Doradztwo edukacyjno-zawodowe w Gimnazjum nr 4 im. Noblistów Polskich w Świdnicy

Transkrypt

1 Doradztwo edukacyjno-zawodowe w Gimnazjum nr 4 im. Noblistów Polskich w Świdnicy Opracował mgr Marcin Kuc Doradca edukacyjno-zawodowy Świdnica, 1 września

2 Temat doradztwa zawodowego staje się coraz bardziej popularny. Szczególnie jeżeli dotyczy on doradztwa edukacyjno-zawodowego prowadzonego w szkołach gimnazjalnych. Jego znaczenie oraz rolę podkreśla coraz więcej wybitnych specjalistów tej dziedziny. W roku 2011 zgodnie z nowym Rozporządzeniem MEN w sprawie pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach, doradztwo staje się jednym z bardzo ważnych elementem, który mają realizować w/w podmioty. Od 2014 roku nasze gimnazjum będzie realizowało działania w zakresie doradztwa edukacyjno-zawodowego dla uczniów klas drugich i trzecich. Warto dodać, iż w większości krajów Unii Europejskiej, w szkołach każdego poziomu nauczania funkcjonują doradcy zawodowi, realizujący specjalne programy orientacji zawodowej. Oczywiście różnią się one metodami i formami realizacji, ale zwykle są określone w ramowych planach nauczania danej szkoły, jednak działania te prowadzone są od wielu lat. Czym jest doradztwo zawodowe? Doradztwo zawodowe to proces pomagania jednostce w poznaniu i wykorzystaniu własnego potencjału edukacyjnego, zawodowego i psychologicznego, tak by osiągnęła ona optymalny poziom zadowolenia z siebie i była jednocześnie społecznie użyteczna Glenys Watt Przewodnicząca Zespołu Komisji Europejskiej. Jakie zadania ma szkolny doradca zawodu? Zadania szkolnego doradcy zawodu reguluje Rozporządzenie MENiS z dnia 7 stycznia 2003r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach, gdzie doradca ma obowiązek: 1. Systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania uczniów na informacje edukacyjne i zawodowe oraz na pomoc w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej. 2. Gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych właściwych dla danego poziomu kształcenia. 3. Wskazywanie uczniom, rodzicom i nauczycielom dodatkowych źródeł informacji na poziomie regionalnym, ogólnokrajowym, europejskim i światowym dotyczących rynku pracy, trendów rozwojowych w świecie zawodów i zatrudnienia, wykorzystania posiadanych talentów i uzdolnień przy wykonywaniu przyszłych zadań zawodowych, instytucji i organizacji wspierających funkcjonowanie osób niepełnosprawnych w życiu codziennym i 2

3 zawodowym, alternatywnych możliwości kształcenia dla uczniów z problemami emocjonalnymi i niedostosowanych społecznie, programów edukacyjnych Unii Europejskiej. 4. Udzielanie indywidualnych porad uczniom i rodzicom. 5. Prowadzenie grupowych zajęć aktywizujących. 6. Koordynowanie działalności informacyjno doradczej prowadzonej przez szkołę. 7. Wspieranie w działaniach doradczych rodziców i nauczycieli. 8. Współpraca z Radą Pedagogiczną z zakresie tworzenia i zapewnienia ciągłości działań wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego. 9. Współpraca z instytucjami wspierającymi wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego. W szkole doradca zawodu pracuje w formie poradnictwa indywidualnego oraz grupowego. Poradnictwo indywidualne jest jedną z form wspierania ludzi w rozwoju ogólnym, na przestrzeni całego życia. Podstawowym zadaniem poradnictwa indywidualnego w szkole jest udzielanie pomocy w zakresie określenia zdolności i zainteresowań ucznia, wyboru kierunku kształcenia z uwzględnieniem jego predyspozycji psychofizycznych. Natomiast poradnictwo grupowe to przede wszystkim warsztaty praktyczne podczas których uczniowie doskonalą umiejętności komunikacyjne, ćwiczą autoprezentację (tzw. umiejętności miękkie), które są niezbędne na obecnym rynku pracy. Dowiadują się podczas mini wykładów jak i gdzie efektywnie poszukiwać pracy, jak tworzyć własne dokumenty aplikacyjne, przechodzą warsztaty komputerowe podczas których otrzymują wiadomości z zakresu wirtualnego rynku pracy i możliwości aplikowania siebie w sieci. Opracowany program jest odpowiedzią na zmieniającą się rzeczywistość edukacyjną i zawodową oraz usystematyzowaniem działań podejmowanych w naszej szkole. Zaplanowane i przedstawione działania zamierzam w przyszłych latach realizować wspólnie wychowawcami poszczególnych klas oraz pedagogiem szkolnym. 3

