Spis treści. Wstęp 13. Wprowadzenie do nowej normy ISO 31000: Filozofia ryzyka - nowe tendencje 29

Transkrypt

1 Spis treści Wstęp 13 Wprowadzenie do nowej normy ISO 31000: Filozofia ryzyka - nowe tendencje Z historii badań nad ryzykiem Metodologia badań naukowych Nauka a ryzyko Metodologia badań naukowych Metodologia badania ryzyka Istota nauki opartej na doświadczeniu Początki badań nad ryzykiem W poszukiwaniu pewności Doskonalenie narzędzi pomiaru ryzyka Potrzeba badania i mierzenia ryzyka Początki teorii gier i poszukiwanie optymalnych korzyści Nowe tendencje i kierunki badań nad ryzykiem Strategie zmierzające do ograniczenia globalnego ryzyka i zagrożeń dla środowiska naturalnego Działania człowieka a zmiany klimatyczne (The Humań Choice and Climate Change) Obiektywizm badań prowadzonych nad ryzykiem Optymistyczna i pesymistyczna postawa w ocenie ryzyka Eksplozja zasobów informacji i jej wpływ na badania nad ryzykiem. Jaka perspektywa? Znaczenie badań transdyscyplinarnych Odpowiedzialność uczonych za skutki prowadzonych badań 58 Podsumowanie rozdziału 1 60

2 6 Spis treści 2 Pojęcie, taksonomia i typologia zdywersyfikowanego ryzyka Stan zagadnienia Pojęcie ryzyka Ryzyko, przypadek i lęk (strach) Losowość i nieprzcwidywalność Pojęcie lęku Przypadek czy determinizm? Taksonomia i typologia ryzyka Ryzyko ubezpieczeniowe Ryzyko ekonomic/ne Ryzyko kursu walutowego i stopy procentowej Ryzyko kredytowe Ryzyko produkcyjne Ryzyko prawne a bezpieczeństwo Ryzyko organizacyjne Ryzyko polityczne Ryzyko związane z nowymi technologiami i ekologią Ryzyko medyczne i epidemiologiczne Ryzyko farmaceutyczne Ryzyko chemiczne Ryzyko psychologiczne Ryzyko socjologiczne Medialne ryzyko środków przekazu Ryzyko cywilizacyjne i kulturowe Ryzyko filozoficzne, etyczne i religijne Ryzyko siły wyższej Prawo do podejmowania działań obciążonych ryzykiem 106 Podsumowanie rozdziału Podejmowanie decyzji w warunkach ryzyka l H) Wprowadzenie Ryzyko a niepewność Wybór w warunkach ryzyka - model oczekiwanej korzyści Unikanie ryzyka Odchylenie standardowe jako miara ryzyka Wzrost poziomu ryzyka Analiza wartości ekstremalnych 125 Podsumowanie rozdziału 3 126

3 Spis treści 7 4 Generalne zasady interdyscyplinarnego zarządzania ryzykiem Określenie zasad zarządzania ryzykiem Identyfikacja i analiza ryzyka Ocena ryzyka i sformułowanie wariantów Ograniczanie i eliminowanie przyczyn ryzyka Zwiększenie zasobu informacji Skutki asymetrii informacji Przeciwdziałanie zdywersyfikowanemu ryzyku Klasyfikacja sposobów przeciwdziałania ryzyku Ponoszenie ryzyka, czyli własne pokrycie ryzyka Wkalkulowanie ryzyka w cenę Zapobieganie ryzyku przez tworzenie rezerwy Przeniesienie ryzyka Kompensacja ryzyka Problemy związane z zarządzaniem ryzykiem w małych i średnich przedsiębiorstwach Inne sposoby radzenia sobie z wybranym rodzajem ryzyka - na przykładzie ryzyka eksportowego 143 Podsumowanie rozdziału Zintegrowane zarządzanie ryzykiem w przedsiębiorstwie Sprzężenie zwrotne pomiędzy zarządzaniem ryzykiem i kierowaniem przedsiębiorstwem Miejsce zarządzania ryzykiem w systemie celów przedsiębiorstwa Identyfikowanie i analizowanie ryzyka w przedsiębiorstwie Rodzaje ryzyka występujące w przedsiębiorstwie Ryzyko produkcyjne Ryzyko logistyczne Ryzyko w badaniach i rozwoju Poszukiwanie skutecznych metod zarządzania ryzykiem Zagadnienie pomiaru i oceny ryzyka w przedsiębiorstwie Wybór narzędzi zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwie Ogólny przegląd Zarządzanie kosztami przy stosowaniu odpowiednich narzędzi Kontrola jako ważny instrument zintegrowanego zarządzania ryzykiem Controlling i Reporting w zarządzaniu ryzykiem przedsiębiorstwa Symptomy przedsiębiorstwa zagrożonego ryzykiem upadłości Ryzyko upadłości przedsiębiorstwa - regulacje prawne 173 A. Podmiotowy zakres upadłości 173 Podstawy ogłoszenia upadłości 174

