METODY IDENTYFIKACJI, ANALIZY I OCENY ZAGROśEŃ WYSTĘPUJĄCYCH W PROCESACH PRACY

Transkrypt

1 METODY IDENTYFIKACJI, ANALIZY I OCENY ZAGROśEŃ WYSTĘPUJĄCYCH W PROCESACH PRACY Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników inŝynieryjno-technicznych 29

2 Analiza zagroŝeń Analiza zagroŝeń to systematyczne działanie pozwalające uzyskać odpowiedzi na pytania: Jakie mogą wystąpić zagroŝenia? Jakie są przyczyny ujawniania się zagroŝeń? Jaka jest częstotliwość ujawniania się zagroŝeń? Jakie są konsekwencje ujawnienia się zagroŝeń? Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników inŝynieryjno-technicznych 30

3 Pojęcie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz choroby zawodowej Bezpieczeństwo i higiena pracy to stan: warunków i organizacji pracy oraz zachowań pracowników, zapewniający wymagany poziom ochrony zdrowia i Ŝycia przed zagroŝeniami występującymi w środowisku pracy. Choroba zawodowa to choroba określona w wykazie chorób zawodowych, jeŝeli została spowodowana: działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy lub sposobem wykonywania pracy Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników inŝynieryjno-technicznych 31

4 Czynnik niebezpieczny, szkodliwy, uciąŝliwy Czynniki moŝemy podzielić na: niebezpieczne, szkodliwe, uciąŝliwe Niebezpieczne to czynniki, których oddziaływanie moŝe prowadzić do urazu lub innego istotnego natychmiastowego pogorszenia stanu zdrowia człowieka, nawet ze skutkiem śmiertelnym. Szkodliwe to czynniki, których oddziaływanie na pracującego prowadzi lub moŝe prowadzić do schorzenia. UciąŜliwe to czynniki, których oddziaływanie na pracującego moŝe spowodować złe samopoczucie lub nadmierne zmęczenie, nie powodując trwałego pogorszenia stanu zdrowia człowieka. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników inŝynieryjno-technicznych 32

5 Identyfikacja zagroŝeń lista kontrolna Identyfikacja zagroŝeń, czyli proces rozpoznawania, czy zagroŝenie istnieje, oraz określenie jego charakterystyki. W tym celu naleŝy sporządzić listę kontrolną, czyli: kwestionariusz opracowany np. z wykorzystaniem wykazów czynników szkodliwych i/lub niebezpiecznych. Lista kontrolna pomaga zidentyfikować odchylenia od normy dotyczące wymagań w zakresie bhp, rodzaju zagroŝeń i ich źródeł, zdarzeń niebezpiecznych związanych ze środowiskiem pracy. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników inŝynieryjno-technicznych 33

6 Ryzyko Ryzyko w miejscu pracy moŝemy podzielić na: Ryzyko zawodowe, czyli prawdopodobieństwo zaistnienia niepoŝądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty, w szczególności wystąpienie u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagroŝeń występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy. Ryzyko początkowe, czyli ryzyko, jakie istnieje z powodu zagroŝeń występujących lub mogących wystąpić na stanowisku pracy bez stosowania środków ochronnych. Ryzyko resztkowe, czyli ryzyko, jakie pozostaje po zastosowaniu, wprowadzeniu środka ochronnego, takiego jak: środki techniczne, proceduralne; środki organizacyjne; środki ochrony zbiorowej; środki ochrony indywidualnej itp. Ocena ryzyka zawodowego to proces analizowania ryzyka i wyznaczania jego dopuszczalności jego dopuszczalnego poziomu. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników inŝynieryjno-technicznych 34

7 Zarządzanie ryzykiem zawodowym Zarządzanie ryzykiem zawodowym to część ogólnego systemu zarządzania zakładem (szczególnie bezpieczeństwem pracy), która obejmuje strukturę organizacyjną, planowanie, odpowiedzialność, zasady postępowania, procedury, procesy i zasoby (materialne oraz ludzkie) potrzebne do: opracowania, wdraŝania, realizowania, przeglądu i utrzymania ryzyka zawodowego na zadanym poziomie. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników inŝynieryjno-technicznych 35

8 Stanowisko a środowisko pracy Środowisko pracy to przestrzeń pracy, wraz z wyposaŝeniem w środki i przedmioty pracy, w której pracownik lub zespół pracowników wykonują pracę. Stanowisko pracy to warunki środowiska materialnego (określonego czynnikami fizycznymi, chemicznymi i biologicznymi), w którym odbywa się proces pracy. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników inŝynieryjno-technicznych 36

