Odczynnik diagnostyczny do oznaczania ilościowego in vitro stężenia procentowego hemoglobiny A1c (%HbA1c) metodą kolorymetryczną i turbidymetryczną.

Transkrypt

1 2015/02/11 A93A01274HPL A11A01702 Hemolizat Pentra C200 1 x 110 ml 2 x 21 ml Odczynnik diagnostyczny do oznaczania ilościowego in vitro stężenia procentowego hemoglobiny A1c (%HbA1c) metodą kolorymetryczną i turbidymetryczną. QUAL-QA-TEMP-0846 Rev.9 Wersja aplikacji Dla oznaczeń HbA1c: HBA1 01.xx Dla oznaczeń hemoglobiny całkowitej: THB 01.xx Zastosowanie Odczynnik hemolizy jest dodatkowym odczynnikiem do oznaczania ilościowego w połączeniu z odczynnikiem. Procentowe pomiary HbA1c wykorzystuje się w klinicznym leczeniu cukrzycy, aby ocenić długofalową skuteczność terapii cukrzycowej. Aspekty kliniczne (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7) HbA1c powstaje wskutek nieenzymatycznego wiązania N- końcowego fragmentu łańcucha β hemoglobiny A0. Stężenie HbA1c jest proporcjonalne do stężenia glukozy we krwi i odzwierciedla przeciętne, dzienne stężenie glukozy we krwi w ciągu dwóch ostatnich miesięcy poprzedzających pobranie krwi do analizy. Najnowsze badania wykazują, że regularny pomiar stężenia HbA1c może doprowadzić do zmian w leczeniu cukrzycy, jak również do lepszego sterowania metabolizmem, odzwierciedlającego się w zmniejszonych wartościach stężenia HbA1c. Stosowana obecnie metoda diagnostyczna in vitro pozwala przeprowadzić ilościową analizę stężenia hemoglobiny A1c (HbA1c) we krwi pacjenta, umożliwiającą zdiagnozowanie cukrzycy. Uzyskane tą procedurą wyniki pomiarów można stosować do długofalowej kontroli cukrzycy. Metoda (8) HbA1c stanowi wyrażoną procentowo część całkowitej zawartości hemoglobiny. Aby oznaczyć stężenie THb (hemoglobiny całkowitej) używając metody spektrofotometrii, różne typy hemoglobiny muszą zostać przekształcone w jeden typ o jednolitym spektrum absorpcji. Podstawę do obliczenia stosunku HbA1c/THb stanowi stężenie HbA1c oraz hemoglobiny całkowitej (THb) w µmol próbki, stosunek ten nie może jednak być jedyną podstawą dla diagnozy. Zasada działania (8): Mierzy się stężenie HbA1c oraz hemoglobiny całkowitej, a wskaźnik definiuje się jako procentową zawartość HbA1c. Do oznaczenia zawartości procentowej HbA1c używa się pięciu odczynników: Antibody Reagent (R1) rozcieńczonego odczynnikiem Diluent I (R5), a także odczynników Agglutinator Reagent (R2), Hemolysis Reagent (R3) i Total Hemoglobin Reagent (R4). Próbka krwi pełnej jest ręcznie mieszana z odczynnikiem hemolizy Hemolysis Reagent (R3) w proporcji 1 objętości próbki na 50 objętości współczynnika R3: Erytrocyty są poddawane lizie, zaś łańcuch hemoglobiny jest hydrolizowany przy pomocy proteaz wchodzących w skład odczynnika. Odczynnika Total Hemoglobin Reagent (R4) używa się w celu oznaczenia stężenia hemoglobiny całkowitej. Metoda opiera się na konwersji wszystkich postaci hemoglobiny w zasadową hematynę w roztworze zasadowym niejonowego detergentu, tak jak opisano w pierwszej procedurze opracowanej przez Wolf i in. Reakcja jest wyzwalana przez dodanie próbki krwi, poddanej uprzednio reakcji z odczynnikiem hemoglobiny całkowitej Total Hemoglobin Reagent (R4), co powoduje 1 / 7

