Raport z realizacji Powiatowego Programu Wspomagania. szkół i przedszkoli w Powiecie Sanockim w latach szkolnych 2013/2014 i 2014/2015

Transkrypt

1 Raport z realizacji Powiatowego Programu Wspomagania szkół i przedszkoli w Powiecie Sanockim w latach szkolnych 2013/2014 i 2014/2015 Opracowanie mgr Marta Muszyńska 1

2 SPIS TREŚCI Wstęp 3 I Opis realizacji projektu 3 Cele projektu Źródła do raportu II Realizacja Powiatowego Programu Wspomagania 5 Opis realizacji działań w ramach PPW w latach szkolnych 2013/2014 i 2014/2015 II. 1 Roczne Plany Wspomagania 7 Diagnoza potrzeb rozwojowych szkół i przedszkoli Harmonogramy realizacji rocznych ofert doskonalenia Charakterystyka form doskonalenia RPW szkół i placówek Wnioski i rekomendacje SORE z przebiegu realizacji RPW II. 2 Sieci współpracy i samokształcenia nauczycieli 20 Organizacja pracy i harmonogramy sieci współpracy i samokształcenia Charakterystyka pracy sieci współpracy i samokształcenia cele i efekty Wnioski i rekomendacje koordynatorów sieci współpracy i samokształcenia z działań w sieci 26 2

3 Wstęp Szybko zmieniająca się rzeczywistość, wymaga zmiany nawyków edukacyjnych nauczycieli, aby mogli oni efektywnie pracować zawodowo. Systematyczna współpraca wszystkich środowisk związanych ze szkołą przyspieszyć może te zmiany. Ważnym ogniwem tego procesu jest doskonalenie nauczycieli, które przekłada się na osiąganie przez uczniów sukcesów edukacyjnych. Dlatego też w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (POKL), Priorytet III Wysoka jakość systemu oświaty, funkcjonuje Działanie 3.5 Kompleksowe wspomaganie szkół jako pilotaż nowego modelu systemu doskonalenia nauczycieli i zewnętrznego wspomagania pracy szkoły. Celem pilotażu jest praktyczne sprawdzenie modelu wypracowanego w ramach projektu System doskonalenia nauczycieli oparty na ogólnodostępnym kompleksowym wspomaganiu szkół. Podejmowane w ramach projektów powiatowych działania są tematycznie powiązane z tymi obszarami edukacji, które w ostatnich latach objęte zostały istotnymi zmianami. Dzięki temu pilotaż pozwoli nie tylko na weryfikację nowych form doskonalenia związanych z bezpośrednim wsparciem rozwoju szkoły i przedszkola, ale i pomoże dyrektorom oraz nauczycielom w jak najlepszym przygotowaniu się do realizacji polityki edukacyjnej państwa. Projekty konkursowe z działania 3.5 realizowane są w 160 powiatach. I. Opis realizacji projektu W Powiecie Sanockim od r. do r. realizowany jest projekt pt. Wspomaganie szkół i przedszkoli w Powiecie Sanockim. Cele projektu Cel główny określony w projekcie to poprawa funkcjonowania systemu doskonalenia nauczycieli w Powiecie Sanockim poprzez realizację ofert doskonalenia i pracę lokalnych sieci współpracy i samokształcenia. Realizacja celów projektu odbywa się poprzez wielopoziomowe działania doradcze, zaczynając od poziomu jednostkowego odnoszącego się do wiadomości i umiejętności poszczególnych osób zaangażowanych w realizację projektu poprzez zmianę 3

4 w sposobie pracy zespołów zadaniowych, czy przedmiotowych, kończąc na poziomie zmian w szkole jako organizacji. Cele szczegółowe projektu to: podniesienie kompetencji dyrektorów szkół i przedszkoli z Powiatu Sanockiego w zakresie prowadzenia diagnozy potrzeb w obszarze doskonalenia: poprawa spójności programów doskonalenia z potrzebami szkół i przedszkoli poprzez wdrożenie Rocznych Planów Wspomagania opartych na wynikach przeprowadzonej diagnozy potrzeb; podniesienie jakości współpracy nauczycieli i dyrektorów szkół i przedszkoli poprzez organizację sieci współpracy i samokształcenia; poprawa zdolności planowania i projektowania procesu doskonalenia w Powiecie Sanockim poprzez opracowanie Powiatowego Programu Wspomagania. Dzięki zmianom wprowadzonym do systemu doskonalenia nauczycieli korzyści odniosą: uczniowie, którzy otrzymają wsparcie w rozwoju; szkoły, które otrzymają wsparcie w ich priorytetowych obszarach rozwojowych. nauczyciele, którzy otrzymają kompleksową pomoc w pracy dydaktyczno-wychowawczej. Źródła do raportu Do sporządzenia raportu pomocne były: kwestionariusze ankiety badające kompetencje nauczycieli/dyrektorów po realizacji oferty doskonalenia, kwestionariusze ankiety dotyczące dotychczasowej współpracy i oczekiwaniach uczestników sieci, sprawozdania SORE, sprawozdania koordynatorów sieci współpracy i samokształcenia, wywiady przeprowadzone z kadrą zarządzającą projektem, monitoring procedur programowania ofert doskonalenia i sieci współpracy i samokształcenia. 4

