Nie hejtuj tego! Zajrzyj do środka, pokażemy Ci jak możesz być FIT! MATERIAŁY DLA SZKÓŁ

Transkrypt

1 Nie hejtuj tego! Zajrzyj do środka, pokażemy Ci jak możesz być FIT! MATERIAŁY DLA SZKÓŁ

2

3 WIĘCEJ SIĘ RUSZAJ, MNIEJ SIEDŹ, CODZIENNIE! Czy jesteś codziennie wystarczająco aktywna / aktywny fizycznie? Każdy z Was powinien spędzić aktywnie fizycznie co najmniej 60 minut dziennie, najlepiej do 3 godzin. Dodatkowo niezbędne są ćwiczenia wzmacniające siłę mięśni i rozwój kości 3 razy w tygodniu. Wiecie co to jest aktywność fizyczna? 1. Aktywność fizyczna to każda czynność, podczas której się poruszasz, która powoduje przyspieszenie oddechu i szybsze uderzenia ( bicia ) serca. Możesz być aktywny fizycznie na wiele różnych sposobów, o każdej porze dnia. Zachowania sedentaryjne to inaczej czynności, podczas których siedzimy lub leżymy (za wyjątkiem snu). Korzystanie z urządzeń elektronicznych (TV, komputer, smartfon, konsole, tablety) stanowi główne źródło zachowań sedentaryjnych wśród dzieci i młodzieży. Zadanie 1. Zachowania sedentaryjne- trudne pojęcie. Chcesz je lepiej zrozumieć. Zrób razem z klasą pewne doświadczenie. Niech każdy z Was przez tydzień notuje, ile czasu dziennie spędził na zachowaniach sedentatyjnych. Potem razem z wychowawcą przeanalizujcie swoje wyniki. Czy uważasz, że poświęcasz na te czynności za dużo czasu? Podziel się przemyśleniami z koleżankami i kolegami.

4 Dlaczego warto być aktywnym fizycznie? Codzienny ruch daje wiele korzyści. Jesteś zdrowsza/zdrowszy Poprawia się Twoja sprawność fizyczna, w tym koordynacja, gibkość, nabywasz nowe umiejętności ruchowe. Lepiej się rozwijasz i zdrowo rośniesz. Twoje kości i mięśnie prawidłowo się rozwijają. Zmniejsza się ryzyko wielu chorób (cukrzycy typu 2, chorób układu krążenia). Zmniejsza się ryzyko nadwagi i otyłości. 2. Masz szansę na lepsze relacje z koleżankami/kolegami Możesz spędzić miło czas z przyjaciółmi. Możesz rozwijać umiejętności pracy w grupie, współpracy. Zmniejsza się ilość zachowań nieprzyjaznych i agresywnych. Poprawiasz swoje samopoczucie psychiczne Zwiększasz poczucie własnej wartości i pewności siebie. Lepiej sobie radzisz ze stresem, koncentracją i skupieniem. Lepiej się uczysz. Materiał przygotowany dla projektu Wielkopolska Onkologia: Poprawa oraz dostosowanie diagnostyki i terapii nowotworów do trendów demograficzno - epidemiologicznych regionu z zapewnieniem optymalizacji postępowania i profilaktyki dofinansowanego ze środków Mechanizmu Finansowego EOG , Norweskiego Mechanizmu Finansowego i Ministerstwa Zdrowia realizowanego w ramach Programu Operacyjnego PL 07 Poprawa i lepsze dostosowanie ochrony zdrowia do trendów demograficzno-epidemiologicznych.

5 Czy tylko sport daje mi szanse na bycie wystarczająco aktywnym fizycznie? Sport jest ciekawą i pożądaną zdrowotnie formą bycia aktywnym fizycznie, ale możesz podobne efekty uzyskać w inny sposób. 60 minut możesz kumulować w ciągu dnia na różne sposoby. Ważna jest jednak intensywność wysiłku fizycznego. Może być umiarkowana (wymaga wysiłku, ale nadal możesz rozmawiać np. szybki spacer, jazda na rowerze, rolkach) lub intensywna (wymaga większego wysiłku, powoduje zadyszkę, brak tchu, spocenie np. bieganie, gry zespołowe, pływanie). Pamiętaj, by wysiłki intensywne (co najmniej 20 minut) pojawiały się 3 razy w tygodniu! Zadanie Ogranicz! Liczyłeś kiedyś, ile kroków przechodzisz ze szkoły do domu? Sprawdź to! komputer, TV 2-3 razy w tygodniu minimum 20 minut dziennie (3-5 razy w tygodniu) ćwiczenia sił mięśni aktywność intensywna areobowa ćwiczenia rozciągające aktywność intensywna rekreacyjna minimum minut codziennie aktywność codzienna - umiarkowana (ok kroków) Piramida aktywności fizycznej

