POMOCNA DŁOŃ POD BEZPIECZNYM DACHEM

Transkrypt

1 POMOCNA DŁOŃ POD BEZPIECZNYM DACHEM Seminarium Wysoka jakość opieki w DPS. Standardy usług - Dobre praktyki - Kierunki rozwoju, Kraków, 31 maja 2016 r., 6 czerwca 2016 r. PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ SZWAJCARIĘ W RAMACH SZWAJCARSKIEGO PROGRAMU WSPÓŁPRACY Z NOWYMI KRAJAMI CZŁONKOWSKIMI UNII EUROPEJSKIEJ

2 Ogrody terapeutyczne w terapii i aktywizacji mieszkańców DPS dr inż. Bożena Szewczyk-Taranek Uniwersytet Rolniczy w Krakowie PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ SZWAJCARIĘ W RAMACH SZWAJCARSKIEGO PROGRAMU WSPÓŁPRACY Z NOWYMI KRAJAMI CZŁONKOWSKIMI UNII EUROPEJSKIEJ

3 Plan wykładu: 1. Wpływ roślin na zdrowie człowieka 2. Terapia ogrodnicza 3. Ogrody terapeutyczne 4. Przykłady ogrodów do hortiterapii

4 [Urlich 1981, Harting 1991, Urlich i in. 1991, Urlich 1999]

5 PROCES ZDROWIENIA Zdrowie i dobre samopoczucie Rehabilitacja, akceptacja przez ludzi wyższa samoocena Zatrudnienie Wyciszenie, wewnętrzny spokój Skupienie uwagi, Opanowywanie stresu Proces integracji, budowania relacji z ludźmi Działanie roślin na zmysły: wygląd, zapach, dotyk, smak Rozwijanie nowych umiejętności Aktywność fizyczna (spacery) Obcowanie AKTYWNE: Ogrodnictwo, praca z roślinami Obcowanie PASYWNE: OBSERWACJA NATURY Natura

6 Hortiterapia leczenie przez kontakt z naturą Hortiterapia: hortus ogród, park + terapia gr. leczenie (ogrodoterapia)

7 Elementy hortiterapii Pacjent ktoś ze zdiagnozowaną chorobą i potrzebą interwencji dla poprawy funkcjonowania społecznego, poznawczego, emocjonalnego, fizycznego. Jest centralną częścią terapii i interakcji odbiorcą i inicjatorem procesu leczenia Cele są określone przez zespół terapeutów i samego pacjenta Terapeutą jest profesjonalista, zawodowy terapeuta, który używa roślin jako narzędzi by ułatwić proces terapeutyczny i zrealizować cele terapii Roślina to ogród i aktywności związane z uprawą roślin użyte tak by zapewnić terapeutyczne relacje z pacjentem. Model terapii ogrodniczej

8 Ogrodnictwo jako przekaz terapeutyczny Posiada znaczenie (odniesienie cyklu życia natury do życia człowieka, nadanie sensu i celu praca na metaforach) Posiada przeznaczenie (efekty końcowe prac ogrodniczych są w pełni wartościowe, brak infantylizacji działań) Szerokie spektrum stymulacji sensorycznej (pobudzenie wszystkich zmysłów)

9 Cele w hortiterapii Poprawa sprawności fizycznej fizjoterapia Ruch Rekreacja Ćwiczenia ukierunkowane podczas prac ogrodniczych

10 Cele ogólne w hortiterapii polepszenie stanu emocjonalnego Zalety Wzrost poczucia własnej wartości i pewności siebie, bycia potrzebnym, spełnienia i satysfakcji, odpowiedzialności (dbanie o roślinę) Zmniejszenie stresu, niepokoju i uzyskanie efektu wyciszenia poprawa funkcjonalna Zwiększenie koncentracji uwagi, Umiejętności radzenia sobie z problemami, Poprawa samodzielności, Niezależności, Pamięci, (odwołanie do wcześniejszych doświadczeń)

11 poprawa funkcji intelektualnych (poznawczych) Cele ogólne w hortiterapii Nauka nowych umiejętności, technik ogrodniczych i nazw roślin, Poprawa kreatywności Możliwość ekspresji uzdolnień

12 Techniki ogrodnicze

13 Narzędzia ogrodnicze

14 Praca na metaforach Cykl życia roślin i układ w ekosystemach są spójne z cyklem życia każdego człowieka Zastosowanie symboliki roślin i natury do wywołania refleksji

15 Ogrodnictwo terapeutyczne, uprawa roślin są częścią strategii terapeutycznej i rozwoju osobistego i od dawna uważane jako efektywne narzędzie rehabilitacyjne.

