Pakiet komunikatów Komisji Europejskiej Wewnętrzny rynek energii elektrycznej: najlepsze wykorzystanie pomocy publicznej

Transkrypt

1 Pakiet komunikatów Komisji Europejskiej Wewnętrzny rynek energii elektrycznej: najlepsze wykorzystanie pomocy publicznej

2 Kontekst rynku wewnętrznego energii i wystarczalności generacji energii elektrycznej/ mechanizmów wsparcia zdolności wytwórczych Dyrektywa PE i Rady 2005/89/EC dotycząca działań na rzecz zagwarantowania bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej i inwestycji infrastrukturalnych obowiązkiem każdego państwa członkowskiego (PC) jest monitorowanie, w średnim i długim okresie, stanu bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej na swoim terytorium, przy czym państwo członkowskie ma prawo do określenia właściwego dla siebie poziomu bezpieczeństwa dostaw.

3 Kontekst rynku c.d. Należy mieć na uwadze główne cele polityki energetycznej UE określone w Art. 194 Traktatu o funkcjonowaniu UE: zapewnienie funkcjonowania rynku wewnętrznego energii i bezpieczeństwa dostaw w Unii Europejskiej; promocja efektywności energetycznej i oszczędzania energii; rozwój OZE; promocja połączeń międzysystemowych w systemie energetycznym UE. Zgodnie z Art. 122(1) Traktatu, powyższe cele należy realizować w duchu solidarności pomiędzy PC (w istotnej mierze ten artykuł został wprowadzony dzięki staraniom Polski).

4 4 Rynek bezpieczeństwo inwestycje Zawodność rynku We wszystkich PC występuje problem budowy i finasowania nowych inwestycji w moce wytwórcze. Rynek nie generuje sygnałów inwestycyjnych, a moce konwencjonalne kurczą się. Problem generation adequacy. Interwencja państwa PC mają różne systemy wsparcia dla OZE, redukowania ryzyka dla nowych inwestycji. Brak harmonizacji. Reguły pomocy publicznej Reguły Traktatowe. Komunikaty Komisji: Wewnętrzny rynek energii elektrycznej: najlepsze wykorzystanie pomocy publicznej.

5 5 Zamierzenia Komisji Europejskiej w 2013 roku Mandat dla Komisji Europejskiej został określony w Konkluzjach Rady Europejskiej z 22 maja br.: The European Council called for particular priority to be given to ( ) the Commission providing guidance on capacity mechanisms and on addressing unplanned power flows. Rada Europejska zaapelowała, aby szczególnie priorytetowo potraktować zapewnienie przez Komisję wskazówek w zakresie mechanizmów mocy wytwórczych oraz reagowania na nieplanowane przepływy energii.

6 6 Komunikaty KE Delivering the internal electricity market: making the most of public intervention, z załącznikami: Generation Adequacy in the internal electricity market guidance on public interventions, Guidance for the design of renewable energy support schemes, Incorporating demand side flexiblity, in particular demand response in electricity markets, Guidance on the use of renewable energy cooperation mechanisms.

7 7 Wybrane elementy projektów Komunikatów KE i Wytycznych w sprawie generation adequacy: Ocena wystarczalności generacji i zasadności wprowadzenia mechanizmu wsparcia budowy zdolności wytwórczych musi uwzględniać wymiar regionalny i unijny i nie może być ograniczony tylko do oceny warunków działania na poziomie krajowym. Należy wziąć pod uwagę moc przesyłową istniejących i przyszłych interkonektorów, możliwe nadwyżki mocy w krajach sąsiednich występujące teraz i przewidywane w przyszłości, w tym w odniesieniu do OZE oraz stabilność/jakość i elastyczność tych rezerw.

8 8 Wybrane elementy projektów (2) Publiczna interwencja w celu promocji generation adequacy może zawierać obowiązek realizacji usługi publicznej/celu publicznego (public service obligations) przez wytwórców, dostawców i/lub operatorów systemów przesyłowych. Obowiązek ten musi być zgodny z wymogami określonymi w dyrektywie elektrycznej, musi być jasno zdefiniowany, niedyskryminacyjny, przejrzysty, mierzalny i weryfikowalny. Interwencja musi być ściśle ograniczona w czasie i obejmować tylko okres, w którym jest absolutnie niezbędna dla realizacji określonego celu. Interwencje publiczne dla zagwarantowania generation adequacy mogą być zaakceptowane wyłącznie wtedy, kiedy są obiektywnie uzasadnione, a wielkość/rodzaj wsparcia ograniczona do niezbędnego minimum dla pokrycia niedoboru/luki między potrzebnymi mocami (aby zapewnić bezpieczeństwo dostaw) a mocami, które najprawdopodobniej dostarczy sam rynek.