4 FUNKCJONOWANIE SYSTEMU DORADZTWA EDUKACYJNO - ZAWODOWEGO W GIMNAZJUM NR 4 W ŚWIDNICY Osoby odpowiedzialne za realizację SDEZ Tomasz Całka dyrektor szkoły Marcin Kuc doradca zawodowy Główne założenia Systemu Doradztwa Edukacyjno - Zawodowego wybór zawodu nie jest pojedynczym, świadomym aktem decyzyjnym ale procesem rozwojowym i stanowi sekwencję decyzji podejmowanych na przestrzeni wielu lat życia, preferencje zawodowe wywodzą się z doświadczeń dzieciństwa i rozwijają się wraz z upływem czasu, na wybór zawodu wpływają głównie wartości, czynniki emocjonalne, rodzaj i poziom wykształcenia oraz wpływ środowiska. obejmuje indywidualną i grupową pracę z uczniami, rodzicami i nauczycielami ma charakter planowych działań (działania w ramach SDEZ nie mogą mieć charakteru doraźnego, sporadycznego, niezaplanowanego). koordynowany jest przez szkolnego doradcę zawodowego. System Doradztwa Edukacyjno-Zawodowego działania A. W ramach pracy z nauczycielami (radą pedagogiczną) obejmuje: utworzenie i zapewnienie ciągłości działania wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zgodnie ze statutem szkoły, określenie priorytetów dotyczących orientacji i informacji zawodowej w ramach programu wychowawczego szkoły na każdy rok nauki, określenie priorytetów dotyczących gromadzenia informacji i prowadzenia poradnictwa zawodowego w szkole, realizację działań z zakresu przygotowania uczniów do wyboru drogi zawodowej i roli pracownika, identyfikację potrzeb i dostosowanie oferty edukacyjnej placówki do zmian na rynku pracy, w klasach drugich prowadzenie w szczególności konsultacji indywidualnych z uczniami informowanie zainteresowanych wychowawców o przebiegu rozmów; 4

5 w klasach trzecich prowadzenie konsultacji indywidualnych oraz zajęć grupowych z uwzględnieniem wyjść do placówek edukacyjnych, uczestniczeniu w forach edukacyjnych oraz spotkaniach z pracodawcami informowanie zainteresowanych wychowawców o przebiegu rozmów i warsztatów. B. W ramach pracy z rodzicami obejmuje: prezentację założeń pracy informacyjno-doradczej szkoły na rzecz uczniów, zajęcia służące wspomaganiu rodziców w procesie podejmowania decyzji edukacyjnych i zawodowych przez ich dzieci, włączanie rodziców, jako przedstawicieli różnych zawodów, do działań informacyjnych szkoły, przedstawienie aktualnej i pełnej oferty edukacyjnej, współpraca ze szkołami ponadgimnazjalnymi, gromadzenie, systematyczna aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjno-zawodowej, przedstawienie możliwości zatrudnienia na lokalnym rynku pracy. C. W ramach pracy z uczniami obejmuje: Poznawanie siebie, zawodów, udzielanie informacji edukacyjnej i zawodowej. Autodiagnozę preferencji i zainteresowań zawodowych. Analizę potrzeb rynku pracy i możliwości zatrudnienia na rynku pracy. Indywidualną pracę z uczniami mającymi problemy z wyborem szkoły i zawodu. Pomoc w planowaniu rozwoju zawodowego. Konfrontowanie samooceny uczniów z wymaganiami szkół i zawodów. Pomoc w wyborze i nabywaniu kwalifikacji zawodowych. Pomoc w budowaniu kolejnych etapów rozwoju edukacyjno-zawodowego. Określenie zgodności predyspozycji uczniów. Wskazywanie możliwości kształcenia w systemie pozaświatowym. Poruszanie się na rynku pracy. Przygotowanie do samodzielności w trudnych sytuacjach życiowych: egzamin, poszukiwanie pracy, podjęcie roli pracownika, zmiana zawodu, z adaptacją do nowych warunków, bezrobocie. 5

