(musculus) poprzecznie prążkowane. mięsień sercowy. mięśnie szkieletowe. gładkie. przyczep do kości

Transkrypt

1

2 (musculus) poprzecznie prążkowane mięsień sercowy budową zbliżony do m. poprzecznie prążkowanych, a pod względem czynności i unerwienia do m. gładkich mięśnie szkieletowe przyczep do kości przyczep do skóry mięśnie skórne gładkie w ścianie naczyń limfat. i krwionośnych, w narządach ukł. pokarmowego, oddechowego, moczowopłciowego oraz w przewodach wyprowadzających gruczołów

3 mięśnie szkieletowe ruchy przemieszczenia zmiana pozycji poszczególnych części ciała względem siebie (chód) ruchy odkształcenia np. skurcz mięśni brzucha powodujący uciśnięcie jelit mięśnie stanowią około 30% masy ciała (25-35 kg) w zależności od kształtu wyróżniamy mięśnie: długie (m. kończyn), szerokie (m. klatki piersiowej, jamy brzusznej) krótkie (część m. kręgosłupa), mieszane (m. prosty brzucha, okrężny ust)

4 Wzajemny stosunek pasm mięśniowych i ścięgien: wrzecionowate pierzaste/półpierzaste płaskie okrężne Jeżeli brzusiec mięśnia dzieli się na jednym końcu na tzw. głowy to mówimy o mięśniach: dwugłowych (musculus biceps), trójgłowych (musculus triceps), czworogłowych (musculus quadriceps)

5 struktura mięśni kość ścięgno (tendo) brzusiec (venter) powięź - najbardziej zewnętrzna osłona warstwy mięśniowej ścięgno białosrebny twór włóknisty o nieznacznej sprężystości, przenoszący pracę mięśni na kościec rozcięgno ścięgno m. płaskich w postaci szerokiej płaskiej błony brzusiec ciemnoczerwona, kurczliwa masa mięśniowa zbudowana z mięśni poprzecznie prążkowanych

6 Przyczep początkowy mięśnia znajduje się w punkcie bliższym płaszczyzny pośrodkowej ciała, jest to bardziej stały punkt przyczepu Przyczep końcowy położony w miejscu bardziej oddalonym od płaszczyzny pośrodkowej ciała Praca dynamiczna - związana jest ze zmianą położenia obu przyczepów mięśnia Praca statyczna polega na ustaleniu stawów czyli stworzeniu warunków do pracy mięśni; miejsca przyczepów mięśni pozostają w tej samej odległości od siebie przyczep początkowy głowa ogon przyczep końcowy

7 topograficzny podział mięśni: MIĘŚNIE GRZBIETU MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ MIĘŚNIE BRZUCHA MIĘŚNIE SZYI MIĘŚNIE GŁOWY MIĘŚNIE KOŃCZYNY GÓRNEJ: -mięśnie obręczy kończyny górnej -mięśnie ramienia -mięśnie przedramienia -mięśnie ręki MIĘŚNIE KOŃCZYNY DOLNEJ: -mięśnie obręczy kończyny dolnej -mięśnie uda -mięśnie podudzia (goleni) -mięśnie stopy

8 MIĘŚNIE GRZBIETU POWIERZCHOWNE MIĘŚNIE GRZBIETU: mięśnie kolcowo-ramienne m. czworoboczny (m. kapturowy) m. najszerszy grzbietu m. równoległoboczny m. dźwigacz łopatki mięśnie kolcowo-żebrowe mm. zębate tylne: górny (dźwiga żebra mięsień wdechowy) dolny (obniża żebra mięsień wydechowy) mięśnie długie grzbietu m. płatowaty głowy m. płatowaty szyi m. krzyżowo-grzbietowy GŁĘBOKIE MIĘŚNIE GRZBIETU: mięśnie podpotyliczne mięśnie krótkie grzbietu mm. międzykolcowe mm. międzypoprzeczne mm. dźwigacze żeber

