Program edukacji czytelniczo-medialnej realizowany na zajęciach bibliotecznych w roku szkolnym 2009/2010. Opracowanie: Lidia Jabłońska Anna Sprengel

Transkrypt

1 Program edukacji czytelniczo-medialnej realizowany na zajęciach bibliotecznych w roku szkolnym 2009/2010 Opracowanie: Lidia Jabłońska Anna Sprengel

2 Spis treści 1. Wstęp 2. Cele programu 3. Zadania 4. Treści nauczania 5. Osiągnięcia 6. Sposoby oceniania osiągnięć 7. Metody i formy pracy 8. Środki dydaktyczne 9. Ewaluacja programu

3 1. Wstęp Charakterystyka programu Program ów powstał w celu realizacji ścieŝki edukacji czytelniczo medialnej na poziomie szkoły podstawowej. W programie przedstawiono cele kształcenia i wychowania, treści kształcenia, metody i formy pracy, sposoby oceniania osiągnięć, oczekiwane osiągnięcia, wykorzystywane środki dydaktyczne oraz sposób ewaluacji programu. Treści podzielono na sześć poziomów i dostosowano je do umiejętności uczniów na kaŝdym poziomie. UŜytkownicy programu Uczniowie klas I VI Szkoły Podstawowej nr 2 im. Jana Pawła II w Wąbrzeźnie Warunki realizacji programu Zajęcia odbywać się będą w wymiarze dwóch godzin lekcyjnych w roku szkolnym w klasach I, trzech w klasach II V, czterech w klasach VI. 2. Cele programu a) cele kształcenia wspomaganie wszechstronnego harmonijnego rozwoju ucznia, w tym szczególnie umiejętności słuŝących zdobywaniu wiedzy oraz umiejętności działania w róŝnych sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych przygotowanie do odbioru informacji rozpowszechnianych przez media. przygotowanie do samodzielnego poszukiwania informacji i materiałów. przygotowanie do świadomego i odpowiedzialnego korzystania ze środków masowej komunikacji (telewizji, komputerów, prasy itp.). b) cele wychowania kształtowanie u uczniów postaw warunkujących sprawne i odpowiedzialne funkcjonowanie we współczesnym świecie kształtowanie umiejętności pracy zespołowej, budowania więzi międzyludzkich kształtowanie postaw wyraŝających się poszanowaniem zbiorów bibliotecznych, pracy bibliotekarzy 3. Zadania rozbudzanie i rozwijanie potrzeb czytelniczych i informacyjnych związanych z nauką szkolną. utrwalanie nawyków kulturalnego obcowania z ksiąŝką, czasopismem, gazetą, komputerem, radiem, magnetofonem, telewizorem. kształcenie umiejętności samodzielnego korzystania ze zbiorów bibliotecznych, warsztatu informacyjnego biblioteki. rozwijanie indywidualnych zainteresowań i uzdolnień uczniów. rozumienie języka mediów i rozróŝnianie komunikatów medialnych kształtowanie wyobraźni i dostrzeganie róŝnic między fikcją a rzeczywistością w przekazach medialnych. dostrzeganie róŝnorodnych sposobów porozumiewania się ludzi w dziejach historii ludzkości do czasów współczesnych. rozwijanie umiejętności wybierania z ksiąŝek i czasopism informacji interesujących ucznia. kształcenie umiejętności selekcjonowania wiadomości. rozumienie wpływu fikcji w przekazach medialnych na rozwój psychiki dziecka.

