ZAWARTOŚĆ Proj. nr 295.2

Transkrypt

1

2 ZAWARTOŚĆ Proj. nr I. CZĘŚĆ OPISOWA 1. INFORMACJE OGÓLNE 1.1. Podstawa opracowania 1.2. Przedmiot i zakres opracowania 1.3. Cele opracowania 1.4. Wykaz kompletny dokumentacji projektowej 1.5. Materiały źródłowe 2. STAN ISTNIEJĄCY 2.1. Morfologia prawego (wschodniego) brzegu Odry Zachodniej 2.2. Zabudowa i uzbrojenie 2.3. Warunki hydrologiczne Charakterystyczne stany wody Przepływy Warunki lodowe 3. PRZYCZYNY EROZJI BRZEGOWEJ 4. PROJEKTOWANE UMOCNIENIA BRZEGOWE 4.1. Założenia projektowe 4.2. Rozwiązania konstrukcyjne 4.3. Odcinki brzegu wymagające ubezpieczeń 4.4. Odcinki brzegu wymagające obserwacji 5. UWAGI KOŃCOWE 5.1. Kolejność działań interwencyjnych 5.2. Kryterium zastosowania wariantów umocnień 5.3. Materiały 5.4. Uzupełnianie zasypu za elementami oporowymi 5.5. Odcinki eksperymentalne 5.6. Pomosty wędkarskie I. CZĘŚĆ GRAFICZNA Rys. nr 1 - Plan orientacyjny, skala 1: Rysunki nr Plan sytuacyjny skala 1:2500 Rys. nr przekroje poprzeczne strefy brzegowej w rejonach ubezpieczeń - skala 1:100 Rys. nr 31 - Ubezpieczenie brzegu - wariant I skala 1:100 Rys. nr 32 - Ubezpieczenie brzegu - wariant Ia skala 1:100 Rys. nr 33 - Ubezpieczenie brzegu - wariant II skala 1:100

3 1. INFORMACJE OGÓLNE 1.1. Podstawa opracowania Formalną podstawą opracowania jest Umowa Nr 47/2009 z dnia 27 sierpnia 2009, zawarta pomiędzy Regionalnym Zarządem Gospodarki Wodnej w Szczecinie, Szczecin, ul. Tama Pomorzańska 13A, a Biurem Hydrotechnicznym Przedmiot i zakres opracowania Przedmiotem opracowania jest prawy (wschodni) brzeg Odry Zachodniej, na km 0,0 29,5. Zakres niniejszego tomu obejmuje: Określenie odcinków wymagających interwencji Oznaczenie drzew do usunięcia Umocnienia brzegowe - rozwiązania konstrukcyjne w dwóch wariantach Cele opracowania Cele opracowania to: Ustalenie zakresu interwencji dla zapewnienia bezpiecznej żeglugi na tym odcinku (km 0,0 29,5) Odry Zachodniej, z punktu widzenia zagrożeń, jakie mogą stwarzać pływające drzewa Określenie odcinków brzegu z objawami silnej erozji Przedstawienie rozwiązań technicznych zapobiegających niekorzystnym zjawiskom. Niniejsza koncepcja (3 tomy) jest pierwszym dokumentem pozwalającym na podjęcie dalszych decyzji gospodarczych przez Zamawiającego Wykaz kompletny dokumentacji projektowej Koncepcja składa się z trzech oddzielnych tomów: INWENTARYZACJA DRZEW I KRZEWÓW, projekt nr 295/1 KONCEPCJA CZĘŚĆ TECHNICZNA, projekt nr 295/2 KONCEPCJA CZĘŚĆ KOSZTOWA, projekt nr 295/ Materiały źródłowe Wtórniki dla celów projektowych wykonane w 2008 r. (w formacie.dwg) Pomiary hydrograficzne dla rejonów zniszczonych brzegów (w formacie.dwg) Dokumentacja fotograficzna z pozycjonowaniem GPS (w formacie.jpg) Dokumentacja filmowa (w formacie.mpg) Przekroje poprzeczne koryta rz. Odry Zachodniej (w formacie.dwg) Model 3D koryta rz. Odry Zachodniej (w formacie.dwg) Wizja lokalna przedmiotowego odcinka Odry (październik 2009) Uzgodnienia robocze z Zamawiającym 2. STAN ISTNIEJĄCY 2.1. Morfologia prawego (wschodniego) brzegu Odry Zachodniej Prawy brzeg Odry Zachodniej na km 0,0 29,5 jest niski i płaski. Z uwagi na bogato rozwiniętą roślinność, tak lądową jak litoralną, dokładny przebieg linii brzegowej jest trudny do ustalenia. Ląd intensywnie porośnięty drzewami, głównie wierzbą i olchą czarną. Przybrzeżna skarpa podwodna jest połoga, o niewielkim spadku ogólnym: od 2% do 16%, przechodząc łagodnie (bez uskoku) w ląd. W niektórych miejscach przejście skarpy podwodnej w ląd jest strome, patrz rys. nr przekroje poprzeczne strefy brzegowej w rejonach ubezpieczeń. Struktura podłoża gruntowego nie została zbadana. Można jednak spodziewać się, że w strefie przydennej występują nienośne, miękkie grunty organiczne, w postaci torfów i namułów Zabudowa i uzbrojenie Teren przybrzeżny nie wykazuje śladów trwałej działalności antropogenicznej, brak zabudowy czy uzbrojenia naziemnego i podziemnego. Istnieje tu kilka poniemieckich, nie użytkowanych budowli hydrotechnicznych (śluzy, zastawki), ale zlokalizowanych poza strefą niniejszego opracowania. 2

