Wykorzystanie i znaczenie roślin roŝnika przerośniętego /Silphium perfoliatum L./ w gospodarce człowieka

HTML
DOWNLOAD

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Wykorzystanie i znaczenie roślin roŝnika przerośniętego /Silphium perfoliatum L./ w gospodarce człowieka"

Lech Piekarski
8 lat temu
Przeglądów:

1 Wykorzystanie i znaczenie roślin roŝnika przerośniętego /Silphium perfoliatum L./ w gospodarce człowieka Autor:Aleksandra Góralska praca realizowana pod kierownictwem dr inŝ. Jarosława Piłata w Katedrze śywienia Zwierząt i Gospodarki Paszowej na Uniwersytecie Technologiczno - Przyrodniczym w Bydgoszczy

2 ZałoŜenia pracy badawczej Poznanie potencjału roślin roŝnika przerośniętego w warunkach polskiego rolnictwa. Czy sylfia moŝe mieć zastosowanie jako: roślina paszowa, odnawialne źródło energii, poŝytek pszczeli?

3 Cel pracy Ocena moŝliwości wykorzystania roślin z gatunku Silphium perfoliatum przez człowieka: kierunek paszowy - analiza wartości odŝywczej określenie składu chemicznego określenie przydatności do zakiszania róŝnych form roślin z rodzaju Silphium

4 Perspektywy wykorzystania kierunek energetyczny określenie parametrów: plonowania i wartości energetycznej roślina miododajna...

5 Charakterystyka roślin RoŜnik przerośnięty - sylfia naleŝy do rodziny astrowatych(asteraceae) w obrębie rodzaju Silphium wyróŝnia się m.in.: S. perfoliatum, S. integrifolium, S. laciniatum Fot.1. Silphium perfoliatum źródło: bardzo wysoka roślina preriowa z centralnych regionów Ameryki Północnej

6 Charakterystyka roślin Rys.1. Występowanie roślin z rodzaju Silphium źródło: Fot.2. Połączone liście roŝnika przerośniętego źródło:

7 Charakterystyka roślin Fot.3. RoŜnik przerośnięty źródło: roślinę stanowi duŝa kępa licząca pędów pędy osiągają wysokość od 1,2 do 2,5 m wysokości łodygi są nagie w niŝszych partiach trój- lub czterokanciaste

8 Wykorzystanie S. perfoliatum -kierunek paszowy Czy rośliny z rodzaju Silphium mogą być stosowane jako surowiec kiszonkarski? 1. Hodowla roślin w Instytucie Hodowli i Aklimatyzacji Roślin 2. Zbiór roślin 3. Analizy chemiczne w Laboratorium Katedry śywienia Zwierząt i Gospodarki Paszowej UTP w Bydgoszczy Fot.4. Nasiona roŝnika przerośniętego źródło:

9 Wykorzystanie S. perfoliatum -kierunek paszowy WYNIKI

10 Wykorzystanie S. perfoliatum -kierunek paszowy-wyniki badań W fazie wegetatywnej w suchej masie roślin: odnotowuje się stosunkowo wysoką zawartość białka surowego od 14 do 17%. W późniejszych fazach obniŝa się do ok. 6% węglowodany strukturalne (NDF) stanowią ok. 25%. Następnie ich zawartość wzrasta i stanowi 35-41%. Wartość energetyczna SM roślin dla przeŝuwaczy wynosi od 0,75 (JPś) do 0,8 (JPM).

11 Tabela 1.Zawartość węglowodanów rozpuszczalnych w wodzie, pojemność buforowa i współczynnik fermentacji w wybranych formach gatunku z rodzaju Silphium w okresie wegetacji

12 Tabela 1.c.d. Zawartość węglowodanów rozpuszczalnych w wodzie, pojemność buforowa i współczynnik fermentacji w wybranych formach gatunku z rodzaju Silphium w okresie wegetacji WSC-węglowodany rozpuszczalne w wodzie, BC-pojemność buforowa, WSC/BC- iloraz węglowodanów rozp. w wodzie do pojemności buforowej, VC- współczynnik fermentacji, VS- faza wegetatywna, BF- początek kwitnienia, SS- wiązanie nasion

13 Wykorzystanie S. perfoliatum -kierunek paszowy-wyniki badań Wartość ilorazu węglowodanów rozpuszczalnych w wodzie do pojemności buforowej w fazie wegetatywnej jest podobna do wielkości tego parametru podawanego dla podsuszonej zielonki z traw (1,37) o zawartości 55,2% suchej masy. Optymalna wartość współczynnika fermentacji (36,54) zielonki IV formy gatunku w fazie początku wiązania nasion gwarantuje prawidłowy przebieg fermentacji w zakiszanym materiale. Zielonki form gatunku I, II, III oraz IV do fazy początku kwitnienia mogą być zakiszane tylko z dodatkami bogatymi w łatwo fermentujące węglowodany.

