SPIS TREŚCI. Str. WSTĘP 9 CZĘŚĆ I 1. WPROWADZENIE 13

Transkrypt

1 3 SPIS TREŚCI WSTĘP 9 CZĘŚĆ I 1. WPROWADZENIE OCENA RYZYKA Definicje Cele oceny ryzyka Sprawdzenie, czy występujące na stanowiskach pracy zagrożenia zostały zidentyfikowane i czy jest znane związane z nimi ryzyko zawodowe Wykazanie, że zastosowane środki ochrony są odpowiednie do zidentyfikowanych zagrożeń Wykazanie, że dokonano odpowiedniego wyboru materiałów, wyposażenia stanowisk oraz organizacji pracy Ustalenie priorytetów w działaniach zmierzających do eliminowania lub ograniczania ryzyka zawodowego Zbadanie czy ryzyko zawodowe jest na poziomie akceptowalnym i zastosowanie odpowiednich środków ochronnych Zapewnienie ciągłej poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy Wykazanie pracownikom oraz organom nadzoru i kontroli, że ryzyko zawodowe jest znane Kiedy wykonywać ocenę ryzyka zawodowego Tworzenie nowych stanowisk pracy Wprowadzanie zmian na stanowiskach pracy Zmiana wymagań odnośnie dopuszczalnego poziomu czynników środowiska pracy Wprowadzenie zmian związanych z zastosowaniem środków ochrony Obcy pracownicy Okresowa ocena ryzyka Wymagania gwarantujące poprawną ocenę ryzyka Zapewnienie niezbędnych zasobów Wyznaczenie niezbędnych osób Określenie potrzeb szkoleniowych i przeprowadzenie szkoleń osób przeprowadzających ocenę ryzyka zawodowego Zapewnienie udziału pracowników w ocenie ryzyka zawodowego Zapewnienie osobom oceniającym ryzyko zawodowe dostępu do potrzebnych informacji Sporządzenie wykazu stanowisk oraz wykonanie ich analizy Określenie sposobu informowania o ryzyku zawodowym 29

2 Algorytm oceny ryzyka zawodowego Charakterystyka obiektu oceny ryzyka zawodowego Stanowiska pracy j ednozawodowe o stałych warunkach pracy Stanowiska pracy wielozawodowe o stałych warunkach pracy Stanowiska pracy jednozawodowe o zmiennych warunkach pracy Stanowiska pracy wielozawodowe o zmiennych warunkach pracy Faza używania obiektu Granice obiektu Wykonywane czynności Niedogodności Poziom wykształcenia, doświadczenia, umiejętności i predyspozycje Inne osoby, które mogą być narażone na ryzyko Inne informacje Identyfikacja zagrożeń Listy kontrolne Dokumentacja techniczna Normy określające wymagania bezpieczeństwa pracy Dokumenty pomiarów czynników środowiska pracy Szacowanie ryzyka Stopień możliwej straty Obowiązujące przepisy prawne zawierające zasady ochrony przed zagrożeniami Wielkość fizycznego uszkodzenia ciała lub utraty zdrowia Rozmiar strat Prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia niebezpiecznego o określonej stracie Prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia wywołującego zagrożenie Częstotliwość i czas narażenia (ekspozycji) na działanie zagrożeń Możliwości uniknięcia lub ograniczenia strat Wartościowanie ryzyka Porównywanie ryzyka zawodowego Działania wynikające z oceny ryzyka zawodowego DOKUMENTOWANIE OCENY RYZYKA Charakterystyka stanowiska pracy Informacje dotyczące identyfikacji zagrożeń Szacowanie parametrów ryzyka i jego wartościowanie Informacje dotyczące kryteriów akceptacji oraz poziomu ryzyka akceptowanego 46

3 Środki ochrony konieczne do zlikwidowania zagrożeń lub zmniejszenia ryzyka Wynik końcowy oceny ryzyka oraz zalecenia dotyczące monitorowania ryzyka i jego okresowej oceny Przepisy, normy lub wytyczne stosowane przy ocenie ryzyka INFORMOWANIE O RYZYKU ZAWODOWYM ZAGROŻENIA SZKODLIWYMI CZYNNIKAMI BIOLOGICZ- NYMI Klasyfikacja szkodliwych czynników biologicznych Informacje o szkodliwym czynniku biologicznym Sposób przenoszenia szkodliwego czynnika biologicznego Obowiązki pracodawcy Ocena ryzyka zawodowego Środki ochronne stosowane przy narażeniu na szkodliwe czynniki biologiczne Dokumentacja oceny ryzyka zawodowego przy narażeniu na czynniki biologiczne ZAGROŻENIA SZKODLIWYMI CZYNNIKAMI CHEMICZ- NYMI Klasyfikacja szkodliwych substancji i preparatów chemicznych Drogi wchłaniania szkodliwych czynników chemicznych Obowiązki pracodawcy Informacje do oceny ryzyka zawodowego przy narażeniu na szkodliwe czynniki chemiczne Ocena ryzyka zawodowego Środki ochronne stosowane przy narażeniu na szkodliwe czynniki chemiczne Dokumentacja oceny ryzyka zawodowego przy narażeniu na czynniki chemiczne 60 CZĘŚĆ II 7. METODY BADANIA ZAGROŻEŃ I SZACOWANIA RYZYKA Metoda ALARP As Low As Reasonably Practicable - Tak Małe Jak Rozsądnie Możliwe (wg AEA Technology) Matryce ryzyka 71

