The knowledge about cervical cancer among female students of Lublin universities
|
|
- Małgorzata Pawlik
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Żmida Agata, Bakalczuk Grzegorz, Putowski Maciej, Padała Olga, Piróg Marta, Wdowiak Artur. The kowledge about cervical cacer amog female studets of Lubli uiversities. Joural of Educatio, Health ad Sport. 2017;7(8): eissn DOI The joural has had 7 poits i Miistry of Sciece ad Higher Educatio parametric evaluatio. Part B item 1223 ( ) Joural of Educatio, Health ad Sport eissn The Authors 2017; This article is published with ope access at Licesee Ope Joural Systems of Kazimierz Wielki Uiversity i Bydgoszcz, Polad Ope Access. This article is distributed uder the terms of the Creative Commos Attributio Nocommercial Licese which permits ay ocommercial use, distributio, ad reproductio i ay medium, provided the origial author(s) ad source are credited. This is a ope access article licesed uder the terms of the Creative Commos Attributio No Commercial Licese ( which permits urestricted, o commercial use, distributio ad reproductio i ay medium, provided the work is properly cited. This is a ope access article licesed uder the terms of the Creative Commos Attributio No Commercial Licese ( which permits urestricted, o commercial use, distributio ad reproductio i ay medium, provided the work is properly cited. The authors declare that there is o coflict of iterests regardig the publicatio of this paper. Received: Revised: Accepted: The kowledge about cervical cacer amog female studets of Lubli uiversities Wiedza a temat raka szyjki macicy wśród studetek lubelskich uczeli Agata Żmida 1, Grzegorz Bakalczuk 1, Maciej Putowski 2, Olga Padała 2, Marta Piróg 2, Artur Wdowiak 3 1 Departmet of Obstetrics, Gyecology ad Nursig i Obstetrics ad Gyecology, Medical Uiversity of Lubli, Polad 2 Medical Uiversity of Lubli, Polad 3 Diagostic Techics Uit, Medical Uiversity of Lubli, Polad Abstract Itroductio ad the aim of the study Cervical cacer has bee a serious epidemiological problem i Polad for may years. The simplest ad the most cost-effective way to detect this cacer is to perform a regular cytological examiatio. The disease is most ofte diagosed at a advaced stage, which is due to the low prevalece of wome for prophylaxis. The aim of the study was to aalyze the level of kowledge of female studets about cervical cacer, its treatmet ad prophylaxis. Material ad methodology The study icluded 250 radomly selected female studets from Lubli uiversities aged 19 to 44 years. The author's questioaire was used. The obtaied results were aalyzed statistically. The sigificace level was assumed as p<0.05. Data base ad statistical studies were performed o STATISTICA 13.0 software (StatSoft, Polad). Results Statistical aalysis showed that the respodets studyig at the Medical Uiversity had sigificatly higher level of kowledge about cytological examiatio tha those who studied at other uiversities (H=35.85, p<0.0001). The respodets most frequetly performed selfiitiated cytology (36.00, =90), while (=60) reported that at the doctor's iitiative, 0.80 (=2) o the iitiative of midwife ad ( = 98) did ot examie. As a 233
2 result of the studies, it was show that respodets with good or very good fiacial status were more likely to have a higher level of kowledge about cervical cacer (19.89) tha low status (7.59) (Chi2=6.30 p=0.04). Statistical aalysis showed that the respodets aged 22 ad over were more likely to have heard about the Prevetio ad Early Detectio Program for Cervical Cacer, orgaized by the Natioal Health Fud (NFZ) tha the youger oes (33.33) (Chi2=11.91, p=0.003). Coclusios The level of kowledge of female studets i Lubli about cervical cacer seems to be isufficiet. There is a eed to educate wome i the prevetio ad diagosis of this cacer. The most commoly poited source of kowledge about cervical cacer was the Iteret. This makes it possible to improve youg wome's kowledge by coductig large-scale iformatio campaigs o social etworkig sites or o websites cocerig health. Doctors should pay particular attetio to the educatioal aspect of patiet care. Key words: cervical cacer, the level of kowledge Streszczeie Wprowadzeie i cel pracy Rak szyjki macicy staowi w Polsce od wielu lat poważy problem epidemiologiczy. Do ajprostszych i ajtańszych metod wykrywaia tego owotworu zalicza się regulare wykoywaie badaia cytologiczego. Choroba rozpozawaa jest ajczęściej w zaawasowaym stadium, co wyika to ze zbyt iskiej zgłaszalości kobiet a badaia profilaktycze. Celem pracy była aaliza poziomu wiedzy studetek lubelskich uczeli a temat raka szyjki macicy, jego leczeia oraz profilaktyki. Materiał i metodyka Badaiem objęto 250 losowo wybraych studetek lubelskich uczeli w wieku od 19 do 44 lat. Zastosowao autorski kwestioariusz akiety. Uzyskae wyiki badań poddao aalizie statystyczej. Przyjęto poziom istotości p<0,05. Bazę daych i badaia statystycze przeprowadzoo w oparciu o oprogramowaie komputerowe STATISTICA 13.0 (StatSoft, Polska). Wyiki Aaliza statystycza wykazała, że akietowae studiujące a Uiwersytecie Medyczym miały istotie wyższy poziom wiedzy a temat badaia cytologiczego iż badae studiujące a iych uczeliach (H=35,85; p<0,0001). Akietowae ajczęściej wykoywały badaie cytologicze z iicjatywy własej (36,00, =90), atomiast 24,00 (=60) badaych przyzało, że z iicjatywy lekarza, zaś 0,80 (=2) z iicjatywy położej i 39,20 (=98) badaych ie badało się. W wyiku przeprowadzoych badań wykazao, że akietowae z dobrym lub bardzo dobrym statusem materialym częściej miały wyższy poziom wiedzy a temat raka szyjki macicy (19,89) iż iskim statusem materialym (7,59) (Chi 2 =6,30 p=0,04). Aaliza statystycza wykazała, że akietowae w wieku powyżej 22 lat częściej słyszały o Programie Profilaktyki i Wczesego Wykrywaia Raka Szyjki Macicy orgaizowaego przez NFZ iż młodsze badae (33,33) (Chi 2 =11,91; p=0,003). 234
3 Wioski Poziom wiedzy studetek lubelskich uczeli a temat raka szyjki macicy wydaje się być iewystarczający. Istieje potrzeba edukacji kobiet w zakresie profilaktyki i rozpozawaia tego owotworu. Najczęsciej wymieiaym źródłem wiedzy a temat raka szyjki macicy jest Iteret. Stwarza to możliwość polepszeia poziomu wiedzy młodych kobiet poprzez prowadzeie szeroko zakrojoych kampaii iformacyjych a portalach społeczościowych czy stroach poruszających tematykę zdrowia. Lekarze powii zwracać szczególą uwagę a aspekt edukacyjy podczas opieki ad pacjetem. Słowa kluczowe: rak szyjki macicy, poziom wiedzy Wprowadzeie Rak szyjki macicy staowi w Polsce od wielu lat poważy problem epidemiologiczy. Jest to ajczęstszy owotwór złośliwy arządów płciowych u kobiet [1]. Spośród wszystkich państw zrzeszoych w Uii Europejskiej Polska ma jede z ajwyższych odsetków zachorowań oraz zgoów a raka szyjki macicy [2]. Zgodie z Krajowym Rejestrem Nowotworów rak szyjki macicy jest szóstym ajczęściej występującym owotworem u kobiet, zaś pod względem umieralości wśród kobiet zajduje się a siódmym miejscu [1]. Każdego dia umiera a iego 5 osób, co daje iemal 2 tysiące zgoów roczie. W Europie atomiast umiera a iego około kobiet roczie. Tak duża liczba zgoów związaa jest ze zbyt późo postawioą diagozą. Kobiety zgłaszają się do lekarz zbyt późo, poieważ choroba ta bardzo często ie daje specyficzych objawów [3-5]. Zakażeie wirusem brodawczaka