14 7 Wykorzystanie S. perfoliatum -kierunek paszowy-wyniki badań 6,5 6 VS-faza wegetatywna zawartość w suchej mas sie (mg/1 5,5 5 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 VS BF SS fazy wegetacji I II III IV BF-początek kwitnienia SS-faza wiązania nasion Rys. 2.Zawartość kwasów fenolowych w wybranych formach gatunku roślin z rodzaju Silphium w fazach wegetacji.

15 Wykorzystanie S. perfoliatum -kierunek paszowy-wyniki badań Wysoka zawartość kwasów fenolowych w formach I, II i III gatunku moŝe ograniczać ich wykorzystanie na cele paszowe. Testowane formy gatunku z rodzaju Silphium o wysokiej zawartości kwasów fenolowych stanowić mogą dobry surowiec dla przemysłu farmaceutycznego. IV forma gatunku roślin z rodzaju Silphium jest najbardziej odpowiednia na cele paszowe wśród testowanych form gatunku.

16 Wykorzystanie S. perfoliatum -kierunek energetyczny Biomasa uwaŝana jest za największe niekonwencjonalne źródło energii w umiarkowanych strefach klimatycznych. Tabela 2. Wykorzystanie energii odnawialnej w Polsce

17 Wykorzystanie S. perfoliatum -kierunek energetyczny Tabela 3. Plonowanie oraz wartość energetyczna roŝnika przerośniętego

18 Wykorzystanie S. perfoliatum -kierunek energetyczny Plon energii z 1 ha uprawy Silphium perfoliatum wynosi 233 GJ/ha. Jest to wartość porównywalna z plonem energii traw C-4 fotosyntezy, których potencjał energetyczny jest wysoki GJ Andropogon Miscanthus Panicum Silphium Rys.3. Plon energii (GJ/ha) powietrznie suchej (13% H 2 O) biomasy Silphium i traw fotosyntezy C-4.

19 Sylfia jako roślina miododajna RoŜnik przerośnięty jest uznawany za cenną rośliną pszczelarską, poniewaŝ: dobrze zwarty łan sylfii wytwarza prawie 75 tys. kwiatów/1m 2 wydajność miodowa wynosi 564 kg z 1 ha. Fot.12. śółta barwa kwiatów Silphium perfoliatum ułatwia owadom odszukanie roślin. źródło: Pszczelarstwo 12/2005

20 Sylfia jako roślina miododajna Tabela 4.Obfitość kwitnienia oraz nektarowania i wydajność miodowa roślin miododajnych

21 Podsumowanie RoŜnik przerośnięty jest rośliną perspektywiczną o szerokim spektrum wykorzystania m.in. w rolnictwie. Jest potencjalną rośliną paszową. Wartość pokarmowa roślin z rodzaju Silphium jest zbliŝona do tradycyjnych roślin paszowych z rodziny Asteraceae. Plon energii z 1 ha powierzchni uprawy roślin z rodzaju Silphium jest zbliŝony do innych upraw energetycznych. Sylfia stanowi interesujący przedmiot dalszych badań m.in. ze względu na bardzo wysoką wydajność miodową.

22 Literatura Pszczelarstwo 12/2005; Janicki B., Piłat J.,1998, Wpływ róŝnych dodatków do zakiszania na wartość ph kiszonek sporządzonych z traw i motylkowatych oraz kukurydzy o zróŝnicowanej zawartości suchej masy. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych,462, ; Majtkowski W., Majtkowska G., Mikołajczak J., Piłat J., Góralska A., 2007, Przydatność do zakiszania wybranych form gatunku roślin z rodzaju Silphium, Journal of Central European Agriculture, t.8, nr 3, ; Majtkowski W., 2006, Potencjalny gatunek energetyczny. Sylfia z prerii, Agroenergetyka, nr 3, 8-9; Praca zbiorowa pod red. Jarrige a, 1993, śywienie przeŝuwaczy. Zalecane normy i tabele wartości pokarmowej pasz, Omnitech Press,Warszawa,ss.406;

23 Literatura Weryszko-Chmielewska E., 1999, RoŜnik przerośnięty (Silphium perfoliatum L.) Nowa roślina alternatywna. Cz. I. Badania morfologiczne i anatomiczne, Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych,468, ;

24 Dziękuję za uwagę!

Podobne dokumenty

Mikołajczak J. 1, Majtkowski W. 2,Topolińska P. 1, Marć- Pieńkowska J. 1

Mikołajczak J. 1, Majtkowski W. 2,Topolińska P. 1, Marć- Pieńkowska J. 1 1 Uniwersytet Technologiczno- Przyrodniczy w Bydgoszczy, Wydział Hodowli i Biologii Zwierząt, Katedra Żywienia i Gospodarki Paszowej