Nazwa przedmiotu TEORETYCZNY OGLĄD ŚWIATA WSPÓŁCZESNEGO. WTS II

Transkrypt

1 Załącznik nr 3 do zarządzenia nr 50 Rektora UJ z 18 czerwca 2012 r. Sylabus przedmiotu na studiach doktoranckich Nazwa przedmiotu TEORETYCZNY OGLĄD ŚWIATA WSPÓŁCZESNEGO. WTS II Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Socjologii UJ Język przedmiotu polski Efekty kształcenia dla przedmiotu ujęte w kategoriach: wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych Typ przedmiotu fakultatywny (obowiązkowy/fakultatywny) Semestr/rok II semestr roku 2013 / 2014 Imię i nazwisko osoby/osób Janusz Mucha prowadzącej/prowadzących przedmiot Imię i nazwisko osoby/osób Janusz Mucha egzaminującej/egzaminujących bądź udzielającej zaliczenia, w przypadku gdy nie jest to osoba prowadząca dany przedmiot Sposób realizacji Celem kursu jest dyskusja nad najnowszymi ujęciami teoretycznymi tych kwestii strukturalnych i kulturowych, które traktowane są jako ważne w literaturze socjologicznej na przełomie XX i XXI wieku. Przy całym, wielkim szacunku prowadzącego ten kurs do klasycznych teorii socjologicznych i społecznych, ten konkretny kurs skoncentruje się na teorii (teoriach) ostatnich kilkunastu lat. Omówione zostanie to, jak w dzisiejszej metodologii nauk społecznych, ale przede wszystkim w dzisiejszej wielowymiarowej praktyce badawczej socjologów, rozumiane jest pojęcie teorii, sens zajmowania się nią i konstruowania jej. Położymy duży nacisk na zawartość ostatnich roczników światowych czasopism z zakresu socjologii ogólnej, socjologii szczegółowych oraz teorii społecznej. Podjęte zostanie zagadnienie doktorskich projektów badawczych uczestników seminarium, choć z bardzo silnym naciskiem na ich aspekty teoretyczne. Odszukane i omówione zostaną przede wszystkim te propozycje teoretyczne z ostatniej dekady, które w nowym świetle stawiają wspomniane doktorskie projekty badawcze. Kurs składać się będzie zarówno z części wykładowej, jak i części ściśle seminaryjnej, zakładającej znaczną merytoryczną aktywność uczestników. Części te będą się w praktyce

2 przeplatały. Uczestnicy powinni po tym kursie być w stanie refleksyjnie spojrzeć na własne (ale i cudze) projekty badawcze, doktorskie i potencjalne późniejsze, z punktu widzenia ich użytku teoretycznego. Powinni też ugruntować swą wiedzę i umiejętności szukania pytań i odpowiedzi teoretycznych, zawartych w literaturze socjologicznej (w szczególności w czasopismach) oraz w pochodzących z ostatnich lat raportach badawczych dotyczących spraw społecznych. Trudno o jeszcze dokładniejsze określenie tematyki tego seminarium, gdyż ma ono być interaktywne i treść jego zależeć ma w znacznej mierze od konkretnych zainteresowań badawczych PT Uczestników, od ich dotychczasowych doświadczeń w badaniach teoretycznych, a także od ich pracowitości i aktywności. Proszę pamiętać o tym, że sukces każdego seminarium zależy nie tylko od prowadzącego, ale i (w szczególności) od uczestników. Zajęcia rozpoczną się w pierwszym tygodniu I semestru w UJ (ze wszystkimi tego konsekwencjami). Praktyczne opanowanie przez słuchaczy regularnego korzystania z Internetu będzie bardzo pomocne. Grupa seminaryjna nie może liczyć więcej niż 15 osób z pełnymi uprawnieniami i obowiązkami. Uczestnictwo innych osób jest jednak mile widziane. Wymagania wstępne i dodatkowe Brak wymagań Liczba punktów ECTS przypisana 2 przedmiotowi Bilans punktów ECTS Forma aktywności studenta Średnia liczba godzin = 30 Godziny kontaktowe 30 Praca własna studenta na platformie 15 praca z materiałami aktywność asynchroniczna Praca własna studenta na platformie rozwiązywanie zadań aktywność asynchroniczna Praca własna studenta na platformie 15 udział w forum dyskusyjnym aktywność asynchroniczna Praca własna studenta na platformie udział w wideoczatach aktywność synchroniczna Przygotowanie testu na zaliczenie 30 Sumaryczna liczba punktów ECTS: 30 h pracy studenta = 1 punkt ECTS Stosowane metody dydaktyczne Stosowanych będzie kilka metod: a/ wykład, b/ indywidualna praca studenta nad literaturą