4 8 Spis treści Postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości Orzeczenie sądu o ogłoszeniu upadłości Skutki ogłoszenia upadłości Postępowanie układowe i likwidacja masy upadłości 176 Podsumowanie rozdziału Rola informacji w zarządzaniu ryzykiem i gospodarką - społeczeństwo informacyjne Istota współczesnej rewolucji informacyjnej Informacja jako narzędzie diagnostyczne w gospodarce Informacja i wiedza - paradygmat trzeciej cywilizacji Cel gospodarczy inicjatywy eeurope - An Information Society for AU" Internet i jego znaczenie dla obywateli i dla państwa 189 Podsumowanie rozdziału Ryzyko a przestępczość komputerowa 192 Wprowadzenie Rodzaje ryzyka i przestępstw komputerowych Analiza zagrożeń komputerowych Podstawowe zagrożenia Naturalne zagrożenia komputerowe Bierne ataki przestępców komputerowych Aktywne ataki przestępców komputerowych Przypadkowe błędy Przestępczość komputerowa Przestępstwa komputerowe w internecie - podsumowanie Analiza słabych miejsc w przedsiębiorstwie Czynnik ludzki Słabości organizacyjne przedsiębiorstwa Technicznie słabe miejsca Zarządzanie ryzykiem komputerowym oraz środki zapobiegawcze Prawo informatyczne i odpowiedzialność karna 213 Podsumowanie rozdziału Źródła informacji ekonomicznych oraz danych o wiarygodności finansowej partnerów biznesowych Rodzaje informacji i ich znaczenie Rodzaje informacji gospodarczych 218

5 Spis treści 9 2. Podstawowe źródła informacji ekonomicznych i finansowych Krajowy Rejestr Sądowy (KRS) Specjalistyczna prasa fachowa Sprawozdania publikowane przez spółki Skonsolidowane sprawozdania finansowe Unia Europejska a Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (MSR) Biznesplan jako źródło informacji Wywiadownie gospodarcze jako źródło informacji Międzynarodowa Federacja Wywiadowni Gospodarczych Zdywersyfikowane źródła pozyskiwania informacji Niezależne źródła informacji Zależne źródła informacji Obowiązek udostępniania informacji gospodarczych Techniki przygotowywania i przekazywania raportów Sposób i czas przekazywania raportów Ochrona danych Banki jako źródło informacji Źródła informacji ekonomicznych w wybranych krajach Unii Europejskiej Francja Niemcy Wielka Brytania Informacje o spółkach Szybki dostęp do informacji przez internet Analiza branży i sektora Ocena makrootoczenia 257 Podsumowanie rozdziału Metody i kryteria oceny wiarygodności finansowej podmiotów gospodarczych - stosowane przez agencje ratingowe 259 Wprowadzenie Przyczyny zapotrzebowania na rating Pojęcie ratingu Globalne i lokalne agencje ratingowe Podstawowe zadania agencji ratingowych Dane liczbowe, wskaźniki i metodyka przygotowywania ocen ratingowych Wybrane dziedziny działalności Podstawowe dane liczbowe i wskaźniki Metodyka przygotowania ocen ratingowych Rodzaje ryzyka uwzględniane przy formułowaniu ratingów Procedura nadanie ratingów Zasady funkcjonowania komitetów ratingowych Oznaczenia literowe stosowane w ratingach 276

