng www.dbpublishing.pl \ Punkty Spustowe ; Terapia Mięśmowo- Powięziowa D im itrios Kostopoulos, PT,

Bardziej szczegółowo

Opracowanie grzbietu i kończyn dolnych w ułożeniu na brzuchu

Opracowanie grzbietu i kończyn dolnych w ułożeniu na brzuchu Ponowne przejście do opracowania górnych partii grzbietu stojąc za głową pacjenta. Wykonujemy zwrot dłonią i tak jak na początku masażu, przechodzimy za głowę pacjenta. Większość chwytów jest wykonywana

Bardziej szczegółowo

RYCINA 3-1 Anatomia kości stawu łokciowego i przedramienia widok od strony dłoniowej.

RYCINA 3-1 Anatomia kości stawu łokciowego i przedramienia widok od strony dłoniowej. Rozdział 3 65 crista supracondylaris lateralis fossa radialis epicondylus lateralis crista supracondylaris medialis fossa coronoidea epicondylus medialis capitulum humeri caput radii collum radii tuberositas

Bardziej szczegółowo

Funkcjonowanie narządu ruchu. Kinga Matczak

Funkcjonowanie narządu ruchu. Kinga Matczak Funkcjonowanie narządu ruchu Kinga Matczak Narząd ruchu zapewnia człowiekowi utrzymanie prawidłowej postawy ciała, dowolne zmiany pozycji i przemieszczanie się w przestrzeni. Ze względu na budowę i właściwości

Bardziej szczegółowo

PROGRAM KURSU. Terapia Manualna Holistyczna Tkanek Miękkich

PROGRAM KURSU. Terapia Manualna Holistyczna Tkanek Miękkich PROGRAM KURSU Terapia Manualna Holistyczna Tkanek Miękkich MODUŁ I Koncepcja Terapii Manualnej Holistycznej. Miednica, stawy biodrowe, segmenty ruchowe kręgosłupa lędźwiowego i przejścia piersiowo-lędźwiowego.

Bardziej szczegółowo

MODUŁ II. Kolano, stopa. Neurologia kliniczna cz Diagnostyka różnicowa wykluczająca. B. Nieurazowe: Wady kolana. 1.1 Kolano

MODUŁ II. Kolano, stopa. Neurologia kliniczna cz Diagnostyka różnicowa wykluczająca. B. Nieurazowe: Wady kolana. 1.1 Kolano MODUŁ II Kolano, stopa. Neurologia kliniczna cz 1 1. Diagnostyka różnicowa wykluczająca 1.1 Kolano 1.2 Stopa 1.3 Podstawy diagnostyki neurologicznej 1.4 Testy kliniczne i funkcjonalna B. Nieurazowe: Wady

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 ZASADY OCENIANIA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 ZASADY OCENIANIA Układ graficzny CKE 017 EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 018 ZASADY OCENIANIA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Nazwa kwalifikacji: Świadczenie

Bardziej szczegółowo

SPECJALISTYCZNA OPIEKA LEKARSKA

SPECJALISTYCZNA OPIEKA LEKARSKA WIZYTA Alergolog Chirurg klatki piersiowej Chirurg naczyniowy Chirurg onkologiczny Choroby zakaźne Dermatolog Diabetolog Endokrynolog Gastroenterolog Hematolog Nefrolog Neurochirurg Neurolog Onkolog Ortopeda

Bardziej szczegółowo

mgr Grzegorz Witkowski Układ szkieletowy

mgr Grzegorz Witkowski Układ szkieletowy mgr Grzegorz Witkowski Układ ruchowy Kości Połączenia kości ścisłe (więzozrost, chrząstkozrost, kościozrost) wolne (stawy) Mięśnie Kości Kości tworzy tkanka kostna tkanka łączna składająca się z: Substancji

