Ćwiczenie nr 4 Analiza kationów i anionów
|
|
- Kajetan Baranowski
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Ćwiczenie nr 4 Analiza kationów i anionów Część teoretyczna Chemiczna analiza jakościowa zajmują badaniem składu związków chemicznych i ich mieszanin. Wykorzystuje w niej róŝna metody badań: chemiczne, fizykochemiczne i fizyczne. Zajmuje ona waŝne miejsce wśród innych dyscyplin chemicznych ze względu na jej znaczenie dla badań naukowych i przemysłu. Szczególnie waŝną rolę spełnia w rozwoju takich nauk jak medycyna, biologia, biochemia, geologia, geochemia i mineralogia. Do celów analizy jakościowej przydatne są tylko te reakcje, które przeprowadzają badaną substancję w związek chemiczny odznaczający charakterystycznymi właściwościami pozwalającymi na jej identyfikację. Z tego względu w analizie jakościowej wykorzystuje : - powstawania charakterystycznych, zabarwionych substancji pod działaniem odpowiednich odczynników, - wytrącanie ów lub wydzielanie gazów, - powstawanie kryształów charakterystycznych dla badanej substancji, - powstawanie charakterystycznego zabarwienia płomienia po wprowadzeniu badanej substancji do płomienia nieświecącego. Reakcje stosowane w analizie jakościowej powinny być: - czułe, tzn. pozwalające na identyfikację małych ilości substancji w duŝym rozcieńczeniu, - charakterystyczne tylko dla określanego jonu, niezaleŝnie od obecności w roztworze innych jonów. Odczynniki i reakcje pozwalające na wykrycie określonego jonu w obecności innych jonów nazywają charakterystycznymi. Korzystne byłoby, aby analityk dysponował reakcjami charakterystycznymi dla poszczególnych jonów, pozwalającymi na wykrycie określonego jonu w mieszaninie, bez konieczności jej rozdzielania. Reakcje charakterystyczne moŝna przeprowadzić metodą probówkową, kroplową lub mikrokrystaliczną. Próbkę badanego roztworu umieszcza w probówce, dodaje pewną ilość odczynnika i obserwuje wynik reakcji: zmianę zabarwienia roztworu, wytrącenia u itp. JeŜeli jest krystaliczny, to obserwacja kryształów pod mikroskopem moŝe pomóc w identyfikacji związku. W metodzie kroplowej wykorzystuje te reakcje, którym towarzyszy zmiana barwy roztworu lub wytrącanie barwnego u na bibule filtracyjnej 1
2 lub płytkach porcelanowych. O obecności w badanym roztworze tego lub innego jonu wnioskuje na podstawie zabarwienia oddzielnych pierścieni na bibule lub charakterystycznego zabarwienia roztworu, bądź u na płytce. Przeprowadzając systematyczną analizę kationów oddziela od siebie grupy jonów podobnie reagujące z pewnymi odczynnikami, zwanymi odczynnikami grupowymi. Na przykład jony Ag +, Pb 2+ i Hg 2+ 2 tworzą z kwasem solnym (jonami chlorkowymi) trudno lne w wodzie białe y chlorków: AgCl, PbCl 2, Hg 2 Cl 2 w odróŝnieniu od innych kationów, których chlorki ją w wodzie. Po oddzielaniu u i nasyceniu zakwaszonego roztworu pozostałych kationów siarkowodorem H 2 S wytrąca trudno lnych siarczków następujących kationów: rtęci Hg 2+, miedzi Cu 2+, bizmutu Bi 3+, kadmu Cd 2+, arsenu As 3+ i As 5+, antymonu Sb 3+ i Sb 5+, cyny Sn 2+ i Sn 4+ oraz pozostałej części kationów ołowiu Pb 2+. Pierwiastki te stanowią II grupę analityczną, a ze względu na odczynnik grupowy nazywa ją grupą siarkowodoru. Po odsączeniu siarczków kationów II grupy do zobojętnionego przesączu dodaje siarczku amonowego (NH 4 ) 2 S i strąca siarczki takich kationów jak niklu Ni 2+, kobaltu Co 2+, Ŝelaza Fe 2+ i Fe 3+, manganu Mn 2+, cynku Zn 2+ oraz wodorotlenki glinu Al 3+ i chromu Cr 3+, stanowiące III grupę analityczną. Po odsączeniu u tych siarczków i wodorotlenków w przesączu pozostają kationy: wapnia Ca 2+, strontu Sr 2+ i baru Ba 2+ stanowiąca IV grupę analityczną, które strącają w postaci węglanów pod działaniem węglanu amonowego (NH 4 ) 2 CO 3,. Ostatnią grupę stanowią kationy: sodu Na +, potasu K +, magnezu Mg 2+ oraz NH + 4, które nie mają odczynnika grupowego. Po dokonaniu podziału kationów na grupy przeprowadza równieŝ za pomocą kolejnych strąceń rozdzielania kaŝdej grupy na podgrupy, a następnie wyodrębnianie i oznaczanie analityczne poszczególnych kationów. Reakcja zobojętnienia Rozpatrzmy je na przykładzie reakcji wodorotlenku sodowego z wodnym roztworem chlorowodoru. Obydwa są mocnymi elektrolitami i w wodnym roztworze występują w postaci jonów. Reakcję tę przedstawiamy za pomocą równania Na + + OH - + H + + Cl - Na + + Cl - + H 2 O Po skreśleniu jonów występujących po obydwu stronach równania reakcji, pozostaje 2
3 OH - + H + H 2 O Omawiana reakcja polega zatem na łączeniu jonów wodorowych H + z jonami hydroksylowymi OH - na niezdysocjowane cząsteczki wody, które wykazują odczyn obojętny, stąd reakcja nosi nazwę reakcji zobojętnienia. Drugim produktem reakcji jest sól. W reakcjach zobojętnienia rolę kwasu spełniać mogą równieŝ tlenki niemetali, które są bezwodnikami kwasowymi, natomiast rolę zasad - tlenki metali, które są bezwodnikami zasadowymi. Następujące reakcje zalicza takŝe do reakcji zobojętnienia kwas + tlenek metalu sól + woda 2 HCl + Na 2 O 2 NaCl + H 2 O oraz zasada + tlenek niemetalu sól + woda 2 NaOH + CO 2 Na 2 CO 3 + H 2 O Amfoteryczność Podczas dodawania do roztworu zawierajęcego jony cynku Zn 2+ po kropli roztworu wodorotlenku sodowego obserwuje wytrącanie białego u wodorotlenku cynkowego Zn(OH) 2. W wyniku dalszego dodawania roztworu NaOH ten wskutek powstawania cynkanu sodowego Zn(OH) NaOH Na 2 ZnO H 2 O Reakcje takie dają niektóre pierwiastki grup III i IV, których wodorotlenki mogą odłączać zarówno jony wodorotlenowe (reagując zatem jak zasady), jak i jony wodorowe (reagując jak kwasy), np. Sn(OH) 2, Ąl(OH) 3, Pb(OH) 2. Wodorotlenki takie nazywa amfoterami a zjawisko - amfoterycznością. W amfoterech ustalają następujące równowagi 2 H + + ZnO 2-2 I Zn(OH) 2 II Zn OH - Równanie to pozwala zrozumieć zdolność amfoterów do reakcji zarówno z kwasami jak i zasadami. Działając zasadą (czyli jonami OH - ) powoduje wiązanie jonów H + i 2- przesuwanie równowagi I w kierunku powstawania jonów ZnO 2 OH - + H - O Zn O H + OH - ZnO H 2 O 3