9 ZagroŜenie ZagroŜenie to stan środowiska pracy mogący spowodować wypadek lub chorobę. ZagroŜenie znaczące to zagroŝenie mogące spowodować powaŝne i nieodwracalne uszkodzenie zdrowia lub śmierć, występujące w szczególności podczas wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych lub w sytuacjach powaŝnych awarii. Osoba zagroŝona to osoba, która całkowicie lub częściowo znajduje się w strefie zagroŝenia (podlega lub moŝe podlegać oddziaływaniu czynników niebezpiecznych, szkodliwych, uciąŝliwych). Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników inŝynieryjno-technicznych 37

10 Wypadki przy pracy Zdarzenie potencjalnie wypadkowe niebezpieczne zdarzenie, związane z wykonywaną pracą, podczas którego nie dochodzi do urazów lub pogorszenia stanu zdrowia. Wypadek przy pracy to nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników inŝynieryjno-technicznych 38

11 Identyfikacja zagroŝeń Identyfikacja zagroŝeń polega na zebraniu danych o: występujących w środowisku pracy czynnikach niebezpiecznych, szkodliwych, uciąŝliwych oraz rodzaju naraŝeń na te czynniki. Identyfikacja zagroŝeń powinna obejmować: określenie wszelkich czynników niebezpiecznych, szkodliwych i uciąŝliwych występujących na stanowisku pracy, zwrócenie uwagi na te właściwości czynników, które na danym stanowisku i w określonych okolicznościach mogą stworzyć największe zagroŝenie, ustalenie, w jaki sposób czynniki te mogą oddziaływać na człowieka, określenie czasu lub częstotliwości naraŝenia człowieka na istniejące i mogące wystąpić zagroŝenia, ustalenie osób naraŝonych (liczba osób, płeć, wiek), sposób ujawniania się zagroŝenia. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników inŝynieryjno-technicznych 39

12 Czynniki powodujące zagroŝenia Czynniki uciąŝliwe dla zdrowia Czynniki szkodliwe dla zdrowia zapylenie, pola elektromagnetyczne i promieniowanie, promieniowanie optyczne, promieniowanie laserowe, promieniowanie jonizujące, czynniki chemiczne w środowisku pracy, czynniki rakotwórcze, czynniki biologiczne. Czynniki niebezpieczne dla zdrowia Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników inŝynieryjno-technicznych 40

13 Ocena ryzyka zawodowego Pracodawca ma obowiązek: oceniać i dokumentować ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą oraz stosować niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko, informować pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąŝe się z wykonywaną pracą, oraz o zasadach ochrony przed zagroŝeniami. Podczas oceny ryzyka zawodowego uwzględnia się wszystkie czynniki środowiska pracy występujące przy wykonywanych pracach oraz sposoby wykonywania prac. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników inŝynieryjno-technicznych 41

14 Dokumentacja potwierdzająca przeprowadzenie oceny ryzyka W dokumentacji potwierdzającej dokonanie oceny ryzyka powinny znaleźć się: opis ocenianego stanowiska pracy, w tym szczególnie: stosowanych maszyn, narzędzi i materiałów, wykonywanych zadań, występujących na stanowisku niebezpiecznych, szkodliwych i uciąŝliwych czynników środowiska pracy, stosowanych środków ochrony zbiorowej i indywidualnej, osób pracujących na tym stanowisku; wyniki przeprowadzonej oceny ryzyka zawodowego dla kaŝdego z czynników środowiska pracy oraz niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko; data przeprowadzonej oceny oraz osoby dokonujące oceny. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników inŝynieryjno-technicznych 42

15 Skład zespołu oceniającego ryzyko zawodowe w zakładzie pracy W skład zespołu oceniającego ryzyko w zakładzie pracy wchodzą: pracownik słuŝby bhp, osoba nadzoru, specjalista techniczny (technolog, konstruktor, inspektor nadzoru, mechanik, elektryk, organizator produkcji), lekarz sprawujący opiekę medyczną, przedstawiciel załogi. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników inŝynieryjno-technicznych 43

16 Procedura oceny ryzyka zawodowego Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników inŝynieryjno-technicznych 44

17 Powtórne przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego Ocena ryzyka podlega weryfikacji z uwagi na: zmiany w przepisach prawa pracy, wprowadzenie nowych maszyn, urządzeń, narzędzi, wprowadzenie nowych technologii czy nowych materiałów, wprowadzenie innej organizacji prac, zatrudnianie pracowników o niskich kwalifikacjach zawodowych czy małym doświadczeniu zawodowym. Ocenę ryzyka naleŝy przeprowadzać zawsze przy tworzeniu nowych stanowisk pracy oraz wprowadzaniu zmian na juŝ istniejących stanowiskach. Mogą pojawić się bowiem nowe zagroŝenia, które powinny być wyeliminowane albo przynajmniej znacznie ograniczone juŝ w fazie projektowej. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników inŝynieryjno-technicznych 45