4 4. Treści nauczania Wydawnictwa informacyjne. Literatura popularno naukowa. Czasopisma dziecięce i młodzieŝowe. Budowa ksiąŝki. Dzieje pisma, ksiąŝki, prasy i przepisów medialnych. Rodzaje mediów, ich istota i zasady funkcjonowania Podstawowe elementy języka poszczególnych rodzajów mediów. Rodzaje i gatunki przekazów medialnych. Teatr jako źródło przekazów medialnych. Selektywność doboru informacji w środkach masowego przekazu. Stronniczość przekazu. Informacja czy perswazja? Jawne i niejawne funkcje środków masowej komunikacji. 5. Osiągnięcia czytanie dla zdobycia i zaspokojenia potrzeb poznawczych poszukiwanie i wykorzystywanie informacji z encyklopedii, słowników, innych wydawnictw i dokumentów wyszukiwanie materiałów na określony temat za pomocą katalogów i kartotek rozpoznawania elementów języka mediów w róŝnych rodzajach komunikatów rozróŝnianie komunikatów przedstawiających rzeczywistość realną i fikcję posługiwanie się podstawowymi urządzeniami medialnymi umiejętność krytycznej analizy oferty mediów i dokonywania właściwego wyboru w korzystaniu ze środków masowej komunikacji 6. Sposoby oceniania osiągnięć ocena wpisana do dziennika lekcyjnego ocena słowna z motywacją wspólna analiza wykonanej pracy pochwała 7. Metody i formy pracy a) metody wykład dyskusja praca w grupach praca indywidualna b) formy pracy indywidualne i zespołowe wykonywanie zadań związanych z danym tematem tj. wypełnianie kart pracy, wykonanie karty katalogowej, sporządzanie notatek, praca z ksiąŝką praca z czasopismem praca z katalogiem wykonywanie prac plastycznych 8. Środki dydaktyczne ksiąŝki czasopisma słowniki języka polskiego, ortograficzny, wyrazów obcych, encyklopedie karty pracy przygotowane przez nauczyciela plansze poglądowe karty katalogu bibliotecznego

5 9. Ewaluacja programu Ewaluacja programu polegać będzie na: wnioskach nauczyciela prowadzącego zajęcia wynikach zadań domowych ankiet skierowanych do uczniów podsumowujących poziom wiedzy

6 Program edukacji czytelniczej kl. I Cele edukacyjne podstawy programowe Szczegółowe cele kształcenia Osiągnięcia ucznia Procedury osiągania celów TEMAT I Wspomaganie harmonijnego rozwoju ucznia w tym szczególnie umiejętności słuŝących zdobywaniu wiedzy oraz umiejętności działania w róŝnych sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych. 1. Zapoznanie uczniów z regulaminem biblioteki szkolnej, z zasadami zachowania się w bibliotece. 2. Pojęcia: biblioteka, księgarnia, karta ksiąŝki, karta czytelnika. 3. WdraŜanie do korzystania ze zbiorów biblioteki. 1. Zna zasady zachowania się w bibliotece oraz dni i godziny otwarcia biblioteki. 2. Rozumie znaczenie pojęć: biblioteka, księgarnia, karta ksiąŝki, karta czytelnika. 3. Rozumie róŝnice pomiędzy wypoŝyczalnią a czytelnią, księgarnią a biblioteką. 4. Umie rozpoznać ksiąŝkę biblioteczną po jej oznakowaniu. 5. WypoŜyczenie pierwszej ksiąŝeczki. biblioteczna Z wizytą w bibliotece szkolnej II Wspomaganie harmonijnego rozwoju ucznia w tym szczególnie umiejętności słuŝących zdobywaniu wiedzy oraz umiejętności działania w róŝnych sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych. 1.Zapoznanie uczniów z literaturą dla dzieci. 2.Dokonanie próby rozumienia i ilustrowania literatury. 1.Potrafi wymienić tytuł i streścić ilustrowaną przez siebie ksiąŝeczkę. 2.Rozumie treść ksiąŝki i potrafi ją zilustrować. praca indywidualna. Słucham i rysuję ilustrowanie literatury

7 Program edukacji czytelniczej kl. II Cele edukacyjne podstawy programowe Szczegółowe cele kształcenia Osiągnięcia ucznia Procedury osiągania celów TEMAT I Wspomaganie harmonijnego rozwoju ucznia w tym szczególnie umiejętności słuŝących zdobywaniu wiedzy oraz umiejętności działania w róŝnych sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych. 1.Wskazanie moŝliwości czerpania wiedzy z rozmaitych źródeł. 2.Poznanie sposobu odszukiwania haseł. 3.Praktyczne odszukiwanie haseł w encyklopedii i odczytywanie znaczeń. 1.Potrafii podać definicje encyklopedii. 2.Potrafii korzystać z encyklopedii i prawidłowo wyszukiwać hasła. 3.Wie, jakie słowniki i encyklopedie dla dzieci posiada biblioteka szkolna. 4.Potrafi uporządkować wyrazy według alfabetu. biblioteczna Skąd czerpiemy wiedzę. II Wspomaganie harmonijnego rozwoju ucznia w tym szczególnie umiejętności słuŝących zdobywaniu wiedzy oraz umiejętności działania w róŝnych sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych. 1. WdraŜanie do korzystania ze zbiorów biblioteki. 2. Poznanie tytułów czasopism dziecięcych gromadzonych w bibliotece 3. Poznanie elementów budowy czasopisma na przykładzie Świerszczyka 4. Pojęcie czasopismo 1. Potrafi odróŝnić zbiory biblioteki ksiąŝki, czasopisma, zbiory specjalne. 2. Zna elementy budowy czasopisma 3. Rozumie róŝnicę między ksiąŝką a czasopismem. 4. Potrafi wymienić tytuły czasopism dziecięcych. 5. potrafi samodzielnie znaleźć czasopismo na regale i odłoŝyć je na właściwe miejsce biblioteczna Uczeń w czytelni szkolnej budowa czasopisma dziecięcego na przykładzie Świerszczyka

