Szeregi spektrochemiczne

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Szeregi spektrochemiczne"

Transkrypt

1 ..PBN.CHE09 ĆWICZENIE 0 Szeregi spektrochemiczne Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z podstawowymi pojęciami z zakresu spektroskopii optycznej kompleksów metali przejściowych na przykładzie wykonanych widm kompleksów niklu(ii) z ligandami: H O, NH, EDA 4-, w roztworach. Ponadto wyznaczenie określonych parametrów spektroskopowych i na ich podstawie wyznaczenie szeregów spektrochemicznych: energetycznego () i nefeloauksetycznego () dla wybranych ligandów. I. Wprowadzenie Podstawowe pojęcia i definicje Spektroskopia zajmuje się oddziaływaniem promieniowania elektromagnetycznego z materią. Przekształcania energii promieniowania w inne formy energii, wskutek oddziaływania z materią (pochłanianie) nazywamy absorpcją. Rozumie się pod tym pojęciem zjawisko fizyczne. Wielkość absorpcji (zjawiska) określonej przez wartość nazywana jest absorbancją. Współczynnik absorpcji jest wielkością charakterystyczną dla danej substancji, w danym rozpuszczalniku i przy danej częstości (długości fali). Jednostka jego zależy od jednostki, w jakiej wyrażone jest stężenie. Jeśli stężenie wyrażone jest w [moldm - ] mówi się o molowym współczynniku absorpcji i oznacza. Widmo jest uporządkowaną zależnością między energią promieniowania przepuszczanego, absorbowanego lub emitowanego, a liczbą falową, długością fali lub częstością; występują odpowiednio: widma transmisji, absorpcji i emisji. Widmo można traktować, jako zbiór pasm odpowiadających przejściom o określonej energii, tj. {E i } (patrz rysunek 4.). Wartość parametru (= 0 Dq), charakteryzująca rozszczepienie orbitali d w oktaedrycznym polu krystalicznym, zależy zarówno od jonu centralnego jak i od ligandów. Z wyjątkiem kilku ligandów, takich jak np. anion CN -, parametr ten można w przybliżeniu przedstawić jako iloczyn dwóch funkcji: jednej zależnej od jonu centralnego, oznaczonej przez g (jonu centralnego), oraz drugiej zależnej od liganda, oznaczanej jako f (liganda). Obie funkcje zależą od jednej zmiennej. 0 Dq = = f (liganda) g (jon centralnego) () Równanie () jest zależnością empiryczną i nie ma jak na razie teoretycznego objaśnienia. Funkcja f (liganda) jest wielkością bezwymiarową, a g (jonu centralnego) wyrażana jest w cm -. Jeśli rozpatrzyć kompleksy jednego jonu centralnego o różnych ligandach, to w równaniu () zmienne jest f (liganda), a g (jonu centralnego) jest stałe. Zmiana funkcji f (liganda) określa tzw. szereg energetyczny ligandów. Szereg ten obejmuje znaczną liczbę różnych ligandów. Jest on podawany w zależności od funkcji f (liganda), która jest przedstawiana w postaci wartości liczbowej względem heksaakwakompleksów, tzn., że dla cząsteczki H O przyjęto wartość f=.0. Poniżej przedstawiono, wyznaczony przez Jørgensena (), szereg energetyczny ligandów (w ramkach zaznaczono proste, bardziej popularne, ligandy). C.K.Jørgensen, Modern aspects of ligand field theory, North-Holland Publishing Co., Amsterdam, 97.

2 ..PBN.CHE09 Br - (0.7) < (C H 5 ) PSe - (0.74) < SCN - (0.75) < Cl - (0.78) < (C H 5 ) PS - (0.78) < (C H 5 O) PSe - (0.8) < POCl (0.8) < NNN - (0.8) < (C H 5 O) PS - (0.8) < (C H 5 O) NCSe - (0.85) < F - (0.90) < (C H 5 O) NCS - (0.90) < (CH ) SO (0.9) < (CH ) CO (0.9) < CH COOH (0.94) <C H 5 OH (0.97) < (CH ) NCHO (0.98) < C O 4 - (0.99) < H O (.0) < CH (CO ) - (.0) < (NH ) CS (.0) < NCS - (.0) < NCSe - (.0) < CH NH (.7) < NH CH CO - (.8) < CH SCH CH SCH (.) < CH CN (.) < pirydyna (.) < NH (.5) < NCSH (.5) < NCSHg + (.5) < NH CH CH NH (en) (.8) < NH(CH CH NH ) (.9) < NH OH (.0) < SO - (.0) < C 6 H 4 (As(CH ) ) (.) <, -dipirydyl (.) <,0-fenantrolina (.4) < NO - (~.40) < CN - (~.70). Ligandy znajdujące się po lewej stronie szeregu wytwarzają słabe pole o niewielkiej wartości (< 0000 cm - ), natomiast ligandy znajdujące się z prawej strony wywołują silne pole. Ponadto, znajdujące się przy końcu prawym szeregu (np. jon CN - ) charakteryzują się tak silnym oddziaływaniem z jonem centralnym, że powodują powstawanie kompleksów diamagnetycznych (nisko-spinowych). Wymiana ligandów w kompleksie zgodnie z ich kolejnością w szeregu spektroskopowym kompleksu powoduje hipsochromowe przesunięcie położeń pasm pola krystalicznego (wzrost liczby falowej), przesunięcie się pasm w kierunku nadfioletu. W przeciwnym razie obserwuje się batochromowy (zmniejszanie się liczby falowej) wpływ ligandów na położenie pasm w widmie, czyli przesuwanie się w kierunku podczerwieni. Relacje te odnoszą się do kompleksów o tej samej symetrii, głównie oktaedrycznej O h (lub tetraedrycznej d ). Jeżeli rozpatrzyć kompleksy o różnych jonach centralnych a jednakowych ligandach, to w równaniu () zmienia się funkcja g (jonu centralnego). Zmiana tej funkcji charakteryzuje energetyczny szereg jonów centralnych. W poniższym szeregu funkcja g (jonu centralnego) - 0 jest przedstawiona w częstościach (liczba falowa, ν ). d 5 Mn(II) (8.0) < d 8 Ni(II) (8.7) < d 7 Co(II) (9.0) < d V(II) (.0) < d 5 Fe(III) (4.0) < d 8 Cu(III) (5.7) < d Cr(III) (7.4) < d 6 Co(III) (8.) < 4d 6 Ru(II) (0.0) < 4d 8 Ag(III) (0.4) < d 6 Ni(IV) (.0) < d Mn(IV) (4.0) < 4d Mo(III) (4.6) < 4d 6 Rh(III) (7.0) < 4d 6 Pd(IV) (9.0) <4d c(iv) (.0) < 5d 6 Ir(III) (.0) < 5d 6 Pt(IV) (6.0). Obserwuje się ogólną tendencje wzrostu wartości w szeregu d < 4d < 5d oraz M(II) < M(III) < M(IV), przy czym dla obu przypadków zmiany są nieliniowe. Istotną rolę w wyjaśnieniu struktury związków koordynacyjnych mają, poprzez powiązanie właściwości spektroskopowych z kowalencyjnością wiązania chemicznego, szeregi nefeloauksetyczne. Szeregi spektrofotometryczne charakteryzuje parametr, który związany jest z parametrem Racah B. Parametr Racah B odzwierciedla odpychania między-elektronowe w komplek-