9 MIĘSIEŃ CZWOROBOCZNY (MIĘSIEŃ KAPTUROWY) PP: kość potyliczna i wyrostki kolczyste ostatniego kręgu szyjnego i 12 kręgów piersiowych PK: wyrostek barkowy łopatki i grzebień łopatki CZYNNOŚĆ: unosi barki do góry, ściąga łopatki przyśrodkowo, cofa staw ramienny MIĘSIEŃ RÓWNOLEGŁOBOCZNY PP: wyrostki kolczyste ostatnich kręgów szyjnych, 4 górnych piersiowych, PK: brzeg przyśrodkowy łopatki CZYNNOŚĆ: pociąga łopatkę w kierunku przyśrodkowym i do góry

10 MIĘSIEŃ NAJSZERSZY GRZBIETU PP: wyrostki kolczyste 6 dolnych kręgów piersiowych, 5 lędźwiowych, grzebień pośrodkowy kości krzyżowej oraz 9-12 żebro i talerz kości biodrowej PK: guzek mniejszy kości ramiennej CZYNNOŚĆ: przywodzi staw ramienny, cofa staw ramienny, obraca kończynę górną do wewnątrz, obniża kończynę górną opuszcza podniesione ramie, przywodzi ramie do tyłu

11 MIĘSIEŃ PŁATOWATY SZYI PP: wyrostki kolczyste kręgów piersiowych Th 3-5 PK: wyrostki poprzeczne kręgów szyjnych C1-3 CZYNNOŚĆ: obraca i zgina szyję do tyłu MIĘSIEŃ PŁATOWATY GŁOWY PP: wyrostki kolczyste kręgów szyjnych PK: wyrostek sutkowaty kości skroniowej CZYNNOŚĆ: odgina głowę do tyłu, obraca głowę w swoją stronę

12 MIĘSIEŃ KRZYŻOWO-GRZBIETOWY (PROSTOWNIK GRZBIETU) biegnie od kości potylicznej do kości ogonowej m. biodrowo żebrowy PP: talerz kości biodrowej, dolne żebra PK: wyrostki poprzeczne dolnych kręgów szyjnych CZYNNOŚĆ: zgięcia boczne tułowia m. najdłuższy grzbietu PP: jw. PK: górne kręgi szyjne CZYNNOŚĆ: prostuje plecy, utrzymuje pionową postawę ciała, zapewnia równowagę tułowia Prostownik grzbietu

13 MIĘŚNIE PODPOTYLICZNE M. PROSTY BOCZNY GŁOWY M. SKOŚNY GÓRNY GŁOWY M. PROSTY TYLNY WIĘKSZY M. SKOŚNY DOLNY GŁOWY mm. międzypoprzeczne szyi wyrostek kolczysty kręgu obrotowego M. PROSTY TYLNY MNIEJSZY wyrostek poprzeczny kręgu szczytowego łuk przedni kręgu szczytowego guzek tylny kręgu szczytowego mm. międzykolcowe szyi CZYNNOŚĆ: unoszą i prostują głowę, obracają w swoją stronę

14 MIĘŚNIE KRÓTKIE GRZBIETU najgłębsza warstwa mięśni grzbietu drobne mięśnie przyczepiające się do sąsiednich kręgów uczestniczą w utrzymaniu postawy ciała

15 MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ POWIERZCHOWNE MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ mięsień piersiowy większy mięsień piersiowy mniejszy mięsień podobojczykowy mięsień zębaty przedni GŁĘBOKIE (WŁAŚCIWE) MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ: mm. międzyżebrowe zewnętrzne - unoszą żebra - mięśnie wdechowe mm. międzyżebrowe wewnętrzne obniżają żebra - mięśnie wydechowe

16 MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ PRZEPONA (diaphragma) oddziela jamę brzuszną od klatki piersiowej część mostkowa, żebrowa, lędźwiowa najsilniejszy mięsień wdechowy zawiera wiele otworów i szczelin stanowiących przejścia dla narządów, naczyń i nerwów PP: wyrostek mieczykowaty, żebra VII-XI, kręgi lędźwiowe PK: środek ścięgnisty

17 MIĘSIEŃ PIERSIOWY WIĘKSZY PP: część obojczykowa, mostkowa, brzuszna, PK: guzek większy kości ramiennej CZYNNOŚĆ: przywodzi kończyny górne do tułowia, opuszcza kończyny górne (gest obejmowania), pomocniczy m. wdechowy CZĘŚĆ GÓRNA CZĘŚĆ DOLNA