5 II. Realizacja Powiatowego Programu Wspomagania Opis realizacji działań w roku szkolnym 2013/2014 i 2014/2015 W Projekcie wsparciem zostały objęte: 4 przedszkola i 52 szkoły. Każda szkoła/przedszkole uczestniczyła w roku szkolnym 2013/14 i 2014/2015 w realizacji 1 oferty doskonalenia w danym roku szkolnym w ramach RPW. Ponadto zainteresowani nauczyciele i dyrektorzy czynnie uczestniczyli przez dwa lata szkolne w pracach 4 sieci współpracy i samokształcenia W realizacji Projektu udział brały różne podmioty związane z funkcjonowaniem szkół i przedszkoli, a głównie z ich doskonaleniem. W Powiecie Sanockim jest to Centrum Doskonalenia Nauczycieli. Pracownicy CDN współrealizują Projekt, biorą udział w poradnictwie edukacyjno-zawodowym, budowaniu narzędzi do diagnozy i monitorowania. W realizację Projektu zaangażowani są dyrektorzy szkół, nauczyciele, a także rodzice i uczniowie. Szkolny Organizator Rozwoju Edukacji: udzielał pomocy w zdiagnozowaniu potrzeb szkoły i dostosowaniu oferty doskonalenia do zdiagnozowanych potrzeb oraz zbudowaniu Rocznego Planu Wspomagania (RPW), organizował warsztaty, wykłady, konsultacje zbiorowe i indywidualne w ramach RPW, pomagał nauczycielom przy wdrażaniu nowych umiejętności do praktyki szkolnej, przygotowywał i przeprowadzał ewaluację podjętych działań, przygotował sprawozdania z realizacji RPW oraz przedstawił dyrektorowi szkoły i radzie pedagogicznej. Koordynator sieci współpracy i samokształcenia: przeprowadził diagnozę potrzeb rozwojowych uczestników/czek sieci, opracował program i harmonogram pracy sieci, zorganizował spotkania z uczestnikami/czkami sieci, moderował pracę uczestników/czek sieci na platformie ORE, współpracował z ekspertem zewnętrznym w celu opracowania programu warsztatów zgodnego ze zdiagnozowanymi potrzebami i oczekiwaniami uczestników/czek, zorganizował spotkania z ekspertem zewnętrznym, na bieżąco monitorował pracę sieci, zamieszczał materiały, dokumentował pracę sieci, 5

6 przygotowywał i przeprowadzał ewaluację podjętych działań. Do zadań eksperta zewnętrznego należało: przygotowanie i przeprowadzenie dostosowanych do potrzeb szkoły zaplanowanych w ramach RPW form doskonalenia, doskonalenie pracy nauczycieli (warsztaty, konsultacje grupowe/wykłady grupowe). Dyrektor szkoły: przygotował diagnozę potrzeb szkoły we współpracy z SORE, brał udział w warsztatach, konsultacjach, spotkaniach RPW, udzielał informacji zwrotnej, motywował nauczycieli do udziału w działaniach RPW, nadzorował i monitorował wszystkie działania, udostępniał pomieszczenia i sprzęt do realizacji szkoleń kursów, warsztatów, konsultacji metodycznych dla nauczycieli. Zadania nauczycieli członków zespołu zadaniowego polegały na: przeprowadzeniu pogłębionej diagnozy potrzeb rozwojowych szkoły, opracowaniu szczegółowego harmonogramu realizacji RPW, określeniu celów SMART rozwoju szkoły, korzystaniu z konsultacji indywidualnych i grupowych, udziału w szkoleniach, przeprowadzeniu ewaluacji podsumowującej realizację RPW. Do zadań nauczycieli i wychowawców należało: branie udział w przygotowaniu diagnozy potrzeb, branie udziału w szkoleniach, korzystanie z konsultacji indywidualnych i grupowych, uczestniczenie w lekcjach otwartych, wdrażanie nowych umiejętności do praktyki szkolnej, uczestniczenie w spotkaniach sieci współpracy i samokształcenia, zalogowanie się na platformie ORE, zamieszczanie i korzystanie z materiałów na platformie, 6

7 udzielanie informacji zwrotnej, branie udziału w ewaluacji podjętych działań. Zadania rodziców to: aktywne uczestnictwo w roli partnerów szkoły uczestniczących w procesie doskonalenia pracy zespołów nauczycielskich szkoły z udziałem ekspertów zewnętrznych uczestniczenie w zajęciach otwartych. Zadania uczniów to: nabywanie wiedzy i rozwijanie umiejętności w zakresie bezpiecznego wyrażania emocji, rozwiązywania problemów, kulturalnego zachowania się w różnych sytuacjach i poszanowanie dobra wspólnego. II 1. Roczne Plany Wspomagania ( RPW) Diagnoza potrzeb rozwojowych szkół i przedszkoli W miesiącach XI-XII 2013 i IX-X 2014 została dokonana przez 7 SORE w 52 szkołach i 4 przedszkolach w Powiecie Sanockim diagnoza potrzeb edukacyjnych Rad Pedagogicznych. Diagnoza została przeprowadzona zgodnie z procedurą zakładającą współpracę z dyrektorem/ką szkoły/przedszkola oraz aktywną pracę Rad Pedagogicznych i wybranych zespołów zadaniowych. Struktura diagnozy obejmowała: wywiad z dyrektorem/ką, spotkanie z Radą Pedagogiczną, wyłonienie zespołu zadaniowego, warsztat diagnostyczno-rozwojowy ukierunkowany na identyfikację i weryfikację potrzeb rozwojowych szkoły/przedszkola, pogłębioną diagnozę potrzeb i wybór priorytetowych obszarów do rozwoju. Analiza wewnętrznych dokumentów szkoły/przedszkola, wniosków z przeprowadzonych ewaluacji wewnętrznych i zewnętrznych, badania ankietowe nauczycieli przeprowadzone w trakcie procesu diagnozy oraz wywiady to źródła informacji, które pozwoliły na skonkretyzowanie potrzeb i oczekiwań w zakresie wzrostu kompetencji nauczycieli i całych Rad Pedagogicznych. W procesie diagnozy przeprowadzono 56 spotkań z dyrektorami/kami, 56 spotkań z radami pedagogicznymi, 56 warsztatów diagnostyczno-rozwojowych w każdym roku realizacji projektu. 7