3 ..PBN.CHE09 sie. Jego wartość zależy, od delokalizacji elektronów. W wyniku delokalizacji średnia odległość pomiędzy elektronami ulega zwiększeniu, a tym samym zmniejsza się przeciętne odpychanie kulombowskie elektronów i wartość parametru Racah B maleje. Za bezpośredni udział wiązania kowalencyjnego uważa się zmniejszenie oddziaływania międzyelektronowego w jonie metalu w kompleksie w porównaniu z jonem metalu w stanie gazowym (parametr w równaniu poniżej). Wartość parametru Racah B wyznaczona z widma absorpcyjnego kompleksu jest zawsze mniejsza od wartości tego parametru dla wolnego jonu. Można to przedstawić równaniem: B = B o, () gdzie: B - parametr Racah dla jonu związanego w kompleksie, B o - parametr Racah dla wolnego jonu; wartość jego (, ) dla jonu Ni + wynosi 084 cm -. Współczynnik spełnia następujące równanie: = h (liganda) k (jonu centralnego) () Kolejność wzrostu parametrów h (liganda) i k (jonu centralnego) określa szereg nefeloauksetyczny ligandów lub jonów centralnych. Poniżej przedstawiono szereg nefeloauksetyczny ligandów (dla tego samego jonu centralnego kompleksu): F > H O > (CH ) SO (NH ) CO > NH > NH CH CH NH CN > Br > N > I > (C H5) NCS > (C > (C H5) PS Wyznaczenie parametrów Dq i B z elektronowych widm absorpcyjnych C O > 4 NCS > H5) PSe Cl > Posługując się diagramami termowymi można z elektronowych widm absorpcyjnych związków kompleksowych wyznaczyć parametry Dq i B, a następnie uszeregować ligandy uwzględniając jako kryterium wyznaczone wartości parametrów. W ćwiczeniu badane są widma oktaedrycznych (lub pseudo-oktaedryczne) kompleksów Ni(II) - konfiguracja elektronowa d 8. eoria pola krystalicznego przewiduje dla konfiguracji d 8 (równoważnej konfiguracji d w ramach formalizmu elektronowo-dziurowego) i symetrii O h trzy przejścia elektronowe d-d dozwolone spinowo, tj. pomiędzy stanami o tej samej multipletowości (krotność stanów atomowych określana według wyrażenia S+). ermem podstawowym dla rozpatrywanego jonu w polu O h jest 6 A g, wynikający z konfiguracji elektronowej silnego pola t. Innymi termami wynikającymi z tej konfiguracji są: E g, g. Konfiguracji elektronowej t w silnym polu oktaedrycznym odpowiadają termy: g, g, g i g, a konfiguracji g e g 5 g e g 4 4 g e g t termy: g, g, E g, A g. Diagram korelacyjny (stany wolnego jony, silnego i słabego pola krystalicznego oraz konfiguracje elektronowe w silnym polu) dla d 8 (d ) przedstawia rysunek. Indeks g w oznaczeniach termów dotyczy tylko symetrii oktaedrycznej. Griffith J., he theory of transition-metal ions, University Press, Cambridge 964. Gołębiewski A., Chemia kwantowa związków nieorganicznych, PWN, Warszawa 969.

4 ..PBN.CHE09 ermy wolnego jonu Słabe pole krystaliczne Średnie pole krystaliczne Silne pole krystaliczne Konfiguracje w silnym polu S A g A g g g E g g t 4 g e 4 g G E g g A g g P g g D g g t 5 g e g E g g g A g F g E g A g 6 g t e g A g jon Ni +, d 8 symetria O h (oktaedr) Rys.. Diagram korelacyjny dla konfiguracji d 8. Energie termów o najwyższej multipletowości dane są w przybliżeniu silnego pola wyrażeniami: 6 g e g t E[ A g ] = -Dq - 5B (4) 5 g e g t E[ g ] = -Dq - B (5) 4 4 g e g E[ g ] = -Dq - 5B (6) t E[ g ] = -8Dq - B (7) W przybliżeniu silnego pola krystalicznego zakłada się, że potencjał pola krystalicznego i elektrostatyczne oddziaływanie elektronów mają wielkości tego samego rzędu. Energie poziomów określa się uwzględniając występowanie termów i oddziaływanie termów o tej samej symetrii (jednakowe symbole wynikające z teorii grup). Przy czym nieistotne jest, czy wychodzi się z przybliżenia słabego czy silnego pola. W niniejszym przypadku są to termy g, a wyznacznik dla nich ma postać: 4

5 ..PBN.CHE09 Dq - B - E 6B 6B 8Dq -B - E Z trzech przejść spinowo-dozwolonych przewidywanych przez teorię w badanym zakresie (Vis) obserwowane są dwa maksima pasm: i (maksimum pierwszego pasma absorpcyjnego występuje w zakresie bliskiej podczerwieni (NIR)). Korelacja absorpcyjnego widma elektronowego w całym zakresie z teoretycznym diagramem energetycznym (termowym) dla symetrii O h, na przykładzie kompleksu [Ni(H O) 6 ](ClO 4 ) w roztworze wodnym, przedstawiona jest na rysunku. Korzystając z diagramu termowego (rysunek lub górna część rysunku ), lub diagramów anabe-sugano [], częstości maksimów obserwowanych pasm można przypisać następującym przejściom: : A g g : A g 4 4 g ( t ) Przekształcając równania (4), (6) i wyznacznik (8) można otrzymać zależności parametrów Dq i B od liczb falowych maksimów pasm odpowiadających drugiemu i trzeciemu (w kolejności energetycznej) przejściu elektronowemu. Dla układów [Ni(NH ) 6 ] + i [Ni(EDA)] 4- : g e g 0 (8) 0Dq ν ν 5B (9) B 7ν ν 49ν ν 680ν ν / 50 (0) Dla układu [Ni(H O) 6 ] + : ν ν 0Dq/5 () B 9 ν ν 8ν ν 78 νν / 4 0Dq () Pomiary wykonywane są na spektrofotometrze (patrz instrukcja obsługi aparatury). Obliczenia parametrów pola ligandów wykonane są w oparciu o podane wyżej zależności. II. Wymagania teoretyczne. Zasady określania termów i ustalania termu podstawowego.. eoria pola krystalicznego (pola ligandów).. Schematy rozszczepień orbitali d w polu o różnych symetriach. 4. Formalizm elektronowo-dziurowy w zastosowaniu do diagramów termowych. 5. Szeregi spektrochemiczne: energetyczny i nefeloauksetyczny (parametry,, B). Literatura zalecana: [-6]. 5

6 , mol - dm cm - wolny jon O h Uniwersytet Opolski, Wydział Chemii,..PBN.CHE G P D F g () Eg () g g () Ag () g () g () Eg () g , cm - Rys.. Absorpcyjne widmo elektronowe kompleksu [Ni(H O) 6 ](ClO 4 ) w roztworze wodnym, w zakresie bliskiej podczerwieni (NIR) i widzialnym (Vis); kontur doświadczalny - linia ciągła, pasma składowe widma (rezultat analizy gaussowskiej) linie przerywane. III. Pytania kontrolne. Znajdź termy o najwyższej multipletowości dla jonu metalu przejściowego o konfiguracji elektronowej d ; określ term podstawowy.. Określ diagram termowy dla jonu metalu przejściowego o konfiguracji elektronowej d w polu o symetrii oktaedrycznej O h, tetraedrycznej d, tetragonalnej D 4h.. Korzystając z pewnych reguł (formalizm elektronowo-dziurowy, reguła d n d 5+n ) oraz diagramu w punkcie, wygeneruj diagramy dla konfiguracji d, d 7, d 8 oraz d 4 i d 6. Uwzględnij multipletowości termów odpowiednie dla każdej konfiguracji. 6

7 ..PBN.CHE09 4. Co stanie się z barwą kompleksu [i(h O) 6 ] +, jeśli poddać go zwiększonemu ciśnieniu? 5. Jak wyjaśnić fakt, że zastąpienie ligandów H O w kompleksie [Fe(H O) 6 ] +, przez CN - zmienia barwę kompleksu z prawie bezbarwnego na ciemnoczerwony? 6. Kompleks [NiCl 4 ] -, jest paramagnetyczny i zawiera dwa niesparowane elektrony, natomiast [Ni(CN) 4 ] - jest diamagnetyczny. Określ struktury tych dwóch kompleksów i wytłumacz ich właściwości, opierając się na teorii pola ligandów. 7. Zgodnie z teorią pola krystalicznego orbitale e g i t g są czysto metalicznymi orbitalami d. Czym różni się to od ujęcia teorii orbitali molekularnych? 8. Określ względne położenia maksimów absorpcji w widmach [i(cn) 6 ] -, [icl 6 ] - i [i(h O) 6 ] Masz falę światła o długości 500 nm. Ile takich fal zmieści się na drodze cm? IV. Przebieg ćwiczenia Uwaga: Przed wykonaniem pomiaru widm poszczególnych roztworów należy uruchomić spektrofotometr (około 5-0 minut przed zaplanowany pomiarem), a następnie sprawdzić, czy pamiętana jest korektura podstawowa (patrz instrukcja obsługi spektrofotometru SP-800 UV/Vis). Odczynniki Roztwór [Ni(EDA)] - :.7g sześciowodnego siarczanu amonowego niklu(ii) oraz 0.55g chlorku amonowego /00 cm wody + stężony amoniak (do ph=7.0); do roztworu dodać 4 cm 0. mol/dm roztworu EDA (0.07g uwodnionej soli dwusodowej kwasu wersenowego /50 cm wody) oraz 0 cm stężonego amoniaku i cm roztworu EDA. Roztwór [Ni(H O) 6 ] mol/dm : NiCl 5.84 g/dm, NiCl 6H O g /dm Roztwór [Ni(NH ) 6 ] mol/dm : do 5 cm roztworu NiCl dodać stężonego amoniaku w nadmiarze (barwa niebieska) Sprzęt laboratoryjny Kuwety: cm sztuki spektrofotometr W ćwiczeniu należy wykonać następujące czynności:. Do jednej kuwety wlać roztwór badanego związku kompleksowego, a do drugiej (odnośnik) wodę destylowaną. Wykonać pomiar widma roztworu zgodnie z instrukcją.. Dla wszystkich roztworów wykonać pomiar widma (z zapisem cyfrowym na dysku), w zakresie nm, z krokiem 0.5 nm;. Przy pomocy programu Dnxt.exe, dokonać konwersji plików z widmem do postaci tekstowej (pliki typu.txt w kodach ASCII), tj. zależności wartości absorbancji od długości falowej. Sprawdzić poprawność konwersji, np. z wykorzystaniem programu Notatnik systemu Windows lub dowolnego edytora tekstu. Skopiować pliki na własny nośnik. 4. Określić wielkości rozszczepienia 0 Dq oraz porównać te wielkości dla kompleksów Ni(II) z trzema różnymi ligandami: H O, NH, EDA 4-, sformułować energetycznego szeregu ligandów; 5. Określić wartości parametru Racah B dla wyżej wymienionych kompleksów; 6. Wyznaczyć, korzystając z wartości literaturowej parametru, B 0 =084 cm - dla jonu Ni +, wartości parametrów, sformułować nefeloauksetyczny szereg ligandów. 7

