Materiały zebrała Dorota Woińska Żmujdzin

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Materiały zebrała Dorota Woińska Żmujdzin"

Dominik Karol Matuszewski
5 lat temu
Przeglądów:

1 Materiały zebrała Dorota Woińska Żmujdzin

Podejmowanie zachowań zaradczych jest próbą przywrócenia równowagi.

2 STRES Stres jest definiowany w psychologii jako dynamiczna relacja adaptacyjna pomiędzy możliwościami jednostki a wymogami sytuacji (stresorem), charakteryzująca się brakiem równowagi. Podejmowanie zachowań zaradczych jest próbą przywrócenia równowagi. W terminologii medycznej, stres jest zaburzeniem homeostazy spowodowanym czynnikiem fizycznym lub psychologicznym. Czynnikami powodującymi stres mogą być czynniki umysłowe, fizjologiczne, anatomiczne lub fizyczne.

3 Istnieją 3 typy definicji stresu: 1) Stres jako bodziec - sytuacje występujące w naszym otoczeniu mające naturalną zdolność do wywoływania napięcia i silnych emocji. Do teorii związanych z tym rodzajem definicji należą: teoria Ellio i Eisdorfer, koncepcja Janisa oraz koncepcja zmian życiowych Thomasa Holmesa i Richarda Rahe a. 2) Stres jako reakcja - zarówno fizjologiczna jak i psychologiczna będąca odpowiedzią na działanie stresorów (sytuacji wywołujących stres). Do teorii związanych z tym rodzajem definicji należą: homeostatyczna teoria Cannona czy koncepcja Selyego (GAS, LAS).

4 3) Stres jako proces lub transakcja - relacja między jednostką a otoczeniem: transakcyjny model Lazarusa, koncepcja Antonovsky ego, koncepcja Hobfolla, koncepcja sytuacji trudnych Tomaszewskiego, regulacyjno-informacyjna teoria stresu Reykowskiego. Trzy typy reakcji na stres: Dystres jest reakcją organizmu na zagrożenie, utrudnienie lub niemożność realizacji ważnych celów i zadań człowieka, pojawia się w momencie zadziałania bodźca, czyli stresora. Eustres to stres pozytywnie mobilizujący do działania. Neustres (optimum) to bodziec dla danej osoby neutralny w działaniu, chociaż dla innych bywa on eustresowy lub dystresowy

6 Biologia stresu Stres wiąże się zwykle z nasileniem wydzielania kortykotropiny przez przysadkę mózgową. Wysoki poziom tego hormonu pobudza korę nadnerczy powodując intensywną produkcję glikokortykoidów - naturalnych sterydów, które podnoszą wydajność organizmu i pozwalają na przystosowanie się do warunków stresowych.

7 Objawy ostrego stresu pobudzenie emocjonalne (złość, rozdrażnienie, napięcie, lęk, strach, irytacja, podenerwowanie, łatwe wpadanie w gniew) wzrost ciśnienia krwi, przyspieszenie akcji serca, wzrost stężenia cukru we krwi; przyspieszenie oddechu, ból głowy, brzucha, pleców, karku biegunka, suchość w ustach, gula w gardle gęsia skórka, zimne dłonie, trzęsienie się rąk, pocenie się, objadanie się, palenie papierosów, picie alkoholu, obgryzanie paznokci, problemy ze snem lub senność smutek, przygnębienie, myślenie pesymistyczne, apatia, problemy z koncentracją, zapominanie

9 Psychologia stresu Stres w powszechnym odbiorze jest uważany za zjawisko szkodliwe. W rzeczywistości działanie niepożądane przynosi jedynie stres zbyt silny (przekraczający indywidualne możliwości adaptacyjne jednostki) lub zbyt długotrwały. Stres umiarkowany zwiększa możliwości radzenia sobie z wymaganiami adaptacyjnymi otoczenia, dzięki czemu umożliwia rozwój psychiczny. Wielu badaczy zjawiska określa go jako podstawowy czynnik rozwoju. Koncepcje określające stres jako zawsze szkodliwy (przede wszystkim teoria wychowania bezstresowego Carla Rogersa) są uważane za największą pomyłkę naukowej psychologii. Stres zbyt długotrwały przyczynia się do rozwoju zaburzeń psychicznych, przede wszystkim takich jak: zaburzenia lękowe

