POLITYKA OPEN ACCESS I OPEN RESEARCH DATA. mgr Magdalena Szuflita-Żurawska Sekcja Informacji Naukowo Technicznej Biblioteka Politechniki Gdańskiej

Transkrypt

1 POLITYKA OPEN ACCESS I OPEN RESEARCH DATA mgr Magdalena Szuflita-Żurawska Sekcja Informacji Naukowo Technicznej Biblioteka Politechniki Gdańskiej

2 Podsumowanie i przegląd polityki Komisji Europejskiej względem Open Access i Open Research Data - aktualności i proponowane kierunki zmian Agenda Z programu pilotażowego (FP7) do mandatu Open Access (Horyzont 2020) Open Access jako model publikacji Polityka Open Access w Komisji Europejskiej Green/Gold Open Access model Czasopisma / wydawnictwa Open Access Repozytoria Licencje Creative Commons i elementy prawa autorskiego Przerwa kawowa Open Research Data Pilot w Horyzont 2020 Co to jest Open Research Data? Zmiany dotyczące Open Data w 2017r. Opcje rezygnacji z programu Typy i zasady umieszczania danych badawczych Data management Plan w Horizon 2020

3 Otwarty Dostęp / Open Access Publikacje w Open Access (OA, Otwarty Dostęp) mają postać cyfrową. Są one dostępne online oraz bezpłatne i wolne od większości ograniczeń prawnoautorskich i licencyjnych. OA to także ruch o charakterze globalnym, skupiający wiele grup użytkowników takich jak naukowcy, studenci, bibliotekarze, pracownicy kultury czy wydawcy.

4 Otwarty Dostęp / Open Access Definicja i założenia OA zostały opracowane w trzech dokumentach (BBB definition): 1. Deklaracja Budapesztańska (Budapest Open Access Initiative, luty 2002 r.); 2. Deklaracja z Bethesda (Bethesda Statement on Open Access Publishing, czerwiec 2003 r.); 3. Deklaracja Berlińska Bethesda Statement on Open Access Publishing, czerwiec 2003 r.). Inne deklaracje i stanowiska - n_support_of_oa

5 Otwarty Dostęp / Open Access Otwarty dostęp gratis (Gratis OA) Usuwa jedynie barierę cenową czyli gwarantuje brak opłat dla użytkownika, ale np. nie usuwa barier z koniecznością zdobywania zgody autora. Otwarty dostęp libre (Libre OA) Brak opłat oraz brak pewnych ograniczeń prawnoautorskich oraz licencyjnych. Dozwolony użytek (z ang. fair use) polega na zezwoleniu na korzystanie z utworu już wcześniej rozpowszechnionego, bez konieczności ubiegania się o zgodę autora, pod ściśle określonymi warunkami ( definicja dozwolnego użytku może różnić się w poszczególnych państwach). Nie obejmuje on wszystkich sposobów i możliwości wykorzystania utworu.

6 Otwarty Dostęp / Open Access Wszystkie trzy dokumenty postulują usunięcie barier cenowych; Uwzględniają likwidację przeszkód związanych z uzyskaniem zgody na udostępnianie w OA; Dopuszczają co najmniej jedno ograniczenie, które dotyczy wolności użytkownika czyli zobowiązanie się do UZNANIA AUTORSTWA utworu; Wszystkie trzy dokumenty wykraczają poza gratis OA i uwzględniają libre OA.

7 Komisja Europejska Proponuje prawodawstwa UE i jej procesy legislacyjne Zachęca państwa członkowskie do działania, także w ramach organizacji finansujących (Funding agency) Ułatwia dostęp do badań naukowych (polityka, infrastruktura) Finansuje badania

8 Kierunki rozwoju (Polska) Październik 2015 MNiSW Szerszy dostęp do prac naukowych i wyników badań - nowy program MNiSW - Dokument prezentuje założenia polityki otwartego dostępu oraz zalecenia dotyczące wprowadzania otwartego dostępu do publikacji i wyników badań naukowych przez podmioty finansujące badania (NCN, NCBR, MNiSW), jednostki naukowe, uczelnie i wydawców.

9 Kierunki rozwoju (MNiSW) Otwarte udostępnienie publikacji naukowych dotyczy ostatecznych wersji wydawcy lub ostatecznych wersji autorskich utworów opublikowanych w formie artykułu w recenzowanym czasopiśmie naukowym lub w formie monografii ( ). Zaleca się zapewnienie otwartego dostępu do publikacji jak najszybciej, najlepiej natychmiast, lecz nie później niż po upływie sześciu miesięcy od daty jej opublikowania (dwunastu miesięcy w przypadku nauk społecznych i humanistycznych).