2 zielone zabarwienie roztworu. Przekształcanie różnych typów hemoglobiny w alkaliczną hematynę o zdefiniowanym spektrum absorpcji pozwala obliczyć stężenie hemoglobiny całkowitej. Hemoglobinę mierzy się metodą punktów krańcowych przy długości fali 550 nm. Stężenia hemoglobiny są wprost proporcjonalne do wzrostu obserwowanej absorbancji. Do pomiaru hemoglobiny właściwej HbA1c służy test hamowania aglutynacji cząstek lateksu. Aglutynina (polimer syntetyczny zawierający wiele kopii immunoreaktywnej części HbA1c) powoduje aglutynację cząstek lateksu pokrytych mysimi przeciwciałami monoklonalnymi swoistymi dla hemoglobiny HbA1c. Jeżeli próbka nie zawiera hemoglobiny HbA1c, aglutynina zawarta w odczynniku Agglutinator Reagent (R2) oraz mikrocząstki opłaszczone odczynnikiem Antibody Reagent (R1) ulegną aglutynacji. Aglutynacja powoduje wzrost absorbancji zawiesiny. Obecność hemoglobiny HbA1c w próbce spowalnia szybkość aglutynacji, ponieważ HbA1c konkuruje z odczynnikiem Agglutinator Reagent (R2) w miejscach przyłączania przeciwciał na mikrocząstkach. Im większa ilość hemoglobiny HbA1c w próbce, tym wolniej postępuje aglutynacja. Szybkość reakcji mierzy się przy użyciu absorbancji przy długości fali 550 nm, przy czym szybkość aglutynacji służy do wyliczenia stężenia na podstawie krzywej kalibracji. Następnie, przy użyciu wartości HbA1c i hemoglobiny całkowitej w µmol obliczana jest procentowa zawartość HbA1c. Odczynniki to zestaw wieloodczynnikowy. Zawartość zestawu: Reagent 1: Antibody Reagent Reagent 2: Agglutinator Reagent Reagent 3: Hemolysis Reagent Reagent 4: Total Hemoglobin Reagent Reagent 5: Diluent I 1 x 110 ml 2 x 21 ml Odczynnik Aglutynacji (R2) zawiera: kowalencyjny hapten wiążący polimery; albuminę surowicy bydlęcej; bufor; konserwant; związek powierzchniowo czynny. Odczynnik Hemolizy (R3) zawiera: pepsynę świńską; bufor; konserwant. Ten odczynnik jest także sprzedawany osobno jako produkt o numerze ref. A11A Odczynnik Hemoglobiny Całkowitej (R4) zawiera: wodorotlenek sodu; związek powierzchniowo czynny. Rozcieńczalnik I (R5) zawiera: konserwant; NaCl. należy używać zgodnie z niniejszą ulotką. Producent nie może zagwarantować właściwego działania produktu, jeśli zostanie on użyty w sposób inny od podanego. Postępowanie z preparatem 1. Przygotuj kasetę HbA1c w następujący sposób: a. Zmieszaj 1 część odczynnika przeciwciał Antibody Reagent (R1) z 1 częścią rozcieńczalnika Diluent I (R5) w fiolce MBU o pojemności 100 ml, nr ref.a11a b. Oznacz kasetę specjalnie do tego celu przeznaczoną nalepką z kodem kreskowym (612). c. Przenieś odczynnik roboczy (R1+R5) do 30 ml komory kasety 30/10. d. Ostrożnie zmieszaj odczynnik aglutynacji Agglutinator Reagent (R2), odwracając probówkę, i przelej do 10 ml komory tej samej kasety 30/10. e. Jeżeli odczynnik zawiera pianę, usuń ją za pomocą plastikowej pipety. 2. Przygotuj kasetę HBT w następujący sposób: a. Oznacz kolejną kasetę specjalnie do tego celu przeznaczoną nalepką z kodem kreskowym (613). b. Ostrożnie zmieszaj odczynnik hemoglobiny całkowitej Total Hemoglobin Reagent (R4), odwracając probówkę, i przelej do 30 ml komory kasety 30/10. Przegroda tej kasety o pojemności 10 ml pozostanie niewykorzystana. Odczynnik Przeciwciał (R1) zawiera: cząstki sprzężone z mysimi przeciwciałami HbA1c; albumina surowicy bydlęcej; bufor; związki powierzchniowo czynne; konserwanty. 2 / 7