6 Na realizację SDEZ składa się współpraca 1. Praca szkolnego doradcy zawodowego. 2. Praca nauczycieli, wychowawców, pracowników biblioteki, pedagoga szkolnego, którzy w ramach współpracy ze szkolnym doradcą zawodowym, realizują treści z zakresu doradztwa zawodowego i poradnictwa kariery na lekcjach, np.: godziny z wychowawcą, WOS u, współuczestniczą w realizacji formy doradczej zwanej rynkiem pracy poprzez udział i współorganizowanie wycieczek do instytucji rynku pracy, na targi pracy, organizując spotkania z przedstawicielami zawodów, przedstawicielami uczelni. 6

7 DZIAŁALNOŚĆ SZKOLNEGO DORADCY ZAWODOWEGO Cele działania szkolnego doradcy zawodowego Przygotowanie młodzieży do trafnego wyboru drogi dalszego kształcenia (zawodu) oraz opracowania indywidualnego planu kariery edukacyjnej i zawodowej. Przygotowanie ucznia do radzenia sobie w sytuacjach trudnych, takich jak: bezrobocie, problemy zdrowotne, adaptacja do nowych warunków pracy i mobilności zawodowej. Przygotowanie ucznia do roli pracownika (wolontariusza). Wprowadzenie młodszych uczniów w tematykę doradztwa zawodowego i kształtowanie ich świadomości edukacyjnej i zawodowej. Przygotowanie rodziców do efektywnego wspierania dzieci w podejmowaniu decyzji edukacyjnych i zawodowych. Pomoc wychowawcom w realizacji tematów związanych z wyborem zawodu w ramach godzin wychowawczych. Wspieranie działań szkoły mających na celu optymalny rozwój edukacyjny i zawodowy ucznia. Zadania szkolnego doradcy zawodowego Systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania uczniów na informacje i pomoc w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej. Gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych właściwych dla danego poziomu kształcenia. Wskazywanie osobom zainteresowanym (młodzieży, rodzicom, nauczycielom) źródeł dodatkowej, rzetelnej informacji na poziomie regionalnym, ogólnokrajowym, europejskim na temat: rynku pracy, trendów rozwojowych w świecie zawodów i zatrudnienia, wykorzystania posiadanych uzdolnień i talentów w różnych obszarach świata pracy, instytucji i organizacji wspierających funkcjonowanie osób niepełnosprawnych w życiu codziennym i zawodowym, alternatywnych możliwości kształcenia dla młodzieży z problemami, programów edukacyjnych Unii Europejskiej. Udzielanie indywidualnych porad edukacyjnych i zawodowych uczniom i ich rodzicom. Prowadzenie grupowych zajęć aktywizujących, wspierających uczniów w świadomym planowaniu kariery i podjęciu roli zawodowej poprzez przygotowanie ich do aktywnego poszukiwania pracy, prezentowania się na rynku pracy oraz wyposażenie ich w wiedzę na temat reguł i trendów rządzących rynkiem pracy. 7