4 Podczas działania kwasem (jonami H + ) następuje wiązanie jonów OH - i przesuwanie równowagi II w kierunku uwalniania jonów Zn 2+ H + + H - O Zn O H + H + Zn H 2 O W roztworach kwaśnych jony cynku występują w postaci kationów Zn 2+, a w zasadowych w postaci anionów ZnO 2-2. Hydroliza soli Większość roztworów wodnych wykazuje właściwości mocnych elektrolitów, tzn. są całkowicie zdysocjowane na jony. Równocześnie roztwory duŝej części soli wykazują odczyn kwaśny lub zasadowy. Kwaśny odczyn wykazują roztwory soli powstałych z mocnych kwasów i słabych zasad, odczyn zasadowy roztwory soli mocnych zasad i słabych kwasów. Odczyn słabo zasadowy lub słabo kwaśny roztwory soli słabych kwasów i zasad. Zjawisko to nazywamy reakcją hydrolizy. Hydroliza jest reakcją odwracalną i odwrotną do reakcji zobojętnienia. CH 3 COONa + H 2 O CH 3 COOH + NaOH W prawo przebiega reakcja hydrolizy, a w lewo reakcja zobojętnienia. Hydroliza soli mocnych kwasów i słabych zasad Przykładem tej grupy soli moŝe być chlorek (I) amonu NH 4 Cl NH 4 Cl + H 2 O NH 4 OH + HCl Chlorek amonu ulega całkowitej dysocjacji, gdyŝ jest mocnym elektrolitem. Uwalniające podczas dysocjacji jony amonowe łączą z jonami wodorotlenowymi, pochodzącymi z autodysocjacji wody. + NH 4 + Cl - + H + + OH - NH 4 OH + H + +Cl - Powstanie słabego elektrolitu NH 4 OH przesuwa stan równowagi dysocjacji wody w prawo, w wyniku suwania produktu reakcji. Powoduje to dysocjację dalszych cząsteczek wody i łączenie jonów amonowych (NH + 4 ) z jonami OH -. Uwalniane jony wodorowe (H + ) nie wchodzą w reakcję z jonami chlorkowymi, poniewaŝ HCl jest mocnym elektrolitem. Nagromadzone w nadmiarze jony wodorowe powodują jego kwaśny odczyn. Właściwą reakcję przebiegającą w roztworze jest: NH H 2 O NH 4 OH + H + 4
5 Hydroliza soli słabych kwasów i mocnych zasad Hydrolizę tę przedstawia równanie: NaNO 2 + H 2 O HNO 2 + NaOH a jonowo Na + + NO H + + OH - HNO 2 + Na + + OH - Jony Na + i OH - nie łączą ze sobą, poniewaŝ NaOH jest mocnym elektrolitem. Reakcja łączenia jonów azotanowych (III) z jonami wodorowymi z powstaniem kwasu azotowego (III) powoduje usuwanie jonów H + z roztworu. Wywołuje to dysocjację cząsteczek wody, a jony wodorowe łączą z jonami NO - 2. Jony wodorotlenowe wywołują zasadowy odczyn roztworu. Reakcję hydrolizy moŝna zapisać: NO H 2 O HNO 2 + OH - Hydroliza soli słabych zasad i słabych kwasów W tym przypadku zarówno kation i anion soli reaguje z jonami powstałymi na skutek dysocjacji wody NH H 2 O NH 4 OH + H + CH 3 COO - + H 2 O CH 3 COOH + OH - + sumując: NH 4 + CH 3 COO - + H 2 O CH 3 COOH + NH 4 OH Odczyn roztworu tego typu soli zaleŝy od względnej mocy kwasu i zasady. JeŜeli zasada jest słabsza od kwasu, to stęŝenie jonów H + jest nieco większa od stęŝenia jonów OH -, a odczyn słabo kwaśny. W przypadku odwrotnym odczyn jest słabo kwaśny. Gdy kwas i zasada są tej samej mocy np. octan amonu, to wówczas odczyn jest obojętny. Reakcja utlenienia - redukcji Reakcje chemiczne związane z przeniesieniem elektronów od jednego atomu do drugiego, a zatem ze zmianą ich stopni utlenienia noszą nazwę reakcji utleniania - redukcji (redoks). Stopniem utlenienia pierwiastka wchodzącego w skład określonego związku nazywa liczbę dodatnich lub ujemnych ładunków elementarnych, jakie naleŝałoby przypisać atomom tego pierwiastka, gdyby cząsteczki tego związku miały budowę jonową. Proces polegający na oddaniu elektronów przez atom lub jon nazywa utlenieniem (zwiększenie ładunku dodatniego), natomiast proces odwrotny - redukcją (zmniejszeniem ładunku dodatniego). Czynnikiem utleniającym (utleniaczem) jest substancja zawierająca 5
6 atom, który przez przyłączenie elektronów od innej substancji działa na nią utleniająco, sama jednocześnie redukując. Czynnikiem redukującym (reduktorem) jest substancja zawierająca atom, który przez oddanie elektronów innej substancji działa na nią redukująco, sama utleniając. Liczba oddanych przez reduktor elektronów musi być równa liczbie elektronów przyłączonych przez utleniacz. Właściwości utleniające i redukujące pierwiastka są ściśle związane ze stopniem utlenienia. JeŜeli występuje on na kilku stopniach utleniania, to na najwyŝszym spełnia jedynie rolę utleniacza, a na najniŝszym jedynie funkcję reduktora. Natomiast na wszystkich pośrednich stopniach utlenienia moŝe zachować jak utleniacz lub reduktor, w zaleŝności od cech partnera biorącego udział w reakcji chemicznej. W reakcji z silnym utleniaczem sam moŝe ulec utlenieniu, czyli spełnić funkcję reduktora, w reakcji z silnym reduktorem moŝe zachować jak utleniacz, ulegając jednocześnie redukcji. Na przykład zdolności utleniające i redukujące siarki w zaleŝności od stopnia utleniania mogą być następujące: -stopień utlenienia postać w roztworze S 2- S SO 2-3, H 2 SO 3 SO 2-4, H 2 SO 4 - przykład związku H 2 S SO 2 SO 3 - właściwości utleniająco - redukujące tylko reduktor utleniacz reduktor utleniacz reduktor tylko utleniacz W celu zapisania równania reakcji utlenienia - redukcji naleŝy: a) Umieścić substraty po lewej stronie równania, a po prawej - produkty reakcji np. HI + H 2 SO 4 I 2 + H 2 S b) Wyznaczyć stopnie utlenienia pierwiastków, które ulegają utlenieniu i redukcji HI + H 2 SO 4 I 2 + H 2 S Zapisując stopień utlenienia umieszczamy znak ładunku przed cyfrą oznaczającą jego wielkość. c) Zbilansować liczby przenoszonych elektronów dla tych atomów, które zmieniają stopnie utleniania 2 I - I e 4 reakcja utlenienia S e S 2- reakcja redukcji 8 I - + S +6 4 I 2 + S 2-6
