Tablica 18. Głowa szyja tułów. 18 Mięśnie właściwe (głębokie) grzbietu ( ryc , , 2.96) I Pasmo boczne

Transkrypt

1 Tablica 18 Głowa szyja tułów 18 Mięśnie właściwe (głębokie) grzbietu ( ryc , , 2.96) I Pasmo Pasmo mięśni właściwych grzbietu pokrywa w odcinku szyjnym i lędźwiowym pasmo przyśrodkowe, więc określa się je mianem powierzchownej warstwy mięśni głębokich grzbietu. Należą do nich przebiegające pionowo wiązki mięśniowe mięśnia biodrowo-żebrowego, mięśnia najdłuższego oraz mięśni międzypoprzecznych. Skośnie ku górze (kolcowo-poprzecznie) przebiegają rozbieżnie mięśnie płatowate. Mięśnie dźwigacze żeber przebiegają skośnie ku bokowi i dołowi w kierunku żeber. a Układ krzyżowo-kolcowy Mięsień biodrowo-żebrowy lędźwi (m. iliocostalis lumborum) Gałęzie tylne nn. lędźwiowych P.: wspólnie z mięśniem najdłuższym klatki piersiowej od: wyrostków kolczystych kręgów lędźwiowych, powierzchni grzbietowej kości krzyżowej, tylna jedna trzecia grzebienia biodrowego, powięź piersiowo-lędźwiowa K.: kąty żeber od 12. do 5. Mięsień biodrowo-żebrowy klatki piersiowej (m. iliocostalis thoracis) Gałęzie tylne nn. piersiowych P.: żebra od 12. do 7., przyśrodkowo od kątów żeber K.: kąty żeber od (6.) 7. do 1. Mięsień biodrowo-żebrowy szyi (m. iliocostalis cervicis) Gałęzie tylne nn. szyjnych P.: żebra od 7. do (4.) 3., przyśrodkowo od kątów żeber K.: guzki tylne wyrostków poprzecznych kręgów szyjnych od 6. do (4.) 3. ; 22

2 Kończyna górna kończyna dolna nerwy czaszkowe Tablica 18 Mięsień najdłuższy klatki piersiowej (m. longissimus thoracis) P.: wyrostki kolczyste kręgów lędźwiowych, powierzchnia grzbietowa kości krzyżowej, często wyrostki suteczkowate 2. i 1. kręgu lędźwiowego, jak również wyrostki poprzeczne 12. do 6. kręgów piersiowych K.: przyśrodkowa część: wyrostek suteczkowaty 5. kręgu lędźwiowego, wyrostki dodatkowe, 4. do 1. kręgów lędźwiowych, wyrostki poprzeczne kręgów piersiowych boczna część: blaszka głęboka powięzi piersiowo-lędźwiowej, od 12. do 2. żebra przyśrodkowo od kątów żeber, Mięsień najdłuższy szyi (m. longissimus cervicis) P.: wyrostki poprzeczne kręgów piersiowych od 6. do 1. oraz szyjnych od 7. do 3. K.: guzki tylne wyrostków poprzecznych kręgów szyjnych od 5. do 2. Mięsień najdłuższy głowy (m. longissimus capitis) P.: wyrostki poprzeczne kręgów od 3. piersiowego do 3. szyjnego K.: tylny brzeg wyrostka sutkowatego 23

3 Tablica 18 Głowa szyja tułów b Układ międzypoprzeczny Mięśnie międzypoprzeczne lędźwi (mm. intertransversarii laterales lumborum) (w ścisłym znaczeniu ze względu na pochodzenie nie są to mięśnie właściwe grzbietu, lecz są pochodzenia brzusznego) Gałęzie przednie nerwów rdzeniowych P.: guzowatość biodrowa, wyrostki żebrowe i wyrostki dodatkowe kręgów lędźwiowych od 5. do 1., wyrostek poprzeczny 12. kręgu piersiowego K.: wyrostki żebrowe kręgów lędźwiowych od 5. do 1., guzowatość biodrowa Mięśnie międzypoprzeczne przyśrodkowe lędźwi (mm. intertransversarii mediales lumborum) P.: wyrostki dodatkowe kręgów lędźwiowych od 4. do 1. K.: wyrostki suteczkowate kręgów lędźwiowych od 5. do 2. Mięśnie międzypoprzeczne klatki piersiowej (mm. intertransversarii thoracis) P.: wyrostki poprzeczne kręgów piersiowych od 12. do 10. K.: wyrostek dodatkowy i suteczkowaty 1. kręgu lędźwiowego do poziomu wyrostka poprzecznego 11. kręgu piersiowego Mięśnie międzypoprzeczne tylne szyi (mm. intertransversarii posteriores cervicis) P.: guzki tylne wyrostków poprzecznych kręgów szyjnych od 6. do 1. K.: guzki tylne wyrostków poprzecznych kręgów szyjnych od 7. do 2. Mięśnie międzypoprzeczne przednie szyi (mm. intertransversarii anteriores cervicis) (w ścisłym znaczeniu słowa nie są to mięśnie głębokie, lecz pochodzenia brzusznego) Gałęzie przednie nerwów rdzeniowych P.: guzki przednie wyrostków poprzecznych kręgów szyjnych od 6. do 1. K.: guzki przednie wyrostków poprzecznych kręgów szyjnych od 7. do 2. 24