8 Harmonogramy realizacji rocznych ofert doskonalenia Każda szkoła/przedszkole miała do wyboru na każdy rok szkolny jeden temat oferty doskonalenia z 24 tematów wypracowanych w projekcie systemowym System doskonalenia nauczycieli oparty na ogólnodostępnym kompleksowym wspomaganiu szkół : Przedszkola i szkoły dokonały następującego wyboru tematycznego ofert doskonalenia w ramach projektu Wspomaganie szkół i przedszkoli w Powiecie Sanockim. Przedszkola i szkoły dokonały następującego wyboru tematycznego ofert doskonalenia w ramach projektu Wspomaganie szkół i przedszkoli w Powiecie Sanockim. Przedszkola: Lp. Przedszkole Obszar 1 rok Obszar 2 rok 1. Samorządowe Przedszkole Nr 1 Praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych Wspieranie pracy wychowawców klasbezpieczna szkoła 2. Samorządowe Przedszkole Nr 2 Nauczyciel 45+ Postawy uczniowskie jak je kształtować? 3. Samorządowe Przedszkole Nr 3 Wspieranie pracy wychowawców klas bezpieczna szkoła. 4. Samorządowe Przedszkole Nr 4 Postawy uczniowskie jak je kształtować? Praca z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Praca z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Szkoły podstawowe: Lp. Szkoła Obszar 1 rok Obszar 2 rok 1. Wspieranie pracy Jak i po co prowadzić Szkoła Podstawowa nr 2 wychowawców klas ewaluację wewnętrzną? w Sanoku im. Św. Kingi bezpieczna szkoła. 2. Szkoła Podstawowa nr 1 w Sanoku im. Gen. B. Prugara Ketlinga Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny? Współpraca nauczycieli w prowadzeniu procesów edukacyjnych. 3. Jak pomóc uczniowi osiągnąć Wspieranie pracy Szkoła Podstawowa nr 3 im. Tadeusza Kościuszki sukces edukacyjny? wychowawców klas bezpieczna szkoła 4. Szkoła Podstawowa nr 4 im. Ks. Zdzisława Nauczyciel 45+ Jak i po co prowadzić ewaluację wewnętrzną? Jastrzębiec Peszkowskiego 5. Szkoła Podstawowa nr 6 Ocenianie kształtujące Techniki uczenia się 8

9 im. Jana Pawła II 6. Zespół Szkół w Besku - Szkoła Podstawowa 7. Zespół Szkół w Bukowsku - Szkoła Podstawowa 8. Zespół Szkół im. Jana Pawła II w Pobiednie - Szkoła Podstawowa 9. Szkoła Podstawowa w Zespole Szkół w Nowotańcu 10. Zespół Szkół w Dobrej Szkoła Podstawowa 11. Zespół Szkół w Rzepedzi - Szkoła Podstawowa 12. Szkoła Podstawowa w Mrzygłodzie 13. Szkoła Podstawowa w Srogowie Górnym 14. Szkoła Podstawowa w Pakoszówce im. Ignacego Łukasiewicza 15. Szkoła Podstawowa im. Św. Andrzeja Boboli w Kostarowcach 16. Szkoła Podstawowa w Niebieszczanach 17. Szkoła Podstawowa w Prusieku 18. Zespół Szkół w Trepczy - Szkoła Podstawowa 19. Szkoła Podstawowa im. Marii Konopnickiej w Tyrawie Wołoskiej 20. Szkoła Podstawowa w Czaszynie Wspieranie pracy wychowawców klas bezpieczna szkoła. Praca z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych Ocenianie kształtujące Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny? Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny? Ocenianie kształtujące Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny? Praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych Wspieranie pracy wychowawców klas bezpieczna szkoła Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny? Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny? Postawy uczniowskie. Jak je kształtować? Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny Projekt edukacyjny w szkole i metody motywujące do nauki. Praca z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Techniki uczenia się i metody motywujące do nauki. Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny? Postawy uczniowskie. Jak je kształtować? Wykorzystanie TIK na zajęciach edukacyjnych bezpieczny Internet Wykorzystanie TIK na zajęciach edukacyjnych bezpieczny internet Postawy uczniowskie. Jak je kształtować? Jak i po co prowadzić ewaluację wewnętrzną? Wspieranie pracy wychowawców klas bezpieczna szkoła Praca z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Ocenianie kształtujące. Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny. Techniki uczenia się i metody motywujące do nauki Techniki uczenia się i metody motywujące do nauki 9