18 MIĘSIEŃ PIERSIOWY MNIEJSZY PP: żebra od 3-5, PK: wyrostek kruczy łopatki CZYNNOŚĆ: obniża obręcz kończyny górnej, przesuwa ją do przodu (umożliwia przenoszenie przedmiotów), pomocniczy m. wdechowy MIĘSIEŃ ZĘBATY PRZEDNI PP: 9 górnych żeber, PK: brzeg przyśrodkowy łopatki CZYNNOŚĆ: dociąga łopatkę do klatki piersiowej, dodatkowy m. wdechowy

19 MIĘŚNIE BRZUCHA GRUPA PRZEDNIA m. skośny brzucha zewnętrzny m. skośny brzucha wewnętrzny m. poprzeczny brzucha m. prosty brzucha GRUPA TYLNA m. czworoboczny lędźwi unosi miednicę, zgina tułów do boku, dodatkowy mięsień wydechowy m. piramidowy Jednoczesny skurcz mięśni brzucha oraz przepony, powoduje znaczny wzrost ciśnienia w jamie brzusznej - tłocznia brzuszna - ma duże znaczenie w czasie oddawania kału, moczu i przy porodzie.

20 MIĘSIEŃ SKOŚNY ZEWNĘTRZNY MIĘSIEŃ SKOŚNY WEWNĘTRZNY m. prosty brzucha m. skośny zewnętrzny brzucha grzebień kości biodrowej powięź lędźwiowa CZYNNOŚĆ: skręcają tułów w stronę przeciwną, zginają tułów do własnego boku, razem umożliwiają skłon do przodu, mm. wydechowe m. skośny wewnętrzny brzucha guzek kości łonowej MIĘSIEŃ POPRZECZNY BRZUCHA więzadło pachwinowe powięź lędźwiowa CZYNNOŚĆ: główny mięsień tłoczni brzusznej, m. wydechowy

21 MIĘSIEŃ PROSTY BRZUCHA biegnie od mostka do spojenia łonowego kresa biała m. prosty brzucha podzielony smugami ścięgnistymi na części (kostki) CZYNNOŚĆ: zgina tułów do przodu, unosi miednicę, m. wydechowy Kresa biała pasmo ścięgniste między brzegami przyśrodkowymi obu mięśni prostych brzucha (od wyrostka mieczykowatego do spojenia łonowego). Utworzona przez splecione włókna rozcięgien mięśni skośnych obu stron brzucha i mięśnia poprzecznego.

22 m. piersiowy większy m. zębaty przedni kresa biała smuga ścięgnista m. poprzeczny brzucha m. prosty brzucha m. skośny wewnętrzny brzucha m. skośny zewnętrzny brzucha rozcięgno m. skośnego zewnętrznego brzucha więzadło pachwinowe

23 Mięśnie szyi POWIERZCHOWNE MIĘŚNIE SZYI: m. szeroki szyi m. mostkowo-obojczykowo-sutkowy ŚRODKOWE MIĘŚNIE SZYI: mięśnie podgnykowe mięśnie nadgnykowe GŁĘBOKIE MIĘŚNIE SZYI: mięśnie pochyłe mięśnie przedkręgowe

24 MIĘSIEŃ SZEROKI SZYI PP: skóra nad obojczykiem (mięsień skórny) PK: żuchwa CZYNNOŚĆ: unosi skórę szyi zmniejszając ucisk na żyłę szyjną zewnętrzną (ułatwia odpływ krwi z twarzy), nadaje szyi ładny wygląd MIĘSIEŃ MOSTKOWO-OBOJCZYKOWO-SUTKOWY PP: mostek, obojczyk PK: kość skroniowa CZYNNOŚĆ: zgina głowę na bok, obraca twarz do góry, odgina głowę do tyłu, wysuwa głowę do przodu, wysmukla szyję