7 Wyznaczone współczynniki stechiometryczne wpisujemy do równania reakcji 8 HI + H 2 SO 4 4 I 2 + H 2 S d) Obliczyć liczbę atomów tlenu po obydwu stronach równania i dodać H 2 O po tej stronie, po której tlenu jest za mało: po stronie prawej równania brakuje czterech atomów tlenu, zatem trzeba dodać do niej cztery cząsteczki H 2 O 8 HI + H 2 SO 4 4 I 2 + H 2 S + 4 H 2 O Związki kompleksowe Związkiem kompleksowym nazywa połączenie jonu lub atomu centralnego (centrum koordynacji), którym jest kation lub atom metalu, z zespołem jonów lub cząsteczek obojętnych (ligandów) związanych z nim wiązaniami koordynacyjnymi. Połączenie to moŝe być kationem np. [Ag(NH 4 ) 2 ] +, anionem, np. [Ag(CN) 2 ] - lub obojętną cząsteczką, np. [Pt(NH 3 ) 2 Cl 2 ]. Jon kompleksowy z ligandami tworzy wewnętrzną strefę kompleksu, natomiast strefę zewnętrzną stanowią jony ujemne lub dodatnie, równowaŝące ładunek jonu kompleksowego [Cu(NH 3 ) 4 ]Cl 2 strefa wewnętrzna jony równowaŝące ładunek jonu kompleksowego Liczba ligandów przyłączonych przez jon centralny nazywa liczby koordynacyjne, która najczęściej wynosi 4 i 6, rzadziej 2, bardzo rzadko 8 i 12. Wartość liczby koordynacyjnej wielu związków kompleksowych moŝna wyjaśnić dąŝeniem jonu centralnego do uzyskania konfiguracji najbliŝszego atomu gazu szlachetnego. Ligandy są rozmieszczone symetrycznie wokół atomu centralnego, tworząc figury lub bryły geometryczne (trójkąty, kwadraty, czworościany, ośmiościany) - patrz rys.1. 7
8 Rys. 1 Struktura przestrzenna kompleksów o liczbie koordynacyjnej cztery i sześć: a) tetraedryczna b) oktaedryczna Na rysunku przedstawiono strukturę przestrzenną kompleksów o liczbie koordynacyjnej cztery i sześć. Wiązania w kompleksach powstają w wyniku oddziaływania między orbitalami elektronowymi centrum koordynacji i ligandów. Ligandy wiąŝą z jonem centralnym wiązaniem koordynacyjnym przez tzw. atom donorowy, zawierający wolną parę elektronową lub pary elektronowe (najczęściej są to atomy azotu, tlenu, siarki, chloru, bromu oraz inne atomy V, VI i VII grupy układu okresowego). Ligand dostarcza pary elektronowej, która przyjmuje jon centralny na nie zajęty przez elektrony orbital. Para elektronów, stając wspólną własnością obydwu partnerów, tworzy wiązanie chemiczne donorowo - akceptorowe nazywane teŝ wiązaniem koordynacyjnym. Wiązanie to zwykle przedstawia za pomocą strzałki skierowanej od donora tej pary do akceptora. Za najprostszy jon kompleksowy moŝna uwaŝać jon amonowy NH + 4 który powstaje przez połączenie cząsteczki amoniaku NH 3 (liganda) z protonem H + (jonem centralnym pochodzącym z wody lub kwasu) NH 3 + H + + NH 4 co moŝna przedstawić uwzględniając elektrony w następujący sposób Wiązanie między atomem azotu amoniaku i protonem powstaje za pośrednictwem wolnej pary elektronowej azotu. Wodór uzyskuje powłokę dwuelektronową (powłoka helu), a cały kompleks ładunek dodatni. Ogólnie ładunek jonu kompleksowego jest sumą algebraiczną ładunku jonu centralnego oraz ładunków ligandów, np. w heksacyjanoŝelazianie (II) potasowym (I) K 4 [Fe(CN) 6 ] jon centralny (Ŝelaza) jest dodatni, a ligand cyjankowy CN - - jednoujemny +2 + [6 (-1)] = -4 W roztworze wodnym związki kompleksowe ulegają dysocjacji na jon kompleksowy oraz jony naleŝące do strefy zewnętrznej, np. [Cu(NH 3 ) 4 ]SO 4 [Cu(NH 3 ) 4 ] SO 4 8
9 Uwolnione podczas dysocjacji jony kompleksowe ulegają w mniejszym lub większym stopniu rozpadowi na jony lub jony i cząsteczki, z których powstały. Jest to tzw. dysocjacja wtórna, która analogicznie do dysocjacji słabych elektrolitów jest reakcję odwracalną. MoŜna to zapisać równaniem [Cu(NH 3 ) 4 ] 2+ Cu NH 3 Część praktyczna Ćwiczenie 1 Analiza kationów i anionów W ramach ćwiczenia naleŝy przeprowadzić reakcje charakterystyczne oraz identyfikację kationów i anionów. Wszystkie wykonane reakcje chemiczne naleŝy zapisać w formie równań chemicznych. Sprzęt i odczynniki: - statyw na probówki, - probówki, - zestaw odczynników. Wykonanie: Do probówki za pomocą pipetki wlać około 1 cm 3 badanego roztworu kationu (lub anionu) a następnie dodać po kropli (1 2 cm 3 ) odpowiedniego odczynnika. Obserwować występujące zjawiska (wytrącanie lub nie u, zmiana barwy roztworu). Napisać równanie przeprowadzonej reakcji. W przypadku kiedy instrukcja podaje, Ŝe w nadmiarze odczynnika strącającego, naleŝy dodać jeszcze tego odczynnika i obserwować nie u. JeŜeli w tabeli znajduje kreska nie wykonuje tej reakcji chemicznej. Podobnie przeprowadza reakcje charakterystyczne dla anionów. Na koniec studenci otrzymują do oznaczenia nieznane dwa kationy i dwa aniony, które mają oznaczyć. Wszystkie reakcje wpisuje do sprawozdania. Tabela reakcji charakterystycznych dla kationów i anionów oznaczanych na ćwiczeniach laboratoryjnych. 9
10 Reakcje charakterystyczne kationów Odczynnik strącający Kation Pb 2+ Cu 2+ Ni 2+ Fe 3+ NaOH biały niebiesko - czerwono brunatny Cr 3+ szaro Zn 2+ biały NaOH nadmiar częściowo nie nie Na 2 S czarny czarny czarny czarny szaro biały NH 4 OH (NH 3 H 2 O) biały niebiesko czerwono brunatny szaro biały NH 4 OH nadmiar nie, błękitne zabarwienie roztworu, szafirowo fioletowe zabarwienie roztworu nie, bezbarwny roztwór reakcja specjalna z K 2 CrO 4 Ŝółty z KI Ŝółty z K 4 [Fe(CN) 6 ] czerwonobrunatny z dimetyloglioksymem w środowisku NH 4 OH czerwony z K 4 [Fe(CN) 6 ] ciemnoniebieski z KSCN krwistoczerwone zabarwienie roztworu z H 2 O 2 w środowisku NaOH Ŝółte zabarwienie roztworu z K 4 [Fe(CN) 6 ] biały 10
11 Reakcje charakterystyczne anionów Odczynnik strącający Anion AgNO 3 Pb(NO 3 ) 2 FeCl 3 Reakcja specjalna I - Ŝółty Ŝółty brązowe zabarwienie roztworu z Hg(NO 3 ) 2 ceglastoczerwony SCN - biały krwistoczerwone zabarwienie roztworu z Co(NO 3 ) 2 niebieskie zabarwienie warstwy alkoholu amylowego (dodać 0.5 ml) [Fe(CN) 6 ] 4- biały biały ciemnoniebieski z CuSO 4 brunatno - czerwony CrO 4 2- czerwono brunatny Ŝółty z Ba(NO 3 ) 2 Ŝółty 11
RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW.
RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW. Zagadnienia: Zjawisko dysocjacji: stała i stopień dysocjacji Elektrolity słabe i mocne Efekt wspólnego jonu Reakcje strącania osadów Iloczyn rozpuszczalności Odczynnik
Bardziej szczegółowoREAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH KATIONÓW
REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH KATIONÓW Chemia analityczna jest działem chemii zajmującym się ustalaniem składu jakościowego i ilościowego badanych substancji chemicznych. Analiza jakościowa bada
Bardziej szczegółowoReakcje chemiczne. Typ reakcji Schemat Przykłady Reakcja syntezy
Reakcje chemiczne Literatura: L. Jones, P. Atkins Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje. Lesław Huppenthal, Alicja Kościelecka, Zbigniew Wojtczak Chemia ogólna i analityczna dla studentów biologii.
Bardziej szczegółowoĆ W I C Z E N I E. Analiza jakościowa
Ć W I C Z E N I E 5a Analiza jakościowa Podział kationów na grupy analityczne Podstawą podziału kationów na grupy analityczne jest wielkość iloczynu rozpuszczalności poszczególnych soli metali. Jak wiadomo
Bardziej szczegółowoIdentyfikacja wybranych kationów i anionów
Identyfikacja wybranych kationów i anionów ZACHOWAĆ SZCZEGÓLNĄ OSTRORZNOŚĆ NIE ZATYKAĆ PROBÓWKI PALCEM Zadanie 1 Celem zadania jest wykrycie jonów Ca 2+ a. Próba z jonami C 2 O 4 ZACHOWAĆ SZCZEGÓLNĄ OSTRORZNOŚĆ
Bardziej szczegółowoĆWICZENIA LABORATORYJNE WYKRYWANIE WYBRANYCH ANIONÓW I KATIONÓW.
ĆWICZENIA LABORATORYJNE WYKRYWANIE WYBRANYCH ANIONÓW I KATIONÓW. Chemia analityczna jest działem chemii zajmującym się ustalaniem składu jakościowego i ilościowego badanych substancji chemicznych. Analiza
Bardziej szczegółowoIdentyfikacja jonów metali w roztworach wodnych
Identyfikacja jonów metali w roztworach wodnych Podział kationów na grupy analityczne Podstawą podziału kationów na grupy analityczne jest wielkość iloczynu rozpuszczalności poszczególnych soli metali.
Bardziej szczegółowoHYDROLIZA SOLI. 1. Hydroliza soli mocnej zasady i słabego kwasu. Przykładem jest octan sodu, dla którego reakcja hydrolizy przebiega następująco:
HYDROLIZA SOLI Hydroliza to reakcja chemiczna zachodząca między jonami słabo zdysocjowanej wody i jonami dobrze zdysocjowanej soli słabego kwasu lub słabej zasady. Reakcji hydrolizy mogą ulegać następujące
Bardziej szczegółowoWPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW
WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp W przypadku trudno rozpuszczalnej soli, mimo osiągnięcia stanu nasycenia, jej stężenie w roztworze jest bardzo małe i przyjmuje się, że ta
Bardziej szczegółowoPiotr Chojnacki 1. Cel: Celem ćwiczenia jest wykrycie jonu Cl -- za pomocą reakcji charakterystycznych.
SPRAWOZDANIE: REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH ANIONÓW. Imię Nazwisko Klasa Data Uwagi prowadzącego 1.Wykrywanie obecności jonu chlorkowego Cl - : Cel: Celem ćwiczenia jest wykrycie jonu Cl -- za pomocą
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1: Elementy analizy jakościowej
Ćwiczenie 1: Elementy analizy jakościowej Analiza chemiczna stanowi zbiór metod stosowanych w celu ustalenia składu jakościowego i ilościowego substancji. Wśród metod analitycznych możemy wyróżnić: 1)
Bardziej szczegółowoHYDROLIZA SOLI. Przykładem jest octan sodu, dla którego reakcja hydrolizy przebiega następująco:
HYDROLIZA SOLI Hydroliza to reakcja chemiczna zachodząca między jonami słabo zdysocjowanej wody i jonami dobrze zdysocjowanej soli słabego kwasu lub słabej zasady. Reakcji hydrolizy mogą ulegać następujące
Bardziej szczegółowoZwiązki nieorganiczne
strona 1/8 Związki nieorganiczne Dorota Lewandowska, Anna Warchoł, Lidia Wasyłyszyn Treść podstawy programowej: Typy związków nieorganicznych: kwasy, zasady, wodorotlenki, dysocjacja jonowa, odczyn roztworu,
Bardziej szczegółowo2. REAKCJE UTLENIANIA I REDUKCJI
2. REAKCJE UTLENIANIA I REDUKCJI Reakcje utleniania i redukcji zwane także procesami redoks charakteryzują się tym, że w czasie ich przebiegu następuje wymiana elektronowa między substratami reakcji. Oddawanie
Bardziej szczegółowoWŁAŚCIWOŚCI NIEKTÓRYCH PIERWIASTKÓW I ICH ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH
WŁAŚCIWOŚCI NIEKTÓRYCH PIERWIASTKÓW I ICH ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH PODZIAŁ ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH Tlenki (kwasowe, zasadowe, amfoteryczne, obojętne) Związki niemetali Kwasy (tlenowe, beztlenowe) Wodorotlenki
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE do dwiczenia nr 7 Analiza jakościowa anionów I-VI grupy analitycznej oraz mieszaniny anionów I-VI grupy analitycznej.
Obserwacje Imię i nazwisko:. Data:.. Kierunek studiów i nr grupy:.. próby:. Analiza systematyczna anionów* SPRAWOZDANIE 7 1. AgNO 3 Odczynnik/ środowisko Jony Cl Br I SCN [Fe(CN) 6 ] 4 [Fe(CN) 6 ] 3 2.