8 ..PBN.CHE09 Utylizacja Roztwory, po zakończeniu pomiarów, zlać do pojemnika oznaczonego literą S. V. Sprawozdanie Dołącz do sprawozdania:. Wyniki pomiarów widm elektronowych kompleksów (liczba falowa, wartość absorbancji) wykresy zależności absorbancji od liczby falowej A i = f( i ), zestawienie wszystkich widm pomiarowych, wartości położenia maksimów pasm, wartości parametrów Dq, B oraz.. Uszeregowanie ligandów według: wzrastających wartości (energetyczny szereg ligandów), malejących wartości (nefeloauksetyczny szereg ligandów).. Dyskusję wyników uwzględniając: zmiany właściwości spektroskopowych kompleksów w zależności od rodzaju liganda (efekt hipsochromowy i batochromowy), współzależność właściwości spektroskopowych i kowalencyjności wiązania chemicznego. Literatura zalecana. Bartecki A., Spektroskopia elektronowa związków nieorganicznych, PWN, Warszawa 97.. Bartecki A., Myrczek J., Staszak Z., Waśko K., Sowińska M., Kurzak K., Widma elektronowe związków kompleksowych. Metody analizy, przetwarzania i gromadzenia przy użyciu mikrokomputera, Seria Współczesna Chemia Nieorganiczna, WN-, Warszawa 987;. Kołos W., Chemia kwantowa, PWN, Warszawa Kęcki Z., Podstawy spektroskopii molekularnej, Wydanie czwarte, PWN, Warszawa (a) Kurzak, K., Spektroskopowe metody analityczne, wykład monograficzny, Wdział Chemii UO; (b) Nowicka-Jankowska., Wieteska E., Gorczyńska K., Michalik A., Spektrofotometria UV/VIS w analizie chemicznej, PWN, Warszawa Kurzak, B., Kurzak, K., Chemia Nieorganiczna. Ćwiczenia Laboratoryjne, Wydanie drugie, Wydawnictwo Akademii Podlaskiej, Siedlce

SPEKTROSKOPIA ATOMOWA I MOLEKULARNA

SPEKTROSKOPIA ATOMOWA I MOLEKULARNA SPEKTROSKOPIA ATOMOWA I MOLEKULARNA Ćwiczenie 1 : Charakterystyka widm elektronowych akwakompleksów wybranych jonów metali Charakterystyka widma elektronowego Promieniowanie elektromagnetyczne jest falą

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ

INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ Zastosowanie spektroskopii UV/VIS w określaniu struktury elektronowej związków koordynacyjnych kobaltu(ii) I. Cel ćwiczenia Głównym celem ćwiczenia jest wyznaczenie struktury elektronowej

Bardziej szczegółowo

Spektroskopia molekularna. Ćwiczenie nr 1. Widma absorpcyjne błękitu tymolowego

Spektroskopia molekularna. Ćwiczenie nr 1. Widma absorpcyjne błękitu tymolowego Spektroskopia molekularna Ćwiczenie nr 1 Widma absorpcyjne błękitu tymolowego Doświadczenie to ma na celu zaznajomienie uczestników ćwiczeń ze sposobem wykonywania pomiarów metodą spektrofotometryczną

Bardziej szczegółowo

SPEKTROSKOPIA ATOMOWA I MOLEKULARNA

SPEKTROSKOPIA ATOMOWA I MOLEKULARNA SPEKTROSKOPIA ATOMOWA I MOLEKULARNA Ćwiczenie 2 : Reakcje wymiany ligandów w kompleksach jonów Co(II) Charakterystyka widma elektronowego Promieniowanie elektromagnetyczne jest falą i strumieniem fotonów,

Bardziej szczegółowo

OZNACZANIE ŻELAZA METODĄ SPEKTROFOTOMETRII UV/VIS

OZNACZANIE ŻELAZA METODĄ SPEKTROFOTOMETRII UV/VIS OZNACZANIE ŻELAZA METODĄ SPEKTROFOTOMETRII UV/VIS Zagadnienia teoretyczne. Spektrofotometria jest techniką instrumentalną, w której do celów analitycznych wykorzystuje się przejścia energetyczne zachodzące

Bardziej szczegółowo

8. Trwałość termodynamiczna i kinetyczna związków kompleksowych

8. Trwałość termodynamiczna i kinetyczna związków kompleksowych 8. Trwałość termodynamiczna i kinetyczna związków kompleksowych Tworzenie związku kompleksowego w roztworze wodnym następuje poprzez wymianę cząsteczek wody w akwakompleksie [M(H 2 O) n ] m+ na inne ligandy,

Bardziej szczegółowo

IR II. 12. Oznaczanie chloroformu w tetrachloroetylenie metodą spektrofotometrii w podczerwieni

IR II. 12. Oznaczanie chloroformu w tetrachloroetylenie metodą spektrofotometrii w podczerwieni IR II 12. Oznaczanie chloroformu w tetrachloroetylenie metodą spektrofotometrii w podczerwieni Promieniowanie podczerwone ma naturę elektromagnetyczną i jego absorpcja przez materię podlega tym samym prawom,

Bardziej szczegółowo

ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE. dr Henryk Myszka - Uniwersytet Gdański - Wydział Chemii

ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE. dr Henryk Myszka - Uniwersytet Gdański - Wydział Chemii ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE SOLE PODWÓJNE Sole podwójne - to sole zawierające więcej niż jeden rodzaj kationów lub więcej niż jeden rodzaj anionów. Należą do nich m. in. ałuny, np. siarczan amonowo-żelazowy(ii),

Bardziej szczegółowo

Jan Drzymała ANALIZA INSTRUMENTALNA SPEKTROSKOPIA W ŚWIETLE WIDZIALNYM I PODCZERWONYM

Jan Drzymała ANALIZA INSTRUMENTALNA SPEKTROSKOPIA W ŚWIETLE WIDZIALNYM I PODCZERWONYM Jan Drzymała ANALIZA INSTRUMENTALNA SPEKTROSKOPIA W ŚWIETLE WIDZIALNYM I PODCZERWONYM Światło słoneczne jest mieszaniną fal o różnej długości i różnego natężenia. Tylko część promieniowania elektromagnetycznego

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie II Roztwory Buforowe

Ćwiczenie II Roztwory Buforowe Ćwiczenie wykonać w parach lub trójkach. Ćwiczenie II Roztwory Buforowe A. Sporządzić roztwór buforu octanowego lub amonowego o określonym ph (podaje prowadzący ćwiczenia) Bufor Octanowy 1. Do zlewki wlej