ludzkiego ma duży związek z rozwojem raka szyjki macicy i jest jego ajistotiejszą przyczyą. Nie wszystkie typy wirusa HPV są odpowiedziale za powstawaie staów przedrakowych szyjki macicy. Ścisły związek z zachorowaiem ma zakażeie typami wirusa o wysokim charakterze okogeym, p. HPV 16 oraz 18 [6,7]. Wirus te jest przeoszoy drogą płciową. U 80 kobiet aktywych seksualie dochodzi do zakażeia. W obrębie dolego odcika arządu rodego jest to jedo z ajbardziej pospolitych zakażeń. Większość z ich ie wywołuje jedak zmia kliiczych. Zmiay te ajczęściej ulegają samowyleczeiu w wyiku odpowiedzi autoimmuologiczej orgaizmu [8]. Moża jedak skuteczie zapobiegać rozwojowi choroby dzięki profilaktyce pierwotej oraz wtórej. Do ajprostszych i ajtańszych metod wykrywaia tego owotworu zalicza się regulare wykoywaie badaia cytologiczego. Szacuje się, że wykoaie cytologii chociaż jede raz w życiu każdej kobiecie może zmiejszyć liczbę zgoów z powodu raka szyjki macicy awet do 40. Pomimo wdrożeia w 2007 roku Populacyjego Programu Profilaktyki i Wczesego Wykrywaia Raka Szyjki Macicy, zaczą część rozpozawaych przypadków wciąż staowią raki w wysokim stopiu zaawasowaia. Wpływa to iekorzystie a proces leczeia, poieważ podobie jak w przypadku iych owotworów efektywość terapii uzależioa jest od kliiczego zaawasowaia procesu owotworowego [9-11]. Rak szyjki macicy wciąż staowi istoty problem medyczy jak i społeczy, a liczba zachorowań adal jest duża. Choroba rozpozawaa jest ajczęściej w zaawasowaym stadium, co wyika to ze zbyt iskiej zgłaszalości kobiet a badaia profilaktycze. Mają 235
4 oe małą wiedzę a temat choroby i ie zdają sobie sprawy, że wcześie wykryta jest całkowicie wyleczala [10, 12]. Cel pracy Celem pracy była aaliza poziomu wiedzy studetek lubelskich uczeli a temat raka szyjki macicy, jego leczeia oraz profilaktyki. Materiał i metodyka Badaiem objęto 250 losowo wybraych studetek lubelskich uczeli w wieku od 19 do 44 lat. Badaia zostały przeprowadzoe w marcu 2017 roku. Autorski kwestioariusz akiety składał się z 28 zamkiętych pytań dotyczących charakterystyki grupy badaej oraz wiedzy a temat raka szyjki macicy. Sodaż został prowadzoy za pomocą Iteretu. Respodetki w 38,00 studiowały a Uiwersytecie Marii Skłodowskiej Curie, atomiast 25,20 badaych studiowało a Uiwersytecie Przyrodiczym, 15,20 a Katolickim Uiwersytecie Lubelskim, 12,40 a Uiwersytecie Medyczym i 9,20 a Politechice Lubelskiej. Uzyskae wyiki badań poddao aalizie statystyczej. Do porówaia grup iezależych zastosowao testy U Maa-Whiteya oraz Kruskala-Wallisa. Dla iepowiązaych cech jakościowych test jedorodości Ch 2, zaś do ocey zależości między badaymi cechami użyto testu iezależości Ch 2. Przyjęto poziom istotości p<0,05. Bazę daych i badaia statystycze przeprowadzoo w oparciu o oprogramowaie komputerowe STATISTICA 13.0 (StatSoft, Polska). Wyiki badań Ocea poziomu wiedzy a temat raka szyjki macicy Z badań wyika, że ajczęściej iformacje a temat raka szyjki macicy i profilaktyki akietowae uzyskują z Iteretu (83,60), czasopism kobiecych (43,60), od lekarza giekologa (42,40), zajomych lub rodziy (40,00) oraz z telewizji (36,00), zaś rzadziej z literatury fachowej (17,20), uczeli (15,20), od położej (8,00), lekarza rodziego (4,00) i pielęgiarki (1,20). Badaia wykazały, że 37,20 (=93) badaych oceiało swój poziom wiedzy a temat raka szyjki macicy jako dostateczy, atomiast 34,40 (=86) jako iewystarczający, zaś 24,00 (=60) jako dobry i 4,40 (=11) jako bardzo dobry. Aaliza statystycza wykazała, że akietowae studiujące a KUL częściej twierdziły, że ich wiedza a temat raka szyjki macicy jest iewystarczająca (47,37) w porówaiu z badaymi, które studiowały a UMCS (40,00), UP (31,75), PL (34,78) lub UM (6,45). Stwierdzoe różice były istote statystyczie (p=0,00001), (Tabela 1). Ocea wiedzy a temat badaia cytologiczego Akietowae w większości wiedziały, że wykoując regulare badaia moża uikąć raka szyjki macicy (69,60, =174), 14,80 (=37) badaych przyzało, że ie wie, zaś 15,60 (=39) odpowiedziało, że ie moża. 236
5 Respodetki ajczęściej wiedziały, że badaiem pozwalającym a wczese wykrycie zmia a szyjce macicy jest cytologia (88,00), atomiast 7,60 badaych błędie odpowiedziało, że USG giekologicze, 3,20 - wymaz z pochwy i 1,20 - badaie krwi (Tabela 2). Z badań wyika, że większość respodetek wiedziała, że badaie cytologicze polega a pobraiu wymazu z szyjki macicy (77,20), atomiast 13,20 badaych błędie odpowiedziało, że a pobraiu wycika do ocey histopatologiczej, 1,60, że jest to badaie USG arządu rodego i 8,00 przyzało, że ie wie co to jest cytologia (Tabela 3). Akietowae ajczęściej wiedziały, że badaie cytologicze ależy wykoywać co 3 lata, jeżeli wyiki cytologii wykoywaej co roku przez kilka lat są prawidłowe oraz ie występują czyiki ryzyka zachorowaia a raka szyjki macicy (65,60). Natomiast respodetki rzadziej twierdziły, że ie późiej iż 3 lata po iicjacji seksualej (24,00) lub raz a rok u kobiet z grupy wysokiego ryzyka (27,20). Do ocey poziomu wiedzy a temat badaia cytologiczego 5 pytań wielkokrotych odpowiedzi. Maksymala liczba puktów możliwych do uzyskaia wyosiła 7. Średia ocea wiedzy wyiosła 4,07±0,99 (Me=4,00, zakres od 1,00 do 5,00). Aaliza statystycza wykazała tedecję do wyższego poziomu wiedzy a temat badaia cytologiczego u akietowaych w wieku lata oraz powyżej 23 lat iż u kobiet w wieku do 21 lat (H=5,50, p=0,06) Nie wykazao istotości statystyczej w przypadku akietowaych będących w związku i stau wolego (Z=-0,84; p=0,40) oraz w kobiet mieszkających a wsi i mieście (Z=-1,36; p=0,17). Aaliza statystycza wykazała, że akietowae studiujące a Uiwersytecie Medyczym miały istotie wyższy poziom wiedzy a temat badaia cytologiczego iż badae studiujące a iych uczeliach. Różice były wysoce istote statystyczie (H=35,85; p<0,0001). Akietowae ajczęściej wykoywały badaie cytologicze z iicjatywy własej (36,00, =90), atomiast 24,00 (=60) badaych przyzało, że z iicjatywy lekarza, zaś 0,80 (=2) z iicjatywy położej i 39,20 (=98) badaych ie badało się. Ocea poziomu wiedzy a temat objawów raka szyjki macicy i leczeia Wśród akietowaych, 52,40 (=131) wiedziało, że jedą z przyczy raka szyjki macicy może być zakażeie wirusem przeoszoym drogą płciową, atomiast 10,00 (=25) akietowaych błędie odpowiedziało, że ie i 37,60 (=94) przyzało, że ie wie. 84,40 respodetek (=211) wiedziało, że stosowaie prezerwatywy ograicza ryzyko zakażeia HPV, ale go ie elimiuje. Natomiast 8,40 (=21) akietowaych błędie odpowiedziało, że prezerwatywa ie zabezpiecza przed zakażeiem HPV i 7,20 (=18) respodetek podało, że prezerwatywa całkowicie zabezpiecza przed zakażeiem HPV. Najczęściej wymieiae przez akietowae czyiki predyspoujące do wystąpieia raka szyjki macicy to: częste ieleczoe stay zapale pochwy (74,80), przewlekłe 237
