ZARZĄD WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

Transkrypt

1 ZARZĄD WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY w K i e l c a c h ANALIZA I OCENA SYTUACJI NA RYNKU PRACY W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W 2001 ROKU Kielce - marzec r.

2 ADRESY URZĘDÓW PRACY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 1 WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W KIELCACH Al. IX Wieków Kielc 3, tel , , , fax POWIATOWY URZĄD PRACY W BUSKU ZDROJU ul. Różana 2, tel , , fax ; zasięgiem działania obejmuje gminy: Busko Zdrój, Gnojno, Nowy Korczyn, Pacanów, Solec Zdrój, Stopnicę, Tuczępy, Wiślicę. POWIATOWY URZĄD PRACY W JĘDRZEJOWIE ul. Okrzei 49B, tel , fax ; zasięgiem działania obejmuje gminy: Jędrzejów,, Imielno, Małogoszcz, Nagłowice, Oksę, Sędziszów, Słupię Jędrzejowską, Sobków, Wodzisław. POWIATOWY URZĄD PRACY W KAZIMIERZY WIELKIEJ ul. Partyzantów 29, tel , , fax ; zasięgiem działania obejmuje gminy: Kazimierzę Wielką, Bejsce, Czarnocin, Opatowiec, Skalbmierz. POWIATOWY URZĄD PRACY W KIELCACH ul. Kolberga 4, tel. centr do 37, , , fax ; zasięgiem działania obejmuje miasto Kielce i gminy: Bieliny, Bodzentyn, Chęciny, Chmielnik, Daleszyce, Górno, Łagów, Łopuszno, Masłów, Miedzianą Górę, Mniów, Morawicę, Nową Słupię, Piekoszów, Pierzchnicę, Raków, Sitkówkę-Nowiny, Strawczyn, Zagnańsk. POWIATOWY URZĄD PRACY W KOŃSKICH ul. Spółdzielcza 3, tel , , fax ; zasięgiem działania obejmuje gminy: Końskie, Fałków, Gowarczów, Radoszyce, Rudę Maleniecką, Słupię Konecką, Smyków, Stąporków. Powiatowy Urząd Pracy w Końskich posiada filię : w Stąporkowie, ul. Piłsudskiego 132a, tel , , fax

3 2 POWIATOWY URZĄD PRACY W OPATOWIE ul. Partyzantów 13, tel. 0-15/ , fax ; zasięgiem działania obejmuje gminy: Opatów, Baćkowice, Iwaniska, Lipnik, Ożarów, Sadowie, Tarłów, Wojciechowice. POWIATOWY URZĄD PRACY W OSTROWCU ŚWIĘTOKRZYSKIM Al. 3-go Maja 36, tel , , fax ; zasięgiem działania obejmuje miasto Ostrowiec Św. i gminy: Bałtów, Bodzechów, Ćmielów, Kunów, Waśniów. POWIATOWY URZĄD PRACY W PIŃCZOWIE ul. Złota 7, tel , , fax ; zasięgiem działania obejmuje gminy: Pińczów, Działoszyce, Kije, Michałów, Złotą. POWIATOWY URZĄD PRACY W SANDOMIERZU ul. Mickiewicza 34, tel. 0-15/ , , fax ; zasięgiem działania obejmuje gminy: Sandomierz, Dwikozy, Klimontów, Koprzywnicę, Łoniów, Obrazów, Samborzec, Wilczyce, Zawichost. POWIATOWY URZĄD PRACY W SKARŻYSKU - KAMIENNEJ ul. 1-go Maja 105, tel , fax ; zasięgiem działania obejmuje miasto Skarżysko-Kam. i gminy: Skarżysko Kościelne, Bliżyn, Łączną, Suchedniów. POWIATOWY URZĄD PRACY W STARACHOWICACH ul. Radomska 76, tel , , fax ; zasięgiem działania obejmuje miasto Starachowice i gminy: Brody, Mirzec, Pawłów, Wąchock. POWIATOWY URZĄD PRACY W STASZOWIE ul. Kościuszki 2, tel. 0-15/ , fax ; zasięgiem działania obejmuje gminy: Staszów, Bogorię, Łubnice, Oleśnicę, Osiek, Połaniec, Rytwiany, Szydłów. POWIATOWY URZĄD PRACY WE WŁOSZCZOWIE ul. Strażacka 11, tel , , fax ; zasięgiem działania obejmuje gminy: Włoszczowę, Kluczewsko, Krasocin, Moskorzew, Radków, Secemin.

4 S P I S T R E Ś C I 3 str. UWAGI METODYCZNE 7 1. CHARAKTERYSTYKA RYNKU PRACY W WOJEWÓDZTWIE PODSTAWOWE UWARUNKOWANIA Ludność Edukacja Podmioty gospodarcze Sytuacja gospodarcza Prognozy koniunktury gospodarczej w I kwartale 2002 roku RYNEK PRACY Zatrudnienie Bezrobocie Bezrobocie w woj. świętokrzyskim w porównaniu z innymi województwami ZASOBY SIŁY ROBOCZEJ PRACODAWCY NA RYNKU PRACY STAN I STRUKTURA BEZROBOCIA POZIOM I STOPA BEZROBOCIA Zmiany poziomu bezrobocia Stopa bezrobocia Podstawowe składniki bilansu bezrobotnych Przyczyny wzrostu bezrobocia Bezrobocie regionalne: poziom i stopa bezrobocia w powiatach ZMIANY W STRUKTURZE BEZROBOCIA Bezrobotni z prawem i bez prawa do zasiłku Bezrobotni wg wieku i poziomu wykształcenia Bezrobotni wg stażu pracy i czasu pozostawania bez pracy Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy Zwolnieni z przyczyn zakładu pracy Bezrobotni według zawodów i specjalności PODSUMOWANIE PODSTAWOWE KATEGORIE BEZROBOTNYCH BEZROBOCIE MŁODZIEŻY BEZROBOCIE ABSOLWENTÓW BEZROBOCIE WŚRÓD MIESZKAŃCÓW WSI Poziom bezrobocia Napływ i odpływ z bezrobocia Udział kobiet Bezrobotni z prawem do zasiłku Bezrobocie młodzieży 45

5 Bezrobotni wg wieku, poziomu wykształcenia, stażu pracy i czasu pozostawania bez pracy BEZROBOTNE KOBIETY NIEPEŁNOSPRAWNI DZIAŁANIA POWIATOWYCH URZĘDÓW PRACY W ZAKRESIE ŁAGODZENIA SKUTKÓW BEZROBOCIA OFERTY PRACY AKTYWNE FORMY PRZECIWDZIAŁANIA BEZROBOCIU Realizacja aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu Zatrudnienie w ramach prac interwencyjnych i robót publicznych Tworzenie nowych miejsc pracy w ramach udzielonych pożyczek Programy specjalne przeciwdziałania bezrobociu Aktywizacja zawodowa absolwentów Szkolenia i przekwalifikowania Poradnictwo zawodowe Kluby Pracy WYDATKI Z FUNDUSZU PRACY ZATRUDNIENIE CUDZOZIEMCÓW KONTROLA LEGALNOŚCI ZATRUDNIENIA PODSUMOWANIE ZADANIA REALIZOWANE PRZEZ SAMORZĄD WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO W ZAKRESIE POLITYKI RYNKU PRACY REALIZACJA WOJEWÓDZKICH PROGRAMÓW MAJĄCYCH NA CELU TWORZENIE NOWYCH MIEJSC PRACY I LIKWIDACJĘ NEGATYWNYCH SKUTKÓW BEZROBOCIA POŚREDNICTWO PRACY ZATRUDNIENIE OBYWATELI POLSKICH ZA GRANICĄ REALIZACJA INWESTYCJI INFRASTRUKTURALNYCH DOTOWANYCH Z REZERWY CELOWEJ BUDŻETU PAŃSTWA WYKONYWANYCH W SYSTEMIE ROBÓT PUBLICZNYCH JAKO ZADANIA WŁASNE GMIN ZAGROŻONYCH SZCZEGÓLNIE WYSOKIM BEZROBOCIEM STRUKTURALNYM CENTRUM INFORMACJI I PLANOWANIA KARIERY ZAWODOWEJ 71

