Program Bawmy się wesoło Pedagogika zabawy - Klanza

Transkrypt

1 ,, Powiedz mi- a zapomnę, Pokaż mi-a zapamiętam, Pozwól mi wziąć udział - a zrozumiem - Konfucjusz Program Bawmy się wesoło Pedagogika zabawy - Klanza METODA PRACY Z GRUPĄ POBUDZAJĄCA DO AKTYWNOŚCI I TWÓRCZOŚCI Rok szkolny 2016/2017 Opracowała: Barbara Marcinowska

2 Pedagogika zabawy nie jest dyscypliną mającą cel sama w sobie, lecz wzbogaca ona i wspiera dziedziny pedagogiczne w ich formach pracy i komunikacji poprzez sensowną i bogatą w przeżycie metodykę. W praktyce oznacza to: radość i zabawę we wspólnym odkrywaniu i przeżywaniu, zabawy, które pobudzają do wartościowego przeżywania siebie samego i siebie wzajemnie, zabawę z doświadczaniem różnorodności własnych zmysłów, możliwości wyrażania i kontaktowania się: czucie ciała, ruch, taniec, granie ról, malowanie, śpiewanie i uczestniczenie w rozmowach, uzyskiwanie bezpośredniego kontaktu z własnymi uczuciami oraz doświadczanie obecności innych członków grupy zamiast unikanie postrzegania, możliwość świadomej, kreatywnej i pobudzającej pracy nauczyciela, bogatą w kontakty interakcję zamiast zawężonych dróg i wzorców komunikowania się. Pedagogika zabawy spełnia funkcje pomocniczą ułatwia zmniejszenie lęku, obaw, dystansu miedzy wszystkimi członkami grupy, w tym także miedzy prowadzącym a grupą. To także szansa na wzmocnienie aktywności motywacji do pracy w grupie. To wstęp do tego, czego grupa ma się nauczyć, zrozumieć, zastosować. Rodzaje metod, jakie są już znane i stosowane. Są to: - metody ułatwiające poznanie się, - metody rozluźniające, relaksujące, - metody twórczego opracowania tematu, w tym metody poznawania doświadczeń, stereotypów oraz dyskusji wokół problemów, - zabawy dramowe, - metody animacji dużych grup mające na celu uaktywnienie wszystkich, bez podziału na prezentujących się i biernych widzów, - metody uzyskiwania informacji zwrotnych, w tym metody ułatwiające podsumowanie, zakończenie zajęć,

3 - metody aktywizujące dla określonych grup np. dla niedowidzących, upośledzonych, jednorodnych pod względem wieku itp.. Dzięki stosowaniu metod, zasad pedagogiki zabawy łatwiej osiągnęłam następujące cele - szybki sposób na poznanie się grupy, - zintegrowanie grupy, - sposób na zaistnienie w grupie, - umiejętność wyrażania swoich uczuć i emocji, - rozładowanie napięć, stresów - nawiązanie kontaktu z innymi dziećmi, - poczucie bezpieczeństwa - wyzwolenie aktywności twórczej, - poznanie możliwości ruchowych własnego ciała. Zasady pedagogiki zabawy Pedagogika zabawy wybiera z repertuaru zabaw tradycyjnych te, które spełniają określone zasady: - zapewniają dobrowolność uczestnictwa, - uwzględniają wszystkie poziomy komunikowania, - uznają pozytywne przeżycie jako wartość i unikają rywalizacji, - posługują się różnorodnymi środkami wyrazu. 1.Dobrowolność uczestnictwa polega na tym, że uczestnik decyduje, czy chce wziąć udział w zajęciach. Nie jest do niczego zmuszany, a wychowawca tylko zachęca, zaprasza do uczestnictwa, stara się zainteresować. 2. Wszystkie poziomy komunikowania w zasadzie chodzi o poziom komunikacji rzeczowy i emocjonalny. Pierwszy dotyczy możliwie obiektywnych, logicznych, prawdziwych informacji, które wymieniane są między ludźmi. Drugi wskazuje, że treści kształcenia przyjmowane są zawsze w zależności od emocji towarzyszących procesowi uczenia się.