Bardziej szczegółowo

SZYBKOŚĆ REAKCJI JONOWYCH W ZALEŻNOŚCI OD SIŁY JONOWEJ ROZTWORU

SZYBKOŚĆ REAKCJI JONOWYCH W ZALEŻNOŚCI OD SIŁY JONOWEJ ROZTWORU POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA FIZYKOCHEMII I TECHNOLOGII POLIMERÓW SZYBKOŚĆ REAKCI ONOWYCH W ZALEŻNOŚCI OD SIŁY ONOWE ROZTWORU Opiekun: Krzysztof Kozieł Miejsce ćwiczenia: Czerwona Chemia,

Bardziej szczegółowo

Spektroskopia molekularna. Spektroskopia w podczerwieni

Spektroskopia molekularna. Spektroskopia w podczerwieni Spektroskopia molekularna Ćwiczenie nr 4 Spektroskopia w podczerwieni Spektroskopia w podczerwieni (IR) jest spektroskopią absorpcyjną, która polega na pomiarach promieniowania elektromagnetycznego pochłanianego

Bardziej szczegółowo

PRACOWNIA CHEMII. Wygaszanie fluorescencji (Fiz4)

PRACOWNIA CHEMII. Wygaszanie fluorescencji (Fiz4) PRACOWNIA CHEMII Ćwiczenia laboratoryjne dla studentów II roku kierunku Zastosowania fizyki w biologii i medycynie Biofizyka molekularna Projektowanie molekularne i bioinformatyka Wygaszanie fluorescencji

Bardziej szczegółowo

Spektrofotometryczne wyznaczanie stałej dysocjacji czerwieni fenolowej

Spektrofotometryczne wyznaczanie stałej dysocjacji czerwieni fenolowej Spektrofotometryczne wyznaczanie stałej dysocjacji czerwieni fenolowej Metoda: Spektrofotometria UV-Vis Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zapoznanie studenta z fotometryczną metodą badania stanów równowagi

Bardziej szczegółowo

RÓWNOWAGI REAKCJI KOMPLEKSOWANIA

RÓWNOWAGI REAKCJI KOMPLEKSOWANIA POLITECHNIK POZNŃSK ZKŁD CHEMII FIZYCZNEJ ĆWICZENI PRCOWNI CHEMII FIZYCZNEJ RÓWNOWGI REKCJI KOMPLEKSOWNI WSTĘP Ważną grupę reakcji chemicznych wykorzystywanych w chemii fizycznej i analitycznej stanowią

Bardziej szczegółowo

Chemia Nieorganiczna II (3.3.PBN.CHE109), konwersatorium Chemia, I stopień, III r., semestr 5. Lista 1.

Chemia Nieorganiczna II (3.3.PBN.CHE109), konwersatorium Chemia, I stopień, III r., semestr 5. Lista 1. Lista 1. 1. Określ zależność pomiędzy właściwościami magnetycznymi (wartością momentu magnetycznego µ B, wyrażonego w magnetonach Bohra) a przynależnością do typu kompleksów wewnątrz- i zewnątrz-orbitalowych,

Bardziej szczegółowo

ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE SOLE PODWÓJNE

ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE SOLE PODWÓJNE ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE SOLE PODWÓJNE Sole podwójne - to sole zawierające więcej niż jeden rodzaj kationów lub więcej niż jeden rodzaj anionów. Należą do nich m. in. ałuny, np. ałun glinowo-potasowy K 2 Al

Bardziej szczegółowo

Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego. Wyznaczanie stałej szybkości i rzędu reakcji metodą graficzną. opiekun mgr K.

Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego. Wyznaczanie stałej szybkości i rzędu reakcji metodą graficzną. opiekun mgr K. Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego Wyznaczanie stałej szybkości i rzędu reakcji metodą graficzną opiekun mgr K. Łudzik ćwiczenie nr 27 Zakres zagadnień obowiązujących do ćwiczenia 1. Zastosowanie

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 1. Zagadnienia: spektroskopia absorpcyjna, prawa absorpcji, budowa i działanie. Wstęp. Część teoretyczna.

Ćwiczenie 1. Zagadnienia: spektroskopia absorpcyjna, prawa absorpcji, budowa i działanie. Wstęp. Część teoretyczna. Ćwiczenie 1 Metodyka poprawnych i dokładnych pomiarów absorbancji, wyznaczenie małych wartości absorbancji. Czynniki wpływające na mierzone widma absorpcji i wartości absorbancji dla wybranych długości

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM Z KATALIZY HOMOGENICZNEJ I HETEROGENICZNEJ WYZNACZANIE STAŁEJ SZYBKOŚCI REAKCJI UTLENIANIA POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY

LABORATORIUM Z KATALIZY HOMOGENICZNEJ I HETEROGENICZNEJ WYZNACZANIE STAŁEJ SZYBKOŚCI REAKCJI UTLENIANIA POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA FIZYKOCHEMII I TECHNOLOGII POLIMERÓW WYZNACZANIE STAŁEJ SZYBKOŚCI REAKCJI UTLENIANIA JONÓW TIOSIARCZANOWYCH Miejsce ćwiczenia: Zakład Chemii Fizycznej, sala

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 8 Wyznaczanie stałej szybkości reakcji utleniania jonów tiosiarczanowych

Ćwiczenie 8 Wyznaczanie stałej szybkości reakcji utleniania jonów tiosiarczanowych CHEMI FIZYCZN Ćwiczenie 8 Wyznaczanie stałej szybkości reakcji utleniania jonów tiosiarczanowych W ćwiczeniu przeprowadzana jest reakcja utleniania jonów tiosiarczanowych za pomocą jonów żelaza(iii). Przebieg

Bardziej szczegółowo

PRODUKTY CHEMICZNE Ćwiczenie nr 3 Oznaczanie zawartości oksygenatów w paliwach metodą FTIR

PRODUKTY CHEMICZNE Ćwiczenie nr 3 Oznaczanie zawartości oksygenatów w paliwach metodą FTIR PRODUKTY CHEMICZNE Ćwiczenie nr 3 Oznaczanie zawartości oksygenatów w paliwach metodą FTIR WSTĘP Metody spektroskopowe Spektroskopia bada i teoretycznie wyjaśnia oddziaływania pomiędzy materią będącą zbiorowiskiem

Bardziej szczegółowo

Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego. Spektrofotometryczne oznaczanie stężenia jonów żelaza(iii) opiekun mgr K. Łudzik

Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego. Spektrofotometryczne oznaczanie stężenia jonów żelaza(iii) opiekun mgr K. Łudzik Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego Spektrofotometryczne oznaczanie stężenia jonów żelaza(iii) opiekun mgr K. Łudzik ćwiczenie nr 26 Zakres zagadnień obowiązujących do ćwiczenia 1. Prawo Lamberta

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Pracownia studencka Katedra Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 3 OZNACZANIE CHLORKÓW METODĄ SPEKTROFOTOMETRYCZNĄ Z TIOCYJANIANEM RTĘCI(II)

Bardziej szczegółowo

Chemia I Semestr I (1 )

Chemia I Semestr I (1 ) 1/ 6 Inżyniera Materiałowa Chemia I Semestr I (1 ) Osoba odpowiedzialna za przedmiot: dr inż. Maciej Walewski. 2/ 6 Wykład Program 1. Atomy i cząsteczki: Materia, masa, energia. Cząstki elementarne. Atom,

Bardziej szczegółowo

2. Synteza i właściwości związków kompleksowych kobaltu(iii) z amoniakiem

2. Synteza i właściwości związków kompleksowych kobaltu(iii) z amoniakiem 2. Synteza i właściwości związków kompleksowych kobaltu(iii) z amoniakiem Kobalt(III) (t 6 2g ) tworzy wiele biernych sześciokoordynatywnych kompleksów. Kompleksy kobaltu(iii) z amoniakiem jako ligandem

Bardziej szczegółowo

czyli reakcje wymiany ligandów i ich zastosowanie Mateusz Bożejko Edmund Pelc Liceum Ogólnokształcące nr III we Wrocławiu

czyli reakcje wymiany ligandów i ich zastosowanie Mateusz Bożejko Edmund Pelc Liceum Ogólnokształcące nr III we Wrocławiu czyli reakcje wymiany ligandów i ich zastosowanie Mateusz Bożejko Edmund Pelc Liceum Ogólnokształcące nr III we Wrocławiu Podstawowe pojęcia Podstawowe pojęcia Związek kompleksowy Sfera koordynacyjna Ligand