6 S P I S T A B L I C 5 str. 1. Jednostki osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą i pozostałe jednostki gospodarki narodowej Jednostki osób prawnych i jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej Bezrobotni w latach w woj. kieleckim oraz w roku w woj. świętokrzyskim Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w woj. kieleckim wg stanu na koniec miesiąca w latach oraz w woj. świętokrzyskim w latach Bezrobotni zarejestrowani oraz stopa bezrobocia Bezrobotni zarejestrowani napływ i wyrejestrowani odpływ Bezrobotni, którzy podjęli pracę Napływ i odpływ bezrobotnych oraz osoby, które podjęły pracę Stan i struktura bezrobocia Podstawowe dane o bezrobociu w miastach i gminach woj. świętokrzyskiego Bezrobotni z prawem i bez prawa do zasiłku Bezrobotni zarejestrowani wg wieku Bezrobotni zarejestrowani wg poziomu wykształcenia Bezrobotni zarejestrowani wg stażu pracy Zarejestrowani bezrobotni wg wieku, wykształcenia i stażu pracy oraz czasu pozostawania bez pracy Bezrobotni wg wielkich grup zawodów w 2001 roku Bezrobotni rejestrujący się w 2000 i 2001 roku oraz ilość zgłoszonych ofert pracy wg 3-cyfrowych grup zawodów Bezrobotni wg 3-cyfrowych grup zawodów na koniec 2001 roku Bezrobotni zarejestrowani w wieku lata napływ i wyrejestrowani odpływ w 2001 roku Absolwenci Zarejestrowani bezrobotni absolwenci napływ i wyrejestrowani odpływ w 2001 roku 100

7 str. 22. Rejestrowane bezrobocie na wsi Bezrobotni zamieszkali na wsi napływ i wyrejestrowani odpływ Rejestrowane bezrobocie na wsi w 2001r. - napływ, odpływ 6 oraz podjęcia pracy Nowo zarejestrowani bezrobotni zamieszkali na wsi Bezrobotni zarejestrowani na wsi wg wieku Bezrobotni zarejestrowani na wsi wg poziomu wykształcenia Bezrobotni zarejestrowani na wsi wg stażu pracy Zarejestrowani bezrobotni na wsi wg wieku, wykształcenia i stażu pracy oraz czasu pozostawania bez pracy Niepełnosprawni zarejestrowani na koniec 2000 roku i 2001 roku Oferty pracy zgłoszone do Powiatowych Urzędów Pracy Aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu 109 PODSTAWOWE DANE O BEZROBOCIU W WOJEWÓDZTWACH Liczba bezrobotnych według województw na przestrzeni roku 110 Stopa bezrobocia według województw na przestrzeni roku 110 Liczba ofert pracy zgłoszonych w 2001 roku według województw 111 K A R T O G R A M Y Stopa bezrobocia w Polsce wg województw 112 Stopa bezrobocia w województwie świętokrzyskim wg powiatów 112 W Y K R E S Y Podmioty gospodarcze wg sekcji PKD w woj. świętokrzyskim 113 Stan bezrobocia w woj. świętokrzyskim w latach Bezrobocie ludzi młodych (18-24 lata) na tle ogólnej liczby bezrobotnych 115 Pozostający bez pracy powyżej 12 miesięcy na tle ogólnej liczby bezrobotnych 116 Struktura wydatków z Funduszu Pracy na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu w 2001 roku 117

8 UWAGI METODYCZNE 7 1. Od 2000r. sprawozdawczość rynku pracy jest opracowywana w ramach statystyki publicznej, w związku z tym głównym aktem prawnym jest ustawa o statystyce publicznej z dnia 29 czerwca 1995r. (Dz. U. z 1995r. Nr 88, poz. 439) oraz następujące rozporządzenia: o Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2001r. zmieniające rozporządzenie w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2000 (Dz. U. z dnia 14 sierpnia 2001 Nr 84, poz. 912), o Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2001r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia wzorów formularzy sprawozdawczych, objaśnień co do sposobu ich wypełniania oraz wzorów kwestionariuszy i ankiet statystycznych stosowanych w badaniach statystycznych ustalonych w programie badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2001 (Dz. U. Nr 84, poz. 913). 2. Podstawową jednostką z zakresu sprawozdawczości o rynku pracy są powiatowe urzędy pracy. W przypadku Powiatowego Urzędu Pracy w Kielcach, od stycznia 2000r. sporządzana jest statystyka dla: powiatu grodzkiego Kielce i powiatu kieleckiego. W niniejszym opracowaniu dane statystyczne dotyczące Powiatowego Urzędu Pracy w Kielcach obejmują informacje łącznie z obydwu powiatów: grodzkiego i ziemskiego. 3. Dane o liczbie bezrobotnych obejmują osoby, które są zarejestrowane w urzędach pracy jako bezrobotne, zgodnie z ustawą z dnia 14 grudnia 1994r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (Tekst jednolity: Dz. U. Nr 6, poz. 56 z 24 stycznia 2001r. z późniejszymi zmianami). 4. Przez Ludność aktywną zawodowo (cywilna siła robocza) należy rozumieć zbiorowość składającą się z osób uznanych według klasyfikacji GUS za pracujące oraz osoby bezrobotne, o których mowa w pkt Przez Stopę bezrobocia należy rozumieć procentowy udział liczby bezrobotnych w liczbie ludności aktywnej zawodowo (według stanu na koniec okresu sprawozdawczego).

9 8 6. Przez napływ bezrobotnych należy rozumieć liczbę nowo zarejestrowanych bezrobotnych w urzędach pracy w danym okresie sprawozdawczym. 7. Przez odpływ bezrobotnych należy rozumieć liczbę bezrobotnych wyrejestrowanych z urzędów pracy w danym okresie sprawozdawczym. 8. Przez Wskaźnik płynności rynku pracy należy rozumieć wyrażony w procentach stosunek liczby bezrobotnych, którzy podjęli pracę w danym okresie sprawozdawczym, do liczby nowo zarejestrowanych bezrobotnych w tym okresie. 9. Analiza ofert pracy dokonana została na podstawie: - sprawozdania miesięcznego MPiPS-01 o rynku pracy, - załącznika nr 2 Bezrobotni oraz oferty pracy według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy i załącznika nr 3 Bezrobotni oraz oferty pracy według grup zawodów i specjalności. 10. Od 1 stycznia 2001r. sprawozdawczość statystyczna rynku pracy uwzględnia rozszerzoną definicję bezrobotnych zwolnionych z przyczyn dot. zakładu pracy na mocy zapisu art. 2 ust. 1 pkt. 20a ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu. Zgodnie z nową definicją zwolnienia z przyczyn dot. zakładu pracy oznaczają rozwiązanie stosunku pracy (stosunku służbowego) z powodu ogłoszenia upadłości pracodawcy, jego likwidacji lub likwidacji stanowiska pracy z przyczyn ekonomicznych, organizacyjnych, produkcyjnych albo technologicznych a także wygaśnięcie stosunku pracy w przypadku przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę i nie zaproponowania przez tego pracodawcę nowych warunków pracy i płacy. Uwaga: Sprawozdawczość statystyczna o rynku pracy do końca 2000r. w zwolnieniach z przyczyn dotyczących zakładu pracy uwzględniała osoby zwolnione na mocy artykułów 1 i 10 Ustawy z dnia 28 grudnia 1989r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy (Dz.U. z 1990r. Nr 4, poz. 19 z późn. zm.) w związku z tym osoby zwolnione w tym trybie na mocy innych aktów prawnych nie były uwzględniane w sprawozdawczości.