6 Baw się aktywnie: Poszukaj toru przeszkód na podwórku, przypomnij sobie zabawy podwórkowe, skacz przez skakankę, gumę, rzucaj piłką lub frisbee. Odwiedź plac zabaw, zewnętrzną siłownie, pobliski park, skate park, plażę i korzystaj z różnych aktywności i sportów. Przemieszczaj się aktywnie: 4. Do pobliskich miejsc udaj się pieszo lub rowerem. Gdy jedziesz z rodzicami samochodem, poproś by zaparkowali lub wysadzili Cię nieco dalej, byś mogła/mógł przejść się pieszo. Aktywnie w domu: Pomóż rodzicom w pracach domowych, ogrodzie. Ogranicz czas oglądania TV i używania sprzętów elektronicznych. Używaj dużej piłki ( szwedzkiej ) zamiast krzesła gdy odrabiasz lekcje lub siedzisz przy biurku, grasz na komputerze, konsoli itp. Materiał przygotowany dla projektu Wielkopolska Onkologia: Poprawa oraz dostosowanie diagnostyki i terapii nowotworów do trendów demograficzno - epidemiologicznych regionu z zapewnieniem optymalizacji postępowania i profilaktyki dofinansowanego ze środków Mechanizmu Finansowego EOG , Norweskiego Mechanizmu Finansowego i Ministerstwa Zdrowia realizowanego w ramach Programu Operacyjnego PL 07 Poprawa i lepsze dostosowanie ochrony zdrowia do trendów demograficzno-epidemiologicznych.

7 Zadanie 3. Sprawdź, czy masz silną wolę. Wybierz sobie jeden dzień w tygodniu, w którym zastosujesz co najmniej jadną z powyższych aktywności. Zapisuj co robiłeś danego dnia. Po miesiącu podziel się swoimi spostrzeżeniami w klasie. PON. WT. ŚR. CZW. PT. SOB. ND. 1. tydzień 2. tydzień 3. tydzień 4. tydzień 5. NOTATKI

8 JAK SIĘ ODŻYWIAĆ? Jedz codziennie różne produkty z każdej z grup uwzględnionych w Piramidzie Zdrowego Żywienia i Talerzu Zdrowia 2. Bądź codziennie aktywny fizycznie - ruch korzystnie wpływa na sprawność i prawidłową sylwetkę 3. Produkty zbożowe (przede wszystkim z pełnego przemiału) powinny być podstawowym źródłem energii w twojej diecie 4. Spożywaj codziennie przynajmniej 3-4 porcje mleka lub produktów mlecznych takich jak jogurty, kefiry, maślanka, sery 5. Jedz codziennie 2 porcje z grupy będącej źródłem białka (mięso, ryby, jaja, nasiona roślin strączkowych) 6. Owoce i warzywa powinny znajdować się w każdym posiłku 7. Ograniczaj spożycie tłuszczów, szczególnie zwierzęcych 8. Ograniczaj spożycie słodyczy oraz słodkich napojów 9. Ograniczaj spożycie soli (słonych produktów) 10. Pij codziennie odpowiednią ilość wody Opracowanie Instytut Żywności i Żywienia l Talerz Zdrowia dla dzieci i młodzieży w wieku szkolnym. Opracowanie: Rada ds. Diety, Aktywności Fizycznej i Zdrowia (2010) Materiał przygotowany dla projektu Wielkopolska Onkologia: Poprawa oraz dostosowanie diagnostyki i terapii nowotworów do trendów demograficzno - epidemiologicznych regionu z zapewnieniem optymalizacji postępowania i profilaktyki dofinansowanego ze środków Mechanizmu Finansowego EOG , Norweskiego Mechanizmu Finansowego i Ministerstwa Zdrowia realizowanego w ramach Programu Operacyjnego PL 07 Poprawa i lepsze dostosowanie ochrony zdrowia do trendów demograficzno-epidemiologicznych.

9 Zadanie 4. Narysuj koło na kartce papieru. Będzie to Twój talerz z obiadem, jaki jesz w domu. Wpisz lub narysuj na nim wszystkie produkty, z jakich składa się Twój obiad. Teraz zastanów się, czy Twoje produkty na talerzu zajmują odpowiednią ilość miejsca? Spostrzeżeniami podziel się z klasą. 2l 7. Piramida zdrowego żywienia Piramida Zdrowego Żywienia dla dzieci i młodzieży w wieku szkolnym. Opracowanie: Instytut Żywności i Żywienia. 2016

10 PALENIE? TO NIE DLA NAS! Czy wiesz co zawiera dym papierosowy? Dym papierosowy zawiera tysiące różnych substancji chemicznych, z których najczęściej wymienia się substancje smoliste, nikotynę i tlenek węgla. Do tej pory zidentyfikowano ponad 7000 substancji chemicznych. To, co znajdziemy w dymie papierosowym występuje w wielu produktach, których z pewnością nie będziemy chcieli spożywać bezpośrednio. 8. butan używany w zapalniczkach kadm używany w bateriach kwas stearynowy używany w wosku świec toluen używany jako rozpuszczalnik przemysłowy nikotyna używana jako środek owadobójczy amoniak używany w środkach do czyszczenia toalet metanol używany jako paliwo arszenik jest środkiem silnie trującym metan główny składnik gazu ziemnego Chcesz ćmika? Żartujesz, to niemodne!!! Materiał przygotowany dla projektu Wielkopolska Onkologia: Poprawa oraz dostosowanie diagnostyki i terapii nowotworów do trendów demograficzno - epidemiologicznych regionu z zapewnieniem optymalizacji postępowania i profilaktyki dofinansowanego ze środków Mechanizmu Finansowego EOG , Norweskiego Mechanizmu Finansowego i Ministerstwa Zdrowia realizowanego w ramach Programu Operacyjnego PL 07 Poprawa i lepsze dostosowanie ochrony zdrowia do trendów demograficzno-epidemiologicznych.

