KONFEDERACJA BARSKA I PIERWSZY ROZBIÓR POLSKI

Transkrypt

1 KONFEDERACJA BARSKA I PIERWSZY ROZBIÓR POLSKI

2 TWÓRCY POLSKIEGO OŚWIECENIA DOMINO (ROZWIĄZANIE) STANISŁAW KONARSKI AUTOR DZIEŁA O SKUTECZNYM RAD SPOSOBIE BRACIA ZAŁUSCY PIERWSZA BIBLIOTEKA PUBLICZNA FRANCISZEK BOHOMOLEC JEZUITA, PEDAGOG, PISARZ, REDAKTOR MONITORA GRZEGORZ PIRAMOWICZ JEZUITA, SEKRETARZ TOWARZYSTWA DO KSIĄG ELEMENTARNYCH IGNACY KRASICKI PISARZ, AUTOR NP. BAJEK ADAM NARUSZEWICZ POETA, HISTORYK, AUTOR HISTORII NARODU POLSKIEGO STANISŁAW STASZIC KSIĄDZ, PISARZ POLITYCZNY, AUTOR PRZESTRÓG DLA POLSKI HUGO KOŁŁĄTAJ WSPÓŁTWÓRCA KONSTYTUCJI 3 MAJA WOJCIECH BOGUSŁAWSKI ZAŁOŻYCIEL TEATRU NARODOWEGO JULIAN URSYN NIEMCEWICZ PISARZ, AUTOR POWROTU POSŁA FRANCISZEK ZABŁOCKI KOMEDIOPISARZ, AUTOR FIRCYKA W ZALOTACH

3 Tablica umieszczona przy wejściu do kościoła parafialnego w Rykach, informująca, że w tym mieście zmarł Stanisław Poniatowski, ojciec króla.

4 PO DZISIEJSZYCH ZAJĘCIACH BĘDZIECIE: - znali definicje pojęć: Familia, prawa kardynalne, rozbiór, - znali daty: wyboru na tron Polski Stanisława Poniatowskiego, trwania konfederacji barskiej oraz I rozbioru Polski i sejmu rozbiorowego, - potrafili wskazać na mapie straty terytorialne wynikające z I rozbioru Polski, - potrafili wyjaśnić, jak doszło do I rozbioru Polski, - potrafili wymienić reformy sejmu rozbiorowego.

5 ELEKCJA STANISŁAWA AUGUSTA PONIATOWSKIEGO Po śmierci Augusta III Sasa rozpoczęła się rywalizacja o przejęcie władzy. Kandydatami do tronu byli: Stanisław Leszczyński, hetman Jan Klemens Branicki oraz Stanisław Antoni Poniatowski. W celu zwiększenia swoich wpływów podczas elekcji stronnictwo Czartoryskich, nazywane Familią, zorganizowało konfederację. Było jednak zbyt słabe, aby samodzielnie zapewnić zwycięstwo swojemu kandydatowi, dlatego poprosiło o wsparcie carycę Katarzynę II.

6 Po uzyskaniu pomocy rosyjskich wojsk Familia przeprowadziła elekcję nowego władcy i obsadziła na tronie popieranego przez siebie kandydata, który przybrał imiona Stanisław August. Wbrew dotychczasowej tradycji został on koronowany nie w Krakowie, lecz w Warszawie.

7 Przywódcy ugrupowania bracia Michał i Aleksander Czartoryscy oraz król Stanisław August Poniatowski uważali, że kryzys panujący w Rzeczypospolitej zakończy się dopiero w wyniku przeprowadzenia reform. Sądzili, że poprawa sytuacji w kraju jest możliwa jedynie dzięki współpracy z Rosją.

8 ZADANIE 1 Przeczytajcie tekst i zapamiętajcie reformy, jakie wprowadzono przy okazji elekcji i koronacji Stanisława Augusta Poniatowskiego. CZAS: 3 MINUTY

9 ZADANIE 2 Przeczytajcie tekst, a następnie uszeregujcie chronologicznie podane wydarzenia. CZAS: 4 MINUTY

10 ZADANIE 3 Wysłuchajcie audycji Konfederacja barska i udzielcie odpowiedzi na pytania. 1.Kto i gdzie zawiązał konfederację? 2.Przeciw komu była skierowana? 3.Kto stanął na jej czele? 4.Jakie były cele konfederacji? 5.Co znajdowało się na sztandarze konfederatów? 6.Jaki typ walki stosowali konfederaci? 7.Jakie stany społeczeństwa polskiego nie przystąpiły do konfederacji? 8.Gdzie przenieśli się konfederaci wyparci z Wołynia i Podola? 9.Który spośród konfederatów wsławił się w walce? 10.Jak nazywał się generał rosyjski, który myślał, że szybko zdusi konfederację? 11.Na czyją pomoc liczyli konfederaci? 12.Jak zakończył się zamach na króla? 13.Jakie skutki miało to wydarzenie? 14.Gdzie trafili ci, którzy po upadku konfederacji nie udali się na emigrację?

11 5 sierpnia 1772 r. - I rozbiór Polski Austria otrzymała całą południową Polskę po Zbrucz ze Lwowem, ale bez Krakowa. Prusy anektowały Warmię i Prusy Królewskie (Pomorze Gdańskie), lecz bez Gdańska i Torunia. Rosja zagarnęła Inflanty Polskie oraz wschodnie, peryferyjne krańce Rzeczypospolitej za Dnieprem i Dźwiną (województwa: mścisławskie, witebskie i połockie). Polska straciła 211 tys. km² i 4,5 miliona ludności.

12 kwiecień 1773 r. sejm rozbiorowy (Warszawa) Obradom przewodniczył Adam Poniński. Sejm miał zatwierdzić rozbiór. Mimo protestu Tadeusza Rejtana obrad nie przerwano. Decyzją większości posłów zaakceptowano traktat rozbiorowy. Ponownie sformułowano także prawa kardynalne, a na ich straży stanęły trzy państwa Rosja, Prusy i Austria. Reformy sejmu rozbiorowego: - powołano Radę Nieustającą (król, 18 posłów, 18 senatorów), która miała usprawnić zarządzanie państwem, - powołano do życia Komisję Edukacji Narodowej, która miała zając się reformą oświaty.

13 OMÓWIENIE OBRAZU (JEŚLI WYSTARCZY CZASU) Jan Matejko, Rejtan Upadek Polski

14

15

16 Stanisław Szczęsny Potocki, Adam Poniński, Franciszek Ksawery Branicki

17

18

19 Michał Czartoryski, prymas Michał Poniatowski, Franciszek Salezy Potocki, u góry król Stanisław August

20 Ambasador rosyjski Mikołąj Repnin

21 Wypiszcie teraz na kartkach trzy informacje, które utkwiły Wam w pamięci po dzisiejszej lekcji.

22 PRACA DOMOWA DLA WSZYSTKICH (nie obowiązuje tych, którzy wybrali prace dla chętnych) Wymień reformy sejmu konwokacyjnego i rozbiorowego. Zapisz je w formie tabeli. DLA CHĘTNYCH Przeczytaj artykuł Porwanie króla i wynotuj z niego najciekawsze informacje, aby zaprezentować je na najbliższej lekcji kolegom i koleżankom (

23 Obraz Jana Matejki Rejtan Upadek Polski pochodzi ze strony Zdjęcie tablicy informującej o śmierci Stanisława Poniatowskiego pochodzi ze zbiorów autorki. Pozostałe ilustracje pochodzą ze strony Wykonała: Monika Dąbrowska