3 c. Jeżeli odczynnik zawiera pianę, usuń ją za pomocą plastikowej pipety. R2 Nie używana Odczynnik roboczy (R1 + R5) R4 612 HbA1c 613 HBT 3. Umieść kasetę w odpowiedniej komorze odczynnikowej analizatora Pentra C200. Przed użyciem pozwól odczynnikom ustabilizować się przez godzinę w chłodzonej komorze odczynnikowej analizatora Pentra C200. Zarówno próbki, jak i kontrole muszą być rozcieńczone w proporcji 1:51 odczynnikiem hemolizy Hemolysis Reagent (R3). Powoli wymieszaj (tak, aby nie spienić) i zanim wykonasz oznaczenia w analizatorze, odstaw na pięć minut w temperaturze pokojowej. Przykład rozcieńczenia: 6 µl próbek/kontroli µl odczynnika R3 Do pobrania krwi pełnej zaleca się użycie pipety z tłokiem. Uwaga: Oznaczenia należy przeprowadzać z zastosowaniem wskaźnika, nigdy nie wolno przeprowadzać pomiarów HbA1c i THb oddzielnie. Formułę proporcji tworzy się przy zastosowaniu stosunku NGSP (patrz instrukcja obsługi analizatora Pentra C200). Kalibrator Do celów kalibracji należy używać: Cal, nr ref. A11A01703 (wymaga osobnego zakupu) 1 x 8 ml + 5 x 2 ml Hemoglobinę całkowitą kalibruje się przy użyciu kalibratora Cal (CAL 1) według docelowej wartości hemoglobiny całkowitej. Charakterystyki kalibratorów i odczynników nie są zależne od ich serii i poddawane są wewnętrznej kontroli jakości w firmie HORIBA Medical. Do kalibracji metody HbA1c służy kalibrator Cal, pozwalający na sześć poziomów kalibracji HbA1c. Opisane tu procedury kalibracji są zgodne z certyfikacją NGSP/DCCT. Kontrola Do wewnętrznej kontroli jakości należy używać: Control, nr ref. A11A01704 (wymaga osobnego zakupu) Kontrola normalna: 2 x 0,25 ml (liofilizat) Kontrola patologiczna: 2 x 0,25 ml (liofilizat) Oznaczenie kontroli powinno być przeprowadzane raz dziennie i/lub po wykonaniu kalibracji. Częstość przeprowadzania kontroli oraz przedziały ufności powinny być ustalone w oparciu o wytyczne laboratoryjne oraz przepisy obowiązujące w danym kraju. Należy przestrzegać krajowych, regionalnych i lokalnych wytycznych dotyczących materiałów do kontroli jakości. Wynik kontroli musi zawierać się w zdefiniowanych przedziałach ufności. Każde laboratorium powinno wypracować sposób postępowania w przypadku, gdy wyniki wykroczą poza wyznaczone przedziały. Wymagane wyposażenie niewchodzące w skład produktu Zautomatyzowany kliniczny analizator biochemiczny: Pentra C200 Kalibrator: Cal, nr ref. A11A01703 Kontrola: Control, nr ref. A11A01704 Hemolysis Reagent, nr ref. A11A01730, 1 x 110 ml fiolka MBU o pojemności 100 ml, nr ref.a11a01759 Standardowy sprzęt laboratoryjny. Próbka (9) Próbki krwi pełnej w EDTA. Firma HORIBA Medical nie prowadziła testów dla antykoagulantów innych niż wymienione na liście i w związku z tym nie zaleca ich używania dla potrzeb tego oznaczenia. Stabilność (10): W temperaturze C: 3 dni W temperaturze 2-8 C: 8 dni W temperaturze -20 C: 60 dni Zamrożone próbki należy rozmrażać w temperaturze pokojowej, a następnie dokładnie wymieszać przed użyciem. 3 / 7