Bardziej szczegółowo

WYZNACZANIE STAŁEJ DYSOCJACJI p-nitrofenolu METODĄ SPEKTROFOTOMETRII ABSORPCYJNEJ

WYZNACZANIE STAŁEJ DYSOCJACJI p-nitrofenolu METODĄ SPEKTROFOTOMETRII ABSORPCYJNEJ Ćwiczenie nr 13 WYZNCZNIE STŁEJ DYSOCJCJI p-nitrofenolu METODĄ SPEKTROFOTOMETRII BSORPCYJNEJ I. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest wyznaczenie metodą spektrofotometryczną stałej dysocjacji słabego kwasu,

Bardziej szczegółowo

ANALITYKA W KONTROLI JAKOŚCI

ANALITYKA W KONTROLI JAKOŚCI ANALITYKA W KONTROLI JAKOŚCI ANALIZA ŚLADÓW METODA ICP-OES Optyczna spektroskopia emisyjna ze wzbudzeniem w indukcyjnie sprzężonej plazmie WYKŁAD 4 Rodzaje widm i mechanizm ich powstania PODSTAWY SPEKTROSKOPII

Bardziej szczegółowo

Spektroskopia Analiza rotacyjna widma cząsteczki N 2. Cel ćwiczenia: Wyznaczenie stałych rotacyjnych i odległości między atomami w cząsteczce N 2

Spektroskopia Analiza rotacyjna widma cząsteczki N 2. Cel ćwiczenia: Wyznaczenie stałych rotacyjnych i odległości między atomami w cząsteczce N 2 Spektroskopia Analiza rotacyjna widma cząsteczki N 2 Cel ćwiczenia: Wyznaczenie stałych rotacyjnych i odległości między atomami w cząsteczce N 2 w stanach B 2 v=0 oraz X 2 v=0. System B 2 u - X 2 g cząsteczki

Bardziej szczegółowo

ANALIZA SPEKTRALNA I POMIARY SPEKTROFOTOMETRYCZNE. Instrukcja wykonawcza

ANALIZA SPEKTRALNA I POMIARY SPEKTROFOTOMETRYCZNE. Instrukcja wykonawcza ĆWICZENIE 72A ANALIZA SPEKTRALNA I POMIARY SPEKTROFOTOMETRYCZNE 1. Wykaz przyrządów Spektroskop Lampy spektralne Spektrofotometr SPEKOL Filtry optyczne Suwmiarka Instrukcja wykonawcza 2. Cel ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

PRACOWNIA CHEMII. Równowaga chemiczna (Fiz2)

PRACOWNIA CHEMII. Równowaga chemiczna (Fiz2) PRACOWNIA CHEMII Ćwiczenia laboratoryjne dla studentów II roku kierunku Zastosowania fizyki w biologii i medycynie Biofizyka molekularna Projektowanie molekularne i bioinformatyka Równowaga chemiczna (Fiz2)

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 31. Zagadnienia: spektroskopia absorpcyjna, prawa absorpcji, budowa i działanie. Wstęp

Ćwiczenie 31. Zagadnienia: spektroskopia absorpcyjna, prawa absorpcji, budowa i działanie. Wstęp Ćwiczenie 31 Metodyka poprawnych i dokładnych pomiarów widm absorbancji w zakresie UV-VIS. Wpływ monochromatyczności promieniowania i innych parametrów pomiarowych na kształt widm absorpcji i wartości

Bardziej szczegółowo

2. Metody, których podstawą są widma atomowe 32

2. Metody, których podstawą są widma atomowe 32 Spis treści 5 Spis treści Przedmowa do wydania czwartego 11 Przedmowa do wydania trzeciego 13 1. Wiadomości ogólne z metod spektroskopowych 15 1.1. Podstawowe wielkości metod spektroskopowych 15 1.2. Rola

Bardziej szczegółowo

A4.05 Instrukcja wykonania ćwiczenia

A4.05 Instrukcja wykonania ćwiczenia Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego A4.05 nstrukcja wykonania ćwiczenia Wyznaczanie współczynników aktywności soli trudno rozpuszczalnej metodą pomiaru rozpuszczalności Zakres zagadnień obowiązujących

Bardziej szczegółowo

Opracował dr inż. Tadeusz Janiak

Opracował dr inż. Tadeusz Janiak Opracował dr inż. Tadeusz Janiak 1 Uwagi dla wykonujących ilościowe oznaczanie metodami spektrofotometrycznymi 3. 3.1. Ilościowe oznaczanie w metodach spektrofotometrycznych Ilościowe określenie zawartości

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 2 Przejawy wiązań wodorowych w spektroskopii IR i NMR

Ćwiczenie 2 Przejawy wiązań wodorowych w spektroskopii IR i NMR Ćwiczenie 2 Przejawy wiązań wodorowych w spektroskopii IR i NMR Szczególnym i bardzo charakterystycznym rodzajem oddziaływań międzycząsteczkowych jest wiązanie wodorowe. Powstaje ono między molekułami,

Bardziej szczegółowo

Podczerwień bliska: cm -1 (0,7-2,5 µm) Podczerwień właściwa: cm -1 (2,5-14,3 µm) Podczerwień daleka: cm -1 (14,3-50 µm)

Podczerwień bliska: cm -1 (0,7-2,5 µm) Podczerwień właściwa: cm -1 (2,5-14,3 µm) Podczerwień daleka: cm -1 (14,3-50 µm) SPEKTROSKOPIA W PODCZERWIENI Podczerwień bliska: 14300-4000 cm -1 (0,7-2,5 µm) Podczerwień właściwa: 4000-700 cm -1 (2,5-14,3 µm) Podczerwień daleka: 700-200 cm -1 (14,3-50 µm) WIELKOŚCI CHARAKTERYZUJĄCE

Bardziej szczegółowo

Roztwory elekreolitów

Roztwory elekreolitów Imię i nazwisko:... Roztwory elekreolitów Zadanie 1. (2pkt) W teorii Brönsteda sprzężoną parą kwas-zasada nazywa się układ złożony z kwasu oraz zasady, która powstaje z tego kwasu przez odłączenie protonu.

Bardziej szczegółowo

SPEKTROSKOPIA MOLEKULARNA 2015/16 nazwa przedmiotu SYLABUS A. Informacje ogólne

SPEKTROSKOPIA MOLEKULARNA 2015/16 nazwa przedmiotu SYLABUS A. Informacje ogólne SPEKTROSKOPIA MOLEKULARNA 2015/16 nazwa SYLABUS A. Informacje ogólne Elementy składowe sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów

Bardziej szczegółowo

RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW.

RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW. RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW. Zagadnienia: Zjawisko dysocjacji: stała i stopień dysocjacji Elektrolity słabe i mocne Efekt wspólnego jonu Reakcje strącania osadów Iloczyn rozpuszczalności Odczynnik

Bardziej szczegółowo

Ligand to cząsteczka albo jon, który związany jest z jonem albo atomem centralnym.

Ligand to cząsteczka albo jon, który związany jest z jonem albo atomem centralnym. 138 Poznanie struktury cząsteczek jest niezwykle ważnym przedsięwzięciem w chemii, ponieważ pozwala nam zrozumieć zachowanie się materii, ale także daje podstawy do praktycznego wykorzystania zdobytej

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 3 Pomiar równowagi keto-enolowej metodą spektroskopii IR i NMR

Ćwiczenie 3 Pomiar równowagi keto-enolowej metodą spektroskopii IR i NMR Ćwiczenie 3 Pomiar równowagi keto-enolowej metodą spektroskopii IR i NMR 1. Wstęp Związki karbonylowe zawierające w położeniu co najmniej jeden atom wodoru mogą ulegać enolizacji przez przesunięcie protonu

Bardziej szczegółowo

EFEKT SOLNY BRÖNSTEDA

EFEKT SOLNY BRÖNSTEDA EFEKT SLNY RÖNSTED Pojęcie eektu solnego zostało wprowadzone przez rönsteda w celu wytłumaczenia wpływu obojętnego elektrolitu na szybkość reakcji zachodzących między jonami. Założył on, że reakcja pomiędzy

Bardziej szczegółowo

ZASADY ZALICZENIA PRZEDMIOTU MBS

ZASADY ZALICZENIA PRZEDMIOTU MBS ZASADY ZALICZENIA PRZEDMIOTU MBS LABORATORIUM - MBS 1. ROZWIĄZYWANIE WIDM kolokwium NMR 25 kwietnia 2016 IR 30 maja 2016 złożone 13 czerwca 2016 wtorek 6.04 13.04 20.04 11.05 18.05 1.06 8.06 coll coll

Bardziej szczegółowo

Podstawy chemii. dr hab. Wacław Makowski. Wykład 1: Wprowadzenie

Podstawy chemii. dr hab. Wacław Makowski. Wykład 1: Wprowadzenie Podstawy chemii dr hab. Wacław Makowski Wykład 1: Wprowadzenie Wspomnienia ze szkoły Elementarz (powtórka z gimnazjum) Układ okresowy Dalsze wtajemniczenia (liceum) Program zajęć Podręczniki Wydział Chemii

Bardziej szczegółowo

BARWY W CHEMII Dr Emilia Obijalska Katedra Chemii Organicznej i Stosowanej UŁ

BARWY W CHEMII Dr Emilia Obijalska Katedra Chemii Organicznej i Stosowanej UŁ BARWY W CHEMII Dr Emilia bijalska Katedra Chemii rganicznej i Stosowanej UŁ Akademia Ciekawej Chemii Czym jest światło? Wzrok człowieka reaguje na fale elektromagnetyczne w zakresie 380-760nm. Potocznie

Bardziej szczegółowo

I. PROMIENIOWANIE CIEPLNE

I. PROMIENIOWANIE CIEPLNE I. PROMIENIOWANIE CIEPLNE - lata '90 XIX wieku WSTĘP Widmo promieniowania elektromagnetycznego zakres "pokrycia" różnymi rodzajami fal elektromagnetycznych promieniowania zawartego w danej wiązce. rys.i.1.