Bardziej szczegółowo

8. Badanie obręczy kończyny górnej

8. Badanie obręczy kończyny górnej 8. Badanie obręczy kończyny górnej Program badania 1. Oglądanie barku 2. Czynne i bierne ruchy obręczy kończyny górnej unoszenie i opuszczanie obręczy kończyny górnej przednie i tylne ruchy obręczy kończyny

Bardziej szczegółowo

SPECJALISTYCZNA OPIEKA LEKARSKA

SPECJALISTYCZNA OPIEKA LEKARSKA ŚWIADCZENIE MEDYCZNE SPECJALISTYCZNA OPIEKA LEKARSKA Wizyta Zabieg alergologiczny Zabieg dermatologiczny Zabieg ginekologiczny Alergolog Chirurg klatki piersiowej Chirurg naczyniowy Chirurg onkologiczny

Bardziej szczegółowo

ATLAS ANATOMII PALPACYJNEJ 2. Kończyna dolna

ATLAS ANATOMII PALPACYJNEJ 2. Kończyna dolna ATLAS ANATOMII PALPACYJNEJ 2 Kończyna dolna BADANIE MANUALNE POWŁOK Kończyna dolna Z języka francuskiego tłumaczyła Joanna Józefowicz-Pacuła WARSZAWA WYDAWNICTWO LEKARSKIE PZWL SPIS TREŚCI Wprowadzenie...

Bardziej szczegółowo

KINEZJOLOGIA ( prof. dr hab. Jacek Lewandowski )

KINEZJOLOGIA ( prof. dr hab. Jacek Lewandowski ) KINEZJOLOGIA ( prof. dr hab. Jacek Lewandowski ) AKINEZJA brak lub upośledzenie wykonywania ruchów, które bardzo często określa się mianem niedowładu. Wywołane jest uszkodzeniem obwodowego narządu ruchu,

Bardziej szczegółowo

SPECJALISTYCZNE ZABIEGI LEKARSKIE I PIELĘGNIARSKIE. Dobieranie szkieł kontaktowych. Wstrzyknięcie podspojówkowe. Zabiegi na przewodach łzowych

SPECJALISTYCZNE ZABIEGI LEKARSKIE I PIELĘGNIARSKIE. Dobieranie szkieł kontaktowych. Wstrzyknięcie podspojówkowe. Zabiegi na przewodach łzowych Badanie pola widzenia Badanie refrakcji okulistyczny Gonioskopia Tonografia Dobieranie szkieł kontaktowych Elektroretinografia Badanie GDx Wstrzyknięcie podspojówkowe i na przewodach łzowych Usunięcie

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Rozdział 1 Bark 1. Rozdział 2 Kość ramienna 73. Rozdział 3 Staw łokciowy 111. Słowo wstępne XXV

Spis treści. Rozdział 1 Bark 1. Rozdział 2 Kość ramienna 73. Rozdział 3 Staw łokciowy 111. Słowo wstępne XXV Spis treści Słowo wstępne XXV Rozdział 1 Bark 1 Dostęp przedni do obojczyka 2 Dostęp przedni do stawu ramiennego 4 Anatomia praktyczna dostępu przedniego do stawu ramiennego 17 Dostęp przednio-boczny do

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 ZASADY OCENIANIA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 ZASADY OCENIANIA Układ graficzny CKE 2016 EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 ZASADY OCENIANIA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Nazwa kwalifikacji: Świadczenie

Bardziej szczegółowo

TABELA NORM USZCZERBKU NA ZDROWIU EDU PLUS

TABELA NORM USZCZERBKU NA ZDROWIU EDU PLUS Załącznik nr do Ogólnych Warunków Ubezpieczenia Edu Plus zatwierdzonych uchwałą 0/04/03/204 Zarządu InterRisk TU S.A. Vienna Insurance Group z dnia 04.03.204 r. I. USZKODZENIA GŁOWY. ZŁAMANIE KOŚCI POKRYWY

Bardziej szczegółowo

Program zajęć z Anatomii kierunek: Pielęgniarstwo, studia stacjonarne

Program zajęć z Anatomii kierunek: Pielęgniarstwo, studia stacjonarne Program zajęć z Anatomii kierunek: Pielęgniarstwo, studia stacjonarne DATA Ćwiczenie 1 04.10.2017 SZCZEGÓŁY Regulamin zajęć. Obowiązuje nomenkatura pojęć anatomicznych w języku polskim. Podstawy anatomii.