4 Kończyna górna kończyna dolna nerwy czaszkowe Tablica 18 c Układ kolcowo-poprzeczny Mięsień płatowaty szyi (m. splenius cervicis) szyjnych P.: wyrostki kolczyste kręgów od 3. piersiowego do 6. szyjnego, więzadło nadkolcowe K.: guzki tylne wyrostków poprzecznych kręgów szyjnych od (3.) 2. do 1., rotacja kręgosłupa szyjnego i głowy w swoją stronę kręgosłupa szyjnego Mięsień płatowaty głowy (m. splenius capitis) Gałęzie tylne nerwów szyjnych P.: wyrostki kolczyste kręgów szyjnych od 3. do 7., więzadło karkowe K.: wyrostek sutkowaty (kresa karkowa górna), rotacja kręgosłupa szyjnego i głowy w swoją stronę kręgosłupa szyjnego d Mięśnie dźwigacze żeber Mięśnie dźwigacze żeber (mm. levatores costarum) (mięśnie dźwigacze żeber długie na swym przebiegu omijają jedno żebro, a mięśnie dźwigacze żeber krótkie przyczepiają się do sąsiedniego dolnego żebra) Gałęzie tylne nerwu rdzeniowego szyjnego [C8] oraz nn. rdzeniowych piersiowych [Th1 Th10] P.: wyrostki poprzeczne kręgów od 9. piersiowego do 7. szyjnego K.: żebra od 12. do 1., bocznie od kątów żeber Cz.: unoszenie żeber, zginanie i obrót kręgosłupa 25

5 Tablica 18 Głowa szyja tułów II Pasmo przyśrodkowe Pasmo przyśrodkowe głębokich mięśni grzbietu w odcinku szyjnym i lędźwiowym położone jest pod pasmem bocznym i określane jest również jako warstwa głęboka mięśni właściwych grzbietu. Należą do nich przebiegające pionowo pasma mięśniowe mięśni międzykolcowych oraz mięsień kolcowy. Skośnie ku górze i przyśrodkowo zbiegają się (poprzeczno-kolcowe) mięśnie skręcające, mięśnie wielodzielne oraz mięsień półkolcowy. a Układ kolcowy Mięśnie międzykolcowe lędźwi (mm. interspinales lumborum) P.: wyrostki kolczyste kręgów lędźwiowych od 5. do 1. K.: górny brzeg grzebienia krzyżowego pośrodkowego, wyrostki kolczyste kręgów lędźwiowych od 5. do 2. Cz.: segmentowe prostowanie Mięśnie międzykolcowe klatki piersiowej (mm. interspinales thoracis) P.: wyrostki kolczyste kręgów piersiowych od (12.) 11. do 2. (1.) K.: wyrostki kolczyste (kręgu lędźwiowego 1.) i kręgów piersiowych od 12. do 3. (2.) Cz.: segmentowe prostowanie Mięśnie międzykolcowe szyi (mm. interspinales cervicis) P.: wyrostki kolczyste kręgów szyjnych od 7. do 2. K.: wyrostki kolczyste od 1. kręgu piersiowego do 3. kręgu szyjnego Cz.: segmentowe prostowanie 26

6 Kończyna górna kończyna dolna nerwy czaszkowe Tablica 18 Mięsień kolcowy klatki piersiowej (m. spinalis thoracis) (w miejscu początkowym jest ściśle związany z mięśniem najdłuższym klatki piersiowej, a w miejscu przyczepu końcowego z mięśniami wielodzielnymi) P.: wyrostki kolczyste kręgów lędźwiowych od (3.) 2., 1. do kręgów piersiowych K.: wyrostki kolczyste kręgów piersiowych od (10.) 9. do 2. Mięsień kolcowy szyi (m. spinalis cervicis) P.: wyrostki kolczyste kręgów piersiowych od (4.) do kręgów szyjnych K.: wyrostki kolczyste kręgów szyjnych od (6.) 5. do 2. Mięsień kolcowy głowy (m. spinalis capitis) (niestały mięsień, przyczep początkowy wspólny z mięśniem półkolcowym) P.: wyrostki kolczyste kręgów piersiowych od do kręgów szyjnych K.: łuska kości potylicznej pomiędzy kresą karkową najwyższą a kresą karkową górną w pobliżu guzowatości potylicznej zewnętrznej 27