8 Kierowanie w sprawach trudnych, do specjalistów: doradców zawodowych w poradniach psychologiczno-pedagogicznych i urzędach pracy, lekarzy itp. Koordynowanie działalności informacyjno doradczej szkoły. Wspieranie rodziców i nauczycieli w działaniach doradczych poprzez organizowanie spotkań szkoleniowo-informacyjnych, udostępnianie im informacji i materiałów do pracy z uczniami itp. Współpraca z Radą Pedagogiczną w zakresie: tworzenia i zapewnienia ciągłości działań wewnątrzszkolnego systemu doradztwa, zgodnie ze statutem szkoły, realizacji zadań z zakresu przygotowania uczniów do wyboru drogi zawodowej. Systematyczne podnoszenie własnych kwalifikacji. Wzbogacanie warsztatu pracy o nowoczesne środki przekazu informacji (internet, CD, wideo itp.) oraz udostępnianie ich osobom zainteresowanym. Prowadzenie odpowiedniej dokumentacji udzielanych porad i osób korzystających z usług doradcy zawodowego, sporządzanie sprawozdań z prowadzonej działalności. Współpraca z instytucjami wspierającymi wewnątrzszkolny system doradztwa: kuratoria oświaty, centra informacji i planowania kariery zawodowej, poradnie psychologiczno pedagogiczne, powiatowe urzędy pracy, przedstawiciele organizacji zrzeszających pracodawców itp. Korzyści wynikające z działalności szkolnego doradcy zawodowego Dla indywidualnych odbiorców: Dostęp do informacji zawodowej dla uczniów, nauczycieli oraz rodziców w szczególności aktualnej oferty edukacyjnej szkół ponadgimnazjalnych. Poszerzanie edukacyjnych i zawodowych perspektyw uczniów. Świadome, trafniejsze decyzje edukacyjne i zawodowe. Ułatwienie wejścia na rynek pracy dzięki poznaniu procedur pozyskiwania i utrzymania pracy. Świadomość możliwości zmian w zaplanowanej karierze zawodowej. Mniej niepowodzeń szkolnych, zniechęcenia, porzucania szkoły a potem pracy, jako konsekwencji niewłaściwych wyborów. Dla szkoły: Realizacja zobowiązań wynikających z ustawy i dotyczących "przygotowania uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia". 8

9 Utworzenie na terenie szkoły bazy informacji edukacyjnej i zawodowej oraz zapewnienie jej systematycznej aktualizacji (Ośrodek Kariery s.013). Dla państwa i władz lokalnych: Zwiększenie świadomości społecznej dotyczącej konieczności racjonalnego planowania rozwoju zawodowego przez jednostki. Podejmowanie właściwych decyzji, efektywnie przeciwdziałających bezrobociu. Zapewnienie powszechności i dostępności usług doradczych zalecanych przez Komisję Unii Europejskiej. Dla pracodawców: Zwiększenie szansy znalezienia odpowiednio przygotowanych kandydatów świadomych oczekiwań rynku pracy. 9

10 REALIZACJA ZADAŃ SZKOLNEGO DORADCY ZAWODOWEGO W RAMACH SDEZ Podstawa realizacji zadań doradcy Szkolny doradca zawodowy realizuje zadania na podstawie, zatwierdzonego przez Dyrektora szkoły planu pracy doradcy zawodowego na dany rok szkolny. Wyznacznikiem opracowywania planu pracy z uczniami, rodzicami i Radą Pedagogiczną są: Założenia SDEZ. Czas pracy szkolnego doradcy zawodowego. Aktywność i zaangażowanie uczniów. Możliwości organizacyjne. Dostępna baza i zaplecze merytoryczne. Liczebność beneficjentów działań doradczych. Możliwość współpracy i integracji działań doradczych z przedstawicielami Rady Pedagogicznej. Możliwość i skala współpracy z instytucjami rynku pracy, szkołami ponadgimnazjalnymi. Formy działań realizowanych w ramach SDEZ, których adresatami mogą być uczniowie, rodzice, nauczyciele, środowisko lokalne (instytucje rynku pracy, zakłady pracy, i in.). Informacja edukacyjno zawodowa (gromadzenie i udostępnianie informacji edukacyjnozawodowej /o zawodach, o rynku pracy, o możliwościach kształcenia i zatrudnienia, o planach rekrutacyjnych lokalnych uczelni/ w postaci prasy, informatorów, programów multimedialnych, tworzenie multimedialnych centrów informacji z dostępem do Internetu), Krzewienie samodzielnego pozyskiwania informacji (korzystanie z portali dotyczących rynku pracy, programów multimedialnych do samobadania, informatorów, ulotek, broszur, itp.). Poradnictwo indywidualne (porady i informacje zawodowe, diagnoza zdolności i predyspozycji). Poradnictwo grupowe - zespołowe, warsztatowe sesje doradcze (zajęcia warsztatowe służące wyposażeniu młodzieży w zasób wiedzy i umiejętności dotyczących np. poszukiwania pracy, samozatrudnienia, umiejętności interpersonalnych, planowania kariery zawodowej i innych; warsztaty dla nauczycieli służące doskonaleniu umiejętności doradczych ). Rynek edukacyjny i pracy - wizyty studyjne w szkołach ponadgimnazjalnych, obserwacje, wizyty w zakładach pracy, uczniowski wolontariat (spotkania z absolwentami, którzy 10