Bardziej szczegółowo

Połączenia kości tułowia

Połączenia kości tułowia Połączenia kości tułowia Połączenia kręgosłupa z czaszką Staw szczytowo-potyliczny prawy lewy Staw szczytowo-obrotowy staw szczytowo-obrotowy pośrodkowy przedni tylny staw szczytowo-obrotowy boczny prawy

Bardziej szczegółowo

Terapia manualna. i igłoterapia sucha punktów spustowych

Terapia manualna. i igłoterapia sucha punktów spustowych ZAGADNIENIA Terapia manualna i igłoterapia sucha punktów spustowych Podstawy układu mięśniowo-powięziowego i punktów spustowych: Anatomia i fizjologia układu mięśniowo-powięziowego: - Budowa i cytoszkielet

Bardziej szczegółowo

5dni / 35godzin (7h zajęć / 1h na lunch w sumie 8h dziennie) pon-pt; godz. 09:00-17:00

5dni / 35godzin (7h zajęć / 1h na lunch w sumie 8h dziennie) pon-pt; godz. 09:00-17:00 William Huhn Method - Advanced Clinical Trigger Point From Understanding to Implementing [ Od zrozumienia do realizacji ] TRIGGER POINT COURSE - www.rehabilitacja-warszawa.pl Punkty spustowe - kurs w Warszawie

Bardziej szczegółowo

ŚCIANY KLATKI PIERSIOWEJ 2.3.1.2 ŻEBRA

ŚCIANY KLATKI PIERSIOWEJ 2.3.1.2 ŻEBRA 133 2.3.1.2 ŻEBRA U człowieka występuje 12 par żeber. Są to długie, płaskie i wygięte listwy kostne, zwane też kośćmi żebrowymi. Z przodu ich przedłużeniami są chrząstki żebrowe. Tylny koniec żebra (costa)

Bardziej szczegółowo

ZAGADNIENIA OFC.EDU.PL STRONA 1 / 7

ZAGADNIENIA OFC.EDU.PL STRONA 1 / 7 ZAGADNIENIA Podstawy układu mięśniowo-powięziowego i punktów spustowych - Anatomia i fizjologia układu mięśniowo-powięziowego: - Budowa i cytoszkielet włókna mięśniowego - Architektura śród- i okołomięśniowej

Bardziej szczegółowo

FIZJOTERAPIA I stopień

FIZJOTERAPIA I stopień Wydział Nauk o Zdrowiu i Nauk Społecznych Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej Zestaw pytań na egzamin praktyczny na kierunku FIZJOTERAPIA I stopień ROK AKADEMICKI 2017/2018

Bardziej szczegółowo

Bierne ćwiczenia kończyn dolnych

Bierne ćwiczenia kończyn dolnych Bierne ćwiczenia kończyn dolnych są to ćwiczenia do wykonania przez opiekuna, mające na celu rozruszanie bioder, nóg i kolan u osób z porażeniami, jeśli nie są one w stanie same wykonywać ćwiczeń. Ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

PIR poizometryczna relaksacja mięśni

PIR poizometryczna relaksacja mięśni PIR poizometryczna relaksacja mięśni Pojęcie PIR może wydawać się nam obce jednak to nic innego jak jedna z najlepszych technik rozciągania mięśni poprzez zastosowanie niewielkiego oporu. Rozciąganie to

Bardziej szczegółowo

PROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ ODDZIAŁ FIZJOTERAPII

PROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ ODDZIAŁ FIZJOTERAPII 07.10.2015 PROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ OSTEOLOGIA, ANATOMIA JAM CIAŁA Wykład Inauguracyjny. Anatomia budowa ciała ludzkiego. Reguły opisu anatomicznego. Ogólna budowa kości i ich połączeń. 14.10.2015 Biomechanika