7 Tablica 18 Głowa szyja tułów b Układ poprzeczno-kolcowy Mięśnie skręcające (mm. rotatores) (wśród nich wyróżnia się mięśnie skręcające szyi, mięśnie skręcające klatki piersiowej oraz niestale występujące mięśnie skręcające lędźwi. Mięśnie skręcające krótkie przebiegają między sąsiadującymi kręgami, natomiast mięśnie długie omijają jeden kręg). P.: wyrostki suteczkowate kręgów lędźwiowych, wyrostki poprzeczne kręgów piersiowych, wyrostki stawowe dolne kręgów szyjnych K.: nasada wyrostków kolczystych kręgów lędźwiowych od 3. do 1., piersiowych od 12. do 1. oraz szyjnych od 7. do 2. Cz.: skurcz jednostronny: segmentowe zginanie, obrót skurcz obustronny: segmentowe prostowanie Mięśnie wielodzielne (mm. multifidi) (są szczególnie silne w części lędźwiowej kręgosłupa i na przebiegu omijają 2 do 4 kręgów) P.: powierzchnia grzbietowa kości krzyżowej, więzadło krzyżowo-biodrowe tylne, tylna część grzebienia biodrowego, wyrostki suteczkowate kręgów lędźwiowych, wyrostki poprzeczne kręgów piersiowych, wyrostki stawowe dolne kręgów szyjnych od 7. do 4. K.: wyrostki kolczyste kręgów lędźwiowych od 5. do 1., piersiowych od 12. do 1. oraz szyjnych od 7. do 2. Cz.: skurcz jednostronny: segmentowe zginanie, obrót skurcz obustronny: segmentowe prostowanie Mięsień półkolcowy klatki piersiowej (m. semispinalis thoracis) (jego włókna omijają na przebiegu od 5 do 7 kręgów) P.: wyrostki poprzeczne kręgów piersiowych od (12.) 11. do 7. (6.) K.: wyrostki kolczyste kręgów od (4.) 3. piersiowego do 6. szyjnego Cz.: skurcz jednostronny: obrót kręgosłupa i głowy w stronę przeciwną; 28

8 Kończyna górna kończyna dolna nerwy czaszkowe Tablica 18 Mięsień półkolcowy szyi (m. semispinalis cervicis) P.: wyrostki poprzeczne kręgów od (7.) 6. piersiowego do 7. szyjnego K.: wyrostki kolczyste kręgów szyjnych od 6. do 3. Cz.: skurcz jednostronny: obrót kręgosłupa i głowy w stronę przeciwną, zginanie Mięsień półkolcowy głowy (m. semispinalis capitis) P.: wyrostki poprzeczne kręgów od (8.) 7. piersiowego do 3. szyjnego K.: łuska kości potylicznej, pomiędzy kresą karkową najwyższą a kresą karkową górną, blisko linii pośrodkowej Cz.: skurcz jednostronny: obrót kręgosłupa i głowy w stronę przeciwną, zginanie III Mięśnie karku (mięśnie podpotyliczne) ( ryc. 2.77, 2.78, ) Mięsień prosty głowy tylny większy (m. rectus capitis posterior major) Nerw podpotyliczny (gałąź grzbietowa nerwu szyjnego [C1]) P.: wyrostek kolczysty kręgu obrotowego K.: środkowa jedna trzecia kresy karkowej dolnej Cz.: skurcz jednostronny: obraca i zgina głowę w swoją stronę skurcz obustronny: bierze udział w dokładnym ustalaniu pozycji i kinematyki stawów głowy, prostowanie Mięsień prosty głowy tylny mniejszy (m. rectus capitis posterior minor) Nerw podpotyliczny (gałąź grzbietowa nerwu szyjnego [C1]) P.: guzek tylny łuku tylnego kręgu szczytowego K.: przyśrodkowo poniżej kresy karkowej dolnej Cz.: skurcz jednostronny: obraca i zgina głowę w swoją stronę skurcz obustronny: bierze udział w dokładnym ustalaniu pozycji i kinematyki stawów głowy, prostowanie 29