6 zakażeia HPV typu 16 i 18 (67,20), duża liczba porodów (>3) (64,40), duża liczba parterów seksualych (59,60), zaś rzadziej wiedziały o takich czyikach jak: wczesy wiek iicjacji seksualej (34,00), wieloletie stosowaie doustych środków atykocepcyjych (28,80), paleie papierosów (26,40) i iski status socjoekoomiczy (12,80), atomiast 72,40 badaych błędie podało, że jedym z czyików jest wiek lat. Przeprowadzoe badaia wykazały, że respodetki ajczęściej wymieiały objawy raka szyjki macicy takie jak: obfite upławy z pochwy (68,80), ból w podbrzuszu (66,40), krwawieie, które pojawia się pomiędzy regularymi krwawieiami miesięczymi (65,20), zaś rzadziej: krwawieie po meopauzie (29,20), krwawieie po stosuku (28,40) i krwawieie miesięcze, które trwa dłużej i jest bardziej obfite iż zwykle (22,80). Akietowae w 50,00 (=125) wiedziały, że a ryku istieje szczepioka przeciwko zakażeiu wirusem, które może być przyczyą raka szyjki macicy, atomiast 50,00 (=125) badaych przyzało, że ie wiedziało. Respodetki tylko w 36,00 wiedziały, że szczepieie przeciwko HPV jest zalecae między 12 a 15 rokiem życia oraz u osób, które ie rozpoczęły współżycia, atomiast 14,40 badaych błędie odpowiedziało, że po rozpoczęciu współżycia, 7,60, że po 45 roku życia, zaś 4,00, że po pierwszej miesiączce a 38,00 respodetek przyzało, że ie wie. Ogólą oceę poziomu wiedzy a temat raka szyki macicy obliczoo jako sumę wiedzy z zakresu badaia cytologiczego i poziomu wiedzy a temat objawów i leczeie raka szyki macicy. Maksymala ocea możliwa do uzyskaia to 31 pkt. Średia ocea poziomu wiedzy wyiosła 17,14 ± 5,27 (Me=17,00; zakres od 6 do 29). Na podstawie wartości średiej ± 1 SD wykazao, że 20,00 (=50) badaych studetek miało iski poziom wiedzy (<=12 pkt), atomiast 64,00 (=160) przecięty (13-22 pkt) i 16,00 (=40) wysoki (>22 pkt), (Rycia 1). Z badań wyika, że akietowae z miasta iezaczie częściej miały wysoki poziomu wiedzy a temat raka szyjki macicy (17,76) w porówaiu z badaymi ze wsi (12,35). Stwierdzoe różice ie były istote statystyczie (Chi 2 =1,33; p=0,51). Aaliza statystycza wykazała, że akietowae studiujące a Uiwersytecie Medyczym częściej posiadały wysoki poziomu wiedzy a temat raka szyjki macicy (83,87) w porówaiu z studetkami z UMCS (7,37) oraz UP (6,35), KUL (0,00) a także PL (13,04). Stwierdzoe różice były wysoce istote statystyczie (p<0,0001). (Tabela 4) W wyiku przeprowadzoych badań wykazao, że akietowae z dobrym lub bardzo dobrym statusem materialym częściej miały wysoki poziom wiedzy a temat raka szyjki macicy (19,89) iż badae z dostateczym lub złym statusem materialym (7,59). Stwierdzoe różice były istote statystyczie (Chi 2 =6,30 p=0,04). Z badań wyika, że akietowae korzystające z porad lekarza giekologa co rok iezaczie częściej miały wysoki poziom wiedzy a temat raka szyjki macicy (18,86( w porówaiu z badaymi, które korzystały z porad co 2 lata (16,00) lub co 3-5 lat lub rzadziej (12,63). Stwierdzoe różice ie były istote statystyczie (Chi 2 =7,71 p=0,10). 238
7 Z badań wyika, że 49,20 (=123) akietowaych słyszało o Programie Profilaktyki i Wczesego Wykrywaia raka Szyjki Macicy orgaizowaego przez NFZ dla kobiet w wieku lat, atomiast 50,80 (=127) badaych odpowiedziało, że ie słyszały (Rycia 2). Aaliza statystycza wykazała, że akietowae w wieku powyżej 23 lat (59,46) oraz lata (54,08) częściej słyszały o Programie Profilaktyki i Wczesego Wykrywaia Raka Szyjki Macicy orgaizowaego przez NFZ iż badae w wieku do 21 lat (33,33). Stwierdzoe różice były istote statystyczie (Chi 2 =11,91; p=0,003). Aaliza statystycza wykazała, że akietowae z UM częściej słyszały o Programie Profilaktyki i Wczesego Wykrywaia Raka Szyjki Macicy orgaizowaego przez NFZ (83,87) iż badae studiujące a UMCS (48,42), UP (42,86), KUL (39,47) lub PL (39,13). Stwierdzoe różice były istote statystyczie (Chi 2 =18,32, p=0,001). Respodetki w 48,80 (=122) przyzały, że ie korzystały z Programu Profilaktyki i Wczesego Wykrywaia Raka Szyjki Macicy orgaizowaego przez NFZ, atomiast 48,40 (=121) badaych ie spełiało kryteriów programu i 2,80 (=7) akietowaych kobiet skorzystało. Dyskusja Przeprowadzoe badaia miały a celu pozaie i aalizę poziomu wiedzy studetek lubelskich uczeli a temat raka szyjki macicy, jego leczeia oraz profilaktyki. Na podstawie iformacji zebraych podczas badaia stwierdzoo, iż zaledwie 4,40 akietowaych oceia swoją wiedzę jako bardzo dobrą, a 24,00 jako dobrą. Z badań wyika, że akietowae ajczęściej iformacje a temat raka szyjki macicy i profilaktyki uzyskują z Iteretu (83,60). Według Iwaowicz-Palus 20 25,4 kobiet uważa media za główe źródło wiedzy a temat raka szyjki macicy. W badaiach przeprowadzoych przez Bara i wsp. prawie 20 akietowaych deklaruje, iż posiada lub poszukuje iformacji a temat owotworu szyjki macicy w Iterecie [13]. Podstawowym badaiem w profilaktyce raka szyjki macicy jest badaie cytologicze. Respodetki ajczęściej wiedziały, że badaiem pozwalającym a wczese wykrycie zmia a szyjce macicy jest cytologia (88,00). Prawidłowo prowadzoy skryig, skuteczie może zapobiegać rozwojowi choroby. Przeprowadzoe badai wykazały, że większość respodetek wiedziała, że poprzez regulare wykoywaie badaia możą uikąć raka szyjki macicy (69,60). Cytologię ależy wykoywać przyajmiej raz a trzy lata. Polskie Towarzystwo Giekologicze rekomeduje, że pierwsze badaie cytologicze ależy wykoać ie późiej iż 3 lata od rozpoczęcia współżycia [14]. Akietowae ajczęściej wiedziały, że badaie cytologicze ależy wykoywać co 3 lata, jeżeli wyiki cytologii wykoywaej co roku przez kilka lat są prawidłowe oraz ie występują czyiki ryzyka zachorowaia a raka szyjki macicy (65,60), atomiast rzadziej twierdziły, że ie późiej iż 3 lata po iicjacji seksualej (24,00) lub raz a rok u kobiet z grupy wysokiego ryzyka (27,20). Z badań wyika, że 52,40 akietowaych miało wykoae badaie cytologicze w ciągu ostatich 3 lat, atomiast 42,00 akietowaych przyzało, że ie miały igdy. W pracy apisaej przez M. Wyderke [15] wszystkie akietowae miały wykoae to badaie. Z kolei w badaiu przeprowadzoym przez A. Stefaek i wsp. [16] wyika ze prawie 239
8 60 badaych kobiet do 29. roku życia i poad 90 powyżej 29. roku życia miało wykoae badaie cytologicze w ciągu ostatich 3 lat. Według badań własych większość akietowaych (77,20) wiedziała, że badaie cytologicze polega a pobraiu wymazu z szyjki macicy. Są to wyiki porówywale z badaiami przeprowadzoymi przez M Wyderke, [15] w których wiedza respodetek wyosi 76. W badaiach Lewadowskiej i wsp. [17] prawie wszystkie akietowae miały świadomość czym jest to badaie. Z badań wyika, że 49,20 akietowaych słyszało o Programie Profilaktyki i Wczesego Wykrywaia raka Szyjki Macicy orgaizowaego przez NFZ dla kobiet w wieku lat. W badaiach Mastales-Migas i wsp. [18] większość kobiet wie w jakim wieku według Populacyjego Programu Profilaktyki i Wczesego Wykrywaia Raka Szyjki Macicy badaia cytologicze objęte są refudacją. (70,3), a w badaiach Leszczyńskiej [18] prawie wszystkie akietowae (91). Stosowaie prezerwatyw podczas stosuków płciowych może skuteczie ograiczyć ryzyko zakażaia wirusem HPV. Według badań własych z twierdzeiem tym zgadza się większa część badaych kobiet (84,40). W badaiach Szykuły i wsp. [20], oceiających wiedzę studetek pielęgiarstwa a temat profilaktyki raka szyjki macicy tego zdaia jest zdecydowaa większość, bo aż 91 akietowaych. Rak szyjki macicy w początkowej fazie ie daje żadych objawów. Zaobserwować je moża ajczęściej w przypadku wyższego stopia zaawasowaia kliiczego [17]. Przeprowadzoe badaia wykazały, że respodetki ajczęściej wymieiały objawy raka szyjki macicy takie jak: obfite upławy z pochwy (68,80), ból w podbrzuszu (66,40), krwawieie, które pojawia się pomiędzy regularymi krwawieiami miesięczymi (65,20), zaś rzadziej wskazywały a: krwawieie po meopauzie (29,20), krwawieie po stosuku (28,40) i krwawieie miesięcze, które trwa dłużej i jest bardziej obfite iż zwykle (22,80). W badaiach Lewadowskiej i wsp. [17] poad połowa akietowaych odpowiedziała, że w początkowej fazie owotwór może rozwijać się bezobjawowo. Szasą a wyelimiowaie zakażeia wirusem brodawczaka ludzkiego jest szczepioka przeciwko HPV [21]. Przeprowadzoe badaie wykazało, że respodetki ajczęściej wiedziały, że dostępa a ryku szczepioka to szczepioka przeciwko wirusowi HPV (62,40). Wioski 1. Poziom wiedzy studetek lubelskich uczeli a temat raka szyjki macicy wydaje się być iewystarczający. Istieje potrzeba edukacji kobiet w zakresie profilaktyki i rozpozawaia tego owotworu. 2. Mimo istieia Programu Profilaktyki i Wczesego Wykrywaia Raka Szyjki Macicy od 10 lat, adal połowa młodych kobiet ie ma świadomości, że może skorzystać z bezpłatego badaia cytologiczego fiasowaego przez Narodowy Fudusz Zdrowia. 3. Najczęsciej wymieiaym źródłem wiedzy a temat raka szyjki macicy jest Iteret. Stwarza to możliwość polepszeia poziomu wiedzy młodych kobiet poprzez prowadzeie szeroko zakrojoych kampaii iformacyjych a portalach społeczościowych czy stroach poruszających tematykę zdrowia. 240