25 MIĘŚNIE NADGNYKOWE kość gnykowa CZYNNOŚĆ: opuszczanie żuchwy, podnoszenie k. gnykowej przy połykaniu, tworzenie dna jamy ustnej MIĘŚNIE PODGNYKOWE CZYNNOŚĆ: ułatwiają pracę m. języka, podnoszą krtań przy połykaniu, opuszczają żuchwę

26 MIĘŚNIE PRZEDKRĘGOWE m. długi głowy m. długi szyi m. prosty przedni głowy łączy głowę z atlasem - m. podpotyliczny (6) CZYNNOŚĆ: zginanie głowy do przodu i na boki m. długi głowy m. długi szyi MIĘŚNIE POCHYŁE PP: wyrostki poprzeczne kręgów szyjnych PK: dwa górne żebra CZYNNOŚĆ: zgięcie kręgosłupa szyjnego na bok przy działaniu jednostronnym, zgięcie do przodu przy działaniu obustronnym, mm. wdechowe

27 MIĘŚNIE GŁOWY MIĘŚNIE SKLEPIENIA CZASZKI m. czołowo-potyliczny (skalp) m. skroniowo-ciemieniowy CZYNNOŚĆ: marszczenie czoła (wyraz złości, zamyślenia, zdziwienia) MIĘŚNIE ŻUCIA - ŻWACZE m. skroniowy m. żwacz m. skrzydłowy CZYNNOŚĆ: poruszają żuchwę: obniżanie, unoszenie, wysuwanie, cofanie, ruchy boczne

28 MIĘŚNIE GŁOWY MIĘŚNIE TWARZY M. MIMICZNE mięśnie otoczenia szpary powiek m. okrężny oka m. obniżacz brwi CZYNNOŚĆ: mruganie, unoszenie powiek, otwierają woreczek łzowy i umożliwiają wypływanie łez, marszczenie brwi mięśnie otoczenia szpary ust m. obniżacz wargi dolnej m. jarzmowy większy (m. śmiechu) m. dźwigacz wargi górnej m. policzkowy m. okrężny ust CZYNNOŚĆ: uczestniczą w mówieniu, jedzeniu, całowaniu, uwydatniają usta, układają usta w podkówkę, dociskają skórę do przedsionka jamy ustej - pokarm nie zalega w dole zębodołowym mięśnie ucha mięśnie nosa

29 MIĘŚNIE TWARZY

30 MIĘŚNIE KOŃCZYNY GÓRNEJ MIĘŚNIE OBRĘCZY KOŃCZYNY GÓRNEJ łączą obręcz kończyny górnej z kością ramienną CZYNNOŚĆ: podnoszą odwodzą i prostują staw ramienny, obracają ramię do wewnątrz i na zewnątrz m. naramienny m. obły większy m. podłopatkowy m. nadgrzebieniowy m. obły mniejszy m. podgrzebieniowy

31 MIĘŚNIE RAMIENIA GRUPA PRZEDNIA ZGINACZE GRUPA TYLNA PROSTOWNIKI m. dwugłowy ramienia - biceps m. kruczo-ramienny m. trójgłowy ramienia -triceps m. dwugłowy ramienia - biceps m. ramienny m. łokciowy CZYNNOŚĆ: zginanie, przywodzenie i rotacja do wewnątrz stawu barkowego, zginanie i prostowanie stawu łokciowego

32 MIĘŚNIE PRZEDRAMIENIA GRUPA PRZEDNIA m. nawrotny obły m. dłoniowy długi m. zginacz promieniowy nadgarstka m. zginacz powierzchowny palców m. zginacz długi kciuka m. zginacz głęboki palców m. nawrotny czworoboczny

33 MIĘŚNIE PRZEDRAMIENIA GRUPA BOCZNA m. ramienno-promieniowy m. odwracacz przedramienia m. prostownik przedramienia długi m. prostownik przedramienia krótki GRUPA TYLNA m. prostownik palców m. prostownik palca małego m. prostownik łokciowy nadgarstka CZYNNOŚĆ: zginanie, prostowanie stawu łokciowego i nadgarstkowego oraz stawów międzypaliczkowych, nawracanie przedramienia