Bardziej szczegółowoREAKCJE CHEMICZNE KATIONÓW I ANIONÓW (CZĘŚĆ I)
Ćwiczenie 12 REAKCJE CHEMICZNE KATIONÓW I ANIONÓW (CZĘŚĆ I) Obowiązujące zagadnienia: Grupy analityczne kationów; i grupowe dla poszczególnych grup analitycznych kationów; Minimum wykrywalności; Rozcieńczenie
Bardziej szczegółowoXV Wojewódzki Konkurs z Chemii
XV Wojewódzki Konkurs z Chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów oraz klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu województwa świętokrzyskiego II Etap powiatowy 16 styczeń 2018
Bardziej szczegółowoCHEMIA BUDOWLANA ĆWICZENIE NR 1
CHEMIA BUDOWLANA ĆWICZENIE NR 1 PODSTAWY CHEMICZNEJ ANALIZY JAKOŚCIOWEJ ANALIZA IDENTYFIKACYJNA WYBRANYCH KATIONÓW WSTĘP TEORETYCZNY Znajomość składu chemicznego materiałów daje informacje o tym jaki to
Bardziej szczegółowoWPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW
WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp Mianem rozpuszczalności określamy maksymalną ilość danej substancji (w gramach lub molach), jaką w danej temperaturze można rozpuścić w określonej
Bardziej szczegółowoa) Sole kwasu chlorowodorowego (solnego) to... b) Sole kwasu siarkowego (VI) to... c) Sole kwasu azotowego (V) to... d) Sole kwasu węglowego to...
Karta pracy nr 73 Budowa i nazwy soli. 1. Porównaj wzory sumaryczne soli. FeCl 2 Al(NO 3 ) 3 K 2 CO 3 Cu 3 (PO 4 ) 2 K 2 SO 4 Ca(NO 3 ) 2 CaCO 3 KNO 3 PbSO 4 AlCl 3 Fe 2 (CO 3 ) 3 Fe 2 (SO 4 ) 3 AlPO 4
Bardziej szczegółowoWażne pojęcia. Stopień utlenienia. Utleniacz. Reduktor. Utlenianie (dezelektronacja)
Ważne pojęcia Stopień utlenienia Utleniacz Reduktor Utlenianie (dezelektronacja) Stopień utlenienia pierwiastka w dowolnym połączeniu chemicznym jest pojęciem umownym i określa ładunek, który istniałby
Bardziej szczegółowoV KONKURS CHEMICZNY 23.X. 2007r. DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO Etap I ... ... czas trwania: 90 min Nazwa szkoły
V KONKURS CHEMICZNY 23.X. 2007r. DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO Etap I...... Imię i nazwisko ucznia ilość pkt.... czas trwania: 90 min Nazwa szkoły... maksymalna ilość punk. 33 Imię
Bardziej szczegółowoSole. 2. Zaznacz reszty kwasowe w poniższych solach oraz wartościowości reszt kwasowych: CaBr 2 Na 2 SO 4
Sole 1. Podkreśl poprawne uzupełnienia zdań: Sole to związki, które dysocjują w wodzie na kationy/aniony metali oraz kationy/ aniony reszt kwasowych. W temperaturze pokojowej mają stały/ ciekły stan skupienia
Bardziej szczegółowoReakcje utleniania i redukcji Reakcje metali z wodorotlenkiem sodu (6 mol/dm 3 )
Imię i nazwisko.. data.. Reakcje utleniania i redukcji 7.1 Reaktywność metali 7.1.1 Reakcje metali z wodą Lp Metal Warunki oczyszczania metalu Warunki reakcji Obserwacje 7.1.2 Reakcje metali z wodorotlenkiem
Bardziej szczegółowoTYPY REAKCJI CHEMICZNYCH
1 REAKCJA CHEMICZNA: TYPY REAKCJI CHEMICZNYCH REAKCJĄ CHEMICZNĄ NAZYWAMY PROCES, W WYNIKU KTÓREGO Z JEDNYCH SUBSTANCJI POWSTAJĄ NOWE (PRODUKTY) O INNYCH WŁAŚCIWOŚCIACH NIŻ SUBSTANCJE WYJŚCIOWE (SUBSTRATY)
Bardziej szczegółowoIII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2010/2011. ETAP I r. Godz Zadanie 1
III Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2010/2011 KOPKCh ETAP I 22.10.2010 r. Godz. 10.00-12.00 Zadanie 1 1. Jon Al 3+ zbudowany jest z 14 neutronów oraz z: a) 16 protonów i 13 elektronów b) 10 protonów i 13
Bardziej szczegółowoNazwy pierwiastków: ...
Zadanie 1. [ 3 pkt.] Na podstawie podanych informacji ustal nazwy pierwiastków X, Y, Z i zapisz je we wskazanych miejscach. I. Atom pierwiastka X w reakcjach chemicznych może tworzyć jon zawierający 20
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1. Reakcje charakterystyczne miedzi(ii)
IX. Analiza jakościowa biopierwiastków Zagadnienia Biopierwiastki: mikro i makroelementy Reakcje charakterystyczne biopierwiastków Ćwiczenie 1 Reakcje charakterystyczne miedzi(ii) 2 mol/dm 3 CuSO 4 0,5
Bardziej szczegółowoProblemy do samodzielnego rozwiązania
Problemy do samodzielnego rozwiązania 1. Napisz równania reakcji dysocjacji elektrolitycznej, uwzględniając w zapisie czy jest to dysocjacja mocnego elektrolitu, słabego elektrolitu, czy też dysocjacja
Bardziej szczegółowoZagadnienia z chemii na egzamin wstępny kierunek Technik Farmaceutyczny Szkoła Policealna im. J. Romanowskiej
Zagadnienia z chemii na egzamin wstępny kierunek Technik Farmaceutyczny Szkoła Policealna im. J. Romanowskiej 1) Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne 2) Roztwory (zadania rachunkowe zbiór zadań Pazdro
Bardziej szczegółowoGłówne zagadnienia: - mol, stechiometria reakcji, pisanie równań reakcji w sposób jonowy - stężenia, przygotowywanie roztworów - ph - reakcje redoks
Główne zagadnienia: - mol, stechiometria reakcji, pisanie równań reakcji w sposób jonowy - stężenia, przygotowywanie roztworów - ph - reakcje redoks 1. Która z próbek o takich samych masach zawiera najwięcej
Bardziej szczegółowoOpracowała: mgr inż. Ewelina Nowak
Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr
Bardziej szczegółowoKONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW. Eliminacje szkolne I stopień
POUFNE Pieczątka szkoły 9 listopada 2015 r. Imię Czas pracy 60 minut Nazwisko KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY 2015/2016 Eliminacje szkolne I stopień Informacje: 1. Przeczytaj uważnie
Bardziej szczegółowoKONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW
POUFNE Pieczątka szkoły 16 styczeń 2010 r. Kod ucznia Wpisuje uczeń po otrzymaniu zadań Imię Wpisać po rozkodowaniu pracy Czas pracy 90 minut Nazwisko KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY
Bardziej szczegółowoCHEMIA. Wymagania szczegółowe. Wymagania ogólne
CHEMIA Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe Uczeń: zapisuje konfiguracje elektronowe atomów pierwiastków do Z = 36 i jonów o podanym ładunku, uwzględniając rozmieszczenie elektronów na podpowłokach [
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczenia WŁAŚCIWOŚCI WYBRANYCH ANIONÓW.