3 Metody sprawdzania i oceny efektów kształcenia uzyskanych przez doktorantów Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia, a także forma i warunki zaliczenia przedmiotu Treści przedmiotu* przedmiotu, c/ prezentacja referatu, d/ praca wspólna w postaci dyskusji podczas zajęć, e/ przygotowanie przez studentów eseju zaliczeniowego. Analiza cotygodniowej aktywności, treści referatów (prezentacji) oraz eseju. Zaliczenie seminarium (na ocenę) dokonane będzie w oparciu o a/ uczestnictwo (obecność standardowe wymogi akademickie), b/ krótkie prezentacje studenckie, c/ merytoryczną aktywność opartą w szczególności na studiowaniu zaleconych źródeł, a także d/ przedstawienie kolegom i prowadzącemu własnego krótkiego teoretycznego eseju oraz krótkich komentarzy na temat podobnych esejów autorstwa kolegów. O ile będzie czas i możliwość, zachęcam do więcej niż jednego wystąpienia. Krótki esej (taki sam jak wspomniany, ale zmodyfikowany pod wpływem dyskusji) należy też później oddać na piśmie w terminie ustalonym wspólnie. PROGRAM KURSU 1. Wstęp do kursu. Porównanie notatek. Programy przedmiotu WTS w dotychczasowej akademickiej edukacji uczestników kursu. Wykład i dyskusja. 2. Współczesność, teoretyczność, socjologia. Wykład konwersatoryjny. 3. Współczesność, teoretyczność, socjologia. Wykład konwersatoryjny. Ciąg dalszy. 4. Polskie podręczniki i zbiory poświęcone WTS od roku Polskie współczesne zainteresowania teorią w socjologii. Prezentacje studenckie i dyskusja; por. np. Manterys i Mucha 2009; Mucha 2010). Krytyczne recenzje (ze strony uczestników) Serii WTS (też Wstępu do NPTS) i innych zbiorów (por. np. Sojak 2009). 5. Popularne zagraniczne podręczniki i kompendia poświęcone teorii socjologicznej i społecznej, od roku Prezentacje studenckie i dyskusja; por. np. Adams i Sydie 2001; Browning i inni, eds. 2000; Gorlach 2010; Turner, red. 2000; Seidman i Alexander, red. 2001; Turner 2004; Mouzelis 2008; Baert i Da Silva 2010; Elliott 2011). 6. Komitety Badawcze, Sieci Badawcze wielkich organizacji socjologicznych poświęcone teorii i ich praktyka teoretyczna od roku Światowe Kongresy Socjologii i Konferencje ESA a praktykowanie teorii socjologicznej i społecznej. Prezentacje studenckie i dyskusja; por. np. Mucha

4 Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej* 2010). 7. Metodologiczny nacjonalizm i metodologiczny kosmopolityzm. Wykład konwersatoryjny i Prezentacje studenckie; por. Wimmer i Glick Schiller 2002; Beck i Sznaider 2006; Beck 2007) Projekty badawcze uczestników seminarium Prezentacje studenckie i komentarze studenckie w oparciu o wcześniej rozesłane wszystkim uczestnikom krótkie teksty. Dyskusja. 13. Społeczna wiedza Zachodu i Wschodu, Północy i Południa. Wykład konwersatoryjny i Prezentacje studenckie, por. Connell 2007; Patel, red. 2010; Burawoy i inni, red Por. też Boskovic (red.) Co to jest więc w praktyce teoria socjologiczna? Co to jest teoria społeczna? Co to są teorie socjologiczne. Wykład konwersatoryjny i dyskusja; por. np. Misztal 2000; Seidman 2006 (1991); Alexander 2006 (1991); Manterys i Mucha 2009; Sztompka 2011; Burawoy Studenckie podsumowania kursu (na podstawie zajęć 4, 5, 6, 7 i 12). Zakończenie kursu. L i t e r a t u r a Adams Bert N. i R.A. Sydie SOCIOLOGICAL THEORY. Thousand Oaks i inne: Pine Forge Press. Alexander Jeffrey C Zasadność teorii socjologicznej. Dlaczego końca nie widać, w: Jasińska-Kania i inni (red.) 2006, s Baert Patrick i Filipe Carreira da Silva SOCIAL THEORY IN THE TWENTIETH CENTURY AND BEYOND, Cambridge and Malden MA: Polity Press. Beck Ulrich The Cosmopolitan condition. Why methodological nationalism fails, w: THEORY, CULTURE AND SOCIETY 24, 7-8, s Beck Ulrich i Natan Sznaider Unpacking cosmopolitanism for the social sciences: a research agenda, BRITISH JOURNAL OF SOCIOLOGY 57, 1, s Boskovic Aleksandar (red.) OTHER PEOPLE S ANTHROPOLOGIES. ETHNOGRAPHIC PRACTICE ON THE MARGINS, New York i Oxford: Berghahn Books. Browning Gary, Abigail Halcli i Frank Webster (eds) UNDERSTANDING CONTEMPORARY SOCIETY. THEORIES OF THE PRESENT.