4 Każdy, bowiem uczestnik grupy ma inne doświadczenia, inne skojarzenia, inne nastawienie do tego, co grupa podejmuje, inaczej też odczuwa swoje miejsce w grupie, ma mniejsze lub większe poczucie pewności siebie, inne towarzyszą mu lęki i obawy. 3. Pozytywne przeżycie jako wartość Zabawy uczą współdziałania, współpracy, dostrzegania różnych mocnych stron wśród uczestników grupy. Dzięki temu łagodzą niepokój przed oceną, lęk przed przegrana i wzmacniają motywację do wysiłku. 4. Różnorodność środków wyrazu Zasada ta oznacza przekazywanie treści oraz wywoływanie emocji poprzez oddziaływanie na różne zmysły. Włącza ona do pracy całą gamę środków wyrazu: ruch, gest, dotyk, taniec, dźwięk, malowanie, gra ról, pantomima. Wzbogacają one tradycyjne słowo mówione i pisane. Rodzaje zabaw Można wyodrębnić następujące rodzaje zabaw, stosowanych w pedagogice zabawy: - zabawy ułatwiające wejście w grupę, poznanie nowego otoczenia, poznanie imion, powierzchownych cech osób, z którymi rozpoczynamy naukę; - zabawy rozluźniające, odprężające, wykorzystujące ruch, taniec, gest, likwidujące napięcie mięśni i napięcie psychiczne; - zabawy ułatwiające wprowadzenie tematu, pozwalające poznać odczucia, doświadczenia, potrzeby i oczekiwania poszczególnych członków grupy; - metody określane czasami jako gry dydaktyczne, a polegające na sposobie przedstawienia danych treści w formie zagadkowego problemu i poszukiwania rozwiązań według proponowanych reguł; - metody wymiany myśli, gry dyskusyjne, analizowanie danego problemu z różnych stron, z włączeniem doświadczenia i dotychczasowej wiedzy uczestników; - metody ułatwiające przekaz informacji zwrotnej, sygnalizujące indywidualną reakcję i odczucia poszczególnych osób;

5 - drama - wykorzystująca gry z podziałem na role jako wstęp do omówienia konkretnego problemu; - zabawy umożliwiające samoocenę, poznanie własnej hierarchii wartości, własnych spontanicznych zachowań; - zabawy integrujące dużą grupę, umożliwiające wszystkim wspólną, aktywną zabawę, bez podziału na bawiących się i obserwatorów, bez ośmieszającej rywalizacji, przypadkowych wygranych i kilku zwycięstw. Zestaw zabaw i tańców (do wyboru) z pedagogiki zabawy przeznaczone są dla dzieci 5 6 letnich w oddziale przedszkolnym przy Zespole Szkół Nr 7 w Rzeszowie. Proponowane zabawy i tańce będą wykorzystane podczas prowadzenia zajęć z dziećmi, w czasie wolnym oraz przy organizowanych imprezach, uroczystościach przedszkolnych.

6 PAŹDZIERNIK 1.,,Kogo brakuje? - uczestnicy stoją w kręgu z zamkniętymi oczami trzymając chust na wysokości pasa. Prowadzący wybiera osobę (może być ich więcej), która wchodzi pod chustę. Następnie wszyscy otwierają oczy i odgadują, kto jest pod chustą. 2.,,Bilard - grupa wachluje chustą, na której jest piłeczka. Ma ona wpaść do otworu znajdującego się na środku chusty. 3.,,Rybak i rybka - uczestnicy stoją w kręgu trzymając brzeg chusty. Wybieramy dwie osoby, które przyjmują rolę,,rybaka i,,rybki. Rybak wchodzi na chustę i stara się złapać pływającą w wodzie rybkę. Bawiący się falują chustą, utrudniając w ten sposób zadanie rybakowi. Gdy ten złapie rybkę, następuje zmiana par. 4.,,Na karuzeli - chętna osoba siada na środku chusty, a reszta kręci nią, idąc coraz szybciej w jedną stronę. Osoba na środku stara się utrzymać równowagę. 5. Poszedł Jarek na jarmarek - Uczestnicy siedzą w kręgu. Pierwsza osoba mówi: "Poszedł Jarek na jarmarek, kupił sobie " (i tutaj dodaje, co sobie kupił, np. kwiatek). Kolejna osoba powtarza całe to zdanie i dodaje drugi przedmiot, który kupił Jarek. Kolejni uczestnicy zabawy dodają po jednej rzeczy, powtarzając oczywiście całą wcześniejszą listę zakupów bohatera zabawy. Gdy ktoś ma trudności z przypomnieniem sobie kolejnych zakupionych rzeczy, grupa może pomóc, pokazuje gestem, o jaki zakup chodzi, a w ostateczności podpowiedzieć słownie. 6. W murowanej piwnicy - na siedząco. Uczestnicy siedzą na krzesłach w kole. Dwa kroki w prawo, powrót 4 szurania 2 klaśnięcia w udo 2 klaśnięcia w dłonie 4 szurania Wstanie i zmiana miejsc na krzesełkach.