Instrukcja do ćwiczenia WŁAŚCIWOŚCI WYBRANYCH ANIONÓW. CHEMIA ANIONÓW W ROZTWORACH WODNYCH Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami chemicznymi wybranych anionów pierwiastków I oraz II okresu
Bardziej szczegółowoKWASY I WODOROTLENKI. 1. Poprawne nazwy kwasów H 2 S, H 2 SO 4, HNO 3, to:
KWASY I WODOROTLENKI 1. Poprawne nazwy kwasów H 2 S, H 2 SO 4, HNO 3, to: 1. kwas siarkowy (IV), kwas siarkowy (VI), kwas azotowy, 2. kwas siarkowy (VI), kwas siarkowy (IV), kwas azotowy (V), 3. kwas siarkowodorowy,
Bardziej szczegółowoChemia - laboratorium
Chemia - laboratorium Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Studia stacjonarne, Rok I, Semestr zimowy 01/1 Dr hab. inż. Tomasz Brylewski e-mail: brylew@agh.edu.pl tel. 1-617-59 Katedra Fizykochemii
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp... 9
Spis treści Wstęp... 9 1. Szkło i sprzęt laboratoryjny 1.1. Szkła laboratoryjne własności, skład chemiczny, podział, zastosowanie.. 11 1.2. Wybrane szkło laboratoryjne... 13 1.3. Szkło miarowe... 14 1.4.
Bardziej szczegółowoChemia I Semestr I (1 )
1/ 6 Inżyniera Materiałowa Chemia I Semestr I (1 ) Osoba odpowiedzialna za przedmiot: dr inż. Maciej Walewski. 2/ 6 Wykład Program 1. Atomy i cząsteczki: Materia, masa, energia. Cząstki elementarne. Atom,
Bardziej szczegółowoKONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII
Pieczęć KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 26 stycznia 2012 r. zawody II stopnia (rejonowe) Witamy Cię na drugim etapie Konkursu Chemicznego. Przed przystąpieniem
Bardziej szczegółowoFragmenty Działu 7 z Tomu 1 REAKCJE UTLENIANIA I REDUKCJI
Fragmenty Działu 7 z Tomu 1 REAKCJE UTLENIANIA I REDUKCJI Zadanie 726 (1 pkt.) V/2006/A1 Konfigurację elektronową atomu glinu w stanie podstawowym można przedstawić następująco: 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p
Bardziej szczegółowoXIV Konkurs Chemiczny dla uczniów gimnazjum województwa świętokrzyskiego. I Etap szkolny - 23 listopada 2016
XIV Konkurs Chemiczny dla uczniów gimnazjum województwa świętokrzyskiego I Etap szkolny - 23 listopada 2016 Kod ucznia: Liczba uzyskanych punktów: Drogi Uczniu, przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj
Bardziej szczegółowoRÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW
RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELETROLITÓW Opracowanie: dr Jadwiga Zawada, dr inż. rystyna Moskwa, mgr Magdalena Bisztyga 1. Dysocjacja elektrolityczna Substancje, które podczas rozpuszczania w wodzie (lub innych
Bardziej szczegółowoW tej reakcji stopień utleniania żelaza wzrasta od 0 do III. Odwrotnie tlen zmniejszył stopień utlenienia z 0 na II.
8 Utlenianie i redukcja Początkowo termin utlenianie odnosił się do reakcji pierwiastków lub związków chemicznych z tlenem, a termin redukcja stosowano do określenia usunięcia tlenu ze związku. Później,
Bardziej szczegółowoREAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE KATIONÓW I ANIONÓW
REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE KATIONÓW I ANIONÓW WSTĘP TEORETYCZNY Celem ćwiczeń jest zapoznanie się z wybranymi reakcjami charakterystycznymi kationów i anionów w roztworach wodnych. W analizie chemicznej
Bardziej szczegółowoZakres problemów związanych z reakcjami jonowymi.
Wiadomości dotyczące reakcji i równań jonowych strona 1 z 6 Zakres problemów związanych z reakcjami jonowymi. 1. Zjawisko dysocjacji jonowej co to jest dysocjacja i na czym polega rozpad substancji na
Bardziej szczegółowoPierwiastki bloku d. Zadanie 1.
Zadanie 1. Zapisz równania reakcji tlenków chromu (II), (III), (VI) z kwasem solnym i zasadą sodową lub zaznacz, że reakcja nie zachodzi. Określ charakter chemiczny tlenków. Charakter chemiczny tlenków:
Bardziej szczegółowoZn + S ZnS Utleniacz:... Reduktor:...
Zadanie: 1 Spaliny wydostające się z rur wydechowych samochodów zawierają znaczne ilości tlenku węgla(ii) i tlenku azotu(ii). Gazy te są bardzo toksyczne i dlatego w aktualnie produkowanych samochodach
Bardziej szczegółowoEGZAMIN MATURALNY Z CHEMII
Miejsce na naklejkę z kodem (Wpisuje zdający przed rozpoczęciem pracy) KOD ZDAJĄCEGO MCH-W1D1P-021 EGZAMIN MATURALNY Z CHEMII Instrukcja dla zdającego Czas pracy 90 minut 1. Proszę sprawdzić, czy arkusz
Bardziej szczegółowoZWIĄZKI KOMPLEKSOWE SOLE PODWÓJNE
ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE SOLE PODWÓJNE Sole podwójne - to sole zawierające więcej niż jeden rodzaj kationów lub więcej niż jeden rodzaj anionów. Należą do nich m. in. ałuny, np. ałun glinowo-potasowy K 2 Al
Bardziej szczegółowoZwiązki chemiczne, wiązania chemiczne, reakcje
Związki chemiczne, wiązania chemiczne, reakcje Literatura: L. Jones, P. Atkins Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje. Lesław Huppenthal, Alicja Kościelecka, Zbigniew Wojtczak Chemia ogólna i analityczna
Bardziej szczegółowo5. RÓWNOWAGI JONOWE W UKŁADACH HETEROGENICZNYCH CIAŁO STAŁE - CIECZ
5. RÓWNOWAGI JONOWE W UKŁADACH HETEROGENICZNYCH CIAŁO STAŁE - CIECZ Proces rozpuszczania trudno rozpuszczalnych elektrolitów można przedstawić ogólnie w postaci równania A m B n (stały) m A n+ + n B m-
Bardziej szczegółowoReakcje chemiczne, związki kompleksowe
201-11-15, związki kompleksowe Literatura: L. Jones, P. Atkins Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje. Lesław Huppenthal, Alicja Kościelecka, Zbigniew Wojtczak Chemia ogólna i analityczna dla studentów
Bardziej szczegółowoMARATON WIEDZY CHEMIA CZ. II
MARATON WIEDZY CHEMIA CZ. II 1. Podaj liczbę elektronów, nukleonów, protonów i neuronów zawartych w następujących atomach: a), b) 2. Podaj liczbę elektronów, nukleonów, protonów i neutronów zawartych w
Bardziej szczegółowoLp. Odczynnik Równanie reakcji Efekt działania Rozpuszczalność osadu. osad,
Pierwsza grupa analityczna CHARAKTERYSTYKA GRUPY Kationy I grupy wytrącają chlorki trudno rozpuszczalne w wodzie i w rozcieńczonych kwasach. Rozpuszczalność chlorków jest różna. Maleje w szeregu: Pb 2,
Bardziej szczegółowoKonkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów 24 stycznia 2018 r. zawody II stopnia (rejonowe)
Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów 24 stycznia 2018 r. zawody II stopnia (rejonowe) Kod ucznia Suma punktów Witamy Cię na drugim etapie konkursu chemicznego. Podczas konkursu
Bardziej szczegółowoZwiązki chemiczne, wiązania chemiczne, reakcje
Związki chemiczne, wiązania chemiczne, reakcje Literatura: L. Jones, P. Atkins Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje. Lesław Huppenthal, Alicja Kościelecka, Zbigniew Wojtczak Chemia ogólna i analityczna
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE 2. Data:... Kierunek studiów i nr grupy...