10 1. CHARAKTERYSTYKA RYNKU PRACY W WOJEWÓDZTWIE 1.1. PODSTAWOWE UWARUNKOWANIA 9 Województwo świętokrzyskie zajmuje powierzchnię km 2, co stanowi 3,7% obszaru kraju. Terytorialnie obejmuje 13 powiatów i 1 miasto na prawach powiatu oraz 102 jednostki administracyjne, w tym: 5 gmin miejskich, 24 gminy miejsko - wiejskie i 73 gminy wiejskie Ludność Województwo zamieszkuje 1.321,4 tys. osób, tj. 3,4% ludności Polski. Kobiety stanowią 51% ogółu mieszkańców. Na wsi zamieszkuje 54% ludności (w kraju udział ten wynosi - 38,2%). Większość mieszkańców województwa - 60% to osoby w wieku produkcyjnym, natomiast w wieku przedprodukcyjnym znajduje się 23,6% ludności, a w wieku poprodukcyjnym 16,4%. W porównaniu do 1999 roku wzrosła o 13 tys. liczba ludności w wieku produkcyjnym. Znacznie zmniejszyła się liczba ludności w wieku przedprodukcyjnym (o 16,8 tys. osób). Wzrosła natomiast populacja osób w wieku poprodukcyjnym (o 2,5 tys. osób). Powyższe tendencje potwierdzają prognozy GUS - spadek populacji ludzi w wieku przedprodukcyjnym i wzrost liczby ludności w wieku produkcyjnym i poprodukcyjnym Edukacja W roku 2001/2002 uczy się w: 11 szkołach wyższych - 59,3 tys. studentów, w tym na studiach: dziennych - 18,7 tys. osób, wieczorowych - 1,4 tys. osób, zaocznych - 39,1 tys. osób, 110 liceach ogólnokształcących - 29,2 tys. uczniów ( w tym 24,4 tys. osób w szkołach dla młodzieży i 4,8 tys. osób w szkołach dla dorosłych), 226 gimnazjach - 60,1 tys. uczniów, 493 szkołach technicznych, zawodowych i policealnych - 56,8 tys. uczniów, 730 szkołach podstawowych - 106,9 tys. uczniów.

11 10 W roku akademickim 1999/2000 szkoły wyższe ukończyło absolwentów, a w roku 2000/ osób. W roku szkolnym 2001/2002 zmniejszyła się liczba uczniów w liceach dla młodzieży o 7,8 tys. osób (tj. o 24,2%) w stosunku do ubiegłego roku i wyniosła 24,4 tys. osób. Zmiana ta spowodowana jest powstaniem gimnazjów, niefunkcjonowaniem klas 8 w szkołach podstawowych i brakiem naboru do klas pierwszych w liceach dla młodzieży. W szkołach zawodowych dla młodzieży i dorosłych uczy się o 14,3 tys. uczniów mniej niż w ubiegłym roku szkolnym Podmioty gospodarcze W rejestrze REGON zarejestrowanych było 95,6 tys. podmiotów gospodarki narodowej. Udział sektora prywatnego w ogólnej liczbie podmiotów wynosił 96,1%. W sektorze prywatnym osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą stanowiły 84,3%. Z analizy udziału podmiotów gospodarczych wynika, że najliczniej reprezentowana była sekcja: handel i naprawy - 38,4% ogółu zarejestrowanych podmiotów, następnie budownictwo - 11,4%, obsługa nieruchomości i firm - 10,9% oraz przetwórstwo przemysłowe - 9,7% Sytuacja gospodarcza Na przestrzeni 2001 roku notowano stopniowy spadek popytu konsumpcyjnego i inwestycyjnego, który powodował osłabienie dynamiki procesów produkcyjno - rynkowych przedsiębiorstw produkcyjnych i usługowych. Nastąpiło obniżenie poziomu produkcji sprzedanej i usług rynkowych. Łączne uzyskane przychody ze sprzedaży towarów i usług w sektorze przedsiębiorstw w nieznacznym stopniu przekroczyły poziom roku poprzedniego. Nieco wyższą sprzedaż osiągnęły tylko firmy prywatne, natomiast jednostki sektora publicznego nie zrealizowały poziomu sprzedaży z 2000 roku. O poziomie sprzedaży zadecydował relatywnie wysoki spadek w podstawowych działalnościach sfery produkcyjnej, tj. w przetwórstwie przemysłowym i robotach budowlano-montażowych. W usługach rynkowych odnotowano niższą niż rok wcześniej sprzedaż m.in. w handlu hurtowym oraz obsłudze nieruchomości i firm.

12 11 Efekty budownictwa mieszkaniowego zbliżone były do poziomu sprzed roku, zwiększyła się liczba oddanych do użytku mieszkań na sprzedaż i wynajem, mniej przekazano mieszkań w budownictwie spółdzielczym. Niższą w porównaniu do poprzedniego roku sprzedaż zrealizowano w: Obsłudze nieruchomości i firm o 12,5%, Przetwórstwie przemysłowym o 3,2%. Wyższe niż przed rokiem przychody ze sprzedaży odnotowano w: Transporcie, gospodarce magazynowej i łączności o 13,5%, Budownictwie o 13%, Handlu i naprawach o 2,2% Prognozy koniunktury gospodarczej w I kwartale 2002 roku. W przemyśle - ponad połowa przedsiębiorstw przewiduje utrzymanie się sytuacji gospodarczej na dotychczasowym poziomie, prawie 30% prognozuje jej poprawę. Niekorzystne są prognozy dotyczące kształtowania się przyszłego popytu, prawie połowa przedsiębiorstw ocenia, że wielkość sprzedaży produkcji utrzyma się na niezmienionym poziomie, około 1/3 spodziewa się spadku. Niepokojącym jest, że ponad 80% przedsiębiorstw wskazuje na utrzymanie się trudnej sytuacji finansowej. Zgodnie z przewidywaniami w firmach nastąpią redukcje zatrudnienia, ale będą niższe niż wcześniej prognozowano. Prognozy przyszłej sytuacji finansowej przedsiębiorstw budowlanych są nadal niekorzystne - ponad połowa firm ocenia, że ulegnie ona dalszemu pogorszeniu. Bariery ograniczające przyszłą działalność to niedostateczny popyt na roboty budowlano - montażowe, silna konkurencja oraz koszty. Zmniejszył się do 50% (w porównaniu do wcześniejszych prognoz - 70%) udział pracodawców deklarujących redukcję zatrudnienia. Pogorszyły się prognozy sytuacji ekonomicznej w badanych firmach handlowych. Ponad połowa firm spodziewa się zmniejszenia wielkości sprzedaży towarów, a 2/5 ocenia, że poziom jej pozostanie bez zmian. Powyższe tendencje wskazują na zmniejszenie przyszłego popytu konsumpcyjnego. W tej sytuacji ponad 2/5 przedsiębiorstw przewiduje dalsze ograniczenie zamówień na towary, a prawie 3/5 dostawców ocenia, że pozostaną one na niezmienionym poziomie. Pomimo, że prawie 70% pracodawców z przedsiębiorstw handlowych nie planuje zwolnień, to jednak co trzeci pracodawca zamierza zredukować zatrudnienie.