16 Planowanie programów hortiterapeutycznych W oparciu o potrzeby i możliwości pacjenta (pacjentów) na podstawie diagnozy i wyznaczonych celów terapii W oparciu o możliwości techniczne, lokalowe, finansowe i kadrowe ośrodka W oparciu o efekty działań pilotażowych (wywiad z pacjentami, rodzinami i opieką)

17 Ogrody terapeutyczne

18 Ogrody terapeutyczne Wymogi stawiane ogrodom terapeutycznym: Wydzielony formalnie teren (poczucie bezpieczeństwa) Zawierają elementy wspomagające orientację przestrzenną Podzielone na wnętrza ogrodowe przeznaczone do różnych typów aktywności: rekreacji, terapii ogrodniczej, spotkań towarzyskich, relaksu i wypoczynku indywidualnego)

19 Ogrody terapeutyczne Wymogi stawiane ogrodom terapeutycznym: Są dostępne i przyjazne dla użytkowników Są bezpieczne. Spełniają wymagania techniczne dla osób niepełnosprawnych

20 Elementy małej architektury ogrodowej w ogrodach terapeutycznych Podniesione rabaty

21 Elementy małej architektury ogrodowej w ogrodach terapeutycznych Podniesione rabaty

22 60 cm wys. (45 do 80 cm) szerokość 150 cm (dostępna z dwu stron)

23 Elementy małej architektury ogrodowej w ogrodach terapeutycznych podniesione rabaty - ułatwiają kontakt z roślinami - zapewniają pracę w formie siedzącej bez schylania - zwiększają różnorodność doświadczeń zmysłowych (przybliżając rośliny) - zapewniają możliwość pracy w grupie

24 Elementy małej architektury ogrodowej w ogrodach terapeutycznych Podniesione rabaty

25 Elementy małej architektury ogrodowej w ogrodach terapeutycznych podniesione rabaty

26 Elementy małej architektury ogrodowej w ogrodach terapeutycznych Stoły uprawowe Blaty do pielęgnacji roślin

27 Elementy małej architektury ogrodowej w ogrodach terapeutycznych Stoły uprawowe Blaty do pielęgnacji roślin

28 Elementy małej architektury ogrodowej w ogrodach terapeutycznych ścieżka sensoryczna Stymulacja poprzez doświadczanie nawierzchni zróżnicowanych ze względu na materiał

29 Elementy małej architektury ogrodowej w ogrodach terapeutycznych Blat dotykowy Ma znaczenie dla sfery intelektualnej i zmysłowej użytkowników poprawia zdolności manualne, działa stymulująco. Zastosowane materiały różnią się fakturą, temperaturą, plastycznością, kształtem itp. (np. piasek, żwir, szyszki, kamienie, piłki) Może być zlokalizowany wewnątrz ośrodka

30 Elementy małej architektury ogrodowej w ogrodach terapeutycznych Elementy wodne

31 Elementy małej architektury ogrodowej w ogrodach terapeutycznych Miejsce spotkań towarzyskich i/lub miejsce odosobnienia

32 Elementy małej architektury ogrodowej w ogrodach terapeutycznych Ścieżka florystyczna Umożliwia kontakt z roślinami, roślinność jest zróżnicowana Działa stymulująco na zmysły i pogłębia funkcje poznawcze

33 Rośliny w ogrodach terapeutycznych Rośliny użytkowe: sad, jagodnik, warzywnik

34

35 Przykłady ogrodów terapeutycznych

36 Ogrody Fundacji THRIVE Reading, Wielka Brytania

37 Ogrody Fundacji THRIVE Reading, Wielka Brytania

38 Ogrody Fundacji THRIVE Reading, Wielka Brytania

39

40 Horatio Garden, etap projektowy Instytut Leczenia Kręgosłupa Salisbury, GB

41

42

43 Horatio Garden, po realizacji

44 Horatio Garden, po realizacji

45 Hospicjum św. Marii ogród terapeutyczny

46 Ogrody przy domu opieki dla osób straszych św. Trójcy w Londynie

47 Ogrody przy domu opieki dla osób straszych św. Trójcy w Londynie

48 Ogrody przy domu opieki dla osób straszych św. Trójcy w Londynie

49 Ogrody Szpitalne Whitby Mental Health Care, Ontario, Canada

50 Ogrody Szpitalne Whitby Mental Health Care, Ontario, Canada

51 Ogród terapeutyczny, 4 Kliniczny Szpital Wojskowy Oddział Psychiatryczny i Leczenia Stresu Bojowego

52

53

54

55

56

57 Zakład Pielęgnacyjno-Opiekuńczy im. Ks. J. Popiełuszki w Toruniu

58 Zakład Pielęgnacyjno-Opiekuńczy im. Ks. J. Popiełuszki w Toruniu

59 Zakład Pielęgnacyjno-Opiekuńczy im. Ks. J. Popiełuszki w Toruniu

60 Gminne Centrum Dziennej Aktywności w Łące, Podkarpackie

61 Ogród Botaniczny UJ w Krakowie Pacjenci Woj. Szpitala Pediatrycznego Św. Ludwika

62 Dom Pomocy Społecznej w Bornem Sulinowie

63 Szkoła Specjalna ul. Praska w Krakowie

64

65

66 Dziękuję za uwagę. PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ SZWAJCARIĘ W RAMACH SZWAJCARSKIEGO PROGRAMU WSPÓŁPRACY Z NOWYMI KRAJAMI CZŁONKOWSKIMI UNII EUROPEJSKIEJ