4 Dokładnie wymieszaj próbki krwi tuż przed wykonaniem oznaczeń, aby mieć pewność co do dokładności wyników pomiaru THb. Analiza nie jest użyteczna w codziennej ocenie poziomu stężenia glukozy i nie należy go stosować jako substytutu domowej metody oznaczania (14). Zakres norm (4, 11, 12, 13, 14, 15) Każde laboratorium powinno wypracować swoje własne zakresy odniesienia. Wartości podane w niniejszej ulotce mają wyłącznie charakter orientacyjny. Każde laboratorium powinno zweryfikować zgodność swoich wartości kalibracyjnych z wartościami referencyjnymi NGSP. Technika ta uzyskała aprobatę NGSP dla stężeń hemoglobiny HbA1c w przedziale 4-6% jako wartości standardowych u osób bez cukrzycy. Według zaleceń ADA (American Diabetes Association), celem terapeutycznym jest utrzymanie tych wartości na poziomie < 7%. Wszystkie uzyskane przez pacjenta wyniki winny jednak być interpretowane w świetle jego całościowych badań klinicznych. Ograniczenia metody (11): U większości pacjentów poziom hemoglobiny zawiera się między 4,4 mmol/l a 14,4 mmol/l. W publikacjach specjalistycznych można jednak wyczytać, że stężenie hemoglobiny u pacjentów z ostrą anemią może wynosić mniej niż 4,4 mmol/l, zaś u pacjentów z policytemią może ono przekraczać 14,4 mmol/l. W przypadku pacjentów wykazujących takie symptomy, u których poziom hemoglobiny wykracza poza zakres pomiaru, oznaczenia powinny być wykonywane inną metodą. Każdy stan organizmu mający wpływ na cykl życia czerwonych krwinek (np. anemia hemolityczna bądź inne choroby hemolityczne, ciąża bądź znaczna utrata krwi...) prowadzi do obniżenia intensywności kontaktu tych komórek z glukozą i w rezultacie do spadku procentowego stężenia hemoglobiny glikowanej (Ghb). Wyniki procentowe Ghb nie są miarodajne w przypadku pacjentów cierpiących na chroniczną utratę krwi i wykazujących wynikłą z tego zmienność długości życia erytrocytów. Obecność hemoglobiny C i S w próbkach może spowodować wzrost oczekiwanych wartości HbA1c. Poza tym, stężenie HbA1c po analizie próbek o wysokim stężeniu hemoglobiny F (> 15%) może być niższe od oczekiwanego. Nie stwierdza się zakłóceń ze strony hemoglobiny karbamylowanej bądź acetylowanej. Analiza nie jest miarodajna w diagnostyce cukrzycy (16, 14). Przechowywanie i stabilność W nieotwieranych bądź otwieranych fiolkach, odczynniki zachowują stabilność do upływu daty ważności podanej na etykiecie, o ile są przechowywane szczelnie zamknięte w oryginalnych opakowaniach w temperaturze 2-8 C oraz chronione przed zanieczyszczeniem. Stabilność odczynnika roboczego (R1+R5): Stabilność odczynnika roboczego (R1+R5) wynosi 60 dni, jeżeli po odtworzeniu jest on przechowywany we fiolce MBU w temperaturze od 2 do 8 C. Postępowanie z odpadami Należy postępować zgodnie z lokalnie obowiązującymi przepisami. Ogólne środki ostrożności a Niniejszy odczynnik jest przeznaczony wyłącznie do profesjonalnej diagnostyki in vitro. Wyłącznie do stosowania z przepisu lekarza. Odczynnik przeciwciał Antibody Reagent (R1): Xi: Produkt drażniący. Ostrzeżenie: Materiał ludzki. Traktować jako potencjalnie zakaźny. Każda jednostka osocza pobrana od pacjentów, użyta do przygotowania niniejszego produktu, została zbadana przy zastosowaniu metody zatwierdzonej przez FDA i w rezultacie tych badań nie stwierdzono w niej obecności HBsAg, HCV ani przeciwciał wirusa HIV 1/2. Ponieważ żadna ze znanych metod analitycznych nie daje całkowitej pewności, że materiał jest wolny od wirusa żółtaczki B, wirusa zespołu nabytego braku odporności (HIV) lub innych patogenów zakaźnych, odczynnik należy traktować tak samo, jak próbki pacjentów, czyli jako materiał jako potencjalnie zakaźny. Należy się z nim obchodzić z należytą ostrożnością zgodnie z zasadami pracy laboratoryjnej (17, 18). S24: Unikać zanieczyszczenia skóry. S37: Nosić odpowiednie rękawice ochronne. R43: Może uczulać w kontakcie ze skórą. a Modyfikacja: modyfikacja opisu ogólnych środków ostrożności. 4 / 7