13 12 Poziom przewidywanej redukcji zatrudnienia jest znacznie mniejszy w jednostkach małych (do 9 osób pracujących) niż w dużych przedsiębiorstwach. Barierami ograniczającymi dynamiczny wzrost produkcji, towarów i usług pozostają nadal m.in. niedostateczny popyt rynkowy, konkurencja na rynku, wysokie obciążenia na rzecz budżetu, niekorzystne warunki kredytowe RYNEK PRACY Na przestrzeni 2001 roku sytuacja na rynku pracy uległa pogorszeniu Zatrudnienie Redukcje zatrudnienia nasiliły się w obydwu sektorach, zarówno w jednostkach publicznych jak i w firmach prywatnych. Spadek zatrudnienia wystąpił szczególnie w działalności produkcyjnej - przemysł i budownictwo, i usługach rynkowych - handel detaliczny i hurtowy. Wzrost zatrudnienia nastąpił w sekcjach: obsługa nieruchomości i firm, transport, składowanie i łączność. W 2001 roku przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw ukształtowało się na poziomie osoby i było o 5,5% niższe niż przed rokiem. W sektorze publicznym pracowało osoby - spadek o 11,7%, a w sektorze prywatnym osób - spadek o 3,7%. Spadek przeciętnego zatrudnienia zanotowano w sekcjach: górnictwo i kopalnictwo o 13,4%, budownictwo o 12,7%, przetwórstwo przemysłowe o 5,6%, handel i naprawy o 5,2%, a wzrost w sekcjach: obsługa nieruchomości i firm o 2,3%, transport, składowanie i łączność o 0,9%. W wybranych działalnościach przeciętne zatrudnienie na r. wynosiło w: przetwórstwie przemysłowym osób, budownictwie osoby, w wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz i wodę osób. Źródło: Urząd Statystyczny w Kielcach Informator o Sytuacji Społeczno- Gospodarczej Województwa Świętokrzyskiego - grudzień 2001r.

14 Bezrobocie Przyspieszenie w ostatnich latach procesu restrukturyzacji i prywatyzacji gospodarki narodowej wywarło niekorzystny wpływ na zjawiska zachodzące na rynku pracy. Spadała liczba pracujących i dynamicznie wzrastało bezrobocie. Wygasały okresy ochronne dla osób zatrudnionych w sprywatyzowanych przedsiębiorstwach. Następowały redukcje zatrudnienia. Młodzież z wyżu demograficznego sukcesywnie wchodziła na rynek pracy. W województwie świętokrzyskim na koniec grudnia 2001 roku zarejestrowanych było bezrobotnych czyli o 10,7% więcej niż na koniec 2000 roku. W porównaniu do 1 stycznia 1999r. bezrobocie było wyższe o 54,6%. Bezrobotni pozostający w ewidencji urzędów pracy, to głównie osoby, które wcześniej pracowały ( 72,3% ogółu bezrobotnych). Wzrost bezrobocia odnotowano w okresie I, II i IV kwartału 2001r., natomiast spadek w II kwartale. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych na przestrzeni roku znacznie przekraczała poziom roku ubiegłego. Zwiększyła się populacja bezrobotnych: kobiet, zamieszkałych na wsi, pozostających bez pracy ponad 12 miesięcy, bez prawa do zasiłku. Zmniejszyła się ilość ofert pracy. Niższe były środki finansowe urzędów pracy na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu w porównaniu do roku 2000.

15 Bezrobocie w woj. świętokrzyskim w porównaniu z innymi województwami Podstawowe dane liczbowe dot. bezrobocia w latach GRUDZIEŃ 2000r. GRUDZIEŃ 2001r. Lp. 14 Wyszczególnienie Województwa liczba Poz. województwa liczba poz. 1 POLSKA POLSKA świętokrzyskie świętokrzyskie Liczba mazowieckie mazowieckie bezrobotnych śląskie śląskie dolnośląskie dolnośląskie łódzkie wielkopolskie wielkopolskie łódzkie POLSKA 15,1 POLSKA 17,4 świętokrzyskie 16,6 6 świętokrzyskie 18,3 7 warmińskomazurskimazurskie 25,8 1 warmińsko- 28,7 1 Stopa lubuskie 21,3 2 lubuskie 24,1 2 bezrobocia zachodniopomorskimorskie 20,8 3 zachodniopo- 24,0 3 kujawskopomorskipomorskie 19,2 4 kujawsko- 21,6 4 dolnośląskie 18,4 5 dolnośląskie 21,1 5 3 POLSKA POLSKA świętokrzyskie świętokrzyskie Liczba mazowieckie mazowieckie bezrobotnych śląskie śląskie kobiet dolnośląskie dolnośląskie wielkopolskie wielkopolskie łódzkie łódzkie POLSKA POLSKA świętokrzyskie świętokrzyskie Liczba mazowieckie mazowieckie bezrobotnych podkarpackie podkarpackie zamieszkałych małopolskie małopolskie na wsi wielkopolskie wielkopolskie lubelskie lubelskie Na koniec grudnia 2001 roku województwo świętokrzyskie zajmowało następujące miejsce w kraju pod względem liczby zarejestrowanych: bezrobotnych ogółem - 13 miejsce, stopy bezrobocia - 7 miejsce, bezrobotnych kobiet - 13 miejsce, bezrobotnych zamieszkałych na wsi - 12 miejsce, bezrobotnych w wieku lata - 13 miejsce, bezrobotnych absolwentów - 12 miejsce.

16 15 Na koniec grudnia 2001r. w kraju zarejestrowanych było 3.115,1 tys. bezrobotnych, tj. o 412,5 tys. osób więcej (o 15,3%) niż na koniec grudnia 2000r. Stopa bezrobocia wynosiła 17,4% i była wyższa o 2,3 punktu procentowego w stosunku do grudnia 2000r. Wzrost bezrobocia na przestrzeni 2001 roku dotyczył wszystkich województw. Największy bezwzględny wzrost bezrobocia zanotowano w województwie: mazowieckim (o 56,2 tys. osób), śląskim (o 53,6 tys. osób), wielkopolskim (o 43,9 tys. osób) i dolnośląskim (o 35,8 tys. osób), a najniższy w: podlaskim ( o 7,2 tys. osób), opolskim (o 9,2 tys. osób) i świętokrzyskim ( o 12,7 tys. osób). Największy wzrost stopy bezrobocia, w analizowanym okresie, odnotowano w województwie: zachodniopomorskim o 3,2 punktu procentowego, pomorskim o 3, warmińsko - mazurskim o 2,9, lubuskim o 2,8, najniższy w: podkarpackim o 1,1, podlaskim o 1,3, świętokrzyskim i lubelskim o 1,7. Świętokrzyskie zajmowało w tym rankingu 14 pozycję zarówno pod względem wzrostu liczby bezrobotnych (o 12,7 tys. osób), jak i stopy bezrobocia (o 1,7 punktu procentowego). Największą ilością ofert pracy w 2001 roku dysponowały województwa: mazowieckie - 53,1 tys. ofert, pomorskie - 43 tys. ofert, wielkopolskie - 40,9 tys. ofert, łódzkie - 38,2 tys. ofert i dolnośląskie - 38,2 tys. ofert. Świętokrzyskie pod względem ilości zgłoszonych ofert pracy uplasowało się na 15 przedostatnim miejscu - 13,4 tys. ofert, przed podlaskim - 12,7 tys. ofert. Porównanie naszego województwa z innymi, potwierdza, że rynek pracy w województwie charakteryzował się pewnym stanem nierównowagi. Zjawisko to wyrażało się znaczną liczbą bezrobotnych, większym napływem do bezrobocia niż odpływem, wysoką stopą bezrobocia (wyższą od średniej krajowej), małą ilością ofert pracy zgłaszanych przez pracodawców (przedostatnie miejsce w kraju), większymi zwolnieniami z przyczyn dotyczących zakładów pracy.

