O kompleksach bez kompleksów
|
|
- Liliana Krzemińska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 O kompleksach bez kompleksów dr Paweł Urbaniak Łódź, Układ okresowy pierwiastków 2 1
2 Związki kompleksowe - definicja CrCl 3 jest trwałym związkiem, podobnie jak amoniak NH 3. Oba związki mogą występować oddzielnie, ale można je połączyć. Powstaje nowy, trwały związek: CrCl 3 + 6NH 3 [Cr(NH 3 ) 6 ]Cl 3. chlorek heksaaminachromu(iii) 3 Związki kompleksowe - definicja Większość związków kompleksowych zawiera atom (jon) metalu, który zajmuje centralne miejsce w cząsteczce atom centralny. Aktualne rozszerzenie pojęcia: Rolę atomu centralnego mogą pełnić także atomy niemetali. Istnieją też kompleksy, w których nie jesteśmy w stanie wskazać atomu centralnego. 4 2
3 Związki kompleksowe - definicja Związkiem kompleksowym nazywamy związek złożony z atomu centralnego oraz połączonych z nim ligandów, które mogą być jonami lub cząsteczkami obojętnymi. Aktualnie rozszerzamy pojęcie: związkiem kompleksowym nazywamy związek powstały przez połączenie co najmniej dwóch cząsteczek: cząsteczki kwasu i cząsteczki zasady Lewisa. 5 TEORIA LEWISA teoria kwasów i zasad Gilbetra N. Lewisa ( ). kwasem jest każda cząsteczka bądź jon, który może przyjąć parę elektronową zasadą jest cząsteczka bądź jon, który dysponuje parą elektronową i tę parę może udostępnić kwasowi. 6 3
4 TEORIA LEWISA KWAS -cząsteczka zdolna do przyjęcia pary elektronowej: H +, BF 3, Ag +, Cr 3+, inne kationy metali, Ni(0). Kwasem nie jest NH 4+. ZASADA - cząsteczka zdolna do oddania pary elektronowej: F -, OH -, NH 3, CH 3 O -, pirydyna, (C 2 H 5 ) 2 O, H 2 O, CN -. Zasadą nie jest BH TEORIA LEWISA - REAKCJE Przykładowe reakcje NH 3 + BF 3 [H 3 N BF 3 ] NH 3 + Ag + [H 3 N Ag] + ZASADA KWAS Produktami reakcji pomiędzy kwasem a zasadą są związki kompleksowe. Fe SCN - Fe(SCN) 6 3- KOMPLEKS/ADDUKT KOMPLEKS jon heksatiocyjanianożelazianowy(iii) 8 4
5 TEORIA LEWISA - REAKCJE Zasadami mogącymi tworzyć kompleksy, czyli posiadać właściwości ligandowe będą związki posiadające atomy o wolnych, dostępnych parach elektronowych. Związki te mogą być jonami (anionami), ale nie jest to konieczne! 9 TEORIA LEWISA - REAKCJE Właściwości takie mają też związki, w których występują wiązania π, np. eten H 2 C=CH 2. Elektrony tworzące wiązanie π pełnią wtedy rolę analogiczną jak wolna para elektronowa. Takie związki nazywamy kompleksami π. 10 5
6 Związki kompleksowe ligand atom centralny L +n Donorowy atom ligandowy L L M L L L [A - ] n jon kompleksowy przeciwjon Atom (jon) centralny jest kwasem Lewisa, zaś ligandy są zasadami Lewisa. 11 Związki kompleksowe Budowę związków kompleksowych rozszyfrował i stworzył podwaliny pod współczesną chemię koordynacyjną: Alfred Werner ( ) (Nagroda Nobla w dziedzinie chemii 1913 W TYM ROKU ROCZNICA STULECIA!) 12 6
7 Związki kompleksowe Liczba koordynacyjna - ilość donorowych atomów ligandowych bezpośrednio połączonych z atomem centralnym Nie ma ona bezpośredniego związku z wartościowością jonu centralnego 13 Związki kompleksowe 3- jon heksachlorożelazianowy(iii) Kompleks oktaedryczny - najczęściej spotykana struktura kompleksów wśród metali przejściowych IV okresu. 14 7
8 Najczęstsze geometrie koordynacyjne liniowy tetraedryczny kwadratowy płaski oktaedryczny [Ag(NH 3 ) 2 ] + [Al(OH) 4 ] - [Ni(CN) 4 ] 2- [Cu(H 2 O) 6 ] 2+ [CuCl 2 ] - [MnBr 4 ] 2- [PdCl 4 ] 2- [MnF 6 ] 4-15 Związki kompleksowe Gdy połączy się środki donorowych atomów ligandowych otrzyma się krawędzie brył geometrycznych, np. dla 6 oktaedr, dla 4 tetraedr, stąd mówi się o kompleksach oktaedrycznych, tetraedrycznych. 16 8
9 Związki kompleksowe Odpowiednio ustawione donorowe atomy ligandowe tworzą wokół siebie pole elektrostatyczne. Mówimy więc o np. oktaedrycznym czy tetraedrycznym polu ligandów. Pole to oddziaływuje z elektronami atomu centralnego, wpływając na właściwości powstałego kompleksu. 17 Związki kompleksowe Cząsteczki ligandów mogą posiadać bardziej złożoną budowę, na przykład więcej niż jeden atom donorowy. 18 9