5 Odczynnik aglutynacji Agglutinator Reagent (R2): Xi: Produkt drażniący. S24: Unikać zanieczyszczenia skóry. S37: Nosić odpowiednie rękawice ochronne. R43: Może uczulać w kontakcie ze skórą. Odczynniki: Antibody Reagent (R1), Agglutinator Reagent (R2), Hemolysis Reagent (R3), Total Hemoglobin Reagent (R4): Unikać zanieczyszczenia oczu, skóry i odzieży. Po pracy z produktem dokładnie umyć ręce wodą. Nie połykać. Rozcieńczalnik I (R5): Xi: Produkt drażniący. R36/38: Działa drażniąco na oczy i skórę. R43: Może uczulać w kontakcie ze skórą. Fiolki odczynnikowe są jednorazowego użytku i należy je utylizować zgodnie z lokalnymi przepisami. Należy uważnie zapoznać się z kartą charakterystyki (MSDS) dołączoną do odczynnika. Nie używać produktu, jeżeli można zaobserwować zmianę jego cech biologicznych, chemicznych lub fizycznych, co wskazuje na jego nieprzydatność do użytku. Użytkownik ma obowiązek sprawdzić, czy niniejszy dokument dotyczy używanego w danym przypadku odczynnika. Wydajność przy użyciu w analizatorze Pentra C200 Dane przedstawione poniżej pochodzą z oznaczeń przeprowadzonych przy użyciu analizatora Pentra C200. Liczba oznaczeń: ok. 270 Stabilność robocza odczynników: Kasety odczynnikowe umieszczone w chłodzonej komorze analizatora Pentra C200 zachowują stabilność przez 42 dni. Objętość próbki (po przetworzeniu): Hb: 27,3 µl/oznaczenie HbA1c: 2,5 µl/oznaczenie Granica oznaczalności: Granicę oznaczalności hemoglobiny całkowitej określa się zgodnie z zaleceniami CLSI (NCCLS), procedura EP17-A (19) i wynosi 1,61 µmol/l (0,42 g/dl). Minimalna granica oznaczalności: Dolną granicę oznaczalności (MIL) dla HbA1c ustala się, wykonując wielokrotne oznaczenie próbek o niskim stężeniu, i wynosi ona 0,19 µmol/l (0,05 g/dl). Dokładność i precyzja: Powtarzalność (precyzja w trakcie pracy urządzenia) Przeprowadzane jest 20 oznaczeń dla 3 próbek o niskim, średnim oraz wysokim stężeniu oraz dla 2 kontroli, zgodnie z zaleceniami procedury Valtec (20). Wartość średnia %HbA1c CV % Próbka kontrolna 1 4,30 1,01 Próbka kontrolna 2 9,77 1,89 Próbka 1 4,62 1,21 Próbka 2 6,31 0,90 Próbka 3 9,87 1,62 Powtarzalność (precyzja całkowita) 3 szt. próbek o niskim, średnim i wysokim stężeniu oraz 2 kontrole są przez 20 dni poddawane podwójnym oznaczeniom (2 serie dziennie), zgodnie z zaleceniami CLSI (NCCLS), procedura EP5-A2 (21). Wartość średnia %HbA1c CV % Próbka kontrolna 1 4,69 2,48 Próbka kontrolna 2 9,73 2,27 Próbka 1 4,59 3,35 Próbka 2 6,82 4,13 Próbka 3 9,11 3,97 Zakres pomiaru metody hemoglobiny całkowitej i HbA1c: Liniowość odczynnika ustala się zgodnie z zaleceniami CLSI (NCCLS), procedura EP6-A (22). Dolna granica liniowości: dla hemoglobiny całkowitej: dla HbA1c: Górna granica liniowości: dla hemoglobiny całkowitej: dla HbA1c: 1,61 µmol/l (0,42 g/dl) 0,19 µmol/l (0,05 g/dl) 90,00 µmol/l (23,72 g/dl) 10,80 µmol/l (2,85 g/dl) Zakres metody hemoglobiny całkowitej, w której stężenie %HbA1c jest dokładne, zawiera się pomiędzy od 10,0 do 80,0 µmol/l (2,64-21,1 g/dl). Oznaczenie potwierdziło zakres pomiaru od od 4,19 do 15,27% hemoglobiny HbA1c. 5 / 7