10 21. Szkoła Podstawowa Nr 1 im. Św. Kazimierza w Zagórzu 22. Szkoła Podstawowa w Porażu 23. Szkoła Podstawowa w Łukowem 24. Szkoła Podstawowa im.w. Witosa w Tarnawie Dolnej 25. Szkoła Podstawowa w Zarszynie 26. Szkoła Podstawowa w Odrzechowej 27. Szkoła Podstawowa w Bażanówce 28. Szkoła Podstawowa im. Mikołaja Kopernika w Jaćmierzu 29. Szkoła Podstawowa w Nowosielcach Gimnazja: Postawy uczniowskie. Jak je kształtować? Rodzice są partnerami szkoły Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny? Postawy uczniowskie. Jak je kształtować? Techniki uczenia się i metody motywujące do nauki. Wspieranie pracy wychowawców klas bezpieczna szkoła Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny? Praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Techniki uczenia się i metody motywujące do nauki. Wykorzystanie TIK na zajęciach edukacyjnych bezpieczny Internet Techniki uczenia się i metody motywujące do nauki Efektywna organizacja pracy zespołów nauczycielskich. Nauczyciel 45+ Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny Ocenianie kształtujące Rodzice są partnerami szkoły Nauczyciel 45+ Lp. Szkoła Obszar 1 rok Obszar 2 rok 1. Gimnazjum nr 2 im. Królowej Zofii w Sanoku Techniki uczenia się i metody motywujące do nauki Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny? 2. Gimnazjum nr 1 w Sanoku im. Grzegorza z Sanoka 3. Gimnazjum nr 4 im. 6 Pomorskiej Dywizji Piechoty w Sanoku 4. Zespół Szkół w Besku - Gimnazjum w Besku 5. Publiczne Gimnazjum w Bukowsku Wykorzystanie EWD w ewaluacji wewnętrznej szkoły. Rodzice są partnerami szkoły Postawy uczniowskie. Jak je kształtować? Nauczyciel 45+ Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny. Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny? Techniki uczenia się i metody motywujące do nauki. Wykorzystanie TIK na zajęciach edukacyjnych bezpieczny Internet. 6. Gimnazjum nr 3 w Sanoku Praca z uczniem o specjalnych Wspieranie pracy 10

11 7. Gimnazjum w Komańczy - ZS w Komańczy 8. Gimnazjum w Zespole Szkół im. Ignacego Łukasiewicza w Strachocinie 9. Gimnazjum w Niebieszczanach potrzebach edukacyjnych wychowawców klas - bezpieczna szkoła Uczeń aktywny uczestnik Wykorzystanie TIK na procesu uczenia się zajęciach edukacyjnych bezpieczny Internet. Wykorzystanie EWD Ocenianie kształtujące w ewaluacji wewnętrznej szkoły Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny? 10. Gimnazjum w Rzepedzi Wykorzystanie TIK na zajęciach edukacyjnych 11. Gimnazjum nr 2 Postawy uczniowskie. Jak je im. Prymasa Tysiąclecia kształtować? Kardynała Stefana Wvszvńskiego w Zagórzu 12. Gimnazjum im. Jana Pawła II w Tarnawie Dolnej Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny? 13. Gimnazjum w Zarszynie Uczeń aktywny uczestnik procesu uczenia się. 14. Gimnazjum im. Św. Rodzice są partnerami szkoły. Jadwigi Królowej w Długiem Licea Ogólnokształcące: Praca z uczniem zdolnym. Nauczyciel 45+ Rodzice są partnerami szkoły. Współpraca nauczycieli w prowadzeniu procesów edukacyjnych Jak i po co prowadzić ewaluację wewnętrzną? Wspieranie pracy wychowawców klas bezpieczna szkoła. Lp. Szkoła Obszar 1 rok Obszar 2 rok 1. Wykorzystanie TIK na Postawy uczniowskie. Jak I Liceum Ogólnokształcące zajęciach edukacyjnych je kształtować? w Sanoku im. KEN bezpieczny Internet 2. II Liceum Ogólnokształcące w Sanoku im. Marii Curie Skłodowskiej Wykorzystanie TIK na zajęciach edukacyjnych bezpieczny Internet dziennik elektroniczny Nauczyciel III Liceum Ogólnokształcące w Zespole Szkół Nr 2 im. Grzegorza z Sanoka Technika: Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny? Wykorzystanie TIK na zajęciach edukacyjnych - bezpieczny Internet. Lp. Szkoła Obszar 1 rok Obszar 2 rok 1. Technikum Nr 1 w Zespole Szkół nr 1im. Karola Adamieckiego Nauczyciel 45+dziennik elektroniczny Praca z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. 11

12 2. Technikum Nr 2 w Zespole Szkół Nr 2 im. Grzegorza z Sanoka im. 3. Technikum Nr 3 w Zespole Szkół nr 3 im. W. Lipińskiego i M. Beksińskiego 4. Technikum Nr 4 w Zespole Szkół Nr 4 im. Kazimierza Wielkiego 5. Technikum nr 5 w Zespole Szkół nr 5 im. Ignacego Łukasiewicza 6. Technikum w Zespole Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Nowosielcach im. II Czechosłowackiej Brygady Spadochronowej Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny? Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny? Praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny? Techniki uczenia się i metody motywujące do nauki. Wykorzystanie TIK na zajęciach edukacyjnych - bezpieczny Internet. Wykorzystanie TIK na zajęciach edukacyjnych bezpieczny Internet, w tym dziennik elektroniczny Nauczyciel 45+ Techniki uczenia się i metody motywujące d o nauki Efektywna organizacja pracy zespołów nauczycielskich. Najpopularniejsze wybory ofert doskonalenia: 1. Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny? 2. Praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych. 3. Postawy uczniowskie. Jak je kształtować? 4. Wspieranie pracy wychowawców klas bezpieczna szkoła. 5. Nauczyciel Techniki uczenia się i metody motywujące do nauki. 7. Ocenianie kształtujące. 12