9 4. Wyższy poziom wiedzy wiąże się z częstszym korzystaiem z usług gabietów giekologiczych. Wyika z tego, że rozmowa z lekarzem postrzegaa jest jako cee i rzetele źródło wiedzy. Lekarze powii zwracać szczególą uwagę a aspekt edukacyjy podczas opieki ad pacjetem. Literatura [1] Didkowska Joaa, Wojciechowska Urszula. Zachorowaia i zgoy a owotwory złośliwe w Polsce. Krajowy Rejestr Nowotworów, Cetrum Okologii - Istytut im. Marii Skłodowskiej - Curie. Dostępe a stroie dostęp z dia r. [2] Komitet Edukacyjy ESGO: Algorytm postępowaia. Rak szyjki macicy. Curr. Gyecol. Ocol. 2013, 11 (2): [3] Adamczyk-Gruszka O. i wsp.: Elektrokoizacja szyjki macicy w leczeiu zmia zależych od HPV. Studia Medycze 2012, 26 (2): [4] Mastalerz-Migas A. i wsp.: Wiedza i świadomość młodych kobiet w zakresie profilaktyki raka szyjki macicy. Family Medicie&PrimaryCareReview 2011, 13, 3: [5] Wyderka M. I.: Wiedza badaych kobiet o profilaktyce raka szyjki macicy. Pielęgiarstwo Polskie 2008, 4 (30): [6] Atos E., Łyszkowska A.: Rak szyjki macicy-igdy dość o profilaktyce i diagostyce. Magazy pielęgiarki i położej 2014, 01-02: [7] Gogolewski R.: Ocea jakości życia kobiet chorych a raka szyjki macicy leczoych radioterapii. Rozprawa doktorska. Uiwersystet Medyczy im. Karola Marcikowskiego w Pozaiu, Pozań 2013, [8] Hercuń K.: Porówaie dwóch systemów ocey cytologiczej rozmazów z szyjki macicy w badaiach przesiewowyc. Rozprawa doktorska. Akademia Medycza im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, 1-40 [9] Bara W. i wsp.: Ocea wiedzy kobiet z Podkarpacia a temat profilaktyki raka szyjki macicy. Przegląd Medyczy Uiwersytetu Rzeszowskiego i Narodowego Istytutu Leków w Warszawie 2013, 3: [10] Korafel J.: Nowotwory szyjki macicy. Cetrum Medycze Kształceia Podyplomowego, Warszawa [11] Sikorski M., Majewski S.: Zmiay chorobowe związae przyczyowo z zakażeiem HPV. Przewodik lekarza 2008, 1 (103): [12] Korafel J. i wsp.: Nowotwory kobiecego układu płciowego. Cetrum Medycze Kształceia Podyplomowego, Warszawa 2013: [13] Bara W. i wsp.: Ocea wiedzy kobiet z Podkarpacia a temat profilaktyki raka szyjki macicy. Przegląd Medyczy Uiwersytetu Rzeszowskiego i Narodowego Istytutu Leków w Warszawie 2013, 3:
10 [14] Spaczyński M. i wsp.: Diagostyka, profilaktyka i wczese wykrywaie raka szyjki macicy Rekomedacje Polskiego Towarzystwa Giekologiczego. Giekologia po dyplomie wyd. spec. luty 2008: [15] Wyderka M. I.: Wiedza badaych kobiet o profilaktyce raka szyjki macicy. Pielęgiarstwo Polskie 2008, 4 (30): [16] Stefaek A., Durka P.: Poziom świadomości kobiet a temat profilaktyki raka szyjki macicy. Polski przegląd auk o zdrowiu 2014, 1 (38): [17] Lewadowska A. i wsp.: Wiedza kobiet a temat profilaktyki raka szyjki macicy i raka piersi. Okol. Pol. 2012, 15, 1: 5-8. [18] Mastalerz-Migas A. i wsp.: Wiedza i świadomość młodych kobiet w zakresie profilaktyki raka szyjki macicy. Family Medicie&PrimaryCareReview 2011, 13, 3: [19] Leszczyńska K. i wsp.: Wiedza kobiet a temat profilaktyki raka szyjki macicy. Wiedza i dobrosta 2015, 2: [20] Szykuła a. i wsp.: Wiedza studetek pielęgiarstwa temat profilaktyki raka szyjki macicy. Pielęgiarstwo Polskie 2013, 3 (49): [21] Suwalska A. i wsp.: Przydatość kliicza metod wykorzystywaych w diagostyce zmia wywołaych zakażeiem wirusem brodawczaka ludzkiego. Pol. Merk. Lek. 2014, XXXVI, 212:
11 16,00 20,00 64,00 Niski Przecięty Wysoki Rycia 1. Rozkład akietowaych z uwzględieiem ocey poziomu wiedzy ogólej a temat raka szyjki macicy 50,80 49,20 Tak Nie Rycia 2. Rozkład akietowaych z uwzględieiem opiii a temat, czy słyszały o Programie Profilaktyki i Wczesego Wykrywaia Raka Szyjki Macicy orgaizowaego przez NFZ 243
12 Tabela 1. Samoocea wiedzy a temat raka szyjki macicy z uwzględieiem miejsca auki Samoocea wiedzy Miejsce auki B. dobra/ dobra Dostatecz a Niewysta rczająca Ogółem Uiwersytet Marii Skłodowskiej Curie Uiwersytet Przyrodiczy Katolicki Uiwersytet Lubelski Uiwersytet Medyczy Politechika Lubelska ,16 36,84 40,00 100, ,81 44,44 31,75 100, ,16 39,47 47,37 100, ,97 22,58 6,45 100, ,44 34,78 34,78 100,00 Razem ,40 37,20 34,40 100,00 Aaliza statystycza :Chi 2 =36,97 p=0,00001* 244
13 Tabela 2. Najważiejsze badaie pozwalające a wczese wykrycie zmia a szyjce macicy w opiii akietowaych Odpowiedzi Cytologia ,00 USG giekologicze 19 7,60 Wymaz z pochwy 8 3,20 Badaie krwi 3 1,20 Razem ,00 Tabela 3. Wiedza a temat badaia cytologiczego Badaie cytologicze polega a: Pobieraiu wymazu z szyjki macicy Pobraiu wycika do ocey histopatologiczej , ,20 Badaiu USG arządu rodego 4 1,60 Nie wiem 20 8,00 Razem ,00 245
14 Tabela 4. Ocea ogólego poziomu wiedzy a temat raka szyjki macicy z uwzględieiem miejsca auki Poziom wiedzy a temat raka szyjki macicy Ogółem Miejsce auki Niski Przecięty Wysoki Uiwersytet Marii Skłodowskiej Curie Uiwersytet Przyrodiczy Katolicki Uiwersytet Lubelski Uiwersytet Medyczy Politechika Lubelska Razem ,26 67,37 7,37 100, ,87 77,78 6,35 100, ,32 73,68 0,00 100, ,00 16,13 83,87 100, ,09 60,87 13,04 100, ,00 64,00 16,00 100,00 Aaliza statystycza : Chi 2 =126,51 p<0,0001* 246
Ocena wykonywania profilaktycznych badañ cytologicznych przez kobiety w okresie oko³omenopauzalnym
Przegl d meopauzaly 2/2012 Ocea wykoywaia profilaktyczych badañ cytologiczych przez kobiety w okresie oko³omeopauzalym Evaluatio of prevetive screeig cytology performed by meopausal wome Grzegorz Bakalczuk
Bardziej szczegółowoOcena wiedzy kobiet na temat seksualnych czynników ryzyka raka szyjki macicy*
Pomeraia J Life Sci 2016;62(1):78-84 Ocea wiedzy kobiet a temat seksualych czyików ryzyka raka szyjki macicy* Assessmet of kowledge of wome regardig sexual risk factors for cervical cacer Magdalea Sulima¹,
Bardziej szczegółowoPOZIOM WIEDZY STUDENTÓW UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W LUBLINIE NA TEMAT CZYNNIKÓW RYZYKA CHOROBY NIEDOKRWIENNEJ SERCA
Krzyżaowska Ewa, Zwola Ewelia, Łuczyk Robert Ja, Kroporicka Beata, Baczewska Bożea, Sawicka Katarzya, Łuczyk Marta, Dailuk Jadwiga. LEVEL OF KNOWLEDGE LEARNING STUDIES OF THE UNIVERSITY OF MEDICINE UNIVERSITY
Bardziej szczegółowoPoziom wiedzy a częstość występowania powikłań u chorych na cukrzycę Knowledge level and incidence of complications in diabetic patients
Krzyżaowska Ewa, Idycka Ewelia, Łuczyk Robert Ja, Łuczyk Marta, Sawicka Katarzya, Wawryiuk Agieszka, Dailuk Jadwiga. Kowledge level ad icidece of complicatios i diabetic patiets. Joural of Educatio, Health