4 Wstępna analiza zagrożeń PHA Preliminary Hazard Analysis Matryca Ryzyka Matryca Ryzyka Matryca Ryzyka 4 (wg Allgemeine Themen) Analiza bezpieczeństwa pracy JSA Job Safety Analysis Matryca Ryzyka 5 (wg normy DIN V19250) Matryca Ryzyka BS 8800 (wg normy BS 8800) Matryca Ryzyka 6 (wg R. Studenski) Matryca Ryzyka (wg normy PN-N-18002) Wskaźniki ryzyka Wskaźnik Ryzyka RISK SCORE Wskaźnik Ryzyka 2 (wg Allgemeine Themen) Metoda pięciu kroków Five steps to risk assessment (FIVE STEPS) - Pięć kroków do oceny ryzyka (PIĘĆ KROKÓ W) Wskaźnik Ryzyka WPR Wskaźnik ryzyka Grafy ryzyka Graf Ryzyka 1 (wg normy DIN V19250) Graf Ryzyka 2 (wg Mayser Polymer Elektronie) Inne metody oceny ryzyka zawodowego Ocena ryzyka zawodowego dla czynników mierzalnych Analiza skutków i przyczyn błędów FMEA Failure Mode and Effects Analysis Kalkulatory ryzyka Uwagi do metod oceny ryzyka zawodowego Wstępna analiza zagrożeń PHA Preliminary Hazard Analysis Matryca Ryzyka Matryca Ryzyka Matryca Ryzyka 4 (wg Allgemeine Themen) Analiza bezpieczeństwa pracy JSA Job Safety Analysis Matryca Ryzyka 5 (wg normy DIN V19250) Matryca Ryzyka BS 8800 (wg normy BS 8800) Matryca Ryzyka 6 (wg R. Studenski) Matryca Ryzyka (wg normy PN-N-18002) Wskaźnik Ryzyka RISK SCORE Wskaźnik Ryzyka 2 (wg Allgemeine Themen) Metoda pięciu kroków Five steps to risk assessment (FIVE STEPS) - Pięć kroków do oceny ryzyka (PIĘĆ KROKÓW) 126

5 Wskaźnik Ryzyka WPR Graf Ryzyka 1 (wg normy DIN V19250) Graf Ryzyka 2 (wg Mayser Polymer Elektronie) Ocena ryzyka zawodowego dla czynników mierzalnych Analiza skutków i przyczyn błędów FMEA Failure Mode and Effects Analysis Wybór metody a osiągnięcie celów oceny ryzyka zawodowego Wiedza i doświadczenie w ocenie ryzyka zawodowego Informacje opisujące warunki środowiskowe panujące na stanowisku pracy Dostępność, przydatność i wiarygodność informacji Wjaki sposób parametry ryzyka wpływają na jego ocenę? Najczęściej popełniane błędy w szacowaniu parametrów ryzyka zawodowego Manipulacja poziomami szacowanych parametrów a wynik wartościowania ryzyka zawodowego Inne metody oceny ryzyka Audyt/Przegląd Stanu Bezpieczeństwa Safety Audit/Review (SR) Metoda List Kontrolnych Checklist Analysis (CL) Klasyfikacja Względna Relatire Ranking (RR) Analiza Co, Jeśli" What- IfAnalysis (WI) Analiza Co, Jeśli"/Lista Kontrolna What - If Analysis/Checklist Analysis (WI/CL) Badanie Zagrożeń i Gotowości Operacyjnej Hazard and Operability Study (HAZOP) Analiza Drzewa Uszkodzeń Fault Tree Analysis (FTA) Analiza Drzewa Zdarzeń Event Tree Analysis (ETA) Analiza Przyczyn i Skutków Cause - Conseąuence Analysis (CCA) Analiza Błędów Ludzkich Humań Reliability Analysis (HRA) 138 CZĘŚĆ III 8. PRZYKŁADY Charakterystyka stanowiska pracy Identyfikacja i charakterystyka zagrożeń Szacowanie i wartościowanie ryzyka zawodowego Karta informacji o ryzyku zawodowym na stanowisku pracy Karta informacji o ryzyku zawodowym na stanowisku pracy przy narażeniu na czynniki biologiczne 149

6 Karta informacji o ryzyku zawodowym na stanowisku pracy przy narażeniu na czynniki chemiczne 150 LITERATURA 151 Spis rysunków 154 Spis tablic 154