4 3 W samej strefie znajduje się kilka znaków oznakowania żeglugowego, nie zasilanych (nie oświetlonych) a także pomosty wędkarskie w różnym stanie technicznym, zbudowane przez osoby prywatne Warunki hydrologiczne Charakterystyczne stany wody Dane z okresu obserwacji Wodowskaz Rzeka km Rzędna zera wodowskazu (m Kr.) Widuchowa Odra Gryfino Szczecin M. Długi Odra Wschodnia Odra Zachodnia , ,12 WWW SWW SSW SNW NNW , ,06 Stan wody na wodowskazie Rzędna w m Kr , , , ± 0, , , , ,71 Miarodajny jest wodowskaz Szczecin M. Długi, bo leży na właściwym akwenie. Dane dla Gryfina i Widuchowej, które są pod wpływem piętrzeń wywołanych jazem w Widuchowej, podano uzupełniająco Przepływy Na tym odcinku Odry nie prowadzono badań związanych z wielkościami przepływów i prędkości wody w profilach. Na podstawie niesystematycznych obserwacji służb Zamawiającego a także biorąc pod uwagę ogólny układ estuarium rzeki można stwierdzić, że ten odcinek cieku charakteryzuje się bardzo niską dynamiką ruchu wody. Zazwyczaj prędkości powierzchniowe nie przekraczają 0, m/s. Prędkości ekstremalne (krótkotrwałe) szacuje się na V max < 0,3 m/s Warunki lodowe W okresach ostrych zim akwen ulega zalodzeniu. Stała pokrywa lodowa nie przekracza grubości 0,3 m. Sporadycznie jest ona niszczona w środkowym pasie rzeki przez niemieckie lodołamacze, wychodzące na Odrę Zachodnią z kanału Friedrichstahl (ok. km. 3.0) i przemieszczające się (w ramach polsko niemieckiej akcji lodołamania) w rejon J. Dąbie, Odry Wschodniej i Odry granicznej. Przy brzegach lód ulega naturalnemu zanikowi wraz ze wzrostem temperatury powietrza. Nie obserwuje się pochodu lodów destrukcyjnie oddziaływującego na brzegi rzeki. 3. PRZYCZYNY I SKUTKI EROZJI BRZEGOWEJ Przyczyną erozji brzegowej jest głównie falowanie statkowe, wspomagane stosunkowo niewielkim, ale długotrwałym falowaniem wiatrowym (mała długość rozpędu fali), zwłaszcza przy wysokim stanie wody. Nie wydaje się, aby zjawiska lodowe miały istotny wpływ na stan skarpy brzegowej. Skutki erozji, cofania się linii brzegowej, to podmywanie i odsłanianie systemu korzeniowego starych drzew, które następnie obalają się w wodę lub zamierają. Drzewa powalone i martwe (lekkie) mogą być, zwłaszcza przy stanach powodziowych, oderwane od podłoża i spłynąć na szlak żeglowny, stwarzając zagrożenie nawigacyjne. 4. PROJEKTOWANE UMOCNIENIA BRZEGOWE 4.1. Założenia projektowe Rozważając lokalizację oraz techniczne sposoby zapobieżenia niekorzystnym zjawiskom, przyjęto następujące kryteria:

5 4 a) Stosować należy wyłącznie materiały naturalne: kamień, faszyna, drewno. Elementy z tworzyw sztucznych są wykluczone, nawet za cenę pewnego zmniejszenia skuteczności umocnień oraz zdecydowanego zmniejszenia ich trwałości. b) Zadaniem umocnień jest wygaszanie energii fal oraz zapobieganie przemieszczaniu się gruntu ze strefy brzegowej w kierunku środka rzeki. c) Budowa umocnień ma charakter prewencyjny, ale jednocześnie oszczędny, minimalny. Powinna zatem ograniczyć się do miejsc, gdzie objawy erozji brzegowej są obecnie najbardziej widoczne. d) Budowle ubezpieczające powinny być możliwie mało widoczne, tj. jak najmniej wystawać ponad zwierciadło wody. Chodzi tu o względy krajobrazowe. Wszelkie objawy ludzkiej działalności pogarszają walory krajobrazowe terenów dziewiczych. e) Wykonane umocnienia będą poddane monitoringowi ze strony Administratora, tj. regularnej obserwacji okresowej oraz po wystąpieniu zjawisk ekstremalnych (stany powodziowe, surowe zimy, szczególnie intensywny ruch statków itp.) 4.2. Rozwiązania konstrukcyjne Proponuje się rozwiązania konstrukcyjne w dwóch wariantach: WARIANT I Zasadniczym elementem umocnienia jest walec faszynowo-kamienny nom = 60 cm, ułożony wzdłuż brzegu, na głębokości zbliżonej do jego średnicy, tj. ok. 0,6 m. Z tego warunku wynika, że trasa walca może mieć przebieg krzywoliniowy, po ustalonej głębokości. Walec podparty jest z przodu (od strony wody) rzędem ukośnych (3:1) palików drewnianych φ cm, w rozstawie 1,0 m. W miejscach, gdzie skarpa dna wykazuje większe nachylenia proponuje się podparcie walca kozłami z palików jw. Za walcem, od strony lądu, zasyp do rzędnej ± 0,0 m z gruntu gruboziarnistego (pospółka żwirowa, żwir. WARIANT II Elementem oporowym jest tu płotek faszynowy z palików drewnianych φ cm ukośnych (3:1), w rozstawie 0,33 m (3 szt. na 1 m). Linia umocnienia może mieć przebieg prosto lub krzywoliniowy, zależnie od ukształtowania brzegu na konkretnym odcinku i decyzji projektanta. Przed płotkiem narzut z kamienia łamanego na kracie z kiszek faszynowych. Za płotkiem, od strony lądu, zasyp do rzędnej ± 0,0 m z gruntu gruboziarnistego (pospółka żwirowa, żwir Odcinki brzegu wymagające ubezpieczeń Nr odcinka Kilometraż Długość [m] RAZEM 1145

6 4.4. Odcinki brzegu wymagające obserwacji 5 Nr odcinka Kilometraż Długość [m] RAZEM : UWAGI KOŃCOWE 5.1. Kolejność działań interwencyjnych Pierwszym i pilnym działaniem interwencyjnym jest odcięcie/wycięcie drzew powalonych i zagrożonych powaleniem, oraz obcięcie grubych konarów martwych lub uszkodzonych (nadłamanych. Pozyskany materiał należy usunąć (przetransportować) poza obszar wpływu wód powodziowych Kryterium zastosowania wariantów umocnień Oba techniczne warianty rozwiązań traktuje się jako równoważne. Koszt wykonania jednostki długości może zatem stanowić kryterium wyboru Materiały Proponuje się zastosować materiały faszynowe ze świeżej wikliny. Nie używać faszyny leśnej. Paliki oporowe mogą być wykonane ze świeżych, nieokorowanych i nieodżywiczonych pieńków sosnowych, pochodzących z wycinek pielęgnacyjnych Uzupełnianie zasypu za elementami oporowymi Należy obserwować stan zasypu za elementami oporowymi, zwłaszcza w okresie pierwszych 2 lat. Korona zasypu może ulec obniżeniu na skutek osiadania słabego podłoża, lub przenikania ziaren zasypu w pory walca bądź narzutu kamiennego. W takim przypadku zasyp powinien być uzupełniony. Po ustabilizowaniu się zasypu wskazane byłyby wykonanie na nim nasadzeń wiklinowych (w rozstawie 0,4 0,6 m) w celu utrwalenia.

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40