Bardziej szczegółowoReligijność i kryzysy religijne studentów medycyny a ich opinie na temat przydatności posługi kapelanów i religii w radzeniu sobie z chorobą
Żołierz Joaa, Sak Jarosław, Brzozowska Agieszka. Religiosity ad religious crises of medical studets ad their opiios o the usefuless of chaplais service ad religio i copig with illess. Joural of Educatio,
Bardziej szczegółowoChoroby przenoszone drogą płciową zagrożenie psychosomatycznego zdrowia człowieka
GiPolMedProject 3 (49) 2018: 056-061 ARTYKUŁ ORYGINALNY Choroby przeoszoe zagrożeie psychosomatyczego zdrowia człowieka Karolia Kaczmarczyk Studeckie Towarzystwo Naukowe przy Zakładzie Pielęgiarstwa w
Bardziej szczegółowoWpływ religijności na ukształtowanie postawy wobec eutanazji The impact of religiosity on the formation of attitudes toward euthanasia
Ewelia Majka, Katarzya Kociuba-Adamczuk, Mariola Bałos Wpływ religijości a ukształtowaie postawy wobec eutaazji The impact of religiosity o the formatio of attitudes toward euthaasia Ewelia Majka 1, Katarzya
Bardziej szczegółowoWystępowanie depresji poporodowej wśród położnic
Występowaie depresji poporodowej wśród położic The occurrece of postpartum depressio amog wome i childbirth Mgr Emilia Iracka1, dr. med. Magdalea Lewicka2 1 SPZOZ w Kraśiku, Polska 2 Zakład Położictwa,
Bardziej szczegółowoAN ANALYSIS OF KINDERGARDEN TEACHERS` PREPARATION TO PROVIDE FIRST AID
PRZEGL EPIDEMIOL 2011; 65: 663-667 Zdrowie publicze Jadwiga Woźiak, Grzegorz Nowicki, Mariusz Goiewicz, Katarzya Zieloka, Marek Górecki, Alia Dzirba, Ewa Chemperek ANALIZA PRZYGOTOWANIA NAUCZYCIELI WYCHOWANIA
Bardziej szczegółowoZmiany w zarządzaniu jakością w polskich szpitalach
Łopacińska Hygeia Public I, Tokarski Health 2014, Z, Deys 49(2): A. 343-347 Zmiay w zarządzaiu jakością w polskich szpitalach 343 Zmiay w zarządzaiu jakością w polskich szpitalach Quality maagemet chages
Bardziej szczegółowoKatedra Onkologii i Środowiskowej Opieki Zdrowotnej, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Michalik Joaa, Grzelak Iwoa, Wolski Dariusz, Staisławek Adrzej, Węgorowski Paweł. Aalysis of patiet kowledge o iterdiscipliary care ad self-care i veous leg ulcers. Joural of Educatio, Health ad Sport.
Bardziej szczegółowoMetrologia: miary dokładności. dr inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie
Metrologia: miary dokładości dr iż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczeciie Miary dokładości: Najczęściej rozkład pomiarów w serii wokół wartości średiej X jest rozkładem Gaussa: Prawdopodobieństwem,
Bardziej szczegółowo3. Profilaktyka raka szyjki macicy
3. Profilaktyka raka szyjki macicy Rak szyjki macicy Na świecie, każdego roku, na raka szyjki macicy zapada około 500 000 kobiet. W Europie, co 18 minut z powodu raka szyjki macicy umiera kobieta. Co roku
Bardziej szczegółowoOcena bólu przez kobiety z chorobą nowotworową piersi
Wioletta Ferec, Teresa B. Kulik, Aa Pacia, Marlea Krawczyk Katedra Zdrowia Publiczego, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uiwersytet Medyczy w Lubliie Ocea bólu przez kobiety z chorobą owotworową piersi Streszczeie
Bardziej szczegółowoOcena bólu przez kobiety z chorobą nowotworową piersi
Wioletta Ferec, Teresa B. Kulik, Aa Pacia, Marlea Krawczyk Katedra Zdrowia Publiczego, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uiwersytet Medyczy w Lubliie Ocea bólu przez kobiety z chorobą owotworową piersi Streszczeie
Bardziej szczegółowoCo mogę zrobić, aby ochronić się przed rakiem szyjki macicy i innymi chorobami powodowanymi przez HPV*? Wszystko, co mogę
Co mogę zrobić, aby ochronić się przed rakiem szyjki macicy i innymi chorobami powodowanymi przez HPV*? Wszystko, co mogę Mam tyle marzeń co zrobić, aby je ochronić? Wszystko, co mogę. Marzenia są po to,
Bardziej szczegółowo(Nie)przychodzi Polka do lekarza
()przychodzi Polka do lekarza Wyniki badania Kontakt: Aneta Jaworska Tel. +48 +48 (22) 592 63 00 e-mail: aneta.jaworska@grupaiqs.pl Z badania omnibusowego IQS96, przeprowadzonego przez instytut badawczy
Bardziej szczegółowoBehaviour among women in the scope of cervical cancer prevention
Origial paper Behaviour amog wome i the scope of cervical cacer prevetio Zachowaia kobiet w zakresie profilaktyki raka szyjki macicy Aleksadra Słopiecka Departmet of Psychology ad Medical Pedagogy, Istitute
Bardziej szczegółowoHigiena jamy ustnej dzieci leczonych ortodontycznie z terenu miasta i wsi
Medycya Ogóla i Nauki o Zdrowiu, 05, Tom, Nr, 5 57 www.moz.pl PRACA ORYGINALNA Higiea jamy ustej dzieci leczoych ortodotyczie z tereu miasta i wsi Joaa Słomska, Aeta Kamińska, Leszek Szalewski, Haa Skórzyńska,
Bardziej szczegółowoRachunek prawdopodobieństwa i statystyka W12: Statystyczna analiza danych jakościowych. Dr Anna ADRIAN Paw B5, pok 407 adan@agh.edu.
Rachuek prawdopodobieństwa i statystyka W12: Statystycza aaliza daych jakościowych Dr Aa ADRIAN Paw B5, pok 407 ada@agh.edu.pl Wprowadzeie Rozróżia się dwa typy daych jakościowych: Nomiale jeśli opisują
Bardziej szczegółowoZaburzenia oddychania w populacji noworodków z ciąż bliźniaczych
Periatologia, Neoatologia i Giekologia, tom 2, zeszyt 1, 62-66, 2009 w populacji oworodków z ciąż bliźiaczych ANNA KOT 1, MAŁGORZATA MIRONIUK 1, WŁODZIMIERZ SAWICKI 2, BARBARA PIĘKOSZ-ORZECHOWSKA 1, MAGDALENA
Bardziej szczegółowoProfilaktyka Raka Piersi i Raka Szyjki Macicy prezentacja dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych
Profilaktyka Raka Piersi i Raka Szyjki Macicy prezentacja dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych 2015-02-03 1 opracowała: Agnieszka Podlaszczak Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna
Bardziej szczegółowoZAPRASZAMY Rodziców uczniów. klas VII na spotkanie
ZAPRASZAMY Rodziców uczniów klas VII na spotkanie PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) ósma edycja 2017-2018 Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna we Wrocławiu Dolnośląskie
Bardziej szczegółowo629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UŚWIADOMIENIE I ZACHOWANIA ZDROWOTNE KOBIET W ZAKRESIE PROFILAKTYKI RAKA PIERSI I SZYJKI MACICY
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET: http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoNiepewności pomiarowe
Niepewości pomiarowe Obserwacja, doświadczeie, pomiar Obserwacja zjawisk fizyczych polega a badaiu ych zjawisk w warukach auralych oraz a aalizie czyików i waruków, od kórych zjawiska e zależą. Waruki
Bardziej szczegółowoWykład 11 ( ). Przedziały ufności dla średniej
Wykład 11 (14.05.07). Przedziały ufości dla średiej Przykład Cea metra kwadratowego (w tys. zł) z dla 14 losowo wybraych mieszkań w mieście A: 3,75; 3,89; 5,09; 3,77; 3,53; 2,82; 3,16; 2,79; 4,34; 3,61;
Bardziej szczegółowoBezp³atne badania dla kobiet w ramach programów profilaktycznych 02.05.2016.
Bezp³atne badania dla kobiet w ramach programów profilaktycznych 02.05.2016. Bezp³atne badania dla kobiet w ramach programów profilaktycznych- MAMMOGRAFIA I CYTOLOGIA Ma³opolski Oddzia³ Wojewódzki Narodowego
Bardziej szczegółowoStatystyka. Katarzyna Chudy Laskowska
Statystyka Katarzya Chudy Laskowska http://kc.sd.prz.edu.pl/ WNIOSKOWANIE STATYSTYCZNE Celem aalizy statystyczej ie jest zwykle tylko opisaie (prezetacja) posiadaych daych, czyli tzw. próby statystyczej.