6 10 Spis treści 7.3. Case stucfy: rating dla Polski Obecny kryzys finansowy a błędy w ocenach agencji ratingowych 279 Podsumowanie rozdziału Zarządzanie ryzykiem finansowym w przedsiębiorstwie Taksonomia metod pomiaru i oceny ryzyka finansowego w przedsiębiorstwie Zagadnienie pomiaru ryzyka Proste miary powstałych strat Maksymalna strata - ryzyko ekstremalne Oczekiwana strata Badanie sytuacji finansowej przedsiębiorstwa przy zastosowaniu analizy wskaźnikowej Wskaźniki płynności finansowej Wskaźniki rentowności Wskaźniki rentowności sprzedaży Wskaźnik rentowności kapitału Wskaźniki rentowności majątku Wskaźnik zadłużenia i obsługi długu Wskaźnik efektywności wykorzystania aktywów Wskaźniki reakcji rynkowej Modelowanie finansowe i zestawy wskaźników finansowych Modelowanie finansowe Zestawy wskaźników finansowych Zestaw siedmiu wskaźników analizy finansowej Zasady posługiwania się wskaźnikami w analizie finansowej Analiza sytuacji finansowej spółki w czasie Porównanie wskaźników kilku spółek Badanie sytuacji finansowej spółek o zróżnicowanym profilu działalności Stosowanie wskaźników w porównaniach międzynarodowych Wybrane modele oceny kondycji finansowej spółek Analiza dyskryminacyjna Altmana Inne wielowskaźnikowe modele oceny kondycji finansowej spółek System wczesnego ostrzegania H. Koha i L. Killougha Model CA - Score Model J. Fulmera Model Springate'a Zastosowanie metody oceny wielowskaźnikowej w Polsce 309 Podsumowanie rozdziału

7 Spis treści Nowe obszary ryzyka w globalnej gospodarce Ryzyko ekonomiczne w globalnej gospodarce Korporacje transnarodowe źródłem zdywersyfikowanego ryzyka Proces fuzji i przejęć w globalnej gospodarce Przyczyny fuzji i przejęć Mafijne struktury przestępcze Organizacje mafijne zagrożeniem dla tadu gospodarczego i społecznego w krajach Unii Europejskiej Włoska mafia w Niemczech Rosyjska mafia Białoruskie struktury mafijne Ryzyko związane z funduszami hadgingowymi Nowe rodzaje ryzyka w globalnym handlu międzynarodowym Kradzież ładunków i całych statków Oszustwa czarterowe - ryzyko utraty ładunku Oszustwa bankowe w internecie Oszustwa finansowe - przy użyciu telefonu Oszustwa finansowe tzw. szkoły nigeryjskiej Metody walki z przestępczością zorganizowaną 350 Podsumowanie rozdziału Metody przeciwdziałania praniu brudnych pieniędzy Pojecie procederu prania pieniędzy Regulacje międzynarodowe Zagrożenia dla obrotu finansowego Metody prania brudnych pieniędzy Funkcjonowanie zorganizowanej przestępczości kryminalnej Zwalczanie procederu prania pieniędzy Założenia ogólne organizacji kryminalnych Specyficzne aspekty zwalczania procederu prania pieniędzy Kolejne fazy Zwalczanie transferów pranych pieniędzy Zwalczanie procederu w fazie placemenl Zwalczanie procederu w fazie layering (maskowanie) Zwalczanie procederu w fazie integracji Rola państwa w zwalczaniu prania pieniędzy Rys historyczny Wytyczne Rady Europejskiej UE Uregulowania w prawie polskim 365

8 12 Spis treści 7.4. Instytucje i organizacje międzynarodowe zobowiązane do zapobiegania przestępczości zorganizowanej Sankcje karne 366 Podsumowanie rozdziału Bibliografia 369 Indeks 375 Streszczenie w języku polskim 383 Streszczenie w języku angielskim 387