11 Co powoduje palenie papierosów? Niektórymi ze skutków palenia papierosów są: choroby układu oddechowego - rozedma płuc, przewlekłe zapalenie oskrzeli, nowotwory (płuc, języka, wargi, jamy ustnej, krtani, tchawicy), przewlekłaobturacyjna choroba płuc, astma oskrzelowa; choroby układu krążenia - choroba niedokrwienna serca, zawał mięśnia sercowego, miażdżyca zarostowa kończyn dolnych, nadciśnienie tętnicze, tętniak aorty; inne choroby: nowotwory (nerki, pęcherza moczowego, przełyku), wrzody żołądka oraz dwunastnicy, przepukliny jelitowe, choroby oczu (katarakty, niedowidzenia, degenerację plamkową), impotencję, upośledzenie płodności. 9. Ponadto palenie powoduje: pogorszenie wyglądu skóry u palaczy wcześniej występują zmarszczki, opóźnia się gojenie ran oraz zaostrza się stan wielu schorzeń skóry (np. trądziku oraz łuszczycy); przebarwienia i pokrycia kamieniem zębów; nieświeży oddech; żółcenie palców. Przeciętny palacz żyje 10 lat krócej niż osoba niepaląca. Każdy papieros skraca życie o około 11 minut!

12 Nakłaniaj wszystkich do rzucenia palenia. Jest to ważne ze względu na ich zdrowie, ale także zdrowie Twoje. Jeżeli Twoi bliscy i znajomi palą, także i Ty jesteś narażony na negatywne działanie substancji zawartych w dymie jesteś wtedy biernym palaczem. Warto pomagać innym skończyć z nałogiem! Nie bądź bierny! Palenie papierosów jest uzależnieniem, z którego nie tak łatwo się wyplątać. Staraj się nie wpaść w jego sidła. Bądź asertywny i pozostań wolny! 10. Jakie korzyści daje rzucenie palenia? Zaprzestanie palenia papierosów może pomóc wrócić do zdrowia. Musisz być jednak świadomy, że zmniejszenie ryzyka zachorowania na określone choroby wymaga długiego okresu regeneracji. Zadanie 5. W swojej przeglądarce internetowej wpisz hasło skutki palenia papierosów. Obejrzyj zdjęcia oraz historie ludzi, którzy palili papierosy. Zobacz co dzieje się z płucami człowieka. Czy nadal uważasz, że warto czasem zajarać ćmika? Materiał przygotowany dla projektu Wielkopolska Onkologia: Poprawa oraz dostosowanie diagnostyki i terapii nowotworów do trendów demograficzno - epidemiologicznych regionu z zapewnieniem optymalizacji postępowania i profilaktyki dofinansowanego ze środków Mechanizmu Finansowego EOG , Norweskiego Mechanizmu Finansowego i Ministerstwa Zdrowia realizowanego w ramach Programu Operacyjnego PL 07 Poprawa i lepsze dostosowanie ochrony zdrowia do trendów demograficzno-epidemiologicznych.

13 Spójrz na korzyści wynikające z zaprzestania palenia: po 20 minutach do normy wraca ciśnienie krwi i tętno po 8 godzinach spada poziom tlenku węgla po 24 godzinach ryzyko ostrego zawału mięśnia sercowego znacznie się zmniejsza po 38 godzinach zmysły smaku i węchu zaczynają działać normalnie po okresie od 2 do 12 tygodni wzmacnia się układ krążenia i poprawia kondycja fizyczna 11. po 1-9 miesiącach znika kaszel, poprawia się wydolność układu oddechowego po roku ryzyko zawału serca spada o połowę po 5 latach ryzyko zachorowania na raka płuca, raka jamy ustnej, krtani, przełyku zmniejsza się o połowę, obniża się ryzyko wystąpienia udaru mózgu po 10 latach ryzyko zachorowania na chorobę niedokrwienną serca jest podobne jak u osoby nigdy niepalącej po 15 latach ryzyko zachorowania na raka płuca jest podobne jak u osoby nigdy niepalącej

14 NOTATKI 12. Materiał przygotowany dla projektu Wielkopolska Onkologia: Poprawa oraz dostosowanie diagnostyki i terapii nowotworów do trendów demograficzno - epidemiologicznych regionu z zapewnieniem optymalizacji postępowania i profilaktyki dofinansowanego ze środków Mechanizmu Finansowego EOG , Norweskiego Mechanizmu Finansowego i Ministerstwa Zdrowia realizowanego w ramach Programu Operacyjnego PL 07 Poprawa i lepsze dostosowanie ochrony zdrowia do trendów demograficzno-epidemiologicznych.

15

16