9 9 Wybrane elementy projektów (3) Należy ocenić i wziąć pod uwagę wpływ działań zmierzających do poprawy efektywności energetycznej na poziom szacowanego popytu na energię oraz możliwości po stronie zarządzania popytem (demand side management) w krótkim, średnim i długim okresie. Powinna być zagwarantowana pełna otwartość w fazie modelowania rozwiązań, gromadzenia danych i formułowania założeń, tak, aby wszystkie zainteresowane strony mogły brać udział w procesie oceny generation adequacy.

10 10 Wybrane elementy projektów (4) Ceny regulowane na rynku detalicznym są istotną barierą dla efektywnej konkurencji i tworzenia zachęt do inwestowania w nowe, bardziej efektywne moce wytwórcze. Dlatego też ich utrzymywanie spowoduje, że będzie znacznie trudniej uzasadnić celowość wprowadzenia publicznych interwencji na rynku mocy. W związku z coraz większą penetracją OZE, wpływ systemów wsparcia dla OZE ma coraz większe oddziaływanie na generation adequacy; dlatego też konieczny jest tylko taki zakres wsparcia, który jest niezbędny i proporcjonalny oraz zapewni pełne uczestnictwo OZE w bilansowaniu rynków.

11 11 Ograniczanie kosztów: aukcje, konkurencja wśród technologii i wykorzystywanie efektywności na poziomie UE Konkurencja pomiędzy poszczególnymi technologiami może być wzmocniona, jeżeli mechanizmy wsparcia będą otwarte na produkty z innych PC. KE zakłada zaproponowanie europeizacji systemów wsparcia dla przyszłych ram regulacyjnych UE w kwestii OZE. Jednolity rynek energii oraz ETS są ważnymi narzędziami w minimalizacji kosztów i kluczowym elementem w analizie kosztów i zysków w przypadku mechanizmów wsparcia poszczególnych PC. PC powinny zwracać uwagę na to, czy określone cele polityki energetycznej mogą być osiągnięte nie tylko przy wykorzystaniu potencjału narodowego, ale również potencjału innych PC.

12 12 Monitorowanie, ocena i wygaszanie wsparcia W celu minimalizacji zakłóceń konkurencyjności, interwencje publiczne powinny być wygaszane w momencie kiedy powody, dla których został wprowadzone już nie istnieją bądź kiedy zmianom uległy uwarunkowania. Wprowadzanie zmian retroaktywnych w regulacjach, w dużym stopniu wpływa na obniżenie poziomu pewności wśród inwestorów i należy tego unikać.

13 13 Wytyczne dotyczące poszczególnych mechanizmów KE uważa, że przeciwdziałanie zakłóceniom w dostawach nie powinno wykraczać poza absolutnie konieczne przypadki. Władze powinny pozwolić siłom rynkowym na przeprowadzenie odpowiednich inwestycji. Oparta na faktach i obiektywna analiza dotycząca wystarczalności mocy wytwórczych powinna zostać przeprowadzona przed zastosowaniem interwencji publicznej. Zachęca się PC rozważające interwencję publiczną w celu zapewnienia wystarczalności mocy, do współpracy z PC w regionie w celu sprawdzenia potencjalnych możliwości mechanizmów transgranicznych. Ministerstwo Gospodarki będzie opracowywać stanowisko rządu do Pakietu. Cenna będzie pomoc przedsiębiorstw energetycznych w opracowaniu zrównoważonego stanowiska.

14 14 Podsumowanie KE daje jasny i mocny sygnał, że wprowadzane przez PC mechanizmy stymulowania mocy wytwórczych będą podlegały wnikliwej analizie przez Komisję pod kątem ich wpływu na funkcjonowanie rynku wewnętrznego energii i na realizację celów dekarbonizacyjnych (obniżania emisji CO2). Wskazuje przy tym w projekcie Wytycznych dotyczących pomocy publicznej w sektorze energetycznym, iż mechanizmy te mogą stanowić pomoc publiczną w znaczeniu Art. 107(1) TFUE, a jako takie, będą podlegały ocenie biorąc pod uwagę 5 kryteriów: wpływ planowanego mechanizmu na realizację wspólnych celów polityki energetycznej UE oraz niezbędność/konieczność wprowadzenia takiego mechanizmu (market failure); adekwatność planowanego wsparcia; efekt zachęty; proporcjonalność i ograniczony czas wsparcia; wpływ wsparcia na konkurencję i handel między PC.

15 Dziękuję za uwagę Ministerstwo Gospodarki Pl. Trzech Krzyży 3/ Warszawa tel fax web Departament Energetyki