17 ZASOBY SIŁY ROBOCZEJ W województwie na koniec grudnia 2001 roku liczba aktywnych zawodowo (cywilnych) wynosiła 716 tys. osób, co oznaczało 12 miejsce w kraju, z tego: 584,9 tys. pracujących, w tym: - 297,9 tys. pracujących poza rolnictwem indywidualnym, - 287,0 tys. pracujących w rolnictwie indywidualnym, 131,1 tys. bezrobotnych. Podstawowe dane dotyczące liczby ludności, aktywnych zawodowo, pracujących w woj. świętokrzyskim w porównaniu z krajem przedstawiają się następująco: Wyszczególnienie 1. Liczba ludności ( r.) z tego: w tys. osób udział % woj. świętokrzyskie kraj woj. świętokrzyskie kraj 1.321, ,0 100,0 100,0 - wiek przedprodukcyjny 312, ,0 23,6 23,7 - wiek produkcyjny 792, ,3 60,0 61,5 - wiek poprodukcyjny 216, ,7 16,4 14,8 2. Aktywni zawodowo 716, ,1 54,2 46,4 ( r.) z tego: pracujący 584, ,1 44,3 38,4 - poza rolnictwem 297, ,3 22,6 27,7 - w rolnictwie 287, ,8 21,7 10,7 bezrobotni 131, ,1 100,0 100,0 z tego: - z prawem do zasiłku 25,2 624,2 19,2 20,0 - bez prawa do zasiłku 105, ,9 80,8 80,0 3. Stopa bezrobocia x x 18,3 17,4 4. Udział bezrobotnych do pracujących poza rolnictwem indywidualnym x x 44,0 29,1

18 17 Na koniec grudnia 2001r. zmniejszyła się liczba pracujących zarówno w województwie (o 14 tys. osób, tj. o 2,3%), jak i w kraju (o 524,6 tys. osób, tj. o 3,4%) w porównaniu do grudnia 2000 roku. Jednocześnie wzrosło bezrobocie w województwie o 12,7 tys. osób (o 10,7%), natomiast w kraju o 412,5 tys. osób ( o 15,3%) w stosunku do grudnia 2000 roku. Bezrobotni bez prawa do zasiłku stanowili 80,8% ogółu, w kraju 80%. Udział pracujących w rolnictwie indywidualnym wynosił 49,1% ogółu pracujących w województwie (w kraju 27,9%), poza rolnictwem 50,9% ( w kraju 72,1%). Liczba pracujących w województwie stanowiła 3,9% ogółu pracujących w kraju, poza rolnictwem - 2,8%, a w rolnictwie indywidualnym - 6,9% PRACODAWCY NA RYNKU PRACY Na koniec grudnia 2001 roku w rejestrze REGON zarejestrowanych było podmiotów gospodarki narodowej. Wśród nich , to osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą (81%). Pozostałe , to osoby prawne i samodzielne jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej (19%). Liczba zarejestrowanych podmiotów na koniec grudnia 2001r. zwiększyła się o 6.469, tj. o 7,3% w porównaniu do 2000 roku. Najwyższy wzrost zanotowano w sekcji: Handel i naprawy (o 1.769), Obsługa nieruchomości i firm (o 1.406), Budownictwo (o 714), największy spadek w sekcji: Rolnictwo, łowiectwo i rybołówstwo (o 301).

19 18 Podmioty zarejestrowane w rejestrze REGON w woj. świętokrzyskim Wyszczególnienie 2000 rok 2001 rok Wzrost / Spadek do 2000r. Udział w % w 2001r. RAZEM ,0 Rolnictwo, łowiectwo, ,0 rybołówstwo Górnictwo i kopalnictwo ,1 Przetwórstwo przemysłowe ,7 Zaopatrywanie w energ ,1 elektryczną Budownictwo ,4 Handel i naprawy ,4 Hotele i restauracje ,6 Transport, składowanie ,6 i łączność Pośrednictwo finansowe ,2 Obsługa nieruchomości i firm ,9 Administracja publiczna ,2 Edukacja ,2 Ochrona zdrowia i opieka ,1 społeczna Pozostała działalność ,5 usługowa Gospodarstwa domowe Źródło: Urząd Statystyczny w Kielcach. Największy udział podmiotów w rejestrze REGON posiadały: m. Kielce - 27,5% oraz powiaty: kielecki - 11,1%, ostrowiecki - 9,1%, skarżyski - 7,3%, starachowicki - 7,1%, konecki - 6,3%. Natomiast najmniejszy powiaty: kazimierski - 1,4%, włoszczowski - 2,7%, pińczowski - 2,9% i opatowski - 3,3%. Szczegółowe dane dotyczące podmiotów zarejestrowanych w rejestrze REGON przedstawiają Tablice Nr 1 i 2 Aneksu Statystycznego.

20 19 2. STAN I STRUKTURA BEZROBOCIA 2.1. POZIOM I STOPA BEZROBOCIA Zmiany poziomu bezrobocia Od ponad trzech lat sytuacja w województwie świętokrzyskim jak i na polskim rynku pracy ulega systematycznemu pogorszeniu. O ile wg stanu na 1 stycznia 1999r. zarejestrowane były osoby, to w końcu grudnia 2001r. poziom rejestrowanego bezrobocia w województwie osiągnął liczbę osób. Liczba bezrobotnych na koniec grudnia 2001r. była wyższa o: osób, tj. o 10,7% (w kraju 15,3%) w porównaniu do 31 grudnia 2000r., osób, tj. o 22,0% (w kraju 32,6%) w stosunku do 31 grudnia 1999r., osób, tj. o 54,6% (w kraju 70,1%) do 1 stycznia 1999r. W okresie I kwartału 2001r. bezrobocie systematycznie wzrastało: w styczniu o osób, w lutym o osób i w marcu o 756 osób. W II kwartale następował spadek bezrobocia: w kwietniu o 904 osoby, w maju o osoby, w czerwcu o 475 osób. Kolejne miesiące charakteryzowały się wahaniami poziomu bezrobocia: wzrostem w lipcu o 391 osób i sierpniu o 441 osób, niewielkim spadkiem we wrześniu o 246 osób i październiku o 185 osób oraz ponownym wzrostem w listopadzie o osób i w grudniu o osób. Dane dotyczące liczby bezrobotnych na koniec 2000 roku oraz w poszczególnych kwartałach 2001 roku przedstawiają się następująco: Kwartał Liczba bezrobotnych na koniec kwartału Wzrost / spadek bezrobocia w liczbach bezwzględnych Dynamika Wzrostu / spadku bezrobocia w % IV I ,5 II ,7 III ,5 IV ,3