7 LISTOPAD 1. Pląs - głowa, ramiona - Stoimy w rozsypce lub kręgu, śpiewamy do pląsu (na melodię "Siekiera, motyka"), ilustrując go wcześniej ustalonymi ruchami zgodnymi z tekstem. Ruch i podskok to zabawa Sport dla dzieci ważna sprawa. Ręce w górę w przód i bok, Skłon do przodu, przysiad, skok. Głowa, ramiona, kolana, pięty Kolana, pięty, kolana, pięty, Głowa, ramiona, kolana, pięty, Oczy, uszy, usta, nos. 2. Taniec integracyjny - "Samolot" - Nauczyciel zaprasza wszystkich do wspólnego lotu samolotem. W rytmie muzyki wszyscy naśladują włączanie silników, zapinanie pasów, wyglądanie przez okno i lot samolotem. 3. Sałatka owocowa - Wszyscy siedzą w kręgu. Prowadzący stoi lub siedzi wewnątrz kręgu na krześle. Prowadzący dzieli uczestników na równe grupy, które od tej chwili są zbiorami owoców. Siedząc wewnątrz kręgu, prowadzący wymienia grupy owoców, np.: "jabłka i śliwki", wtedy osoby, które "są" tymi owocami muszą szybko zamienić się miejscami. Na hasło "sałatka owocowa" wszyscy mają zmienić miejsce, a prowadzący szybko szuka miejsca w kręgu dla siebie. Ten z uczestników, dla którego zabrakło miejsca w kręgu, zajmuje miejsce na wolnym krześle w środku i wydaje polecenia. 4.,,Sztorm - na chustę wrzucamy lekkie przedmioty (piłeczki, zabawki). Podczas wachlowania nie mogą one spaść z chusty. 5.,,Potwór z Loch Ness - uczestnicy siedzą dookoła chusty trzymając ją na wysokości brody. Pod nią znajduje się jedna osoba - potwór. Gdy wszyscy zamkną oczy potwór wciąga kogoś pod chustę. Grupa otwiera oczy i zgaduje, kto zniknął. Kto zgadnie wchodzi w rolę potwora. 6.,,Stań na kolorze - uczestnicy tańczą w rytm muzyki wokół chusty. Gdy muzyka umilknie, stają na kolorze podanym przez prowadzącego. 7. Powtórzenie zabaw i tańców z miesiąca października

8 GRUDZIEŃ 1. Zwariowana wycieraczka - Ustawienie: w rozsypce lub na siedząco Cz. I 1-16 ręce naśladują ruchy zepsutych wycieraczek samochodowych - osoba prowadząca pokazuje, dzieci naśladują Cz. II 1-16 mechanik szuka narzędzi w skrzynkach, sięgając po nie raz jedną, raz druga ręką - za każdym razem, kiedy zaczynamy taniec od początku, wycieraczki pracują inaczej 2. Podajmy sobie ręce Podajmy sobie ręce i zróbmy kółka dwa, kółka dwa I brzuszek do brzuszka i buźka do buźki I tak do białego dnia Więc bawmy się, więc bawmy się Zabawa nas nic nie kosztuje Masz ręce dwie, więc klaśnij w nie Zabawa niechaj trwa. 3.,,Muzyczna chusta - uczestnicy trzymają rozciągniętą chustę. Grupa porusza się w takt melodii falując nią. Prowadzący przygotowuje różne fragmenty muzyczne. 4.,,Naleśnik - osobę leżącą na brzegu chusty zawijamy (głowa musi pozostać poza chustą). Ta próbuje sama się rozwinąć. 5.,,Kolorowe wycieczki - wszyscy siedzą na podłodze trzymając chustę na wysokości pasa. Prowadzący podaje nazwę koloru, a osoby trzymające ten kolor zmieniają się miejscami. 6.,,Przebieganie pod chustą - uczestnicy podnoszą i opuszczają chustę trzymając ją za uchwyty. Prowadzący mówi, kto ma zmienić miejsce np. przebiegają ci, którzy mają niebieskie oczy; przebiegają osoby, które mają siostrę itp., Gdy chusta jest maksymalnie w górze osoby te przebiegają pod nią. 7. Powtórzenie zabaw i tańców z X i XI wybór dzieci.