Bardziej szczegółowoAnaliza potencjału energetycznego depozytów mułów węglowych
zaiteresowaia wykorzystaiem tej metody w odiesieiu do iych droboziaristych materiałów odpadowych ze wzbogacaia węgla kamieego ależy poszukiwać owych, skutecziej działających odczyików. Zdecydowaie miej
Bardziej szczegółowoAssessment of women s knowledge regarding. infectious risk factors for cervical cancer.
JOURNAL JOURNAL OF PUBLIC OF PUBLIC HEALTH, HEALTH, NURSING NURSING AND MEDICAL AND MEDICAL RESCUE RESCUE No. No.2/2015 (59-64) JOURNAL OF PUBLIC HEALTH, NURSING AND MEDICAL RESCUE 2/2014 59 Assessmet
Bardziej szczegółowoCharakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego
Lek. Łukasz Głogowski Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Opiekun naukowy: Dr hab. n. med. Ewa Nowakowska-Zajdel Zakład Profilaktyki Chorób
Bardziej szczegółowoSłowa kluczowe: rak piersi, mastektomia, zaburzenia depresyjne, jakość życia.
Łuczyk Robert, Owsik Edyta, Łuczyk Marta, Charzyńska-Gula Mariaa, Staisławek Adrzej. Występowaie i wpływ zaburzeń depresyjych a jakość życia kobiet po mastektomii = The icidece ad the impact of depressive
Bardziej szczegółowoWeronika Dmuchowska I Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie w Starogardzie Gdańskim
Weronika Dmuchowska I Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie w Starogardzie Gdańskim Szeroko rozpowszechniony wirus, który występuje w około 100 typach, z czego 30 może być niebezpieczne
Bardziej szczegółowoAktywność fizyczna osób z przewlekłym wirusowym zapaleniem wątroby typu C
Kowalska Marta Estera, Kalinowski Paweł, Bojakowska Urszula. Aktywność fizyczna osób z przewlekłym wirusowym zapaleniem wątroby typu C = Physical activity of people with chronic hepatitis C. Journal of
Bardziej szczegółowoJak obliczać podstawowe wskaźniki statystyczne?
Jak obliczać podstawowe wskaźiki statystycze? Przeprowadzoe egzamiy zewętrze dostarczają iformacji o tym, jak ucziowie w poszczególych latach opaowali umiejętości i wiadomości określoe w stadardach wymagań
Bardziej szczegółowoPRACA ZALICZENIOWA Z PRAKTYK ZAWODOWYCH ODDZIAL GINEGOLOGICZNO POŁOŻNICZY
W.S.H.E w Łodzi Kierunek Pielęgniarstwo Poziom B Mariola Krakowska Nr Albumu 42300 PRACA ZALICZENIOWA Z PRAKTYK ZAWODOWYCH ODDZIAL GINEGOLOGICZNO POŁOŻNICZY TEMAT PRACY: UDZIAŁ PIELĘGNIARKI W PROFILAKTYCE
Bardziej szczegółowoSUPLEMENTY MAGNEZU I POTRZEBA ICH STOSOWANIA W DIETACH DZIECI ZDROWYCH I Z CELIAKIĄ
ŻYWNOŚĆ. Nauka. Techologia. Jakość, 29, 4 (65), 295 32 ANNA WOJTASIK, HANNA KUNACHOWICZ, JERZY SOCHA 1 SUPLEMENTY MAGNEZU I POTRZEBA ICH STOSOWANIA W DIETACH DZIECI ZDROWYCH I Z CELIAKIĄ Streszczeie Na
Bardziej szczegółowoprace oryginalne Anna Sobieszczańska 1, Maria Kozioł-Montewka 2, Jarosław Sobieszczański 3 Streszczenie Abstract
prace orygiale Det. Med. Probl. 0,,, ISS -7X Copyright by Wroclaw Medical Uiversity ad Polish Detal Society Aa Sobieszczańska, Maria Kozioł-Motewka, Jarosław Sobieszczański Potecjale czyiki etiologicze
Bardziej szczegółowoPORADNIK DLA PRZEDSIĘBIORCÓW PROMUJ SWÓJ EKSPORT
PORADNIK DLA PRZEDSIĘBIORCÓW PROMUJ SWÓJ EKSPORT URZĄD KOMITETU INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ Wydawca URZĄD KOMITETU INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ Al. Ujazdowskie 9, 00-918 Warszawa http://www.ukie.gov.pl e-mail:
Bardziej szczegółowoWiedza o czynnikach ryzyka i metodach profilaktyki raka szyjki macicy wśród studentek szkół wyższych w Lublinie
460 Probl Hig Epidemiol 2014, 95(2): 460-464 Wiedza o czynnikach ryzyka i metodach profilaktyki raka szyjki macicy wśród studentek szkół wyższych w Lublinie Knowledge on risk factors and prophylaxis of
Bardziej szczegółowoEpidemiologia wirusowego zapalenia wątroby typy C w Polsce w latach
Kowalska Marta Estera, Kalinowski Paweł, Bojakowska Urszula, Zdolska Wioleta. Epidemiologia wirusowego zapalenia wątroby typy C w Polsce w latach 2010-2014 = Epidemiology of hepatitis C in Poland in 2010-2014.
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) W GMINIE DRZEWICA NA LATA 2013-2016
PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) W GMINIE DRZEWICA NA LATA 2013-2016 Okres realizacji: wrzesień 2013 czerwiec 2016 Autor programu: Gmina i Miasto Drzewica, ul. Stanisława
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) Okres realizacji: wrzesień 2012 grudzień 2015
PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) Okres realizacji: wrzesień 2012 grudzień 2015 Autor programu: Miasto Kielce, ul. Rynek 1, 25-303 Kielce 1 I. Opis problemu zdrowotnego Rak
Bardziej szczegółowoHPV......co to jest?
HPV......co to jest? HPV- wirus brodawczaka ludzkiego Wirus z rodziny papillomawirusów. Szacuje się, że istnieje od 100 do 200 typów tego wirusa, które wywołują różne choroby. CHOROBY WYWOŁYWANE PRZEZ
Bardziej szczegółowoWspółpraca instytucji pomocy społecznej z innymi instytucjami
Projekt 1.16 Koordyacja a rzecz aktywej itegracji jest współfiasoway przez Uię Europejską w ramach Europejskiego Fu duszu Społeczego Współpraca istytucji pomocy społeczej z iymi istytucjami a tereie gmiy,
Bardziej szczegółowoPODSTAWY OPRACOWANIA WYNIKÓW POMIARÓW Z ELEMENTAMI ANALIZY NIEPEWNOŚCI POMIAROWYCH
PODSTAWY OPRACOWANIA WYNIKÓW POMIARÓW Z ELEMENTAMI ANALIZY NIEPEWNOŚCI POMIAROWYCH POMIAR FIZYCZNY Pomiar bezpośredi to doświadczeie, w którym przy pomocy odpowiedich przyrządów mierzymy (tj. porówujemy
Bardziej szczegółowoPrzyczyny stresu u pacjentów dializowanych
DOI: 10.1515/pielxxiw-2016-0012 2016 Uiwersytet Medyczy w Lubliie. Artykuł jest udostępioy w systemie Ope Access a podstawie licecji otwartej Creative Commos (CC-BY-NC-ND) Przyczyy stresu u pacjetów dializowaych
Bardziej szczegółowoWykład. Inwestycja. Inwestycje. Inwestowanie. Działalność inwestycyjna. Inwestycja
Iwestycja Wykład Celowo wydatkowae środki firmy skierowae a powiększeie jej dochodów w przyszłości. Iwestycje w wyiku użycia środków fiasowych tworzą lub powiększają majątek rzeczowy, majątek fiasowy i
Bardziej szczegółowoSTATYSTYKA OPISOWA WYKŁAD 1 i 2
STATYSTYKA OPISOWA WYKŁAD i 2 Literatura: Marek Cieciura, Jausz Zacharski, Metody probabilistycze w ujęciu praktyczym, L. Kowalski, Statystyka, 2005 2 Statystyka to dyscyplia aukowa, której zadaiem jest
Bardziej szczegółowoU C H W A Ł A nr XLII/ 291 /2014 RADY GMINY BIERAWA z dnia 27 marca 2014 r.