10 (nerwicowe) i depresyjne, stres zbyt silny, traumatyczny stwarza ryzyko PTSD (zespołu stresu pourazowego) oraz w szczególnych przypadkach zaburzeń osobowości. Fazy stresu Wg Selye go stres przebiega w następujących fazach: Faza alarmowa. Początkowa, alarmowa reakcja zaskoczenia i niepokoju z powodu niedoświadczenia i konfrontacji z nową sytuacja. Wyróżniamy w niej dwie subfazy: o Stadium szoku. o Stadium przeciwdziałania szokowi. Jednostka podejmuje wysiłki obronne.

11 Faza przystosowania (odporności). Organizm uczy się skutecznie i bez nadmiernych zaburzeń radzić sobie ze stresorem. Jeśli organizm poradzi sobie z trudną sytuacją wszystko wraca do normy. W innym wypadku następuje trzecia faza. Faza wyczerpania. Stałe pobudzenie całego organizmu (przewlekły stres) prowadzi do wyczerpania zasobów odpornościowych, co może prowadzić do chorób psychosomatycznych. W szczególnych wypadkach prowadzi nawet do śmierci. Stresor - w psychologii - wewnętrzne lub zewnętrzne zdarzenie lub bodziec, który wywołuje stres.

13 Radzenie sobie ze stresem to poznawcze i behawioralne wysiłki skierowane na opanowanie, zredukowanie lub tolerowanie zewnętrznych lub wewnętrznych żądań.

14 Style radzenia sobie ze stresem - Styl skoncentrowany na zadaniu polega na podejmowaniu wysiłków zmierzających do rozwiązania problemu, zmiany sytuacji - Styl skoncentrowany na emocjach to tendencja do koncentrowania się na sobie w sytuacji stresowej, na własnych przeżyciach, takich jak złość, poczucie winy, napięcie. - Styl skoncentrowany na unikaniu polega na unikaniu myślenia, przeżywania i doświadczania tej sytuacji. Styl ten może przybierać dwie formy: - angażowanie się w czynności zastępcze, np. oglądanie telewizji, objadanie się, myślenie o sprawach przyjemnych, sen, sprzątanie, - szukanie kontaktów towarzyskich niezwiązanych z sytuacją stresową

15 RELAKSACJA to różne sposoby i metody osiągania stanu relaksu SPOSOBY RELAKSOWANIA SIĘ: sport, spacer, taniec ćwiczenie równomiernego oddychania przeponą gorąca kąpiel masaż słuchanie spokojnej muzyki obejrzenie filmu czytanie książki rozmowa z przyjacielem, tzw. wygadanie stresu zakupy fryzjer, kosmetyczka naprzemienne napinanie i rozluźnianie mięśni wizualizacje (wyobrażanie sobie kolorów, dźwięków, przyjemnych sytuacji) medytacja (np. odmawianie różańca) profesjonalne treningi relaksacyjne

16 PAMIĘTAJ 1. Stres towarzyszy człowiekowi przez całe życie 2. Skoro nie możesz zmienić świata, możesz zmienić swoją reakcję na świat 3. Akceptuj życie i swoją pracę 4. Bądź optymistą 5. Nie mów, że masz pecha 6. Wyciszaj złe myśli 7. Planuj swoją pracę na dłuższy okres 8. Duże cele rozłóż na mniejsze 9. Codziennie zaplanuj sobie jakąś radość 10. Koncentruj się na tym, co w danej chwili robisz 11. Dbaj o swój wygląd 12. Naucz się słuchać innych 13. Dostrzegaj pozytywne cechy swego otoczenia

17 Boże użycz mi: - pogody ducha, abym godził się z tym, czego zmienić nie mogę, - odwagi, abym zmieniał to, co zmienić mogę, - mądrości, abym umiał odróżnić jedno od drugiego. św. Augustyn

Podobne dokumenty

LEKCJA 2 ŹRÓDŁA STRESU, FAZY ORAZ REAKCJE NA STRES

LEKCJA 2 ŹRÓDŁA STRESU, FAZY ORAZ REAKCJE NA STRES Źródła stresu- kryteria wyodrębniania: Częstotliwość występowania i czas trwania (tj. stres incydentalny, stres chroniczny). Siła, intensywność bodźca