9 STYCZEŃ 1.,,Pająk - uczestnicy stają wokół chusty. Jedna osoba dwukrotnie rzuca kostkę z kolorami. Pierwszy rzut - wskazuje kolor pola na którym staje, drugi rzut - pole, na którym kładzie ręce. 2. Moje prawe miejsce jest puste - Uczestnicy siedzą w kręgu na krzesłach (jest o jedno krzesło więcej niż uczestników). Osoba, która ma wolne miejsce po swojej prawej stronie zaczyna zabawę mówiąc: "Moje prawe miejsce jest puste i zapraszam tu..." i wskazuje konkretną osobę mówiąc np. imię osoby zapraszanej; imię oraz nazwę zwierzęcia, które powinna naśladować zaproszona osoba, np. "...Maćka jako koguta" itp. Osoba, która poczuje się zaproszona powinna jak najszybciej zająć wolne miejsce. Jeżeli więcej niż jedna osoba czuje się wywołana, miejsce zajmie ta, która uczyni to najszybciej. Pozostali wracają na swoje miejsca, a zaprasza osoba, która teraz ma puste miejsce po swojej prawej stronie. 3. Ludzie do ludzi - Wszyscy uczestnicy stoją w parach. Osoba prowadząca wydaje polecenia np.: ręce do rąk - uczestnicy w parach podają sobie ręce, stopy do stóp, plecy do pleców, nosy do nosów. Na hasło "ludzie do ludzi" - należy szybko zmienić partnera. Osoba bez pary wydaje nowe polecenia, np. kciuk do nosa, łokieć do kolana,..., ludzie do ludzi. 4. Muzyczna loteryjka - Prowadzący ma zaczarowane pudełko, w którym znajdują się losy z poleceniami, np.: tańczymy jak baletnice tańczymy, trzymając się za kolana, tańczymy w kółkach w kółeczko, robimy węża. Wszyscy tańczą. W momencie, gdy prowadzący przerwie muzykę, ktoś z uczestników losuje jedno polecenie, które następnie wszyscy wykonują aż do następnej przerwy w muzyce nowego polecenia. 5. W murowanej piwnicy - na siedząco. Uczestnicy siedzą na krzesłach w kole. Dwa kroki w prawo, powrót 4 szurania 2 klaśnięcia w udo 2 klaśnięcia w dłonie 4 szurania wstanie i zmiana miejsc na krzesełkach.

