- zawroty głowy - sucho lub nadmierna wilgo w ustach - czsta potrzeba oddawania moczu - napicie mini

Transkrypt

1 OSWAJANIE STRESU Omale kada osoba, która próbuje odnale swoje miejsce na rynku pracy dosy szybko zapoznaje si z jego brutalnymi realiami. Faktem bowiem jest, e obecny rynek pracy nie zapewnia wszystkim wymarzonej posady, a co wicej niejednokrotnie nie zapewnia adnej. Spotykajc si i obserwujc osoby bezrobotne, które aktywnie poszukuj pracy mona uzyska informacje, e sytuacja poszukiwania pracy jest opisywana niejednokrotnie jako najciszy okres w yciu tych ludzi. Fakt ten wie si nie tylko ze stresem towarzyszcym oczekiwanym rozmowom kwalifikacyjnym, ale równie, a moe wrcz przede wszystkim z negatywnym samopoczuciem, które towarzyszy nagminnie tej uciliwej sytuacji. W sytuacji poszukiwania pracy frustrujce jest niemal wszystko. Nawet jeli posiada si inne ródło rodków niezbdnych do przeycia, to pojawiaj si deficyty zdecydowanie uprzykrzajce ycie. Brakuje bowiem rodków na ewentualne dokształcanie si - nauk jzyków, kursy, szkolenia, które podniosłyby nasze szanse na rynku pracy. Co wicej systematycznie maleje nasze przekonanie o własnej wartoci i o moliwoci wywarcia wpływu na zaistniał sytuacj. Kiedy stan bezrobocia utrzymuje si ju ponad nasze siły, wówczas moe zacz bolenie pojawia si poczucie bezsensu istnienia. Permanentnie utrzymujcy si stres wpływa negatywnie na wszystkie sfery naszego ycia i organizmu. Tym, co moe najwyraniej i najszybciej da si we znaki osobom poddawanym jego presji jest szereg symptomów fizycznych, ujawniajcych zakłócenia w funkcjonowaniu ciała. Najczciej nale do nich nastpujce: I. objawy krótkotrwałe - przyspieszone bicie serca - wzrost aktywnoci gruczołów potowych - zimne koczyny dłonie i stopy - zimna skóra - mdłoci lub wymioty - biegunka - przyspieszony oddech

2 - zawroty głowy - sucho lub nadmierna wilgo w ustach - czsta potrzeba oddawania moczu - napicie mini II. objawy długotrwałe - zmiana apetytu (najczciej przejawiajca si utrat łaknienia, czasami jego podwyszeniem) - poczucie zimna - bóle - zaburzenia aktywnoci seksualnej - dolegliwoci fizyczne: problemy trawienne bóle pleców astma problemy skórne bóle głowy - wraenie chronicznego osłabienia Niestety to nie koniec objawów. Jak ju wspomniano wystpuj pewne ich grupy, które nie s zwizane z fizjologicznym dyskomfortem. Mona do nich zaklasyfikowa ponisze: III. Symptomy emocjonalne - trudnoci w procesach mylowych chaos mylowy, niemono skoncentrowania uwagi - lk, niepokój - złe samopoczucie - poczucie utraty kontroli i przygnbienie - poczucie, e jest si gorszym, bezuytecznym, dysfunkcjonalnym - zmiany nastroju frustracja depresja wrogo

3 bezradno rozdranienie irytacja nerwowo poczucie niepokoju - ospało - siganie po papierosy, leki, alkohol, narkotyki IV. Symptomy behawioralne - podnoszenie głosu - zwikszenie tempa mówienia - ziewanie - tiki nerwowe - obgryzanie paznokci - bbnienie palcami o blat stołu - brak troski o własny wygld - negatywny, przykry nastrój agresja obronno krytycyzm zirytowanie irracjonalno przesada w sposobie reagowania - obnienie efektywnoci negatywne nastawienie utrata obiektywizmu niezdolno do koncentracji i podejmowania decyzji kłopoty z pamici zwikszona podatno na wypadki czstsze popełnianie błdów

4 W sytuacji braku pracy i długotrwałego naraania si na czynniki wywołujce napicie czsto pojawia si mechanizm zwany błdnym kołem stresu. Polega on na tym, e kady pojawiajcy si symptom stresu wyzwala kolejny, pogłbiajcy nasz dyskomfort. Mechanizm ten obrazuje poniszy rysunek. STRES, UCZUCIE NAPICIA POGARSZA SI JAKO CODZIENNEGO FUNKCJONOWANIA, CORAZ WICEJ RZECZY WYMYKA SI Z RK STRES POGŁEBIA SI POJAWIA SI NASTAWIENIE NEGATYWNE Jestem do niczego POJAWIAJ SI SYMPTOMY WYCZER[ANIA ORGANIZMU ROSNIE ZNIECIERPLIWIENIE To mi idzie, jak krew z nosa POGŁBIAJ SI STANY LKU I NIEPOKOJU POJAWIA SI NIEPOKÓJ O PRZYSZŁO Co bdzie jutro? UTRWALA SI NEGATYWNY SPOSÓB PRZEYWANIA, UAKTYWNIAJ SI ZABURZENIA SOMATYCZNE RONIE OBSESYJEN NASTAWIENIE Wszystko jest przeciwko mnie NASTAWIENIE NEGATYWNE POGŁBIA SI Wszystko jest do niczego

