Jakość plonu a równowaga składników pokarmowych w nawożeniu

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Jakość plonu a równowaga składników pokarmowych w nawożeniu"

Alicja Jarosz
8 lat temu
Przeglądów:

1 Jakość plonu a równowaga składników pokarmowych w nawożeniu Jan Łabętowicz, Wojciech Stępień 1. Względność pojęcia jakości plonu 2. Miejsce nawożenia w kształtowaniu jakości plonów 3. Azot jako główny czynnik wpływający na ilość i jakość plonu 4. Wpływ potasu na jakość plonu 5. Znaczenie fosforu, magnezu i siarki dla jakości plonu 6. Mikroelementy a jakość plonu 7. Współdziałanie nawożenia mineralnego i organicznego w kształtowaniu jakości plonu 8. Podsumowanie

Azot jako główny czynnik wpływający na ilość i jakość plonu 4. Wpływ potasu na jakość plonu 5.

2 JAKOŚĆ PLONU Wartość konsumpcyjna Wartość paszowa Wartość technologiczna Zdrowotność roślin

3 Wpływ nawożenia na jakość plonu bezpośredni Na cechy użytkowe plonu pośredni Poprawa właściwości gleby: Zasobność w składniki pokarmowe Odczyn gleby Zawartość substancji organicznej Wpływ pośredni nawożenia jest szczególnie istotny na glebach lekkich

składniki pokarmowe Odczyn gleby Zawartość substancji

4 WARUNKI KLIMATYCZNE CZYNNIK GENETYCZNY WIEK J A K O Ś Ć P L O N Ó W R O Ś L I N WARUNKI GLEBOWE AGROTECHNIKA OCHRONA ROŚLIN NAWOŻENIE

5 plon, jakość Wpływ nawożenia azotem na plon i jego jakość jakość plon

6 Wpływ nawożenia azotem na cechy przemiałowe ziarna pszenicy (średnia dla 10 odmian) Cecha Dawka azotu, kg N ha Zawartość białka, % 11,3 11,7 12,5 12,7 Liczba opadania, s Zawartość glutenu, % 27,9 30,0 32,2 33,7 Rozpływalność, mm 2,19 2,37 2,60 2,79 Wodochłonność maki, % 68,4 69,2 70,4 71,1 Rozmiękczenie ciasta, B.U. 34,0 31,5 26,9 25,1 Wskaźnik sedymentacji 26,6 28,9 30,4 31,3 Rezystencja ciasta 5,57 6,12 8,00 8,45 Wartość walorymetryczna 60,9 62,5 67,5 68,4 Źródło: Stankowski i in. 2008

mm 2,19 2,37 2,60 2,79 Wodochłonność maki, % 68,4 69,2 70,4 71,1 Rozmiękczenie ciasta, B.U.

7 Wpływ nawożenia na plon rzepaku ozimego i zawartość tłuszczu i białka Dawka Plon t/ha Zawartość w % N W kg/ha nasion tłuszczu tłuszczu białka 0 1,10 0,55 49,6 18,1 40 1,51 0,74 48,9 18,8 80 1,92 0,91 47,4 19, ,10 0,98 46,5 20,6

nasion tłuszczu tłuszczu białka 0 1,10 0,55 49,6 18,1 40

8 Wpływ potasu na przemiany węglowodanów potas zwiększa syntezę dwucukrów i wielocukrów Sacharoza buraki cukrowe Cukry proste Skrobia ziemniaki zboża Celuloza wyleganie zbóż wartość technologiczna włókna lnu i konopi Nawożenie potasem sprzyja nagromadzeniu rezerw węglowodanów w organach zapasowych roślin wieloletnich i ozimych lepsze przezimowanie lepszy odrost wiosenny Ponadto nawożenie potasem powoduje - wzrost produkcji kwasów organicznych poprawa jakości owoców i warzyw - wzrost zawartości witaminy C

nagromadzeniu rezerw węglowodanów w organach zapasowych roślin wieloletnich i ozimych lepsze przezimowanie lepszy odrost

9 Wpływ potasu na przemiany azotu wpływ na zawartość azotu białkowego azot niebiałkowy N mineralny aminokwasy aminy amidy Nawożenie potasem bez potasu K azot białkowy białko Wpływ potasu na zawartość N ogólnego i białkowego na przykładzie ziemniaków N ogólny % s.m N białkowy % s.m. % N ogólnego nawożenie potasem Wartość technologiczna buraka cukrowego Wartość paszowa roślin pastewnych

ogólnego i białkowego na przykładzie ziemniaków N ogólny % s.m. 2.81 N białkowy % s.m. % N ogólnego 1.

10 Wpływ potasu na przemiany azotu nitrozoaminy a nawożenie potasem W warunkach niedoboru K w roślinach nagromadzają się aminy (np. putrescyna) Rośliny z niedoborem K Zawartość putrescyny w M/g Rośliny dobrze zaopatrzone w K Stosunek : 1 aminy + azotany nitrozoaminy silnie rakotwórcze związki

putrescyna) Rośliny z niedoborem K Zawartość putrescyny w M/g Rośliny

11 Wpływ potasu na przemiany azotu zmniejszenie wysokich stężeń NH 4 + w roślinie NH 4 + K stymuluje proces syntezy białek białko niedobór K w liściach roślin powoduje objawy zatrucia jonami NH 4 chlorozy liści nekrozy uszkadzanie pędów

białek białko niedobór K w liściach roślin powoduje objawy

12 Wpływ potasu na przemiany azotu zmniejszenie zawartości azotanów w korzeniach roślin uprawnych KNO 3 Liść Korzeń NO 3 - NO 3 - NH 2 białko K w postaci soli organicznyc h Gleba - Roztwór glebowy NO 3 - K +