13 8. Rodzice są partnerami szkoły. 1. Techniki uczenia się i metody motywujące do nauki. 2. Wykorzystanie TIK na zajęciach edukacyjnych bezpieczny Internet. 3. Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny? 4. Wspieranie pracy wychowawców klas- bezpieczna szkoła. 5. Praca z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. 6. Nauczyciel Postawy uczniowskie jak je kształtować? 8. Jak i po co prowadzić ewaluację wewnętrzną? Analiza wyborów wskazuje na zróżnicowanie potrzeb związanych z doskonaleniem. Wybrana tematyka nie jest zależna od etapu edukacyjnego. Podczas dwóch lat realizacji projektu za obszary najpopularniejsze do realizacji procesu wspomagania w wyniku wyborów szkół uznano te, które ilustruje wykres zamieszczony poniżej. Najpopularniejsze wybory oferty doskonalenia podczas dwóch lat realizacji projektu: 13

14 Realizacja każdego RPW przebiegała w 4 etapach. Pierwszy etap, bazujący na współpracy SORE ze szkołą to warsztat diagnostyczny w wyniku którego nastąpiło przygotowanie rocznego planu. Drugim etapem realizacji wsparcia było przeprowadzenie doskonalenia zgodnie z rocznym planem wspomagania. W związku z tym bezpośrednio w szkole odbyły się wykłady/warsztaty (15 godz.) oraz konsultacje grupowe (12 godz) z ekspertem. Tematykę zajęć - metody rozwiązywania problemów wychowawczych, zasady planowania i monitorowania oddziaływań wychowawczych - wyznaczał wybrany przez każdą Radę Pedagogiczną obszar wsparcia. Na trzecim etapie realizacji planu wspomagania szkoły zostały zaplanowane w harmonogramie RPW konsultacje indywidualne oraz grupowe z ekspertem. Czwartym etapem realizacji RPW w każdej Radzie pedagogicznej było omówienie efektów realizacji projektu, opracowanie wniosków z realizacji wspomagania przeprowadzonego w szkole w zakresie oferty doskonalenia i wynikających z nich rekomendacji do dalszej pracy. Działania w RPW były poddawane systematycznemu monitoringowi i modyfikowaniu w zależności od potrzeb wyrażanych przez Rady Pedagogiczne. Wszystkie RPW były realizowane w szkołach i przedszkolach sukcesywnie od miesiąca XI 2013 r. do VI 2014 r. w pierwszym roku realizacji projektu i od X-XI 2014 r. do VI 2015 r. w drugim roku realizacji projektu. Pracownicy projektu (SORE) przeprowadzili wśród nauczycieli i dyrektorów badanie, którego celem była diagnoza potrzeb nauczycieli/dyrektorów oraz spójności realizowanych programów doskonalenia w powiecie sanockim. Badanie zostało przeprowadzone po realizacji wybranego obszaru do wsparcia na przełomie maja i czerwca 2014 r. i ponownie w 2015 r. 14

15 W badaniu wzięło udział w pierwszym roku 1094 nauczycieli a drugim 943. Razem przebadano 2037 nauczycieli. W jakim stopniu wybór obszaru wsparcia odpowiadał na potrzeby szkoły. 0 oznacza wartość najniższą, a 5 najwyższą. Wyniki po pierwszym roku: Wyniki po drugim roku: 15

16 W jakim stopniu uczestnicy określają przydatność szkoleń w pracy nauczyciela. Wyniki po pierwszym roku: 0 do 5, gdzie 0 oznacza wartość najniższą, a 5 najwyższą. Wyniki po drugim roku: 16

17 Czy nauczyciele stosowali nabytą wiedzę i umiejętności w swojej praktyce szkolnej. Wyniki po pierwszym roku: Kolumna pierwsza TAK, kolumna druga NIE. Wyniki po drugim roku: 17

18 Deklarowany przez nauczycieli wzrost osobistych umiejętności w wyniku uczestnictwa w szkoleniach zorganizowanych w ramach projektu. Wyniki po pierwszym roku: Wyniki po drugim roku: 18

19 Wnioski i rekomendacje SORE z przebiegu realizacji RPW Nauczyciele po przeprowadzeniu diagnozy potrzeb rozwojowych szkoły/ przedszkola stwierdzili, że wspomaganie skoncentrowane na zdefiniowanych przez szkołę potrzebach stanowi podstawę działań doskonalących pracę pedagogiczną. Podkreślili, po realizacji wykładów i warsztatów spójność działań prowadzonych w ramach projektu, które przekładają się na praktyczne wspomaganie pracy szkoły. Obszar wsparcia ustalony przez całą Radę Pedagogiczną daje gwarancję pozytywnego przeprowadzenia działań wspomagających szkołę. Wzajemne wspieranie się nauczycieli w trakcie realizacji procesu wspomagania, uwzględnienie różnorodnych perspektyw i potrzeb przez zewnętrznego eksperta umożliwia skuteczne i efektywne przyswajanie wiedzy i umiejętności na warsztatach. Deklarują przydatność szkoleń realizowanych w ramach projektu Wspomaganie szkół i przedszkoli w Powiecie Sanockim oraz to, że wpłyną one na rozwój ich szkoły, czy przedszkola. Twierdzą, że warto integrować działania nauczycieli, uczniów i rodziców wokół zadań służących przełamywania stereotypów i kształtowaniu postaw tolerancji zgodnych z systemami wartości promowanych w szkole spójnych z oczekiwaniami rodziców i środowiska, poprzez prowadzenie cyklicznych zajęć, także dotyczących kształceniu umiejętności uczniów w zakresie komunikacji interpersonalnej. Deklarują dalsze doskonalenie umiejętności pracy zespołowej przez nauczycieli i uczniów. Dyrektorzy szkół deklarują podniesienie swoich kompetencji w zakresie przeprowadzania diagnozy potrzeb szkoły w obszarze doskonalenia nauczycieli. W opinii dyrektorów wdrożenie zmodernizowanego systemu doskonalenia nauczycieli pomogło w rozwoju szkoły, bowiem m.in. nauczyciele pozyskali fachową wiedzę od specjalistów, ekspertów, a to przyczyni się do jakości ich pracy. Uważają, że dalsze wdrażanie nabytej wiedzy i umiejętności do praktyki szkolnej, powinno znacząco wpłynąć na podniesienie jakości pracy szkoły. Analizując wyniki badań po dwóch latach stwierdza się, że u każdego badanego nauczyciela po realizacji projektu w ramach zrealizowanych RPW nastąpił przyrost wiedzy. Najmniejszy, 10% - u 3,7 % respondentów, najwyższy powyżej 40% - u 32 % respondentów. W wyniku przeprowadzonych badań można stwierdzić, że w badanych obszarach nastąpiła poprawa jakości w procesie rozwoju szkoły lub przedszkola. 19