10 Open Access w Horizon mandat Otwarty dostęp do recenzowanych publikacji naukowych został wprowadzony jako podstawowa zasada w Horyzont 2020 i jest opisany w rozporządzeniu i zasadach uczestnictwa, jak również poprzez odpowiednie zapisy w umowie o dotację (Horizon 2020 Annotated Model Grant Agreement październik 2015 strony: ). nual/amga/h2020-amga_en.pdf

11 Open Access w Horizon 2020 KTO? wszyscy beneficjenci programu Jakie materiały deponować: Ostateczna wersja wydawcy wraz ze zmianami i formatowaniem; Post-print artykułu po recenzji (formatowanie autorskie według wytycznych polityki wydawniczej czasopisma/wydawcy). Dwa modele Open Access są akceptowalne: Green Open Access i Gold Open Access.

12 Open Access w Horizon 2020 Beneficjenci są także zobowiązani do udostępnienia w Open Access metadanych bibiliograficznych, w odpowiednim standardzie: terminologia["european Union (EU)" and "Horizon 2020"]["Euratom" and Euratom research and training programme "]; Nazwa projektu, akronim, numer grantu; Data publikacji, długośc embargo, numer DOI

13 Wyniki badań (artykuł naukowy.) PUBLIKACJA Article Processing Charge (APC) opłata za publikację jeśli potrzeba Gold OA W niektórych dyscyplinach naukowych, np. fizyka lub ekonomia, publikuje się preprinty artykułow Publikacja w czasopiśmie zamkniętym Publikacja w czasopiśmie OA lub w czasopiśmie hybrydowym (zapewniającym opcję OA) Green OA Szukamy repozytorium; możliwe embargo Deponujemy publikację w repozytorium

14 Preprint i Postprint artykułu Mogą występować różnice w definnicjach, ale najbardziej ogólnie przyjmuje się: preprint - wersja artykułu przed recenzją naukową (peer-review) postprint po recenzji naukowej. Jeżeli chodzi o zawartość, postprinty odpowiadają więc opublikowanym artykułom. Mogą się od nich różnić formą, ponieważ wydawcy często zastrzegają sobie prawa do składu i formatowania tekstu.

15 Publikacja Droga złota OA (czasopisma) Artykuł naukowy Publikacja Article Processing Charge (APC) jeśli jest wymagana; koszt ponosi autor Czasopismo Otwarte bez APC Czasopisma otwarte oraz hybrydowe (zapewniające opcję publikowania w modelu OA na wskazanej licencji) Natychmiastowy OA zapewniony przez Wydawcę

16 Article Processing Charge (APC) przykłady Taylor & Francis - 1,788 2,150 $2,950 (excluding tax), mogą występować odstępstwa; Elsevier lista APC Wiley lista APC Springer program Springer Open Choice, APC dostępne na stronach poszczególnych czasopism np. Journal of Cloud Computing - 575/$905/ 735; Robotics and Biomimetics 785/$1230/ 1000; Annals of Intensive Care 1255/$1965/ 1600 PLOS lista APC

17 Gold Open Access Model złoty Open Access: Publikacja w czasopiśmie/wydawnictwie Open Access bez APC Publikacja w czasopiśmie /wydawnictwie Open Access z APC Publikacja w czasopiśmie hybrydowym (zamkniętym, subskrypcyjnym, które zapewnia model Open Access i pobiera APC) - [efekt tzw. double dipping ].

18 Green Open Access Zielona droga Open Access polega na samodeponowaniu (self-archiving) obiektów cyfrowych (artykułów naukowych - preprintów i postprintów, prac magisterskich i doktorskich, materiałów konferencyjnych, materiałów szkoleniowych) przez autorów w repozytoriach, repozytoriach instytucjonalnych, otwartych archiwach, stronach autorskich etc.