Bardziej szczegółowo

Technika podania toksyny botulinowej

Technika podania toksyny botulinowej Technika podania toksyny botulinowej w leczeniu spastyczności kończyny górnej Dr n. med. Anna Czernuszenko Mazowieckie Centrum Neuropsychiatrii i Rehabilitacji Dzieci i Młodzieży w Zagórzu koło Warszawy

Bardziej szczegółowo

Czego możemy dowiedzieć się w

Czego możemy dowiedzieć się w Badanie kończyn dolnych u dzieci z MPDz Lek.med. Katarzyna Sakławska-Badziukiewicz Mazowieckie Centrum Neuropsychiatrii i Rehabilitacji Dzieci i MłodzieŜy w Zagórzu k/warszawy Czego możemy dowiedzieć się

Bardziej szczegółowo

Grzegorz Lewandowski. Wydanie poprawione

Grzegorz Lewandowski. Wydanie poprawione Grzegorz Lewandowski O Wydanie poprawione GRZEGORZ LEWANDOWSKI Masaż leczniczy Wydanie poprawione i uzupełnione Łódź 2012 4 Spis treści W prowadzenie... 3 Rozdział I. Okolice ciała ludzkiego... 11 Rozdział

Bardziej szczegółowo

Kolokwium II: Brzuch, miednica i kończyna dolna

Kolokwium II: Brzuch, miednica i kończyna dolna Wykaz mian anatomicznych obowiązujących na zaliczeniu praktycznym z Anatomii dla Kierunku Ratownictwo Medyczne i Pielęgniarstwo 2014/15 Mięśnie brzucha m. prosty brzucha * smugi ścięgniste * pochewka m.

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 ZASADY OCENIANIA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 ZASADY OCENIANIA Układ graficzny CKE 08 EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 08 ZASADY OCENIANIA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Nazwa kwalifikacji: Świadczenie

Bardziej szczegółowo

OFC SZKOLENIE. Igłoterapia sucha. Mięśniowo-powięziowych punktów spustowych. Karol Szapel MSc PT MT CAFS CDN

OFC SZKOLENIE. Igłoterapia sucha. Mięśniowo-powięziowych punktów spustowych. Karol Szapel MSc PT MT CAFS CDN OFC SZKOLENIE Igłoterapia sucha Mięśniowo-powięziowych punktów spustowych Karol Szapel MSc PT MT CAFS CDN Struktura szkolenia 2 Cele i efekty kształcenia 2 Zagadnienia teoretyczne 3 Zagadnienia praktyczne

Bardziej szczegółowo

ANATOMIA. mgr Małgorzata Wiśniewska Łowigus

ANATOMIA. mgr Małgorzata Wiśniewska Łowigus ANATOMIA mgr Małgorzata Wiśniewska Łowigus Wśród nauk biologicznych, zajmujących się wszelkimi formami życia, wyróżnia się dwa podstawowe działy: morfologię, fizjologię. MORFOLOGIA - zajmuje się poznaniem

Bardziej szczegółowo

STAW BIODROWY 1. Test Thomasa

STAW BIODROWY 1. Test Thomasa 1. Test Thomasa STAW BIODROWY Cel - test przykurczu zginaczy stawu biodrowego Ruch zgięcie kończyny nie testowanej w stawie biodrowym i kolanowym chwytem oburącz poniżej kolana, druga kończyna dolna leży

Bardziej szczegółowo

FIZJOTERAPIA I stopień

FIZJOTERAPIA I stopień Wydział Nauk o Zdrowiu i Nauk Społecznych Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej Zestaw pytań na egzamin praktyczny na kierunku FIZJOTERAPIA I stopień ROK AKADEMICKI 2018/2019