Bardziej szczegółowo

Fizykochemiczne metody w kryminalistyce. Wykład 7

Fizykochemiczne metody w kryminalistyce. Wykład 7 Fizykochemiczne metody w kryminalistyce Wykład 7 Stosowane metody badawcze: 1. Klasyczna metoda analityczna jakościowa i ilościowa 2. badania rentgenostrukturalne 3. Badania spektroskopowe 4. Metody chromatograficzne

Bardziej szczegółowo

Kolorymetryczne oznaczanie stężenia Fe 3+ metodą rodankową

Kolorymetryczne oznaczanie stężenia Fe 3+ metodą rodankową Kolorymetryczne oznaczanie stężenia Fe 3+ metodą rodankową (opracowanie: Barbara Krajewska) Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z podstawami spektrofotometrii absorpcyjnej w świetle widzialnym (kolorymetrią)

Bardziej szczegółowo

ZWIĄZKI METALI PRZEJŚCIOWYCH. Jak powstaje jon kompleksowy? K 3 FeF 6 3K + + (FeF 6 ) 3-

ZWIĄZKI METALI PRZEJŚCIOWYCH. Jak powstaje jon kompleksowy? K 3 FeF 6 3K + + (FeF 6 ) 3- WYKŁAD 4 ZWIĄZKI METALI PRZEJŚCIOWYCH Jak powstaje jon kompleksowy? K 3 FeF 6 3K (FeF 6 ) 3 Fe 3 (1s) 2 (2s) 2 (2p) 6 (3s) 2 (3p) 6 (3d) 5 OKTAEDR F F F 3 Fe F F F jon centralny ligand Energia elektronów

Bardziej szczegółowo

Spektroskopowe metody identyfikacji związków organicznych

Spektroskopowe metody identyfikacji związków organicznych Spektroskopowe metody identyfikacji związków organicznych Wstęp Spektroskopia jest metodą analityczną zajmującą się analizą widm powstających w wyniku oddziaływania promieniowania elektromagnetycznego

Bardziej szczegółowo

METODY SPEKTROSKOPOWE II. UV-VIS od teorii do praktyki Jakub Grynda Katedra Technologii Leków i Biochemii

METODY SPEKTROSKOPOWE II. UV-VIS od teorii do praktyki Jakub Grynda Katedra Technologii Leków i Biochemii METODY SPEKTROSKOPOWE II UV-VIS od teorii do praktyki Jakub Grynda Katedra Technologii Leków i Biochemii Pokój nr 1 w Chemii B Godziny konsultacji: Poniedziałek 11-13 E-mail: jakub.grynda@gmail.com PLAN

Bardziej szczegółowo

Adsorpcja błękitu metylenowego na węglu aktywnym w obecności acetonu

Adsorpcja błękitu metylenowego na węglu aktywnym w obecności acetonu Adsorpcja błękitu metylenowego na węglu aktywnym w obecności acetonu Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zbadanie procesu adsorpcji barwnika z roztworu, wyznaczenie równania izotermy Freundlicha oraz wpływu

Bardziej szczegółowo

SPEKTROSKOPIA IR I SPEKTROSKOPIA RAMANA JAKO METODY KOMPLEMENTARNE

SPEKTROSKOPIA IR I SPEKTROSKOPIA RAMANA JAKO METODY KOMPLEMENTARNE SPEKTROSKOPIA IR I SPEKTROSKOPIA RAMANA JAKO METODY KOMPLEMENTARNE Promieniowanie o długości fali 2-50 μm nazywamy promieniowaniem podczerwonym. Absorpcja lub emisja promieniowania z tego zakresu jest

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE 2. Data:... Kierunek studiów i nr grupy...

SPRAWOZDANIE 2. Data:... Kierunek studiów i nr grupy... SPRAWOZDANIE 2 Imię i nazwisko:... Data:.... Kierunek studiów i nr grupy..... Doświadczenie 1.1. Wskaźniki ph stosowane w laboratorium chemicznym. Zanotować obserwowane barwy roztworów w obecności badanych

Bardziej szczegółowo

Wykład 5 Widmo rotacyjne dwuatomowego rotatora sztywnego

Wykład 5 Widmo rotacyjne dwuatomowego rotatora sztywnego Wykład 5 Widmo rotacyjne dwuatomowego rotatora sztywnego W5. Energia molekuł Przemieszczanie się całych molekuł w przestrzeni - Ruch translacyjny - Odbywa się w fazie gazowej i ciekłej, w fazie stałej

Bardziej szczegółowo

Reakcje utleniania i redukcji Reakcje metali z wodorotlenkiem sodu (6 mol/dm 3 )

Reakcje utleniania i redukcji Reakcje metali z wodorotlenkiem sodu (6 mol/dm 3 ) Imię i nazwisko.. data.. Reakcje utleniania i redukcji 7.1 Reaktywność metali 7.1.1 Reakcje metali z wodą Lp Metal Warunki oczyszczania metalu Warunki reakcji Obserwacje 7.1.2 Reakcje metali z wodorotlenkiem

Bardziej szczegółowo

SPEKTROFOTOMETRIA UV-Vis. - długość fali [nm, m], - częstość drgań [Hz; 1 Hz = 1 cykl/s]

SPEKTROFOTOMETRIA UV-Vis. - długość fali [nm, m], - częstość drgań [Hz; 1 Hz = 1 cykl/s] SPEKTROFOTOMETRIA UV-Vis Instrukcja do ćwiczeń opracowana w Katedrze Chemii Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego. Spektrofotometria w zakresie nadfioletu (UV) i promieniowania widzialnego (Vis) jest jedną

Bardziej szczegółowo

VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014

VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014 VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 01/01 ETAP I 1.11.01 r. Godz. 10.00-1.00 KOPKCh Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 1. Znając liczbę masową pierwiastka można określić liczbę:

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 3 ANALIZA JAKOŚCIOWA PALIW ZA POMOCĄ SPEKTROFOTOMETRII FTIR (Fourier Transform Infrared Spectroscopy)

Ćwiczenie 3 ANALIZA JAKOŚCIOWA PALIW ZA POMOCĄ SPEKTROFOTOMETRII FTIR (Fourier Transform Infrared Spectroscopy) POLITECHNIKA ŁÓDZKA WYDZIAŁ INśYNIERII PROCESOWEJ I OCHRONY ŚRODOWISKA KATEDRA TERMODYNAMIKI PROCESOWEJ K-106 LABORATORIUM KONWENCJONALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII I PROCESÓW SPALANIA Ćwiczenie 3 ANALIZA JAKOŚCIOWA

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Pracownia studencka Katedry Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 3 Oznaczanie chlorków metodą spektrofotometryczną z tiocyjanianem rtęci(ii)

Bardziej szczegółowo

Kwas HA i odpowiadająca mu zasada A stanowią sprzężoną parę (podobnie zasada B i kwas BH + ):

Kwas HA i odpowiadająca mu zasada A stanowią sprzężoną parę (podobnie zasada B i kwas BH + ): Spis treści 1 Kwasy i zasady 2 Rola rozpuszczalnika 3 Dysocjacja wody 4 Słabe kwasy i zasady 5 Skala ph 6 Oblicznie ph słabego kwasu 7 Obliczanie ph słabej zasady 8 Przykłady obliczeń 81 Zadanie 1 811