20 II. 2 Sieci współpracy i samokształcenia nauczycieli Organizacja pracy i harmonogramy realizacji sieci współpracy i samokształcenia- cele i efekty. Pilotażowy projekt wspieranie szkół i nauczycieli w Powiecie Sanockim, zakłada współpracę nauczycieli z różnych szkół w ramach sieci współpracy i samokształcenia. Poprzez sieć uczestnicy mają możliwość kontaktu z pedagogami z innych szkól i placówek oświatowych. Wymiana doświadczeń oraz wspólne rozwiązywanie problemów, pozwalają nauczycielom i dyrektorami spojrzeć na trudności z różnych perspektyw. Pracami każdej sieci kierował koordynator/ka, który/a przygotował relacje z przebiegu spotkań, zamieszczone na platformie internetowej. Współpraca odbywała się również za pomocą forów wymiany doświadczeń, które moderował każdy koordynator. Każda sieć obejmowała od 5 spotkań, w tym po 4 spotkania w każdej sieci realizowane przez ekspertów, specjalistów w wybranej dziedzinie, zgodnie z harmonogramem konkretnej sieci. Praca na platformie odbywała się w sposób ciągły. Działania w ramach sieci współpracy i samokształcenia były poddawane systematycznemu monitoringowi i modyfikowaniu w zależności od potrzeb wyrażanych przez uczestników sieci. Charakterystyka realizacji sieci współpracy i samokształcenia W powiecie sanockim odbyły się spotkania czterech sieci współpracy i samokształcenia, których tematyka, cele i treści były następujące. Sieć: Zadania dyrektora w zakresie organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole i placówce. Tematyka spotkań rok pierwszy: Diagnoza pedagogiczna Organizacja pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole Co wynika z orzeczeń i opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej? Jak analizować orzeczenia i opinie? Formy wsparcia dla uczniów, nauczycieli i rodziców w zakresie pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Jak organizować prace zespołów nauczycielskich. Pozyskiwanie dodatkowych funduszy unijnych, czy innych funduszy zewnętrznych na wewnątrzszkolną pomoc psychologiczno-pedagogiczną. 20

21 Efekty: Ankiety na zakończenie zajęć za rok 2013/2014 wskazują ogólnie zadowolenie uczestników sieci z funkcjonującej formy doskonalenia pracy dyrektorów w zakresie organizacji pomocy psychologicznopedagogicznej w szkole, czy placówce. Zwracano uwagę na wykorzystanie w dalszej pracy przykładów praktycznego zastosowania form pomocy wynikających z orzeczeń i opinii PP-P. Sugestia- przygotować materiały o charakterze metodycznym dla dyrektorów. Tematyka spotkań rok drugi: Edukacja włączająca w Polsce Kształcenie integracyjne. Konteksty wychowania. Co wynika z orzeczeń i opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej w zakresie organizacji edukacji włączającej w szkole? Jak analizować orzeczenia i opinie? Formy wsparcia dla uczniów, nauczycieli i rodziców w zakresie pomocy psychologiczno-pedagogicznej, w tym organizacji edukacji włączającej i kształcenia integracyjnego. Jak organizować pracę w klasie integracyjnej? Agresja rówieśnicza w klasie. Wyjazd studyjny dla uczestników sieci w dniach maja Miejsce: Zakopane. Cel wizyty: wzajemna wymiana informacji z realizatorami projektu 3.5 w powiecie nowotarskim o stosowanych praktykach w zakresie: obiegu dokumentów między szkołą a PP-P i innymi organizacjami i instytucjami, zasady dokumentowania kwalifikacji ucznia do pomocy psychologiczno-pedagogicznej, projektowanie dokumentacji wewnętrznej szkoły, monitoring pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Efekty: Ankiety na zakończenie zajęć za rok 2014/20145wskazują ogólnie zadowolenie uczestników sieci z funkcjonującej formy doskonalenia pracy dyrektorów w zakresie organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole, czy placówce Zwracano uwagę na wykorzystanie w dalszej pracy przykładów praktycznego zastosowania form pomocy wynikających z orzeczeń i opinii PP-P W rozmowach akcentowano konieczność kontynuowania działalności sieci dyrektorów, również w innych obszarach działalności szkoły i placówki. 21