11 osiągnęli sukces zawodowy /promowanie dobrych wzorców/, spotkania z przedstawicielami różnych zawodów /zgodnie ze specyfiką kierunków kształcenia w szkole/, spotkania z przedstawicielami lokalnych firm, pracodawców i stowarzyszeń pracodawców /praktyki zawodowe, oczekiwania pracodawców, lokalny rynek zatrudnienia/, targi pracy, targi edukacyjne, zakłady pracy, instytucje rynku pracy, uczelnie wyższe, biura doradztwa personalnego i inne). Badania /diagnoza/ zapotrzebowania na działania doradcze prowadzone w szkole. Sposoby realizacji działań doradczych Działania doradcze realizowane są na zasadzie dobrowolności uczestnictwa w ramach: Dyżuru doradcy zawodowego - doradztwo indywidualne konsultacje w klasach drugich i trzecich. Lekcji wychowawczych lub warsztatów doradczych prowadzonych przez doradcę zawodowego w klasach trzecich. Zastępstw na lekcjach przedmiotowych. Wycieczek zawodowych i wizyt studyjnych w szkołach ponadgimnazjalnych. 11

12 WYPOSAŻENIE WARSZTAT PRACY DORADCY ZAWODOWEGO Zgodnie ze wskazaniami jakie podaje literatura, gabinet doradcy zawodowego powinien zawierać: Komputer z dostępem do Internetu. Czasopisma Perspektywy, Cogito, dodatek do Gazety Wyborczej praca. Informator o szkołach ponadgimnazjalnych opracowanie własne. Materiały informacyjne, foldery o szkołach ponadgimnazjalnych. Poradniki, książki z zakresu poradnictwa i planowania kariery zawodowej. Broszury, ulotki o zawodach, informator o zawodach. Filmy o zawodach. Filmy instruktażowe Autoprezentacja, Lider jak przewodzić ludziom, Mowa ciała czyli komunikacja niewerbalna, Jak pokonać stres?, Rozmowa kwalifikacyjna. Multimedialne programy komputerowe Piramida Kariery, Absolwent szukam pracy, Absolwent działam skutecznie, Absolwent zakładam firmę, Planer kariery. Prezentacje multimedialne. Scenariusze zajęć. Kwestionariusze zainteresowań, uzdolnień przedsiębiorczych i inne. Do tego celu w sierpniu 2014r. zmodernizowana została i dostosowana do potrzeb sala 013, w której prowadzone będą specjalistyczne zajęcia z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej i doradztwa zawodowego. W gabinecie znajdują się: stanowiska do pracy indywidualnej i grupowej; stanowisko komputerowe, gdzie odbywają się ćwiczenia terapeutyczne oraz testy z doradztwa zawodowego; ćwiczeniowa tablica ścienna; specjalistyczne pomoce terapeutyczne min. licencjonowane programy komputerowe, testy predyspozycji zawodowych, gry terapeutyczne, plansze; arkusze, testy, kwestionariusze i ankiety doradcze, bogato wyposażona biblioteczka pedagogiczno-psychologiczna. 12