8 III Wspomaganie harmonijnego rozwoju ucznia w tym szczególnie umiejętności słuŝących zdobywaniu wiedzy oraz umiejętności działania w róŝnych sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych. 1.Zapoznanie uczniów z literaturą dla dzieci. 2.Dokonanie próby rozumienia i ilustrowania literatury. 1.Potrafi wymienić tytuł i streścić ilustrowaną przez siebie ksiąŝeczkę. 2.Rozumie treść ksiąŝki i potrafi ją zilustrować. zajęcia indywidualne, język polski. Słucham i rysuję ilustrowanie literatury Program edukacji czytelniczej kl. III Cele edukacyjne podstawy programowe Szczegółowe cele kształcenia Osiągnięcia ucznia Procedury osiągania celów TEMAT I Wspomaganie harmonijnego rozwoju ucznia, w tym szczególnie umiejętności słuŝących zdobywaniu wiedzy oraz umiejętności działania w róŝnych sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych. 1. Porównanie cech fizycznych i układu treści ksiąŝki: okładka, oprawa, obwoluta, trzon ksiąŝki, karta przedtytułowa, karta tytułowa, rozdziały, spis treści, rola ilustracji, oznaczenie kolejności stron, dane o ksiąŝce, waŝne przy jej poszukiwaniu w bibliotece: autor, tytuł. 1. Zna elementy budowy ksiąŝki i karty tytułowej ksiąŝki. 2. Definiuje pojęcia związane z budową ksiąŝki. 3. Rozumie rolę autora i ilustratora w procesie tworzenia ksiąŝki 4. Potrafi odszukać fragment tekstu korzystając ze spisu treści. biblioteczna Budowa ksiąŝki

9 II Wspomaganie harmonijnego rozwoju ucznia, w tym szczególnie umiejętności słuŝących zdobywaniu wiedzy oraz umiejętności działania w róŝnych sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych. 1. Porównanie elementów strony tytułowej ksiąŝki z odpowiadającą jej kartą katalogową. 2. Poznanie celowości i przydatności sporządzania karty katalogowej ksiąŝki 3. Zapoznanie uczniów z katalogiem bibliotecznym wdraŝanie do korzystania z katalogu 4. Ćwiczenia w wyszukiwaniu kart katalogowych encyklopedii i słowników dla najmłodszych czytel. 1. Zna elementy budowy karty Katalogowej i strony tytułowej ksiąŝki. 2. Potrafi odczytać informacje o ksiąŝce z karty katalogowej. 3. Potrafi wskazać katalog biblioteczny i zna jego znaczenie. 4. Potrafi podać zalety karty katalogowej. praca indywidualna, język polski Karta katalogowa a strona tytułowa ksiąŝki.