SPRAWOZDANIE 2 Imię i nazwisko:... Data:.... Kierunek studiów i nr grupy..... Doświadczenie 1.1. Wskaźniki ph stosowane w laboratorium chemicznym. Zanotować obserwowane barwy roztworów w obecności badanych
Bardziej szczegółowoZWIĄZKI KOMPLEKSOWE. dr Henryk Myszka - Uniwersytet Gdański - Wydział Chemii
ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE SOLE PODWÓJNE Sole podwójne - to sole zawierające więcej niż jeden rodzaj kationów lub więcej niż jeden rodzaj anionów. Należą do nich m. in. ałuny, np. siarczan amonowo-żelazowy(ii),
Bardziej szczegółowoMAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY dla uczniów dotychczasowych gimnazjów i klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu
MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY dla uczniów dotychczasowych gimnazjów i klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu Etap III (wojewódzki) Materiały dla nauczycieli Rozwiązania zadań
Bardziej szczegółowoZadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami.
Zadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami. I. Gęstość propanu w warunkach normalnych wynosi II. Jeżeli stężenie procentowe nasyconego roztworu pewnej
Bardziej szczegółowoTemat 7. Równowagi jonowe w roztworach słabych elektrolitów, stała dysocjacji, ph
Temat 7. Równowagi jonowe w roztworach słabych elektrolitów, stała dysocjacji, ph Dysocjacja elektrolitów W drugiej połowie XIX wieku szwedzki chemik S.A. Arrhenius doświadczalnie udowodnił, że substancje
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 10. Szereg napięciowy metali
ĆWICZENIE 10 Szereg napięciowy metali Szereg napięciowy metali (szereg elektrochemiczny, szereg aktywności metali) obrazuje tendencję metali do oddawania elektronów (ich zdolności redukujących) i tworzenia
Bardziej szczegółowoChemia - B udownictwo WS TiP
Chemia - B udownictwo WS TiP dysocjacja elektrolityczna, reakcje w roztworach wodnych, ph wykład nr 2b Teoria dys ocjacji jonowej Elektrolity i nieelektrolity Wpływ polarnej budowy cząsteczki wody na proces
Bardziej szczegółowoVI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014
VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 01/01 ETAP I 1.11.01 r. Godz. 10.00-1.00 KOPKCh Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 1. Znając liczbę masową pierwiastka można określić liczbę:
Bardziej szczegółowo************************************************************
As 2 S 3 + HNO 3 + H 2 O = H 3 AsO 4 + H 2 SO 4 + NO Zn + HNO 3 = Zn(NO 3 ) 2 + NH 4 NO 3 + H 2 O HClO 3 = ClO 2 + HClO 4 + H 2 O KNO 2 + KMnO 4 +? = KNO 3 + MnSO 4 +? Bi 2 S 3 + NO 3 = Bi 3+ + NO + S
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczenia WŁAŚCIWOŚCI WYBRANYCH KATIONÓW.
Instrukcja do ćwiczenia WŁAŚCIWOŚCI WYBRANYCH KATIONÓW. CHEMIA KATIONÓW W ROZTWORACH WODNYCH Do kationów zaliczamy drobiny związków chemicznych obdarzone dodatnim ładunkiem elektrycznym. W stałych związkach
Bardziej szczegółowo11) Stan energetyczny elektronu w atomie kwantowanym jest zespołem : a dwóch liczb kwantowych b + czterech liczb kwantowych c nie jest kwantowany
PYTANIA EGZAMINACYJNE Z CHEMII OGÓLNEJ I Podstawowe pojęcia chemiczne 1) Pierwiastkiem nazywamy : a zbiór atomów o tej samej liczbie masowej b + zbiór atomów o tej samej liczbie atomowej c zbiór atomów
Bardziej szczegółowoChemia Grudzień Styczeń
Chemia Grudzień Styczeń Klasa VII IV. Łączenie się atomów. Równania reakcji chemicznych 1. Wiązania kowalencyjne 2. Wiązania jonowe 3. Wpływ rodzaju wiązania na właściwości substancji 4. Elektroujemność
Bardziej szczegółowoKLASYFIKACJA ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH
KLASYFIKACJA ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH Opracowanie: dr hab. Barbara Stypuła, dr inż. Krystyna Moskwa, mgr Agnieszka Tąta Związki nieorganiczne dzieli się najczęściej na: - tlenki - wodorki - wodorotlenki
Bardziej szczegółowoReakcje utleniania i redukcji
Reakcje utleniania i redukcji Reguły ustalania stopni utlenienia 1. Pierwiastki w stanie wolnym (nie związane z atomem (atomami) innego pierwiastka ma stopień utlenienia równy (zero) 0 ; 0 Cu; 0 H 2 ;
Bardziej szczegółowoOTRZYMYWANIE I WŁAŚCIWOŚCI ZWIĄZKÓW KOMPLEKSOWYCH
Ćwiczenie 3 semestr 2 OTRZYMYWANIE I WŁAŚCIWOŚCI ZWIĄZKÓW KOMPLEKSOWYCH Obowiązujące zagadnienia: Chemia koordynacyjna - budowa strukturalna i nazewnictwo prostych związków kompleksowych, atom centralny,
Bardziej szczegółowoStechiometria w roztworach. Woda jako rozpuszczalnik
Stechiometria w roztworach Woda jako rozpuszczalnik Właściwości wody - budowa cząsteczki kątowa - wiązania O-H O H kowalencyjne - cząsteczka polarna δ + H 2δ O 105 H δ + Rozpuszczanie + oddziaływanie polarnych
Bardziej szczegółowoChemia nieorganiczna Zadanie Poziom: podstawowy
Zadanie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 (Nazwisko i imię) Punkty Razem pkt % Chemia nieorganiczna Zadanie 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 Poziom: podstawowy Punkty Zadanie 1. (1 pkt.) W podanym
Bardziej szczegółowoKONKURS CHEMICZNY ROK PRZED MATURĄ
Wydział Chemii UMCS Polskie Towarzystwo Chemiczne Doradca metodyczny ds. nauczania chemii KONKURS CHEMICZNY ROK PRZED MATURĄ ROK SZKOLNY 2006/2007 ETAP SZKOLNY Numer kodowy Suma punktów Podpisy Komisji:
Bardziej szczegółowoKLASYFIKACJA ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH
KLASYFIKACJA ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH Opracowanie: dr hab. Barbara Stypuła, dr inż. Krystyna Moskwa Związki nieorganiczne dzieli się najczęściej na: - tlenki - wodorki - wodorotlenki - kwasy - sole - związki
Bardziej szczegółowoScenariusz lekcji w technikum zakres podstawowy 2 godziny
Scenariusz lekcji w technikum zakres podstawowy 2 godziny Temat : Hydroliza soli. Cele dydaktyczno wychowawcze: Wyjaśnienie przyczyn różnych odczynów soli Uświadomienie różnej roli wody w procesach dysocjacji