U C H W A Ł A nr XLII/ 291 /2014 RADY GMINY BIERAWA z dnia 27 marca 2014 r. W sprawie: przyjęcia Programu szczepień profilaktycznych przeciwko wirusowi HPV wywołującego raka szyjki macicy na lata 2014-2016
Bardziej szczegółowoOcena wpływu wybranych czynników socjodemograficznych na jakość życia osób chorujących na stwardnienie rozsiane
ANNALES ACADEMIAE MEDICAE STETINENSIS ROCZNIKI POMORSKIEJ AKADEMII MEDYCZNEJ W SZCZECINIE 2010, 56, 3, 107 112 Beata Karakiewicz, Celia Stala 1, Elżbieta Grochas 2, Iwoa Rotter, Bożea Mroczek, Liliaa Zaremba-Pechma,
Bardziej szczegółowoANALIZA ZJAWISKA STARZENIA SIĘ LUDNOŚCI ŚLĄSKA W UJĘCIU PRZESTRZENNYM
Katarzya Zeug-Żebro Uiwersytet Ekoomiczy w Katowicach Katedra Matematyki katarzya.zeug-zebro@ue.katowice.pl ANALIZA ZJAWISKA STARZENIA SIĘ LUDNOŚCI ŚLĄSKA W UJĘCIU PRZESTRZENNYM Wprowadzeie Zjawisko starzeia
Bardziej szczegółowoasoby osobiste pacjentów z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc
P R A C A O R Y G I N A L N A Aa Majda 1, Heryka Józefowska 2 1 Istytut Pielęgiarstwa i Położictwa, Wydział Nauk o Zdrowiu Collegium Medicum Uiwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie 2 Szpital Chorób Płuc
Bardziej szczegółowo[logo Rządu Walii] www.cymru.gov.uk. Twój poradnik na temat szczepienia przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV) Pokonać raka szyjki macicy
[logo Rządu Walii] www.cymru.gov.uk Twój poradnik na temat szczepienia przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV) Pokonać raka szyjki macicy Co to jest rak szyjki macicy? Ten typ raka rozwija się w
Bardziej szczegółowoSłowa kluczowe: rak piersi, zachowania zdrowotne, profilaktyka Key words: brest cancer, health behaviors, prophylaxis
Bojakowska Urszula, Kalinowski Paweł, Kowalska Marta Estera. Ocena wybranych zachowań zdrowotnych przez i po zdiagnozowaniu choroby wśród kobiet z nowotworem piersi w oparciu o Inwentarz Zachowań Zdrowotnych
Bardziej szczegółowoobie z mocy ustawy. owego.
Kwartalik Prawo- o-ekoomia 3/015 Aa Turczak Separacja po faktycza lub prawa obie z mocy ustawy cza, ie ozacza defiitywego owego 1 75 1 61 3 Art 75 88 Kwartalik Prawo- o-ekoomia 3/015 zaspokajaia usp iedostatku
Bardziej szczegółowoEstymacja przedziałowa
Metody probabilistycze i statystyka Estymacja przedziałowa Dr Joaa Baaś Zakład Badań Systemowych Istytut Sztuczej Iteligecji i Metod Matematyczych Wydział Iformatyki Politechiki Szczecińskiej Metody probabilistycze
Bardziej szczegółowoH brak zgodności rozkładu z zakładanym
WSPÓŁZALEŻNOŚĆ PROCESÓW MASOWYCH Test zgodości H : rozład jest zgody z załadaym 0 : H bra zgodości rozładu z załadaym statystya: p emp i p obszar rytyczy: K ;, i gdzie liczba ategorii p Przyład: Wyoujemy
Bardziej szczegółowoKobieta współczesna - O CZYM WIEDZIEĆ POWINNA BEZPŁATNE BADANIE CYTOLOGICZNE DLA KAŻDEJ POLKI
POPULACYJNY PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA RAKA SZYJKI MACICY Kobieta współczesna - O CZYM WIEDZIEĆ POWINNA KAMPANIA SPOŁECZNA BEZPŁATNE BADANIE CYTOLOGICZNE DLA KAŻDEJ POLKI w wieku od 25-59
Bardziej szczegółowoElementy statystyki opisowej Izolda Gorgol wyciąg z prezentacji (wykład I)
Elemety statystyki opisowej Izolda Gorgol wyciąg z prezetacji (wykład I) Populacja statystycza, badaie statystycze Statystyka matematycza zajmuje się opisywaiem i aalizą zjawisk masowych za pomocą metod
Bardziej szczegółowoWiedza studentów wybranych lubelskich uczelni w zakresie profilaktyki raka szyjki macicy
Mazur Paulina, Kuśmierz Magdalena, Kwiatkowska Karolina, Sztaba Gabriela, Rząca Marcin, Domżał-Drzewicka Renata, Stanisławek Andrzej. The knowledge of students attending selected higher education institutions
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA Nr II/25/2018 RADY GMINY KOBYLNICA z dnia 29 listopada 2018 roku
UCHWAŁA Nr II/25/2018 RADY GMINY KOBYLNICA z dnia 29 listopada 2018 roku w sprawie przyjęcia gminnego programu zdrowotnego pn.: Program Profilaktyki Zakażeń HPV w Gminie Kobylnica na lata 2019-2022 Na
Bardziej szczegółowoPILOTAŻOWY PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) W GMINIE ZAGNAŃSK NA LATA 2013-2017
Załącznik nr 1 do Uchwały nr 68/2013 Rady Gminy Zagnańsk z dnia 26 sierpnia 2013 roku PILOTAŻOWY PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) W GMINIE ZAGNAŃSK NA LATA 2013-2017 Autor
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) NA LATA
Załącznik do Uchwały Nr XXIII/479/2016 Rady Miasta Kielce z dnia 14 kwietnia 2016 r. PROGRAM POLITYKI ZDROWOTNEJ PN.: PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) NA LATA 2016-2020
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA OPOLSKA
POLITCHIKA OPOLSKA ISTYTUT AUTOMATYKI I IFOMATYKI LABOATOIUM MTOLOII LKTOICZJ 7. KOMPSATOY U P U. KOMPSATOY APIĘCIA STAŁO.. Wstęp... Zasada pomiaru metodą kompesacyją. Metoda kompesacyja pomiaru apięcia
Bardziej szczegółowoWYBIERZ ŻYCIE PIERWSZY KROK EDYCJA 2015 / 2016
WYBIERZ ŻYCIE PIERWSZY KROK EDYCJA 2015 / 2016 Opracowanie: mgr Barbara Szlendak Samodzielne Stanowisko Pracy ds. Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia PSSE w Głogowie HPV (Human Papilloma Virus) to skrócona
Bardziej szczegółowoEpidemiologia raka szyjki
Epidemiologia raka szyjki W 2004 roku na raka szyjki macicy (kanału łączącego trzon macicy z pochwą) zachorowało blisko 3 500 Polek, a prawie 2 000 zmarło z jego powodu. Wśród wszystkich zachorowań kobiet
Bardziej szczegółowoStruktura czasowa stóp procentowych (term structure of interest rates)
Struktura czasowa stóp procetowych (term structure of iterest rates) Wysokość rykowych stóp procetowych Na ryku istieje wiele różorodych stóp procetowych. Poziom rykowej stopy procetowej (lub omialej stopy,
Bardziej szczegółowoMetoda analizy hierarchii Saaty ego Ważnym problemem podejmowania decyzji optymalizowanej jest często występująca hierarchiczność zagadnień.
Metoda aalizy hierarchii Saaty ego Ważym problemem podejmowaia decyzji optymalizowaej jest często występująca hierarchiczość zagadień. Istieje wiele heurystyczych podejść do rozwiązaia tego problemu, jedak
Bardziej szczegółowoInformacja na temat podjętych działań w związku z inicjatywą Radnych Rady Miasta Kościerzyna dotyczącą prowadzenia rutynowych szczepień przeciw HPV
Informacja na temat podjętych działań w związku z inicjatywą Radnych Rady Miasta Kościerzyna dotyczącą prowadzenia rutynowych szczepień przeciw HPV Opracowanie: Dyrektor Biura Placówek Oświatowych Alicja
Bardziej szczegółowoKłykciny kończyste przyczyny, objawy i leczenie
Kłykciny kończyste przyczyny, objawy i leczenie Spis treści: 1. 2. 3. 4. Informacje ogólne Przyczyny Objawy Leczenie 1. Informacje ogólne co to są kłykciny kończyste? Kłykciny kończyste są to małe, cieliste
Bardziej szczegółowoBadania. przesiewowe stosowane w celu wczesnego wykrycia raka szyjki macicy. zalecenia National Comprehensive Cancer Network (NCCN)
Badania przesiewowe stosowane w celu wczesnego wykrycia raka szyjki macicy zalecenia National Comprehensive Cancer Network (NCCN) Zalecenia dotyczące badań przesiewowych stosowanych w celu wczesnego wykrycia
Bardziej szczegółowoPatients price acceptance SELECTED FINDINGS
Patients price acceptance SELECTED FINDINGS October 2015 Summary With growing economy and Poles benefiting from this growth, perception of prices changes - this is also true for pharmaceuticals It may
Bardziej szczegółowoZestaw II Odpowiedź: Przeciętna masa ciała w grupie przebadanych szczurów wynosi 186,2 g.
Zadaia przykładowe z rozwiązaiami Zadaie Dokoao pomiaru masy ciała 8 szczurów laboratoryjych. Uzyskao astępujące wyiki w gramach: 70, 80, 60, 90, 0, 00, 85, 95. Wyzaczyć przeciętą masę ciała wśród zbadaych
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO. Solifenacin PMCS, 5 mg: każda tabletka zawiera 5 mg solifenacyny bursztynianu, co odpowiada 3,8 mg solifenacyny.