Bardziej szczegółowo

Spektroskopia. Spotkanie pierwsze. Prowadzący: Dr Barbara Gil

Spektroskopia. Spotkanie pierwsze. Prowadzący: Dr Barbara Gil Spektroskopia Spotkanie pierwsze Prowadzący: Dr Barbara Gil Temat rozwaŝań Spektroskopia nauka o powstawaniu i interpretacji widm powstających w wyniku oddziaływań wszelkich rodzajów promieniowania na

Bardziej szczegółowo

ELEMENTY ANALIZY INSTRUMENTALNEJ. SPEKTROFOTOMETRII podstawy teoretyczne

ELEMENTY ANALIZY INSTRUMENTALNEJ. SPEKTROFOTOMETRII podstawy teoretyczne ELEMENTY ANALZY NSTRUMENTALNEJ Ćwiczenie 3 Temat: Spektrofotometria UV/ViS SPEKTROFOTOMETR podstawy teoretyczne SPEKTROFOTOMETRA jest techniką instrumentalną, w której do celów analitycznych wykorzystuje

Bardziej szczegółowo

Ćw. 5 Absorpcjometria I

Ćw. 5 Absorpcjometria I Ćw. 5 Absorpcjometria I Absorpcja promieniowania elektromagnetycznego z obszaru widzialnego i nadfioletowego przez atomy i cząsteczki powoduje zmianę ich stanu elektronowego. Zjawiska te moŝna badać za

Bardziej szczegółowo

Elementy chemii obliczeniowej i bioinformatyki Zagadnienia na egzamin

Elementy chemii obliczeniowej i bioinformatyki Zagadnienia na egzamin Elementy chemii obliczeniowej i bioinformatyki Zagadnienia na egzamin 1. Zapisz konfigurację elektronową dla atomu helu (dwa elektrony) i wyjaśnij, dlaczego cząsteczka wodoru jest stabilna, a cząsteczka

Bardziej szczegółowo

STĘŻENIE JONÓW WODOROWYCH. DYSOCJACJA JONOWA. REAKTYWNOŚĆ METALI

STĘŻENIE JONÓW WODOROWYCH. DYSOCJACJA JONOWA. REAKTYWNOŚĆ METALI Ćwiczenie 8 Semestr 2 STĘŻENIE JONÓW WODOROWYCH. DYSOCJACJA JONOWA. REAKTYWNOŚĆ METALI Obowiązujące zagadnienia: Stężenie jonów wodorowych: ph, poh, iloczyn jonowy wody, obliczenia rachunkowe, wskaźniki

Bardziej szczegółowo

Techniki analityczne. Podział technik analitycznych. Metody spektroskopowe. Spektroskopia elektronowa

Techniki analityczne. Podział technik analitycznych. Metody spektroskopowe. Spektroskopia elektronowa Podział technik analitycznych Techniki analityczne Techniki elektrochemiczne: pehametria, selektywne elektrody membranowe, polarografia i metody pokrewne (woltamperometria, chronowoltamperometria inwersyjna

Bardziej szczegółowo

TEORIA PASMOWA CIAŁ STAŁYCH

TEORIA PASMOWA CIAŁ STAŁYCH TEORIA PASMOWA CIAŁ STAŁYCH Skolektywizowane elektrony w metalu Weźmy pod uwagę pewną ilość atomów jakiegoś metalu, np. sodu. Pojedynczy atom sodu zawiera 11 elektronów o konfiguracji 1s 2 2s 2 2p 6 3s

Bardziej szczegółowo

ANALIZA INSTRUMENTALNA

ANALIZA INSTRUMENTALNA ANALIZA INSTRUMENTALNA TECHNOLOGIA CHEMICZNA STUDIA NIESTACJONARNE Sala 522 ul. Piotrowo 3 Studenci podzieleni są na cztery zespoły laboratoryjne. Zjazd 5 przeznaczony jest na ewentualne poprawy! Możliwe

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie zależności współczynnika załamania światła od długości fali światła

Wyznaczanie zależności współczynnika załamania światła od długości fali światła Ćwiczenie O3 Wyznaczanie zależności współczynnika załamania światła od długości fali światła O3.1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zbadanie zależności współczynnika załamania światła od długości fali

Bardziej szczegółowo

Zadania powtórkowe do egzaminu maturalnego z chemii Wiązania chemiczne, budowa cząsteczek

Zadania powtórkowe do egzaminu maturalnego z chemii Wiązania chemiczne, budowa cząsteczek strona 1/11 Zadania powtórkowe do egzaminu maturalnego z chemii Wiązania chemiczne, budowa cząsteczek Monika Gałkiewicz Zad. 1 () Podaj wzory dwóch dowolnych kationów i dwóch dowolnych anionów posiadających

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI 1. PODSTAWOWE POJĘCIA CHEMII. MASA ATOMOWA I CZĄSTECZKOWA... 3

SPIS TREŚCI 1. PODSTAWOWE POJĘCIA CHEMII. MASA ATOMOWA I CZĄSTECZKOWA... 3 PRZEDMOWA DO WYDANIA PIĄTEGO.................................. 1 PRZEDMOWA DO WYDANIA SZÓSTEGO................................ 2 1. PODSTAWOWE POJĘCIA CHEMII. MASA ATOMOWA I CZĄSTECZKOWA... 3 1.1. Zadania

Bardziej szczegółowo

Sporządzanie roztworów buforowych i badanie ich właściwości

Sporządzanie roztworów buforowych i badanie ich właściwości Sporządzanie roztworów buforowych i badanie ich właściwości (opracowanie: Barbara Krajewska) Celem ćwiczenia jest zbadanie właściwości roztworów buforowych. Przygotujemy dwa roztwory buforowe: octanowy

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE NR 3 POMIARY SPEKTROFOTOMETRYCZNE

ĆWICZENIE NR 3 POMIARY SPEKTROFOTOMETRYCZNE ĆWICZENIE NR 3 POMIARY SPEKTROFOTOMETRYCZNE Cel ćwiczenia Poznanie podstawowej metody określania biochemicznych parametrów płynów ustrojowych oraz wymagań technicznych stawianych urządzeniu pomiarowemu.

Bardziej szczegółowo

Inżynieria Środowiska

Inżynieria Środowiska ROZTWORY BUFOROWE Roztworami buforowymi nazywamy takie roztwory, w których stężenie jonów wodorowych nie ulega większym zmianom ani pod wpływem rozcieńczania wodą, ani pod wpływem dodatku nieznacznych

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Podstaw Biofizyki

Laboratorium Podstaw Biofizyki CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest zbadanie procesu adsorpcji barwnika z roztworu oraz wyznaczenie równania izotermy Freundlicha. ZAKRES WYMAGANYCH WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI: widmo absorpcyjne, prawo Lamberta-Beera,

Bardziej szczegółowo

TRANSPORT NIEELEKTROLITÓW PRZEZ BŁONY WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA PRZEPUSZCZALNOŚCI

TRANSPORT NIEELEKTROLITÓW PRZEZ BŁONY WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA PRZEPUSZCZALNOŚCI Ćwiczenie nr 7 TRANSPORT NIEELEKTROLITÓW PRZEZ BŁONY WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA PRZEPUSZCZALNOŚCI Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z podstawami teorii procesów transportu nieelektrolitów przez błony.

