_ u.""""" Mod)aI~ w_ hiiid

Transkrypt

1 _ u.""""" Mod)aI~ w_ hiiid.,.iioq ~Chc!ób om. ży.;o--*'ocłl ul. _'8 t Bytom, Ocena rozprawy doktorskiej lek. Klaudiusza Komora pt.,.wptyw wykonywania zawodu lekan:a na długość życia w populacji lekarzy i lekarzy dentystów w Polsce (...) "Śląska Izba Lekarska przeprowadziła badanie długości życia lekarzy. Na podstawie średruej wieku zgonów wyliczono, że lekarze objęci rejestrem żyją przeciętnie 68.1 roku (przy śrcdrucj statystycznej Polaka wynoszącej 70.5 roku) a lekarki żyją przeciętnie 67.3 toku (przy średruej krajowej dla kobiet 78.9). Lekarze z województwa ś ląskiego żyją zatem ponad 2 lata krócej ruż 10m mężczyźni \V Polsce, a lekarki-ponad 11 lat krócej niż statystyczne Polki wykonujące mnc zftwody."(...) (Służba Zdrowia, 2009]. Po\vszechnic wiadomo, że osoby z wykszcałccniem wyższym żyją dluzej od osób slabo wykształconych. Poziom wyksz tałcenia stanowi jeden z najważruejszych czynników różrucującyc h stan zdrowia ludności (WHO 2012), wobec tego należałoby oczekiwać potwierdzenia tej obserwacji w populacji lekarzy. l rzeczywiście, potwierdza się ona w krajach zamożmejszych obserwacjach. (USA, kraje skandynawskie), niestety nie znajduje potwierdzenia w polskich Znając dobrze wamnlo pracy lekarza w Polsce nalezy Jeszcze raz z całą stanowczości podkreślić (ponumo róznych opirui spo łec znych na ten temat) trudne warunki pracy, zmianowość, nadmierną liczba godzin pracy w tygodniu, deficyt snu, nieregularne odżywianie Się, pracę w przewlekłym narażeniu na stres ( codzienne obcowanie ze śmiercią i cierpieniem), odpowiedzialność za życie ludzkie, presję ze strony pacjentów, ich rodzin czasem agresja (słowna, fizyczna), i pr.lcłożonych czy wreszcie konieczllość pogodzenia życia osobistego z praca zawodową Wszystko to wpływa nie tylko na długość zycia ale także i jego jakość. Biorąc (Q wszystko pod uwagę stwierdzam, że temat podjęty przez lek. Klaudiusza Komora Jest ruezwykle aktualny i dotyka bardzo wrażliwych i niezwykle ważnych konsekwencji pracy lekarza.

2 Przedstawiona do oceny praca liczy 53 strony tekstu. Po stronie tytułowej następuję spis treści, mdeks skrótów 1 SpiS rycin. Układ jej jest typowy i składa się ze wstępu zawartego na 12 stronach, kolejno następują rozdziały: założenia i cele pracy (1 strona), materiał i mctody (9 stron) wyniki (16 stron) i dyskusja (15 stron). Pracę kończą wnioski, ograniczenia pracy. po rum następujc spis piśmiennictwa ( 53 pozycje) oraz streszczenia w języku polskim i angielskim. Wstęp pracy stanowi bardzo dobre wprowadzenie do problemu. Jest przejrzysty i dobrze zredagowany. Autor przedstawia w nim charakterystykę populacji lekarzy w Polsce i specyfikę wykonywanego zawodu co ma Istotne znaczenie dla dalszych rozdzl'l.łów pracy. Celem głównym pracy podjętej przez lek. Klaudiusza Komora była: - ocena, czy rodzaj I charaktcr wykonywanego zawodu lekarza i lekarza dentysty ma wpływ na Ich średruą długość zycla w Polsce Autor rakze podjął Się - charakterystyki populacji lekarzy w Polsce ze względu na tytuł zawodowy, płeć I WIek - ocen)' wpływu wykonywania zawodu lekarza na długość życia w porównaruu zresztą społeczcństwa ze względu na pleć -analizy różnic długości życia lekarzy i lekarzy dentystów w zależności od miejsca zamieszkarua POptZCZ przynależność do danej okręgowej izby lekarskiej na podstawie wybranych izb lekarskich omz -porównarua czasu życia w zależności od posiadanej specjalizacji z podziałem na płeć (dla wybntnych najczęstszych specjalizacji) Uwazam, że cele pracy są bardzo ciekawc i ambitne 1 stanowią doskonały początek bardzo Ciekawego I akrualnego projcktu badawczego. Danymt analizowanymt w badaniu były 1) dane demograficzne dla populacji ogólnej, 2) dane dotyczące lekarzy (uzysk..'lile z Centralnego Rejestru Lekarzy), 3) przynależność do poszczególnych okręgowych izb lekarskich i 4) posiadane specjalizacje ( anestezjologia l intensywna terapia, chlrurgia ogólna choroby wewnętrzne, neurologia, ginekologia i polożnicn.vo, pediatria, okulistyka, psychiatria i lekarze bez specjalizacji). W badanym materiale anabzlc porównawczej poddano następujące parametry: -Wiek w momencie zgonu - pleć -ty tul zawodowy ( lekarz/lekarz dentysta) -posiadane specjalizacje i