19 Droga zielona OA (self-archiving, samodeponowanie) Artykuł naukowy Po recenzji POSTPRINT Przed recenzją PREPRINT Sprawdzenie polityki wydawniczej czasopisma (SHERPA RoMEO, list do wydawcy) Możliwe embargo Repozytorium instytucjonalne lub dziedzinowe; strona autorska

20 Sherpa Rome baza polityki wydawniczej Baza SHERPA/RoMEO przydziela wydawcom jeden z czterech kolorów, stosownie do ograniczeń nakładanych przez stosowane przez nich umowy o przeniesienie praw. Oznaczenia te są szeroko używane przez społeczność Open Access: wydawcy ZIELONI zezwalają na archiwizację preprintów i postprintów wydawcy NIEBIESCY zezwalają na archiwizację postprintów wydawcy ŻÓŁCI zezwalają na archiwizację preprintów wydawcy BIALI nie zezwalają na archiwizację żadnych materiałów

21 Przykład Computers and Fluids

22 Przykład Computers and Fluids Author's Pre-print: Author's Post-print: Publisher's Version/PD F: author can archive pre-print (ie pre-refereeing) author can archive post-print (ie final draft post-refereeing) author cannot archive publisher's version/pdf General Conditions: Authors pre-print on any website, including arxiv and RePEC Author's post-print on author's personal website immediately Author's post-print on open access repository after an embargo period of between 12 months and 48 months Permitted deposit due to Funding Body, Institutional and Governmental policy or mandate, may be required to comply with embargo periods of 12 months to 48 months Author's post-print may be used to update arxiv and RepEC Publisher's version/pdf cannot be used Must link to publisher version with DOI Author's post-print must be released with a Creative Commons Attribution Non-Commercial No Derivatives License

23 Horizon 2020 i embargo Dopuszczelne embargo 12 miesięcy dla obszarów Social Sciences + Humanities; 6 miesięcy pozostałe obszary. Uwaga! zgodnie z Art. 43 (General Model Grant Agreement), fundusze mogą zostać cofnięte/zredukowane, jeśli beneficjenci nie wypełnią swoich zobowiązań, w tym także nie zapewnią NATYCHMIASTOWEGO dostępu do rezultatów badań w formie publikacji.

24 EMBARGO (Green OA) - przykłady Elsevier (postprint) - od 12 do 48 miesięcy - lista 2017 Springer (postprint) - 12 miesięcy RSC (postprint) 12 miesięcy WILEY (postprint) 12 miesięcy na STM i 24 miesiące na SSH Taylor & Francis (postprint) od 12 do 18 miesięcy lista 2017

25 Horizon 2020 i Green Open Access Gdzie można umieścić publikację korzystając z zielonej drogi?: Repozytorium instytucjonalne afiliowane przez beneficjenta/beneficjentów; Repozytorium dziedzinowe/tematyczne; Scentralizowane repozytorium np. ZENODO, akceptowane przez KE i OpenAIRE

26 Horizon 2020 i APC W Horizon 2020 środki na publikację w czasopiśmie Open Access lub hybrydowym można zapewnić sobie w projekcie; W przypadku, gdy takich środków nie uwzględni się w projekcie, można skorzystać z opcji Green Open Access; Przykładowe APC: o Elsevier ( data/assets/pdf_file/0005/78 476/external-embargo-list.pdf); o PLoS ( o SPRINGER (

27 Modele publikacji OA Green OA Repozytoria nie zajmują się procesem peer review; Czasopismo nie musi zmieniać swojego modelu biznesowego; Autor publikacji jest SAM zobowiązany do sprawdzenia czy może zdeponować swój utwór w repozytorium. Gold OA czasopisma uzyskują prawa do utworu bezpośrednio od autora; Natychmiastowy OA, bez embarga; Dostęp do wersji edytowanej przez Wydawcę.

28 Czasopisma i Wydawnictwa Open Access Directory of Open Access Journals (DOAJ) Jest serwisem Open Access, który indeksuje największy zbiór czasopism recenzowanych, dostępnych dla użytkowników na wolnych licencjach. Baza jest stale aktualizowana i zarządzana przez Lund University i gromadzi informacje o tytułach czasopism wydawanych na całym świecie. Zakres tematyczny obejmuje wszystkie dyscypliny naukowe. Każdy rekord zawiera podstawowe informacje na temat danego czasopisma, gdzie i w jakim języku jest wydawane, na jakich licencjach i czy wydawca pobiera opłatę za publikację.

29 Czasopisma i Wydawnictwa Open Access Hindawi Jest szybko rozwijającym się wydawnictwem, które publikuje 437 czasopism Open Access. Zakres tematyczny obejmuje większość dyscyplin naukowych, takich jak: fizyka, biologia, chemia, medycyna, energetyka czy nauki społeczne. Czasopisma są indeksowane przez takie bazy jak: ISI WOS, Inspec, Mathematical Reviews, PubMed, Scopus czy Chemical Abstracts, natomiast wszystkie tytuły indeksowane są przez Google Scholar i DOAJ. Część czasopism znajduje się już także w bazie JCR i posiada Impact Factor (ok 40 tytułów).czasopisma Hindawi pobierają Article Processing Charge (APC) od autorów.

