Scenariusz lekcji historii w klasie II b Gimnazjum w Zespole Szkolno-Gimnazjalnym w Niechcicach do realizacji w dniu 14 lutego 2006 roku

Transkrypt

1 Joanna Wieczorek Scenariusz lekcji historii w klasie II b Gimnazjum w Zespole Szkolno-Gimnazjalnym w Niechcicach do realizacji w dniu 4 lutego 2006 roku Temat: Lekcja powtórzeniowa - Sąd nad Stanisławem Augustem Poniatowskim Główny cel lekcji: czeń prezentuje własny punkt widzenia, skutecznie argumentuje, a także oceniania: postać ostatniego króla, fakty i zjawiska historyczne na tle wydarzeń politycznych w XVIII wieku. Cele lekcji w ujęciu operacyjnym uczeń: przedstawia swoje stanowisko na temat rządów ostatniego króla Polski, popiera swoje stanowisko konkretnymi argumentami faktami historycznymi, prezentuje własną ocenę postaci, zna zasługi i niepożądane działania polityczne podjęte przez Stanisława Augusta Poniatowskiego, rozumie pojęcia: Szkoła Rycerska, Collegium Nobilium, obiady czwartkowe, Komisja Edukacji Narodowej, ingerencja, caryca, familia, konfederacja, prawa kardynalne, desydent, patriota, suwerenność, Sejm Czteroletni, Konstytucja 3 maja, rozbiory Polski, powstanie kościuszkowskie, sejm konwokacyjny, konfederacja barska, rozbiór, Rada Nieustająca, rządy królewsko-ambasadorskie, Komisja Edukacji Narodowej, konfederacja targowicka, abdykacja. rozumie konieczność przeprowadzenia reform, wie kto narzucił Polsce prawa kardynalne, stosuje w praktyce zasady prowadzenia dyskusji, wyciąga wnioski, zna daty: 772 r., , 79 r., 793 r., 794 r.,795 r. potrafi: ocenić postawę konfederatów barskich, wyjaśnić, dlaczego Rosja, Austria, Prusy dokonały rozbioru (z uwzględnieniem sytuacji wewnętrznej tych państw), pamięta nazwiska: St. A. Poniatowski, Katarzyna II, Fryderyk II, Potoccy, Czartoryscy, St. Małachowski, S. Rzewuski, K. Branicki, T. Kościuszko, Tadeusz Rejtan. charakteryzuje okoliczności elekcji Stanisława Augusta Poniatowskiego, wyjaśnia, dlaczego Targowica uważana jest za symbol zdrady narodowej, rozróżnia zewnętrzne i wewnętrzne przyczyny upadku Rzeczypospolitej.

2 Metody:. Elementy wykładu. 2. Debata samodzielne prowadzenie przez uczniów fragmentów lekcji. Wypowiedzi uczniów przygotowane w oparciu o wskazane przez nauczyciela bądź samodzielnie wyszukane materiały. 3. Drzewo decyzyjne. Formy pracy:. Indywidualna praca ucznia. 2. Grupowa, zbiorowa (nauczyciel i uczniowie). Środki dydaktyczne:. Mapa ścienna Polska w dobie rozbiorów. 2. Ilustracje, obrazy przedstawiające ważne wydarzenia z II połowy XVIII wieku. 3. Kartki papieru do zapisu za i przeciw, schemat drzewa decyzyjnego. 4. Materiały zebrane przez uczniów. Przebieg lekcji:. Czynności organizacyjno-porządkowe. 2. Wprowadzenie: Nauczyciel przedstawia: ogólny cel lekcji, zadania zespołu obrońców, oskarżycieli i ławy przysięgłych, przypomina zasady prowadzenia dyskusji, wyjaśnia zasady oceniania, wiadomości na temat pochówku ostatniego króla Polski. 3. Rozwinięcie: Debata na temat postaci na tle wydarzeń politycznych XVIII wieku. Zaczynają obrońcy. Nauczyciel pełni funkcje kontrolera czasu i pilnuje, aby dyskusja przebiegała rzeczowo. Na bieżąco ocenia osoby zabierające głos (karta oceny). Pod koniec tej fazy lekcji każda ze stron ma 3 minuty na końcowe wystąpienie i przekonanie ławy przysięgłych. W czasie trwania procesu członkowie ławy przysięgłych wypełniają otrzymane karty pracy, na których notują argumenty wysuwane przez obrońców i oskarżycieli. 4. Podsumowanie: 2

3 Narada ławy przysięgłych, którzy analizują swoje karty pracy i na tej podstawie indywidualnie podejmują decyzje, następnie konsultują je przewodniczący ogłasza wyrok, krótko go uzasadnia. Nauczyciel podsumowuje lekcje oceny. 5. Zadanie domowe: (P). Za pomocą drzewa decyzyjnego podejmij decyzje: Czy ostatni król Polski był wybitnym władcą? (PP) 2. Oceń rolę wolnej ojczyzny w życiu człowieka. 3