21 Stopa bezrobocia 20 Na koniec grudnia 2001 roku bezrobotni zarejestrowani w powiatowych urzędach pracy stanowili 18,3% liczby ludności aktywnej zawodowo. Wskaźnik ten był wyższy o 1,7 punktu procentowego w porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego. Jednocześnie stopa bezrobocia była o 0,9 punktu wyższa od wskaźnika krajowego, który wyniósł 17,4% Podstawowe składniki bilansu bezrobotnych I. Napływ W okresie 12 miesięcy 2001r. zarejestrowano w województwie bezrobotnych, w porównaniu do 2000r. napływ zmniejszył się o osoby. Wśród nowo rejestrujących: - 34,1% stanowili rejestrujący się po raz pierwszy, tj osoby, (w 2000r. 35,5%, tj osób), - 65,9% powracający do rejestracji po raz drugi i kolejny, tj osób,(w 2000r. 64,5%, tj osób). Jednocześnie z ogółu nowo zarejestrowanych bezrobotnych: osób zamieszkiwało na wsi, tj. 47,8% (48,7% w 2000r.), osób to kobiety, tj. 40,3% (43,2% - - ), osób posiadało prawo do zasiłku, tj. 36,1% (34,3% - - ), osób posiadało status absolwenta, tj. 17,0% (18,1% - - ), osób powróciło po aktywizacji zawodowej (po: pracach interwencyjnych osób, robotach publicznych osób, szkoleniu osób), tj. 4,2% ( 9,6% - - ). Udział rejestrujących się w 2001r. po raz pierwszy, drugi i kolejny w ogólnej liczbie nowo zarejestrowanych wynosił odpowiednio: po raz pierwszy po raz drugi i kolejny w I kwartale - 31,2%, - 68,8%, w II kwartale - 37,5%, - 62,5%, w III kwartale - 40,0%, - 60,0%, w IV kwartale - 28,9%, - 71,1%

22 21 Wzrost udziału liczby osób rejestrujących się po raz pierwszy w III kwartale spowodowany był wzmożoną rejestracją absolwentów. Z analizy napływu bezrobotnych do powiatowych urzędów pracy w 2001r. wynika, że najwięcej nowo zarejestrowanych zanotowano w PUP: Kielce osób, Ostrowiec Świętokrzyski osób, Starachowice osoby, Końskie osób i Skarżysko - Kamienna osób. Najmniej osób zgłosiło się do rejestracji w PUP: Kazimierza Wielka osób, Pińczów osób. Szczegółowe dane dotyczące nowo zarejestrowanych bezrobotnych w podziale na kwartały oraz wg powiatowych urzędów pracy przedstawiono w Tablicach Nr 6 i 8 Aneksu Statystycznego. II. Odpływ W okresie 12 miesięcy w województwie wyłączono z ewidencji bezrobotnych, tj. o osób mniej (3,6%) niż w 2000 roku. Główną składową odpływu z bezrobocia jest liczba osób podejmujących pracę. W 2001 roku pracę podjęły osoby, czyli 50,2% wyrejestrowanych, (tj. o osoby mniej niż w 2000r.) z tego: zatrudnienie niesubsydiowane osób, tj. 42,8% ogółu podejmujących pracę, w tym: praca sezonowa osób, zatrudnienie subsydiowane osoby, tj. 7,4% podejmujących pracę, z tego: - w ramach prac interwencyjnych osób, tj. 3,9% ogółu podejmujących pracę (o osób mniej niż w 2000r.), - przy robotach publicznych osób, tj. 2,7% (o 666 osób mniej niż w 2000r.), - z tytułu udzielonej pożyczki osób, tj. 0,3%, (w tym 169 pożyczek na podjęcie działalności gospodarczej - spadek o 193 osoby, tj. 49% mniej niż w 2000r.), - inne podjęcia pracy osób, tj. 0,5%. Spośród bezrobotnych podejmujących pracę - częściej zatrudniani byli mężczyźni (59,6% zatrudnionych). W 2001r. pracę podjęło absolwentów, tj. 7,3% ogółu bezrobotnych podejmujących zatrudnienie.

23 22 Drugą co do wielkości składową odpływu stanowią wyłączeni z powodu niepotwierdzenia gotowości do pracy osoby, tj. 32,1%. Ponadto bezrobotnych (17,7%) wyłączonych zostało z powodu: rozpoczęcia szkolenia lub stażu (3.682 osoby, tj. 4,6% wyłączeń), dobrowolnej rezygnacji ze statusu bezrobotnego (3.142 osoby, tj. 3,9%), podjęcia nauki (348 osób, tj. 0,4%), nabycia praw emerytalnych lub rentowych (937 osób, tj. 1,2%), innych przyczyn, nabycia uprawnień do zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego, ukończenie 60/65 lat (6.126 osób, tj. 7,6%). Kobiety przeważały wśród podejmujących naukę - 65,2%, dobrowolnie rezygnujących ze statusu bezrobotnego - 61,1% oraz osób rozpoczynających szkolenie lub staż - 60,7%. Były bardziej zdyscyplinowane niż mężczyźni w potwierdzaniu gotowości do pracy i stanowiły zaledwie 35,7% ogółu wyrejestrowanych z tego tytułu. Najwięcej bezrobotnych w 2001r. wyrejestrowano w PUP: Kielce osoby, Ostrowiec Świętokrzyski osoby, Starachowice osoby, Końskie osoby, Skarżysko - Kamienna osób. Natomiast najmniej wyłączono w PUP: Kazimierza Wielka osób i Pińczów osób. Szczegółowe dane na temat bezrobotnych wyrejestrowanych w 2001r. w podziale na kwartały przedstawiono w Tablicach Nr 6 i 8 Aneksu Statystycznego Przyczyny wzrostu bezrobocia Do głównych przyczyn wzrostu bezrobocia należy zaliczyć: Spadek tempa rozwoju gospodarczego, który nie sprzyja tworzeniu nowych miejsc pracy (nastąpił spadek liczby zgłoszonych ofert pracy i osób bezrobotnych podejmujących zatrudnienie). Wprowadzane reformy gospodarcze wymuszające restrukturyzację, głównie hutnictwa, przemysłu zbrojeniowego i PKP. Reformy społeczne (restrukturyzacja służby zdrowia, administracji publicznej, zmniejszenie zatrudnienia w oświacie).

24 23 Wygaszanie pakietów socjalnych, w których zawarte były zobowiązania pracodawcy do kilkuletniej stabilizacji zatrudnienia, towarzyszące procesom prywatyzacji. Czynniki demograficzne - zwiększony napływ na rynek pracy osób młodych kolejnych roczników wyżu demograficznego. Rejestracje osób pragnących poprzez status bezrobotnego uzyskać świadczenia z zakresu służby zdrowia. Zmniejszenie środków z Funduszu Pracy przeznaczonych na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu (szkolenia, prace interwencyjne, roboty publiczne, zatrudnienie absolwentów, pożyczki na rozpoczęcie działalności gospodarczej), co znacznie ograniczyło urzędom pracy możliwość aktywizowania osób bezrobotnych Bezrobocie regionalne: poziom i stopa bezrobocia w powiatach Na przestrzeni 2001r. wzrostowa tendencja bezrobocia wystąpiła we wszystkich powiatach. Największy względny wzrost liczby bezrobotnych odnotowano w powiatach: - ostrowieckim - 15,6%, tj. o osoby, - m. Kielce - 15,2%, tj. o osób, - skarżyskim - 13,6%, tj. o osób, - kieleckim - 12,1%, tj. o osoby. Najniższy względny wzrost bezrobocia wystąpił w: - buskim - 6,6%, tj. o 304 osoby, - kazimierskim - 13,6%, tj. o 255 osób. Szczegółowe dane dotyczące zróżnicowania terytorialnego bezrobotnych przedstawia Tablica Nr 5 Aneksu Statystycznego.