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Solifeaci PMCS, 5 mg, tabletki powlekae Solifeaci PMCS, 10 mg, tabletki powlekae 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Solifeaci PMCS, 5 mg:
Bardziej szczegółowoWczesna diagnostyka chorób nowotworowych Rak szyjki macicy. lek. Agnieszka Wrzesińska
Wczesna diagnostyka chorób nowotworowych Rak szyjki macicy lek. Agnieszka Wrzesińska Sytuacja epidemiologiczna na świecie i w Polsce Epidemiologia raka szyjki macicy Rak szyjki macicy jest DRUGIM po raku
Bardziej szczegółowoPOLISH. Information for girls aged 12 and 13 (S2) Info mac dla dziewcz t w wieku 12-13 lat (S2)
All you need to know about the HPV vaccine that reduces the risk of cervical cancer Wszystko, co należy wiedzieć na temat szczepionki przeciwko wirusowi HPV zmniejszającej ryzyko zachorowania na raka szyjki
Bardziej szczegółowoProgram polityki zdrowotnej Program profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) w mieście Radom Okres realizacji: 2019
Program polityki zdrowotnej Program profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) w mieście Radom Okres realizacji: 2019 Autor programu: Gmina Miasta Radomia ul. Jana Kilińskiego 30 26-600 Radom
Bardziej szczegółowoMiary położenia (tendencji centralnej) to tzw. miary przeciętne charakteryzujące średni lub typowy poziom wartości cechy.
MIARY POŁOŻENIA I ROZPROSZENIA WYNIKÓW SERII POMIAROWYCH Miary położeia (tedecji cetralej) to tzw. miary przecięte charakteryzujące średi lub typowy poziom wartości cechy. Średia arytmetycza: X i 1 X i,
Bardziej szczegółowoZawartość komórek somatycznych w mleku klaczy a rasa, wiek, kolejność i miesiąc laktacji* *
Rocz. Nauk. Zoot., T. 37, z. 2 (2010) 131 135 Zawartość komórek somatyczych w mleku klaczy a rasa, wiek, kolejość i miesiąc laktacji* * M a r i a K u l i s a, K a t a r z y a M a k i e ł a, J o a a H o
Bardziej szczegółowoPAMIĘTAJ O ZDROWIU! ZBADAJ SIĘ
PAMIĘTAJ O ZDROWIU! ZBADAJ SIĘ Przewodnik po programach profilaktycznych finansowanych przez NFZ Lepiej zapobiegać niż leczyć Program profilaktyki chorób układu krążenia Choroby układu krążenia są główną
Bardziej szczegółowoOcena poziomu wiedzy pacjentów z chorobą nadciśnieniową w zakresie profilaktyki i powikłań nadciśnienia tętniczego
Sawicka Katarzyna, Szczepańska Justyna, Łuczyk Robert, Wawryniuk Agnieszka, Prasał Marek. Ocena poziomu wiedzy pacjentów z chorobą nadciśnieniową w zakresie profilaktyki i powikłań nadciśnienia tętniczego
Bardziej szczegółowoWpływ czynnika czasu w algorytmie diagnostycznym urazów stawu kolanowego na zdolność diagnostyczną badania rezonansu magnetycznego
PRACE ORYGINALNE Krzysztof KLEINROK 1 Kaja PODSIADŁO 2 Tomasz SORYSZ 3 Adrzej URBANIK 1 Wpływ czyika czasu w algorytmie diagostyczym urazów stawu kolaowego a zdolość diagostyczą badaia rezoasu magetyczego
Bardziej szczegółowoWarunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy
Załącznik nr XI Warunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy Warunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy Program jest skierowany
Bardziej szczegółowoPROGRAM ZDROWOTNY W ZAKRESIE PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSAMI BRODAWCZAKA LUDZKIEGO( HPV )
Załącznik Nr 1 do Uchwały Rady Miejskiej w Polanicy-Zdroju z dnia 28 lutego 2012 r. Nr XVIII/98/2012 PROGRAM ZDROWOTNY W ZAKRESIE PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSAMI BRODAWCZAKA LUDZKIEGO( HPV ) W GMINIE POLANICA-ZDRÓJ
Bardziej szczegółowoKoszt i efektywność leczenia bólu pooperacyjnego w oddziale ginekologii
Wydawictwo UR 2007 ISSN 1730-3524 Przegląd Medyczy Uiwersytetu Rzeszowskiego Rzeszów 2007, 1, 61 66 Natasza Tobiasz, Katarzya Wardak Koszt i efektywość leczeia bólu pooperacyjego w oddziale giekologii
Bardziej szczegółowoWirus HPV przyczyny, objawy i leczenie
Wirus HPV przyczyny, objawy i leczenie Spis treści: 1. 2. 3. 4. 5. Informacje ogólne Przyczyny Objawy Leczenie Rodzaje HPV Informacje ogólne Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV Human Papilloma Virus) stanowi
Bardziej szczegółowoUwarunkowania rozwojowe województw w Polsce analiza statystyczno-ekonometryczna
3 MAŁGORZATA STEC Dr Małgorzata Stec Zakład Statystyki i Ekoometrii Uiwersytet Rzeszowski Uwarukowaia rozwojowe województw w Polsce aaliza statystyczo-ekoometrycza WPROWADZENIE Rozwój społeczo-gospodarczy
Bardziej szczegółowoSTATYSTYKA I ANALIZA DANYCH
TATYTYKA I ANALIZA DANYCH Zad. Z pewej partii włókie weły wylosowao dwie próbki włókie, a w każdej z ich zmierzoo średicę włókie różymi metodami. Otrzymao astępujące wyiki: I próbka: 50; średia średica
Bardziej szczegółowoKodeks Profilaktyki Raka Szyjki Macicy
Kodeks Profilaktyki Raka Szyjki Macicy Spis treści Wstęp 3 Cele Kodeksu Profilaktyki RSM 4 Zasady skutecznej komunikacji z kobietami 5 Czynniki ryzyka rozwoju raka szyjki macicy 6 Badanie cytologiczne
Bardziej szczegółowoInfluence of socio-demographic changes on health behavior in the field of breast cancer prevention among women work in lubelskie macro-region
Bojakowska Urszula, Kalinowski Paweł. Wpływ wybranych cech społeczno demograficznych na zachowania zdrowotne w zakresie profilaktyki raka piersi w populacji kobiet pracujących z makroregionu lubelskiego
Bardziej szczegółowoSiłownie ORC sposobem na wykorzystanie energii ze źródeł niskotemperaturowych.
Siłowie ORC sposobem a wykorzystaie eergii ze źródeł iskotemperaturowych. Autor: prof. dr hab. Władysław Nowak, Aleksadra Borsukiewicz-Gozdur, Zachodiopomorski Uiwersytet Techologiczy w Szczeciie, Katedra
Bardziej szczegółowoPatient safety when practicing a physiotherapist. Bezpieczeństwo pacjenta przy wykonywaniu zawodu fizjoterapeuty
Mikos Marcin, Curyło Mateusz, Juszczyk Grzegorz, Czerw Aleksandra. Patient safety when practicing a physiotherapist. Journal of Education, Health and Sport. 2017;7(7):500-504. eissn 2391-8306. DOI http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.835573
Bardziej szczegółowoaktualności 46 listopad 2008 biomérieux Diagnostyka in vitro wspiera decyzje klinicystów Diagnostyka źródłem dobrego zdrowia
46 listopad 2008 aktualości biomérieux Diagostyka i vitro wspiera decyzje kliicystów Diagostyka źródłem dobrego zdrowia Spis treści 2 od wydawcy 3 Epidemiologicze aspekty zakażeń o etiologii C. difficile
Bardziej szczegółowo1. Metoda zdyskontowanych przyszłych przepływów pieniężnych
Iwetta Budzik-Nowodzińska SZACOWANIE WARTOŚCI DOCHODOWEJ PRZEDSIĘBIORSTWA STUDIUM PRZYPADKU Wprowadzeie Dochodowe metody wycey wartości przedsiębiorstw są postrzegae, jako ajbardziej efektywe sposoby określaia
Bardziej szczegółowoPODSTAWY BIOSTATYSTYKI ĆWICZENIA
PODSTAWY BIOSTATYSTYKI ĆWICZENIA FILIP RACIBORSKI FILIP.RACIBORSKI@WUM.EDU.PL ZAKŁAD PROFILAKTYKI ZAGROŻEŃ ŚRODOWISKOWYCH I ALERGOLOGII WUM ZADANIE 1 Z populacji wyborców pobrao próbkę 1000 osób i okazało
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXIII/ 165 /2016 RADY GMINY BIERAWA. z dnia 28 listopada 2016 r.
UCHWAŁA NR XXIII/ 165 /2016 RADY GMINY BIERAWA z dnia 28 listopada 2016 r. w sprawie przyjęcia programu szczepień profilaktycznych przeciw HPV na lata 2017-2019 Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt. 15 w związku
Bardziej szczegółowoPoddawanie się badaniom profilaktycznym przez osoby z przewlekłym wirusowym zapaleniem wątroby typu C
Kowalska Marta Estera, Kalinowski Paweł, Bojakowska Urszula. Poddawanie się badaniom profilaktycznym przez osoby z przewlekłym wirusowym zapaleniem wątroby typu C = Submission to preventive examinations
Bardziej szczegółowo