Bardziej szczegółowo

PROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ ODDZIAŁ FIZJOTERAPII

PROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ ODDZIAŁ FIZJOTERAPII 12.10.2016 PROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ OSTEOLOGIA, ANATOMIA JAM CIAŁA Wykład Inauguracyjny. Anatomia budowa ciała ludzkiego. Reguły opisu anatomicznego. Ogólna budowa kości i ich połączeń. 19.10.2016 Biomechanika

Bardziej szczegółowo

POŁĄCZENIA KOŚCI połączenia ścisłe połączenia wolne/ruchome (stawy)

POŁĄCZENIA KOŚCI połączenia ścisłe połączenia wolne/ruchome (stawy) POŁĄCZENIA KOŚCI połączenia ścisłe połączenia wolne/ruchome (stawy) POŁĄCZENIA ŚCISŁE więzozrosty chrząstkozrosty kościozrosty WIĘZOZROSTY więzozrost włóknisty więzozrost sprężysty szew szew gładki/prosty

Bardziej szczegółowo

ĆWICZĘ ODDYCHAM ODPOCZYWAM

ĆWICZĘ ODDYCHAM ODPOCZYWAM DR N. MED. MAŁGORZATA RAKOWSKA-MUSKAT ĆWICZĘ ODDYCHAM ODPOCZYWAM AUTOTERAPIA DYSFUNKCJI NARZĄDU RUCHU W KONCEPCJI TERAPII MANUALNEJ HOLISTYCZNEJ ANDRZEJA RAKOWSKIEGO DEDYKUJĘ MOJEJ MAMIE spis treści płyty

Bardziej szczegółowo

Leszek Magiera KLASYCZNY MASAŻ LECZNICZY

Leszek Magiera KLASYCZNY MASAŻ LECZNICZY Leszek Magiera KLASYCZNY MASAŻ LECZNICZY A U T O M A S A Ż Leszek Magiera KLASYCZNY MASAŻ LECZNICZY Teoria i praktyka Automasaż Wydanie II poprawione i uzupełnione BIO-STYL KRAKÓW 2012 SPIS TREŚCI Przedm

Bardziej szczegółowo

DAT /19 Jelenia Góra r. ZAPROSZENIE

DAT /19 Jelenia Góra r. ZAPROSZENIE DAT-2601-16/19 Jelenia Góra 19.02.2019r. ZAPROSZENIE Karkonoska Państwowa Szkoła Wyższa w Jeleniej Górze zaprasza do złożenia oferty cenowej na: Dostawa pomocy dydaktycznych (modele anatomiczne) dla Karkonoskiej

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 ZASADY OCENIANIA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 ZASADY OCENIANIA Układ graficzny CKE 018 EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 018 ZASADY OCENIANIA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Nazwa kwalifikacji: Świadczenie

Bardziej szczegółowo

szkielet tułowia widok od przodu klatka piersiowa żebra mostek kręgi piersiowe kręgosłup (33-34 kręgi)

szkielet tułowia widok od przodu klatka piersiowa żebra mostek kręgi piersiowe kręgosłup (33-34 kręgi) Kości tułowia szkielet tułowia kręgosłup (33-34 kręgi) klatka piersiowa żebra mostek kręgi piersiowe widok od przodu kręgosłup czaszka odcinek szyjny C 1-7 (1-7) - (lordoza szyjna) klatka piersiowa odcinek

Bardziej szczegółowo

Z ANATOMII PRAWIDŁOWEJ

Z ANATOMII PRAWIDŁOWEJ KOMPENDIUM Z ANATOMII PRAWIDŁOWEJ CZŁOWIEKA ć i ; 4 T m»4 TOM I Redakcja wydania II MedPharm T O M I KOMPENDIUM Z ANATOMII PRAWIDŁOWEJ CZŁOWIEKA Redakcja wydania II autorzy: Elżbieta Błaszczyk Danuta Biegańska-Dembowska

Bardziej szczegółowo

Adam Zborowski. ATLAS anatomii człowieka

Adam Zborowski. ATLAS anatomii człowieka Adam Zborowski ATLAS anatomii człowieka Kraków 2007 SPIS TREŚCI schemat komórki ludzkiej...12 rodzaje komórek...13 składniki komórkowe krw i... 14 rodzaje komórek...15 rodzaje nabłonków jednowarstwowych...