13 Ciemnienie bulw surowych Związki Fenolowe (tyrozyna) utlenianie Barwniki melaninowe oksydaza polifenolowa Związki Fenolowe (kwas chlorogenowy) Ciemnienie bulw ugotowanych + Fe Ciemne związki kompleksowe Cukry redukujące Duże dawki N Kwas cytrynowy Kwas askorbinowy Nawożenie potasem

chlorogenowy) Ciemnienie bulw ugotowanych + Fe Ciemne związki

14 % sacharozy Zawartość sacharozy - Azot obniża zawartość sacharozy - Potas zmniejsza negatywny efekt azotu Kg K / ha 90 / / 180 Kg N / ha

15 Fosfor a jakość plonu Zboża Wczesne fazy rozwojowe Liczba kłosków na m 2 Plon Po kwitnieniu Masa 1000 nasion Wypełnienie ziarna Ziemniaki Zawartość skorbi Zwiększa estryfikację Przyspiesza dojrzewanie bulw Plon skrobi Wzrost kleistości skrobi Zmniejsza uszkodzenia mechaniczne Użytki zielone Udział roślin motylkowatych

Zwiększa estryfikację Przyspiesza dojrzewanie bulw Plon skrobi Wzrost

16 Wpływ nawożenia fosforem na wybrane parametry oceny jakościowej ziarna pszenicy ozimej Cecha Dawki fosforu, kg ha Plon ziarna, t ha -1 4,4 5,8 6,2 Masa tysiąca ziarna, g Zawartość glutenu, % Rozpływalność glutenu, mm Plon glutenu, t ha ,2 42,9 43,2 23,2 27,6 29, ,01 1,60 1,83 Źródło: Potarzycki 2003

Masa tysiąca ziarna, g Zawartość glutenu, % Rozpływalność glutenu, mm Plon

17 Masa pojedynczego ziarna, mg Wpływ dolistnego dokarmiania magnezem na masę pojedynczego ziarniaka zbóż y = -2735,9x ,42x + 7,6021 R 2 = 0,87*** Dawka magnezu: - 0 kg Mg ha ,06 0,07 0,08 0,09 0,1 0,11 0,12-0,5 kg Mg ha -1-1 kg Mg ha -1-5 kg Mg ha -1 Zawartość Mg w ziarnie, % Źródło: Grimme 1987

0,87*** Dawka magnezu: - 0 kg Mg ha -1 42 40 38 0,06 0,07 0,08 0,09 0,1 0,11

18 Wpływ nawożenia siarką na wybrane parametry oceny jakościowej ziarna pszenicy Cecha Nawożenie siarką - S + S Białko ogółem, % 12,9 13,3 Szklistość ziarniaków, % Zawartość glutenu, % Porowatość miękiszu chleba, % 3,7 4,2 22,9 23,6 72,7 75,6 Objętość chleba, cm 3 Źródło: Podleśna i in. 2003

Szklistość ziarniaków, % Zawartość glutenu, % Porowatość miękiszu chleba,

19 5,2 5,0 Plon t ha -1 Gluten, % Wpływ nawożenia miedzią w formie CuSO 4 5H 2 O w fazie EC25 (I) i EC31(II) na plon i zawartość glutenu w ziarnie pszenicy Plon ziarna Zawartość glutenu 31,0 30,0 29,0 4,8 28,0 4,6 27,0 4,4 0 0,5(I) 0,5(II) 0,5+0,5(I+II) Dawka i termin stosowania nawozu, kg ha -1 26,0 Źródło: Potarzycki 2004

ziarna Zawartość glutenu 31,0 30,0 29,0 4,8 28,0 4,6 27,0 4,4 0 0,5(I) 0,5(II)

20 Wpływ nawożenia doglebowego oraz dolistnego na zawartość cynku oraz skład jakościowy białka w ziarniakach Zawartość w ziarnie Dawka Zn w kg / ha 0 7,5 7,5 + 0,33* Cynk, mg Zn kg -1 11,8 13,2 24,7 Polimery białkowe glutenina (% ogółu białek) 36,3 36,7 38,5 Gliadyna (% ogółu białek) 46,1 45,4 41,5 * - oprysk dolistny Źródło: Peck i in. 2008

mg Zn kg -1 11,8 13,2 24,7 Polimery białkowe glutenina (% ogółu białek) 36,3 36,7

21 Współdziałanie nawożenia mineralnego i organicznego Wpływ pośredni na jakość przez oddziaływanie na żyzność gleby Nawozy organiczne jako czynnik buforujący wobec niedoborów lub nadmiarów składników pokarmowych Szczególne znaczenie Na glebach lekkich W warunkach rolnictwa ekstensywnego

22 Sposoby zapewnienia jakości plonu w nawożeniu Zapewnienie równowagi składników w nawożeniu Terminy stosowania nawozów Rola mikroelementów w zrównoważonym rolnictwie Współdziałanie nawożenia mineralnego i organicznego

23 Dziękuję za uwagę

Podobne dokumenty

A JAKOŚĆ PŁODÓW ROLNYCH

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Zakład dchemii iirolniczej ZRÓWNOWAŻONE ROLNICTWO A JAKOŚĆ PŁODÓW ROLNYCH Jan Łabętowicz, Wojciech Stępień 1 Zagadnienia wykładu Jakość co to jest Jakość