25 24 Stopa bezrobocia była znacznie zróżnicowana terytorialnie i na koniec 2001r. wahała się w granicach od 9,1% do 26,8%: - najniższa na południu województwa w: wzrost % w porównaniu do 2000r. kazimierskim - 9,1%, ( + 1,0%), buskim - 10,3%, ( + 0,7%), pińczowskim - 12,3%, ( + 1,4%). - najwyższa na północy województwa w: wzrost % w porównaniu do 2000r. skarżyskim - 26,8%, ( + 2,9%), starachowickim - 24,9%, ( + 0,9%), ostrowieckim - 25,8%, ( + 3,1%), koneckim - 25,7%, ( + 1,7%), kieleckim - 21,1% ( + 2,0%). W pozostałych powiatach stopa bezrobocia wyniosła: 19,4% we włoszczowskim, 16,2% w staszowskim, 15,0% w m. Kielce, 14,4% w opatowskim, 14,4% w sandomierskim oraz 14,3% w jędrzejowskim. Stopę bezrobocia: wyższą od stopy wojewódzkiej (18,3%) posiadały powiaty: - skarżyski, starachowicki, ostrowiecki, konecki, kielecki i włoszczowski, niższą zaś powiaty: - kazimierski, buski, pińczowski, jędrzejowski, m. Kielce, opatowski, sandomierski, staszowski. Szczegółowe dane dotyczące stopy bezrobocia w powiatach na koniec 2000r. oraz 2001r. przedstawiono w Tablicy Nr 5 Aneksu Statystycznego.

26 ZMIANY W STRUKTURZE BEZROBOCIA Bezrobotni z prawem i bez prawa do zasiłku Prawo do zasiłku na koniec grudnia 2001r. posiadało zarejestrowanych bezrobotnych, tj. 19,2% ogółu bezrobotnych (w kraju 20%), co w porównaniu do końca grudnia 2000 roku oznacza spadek udziału o 0,7 punktu procentowego. Udział bezrobotnych posiadających prawo do zasiłku był: - najwyższy w powiatach: strachowickim 26,6%, m. Kielce 23,9%, staszowskim - 23,5%, ostrowieckim - 22,7% i koneckim - 20,5%, - najniższy w powiatach: kazimierskim - 7,3%, opatowskim - 7,6% oraz sandomierskim - 8,7%. Wysoki udział bezrobotnych bez prawa do zasiłku (powyżej średniej wojewódzkiej - 80,8%) posiadają powiaty: kazimierski - 92,7%, opatowski - 92,4%, sandomierski - 91,3%, jędrzejowski - 90,5%, buski - 89,3%, pińczowski - 88,9% i włoszczowski - 82,1%. W 2001 roku wśród nowo zarejestrowanych bezrobotnych - udział osób rejestrujących się bez prawa do zasiłku wynosił 63,9%, tj osób. Szczegółowe dane na temat bezrobotnych posiadających prawo do zasiłku i bez prawa do zasiłku wg powiatowych urzędów pracy przedstawiają Tablice Nr 10 i 11 Aneksu Statystycznego Bezrobotni wg wieku i poziomu wykształcenia I. Wg wieku Bez pracy pozostają najczęściej ludzie młodzi. Wśród bezrobotnych zarejestrowanych w końcu grudnia 2001r. przeważały osoby w wieku lata osób, tj. 29,7%. Drugą pod względem liczebności grupę stanowili bezrobotni w wieku lata osoby, udział tej populacji wyniósł 28,4%. Łącznie osoby w wieku lata stanowiły 58,1% ogółu bezrobotnych. Udział bezrobotnych w wieku lata wyniósł 22,7% ( osób), w wieku lata - 17,3% ( osoby), lat - 1,6% (2.037 osób), lata - 0,3% ( 415 osób).

27 26 Dane dot. wieku bezrobotnych obrazuje poniższa tabela. wiek w latach liczba bezrobotnych udział % bezrobotne kobiety , , , , , , ,3 Razem , Kobiety przeważały w kategoriach wieku: lata (55,4%), lata (51,6%) i lata (51,2%), zaś mężczyźni: lat (73%) i lata (53,4%). II. Wg poziomu wykształcenia Najwięcej osób zarejestrowanych jako bezrobotne posiadało wykształcenie zasadnicze zawodowe - 37,6% ( osób) oraz podstawowe i niepełne podstawowe - 26,7% ( osób). Łącznie te dwie grupy stanowią - 64,3% ogółu bezrobotnych. Dane dot. poziomu wykształcenia bezrobotnych obrazuje poniższa tabela. wykształcenie liczba udział bezrobotne bezrobotnych % kobiety wyższe , policealne i średnie zawodowe , ogólnokształcące , zasadnicze zawodowe , podstawowe i niepełne podstawowe , Razem , Świadectwo ukończenia szkół policealnych i średnich zawodowych posiadało osób - 24,1% ogółu zarejestrowanych, zaś średnich ogólnokształcących osób - 6,9% ogółu. Dyplomem ukończenia studiów wyższych legitymowało się bezrobotnych - 4,7% ogółu. Kobiety przeważały wśród bezrobotnych z wykształceniem średnim ogólnokształcącym (81,1%), wyższym (67%), policealnym i średnim zawodowym (61,5%). Natomiast mężczyźni, wśród posiadających wykształcenie zasadnicze zawodowe (58,5%) oraz podstawowe i niepełne podstawowe (55,2%).

28 27 Na koniec grudnia 2001r. poziom bezrobocia był wyższy o osób w porównaniu do 2000r., zwiększyła się również liczba bezrobotnych z wykształceniem: - policealnym i średnim zawodowym o osoby, tj. 33,9%, - zasadniczym zawodowym o osób, tj. 31,2%, - wyższym o osób, tj. 15,7%, - podstawowym i niepełnym podstawowym o osób, tj. 13,4%, - średnim ogólnokształcącym o 729 osób, tj. 5,8%. Największy wzrost dotyczył bezrobotnych z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym oraz zasadniczym. Szczegółowe dane dotyczące bezrobotnych wg wieku i poziomu wykształcenia zawierają Tablice Nr 12, 13, 15 Aneksu Statystycznego Bezrobotni wg stażu pracy i czasu pozostawania bez pracy I. Wg stażu pracy Wśród bezrobotnych najwięcej osób posiadało krótki staż pracy od 1 do 5 lat osób, tj. 20,1%. Kolejna grupa, to legitymujący się długim stażem pracy od 10 do 20 lat osób, tj. 16%. Bardzo krótko do 1 roku pracowało osób, tj. 13,7%, od 5 do 10 lat osób, tj. 12,8% ogółu bezrobotnych. Ponadto bezrobotnych, czyli 27,7% nie posiadało stażu pracy. W porównaniu do grudnia 2000 roku zwiększyła się zarówno liczba (o osób), jak i udział (o 1,2 punktu) omawianej grupy w populacji bezrobotnych. W kraju udział osób bez stażu pracy był również najwyższy i wyniósł 23,7%.