22 Sieć: Jak skutecznie wspierać dziecko w uczeniu się matematyki? Celem sieci współpracy i samokształcenia "Jak skutecznie wspierać dziecko w uczeniu się matematyki?" jest zwiększenie kompetencji nauczycieli w obszarze pracy z dziećmi i młodzieżą w zakresie wsparcia dziecka w uczeniu się matematyki oraz poznanie nowych metod wykorzystywania multimediów na lekcjach matematyki, rozwiązywanie problemów, dzielenie się doświadczeniami, nabywanie nowych umiejętności i wiedzy zarówno za pośrednictwem platformy internetowej jak i spotkań członków sieci z ekspertami zewnętrznymi. Cel ogólny: Podniesienie kompetencji nauczycieli w zakresie nauczania matematyki z wykorzystaniem oprogramowania dydaktycznego. Spotkania z ekspertem: Temat 1: Dlaczego dzieci nie potrafią uczyć się matematyki? Przyczyny niepowodzeń uczniów w uczeniu się matematyki i sposoby ich pokonywania. Temat 2: Techniki uczenia się i metody motywujące uczniów do nauki matematyki na wszystkich etapach kształcenia. Warsztaty z komputerem w programie GeoGebra. Tematv3: Matematyka z komputerem skuteczne programy. Warsztaty z komputerem w programie GeoGebra. Tematv4: Warsztaty z komputerem w programie SketchUp. Jak wykorzystać zasoby Internetu na lekcjach matematyki? Efekty: Zalogowało się na platformie 20 osób. Wszyscy poznali platformę cyfrową Potrafią się zalogować i korzystać z niej. Podczas spotkań zrealizowano tematykę, która najczęściej była wskazywana w ankiecie diagnozy potrzeb: szkolenie z zakresu obsługi i wykorzystania na lekcjach tablicy interaktywnej, style uczenia i motywowanie uczniów do nauki, podstawy e-edukacji. Tematyka spotkań rok drugi: Praca z uczniem zdolnym i mającym trudności w uczeniu się na wszystkich etapach kształcenia. Nauczanie matematyki z GeoGebrą. Ćwiczenia z komputerem Nauczanie stereometrii przy użyciu programu SketchUp. Ćwiczenia z komputerem. Heurystyki zadań egzaminacyjnych na wszystkich etapach kształcenia opracowywane z użyciem narzędzi TIK. Ćwiczenia z komputerem. 22

23 Wyjazd studyjny - Centrum Nauki Kopernik w Warszawie r r. Cel wyjazdu: Podniesienie kompetencji nauczycieli w zakresie: wykorzystania nowoczesnych technologii TIK na lekcjach matematyki, kształtowaniu wyobraźni przestrzennej i stosowania oprogramowania na lekcjach matematyki. Efekty: Przeprowadzono łącznie 5 spotkań stacjonarnych w ZS nr 2 w Sanoku (w tym cztery z ekspertem) oraz spotkania /warsztaty podczas wyjazdu studyjnego do CNK w Warszawie. Spotkania z koordynatorem, zgodnie z życzeniem uczestników sieci, odbywały się w marcu 2015 r. Uczestniczyło w nich 40 osób (33 nauczycielek i 7 nauczycieli). Wszyscy nowi uczestnicy zostali zalogowani na platformę cyfrową Potrafią się zalogować i korzystać z niej. Czynią to jednak niechętnie, gdyż nie mają przekonania, że e-learning jest pomocnym narzędziem w pracy nauczyciela. Podczas spotkań, warsztatów i wyjazdu studyjnego zrealizowano wszystkie założone cele i tematykę. Z analizy ankiety ewaluacyjnej, którą wypełniło 28 osób, wynika, że wszyscy udzielający odpowiedzi uczestnicy podnieśli swoje kompetencje pedagogiczne i potrafią wskazać osobiste korzyści z udziału w sieci. Warsztaty z ekspertem prowadzone były z wykorzystaniem TiK. Cieszyły się dużym zainteresowaniem. Uczestnicy wskazywali, że treść szkoleń odpowiadała tematowi, a szkolący dobrze przygotowany, przekazywał treści przystępnie, wprowadzał ćwiczenia praktyczne i był dobrze nastawiony do uczestników. Wszyscy ocenili, że szkolenia spełniły ich oczekiwania, poszerzyły umiejętności, które przydadzą się w pracy zawodowej. Szczegóły w zestawieniu ankiet. Wg uczestników mocne strony pracy w sieci to: Doświadczenie osoby prowadzącej zajęcia. Intensywność prowadzonych zajęć. Wiedza prowadzącego. Możliwość wymiany doświadczeń. Ogromna wiedza eksperta. Uzyskanie ciekawych, użytecznych materiałów. 23