Bardziej szczegółowoWARSZTATY olimpijskie. Co już było: Atomy i elektrony Cząsteczki i wiązania Stechiometria Gazy, termochemia Równowaga chemiczna Kinetyka
WARSZTATY olimpijskie Co już było: Atomy i elektrony Cząsteczki i wiązania Stechiometria Gazy, termochemia Równowaga chemiczna inetyka WARSZTATY olimpijskie Co będzie: Data Co robimy 1 XII 2016 wasy i
Bardziej szczegółowoFragmenty Działu 5 z Tomu 1 REAKCJE W ROZTWORACH WODNYCH
Fragmenty Działu 5 z Tomu 1 REAKCJE W ROZTWORACH WODNYCH Podstawy dysocjacji elektrolitycznej. Zadanie 485 (1 pkt.) V/2006/A2 Dysocjacja kwasu ortofosforowego(v) przebiega w roztworach wodnych trójstopniowo:
Bardziej szczegółowoXI Ogólnopolski Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2018/2019. ETAP I r. Godz Zadanie 1 (10 pkt)
XI Ogólnopolski Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2018/2019 ETAP I 9.11.2018 r. Godz. 10.00-12.00 Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. KOPKCh 27 Zadanie 1 (10 pkt) 1. W atomie glinu ( 1Al)
Bardziej szczegółowoChemia - laboratorium
Chemia - laboratorium Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Studia stacjonarne, Rok I, Semestr zimowy 2013/14 Dr hab. inż. Tomasz Brylewski e-mail: brylew@agh.edu.pl tel. 1617-5229 Katedra Fizykochemii
Bardziej szczegółowoTYPY REAKCJI CHEMICZNYCH
TYPY REAKCJI CHEMICZNYCH Ćwiczenie 1. Reakcja rozkładu KMnO 4 - suche! probówki w statywie - palnik gazowy - łuczywo - uchwyt na probówkę - krystaliczny KMnO 4 (manganian(vii) potasu) Do suchej probówki
Bardziej szczegółowoWodorotlenki O O O O. I n. I. Wiadomości ogólne o wodorotlenkach.
Wodorotlenki I. Wiadomości ogólne o wodorotlenkach. Wodorotlenki są to związki chemiczne zbudowane z atomu metalu i grupy wodorotlenowej. Wzór ogólny wodorotlenków: wartościowość metalu M n ( ) grupa wodorotlenowa
Bardziej szczegółowoKationy grupa analityczna I
Kompendium - Grupy analityczne kationów Kationy grupa analityczna I Odczynnik Ag + Hg 2 2+ Pb 2+ roztwór bezbarwny roztwór bezbarwny roztwór bezbarwny HCl rozc. biały osad [1] biały osad [2] biały osad
Bardziej szczegółowoKONKURS CHEMICZNY,,ROK PRZED MATURĄ
KONKURS CHEMICZNY,,ROK PRZED MATURĄ ROK SZKOLNY 2007/2008 ETAP SZKOLNY Numer kodowy Suma punktów: Podpisy Komisji: 1.... 2.... 3.... Informacje dla ucznia: 1. Arkusz zawiera 12 zadań. 2. Pisemnych odpowiedzi
Bardziej szczegółowoObliczenia stechiometryczne, bilansowanie równań reakcji redoks
Obliczenia stechiometryczne, bilansowanie równań reakcji redoks Materiały pomocnicze do zajęć wspomagających z chemii opracował: dr Błażej Gierczyk Wydział Chemii UAM Obliczenia stechiometryczne Podstawą
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII... DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje wojewódzkie
ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO kod Uzyskane punkty..... WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII... DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje wojewódzkie
Bardziej szczegółowoCHEMIA 1. Podział tlenków
INSTYTUT MEDICUS Kurs przygotowawczy do matury i rekrutacji na studia medyczne Rok 2017/2018 www.medicus.edu.pl tel. 501 38 39 55 CHEMIA 1 SYSTEMATYKA ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH. ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE. Tlenki
Bardziej szczegółowo1. Określ liczbę wiązań σ i π w cząsteczkach: wody, amoniaku i chloru
1. Określ liczbę wiązań σ i π w cząsteczkach: wody, amoniaku i chloru 2. Na podstawie struktury cząsteczek wyjaśnij dlaczego N 2 jest bierny a Cl 2 aktywny chemicznie? 3. Które substancje posiadają budowę
Bardziej szczegółowoMAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY
KOD UCZNIA MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY dla uczniów dotychczasowych gimnazjów i klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu 1 marca 2018 r. Etap III (wojewódzki) Wypełnia Wojewódzka
Bardziej szczegółowoProjekt Era inżyniera pewna lokata na przyszłość jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
TEMAT I WYBRANE WŁAŚCIWOŚCI ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH. STOPNIE UTLENIENIA. WIĄZANIA CHEMICZNE. WZORY SUMARYCZNE I STRUKTURALNE. TYPY REAKCJI CHEMICZNYCH. ILOŚCIOWA INTERPRETACJA WZORÓW I RÓWNAŃ CHEMICZNYCH
Bardziej szczegółowoChemia - laboratorium
Chemia - laboratorium Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Studia stacjonarne, Rok I, Semestr zimowy 2013/14 Dr hab. inż. Tomasz Brylewski e-mail: brylew@agh.edu.pl tel. 12-617-5229 Katedra
Bardziej szczegółowoCzęść I. TEST WYBORU 18 punktów
Część I TEST WYBORU 18 punktów Test zawiera zadania, w których podano propozycje czterech odpowiedzi: A), B), C), D). Tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa. Prawidłową odpowiedź zaznacz znakiem X. W razie
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS CHEMICZNY
Pieczątka szkoły Kod ucznia Liczba punktów WOJEWÓDZKI KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW DOTYCHCZASOWYCH GIMNAZJÓW W ROKU SZKOLNYM 2018/2019 30.10.2018 r. 1. Test konkursowy zawiera 22 zadania. Są to zadania
Bardziej szczegółowoTEMAT II REAKCJE ROZPOZNAWALNE KATIONÓW I ANIONÓW. ANALIZA SOLI. ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE.
TEMAT II REAKCJE ROZPOZNAWALNE KATIONÓW I ANIONÓW. ANALIZA SOLI. ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE. Projekt Era inżyniera pewna lokata na przyszłość jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego
Bardziej szczegółowoChemia nieorganiczna Semestr I (1 )
1/ 5 Chemia Budowlana Chemia nieorganiczna Semestr I (1 ) Osoba odpowiedzialna za przedmiot: dr hab. inż. Jarosław Chojnacki. 2/ 5 Wykład 1. Pochodzenie i rozpowszechnienie pierwiastków we wszechświecie
Bardziej szczegółowoII Etap rejonowy 28 styczeń 2019 r. Imię i nazwisko ucznia: Czas trwania: 60 minut
XVI Wojewódzki Konkurs z Chemii dla uczniów klas trzecich gimnazjów oraz klas trzecich oddziałów gimnazjalnych prowadzonych w szkołach innego typu województwa świętokrzyskiego w roku szkolnym 2018/2019
Bardziej szczegółowo