13 SYSTEM DORADZTWA EDUKACYJNO-ZAWODOWEGO TEMATYKA ZAJĘĆ WARSZTATÓW - tematy mogą być wykorzystane przez wychowawców klas - KLASA II 1. Dobrze cię znam-integracja grupy. Moje słabe i silne strony charakteru. 2. Wiem, umiem, jak/jaki jestem. Zainteresowania a moje predyspozycje zawodowe. 3. Lubię, potrafię, chcę. 4. Hierarchia wartości. 5. Moja kariera marzenia do spełnienia. Czynniki planowania kariery. 6. Moja ścieżka edukacyjno-zawodowa. 7. Tworzenie indywidualnych planów działania jako sposobu zarządzania przyszłością. 8. Poznaję zawody. 100 zawodów przyszłości. KLASA III 1. Poznaję zawody. 100 zawodów przyszłości. Świat zawodów, a potrzeby lokalnego rynku pracy. 2. Jak planować zbuduj swoją strategię sukcesu. Moja ścieżka edukacyjno-zawodowa. 3. Hierarchia wartości. 4. Tworzenie indywidualnych planów działania jako sposobu zarządzania przyszłością. 5. Niebawem egzamin gimnazjalny - jak pokonać stres? 6. Redagowanie dokumentów aplikacyjnych: życiorys, list motywacyjny, podanie. 7. Jak skutecznie przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej? Czyli o mocy pierwszego wrażenia. 8. Chcę uczyć się dalej, ale co? Gdzie szukać? Jak wybierać? Oferta rekrutacyjna w regionie. 13

14 PLAN PRACY rok szkolny 2014/2015 Lp. Działanie Termin Uwagi 1 Dyżur doradczy konsultacje indywidualne w tym wykonywanie testów predyspozycji i zainteresowań zawodowych, testów zawodoznawczych, multimedialnych testów psychologiczno-zawodowych, opracowywanie z uczniem indywidualnej ścieżki rozwoju edukacyjnego na bieżąco harmonogram w załączniku nr 1 2 Warsztaty doradcze podczas godzin wychowawczych realizacja tematyki zajęć wg SDEZ - prowadzenie zajęć grupowych z wykorzystaniem technik i metod psychoedukacyjnych na bieżąco w wyznaczonych przez Dyrekcję terminach i klasach 3 Doraźne zastępstwa na bieżąco zgodnie z potrzebami odpowiedzialna dyrekcja 4 Opracowanie i publikacja oferty edukacyjnej szkół ponadgimnazjalnych z rejonu II semestr 5 Organizacja wizyt studyjnych w szkołach ponadgimnazjalnych zgodnych z zainteresowaniami uczniów na bieżąco 6 Organizacja wizyt studyjnych w zakładach pracy zgodnych z zainteresowaniami uczniów w tym uczestnictwo w targach pracy i targach edukacyjnych na bieżąco 7 Prowadzenie multimedialnej strony z zakresu doradztwa zawodowego zakładka na szkolnej stronie internetowej lub FB na bieżąco Współpraca z Magdaleną Werner 8 Przeprowadzenie dla rodziców/opiekunów i uczniów warsztatów doradczych w ramach Świadomych wyborów uczniów G4 II semestr podczas zebrań z rodzicami. 9 Współorganizowanie drzwi otwartych szkoły aktywne uczestnictwo w promocji szkoły II semestr 10 Podnoszenie kwalifikacji zawodowych z zakresu doradztwa zawodowego kursy, szkolenia, poszukiwanie materiałów, wymiana doświadczeń na bieżąco w zależności od możliwości finansowych i organizacyjnych. 14

15 Załącznik nr 1 Godziny pracy doradcy zawodowego s.013 Poniedziałek Wtorek Środa Piątek 7,30-9,40 10,45-13,50 12,40-14,30 7,30-9,40 11,45-12,30 Konsultacje indywidualne klas II i III Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek 0 indyw.potrz indyw.potrz 1 2A,2B,2C,3A, 3B, 3C, 3D 2C, 3A, 3B 2 2C,2D, 3A, 3C 2B, 3A, 3D 3 4 2D, 2C, 3A 5 2B, 3B, 3C 2B, 2C, 3B, 3C 6 2C, 3B, 3C 3A, 3B, 3C 7 3A 2A, 2C, 3A, 3B, 3C, 3D 8 2B, 2C, 2D, 3B, 3C Zajęcia warsztatowe klas III 0 Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek 1 3B grupowe 3C dz. grupowe 2 3C dz. grupowe B grupowe 7 3A i D grupowe 8 15