10 LUTY 1. Tańczące dłonie - Dobieramy się parami. Każda para otrzymuje jeden karton, a partnerzy po jednej kredce. Na kartonie rysujemy dwa jeziorka. Animator podaje instrukcję: Do słuchanej muzyki rozpoczynamy taniec naszych dłoni. Trzymając w ręku kredkę, możemy rysować linie i piruety zgodnie z tempem muzyki. Starajmy się podczas trwania ćwiczenia nic do siebie nie mówić. Pomoce: Nagranie "Walca" Johana Straussa; kartony, kredki, taśma klejąca. 2. Szybka zmiana miejsc - Jest to gra, która wnosi wiele ruchu i radości. Ważne jest dla każdego z nich tylko to, na jaką literę zaczyna się jego imię. Jeżeli ta litera znajduje się w słowie, które wypowiada prowadzący, to gracz muszą zmienić swoje miejsce. Prowadzący mówi np. mak, a gracze, których imiona zaczynają się na: M Monika, Marta, Magda, Michał, A Ania, Agnieszka, Adrian, K Kasia, Karolina, Kacper, zmieniają miejsca. Osoba, która jako ostatnia znajduje miejsce dla siebie, prowadzi grę dalej. 3. Szybka zmiana miejsc - Jest to gra, która wnosi wiele ruchu i radości. Ważne jest dla każdego z nich tylko to, na jaką literę zaczyna się jego imię. Jeżeli ta litera znajduje się w słowie, które wypowiada prowadzący, to gracz muszą zmienić swoje miejsce. Prowadzący mówi np. mak, a gracze, których imiona zaczynają się na: M Monika, Marta, Magda, Michał, A Ania, Agnieszka, Adrian, K Kasia, Karolina, Kacper, zmieniają miejsca. Osoba, która jako ostatnia znajduje miejsce dla siebie, prowadzi grę dalej. 4. Smok - Kilku uczestników tworzy rządek przez podanie sobie rąk. Należy ustalić, gdzie smok ma głowę, a gdzie ogon. Na dany znak głowa ma za zadanie złapać ogon. W tej grze sygnałem do rozpoczęcia i zakończenia zabawy może być rytmiczna muzyka, włączana i wyłączana w odpowiednim momencie. 5. Propozycje dzieci zabaw, które już poznały i lubią się w nie bawić.

11 MARZEC 1. Piosenka na powitanie A hej- a ho - Uczestnicy zabawy stoją w kręgu. W trakcie śpiewania piosenki wykonują charakterystyczne gesty wynikające z jej tekstu: Miło mi was dziś powitać w waszej miejscowości (szeroki gest powitalny poprzez rozłożenie rąk do boku) Witam pięknie gospodarzy oraz wszystkich gości (szeroki gest prawą ręką w prawą stronę, a potem lewą ręką w lewą stronę) Refren: A hej, a ho, zabawmy się w piosence (machamy- pozdrawiamy prawą ręką, lewą ręką) A hej, a ho podajmy sobie ręce (podajemy sobie ręce) A hej, a ho zrobimy duże koło (robimy duże koło) A hej, a ho zatańczymy wesoło (każdy wykonuje podskokami obrót w miejscu) 2. Grzybek - (Dzieci stoją w parach, śpiewają i wykonują odpowiednie ruchy do piosenki, na słowo hyc skaczą do innego dziecka. Piosenkę wraz z ruchami wykonujemy coraz szybciej) Grzybek tu, grzybek tam, Ty go nie masz, a ja mam, Tu borowik, a tak rydz, Zając skacze hyc, hyc, hyc 3. Pajacyk - (Dzieci siedzą w rozsypce, do muzyki wykonują odpowiednie ruchy) Cz. I. Jedna ręka idzie, idzie, idzie, idzie, idzie, idzie, idzie, bęc Druga ręka- idzie, idzie, idzie, idzie, idzie, idzie, idzie, bęc (pokazujemy 4x, na przemian, zmieniając rękę) Cz. II. Taki zły, taki zły, taki zły, taki zły (klaszczemy) Wije, wije, wije, wije, wije, wije, nić (jedna ręka pokazuje) Wije, wije, wije, wije, wije, wije, nić (druga ręka pokazuje) Taki zły, taki zły... Cz. III. Wije, wije, wije, wije, wije, wije, nić (jedna ręka pokazuje) Wije, wije, wije, wije, wije, wije, nić (druga ręka pokazuje) 4. Propozycja dzieci wspólna zabawa.