4 Załączniki do lekcji:. ARKSZ OCENY DYSKSJI OSKARŻYCIELE/ OBROŃCY (dla nauczyciela) *- czeń Wskaźniki Pkt A B C D E Przedstawienie informacji na podstawie faktów Skomentowanie faktu 2 Kontakt z publicznością Podanie nowej informacji Wciągnięcie do dyskusji osoby, która się jeszcze nie wypowiadała Kultura zachowania w czasie dyskusji 2 Przedstawienie swojego zdania 2 Praca nad osiągnięciem celu grupowego Zwrócenie uwagi na błąd 2 Wypowiedź nie na temat -2 Atak osobisty (niewłaściwe uwagi ad personam) -2 Źródło: J. Zola, Punktowana dyskusja, Fundacja Edukacja dla demokracji,

5 Załączniki do lekcji:. ARKSZ OCENY DYSKSJI OSKARŻYCIELE/ OBROŃCY (dla nauczyciela) *- czeń Wskaźniki Pkt A B C D E Przedstawienie informacji na podstawie faktów Skomentowanie faktu 2 Kontakt z publicznością Podanie nowej informacji Wciągnięcie do dyskusji osoby, która się jeszcze nie wypowiadała Kultura zachowania w czasie dyskusji 2 Przedstawienie swojego zdania 2 Praca nad osiągnięciem celu grupowego Zwrócenie uwagi na błąd 2 Wypowiedź nie na temat -2 Atak osobisty (niewłaściwe uwagi ad personam) -2 Źródło: J. Zola, Punktowana dyskusja, Fundacja Edukacja dla demokracji,

6 2. ARKSZ PRACY ŁAWNIKA ARGMENTY OBRONCÓW ARGMENTY OSKARŻYCIELI DECYZJA I JEJ ZASADNIENIE:

7 3. SCHEMAT DRZEWA DECYZYJNEGO Decyzja i jej uzasadnienie... A R G M E N T Y... TAK NIE Postać ostatniego króla Stanisława Augusta Poniatowskiego to jedna z najciekawszych i najkontrowersyjniejszych postaci w dziejach Polski. Czy króla zaliczymy do wybitnych monarchów?

8 4. ŹRÓDŁA IKONOGRAFICZNE: a. Portrety. 2. Źródło: wikipedia.org Źródło: wikipedia.org. Stanisław August Poniatowski w stroju koronacyjnym, obraz Marcello Bacciarellego z Stanisław August Poniatowski, portret autorstwa Marcello Bacciarelliego 3. Obraz Jana Matejki 4. Marcello Bacciarelli Portret Stanisława Augusta z klepsydrą 793 8

9 5. KOMENTARZ DO PRZEBIEG LEKCJI:. czniowie wiedzą o przebiegu zajęć dwa tygodnie wcześniej wtedy też następuje przydział zadań: uczeń najbardziej zainteresowany przedmiotem i omawianymi zagadnieniami otrzymuje rolę ostatniego króla Polski (pełni rolę eksperta), 5 uczniów zostaje przydzielonych do grupy obrońców i 5 do grupy oskarżycieli. Pozostali uczniowie to ławnicy. 2. czniowie gromadzą materiały, które są im niezbędne, by wywiązać się z powierzonej im roli mają wyznaczone konsultacje z nauczycielem. 3. Mowy końcowe przygotowują wcześniej. Przed rozpoczęciem lekcji należy zadbać o odpowiednie ustawienie ławek, tak by klasa przypominała salę sądowa. 4. Ponadto podczas lekcji uczniowie będą również kształcić umiejętność kluczową w zakresie komunikowania się: prezentować własny punkt widzenia, argumentować i bronić własnego zdanie, słuchać i brać pod uwagę poglądy i argumenty innych przy rozwiązywaniu postawionego problemu. 5. Ponieważ treści programowe języka polskiego łączą się z historią i wychowaniem patriotycznym można przeprowadzić po tych zajęciach lekcję języka polskiego: Nie ma zgody na konfederację!... o postawie Tadeusza Rejtana na Sejmie Warszawskim w 773 r., autorstwa M. Gudro metodą dramy. 6. Na zajęcia należy przeznaczyć dwie jednostki lekcyjne. 9

10 Bibliografia: a) metodyczna: Filipowicz K., Hospitacje bez cierpień // Wszystko dla Szkoły//, 2003, nr. Gańko T., Hospitacja diagnozująca jako jeden ze sposobów mierzenia jakości pracy szkoły // Gimnazjum - 200, nr 8. Gudro M., Drama w gimnazjum. Propozycje lekcji języka polskiego do podręczników Zrozumieć słowo Anity Gis, Poznań Spychalska J., Hospitacje diagnozujące na lekcjach historii, Warszawa b) merytoryczna: Bocheński A., Dzieje głupoty w Polsce. Pamflety dziejopisarskie, Warszawa 998. Centkowska E., Ostatni monarcha. Opowieść o Stanisławie Auguście Poniatowskim, Warszawa 978. Poczet władców polskich, Warszawa 200. Roztworowski E., Ostatni król Rzeczpospolitej. Geneza i upadek Konstytucji 3 maja, Warszawa 966, Wojciechowski G., Podręcznik do klasy II gimnazjum, Poznań Zamoyski A., Ostatni król Polski, Warszawa 994, Zienkowska K., Stanisław August Poniatowski, Wrocław c) źródła ikonograficzne. Stanisław August Poniatowski w stroju koronacyjnym, obraz Marcello Bacciarellego z Stanisław August Poniatowski, portret autorstwa Marcello Bacciarelliego 3. Obraz Jana Matejki 4. Marcello Bacciarelli Portret Stanisława Augusta z klepsydrą 793 Zasoby internetowe; 0