Empatia to uświadamianie sobie odczuć, potrzeb i motywów działania

Transkrypt

1 1.1.5 Empatia

2 Empatia to uświadamianie sobie odczuć, potrzeb i motywów działania innych osób. Można przyjąć, że słowo to oznacza szczególnego rodzaju wsłuchiwanie się w to, co mówi drugi człowiek. Osoby empatyczne: są wyczulone na sygnały emocjonalne i umieją dobrze słuchać innych osób, wykazują się wrażliwością na sprawy związane z emocjami innych osób i chęcią zrozumienia ich punktu widzenia, chętnie pomagają innym, opierając się na zrozumieniu ich potrzeb i odczuć.

3 Cztery kroki do empatycznego zachowania: Wysłuchanie drugiej osoby, poznanie jej odczuć, doświadczeń, zdolności i obaw. Im więcej wiemy o tej osobie, tym łatwiej będzie nam ją zrozumieć, wiedzieć co czuje. Oparcie się nieustannej pokusie krytykowania. Skupienie się raczej na próbach zrozumienia słuchanej osoby. Unikanie dokonywania pochopnych ocen i publicznego ich wyrażania. Oceniając można zniekształcić prawdziwe odczucia drugiej osoby. Postrzegamy wtedy osobę poprzez wartości (kryteria), które sami wyznajemy i narzuciliśmy na sytuację, w której nie bierzemy udziału. Próby wczucia się w punkt widzenia drugiej osoby. Umożliwia to zrozumienie rzeczy, których nie dostrzegaliśmy z naszej perspektywy. Empatia odgrywa ważną rolę w dobrym funkcjonowaniu społecznym człowieka. Pozwala przewidywać konflikty oraz skutecznie je rozwiązywać, kiedy już się pojawią. Powoduje także lepsze porozumienie pomiędzy uczestnikami procesu komunikacji.

4 Empatia Wysoki poziom: osoby mające wysoki poziom empatii bardzo łatwo rozpoznają emocje innych ludzi i trafnie odczytują ich nastroje. Potrafią zrozumieć uczucia ludzi ze swojego otoczenia i w naturalny sposób dostosować się do nich. Umiejętności te pozwalają im na utrzymywaniu bliskich emocjonalnych kontaktów w pracy i poza nią. Zdolność rozpoznawania emocji drugiego człowieka i wczuwania się w nie umożliwia osobom o wysokiej empatii łatwe zrozumienie punktu widzenia i sposobu myślenia innych, co ma ogromne znaczenie zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym. Niski poziom: osobom z niskim poziomem empatii trudno jest wczuć się w emocje innych. Mogą mieć problemy ze zrozumieniem punktu widzenia i nastrojów ludzi będących w odmiennych od ich własnych stanach emocjonalnych. Potrafią też nie zauważać u innych symptomów świadczących o określonych emocjach, przez co mogą być odbierane jako osoby mało wrażliwe. Nawiązywanie

5 kontaktów z otoczeniem sprawia im dużą trudność. Mogą być postrzegane jako osoby zamknięte, nie reagujące na emocjonalną atmosferę wokół nich. Osoby te powinny wykonywać pracę, w której kontakt z innymi polega sformalizowanym regułom. Aby móc się zachowywać empatycznie, najpierw musimy przestawić się na partnera. Następstwem tego jest dobieranie słów znanych partnerowi, dopasowywanie się pozytywnie do sposobu zachowania partnera itd. W każdym przypadku dobre przygotowanie przyczynia się do tego, aby ocenić partnera i sytuację a następnie w czasie rozmowy wczuwać się w uczucia rozmówcy.

6 Obszary i strefy Każdy człowiek posiada swój obszar osobisty, na którym znajdują się rzeczy do niego należące, takie jak dom otoczony płotem, wnętrze samochodu, własną sypialnię czy ulubione krzesło lub biurko oraz określoną przestrzeń dookoła swego ciała. Istnienie takiej przestrzeni pociąga za sobą określone konsekwencje oraz reakcje ludzi, kiedy jest ona naruszana. Każdy posiada swoją osobistą, przenośną bańkę powietrzną, którą nosi ze sobą, a jej rozmiar zależy od zagęszczenia populacji w miejscu, w którym się wychował. W związku z tym ta osobista strefa dystansu jest zdeterminowana kulturowo. Pozycja społeczna może również mieć wpływ na dystans, z jakim człowiek traktuje innych ludzi.

7 I strefa intymna 0 45 cm II strefa osobista cm strefy dystansu III strefa społeczna cm IV strefa publiczna cm

8 I strefa intymna (pomiędzy 0 a 45 cm) Spośród wszystkich stref ta jest najważniejsza, ponieważ jest ona pilnie strzeżona przez każdego człowieka i uważana za jego własność. Tylko uczuciowo związane osoby mają prawo naruszania jej. Należą do nich kochankowie, rodzice, małżonkowie, dzieci, bliscy, przyjaciele i krewni. II strefa osobista (między 45 a 120 cm) Jest to odległość, jaka dzieli nas od innych ludzi podczas przyjęć u znajomych lub w biurze, kontaktów społecznych i spotkań towarzyskich. III strefa społeczna (między 1,2 a 3,6 metra) Tę odległość zachowujemy w stosunku do nieznajomych np. hydraulika lub stolarza, listonosza, nowego w pracy oraz ludzi, których nie znamy zbyt dobrze. IV strefa publiczna (powyżej 3,6 metra) Jest to najwygodniejsza dla nas odległość, którą zwykle przyjmujemy zwracając się do większej grupy ludzi.