3 - przynależność do określonej okręgowej izby lekarskiej Zwraca uwagę przejrzyswść I zwięzłość w przedstawieniu przez Autora schematu projektu badawczego a także dokładnie opisane w rozdziale metodyka metody badania ( np. sposób wyliczenia średmego wieku umierających lekarzy/lekarek; wyliczenia średruej oczelowanej długości zyc1a czy obliczerue ilości unuerających lekarzy/lekarek). DowodzI to wrukijwej znajomośc1 tematu oraz specyfiki prowadzonych obliczcń z uwzględrueniem IstrueJących ograruczeń. Uzyskane wyrukl poddano analizie statystycznej wykorzystując adekwatne metody analizy l obltczeń. Wyrukl analtz uznano za znanuenne statystyczrue przy wartości p=o.05. Wyrnk1 przeprowadzonych badań przedstawiono na 13 rycinach i w 9 tabelach. Dyskusja zawarta Jest na t 5 stronach i w rozdziale tym Autor omawi.:\ i obiektywrue dyskutuje uzyskane wyniki badań. Warto zwrócić uwagę, że Autor jest praktykującym internistą/kardiologiem, WIęC ruejako 7. defirucji rozumie specyfikę pracy. Niewątpliwie stanowi to pomoc w interpretacji l dyskusji wyników z jednej strony, z drugiej natomiast stanowi swoiste niebezpieczeństwo subiektywnego podejścia do dyskusji uzyskanych wyników, czego Autorowi na szczęście, udał się uniknąć. Forma dyskusji jest wzorem dużej erudycji oraz bardzo dobrego przygotowania merytorycznego Aulora który potrafi w oparciu o analizę piśmiennictwa i wyniki własne w pełru zrealizować badany problem i praw I dłowo sformułować wniosk- Tym bardziej warte podkreślenia jest, że do rcalizowanego tematu i przeprowadzonej analizy podchodzi w sposób w pelm obiektywny I udaje mu się uniknąć" tabloldyzacjl " wruosków. Rozdział ten oceruam bardzo wysoko. Pracę kollczą cztery Wnioski będące odpowiedzią na postawione wcześniej cele pracy. Autor stwierdza w nich, że leka.rze, lekarze i lekarki dentyści umierają \V późniejszym wieku ruż lekarki, -miejsce zamieszkania ( teren określonej izby lek. uskiej) nie wpływa na średni wiek w momencie zgonu -oraz, że rodzaj wykonywanej specjalizacji ma wplyw na średni wiek w momencie zgonu Piśmiennictwo liczy 53 pozycje i zostało dobrane w sposób właściwy. Warto podkreślić, że zawiera najnowsze doniesienia z zakresu tematu rozprawy w rym 3 prace z 2014 roku i cztery z

4 2014 roku i dwie z 2016 roku i świadczy o ciągłym aktualizowaniu doniesień z piśmienructwa przez Autora. Po mm następują streszczeola w Języku polskim i ang:telskim, które zawierają najwazrnejsze elementy pracy. Wano zwrócić uwagę na stronę 54, na której Autor przedstawia ograruczerua pracy. Śwmdczy to o duzej dojrzałości naukowej z jednej strony, z drugiej zaś o pokorze w w badaolach naukowych I wruoskowaniu. Przed ostateczną publikacja pracy do której mocno Pana Doktora zachęcam warto poprawić cel 4 gdzie" czas życia" lepie) zastąpić długością życia (str 13) Mam wątpliwość, czy cel 1 (str 13) szczegółowy sfonnu!owany jako.. charakterystyka populacji lekarzy w Polsce ze względu na długość zycia, tytuł zawodowy, płeć czy Wiek" Jest celem cz)" metodą badania. \VI dyskusji pracy może warto w przyszłej publikacji poszerzyć rozważania O czy np. rodzaj śwtadczema pracy (zatmdruenia)- umowa o pracę, umowa cywilno-prawna, wpływa na długość zycla, (zatrudruenia w ramach tzw; kontraktu zostały wprowadzone w 2001 roku, a okres analizowany przez Autora pracy to czas od ) \YI pracy zdarzają się określenia potoczne np. (str. 42) " analizując średni wiek w momencie zgonu dla poszczególnych izb lekarskich" czy.. specjalizacje z udowodnionym krótszym czasem życia ( str.44). Dalej, we wnioskach zapewne Autor stwletdza a Ole zauwaza pewne zależności... (wniosek 3) Recenzelll rozurnie, że błędy te wynikają raczej ze swobody plsarua 1 chęci " szybkiego" przekazarua mformacji, tym ruemruej stwierdzenia takie wymagają poprawy. W zakresie piśmiennictwa podając adresy internetowe dane należy uzupełnić datą dostępu (dane zawane w wilr)'nach internetowych podlegają zmtanom) \VI podsumowaniu stwierdzam, że rozprawa lek. spełrua warunki określone w art.13 ust.i ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach l tyrule w z:lkresie sztuki (Dz.U. Nr 65, poz. 595, z późn.zm.) Autor wyknał się umiejętnością planowania i prowadzenia badań naukowych, znajomością wiedzy obadanym przedmiocie, oraz przeprowadził poprawrue rozumowarue naukowe.

5 \VI oparciu o powyższe zwracam się do WysokIej Rady Wydziału Lekarskiego w Zabrzu ŚląskIego Uruwersytetu r-,'iedyczncgo w Katowicach o dopuszczenie lek. Klaudiusza Komora do dalszych etapów przewodu doktorsklego.