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 ZASADY OCENIANIA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 ZASADY OCENIANIA Układ graficzny CKE 2019 Nazwa kwalifikacji: Świadczenie usług w zakresie masażu Oznaczenie arkusza: Z.01-01-19.01 Oznaczenie kwalifikacji: Z.01 zadania: 01 Kod ośrodka Kod egzaminatora EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY

Bardziej szczegółowo

3 Techniki Blagrave a

3 Techniki Blagrave a 55 Techniki Blagrave a Terapeuta występujący na zdjęciach: Peter Blagrave.1 Podstawy 56.2 Techniki tkanek miękkich 56.2.1 Rozciąganie mięśni przykręgosłupowych w leżeniu przodem 56.2.2 Skrzyżowane rozciąganie

Bardziej szczegółowo

Program zajęć z Anatomii kierunek: Położnictwo, studia stacjonarne

Program zajęć z Anatomii kierunek: Położnictwo, studia stacjonarne Program zajęć z Anatomii kierunek: Położnictwo, studia stacjonarne DATA Ćwiczenie 1 06.10.2016 Ćwiczenie 2 13.10.2016 Ćwiczenie 3 20.10.2016 SZCZEGÓŁY Regulamin zajęć. Podstawy anatomii. Mianownictwo anatomiczne.

Bardziej szczegółowo

Układ szkieletowy Iza Falęcka

Układ szkieletowy Iza Falęcka Układ szkieletowy Iza alęcka Zaznacz podpunkt, w którym nie wymieniono kości krótkich. a) kość łokciowa, kość miednicza, rzepka b) kość krzyżowa, paliczki, łopatka c) kość nadgarstka, kręgosłup, kość śródręcza

Bardziej szczegółowo

www.pandm.prv.pl POŁĄCZENIA KRĘGOSŁUPA Z CZASZKĄ POŁĄCZENIA ŻEBER Z KRĘGOSŁUPEM POŁĄCZENIA ŻEBER Z MOSTKIEM OBRĘCZ KOŃCZYNY GÓRNEJ

www.pandm.prv.pl POŁĄCZENIA KRĘGOSŁUPA Z CZASZKĄ POŁĄCZENIA ŻEBER Z KRĘGOSŁUPEM POŁĄCZENIA ŻEBER Z MOSTKIEM OBRĘCZ KOŃCZYNY GÓRNEJ BUDOWA WIĘZADŁA RODZAJ RUCH POŁĄCZENIA KRĘGOSŁUPA Z CZASZKĄ głowowy górny szczytowo potyliczny atlantoocipitalis) głowowy dolny szczytowo obrotowy atlantoaxiales) Dwa symetryczne stawy : kłykcie potyliczne

Bardziej szczegółowo

SZKOLENIE PRASKIEJ SZKOŁY MEDYCYNY MANUALNEJ: TERAPIA MANUALNA PROGRAM SZKOLENIA:

SZKOLENIE PRASKIEJ SZKOŁY MEDYCYNY MANUALNEJ: TERAPIA MANUALNA PROGRAM SZKOLENIA: SZKOLENIE PRASKIEJ SZKOŁY MEDYCYNY MANUALNEJ: TERAPIA MANUALNA PROGRAM SZKOLENIA: Moduł I A : techniki tkanek miękkich, techniki relaksacji mięśni. Cel modułu: uczestnicy szkolenia poznają techniki diagnostyczno

Bardziej szczegółowo

Strony i kierunki ciała

Strony i kierunki ciała Osteologia, artrologia, syndesmologia, miologia Strony i kierunki ciała Doogonowy (tylny) Doczaszkowy (przedni) Grzbietowy (górny) Brzuszny (dolny) Dłoniowy (stopowy / podeszwowy) Bliższy (proksymalny)

Bardziej szczegółowo