12 KWIECIEŃ 1. Moje prawe miejsce jest puste - Uczestnicy siedzą w kręgu na krzesłach (jest o jedno krzesło więcej niż uczestników). Osoba, która ma wolne miejsce po swojej prawej stronie zaczyna zabawę mówiąc: "Moje prawe miejsce jest puste i zapraszam tu..." i wskazuje konkretną osobę mówiąc np. imię osoby zapraszanej; imię oraz nazwę zwierzęcia, które powinna naśladować zaproszona osoba, np. "...Maćka jako koguta" itp. Osoba, która poczuje się zaproszona powinna jak najszybciej zająć wolne miejsce. Jeżeli więcej niż jedna osoba czuje się wywołana, miejsce zajmie ta, która uczyni to najszybciej. Pozostali wracają na swoje miejsca, a zaprasza osoba, która teraz ma puste miejsce po swojej prawej stronie. 2. Taniec: Hej tam pod lasem w wolnej części pary opierają się plecami, bujają się w lewo i w prawo mrucząc melodię, w części szybkiej trzymając się za ręce cwał w prawą stronę (24 kroki), zeskok na dwie nogi, drugą ręką chwycenie nowego partnera i cwał (24 kroki) w lewą stronę. 3. Piosenka Powitalna - (dzieci stoją w kręgu lub siedzą) Powitania, powitania, powitania nadszedł czas Zaśpiewajmy, zaśpiewajmy i zatańczy wszyscy w raz, Hej ho Agata Hej ho Krystian (Jedno stoi w kole, podchodzi do wybranego dziecka, machając ręką, pozdrawia go, on odwzajemnia, tańczą w parze, pozostali klaszczą) 4. Misiu i imię - Prowadzący trzymając w ręku maskotkę mówi: "To jest misiu, a ja mam na imię...". Następnie podaje maskotkę kolejnej osobie, która mówi: "To jest misiu, dostałem go od..., a ja mam na imię...". Każdy z uczestników ma za zadanie powtórzyć imiona wszystkich poprzednich "właścicieli" misia. Prowadzący powtarza imiona wszystkich. 5. Propozycje zabaw dzieci, wspólna zabawa.

13 MAJ 1.,,Kwiat lotosu - jedna osoba siedzi na środku chusty z nogami pod brodą. Pozostali uczestnicy trzymają chustę za brzeg. Zwracają się w prawą stronę, idąc powoli zawijają siedzącego. Gdy jest on zawinięty do wysokości ramion zatrzymują się i na słowa,,trzy, cztery równocześnie i szybko wycofują się. 2.,,Skoki naleśnika - uczestnicy tworzą rząd. Pierwsza osoba w rzędzie jest zawinięta w chustę tak, że może jedynie skakać obunóż. Na sygnał prowadzącego skacze do linii mety (20 kroków od linii startu), a następnie uwalnia się i biegiem wraca na start, przynosząc chustę ze sobą. Grupa zawija w nią kolejną osobę. 3.,,Karuzela - uczestnicy trzymają za uchwyty naprężoną chustę na wysokości pasa. Śpiewając:,,Hej, ho, hej, ho, do pracy by się szło - rytmicznie przekazują sobie chustę w prawą stronę. Zaczynają od bardzo powolnego śpiewania, stopniowo zwiększając tempo. Po pewnym czasie następuje zmiana i chusta wędruje w lewą stronę. 4.,,Złap przesyłkę - grupa tworzy koło, trzymając chustę, na której położona jest piłka. Wyznaczona osoba zajmuje miejsce pod chustą, wyciągając ręce przez otwór. Zadaniem bawiących jest tak prowadzić piłkę, by trafiła ona do osoby pod chustą. Zabawa może być prowadzona na czas ( kto więcej razy w czasie jednej minuty chwyci i odrzuci piłkę na chustę). 5. Piosenka na zakończenie dnia - W trakcie śpiewania zwrotki tańczymy w jednym, dużym kole. W trakcie śpiewania refrenu wszyscy stoją twarzami do środka koła i wykonują następujące elementy ruchowe: Tańce, śpiewy i zabawy dzisiaj kończyć pora Jutro znowu się spotkamy i znów do wieczora. Refren: Skoki, wrzaski i oklaski (4 podskoki) Hop-ha-tra-la-la (2 klaśnięcia w dłonie + 3 klaśnięcia w dłonie) Dyrdy- myrdy- fiku miku (młynek oburącz przed sobą- od siebie i do siebie) Trzasku prasku- bum. (3 klaśnięcia) 6. Propozycje dzieci wspólna zabawa.

14 CZERWIEC W miesiącu czerwcu, spotkania z pedagogiki zabawy Klanza, przeznaczę wyłącznie na podsumowanie całego roku. Odwołam się do pamięci dzieci, to one będą proponować, w co chcą się zabawić, jaką zabawę czy taniec najlepiej polubili. Mogą to być tańce do muzyki, zabawy do muzyki, rysowanie do muzyki, zabawy integracyjne, ruchowe, zabawy wymagające dodatkowych rekwizytów, zabawy ćwiczące umiejętność rozpoznawania kolorów, zabawy z chustą animacyjną.