10 III Wspomaganie harmonijnego rozwoju ucznia w tym szczególnie umiejętności słuŝących zdobywaniu wiedzy oraz umiejętności działania w róŝnych sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych 1.Zapoznanie uczniów z literaturą dla dzieci. 2.Dokonanie próby rozumienia i ilustrowania literatury. 1.Potrafi wymienić tytuł i streścić ilustrowaną przez siebie ksiąŝeczkę. 2.Rozumie treść ksiąŝki i potrafi ją zilustrować. biblioteczna praca indywidualna język polski Słucham i rysuję ilustrowanie literatury Program edukacji czytelniczej i medialnej kl. IV Cele edukacyjne podstawy programowe Szczegółowe cele kształcenia Osiągnięcia ucznia Procedury osiągania celów TEMAT

11 I odbioru informacji rozpowszechnionyc h przez media. 1.WdraŜanie do korzystania ze zbiorów biblioteki szkolnej. 2.Zapoznanie z dziełami księgozbioru biblioteki szkolnej. 3.Zapoznanie uczniów ze zbiorami biblioteki, w tym ze źródłami informacji czasopisma, dokumenty audiowizualne. 4.Definicja media. 5.Ukazanie róŝnych rodzajów mediów jako nośników informacji i ich dostępności w szkolnej bibliotece. 1.Potrafi odróŝnić literaturę piękną od popularno naukowej. 2.Zna zawartość księgozbioru podręcznego. 3.Potrafi odróŝnić materiały piśmiennicze od niepiśmienniczych. 4.Rozpoznaje rodzaje dokumentów gromadzonych w bibliotece. 5.Umie trafić do interesującej go ksiąŝki i innych dokumentów na półce z wolnym dostępem. 6.Potrafi wymienić rodzaje zbiorów medialnych w szkolnej bibliotece. wystawka. Podział księgozbioru. Rodzaje dokumentów gromadzonych w bibliotece szkolnej. II świadomego i odpowiedzialnego korzystania ze środków masowej komunikacji. 1.Definicja media środki masowego przekazu. 2.Ukazanie znaczenia mediów dla ludzi. 3.Zapoznanie z historią mediów. 1.Potrafi zdefiniować określenie media. 2.Potrafi wymienić przykłady mediów i ich znaczenie. 3.Zna historię mediów. j. polski. Media, z których korzystam i dlaczego? III samodzielnego poszukiwania potrzebnych informacji i materiałów. 1. Kształtowanie nawyku korzystania z wydawnictw informacyjnych. 2. Doskonalenie umiejętności posługiwania się encyklopediami i słownikami oraz z właściwym ich doborem przy wyszukiwaniu informacji 3. Kształtowanie umiejętności selekcjonowania i zastosowania ich w określonym celu 1. Potrafi dobrać wydawnictwo informacyjne do wybranej informacji. 2. Potrafi odnaleźć określone informacje w wydawnictwie o układzie alfabetycznym i rzeczowym 3. Potrafi rozszyfrować skróty i znaki, zanotować zwięźle podaną informację j. polski, praca indywidualna. Słowniki, encyklopedie, inne wydawnictwa informacyjne ćwiczenia w wyszukiwaniu informacji.

12 Program edukacji czytelniczej i medialnej kl. V Cele edukacyjne podstawy programowe Szczegółowe cele kształcenia Osiągnięcia ucznia Procedury osiągania celów TEMAT I odbioru informacji rozpowszechnianych przez media. 1. Definicja i znaczenie pojęcia < źródło informacji > 2. Definicja i przykłady < mediów i środków masowego przekazu > 3. Ukazanie róŝnic pomiędzy ksiąŝką a czasopismem. 4. Zapoznanie z przeznaczeniem i formą czasopism. 5. Uświadomienie moŝliwości korzystania z róŝnych źródeł informacji: mediów ksiąŝka, czasopismo, komputer, telewizja. 1. Wie, co to jest źródło informacji. 2. Potrafi zdefiniować określenie <media>. 3. Potrafi wymienić przykłady mediów i ich znaczenie. 4. Wie, do czego słuŝy czasopismo. 5. Potrafi odróŝnić ksiąŝkę od czasopisma. 6. Ma świadomość moŝliwości korzystania z róŝnych źródeł informacji mediów ksiąŝka, czasopismo, komputer, telewizja. 7. Potrafi wymienić rodzaje zbiorów medialnych w szkolnej bibliotece. biblioteczna Czasopismo - źródło aktualnej informacji.