6 W przypadku stężenia HbA1c przekraczającego najwyższy punkt kalibracji 10,80 µmol/l (2,85 g/dl), próbek nie wolno rozcieńczać. W przypadku, gdy stężenie HbA1c przekracza najwyższy punkt kalibracji, próbek nie wolno rozcieńczać. Istnieje jednak możliwość wyliczenia najniższej wartości stężenia %HbA1c w próbce dzięki uzyskanemu stężeniu THb, co daje wynik: wyższe niż... xxx. Przykład b : Jeżeli stężenie THb wynosi 44,0 µmol/l (11,6 g/dl), to wówczas najniższa wartość %HbA1c w przypadku tej metody wynosi: - w µmol/l: (10,80)/44,00 x 100 = 24,6 %HbA1c (do wyników należy zastosować współczynnik korygujący NGSP = 11,16%). - w g/dl: (2,85)/11,6 x 100 = 24,6 %HbA1c (do wyników należy zastosować współczynnik korygujący NGSP = 11,16%). Wynik %HbA1c dla tej próbki wynosi: powyżej 11,16%. Korelacja: 119 pobrane od pacjenta próbki (krwi pełnej) koreluje się z komercyjnie dostępnym odczynnikiem, służącym jako wzorzec, zgodnie z zaleceniami CLSI (NCCLS), procedura EP9-A2 (23). Wartości zawierały się w zakresie od od 4,2 do 11,9 %HbA1c. Równanie dla otrzymanej linii allometrycznej (24) jest następujące: Y = 1,05 X - 0,60 przy współczynniku korelacji r 2 = 0,9828 Czynniki zakłócające: Triglicerydy: Nie obserwuje się znaczącego wpływu do stężenia Intralipid (świadczącego o lipemii) 7 mmol/l (612,5 mg/dl). Bilirubina Nie obserwuje się znaczącego całkowita: wpływu do 561 µmol/l (32,8 mg/dl). Bilirubina Nie obserwuje się znaczącego bezpośrednia: Kwas askorbinowy: wpływu do 587 µmol/l (34,3 mg/dl). Nie obserwuje się znaczącego wpływu do 3,40 mmol/l (59,8 mg/dl). Niestabilna Brak zakłóceń. hemoglobina: Young podaje także inne ograniczenia, a w szczególności listę leków oraz zmiennych przedanalitycznych, które według obecnego stanu wiedzy wpływają na wyniki tej metody (25, 26). Stabilność kalibracji: Odczynnik jest kalibrowany w dniu 0. Stabilność kalibracji jest kontrolowana przez wykonanie testów na 2 próbkach kontrolnych. Stabilność kalibracji wynosi 14 dni. Uwaga: Ponowną kalibrację odczynnika zaleca się w przypadku zmiany jego serii oraz w przypadku, gdy wyniki kontroli jakości wykroczą poza założony zakres. Współczynnik NGSP c : HbA1c (%) = (3600*({44}/{45})+230)/100 Uwaga: {44} = HBA1 {45} = THB Wskaźnik NGSP podany w niniejszym dokumencie jest wskaźnikiem z dnia utworzenia niniejszej wersji dokumentu. Najnowsza wersja tego dokumentu jest dostępna online pod adresem: Wersja aplikacji: dla oznaczeń HbA1c (HBA1): 01.xx dla oznaczeń hemoglobiny całkowitej (THB): 01.xx Bibliografia 1. Mayer TK, Freedman ZR. Protein glycosylation in diabetes mellitus: A review of laboratory measurements and of their clinical utility. Clin. Chim. Acta (1983) 127: Baynes JW, Bunn HF, Goldstein D, Harris M, Martin DB, Peterson C, Winterhalter K. National Diabetes Group; Report of the expert committee on glycosylated hemoglobin. Diabetes Care (1984) 7: Koenig RJ, Peterson CM, Kilo C, Cerami A, Williamson JR. Hemoglobin A1c as an