5 London i inne: SAGE. Burawoy, Michael The last positivist. CONTEMPORARY SOCIOLOGY 40, 4, s Burawoy, Michael, Mau-kuei Chang i Michelle Fei-yu Hsiej (red.) FACING AN UNEQUAL WORLD. CHALLENGES FOR A GLOBAL SOCIOLOGY (Volume I: Introduction, Latin America, and Africa; Volume II: Asia; Volume III: Europe, and Concluding Reflections). Taipei: Academica Sinica and ISA (dostępne w Materiałach dydaktycznych WH AGH pod: Janusz Mucha). Connell Raewyn SOUTHERN THEORY. THE GLOBAL DYNAMICS OF KNOWLEDGE IN SOCIAL SCIENCES. Crows Nest: Allen & Unwin. Elliott Anthony WSPÓŁCZESNA TEORIA SPOŁECZNA. Warszawa: WN PWN. Gorlach Krzysztof Teoria socjologiczna ery globalizacji. STUDIA SOCJOLOGICZNE 2, s Jasińska-Kania Aleksandra, Lech M. Nijakowski, Jerzy Szacki i Marek Ziółkowski (red.) WSPÓŁCZESNE TEORIE SOCJOLOGICZNE. Warszawa: WN SCHOLAR. Manterys Aleksander i Janusz Mucha Nowe perspektywy teorii socjologicznej. Punkt widzenia 2009 roku, w: Manterys i Mucha (red.) 2009, s. VII-XXVII. Manterys Aleksander i Janusz Mucha (red.) NOWE PERSPEKTYWY TEORII SOCJOLOGICZNEJ. Kraków: ZW NOMOS. Misztal Bronisław TEORIA SOCJOLOGICZNA A PRAKTYKA SPOŁECZNA. Kraków: Universitas. Mouzelis Nicos P MODERN AND POSTMODERN SOCIAL THEORIZING. BRIDGING THE DIVIDE. Cambridge: Cambridge University Press. Mucha Janusz. Socjologia w Europie Środkowo- Wschodniej czy socjologia wschodnioeuropejska? PRZEGLĄD SOCJOLOGICZNY LVIII, 2, s (por. też: Sociology in Central and Eastern Europe or Eastern European Sociology: Historical and Present, SLOVAK SOCIOLOGICAL REVIEW 41, 6, 2009, s ORAZ w: Burawoy i inni (red.), volume III, s Mucha Janusz Socjologia jednostek i teoria

6 * W szczególnie uzasadnionych przypadkach można podać informację ogólną. krytyczna. Konferencja lizbońska o aktualnych debatach w socjologii teoretycznej. STUDIA HUMANISTYCZNE AGH 8, s Patel Sujata (red.) DIVERSE SOCIOLOGICAL TRADITIONS. Los Angeles i inne: SAGE. Seidman Steven Koniec teorii socjologicznej: ponowoczesna nadzieja, w: Jasińska-Kania i inni (red.) 2006, s Seidman Steven i Jeffrey C. Alexander (eds) THE NEW SOCIAL THEORY READER. London i New York: Routledge. Sojak Radosław Pragmatyczna doskonałość. STUDIA SOCJOLOGICZNE 3 (194), s Sztompka Piotr Another sociological utopia. CONTEMPORARY SOCIOLOGY 40, 4, s Sztompka Piotr i Marek Kucia (red.) SOCJOLOGIA. LEKTURY. Kraków: Znak. Turner Bryan S. (ed) THE BLACKWELL COMPANION TO SOCIAL THEORY. Malden, MA i Oxford, England: Blackwell. Turner Jonathan H STRUKTURA TEORII SOCJOLOGICZNEJ. WYDANIE NOWE (1998). Warszawa: WN PWN. Wimmer Andreas i Nina Glick Schiller Methodological nationalism and beyond: nation state Bbuilding, migration and the social science, GLOBAL NETWORKS 2, 4, s