34 MIĘŚNIE RĘKI mięśnie ręki położone są na stronie dłoniowej śródręcza i między kośćmi śródręcza, strona grzbietowa jest pozbawiona mięśni GRUPA I MIĘŚNIE KŁĘBU KCIUKA (PALCA I) m. odwodziciel krótki kciuka m. zginacz krótki kciuka m. przeciwstawiacz kciuka m. przywodziciel GRUPA II MIĘŚNIE KŁĘBU PALCA MAŁEGO (PALCA V) KŁĘBIK m. odwodziciel palca małego m. zginacz krótki palca małego, m. przeciwstawiacz palca małego GRUPA III MIĘŚNIE GLISTOWATE zginanie palców II-V w stawach śródręczno-paliczkowych, prostowanie w stawach międzypaliczkowych MIĘŚNIE MIĘDZYKOSTNE odwodzą, przywodzą i zginają palce w stawach śródręczno paliczkowych

35 MIĘŚNIE KOŃCZYNY DOLNEJ MIĘŚNIE OBRĘCZY KOŃCZYNY GÓRNEJ GRUPA PRZEDNIA: MIĘSIEŃ BIODROWO-LĘDŹWIOWY m. lędźwiowy większy m. lędźwiowy mniejszy m. biodrowy m. lędźwiowy większy m. biodrowy m. pośladkowy średni CZYNNOŚĆ: silny zginacz stawu biodrowego, umożliwia przywodzenie i rotację zewnętrzną w stawie biodrowym m. pośladkowy mały m. przywodziciel długi

36 GRUPA TYLNA: MIĘŚNIE OBRĘCZY KOŃCZYNY DOLNEJ PP: grzbietowa powierzchnia talerza biodrowego, brzeg kości krzyżowej PK: guzowatość pośladkowa kości udowej, część włókien kłykieć boczny piszczeli m. pośladkowy wielki CZYNNOŚĆ: najsilniejszy prostownik stawu biodrowego, prostuje tułów w odcinku lędźwiowym, przywodzi i odwodzi udo, stabilizuje wyprost kolana, wspomaga zwieracz zewnętrzny odbytu

37 GRUPA TYLNA: MIĘŚNIE OBRĘCZY KOŃCZYNY DOLNEJ m. pośladkowy średni m. pośladkowy mały CZYNNOŚĆ: zginanie i prostowanie uda, umożliwiają rozkrok, obracają udo na zewnątrz i do wewnątrz m. gruszkowaty m. bliźniaczy górny m. zasłaniacz wewnętrzny m. bliźniaczy dolny

38 MIĘŚNIE UDA GRUPA: PRZEDNIA PRZYŚRODKOWA TYLNA m. biodrowolędźwiowy CZYNNOŚĆ: zginanie, prostowanie, przywodzenie odwodzenie i stabilizacja w stawie biodrowym i kolanowym m. grzebieniasty m. czworogłowy uda m. przywodziciel długi m. smukły m. krawiecki m. półścięgnisty m. dwugłowy uda m. czworogłowy uda

39 MIĘŚNIE PODUDZIA - GOLENI CZYNNOŚĆ: przywodzenie i odwracanie stopy, prostowanie i zginanie stawu skokowego, dociskanie stopy do podłoża, zginanie stawu kolanowego GRUPA: PRZEDNIA BOCZNA TYLNA m. piszczelowy przedni m. prostownik długi palców m. strzałkowy trzeci m. brzuchaty łydki m. płaszczkowaty m. prostownik długi palucha m. brzuchaty łydki + m. płaszczkowaty mięsień trójgłowy łydki ścięgno Achillesa

40 MIĘŚNIE STOPY CZĘŚĆ PODESZWOWA: mm. palucha (odwodziciel, zginacz, przywodziciel) mm. palca małego (odwodziciel, zginacz, przeciwstawiacz) mm. środkowe (zginacz krótki palców, mm. glistowate, mm. międzykostne) CZĘŚĆ GRZBIETOWA: m. prostownik krótki palców, m. prostownik krótki palucha m. przywodziciel palucha mm. prostowniki stopy m. odwodziciel palca małego m. odwodziciel palucha m. zginacz krótki palców

41 Dziękuję za uwagę