30 Czasopisma i Wydawnictwa Open Access BioMed Central Jest angielskim wydawcą (jednym z pierwszych), który wydaje ponad 274 czasopism Open Access z następujących dziedzin: nauka, technologia i medycyna (STM). Wydawnictwo jest własnością grupy Springer Science+Business Media. Wszystkie czasopisma są recenzowane (peer-reviewed) i dostępne na licencjach Creative Commons. Wydawnictwo pobiera opłatę za publikację - tzw. Article-Processing Charge (APC). BMC jest wydawcą czasopism, które indeksowane są przez większość baz danych, a także znajdują się w bazie JCR i posiadają Impact Factor.

31 Czasopisma i Wydawnictwa Open Access PLoS (Public Library of Science) Jest wydawcą 7 czasopism z zakresu nauk ścisłych i medycznych w pełni dostępnych w ramach Open Access. Ideą przewodnią Wydawcy jest umożliwienie dostępu do wyników badań naukowych szerokiemu gronu odbiorców. Ważną dziedziną obecną w czasopismach PLoS jest walka z chorobami nowotworowymi i AIDS. Wszystkie tytuły posiadają wysoki Impact Factor i są indeksowane przez takie bazy jak ISI WOS, Sopus, Google Scholar, PubMed czy Medline. PloS One należy do pionierów tzw. mega journals.

32 Czasopisma i Wydawnictwa Open Access PeerJ (biologia i medycyna), PeerJ Computer Science, PeerJ PrePrints (biologia i informatyka) Recenzowane czasopisma OA, należące do tzw. mega journals. Wydawnictwo zostało założone w 2012 i oferuje zupełnie inny model biznesowy autor płaci APC tylko raz i może publikować przez całe życie (ograniczoną liczbę artykułów rocznie -

33 Repozytoria Repozytorium instytucjonalne repozytorium, które gromadzi dorobek pracowników danej instytucji. Repozytorium dziedzinowe (tematyczne) gromadzi dorobek z danej dziedziny. Uwaga! Repozytorium to nie to samo co biblioteka cyfrowa!

34 Repozytoria arxiv To repozytorium dziedzinowe, które powstało w 1991 roku na Cornell University. Gromadzi preprinty z następujacych dyscyplin naukowych: fizyka, matematyka, nauki stosowane, informatyka, biologia stosowana, matematyka finansowa, statystyka i ich dziedzin pokrewnych. Preprinty to artykuły nierecenzowane i umieszczane w repozytorium tylko przez zarejestrowanych użytkowników a następnie akceptowane/odrzucane przez moderatorów (weryfikacja autorów). Repozytorium jest częściowo finansowane przez National Science Foundation.

35 Repozytoria RePEc Jest to serwis, który upowszechniania badania w dziedzinie ekonomii i nauk pokrewnych. Projekt tworzony jest przez wolontariuszy z całego świata, a jego głównym celem jest budowa bazy danych bibliograficznych pochodzących z artykułów, książek, rozdziałów książek i komponentów oprogramowania. RePEc składa się z kilkunastu serwisów, które są indeksowane między innymi przez Google Scholar, EconLit czy EconStor.

36 Repozytoria CEON Repozytorium Centrum Otwartej Nauki jest adresowane do całego polskiego środowiska naukowego. W repozytorium są udostępniane różnego rodzaju materiały naukowe, takie jak artykuły, książki, materiały konferencyjne, raporty czy rozprawy doktorskie. Dostęp do wszystkich materiałów zgromadzonych w repozytorium jest otwarty. (źródło:

37 Licencje Creative Commons KE w Horizon 2020 zachęca autorów do zachowania swoich praw autorskich i przekazania odpowiednich licencji do Wydawców. Przeniesienie praw na inny podmiot czyli autor przenosi prawa (majątkowe) na wydawcę. Autor traci możliwość zezwalania na korzystanie z utworu na polach eksploatacji (np. udostępnianie, tłumaczenie, rozpowszechnianie ect.) Zakres przenoszonych praw można ograniczać także stosując kryteria takie jak czas czy terytorium. Wydawca, który nabył prawa majątkowe na określonych polach eksploatacji może dodatkowo udzielać innym osobom/wydawnictwom ect. licencji na korzystanie z utworu na tych polach. (źródło:

38 Licencje Creative Commons Creative Commons to międzynarodowa organizacja wspierająca dzielenie siętwórczością, współpracę i innowacje poprzez otwarte rozwiązania prawne. Podstawowym narzędziem Creative Commons są licencje prawne pozwalające zastąpić tradycyjny model Wszystkie prawa zastrzeżone zasadą Pewne prawa zastrzeżone przy jednoczesnym poszanowaniu zasad prawa autorskiego. Licencje Creative Commons oferują różnorodny zestaw warunków licencyjnych swobód i ograniczeń. Dzięki temu autor może samodzielnie określić zasady, na których chce dzielić się swoją twórczością z innymi. (Źródło:

39 Licencje Creative Commons Źródło:

40 Licencje Creative Commons Możliwe kombinacje 4 klauzul tworzą 6 wzorców CC [od najbardziej liberalnego (wolnego) do najbardziej restrykcyjnego] CC-BY; CC-BY-SA; CC-BY-ND; CC-BY-NC; CC-BY-NC-SA; CC-BY-NC-ND. Licencje CC obejmują tylko utwory i przedmioty praw pokrewnych,a od wersji 3.0 także bazy danych chronione prawem sui generis [szczególnego rodzaju].

41 Open Research Data Od programu pilotażowego do obowiązkowego (limited to default) 2017 Data Management Planning Open Access to research data

42 Open Research Data Otwarte dane to dane, do których każdy ma dostęp. Można je ponownie wykorzystywać, modyfikować i redystrybuować. Program ma na celu udostępnienie danych z badań prowadzonych przez wybrane projekty Horyzont 2020 z przy jednoczesnej ochronie poufnych danych z zamkniętym dostępem. Jeśli projekt w Horyzont 2020 jest częścią programy pilotażowego, a dane spełniają odpowiednie warunki, należy zdeponować swoje dane w repozytorium danych badawczego, gdzie będą findable i dostępne dla innych.

43 Open Research Data Dane pozyskiwane w procesach badawczych Specyfikacja dziedzinowa niektóre obszary nauki nie mają dostępnych danych w postaci cyfrowych ect. Dane surowe - dane zebrane, ale jeszcze nieprzeanalizowane Era wielkich danych (ang. big data ) Dostęp do treści naukowych (np. w ramach licencji Creative Commons) pozwala na lepsze zrozumienie dołączonych do treści danych (kontekst, metodologia pozyskania)

44 Open Research Data Trzy kluczowe pytania: Jakie obszary tematyczne powinny brać udział w programie? Jakie dane powinny być upowszechnione? Jak zarządzań danymi?

45 Jakie obszary? Projekty z lat Limited ORD Pilot Tylko niektóre obszary zgodnie z Art (patrz następny slajd) DMP/Dataset Możliwość wejścia/ wyjścia z programu pilotażowego Od 2017 Extended ORD Pilot Wszystkie obszary, wszystkie projekty 1 DMP/ projekt Możliwość wyjścia pod pewnymi warunkami Costs eligible (Article 6.2.D.3 of the Model Grant Agreement)

46 Obszary w Horizon 2020 w latach Future and Emerging Technologies Research infrastructures part e-infrastructures Leadership in enabling and industrial technologies Information and Communication Technologies Societal Challenge: Secure, Clean and Efficient Energy part Smart cities and communities Societal Challenge: Climate Action, Environment, Resource Efficiency and Raw materials with the exception of raw materials topics Societal Challenge: Europe in a changing world inclusive, innovative and reflective Societies Science with and for Society Inne dziedziny mogą brać także udział!

47 Rezygnacja z programu ORD w 2017 (częściowa lub całkowita) Projekt nie generuje danych Konflikt wynikający z konieczności ochrony wyników Ochrona danych wrażliwych Wymogi bezpieczeństwa Ochrona danych osobowych Jeśli osiągnięcie konkretnych wyników jest zagrożone poprzez ujawnienie danych (konieczność wykazania zagrożeń w Data Management Plan)

48 Wymagania dotyczące danych 1. Data Management Plan 2. Deponowanie danych w repozytorium 3. Podanie informacji potrzebnych do uprawomocnienia rezultatów 4. Otwarcie danych

49 Typy danych badawczych Dane potrzebne do walidacji wyników zaprezentowanych w publikacji naukowych ( underlying data ) Inne dane wykazane w Data Management Plan, także dane surowe. Uwaga! Jeśli dane potrzebują specjalnego oprogramowania do ich analizy, beneficjenci proszeni są o jego udostępnienie.