29 28 II. Wg czasu pozostawania bez pracy Na koniec 2001 roku przeszło połowa bezrobotnych - 52,5%, czyli osób oczekiwało na pracę ponad rok (w kraju 48,3%), z tego: osoby, tj. 31,6 % pozostawało bez pracy powyżej 24 miesięcy, osób, tj. 20,9% pozostawało bez pracy od 12 do 24 miesięcy. Populacja długotrwale bezrobotnych zwiększyła się o osób, tj. o 17,8% w porównaniu do stanu na r. Wśród długotrwale bezrobotnych: - najliczniej reprezentowane były osoby w wieku: lat osób (29,5%), lat osób (25,1%), lat osób (23,3%), - przeważali bezrobotni z wykształceniem: zasadniczym zawodowym osoby (37,9%), podstawowym i niepełnym podstawowym osób (31,1%), policealnym i średnim zawodowym osoby (21,5%). - największy odsetek stanowili bezrobotni: bez stażu pracy osób (26,2%), ze stażem pracy od 1 do 5 lat osób (20,5%), oraz ze stażem lat osób (17,3%). Statystyczny bezrobotny pozostający bez pracy dłużej niż rok - to osoba w wieku lata, z wykształceniem zasadniczym zawodowym lub podstawowym i niepełnym podstawowym, bez stażu pracy lub posiadająca krótki staż ( 1-5 lat ). Szczegółowe dane na temat bezrobotnych wg stażu pracy i czasu pozostawania bez pracy przedstawiono w Tablicach Nr 10, 14 i 15 Aneksu Statystycznego.

30 Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy Źródłem informacji o dokonujących się przemianach w gospodarce narodowej oraz kondycji ekonomicznej przedsiębiorstw jest statystyka rynku pracy, określająca rodzaj działalności ostatniego miejsca pracy bezrobotnego przed zarejestrowaniem, z podziałem na sekcje i sektory własności, zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności. Spośród osób noworejestrowanych w 2001 roku, co trzecia nigdy nie pracowała ( osób). W grupie tej prawie 55% stanowili absolwenci. Natomiast w grupie bezrobotnych ze stażem pracy liczącej osób, największy napływ do bezrobocia miał miejsce z: przetwórstwa przemysłowego - 19,6%, pozostałej działalności usługowej, komunalnej, społecznej i indywidualnej - 15,4%, budownictwa - 13,4%, handlu i napraw - 12,8% oraz administracji publicznej - 8,2%. Łącznie bezrobotni z tych pięciu sekcji stanowili 69,4% ogółu poprzednio pracujących rejestrujących się w urzędach pracy w 2001 roku. W populacji bezrobotnych zarejestrowanych na koniec 2001 roku dominowały osoby, które pracowały przed nabyciem statusu bezrobotnego osób, tj. 72,3% ogółu. W porównaniu do stanu sprzed roku zbiorowość ta wzrosła o osób, tj. o 9%, natomiast udział w ogólnej liczbie bezrobotnych zmniejszył się o 1,2 punktu procentowego. Wśród bezrobotnych poprzednio pracujących: osób, tj. 62,9% pracowało wcześniej w zakładach sektora prywatnego, osoby, tj. 20,8% w zakładach sektora publicznego, osób, tj. 16,3% w zakładach o niezidentyfikowanym rodzaju działalności. Większość bezrobotnych pochodziła z sekcji, w których zachodzą najistotniejsze przeobrażenia gospodarcze, tj.: przetwórstwa przemysłowego, handlu i napraw, pozostałej działalności usługowej, komunalnej i indywidualnej, budownictwa, administracji publicznej, ochrony zdrowia i opieki społecznej oraz rolnictwa. Wymienione sekcje z jednej strony generują bezrobocie, ponieważ 74,1% bezrobotnych poprzednio pracujących pracowało w zakładach pracy

31 30 należących do tych sekcji (w końcu 2000r. - 76,3%), z drugiej tworzą miejsca pracy, ponieważ większość ofert zgłaszanych do urzędów pracy pochodzi od pracodawców prowadzących działalność w obrębie tych sekcji. W okresie 2001 roku z wymienionych sekcji wpłynęło ofert pracy (tj. 88,2% ogółu ofert), dla porównania w 2000 roku ofert (85,4% ogółu ofert). Bezrobotni poprzednio pracujący według Polskiej Klasyfikacji Działalności. WYSZCZEGÓLNIENIE Bezrobotni poprzednio pracujący wg stanu na r. w tym: zwolnieni z przyczyn dot. zakładu pracy Oferty pracy zgłoszone w 2001 roku* Ogółem w tym sekcje: przetwórstwo przemysłowe handel i naprawy pozostała działalność usługowa, komunalna, społeczna, indywidualna - budownictwo administracja publiczna ochrona zdrowia i opieka społeczna - rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo W zestawieniu zastosowano skróty nazw sekcji. *Liczba ofert pracy pomniejszona o oferty z realizacji, których pracodawcy zrezygnowali. Wg sprawozdania miesięcznego MPiPS-01 w 2001 roku zgłoszono ofert pracy.

32 Zwolnieni z przyczyn zakładu pracy Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładów pracy na koniec grudnia 2001r. wyniosła osób, tj. 5,3% ogółu bezrobotnych. Najwięcej zwolnionych w tym trybie rejestrowało się z przetwórstwa przemysłowego (40,9%), handlu i napraw (14,3%) oraz pozostałej działalności usługowej, komunalnej, społecznej i indywidualnej (8,1%). Na przestrzeni 2001 roku 146 zakładów pracy zwolniło łącznie osób, w tym: - 42 zakłady z sektora publicznego, gdzie wypowiedzenia wręczono pracownikom, zakłady z sektora prywatnego, w których umowy o pracę rozwiązano z pracownikami. W porównaniu do 2000 roku zwiększyła się zarówno liczba zakładów pracy dokonujących zwolnień (o 44), jak i ilość zwalnianych osób (o 1.793). Zwolnienia z przyczyn dotyczących zakładu pracy w 2001 roku przedstawia poniższe zestawienie: Powiat Liczba zakładów Liczba osób buski jędrzejowski kazimierski - - m. Kielce kielecki konecki opatowski 5 58 ostrowiecki pińczowski 6 99 sandomierski 1 11 skarżyski starachowicki staszowski włoszczowski 4 97 Razem Bezrobotni według zawodów i specjalności

33 32 W 2001 roku odnotowano wzrost liczby bezrobotnych we wszystkich grupach zawodowych. Najwyższy bezwzględny wzrost, podobnie jak w 2000 roku, wystąpił wśród: robotników przemysłowych i rzemieślników - o osób oraz techników i innego średniego personelu - o osoby. Nasiliło się również zjawisko bezrobocia wśród osób z wyższym wykształceniem. W porównaniu do grudnia 2000 roku zarejestrowanych było o bezrobotnych specjalistów więcej, tj. o 33,3% i był to najwyższy procentowy wzrost liczby bezrobotnych w analizowanym okresie. Trudna sytuacja na rynku pracy w znacznym stopniu dotyczy bezrobotnych nie posiadających zawodu. Grupa ta obejmuje przede wszystkim osoby z wykształceniem podstawowym oraz średnim ogólnokształcącym, które po ukończeniu szkoły nie nabyły odpowiednich kwalifikacji zawodowych, bądź nie przepracowały w danym zawodzie co najmniej 1 roku. Na koniec 2001 roku grupa bez zawodu liczyła osób, tj. 21,2% ogółu bezrobotnych. W porównaniu do roku poprzedniego oznacza to wzrost o osób, tj. o 6,5%. Spośród osób z określonym zawodem wykonywanym lub wyuczonym i wskazanym przy rejestracji jako preferowany przy poszukiwaniu pracy najliczniej zarejestrowani byli: referenci ekonomiczni, finansowi, statystyczni sprzedawcy i demonstratorzy mechanicy maszyn i urządzeń przemysłowych i pokrewni mechanicy pojazdów samochodowych ślusarze i pokrewni technicy mechanicy krawcy, kapelusznicy i pokrewni murarze i pokrewni kucharze elektromechanicy i elektromonterzy osób, osób, osób, osób, osób, osób, osób, osób, osób, osób.