24 Sieć: Edukacja filmowa na lekcjach języka polskiego Cele: podniesienie kompetencji nauczycieli w zakresie edukacji filmowej oraz poznanie nowych metod wykorzystywania filmu i multimediów na lekcjach języka polskiego, rozwiązywanie problemów, dzielenie się doświadczeniami, nabywanie nowych umiejętności i wiedzy zarówno za pośrednictwem platformy internetowej jak i spotkań członków sieci z ekspertami zewnętrznymi. Temat 1: Język filmu. Elementarz edukacji filmowej. Temat 2: Analiza dzieła filmowego. Wykorzystanie filmów i innych multimediów na lekcjach języka polskiego. Temat 3: Lekcja na 5+. Jak pracować z filmem na lekcjach j. polskiego. Temat 4: Od teorii do praktyki. Konfrontacja tekstu literackiego z filmem, bądź spektaklem teatralnym. Efekty: Podczas spotkań zrealizowano podstawy ochrony praw autorskich, wprowadzenie do edukacji filmowej i wykorzystanie filmów i mat. multimedialnych na lekcjach j. polskiego. Wszystkie zagadnienia zostały zaproponowane przez uczestniczki sieci wynikały z diagnozy potrzeb. Zalogowało się na platformie 13 osób. Po zapoznaniu z platformą cyfrową projektu uczestniczki potrafiły logować się i zabierać głos na forum. Tematyka spotkań rok drugi: Film jako sztuka narracyjna. Film dokumentalny -obiektywny zapis rzeczywistości. Przekazy audiowizualne jako doświadczenie rzeczywistości. Film jako źródło historii. Wyjazd studyjny , Kraków, kino Agrafka Akademia filmowa kino z klasą. Efekty: Podczas spotkań zrealizowano zaplanowane tematy związane z edukacją filmową i wykorzystaniem filmów i mat. multimedialnych na lekcjach j. polskiego. Wszystkie zagadnienia zostały zaproponowane przez uczestniczki sieci wynikały z diagnozy potrzeb. Uczestnicy wskazywali na konieczność rozdzielenia szkoleń dla nauczycieli tak, by uwzględniały etapy kształcenia. 24

25 Uczestnicy byli bardzo zadowoleni z wyjazdu studyjnego do Krakowa. Wyjazd był dobrze zorganizowany (doskonały autokar, noclegi i wyżywienie). Bardzo ciekawy był program warsztatów w ramach Akademii filmowej Kino z Klasą, projekcje filmów i dyskusje z ekspertami/prelegentami kina Agrafka oraz wycieczki poznawcze do miejsc historycznych związanych z literaturą j. polskiego, która została przeniesiona na ekran filmowy (krakowski Kazimierz, Skałka, Wawel, Rynek w Krakowie). Uczestnicy w miłej, często nieformalnej atmosferze podnieśli swe kompetencje w zakresie świadomej postawy odbioru dzieła filmowego, umiejętności poruszania się w kulturze audiowizualnej, w zakresie teorii edukacji filmowej oraz poznali nowe możliwości i metody wykorzystania filmu na lekcjach. Sieć: Bezpieczny Internet TiK Cele i treści: Metody i narzędzia tworzenia materiałów multimedialnych dla e-learningu Metody diagnostyki problemów pedagogiczno wychowawczych w ramach zagrożeń internetowych uczniów Życie w sieci życie w realu wpływ mediów na zachowanie dzieci i młodzieży, zagrożenia uzależnieniem Efekty: W ramach pracy opracowano prezentacje do wykorzystania w prowadzeniu godzin wychowawczych. Podczas spotkań wskazano przedstawiono funkcjonalności platformy. Za godne uwagi nauczyciele uznali możliwość tworzenia i wykonania diagnostyki przy użyciu modułu ANKIETY zawartego w platformie. Po zajęciach uczestnicy posiadają umiejętność stworzenia ankiety diagnostycznej oraz definiować problemy i trudności. Historia logowań do platformy obejmuje za ostatnie 3 miesiące pracy sieci 180 logów dla 25 użytkowników. Tematyka spotkań rok drugi: Funkcjonalności platformy- zasady pracy na platformie Podstawy licencjonowania, zagrożenia oraz najnowsze trendy na przykładach naruszeń i oszustw Tożsamość internetowa zagrożenia, teraźniejszość i przyszłość, problemy portali społecznościowych. 25

26 Przestępczość w internetowych platformach handlowych oraz przestępczość finansowa w Internecie. Wyjazd studyjny a w jego ramach spotkanie z koordynatorami i prelegentami sieci o tej samej tematyce powiatu ostrowieckiego r. Efekty: Uczestnicy nabyli umiejętność stworzenia ankiety diagnostycznej. Deklarują włączanie problematyki w proces edukacyjno wychowawczy. Zauważają konieczność lepszego poznania problematyki. Opracowują lekcje e-learningowe i prezentacje tematycznych. Wnioski i rekomendacje koordynatorów sieci Koordynatorzy sieci przeprowadzili badanie wśród uczestników sieci, które dotyczyło między innymi wzrostu umiejętności. Wyniki odpowiedzi na pytanie Czy szkolenie poszerzyło twoje umiejętności? ilustruje wykres: 26

27 Na temat wzrostu kontaktów zawodowych związanych z tematyką sieci w ramach uczestnictwa w zajęciach badani nauczyciele wypowiedzieli się następująco: Koordynatorzy sieci stwierdzają, że zaplanowane cele zostały osiągnięte głównie poprzez spotkania stacjonarne. Nauczyciele bardzo niechętnie uczestniczyli w pracach na platformie cyfrowej. Dużym zainteresowaniem cieszyły się warsztaty z ekspertami i warsztaty w ramach wyjazdów studyjnych. Doświadczyli, że wyjazdowa forma sprzyjała integracji i wymianie doświadczeń w miłej atmosferze. Uważają, że warto w tej formie prowadzić doskonalenie. Uczestnicy na zakończenie sugerują nowe rozwiązania metodyczne i organizacyjne związane z kontynuacją sieci, na przykład: wydłużenie okresu trwania szkoleń, z uwagi na dużą intensywność zajęć, więcej zajęć wymagających współpracy w zespole, omawianie konkretnych tematów, problemów napotkanych w codziennej pracy, podział na grupy związane z etapem edukacyjnym, tworzenie własnego filmu, wzbogacenie sieci w możliwość korzystania uczestników z konsultacji indywidualnych. Zakłada się kontynuację działalności sieci współpracy i samokształcenia w ramach działalności statutowej Centrum Doskonalenia Nauczycieli w Sanoku. 27