Bardziej szczegółowo

SPEKTROSKOPIA NMR. No. 0

SPEKTROSKOPIA NMR. No. 0 No. 0 Spektroskopia magnetycznego rezonansu jądrowego, spektroskopia MRJ, spektroskopia NMR jedna z najczęściej stosowanych obecnie technik spektroskopowych w chemii i medycynie. Spektroskopia ta polega

Bardziej szczegółowo

Chemia koordynacyjna. Podstawy

Chemia koordynacyjna. Podstawy Chemia koordynacyjna Podstawy NR 170 Jan G. Małecki Chemia koordynacyjna Podstawy Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Katowice 2016 Redaktor serii: Chemia Piotr Kuś Recenzenci Rafał Kruszyński, Iwona Łakomska

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie spektroskopii UV/VIS do określania struktury związków organicznych

Zastosowanie spektroskopii UV/VIS do określania struktury związków organicznych Zwiększenie liczby wysoko wykwalifikowanych absolwentów kierunków ścisłych Uniwersytetu Jagiellońskiego POKL.04.01.02-00-097/09-00 Zastosowanie spektroskopii UV/VIS do określania struktury związków organicznych

Bardziej szczegółowo

OPTYKA KWANTOWA Wykład dla 5. roku Fizyki

OPTYKA KWANTOWA Wykład dla 5. roku Fizyki OPTYKA KWANTOWA Wykład dla 5. roku Fizyki c Adam Bechler 2006 Instytut Fizyki Uniwersytetu Szczecińskiego Rezonansowe oddziaływanie układu atomowego z promieniowaniem "! "!! # $%&'()*+,-./-(01+'2'34'*5%.25%&+)*-(6

Bardziej szczegółowo

Oznaczanie żelaza i miedzi metodą miareczkowania spektrofotometrycznego

Oznaczanie żelaza i miedzi metodą miareczkowania spektrofotometrycznego Oznaczanie żelaza i miedzi metodą miareczkowania spektrofotometrycznego Oznaczanie dwóch kationów obok siebie metodą miareczkowania spektrofotometrycznego (bez maskowania) jest możliwe, gdy spełnione są

Bardziej szczegółowo

Absorpcja związana z defektami kryształu

Absorpcja związana z defektami kryształu W rzeczywistych materiałach sieć krystaliczna nie jest idealna występują różnego rodzaju defekty. Podział najważniejszych defektów ze względu na właściwości optyczne: - inny atom w węźle sieci: C A atom

Bardziej szczegółowo

Geometria cząsteczek wieloatomowych. Hybrydyzacja orbitali atomowych.

Geometria cząsteczek wieloatomowych. Hybrydyzacja orbitali atomowych. Geometria cząsteczek wieloatomowych. Hybrydyzacja orbitali atomowych. Geometria cząsteczek Geometria cząsteczek decyduje zarówno o ich właściwościach fizycznych jak i chemicznych, np. temperaturze wrzenia,

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE Nr 4 LABORATORIUM FIZYKI KRYSZTAŁÓW STAŁYCH. Badanie krawędzi absorpcji podstawowej w kryształach półprzewodników POLITECHNIKA ŁÓDZKA

ĆWICZENIE Nr 4 LABORATORIUM FIZYKI KRYSZTAŁÓW STAŁYCH. Badanie krawędzi absorpcji podstawowej w kryształach półprzewodników POLITECHNIKA ŁÓDZKA POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTYTUT FIZYKI LABORATORIUM FIZYKI KRYSZTAŁÓW STAŁYCH ĆWICZENIE Nr 4 Badanie krawędzi absorpcji podstawowej w kryształach półprzewodników I. Cześć doświadczalna. 1. Uruchomić Spekol

Bardziej szczegółowo

Chemia - laboratorium

Chemia - laboratorium Chemia - laboratorium Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Studia stacjonarne, Rok I, Semestr zimowy 01/1 Dr hab. inż. Tomasz Brylewski e-mail: brylew@agh.edu.pl tel. 1-617-59 Katedra Fizykochemii

Bardziej szczegółowo

SPEKTROSKOPIA IR I SPEKTROSKOPIA RAMANA JAKO METODY KOMPLEMENTARNE

SPEKTROSKOPIA IR I SPEKTROSKOPIA RAMANA JAKO METODY KOMPLEMENTARNE 1 SPEKTROSKOPIA IR I SPEKTROSKOPIA RAMANA JAKO METODY KOMPLEMENTARNE 2 Promieniowanie o długości fali 2-50 μm nazywamy promieniowaniem podczerwonym. Absorpcja lub emisja promieniowania z tego zakresu jest

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 30. Zagadnienia: spektroskopia absorpcyjna w zakresie UV-VIS, prawa absorpcji, budowa i. Wstęp

Ćwiczenie 30. Zagadnienia: spektroskopia absorpcyjna w zakresie UV-VIS, prawa absorpcji, budowa i. Wstęp Ćwiczenie 30 Metodyka poprawnych i dokładnych pomiarów absorbancji w zakresie UV- VS, wyznaczenie małych wartości absorbancji. Czynniki wpływające na mierzone widma absorpcji i wartości absorbancji dla

Bardziej szczegółowo

BARWY W CHEMII Dr Emilia Obijalska Katedra Chemii Organicznej i Stosowanej UŁ

BARWY W CHEMII Dr Emilia Obijalska Katedra Chemii Organicznej i Stosowanej UŁ BARWY W CHEMII Dr Emilia bijalska Katedra Chemii rganicznej i Stosowanej UŁ Akademia Ciekawej Chemii Czym jest światło? Czym jest światło? Rozszczepienie światła białego przez pryzmat Fala elektromagnetyczna

Bardziej szczegółowo

Orbitale typu σ i typu π

Orbitale typu σ i typu π Orbitale typu σ i typu π Dwa odpowiadające sobie orbitale sąsiednich atomów tworzą kombinacje: wiążącą i antywiążącą. W rezultacie mogą powstać orbitale o rozkładzie przestrzennym dwojakiego typu: σ -

Bardziej szczegółowo

PRACOWNIA PODSTAW BIOFIZYKI

PRACOWNIA PODSTAW BIOFIZYKI PRACOWNIA PODSTAW BIOFIZYKI Ćwiczenia laboratoryjne dla studentów III roku kierunku Zastosowania fizyki w biologii i medycynie Biofizyka molekularna Badanie wygaszania fluorescencji SPQ przez jony chloru

Bardziej szczegółowo

Temat Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca. Uczeń:

Temat Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca. Uczeń: Chemia - klasa I (część 2) Wymagania edukacyjne Temat Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca Dział 1. Chemia nieorganiczna Lekcja organizacyjna. Zapoznanie

Bardziej szczegółowo

Teoria Orbitali Molekularnych. tworzenie wiązań chemicznych

Teoria Orbitali Molekularnych. tworzenie wiązań chemicznych Teoria Orbitali Molekularnych tworzenie wiązań chemicznych Zbliżanie się atomów aż do momentu nałożenia się ich orbitali H a +H b H a H b Wykres obrazujący zależność energii od odległości atomów długość

Bardziej szczegółowo

PRACOWNIA CHEMII. Kinetyka reakcji chemicznych (Fiz1)

PRACOWNIA CHEMII. Kinetyka reakcji chemicznych (Fiz1) PRACOWNIA CHEMII Ćwiczenia laboratoryjne dla studentów II roku kierunku Zastosowania fizyki w biologii i medycynie Biofizyka molekularna Projektowanie molekularne i bioinformatyka Kinetyka reakcji chemicznych

Bardziej szczegółowo

CHEMIA. Wymagania szczegółowe. Wymagania ogólne

CHEMIA. Wymagania szczegółowe. Wymagania ogólne CHEMIA Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe Uczeń: zapisuje konfiguracje elektronowe atomów pierwiastków do Z = 36 i jonów o podanym ładunku, uwzględniając rozmieszczenie elektronów na podpowłokach [

Bardziej szczegółowo

Wykład z Chemii Ogólnej

Wykład z Chemii Ogólnej Wykład z Chemii Ogólnej Część 2 Budowa materii: od atomów do układów molekularnych 2.3. WIĄZANIA CHEMICZNE i ODDZIAŁYWANIA Katedra i Zakład Chemii Fizycznej Collegium Medicum w Bydgoszczy Uniwersytet Mikołaja

Bardziej szczegółowo

Właściwości chemiczne i fizyczne pierwiastków powtarzają się w pewnym cyklu (zebrane w grupy 2, 8, 8, 18, 18, 32 pierwiastków).

Właściwości chemiczne i fizyczne pierwiastków powtarzają się w pewnym cyklu (zebrane w grupy 2, 8, 8, 18, 18, 32 pierwiastków). Właściwości chemiczne i fizyczne pierwiastków powtarzają się w pewnym cyklu (zebrane w grupy 2, 8, 8, 18, 18, 32 pierwiastków). 1925r. postulat Pauliego: Na jednej orbicie może znajdować się nie więcej

Bardziej szczegółowo

Zadanie 2. (1 pkt) Uzupełnij tabelę, wpisując wzory sumaryczne tlenków w odpowiednie kolumny. CrO CO 2 Fe 2 O 3 BaO SO 3 NO Cu 2 O

Zadanie 2. (1 pkt) Uzupełnij tabelę, wpisując wzory sumaryczne tlenków w odpowiednie kolumny. CrO CO 2 Fe 2 O 3 BaO SO 3 NO Cu 2 O Test maturalny Chemia ogólna i nieorganiczna Zadanie 1. (1 pkt) Uzupełnij zdania. Pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 16 znajduje się w.... grupie i. okresie układu okresowego pierwiastków chemicznych,

Bardziej szczegółowo