5 Co zatem pocz ze stresem? Skoro trudno go całkowicie pokona, to powinnimy co najmniej uniemoliwi mu przyrost. Najlepiej jednak byłoby go oswoi i wykorzysta w sposób pozytywny. Naley pamita, e stres jest naturaln, nieuniknion czci naszego ycia. Wielu badaczy zajmujcych si tym tematem podkrela, e stres jest normaln reakcj biologiczn kadego organizmu, a brak reakcji stresowej oznacza mier organizmu. Stres towarzyszy codziennie kademu z nas. Jest bowiem naturaln reakcj na codzienne wyzwania i yciowe zmiany - nie tylko negatywne, ale i pozytywne. Stresujcy jest nie tylko egzamin na studia i obrona pracy dyplomowej, ale te pierwszy dzie w pracy, jej utrata czy nawet własny lub. Jednym ze sposobów na udane ycie jest umiejtne radzenie sobie ze stresem. Dzieje si tak dlatego, e to nie sam bodziec stresowy jest zagraajcy dla człowieka, ale to jak na niego reagujemy. Bardzo czsto stres jest wywoływany poprzez negatywne mylenie. Jeli interpretujesz now sytuacj mylc "Na pewno sobie nie poradz", wtedy istnieje znacznie mniejsza szansa na efektywne zadziałanie, ni gdy postrzegasz now sytuacj jako tak, z któr mona sobie poradzi. Warte zaznaczenia jest równie to, e pewien niewielki, indywidualny dla danej osoby poziom stresu działa na ni pozytywnie, poniewa motywuje, pobudza do działa, zapewnia aktywno, intensyfikuje racjonalne mylenie. Ten fakt wpływa na to, ze mamy lepsz sposobno do przygotowania si do kłopotliwej sytuacji i moemy bardziej skutecznie z takim sytuacjami sobie radzi. Dlatego te kady z nas z osobna powinien zastanowi si, jak moe pozytywnie wykorzysta stres i jego konsekwencje, zwizane z mobilizacj sił organizmu. Kiedy bowiem postaramy si zmieni nastawienie do całej sytuacji i potraktujmy j jako wyzwanie i szans, by lepiej pozna siebie, swoje moliwoci, jak i rynek pracy. Wówczas mamy szans realnie oceni własne moliwoci, a trudnoci potraktujmy jako etapy na drodze do własnego rozwoju i krok w stron osignicia sukcesu, a nie uniknicie poraki. Postarajmy si przemyle, jak moemy efektywnie spoytkowa wolny czas, którego w sytuacji braku pracy mamy wicej ni zwykle. By moe jest to dobry moment, aby zabra si za nadrabianie zaległoci naukowych i towarzyskich. Moe znajdziemy czas na doszlifowanie

6 znajomoci jzyków obcych? Moe odwieymy znajomoci z ludmi, którzy kiedy byli nam bliscy, ale w nastpstwie zawirowa yciowych nasze drogi si rozeszły? Moe to oni wiedz o jakim stanowisku, które jest adekwatne do naszych umiejtnoci i zechc nam pomóc? Moe pracujemy nad własnymi atutami, potem uwierzymy we własne moliwoci, a nastpnie umiejtnie je zaprezentujemy przed potencjalnym pracodawc? A moe po prostu powicimy si nauce zarzdzania czasem i zaczniemy dokładnie planowa swoje dni? A moe jednak pomylmy o wolontariacie, w trakcie którego dajc wiele otrzymamy (m.in. dowiadczenie zawodowe). Te wszystkie działania zdecydowanie podnios nasz szans na znalezienie pracy. Jeli jednak stres wyzwala wybitnie niekorzystne uciliwoci, wówczas naley wdroy w ycie techniki redukcji stresu. Literatura tematu sugeruje, e mona je pogrupowa w trzy kategorie: - metody rodowiskowe, polegajce na zredukowaniu bodców stresowych tkwicych w otoczeniu lub na zmianie otoczenia - redukcja wagi bodca, a wic przeformułowanie oceny wydarzenia na mniej dla nas uciliw - redukcja niepewnoci, jeli stresuje nas przewidywany obrót sprawy, czyli jak najszybsze wyjanienie wszelkich wtpliwoci - relaks poprzez kontemplacj sztuki lub natury - techniki fizjologiczne, stosowane, gdy czujemy nagły wzrost adrenaliny, np. relaksacja miniowa, kontrolowanie oddechu, biofeedback - techniki umysłowe, które s odpowiednie gdy czynniki psychologiczne maj znaczcy wpływ na poziom stresu, np. relaksacja wyobraeniowa, pozytywne, acz racjonalne mylenie, przypominanie sobie pomylnych wydarze i osigni, autosugestia / autohipnoza / afirmacje Aby zobrazowa te techniki przywołajmy konkretne metody radzenia sobie z trudnymi sytuacjami: - spotkanie z kim bliskim, kto zawsze podnosi nas na duchu - rozmowa z kim, komu ufamy i kto naprawd ma ochot nas wysłucha. Wówczas moemy sobie pozwoli sobie na okazywa słaboci, przyznanie si do błdów i w pełni by sob