13 II świadomego i odpowiedzialnego korzystania ze środków masowej komunikacji. 1.Definicja i przykłady <mediów środków masowego przekazu>. 2.Uświadomienie przeznaczenia komputera i telewizji słuŝących zarówno nauce jak i rozrywce. 3. Ocena pozytywnych i negatywnych skutków uŝytkowania telewizji i komputera. 1. Zna przeznaczenie mediów komputera i telewizji słuŝących zarówno nauce jak i rozrywce. 2. Potrafi ocenić pozytywne i negatywne skutki uŝytkowania telewizji i komputera. biblioteczna Godzina wychowawcza Telewizja i komputer - pomagają czy szkodzą? III samodzielnego poszukiwania potrzebnych informacji i materiałów. 1. Kształtowanie nawyku korzystania z wydawnictw informacyjnych. 2. Doskonalenie umiejętności posługiwania się encyklopediami i słownikami oraz z właściwym ich doborem przy wyszukiwaniu informacji 3. Kształtowanie umiejętności selekcjonowania i zastosowania ich w określonym celu 1. Potrafi dobrać wydawnictwo informacyjne do wybranej informacji. 2. Potrafi odnaleźć określone informacje w wydawnictwie o układzie alfabetycznym i rzeczowym 3. Potrafi rozszyfrować skróty i znaki, zanotować zwięźle podaną informację biblioteczna j. polski praca indywidualna Program edukacji czytelniczo medialnej kl. VI Słowniki, encyklopedie, inne wydawnictwa informacyjne ćwiczenia w wyszukiwaniu informacji.

14 Cele edukacyjne podstawy programowe Szczegółowe cele kształcenia Osiągnięcia ucznia Procedury osiągania celów TEMAT I świadomego i odpowiedzialnego korzystanie ze środków masowej komunikacji. 1. Uświadomienie niebezpieczeństwa groŝącego ze zbyt długiego oglądania brutalnych filmów i gier komputerowych. 2. Pojęcia <fikcja> i <rzeczywistość>. 3. Wady i zalety mediów elektronicznych. 1. Ma świadomość niebezpieczeństwa groŝącego ze zbyt długiego korzystania z telewizji i komputera. 2. Potrafi odróŝnić fikcję od rzeczywistości. 3. Potrafi ocenić wady i zalety mediów elektronicznych. godzina wychowawcza. Fikcja i rzeczywistość w przekazach medialnych. II odbioru informacji rozpowszechnianych przez media. 1. Przedstawienie skróconej historii teatru, kina i imprez masowych. 2. Uświadomienie wychowawczej roli teatru, kina i imprez masowych. 3. Przemoc i agresja w przekazach medialnych. 1.Potrafi wymienić niektóre fakty z historii teatru, kina i imprez masowych. 2. Ma świadomość wychowawczej roli teatru, kina i imprez masowych. 3. Potrafi ocenić zagroŝenie płynące z przemocy i agresji w przekazach medialnych. godzina wychowawcza. Teatr, kino, imprezy masowe źródło przekazów medialnych. III samodzielnego poszukiwania potrzebnych informacji i materiałów. 1. Kształtowanie nawyku korzystania z wydawnictw informacyjnych. 2. Doskonalenie umiejętności posługiwania się encyklopediami i słownikami 1. Potrafi dobrać wydawnictwo informacyjne do wybranej informacji. 2. Potrafi odnaleźć określone informacje w wydawnictwie o układzie j. polski, praca indywidualna. Słowniki, encyklopedie, inne wydawnictwa informacyjne ćwiczenia w

15 oraz z właściwym ich doborem przy wyszukiwaniu informacji 3. Kształtowanie umiejętności selekcjonowania i zastosowania ich w określonym celu alfabetycznym i rzeczowym 3. Potrafi rozszyfrować skróty i znaki, zanotować zwięźle podaną informację wyszukiwaniu informacji. IV samodzielnego poszukiwania potrzebnych informacji i materiałów. 1. Porównanie elementów strony tytułowej ksiąŝki z odpowiadającą jej kartą katalogową. 2. Poznanie celowości i przydatności sporządzania karty katalogowej ksiąŝki 3. Zapoznanie uczniów z katalogiem bibliotecznym, wdraŝanie do korzystania z katalogu 4. Ćwiczenia w wyszukiwaniu kart katalogowych. 1. Zna elementy budowy karty katalogowej i strony tytułowej ksiąŝki. 2. Potrafi odczytać informacje o ksiąŝce z karty katalogowej. 3. Potrafi wskazać katalog biblioteczny, jego rodzaje i znaczenie. 4. Potrafi korzystać z katalogu bibliotecznego. j. polski, praca indywidualna Katalogi biblioteki szkolnej