indicator of the degree of glucose intolerance in diabetes. Diabetes (1976) 25: Nathan DM, Singer DE, Hurxthal K, and Goodson JD. The clinical information value of the glycosylated hemoglobin assay. NE J. Med. (1984) 310: McCarren M. DCCT; and it works: Intensive therapy reduces the risk of diabetic eye, kidney, and nerve disease. Diabetes Forecast (1993): Larsen ML, Horder M, and Mogensen EF. Effect of long-term monitoring of glycosylated hemoglobin levels in insulindependent diabetes mellitus. NE. J. Med. (1990) 323: Nathan DM. Hemoglobin A 1c. Infatuation or the real thing? NE. J. Med. (1990) 323: b Modyfikacja: zmiana przykładu. c Modyfikacja: modyfikacja współczynnika po uzyskaniu nowego certyfikatu NGSP. 6 / 7

7 8. Wolf HU, Lang W, and Zander R. Alkaline haematin D-575, a new tool for the determination of haemoglobin as an alternative to the cyanhaemoglobin method. Clin. Chim. Acta. (1984) 136: Guder WG, Zawta B. The quality of diagnostics samples. Samples: from the patient to the laboratory. 1 st ed. Guder WG, Narayanan S, Zawta B, (WHILEY- VCH, Darmstadt, Germany), (2001): HORIBA Medical Internal studies. 11. Knowles BJ, Haigh WB, and Michaud GC. A monoclonal antibodybased immunoassay for hemoglobin A 1c. Diabetes (1986) 35 (Supplement: 94A). 12. Sacks DB, Carbohydrates, TIETZ Textbook of Clinical Chemistry and Molecular Diagnostics. 4 th Ed., Burtis CA, Ashwood ER, Bruns DE (Elseviers Saunders eds., St Louis, USA), (2006): Goldstein DE, Little RR, Wiedmeyer HM, England JD, McKenzie EM. Glycated hemoglobin: Methodologies and clinical applications Clin. Chem. (1986) 32 (10 Suppl): Burtis CA and Ashwood ER, eds: Tietz Textbook of Clinical Chemistry, 2 nd edition, WB Saunders Company, Philadelphia, PA. (1994): Diabetes Care (2002) 25 (suppl. 1): Ellis G, Diamandis EP, Giesbrecht EE, Daneman D, Allen LC. An automated «high pressure» liquid chromatographic assay for hemoglobin A1c. Clin. Chem. (1984) 30: Occupational Safety and Health Standards: bloodborne pathogens. (29 CFR ). Federal Register July 1, 1998; 6: Council Directive (2000/54/EC). Official Journal of the European Communities. No. L262 from October 17, 2000: Protocols for determination of limits of detection and limits of quantitation. Approved Guideline, CLSI (NCCLS) document EP17-A (2004) 24 (34). 20. Vassault A, Grafmeyer D, Naudin C et al. Protocole de validation de techniques (document B). Ann. Biol. Clin. (1986) 44: Evaluation of Precision Performance of Quantitative Measurement Method. Approved Guideline, CLSI (NCCLS) document EP5-A2 (2004) 24 (25). 22. Evaluation of the Linearity of Quantitative Analytical Methods. Approved Guideline, CLSI (NCCLS) document EP6-A (2003) 23 (16). 23. Method Comparison and Bias Estimation Using Patient Samples. Approved Guideline, 2 nd ed., CLSI (NCCLS) document EP9-A2 (2002) 22 (19). 24. Passing H, Bablock W. A new biometrical procedure for testing the equality of measurements from two different analytical methods. J. Clin. Chem. Clin. Biochem. (1983) 21: Young DS. Effects of Drugs on Clinical Laboratory Tests. 4 th Edition, Washington, DC, AACC Press (1997) 3: Young DS. Effects of Preanalytical Variables on Clinical Laboratory Tests. 2 nd Edition, Washington, DC, AACC Press (1997) 3: / 7

8