7 - znalezienie oparcia w bliskich, którzy uka nam wyrane powody do pozytywnego patrzenia na własn osob - pozwólmy sobie pomóc jeeli kto oferuje nam wsparcie w trudnym momentach, skorzystajmy z niego - stosowanie technik relaksacyjnych, np. jogi, medytacji czy po prostu kontrolowania oddechu. Ich systematyczne praktykowanie sprawia, e łatwiej jest nam wyciszy si i uspokoi - uprawianie sportu, poniewa wzmacnia ono nasz system odpornociowy i pozwala odbiec mylami od problemów - zdrowe odywianie si, poniewa w zdrowym ciele - zdrowy duch" - uczestniczenie w sytuacjach, w których mamy do czynienia z namiastk terapii miechem. Prawd bowiem jest, e miech to zdrowie, poniewa wówczas nasze serce pracuje wydajniej, a krew szybciej kry. - nauczenie si lepszej gospodarki własnym czasem - sporzdzaj plan dnia, a nawet tygodnia, spis rzeczy, które masz do załatwienia bardzo pilnie i takich, które mog jeszcze zaczeka - przejrzyste zorganizowanie własnego miejsca pracy czy te nauki - stawianie sobie realistycznych celów, tak aby z jednej strony nie by dla siebie zbyt wymagajcym, ale z drugiej wykorzystywa swój potencjał przy podejmowanych działaniach - dawanie sobie przyzwolenia na ludzk niedoskonało. Poniewa kady popełnia błdy, wic i musimy by dla siebie jak najbardziej tolerancyjni - wygospodarowywanie czas włanie i tylko dla siebie. Podczas jego trwania naley podarowa sobie odrobin przyjemnoci i spdzi go tak, jak nam to najbardziej odpowiada. Dobrze jest wówczas odizolowa si od przeszkadzajcych bodców zewntrznych, a wic wyłczy telefon, przej do wyciszonego miejsca - skontaktowanie si z natur, poniewa pachncy wieoci las i piew ptaków moe dostarczy energii, której nie maj w sobie miejskie pejzae Zapraszamy do skorzystania z powyszych porad. Jest to tym bardziej wskazane, im wyszy wynik osigniecie w poniszym tecie, diagnozujcym poziom fizjologicznych symptomów stresu. Zachcamy do jego wypełnienia, aby mie wiadomo własnego stanu i zacz prac nad redukcj uciliwych objawów.

8 Samoocena poziomu stresu Lista kontrolna Stosujc podan niej skal ocen, w odniesieniu do kadego symptomu zakrel cyfr najbardziej w Twoim przypadku odpowiedni. 1 nigdy, 2- czasami, 3 czsto, 4 stale W cigu minionego miesica zdarzyły mi si: 1. Bóle głowy z powodu napicia Trudnoci z zasypianiem lub snem Zmczenie Przejedzenie Obstrukcja, czyli zaparcie Bóle w krzyu Alergie Podenerwowanie Koszmarne sny Wysokie cinienie Pokrzywka Spoycie alkoholu/lekarstw dostpnych bez recepty Drobne infekcje Niestrawno Hiperwentylacja, czyli przyspieszony oddech Stany lkowe Wysypki Zaburzenia menstruacji Mdłoci lub wymioty Napady rozdranienia Migreny Zbyt wczesne budzenie si Utrata apetytu Biegunka Ból karku lub ramion Atak astmy Atak kolki Stany depresyjne Reumatyzm Katar lub przezibienie Drobne wypadki Zaywanie lekarstw dostpnych na recept

9 33. Wrzód ołdka Zimne dłonie lub stopy Palpitacje serca Problemy seksualne Napady wciekłoci Trudnoci w porozumiewaniu si z innymi Trudnoci koncentracji Trudnoci z podejmowaniem, decyzji Niskie poczucie własnej wartoci Depresja Wynik ogólny do 46 wynik niski wynik redni powyej 76 wynik wysoki, niepokojcy