50 Zawartość DMP w Horizon 2020 Podsumowanie ORD Zawartość Aspekty etyczne Zasady dot. danych Ochrona danych

51 Zasady dot. umieszczanych danych Metadata Persistent identifier (DOI) Naming convention Keywords Versioning Findable (mogą być łatwo znajdowane) Accessible (dostępne) Software, Documentation Data repository Interoperable (interoperacyjne) Reusable (wielokrotnego użytku) Standards Vocabulary Methodologies Licensing

52 Dane badawcze Wszystkie dane badawcze muszą być udostępnione wraz z ich metadanymi. Metadane: podstawowe informacje np tytuł, autor, terminy, prawa dostępu... Dokumentacja: Kod, metody, słownik danych, kontekst... Standardy metadanych -

53 Metadane danych badawczych TITLE OF DATASET NAME(S) OF DATASET CREATOR(S) [Where researcher ID numbers are available, these should be provided (eg. ORCID]. DESCRIPTION OF DATA SOURCE OF DATA CREATION DATE SPATIAL COVERAGE OF DATASET (national, regional, global) TEMPORAL COVERAGE OF DATASET FORMAT LANGUAGE LOCATION OF DATA DIGITAL OBJECT IDENTIFIER ACCESS STATUS AND EMBARGO LICENSE FUNDING STATEMENT RELATED PUBLICATIONS DATASET CITATION

54 Repozytoria danych badawczych Agregat repozytoriów - Zenodo (OpenAIRE-CERN) CEON RePOD -

55 Data Management Plan Dokument może być zmieniany w trakcie trwania projektu Pierwszą wersję dokument trzeba dostarczyć w ciągu 6 miesięcy Dodatkowe wersje dokumentu, kiedy w projekcie następują istotne zmiany Przewidziane dwa szablony (annex 1 & 2) Należy zauważyć, że KE nie wymaga od wnioskodawców złożenia DMP na etapie wniosku. DMP nie jest zatem częścią oceny. Jednakże, wszystkie wnioski złożone do "Research and Innovation actions ", a także" Innovation actions", zawierają rozdział dotyczący badań zarządzania danymi, które jest oceniane w ramach kryterium "Impact" /oa_pilot/h2020-hi-oa-data-mgt_en.pdf

56 Data Management Plan DMPonline - narzędzie do tworzenia DMP, które zawiera szablon HORIZON

57 Data Management Plan Instrukcja, jak wypełniać DMP - DMP PYTANIA: 1. What data will be collected / generated? 2. What standards will be used / how will metadata be generated? 3. What data will be exploited? What data will be shared / made open? 4. How will data be curated and preserved?

58 Wypełnianie DMP Strona z narzędziem do DMP Zakładanie konta Tworzenie i potwierdzenie DMP Szczegóły DMP Różne wersje, podział z partnerami projektu Eksport do wielu formatów

59 Rekomendacje Podsumowanie ORD Zbieranie danych: Oryginalne dane, wygenerowane, zebrane, opracowane, do ponownego użytku Czy podobne dane istnieją??? Ponowne użycie/ badania Sprawdzenie, czy nie ma przeciwskazań związanych z prawem autorskim. Typy danych: digital/non-digital data, qualitative/quantitative, audio files, surveys, databases, field notes..

60 Rekomendacje Format danych: Otwarte standardy Łatwy format do ponownego użytku Używane najczęściej przez naukowców Podsumowanie ORD Text.odt,.txt,.xml,.html,.rtf Tabular Data.csv (comma separated values),.xml,.rdf,.spss portable Images.tif,.jpeg2000,.png,.svg, Structured data.xml,.rdf

61 Rekomendacje Dane muszą być łatwo dostępne i przeszukiwalne! Dokumentacja danych: Dane muszą być zrozumiałe na każdym szczeblu: (context) and data level (codebooks, protocol) Używanie narzędzi: lab notebook, end-to-end code/scripts for statistics Programy do analizy danych: R, MatLab, Python Metadane

62

63 DYSKUSJA kierunek zmian Kierunek zmian - Open Research Data może być obowiązkiem bez możliwości wyjścia przy następnym programie tworzonym przez KE Większy nacisk na Open Science Eksploracja danych (text & data mining) Walka z tzw. double dipping dotyczy Uczelni i Bibliotek Akademickich subskrybujących bazy danych

64 Dziękuję za uwagę. PYTANIA?