10 Kompleksy chelatowe Ligandy chelatujące posiadają co najmniej dwa atomy donorowe jednocześnie połączone z jednym jonem centralnym. Schemat pokazujący układ donorowych atomów w jonie Cu(EDTA) 2- Przykłady: ligand EDTA - jon etylenodiaminotetraoctowy (wersenianowy) - sześciokoordynacyjny. 19 Kompleksy chelatowe 2- kompleks ołowiu(ii) z EDTA: [Pb(EDTA)]
11 Kompleksy chelatowe en - etylenodiamina (1,2- diaminoetan) ligand dwukoordynacyjny:[co(en) 3 ] 3+ - jon trietylenodiaminakobaltu(iii) 1,10-fenantrolina (fen) po przyłączeniu do atomu centralnego tworzy się wewnętrzny pierścień koordynacyjny (w tym N N Me /n przypadku 5-cio członowy). 21 Ligandy makrocykliczne N N O O O NH N N cyklam - N 1,4,7,11 - tetrazacyklotetradekan cykliczna amina O O O 18-korona-6 - przykład eteru koronowego N Porphyrin porfiryna HN 22 11
12 Kompleksy makrocykliczne chlorofil Chlorophyll A A N N Mg N N C 20 H 39 O 2 C MeO 2 C O hem 23 Związki kompleksowe Cząsteczki kompleksów mogą posiadać kila atomów metali nie można wskazać atomu centralnego. Są to kompleksy wielordzeniowe 24 12
13 Izomeria związków kompleksowych Izomeria występowanie substancji o tym samym składzie chemicznym, ale różniących się strukturą cząsteczki. Różnice w strukturze powodują zróżnicowanie właściwości fizycznych i chemicznych kompleksów. 25 Typy izomerii związków kompleksowych IZOMERIA STEREOIZOMERIA KONSTYTUCYJNA GEOMETRYCZNA OPTYCZNA IZOMERIA WIĄZANIOWA IZOMERIA JONOWA IZOMERIA KOORDYNACYJNA IZOMERIA SOLWATACYJNA 26 13
14 Izomeria związków kompleksowych Izomeria konstytucyjna (strukturalna): izomery posiadają takie same atomy, ale różnią się co najmniej jednym wiązaniem. Stereoizomeria: wszystkie wiązania są takie same, ale różne jest rozmieszczenie ligandów w stosunku do atomu centralnego. 27 Izomeria konstytucyjna Izomeria jonowa: różny skład sfery koordynacyjnej. [Cr(NH 3 ) 5 Cl]Br oraz [Cr(NH 3 ) 5 Br]Cl Izomeria koordynacyjna: [Co(NH 3 ) 6 ][Cr(CN) 6 ] oraz [Cr(NH 3 ) 6 ][Co(CN) 6 ]. Izomeria hydratacyjna: zamiana wody z innym ligandem: [Cr(H 2 O) 6 ]Br 3 oraz [Cr(H 2 O) 5 Br]Br 2 H 2 O
15 Izomeria konstytucyjna Izomeria wiązaniowa: Ten sam ligand powiązany z jonem centralnym na różne sposoby. [Co(NH 3 ) 5 (NO 2 )]Cl 2 chlorek pentaamina(nitrito-n)kobaltu(iii) [Co(NH 3 ) 5 (ONO)]Cl 2 chlorek pentaamina(nitrito-o)kobaltu(iii) 29 nitrito-n nitrito-o 30 15
16 Stereoizomeria Izomeria geometryczna (cis-trans): Atomy lub grupy atomów zajmują względem siebie różne pozycje wokół jonu centralnego. Przykład: diaminadichloroplatyna(ii) Pt(NH 3 ) 2 Cl 2 31 Izomeria geometryczna cis/trans cis trans Model kulkowy Wzór strukturalny LEK NA RAKA - cisplatyna barwa rozpuszczalność żółtopomarańczowa jasnożółta 32 16
17 Izomeria geometryczna cis/trans trans-[co(nh 3 ) 4 Cl 2 ] + zielony cis-[co(nh 3 ) 4 Cl 2 ] + fioletowy 33 Izomeria geometryczna cis/trans FACJALNE fac- fac-[co(nh 3 ) 3 Cl 3 ] MERIDONALNE mer- mer-[co(nh 3 ) 3 Cl 3 ] 34 17
18 Stereoizomeria Izomeria optyczna: izomery skręcają płaszczyznę światła spolaryzowanego w przeciwne strony. Cząsteczki bez środka symetrii i płaszczyzny odbicia są zazwyczaj optycznie czynne. Izomery optyczne różnią się rozpuszczalnością i temperaturą topnienia, ponieważ zależą one od sił międzycząsteczkowych. 35 Skręcanie płaszczyzny światła spolaryzowanego przez substancję optycznie czynną. Źródło światła Polaryzacja światła Światło niespolaryzowane Filtr polaryzacyjny Płaszczyzna światła spolaryzowane go Skręcanie płaszczyzny światła spolaryzowanego Światło niespolaryzowane Światło spolaryzowane Filtr polaryzacyjny Skręcenie płaszczyzny polaryzacji substancja optycznie czynna 36 18
19 Izomeria optyczna Cząsteczka jest chiralna (optycznie czynna) gdy nie pokrywa się ze swym odbiciem lustrzanym. Enancjomery - cząsteczka chiralna i jej odbicie lustrzane. Racemat mieszanina równych ilości obu enancjomerów. 37 Izomeria optyczna LEWA RĘKA PRAWA RĘKA OBRAZ RĘKI Płaszczyzna zwierciadlana Izomer Λ Izomer Δ Enancjomery Co(en) 3+ 3 są lustrzanymi odbiciami i nie mogą być na siebie nałożone
20 Izomeria optyczna - nazewnictwo Jeśli izomer optyczny skręca płaszczyznę światła spolaryzowanego: w prawo d-izomer, (+)- izomer w lewo l-izomer, (-)-izomer 39 Trwałość związków kompleksowych Jon centralny przyłącza ligandy stopniowo, po kolei. Reakcje te są odwracalne, czyli równowagowe. Wobec tego, każdej można przypisać stałą równowagi: 40 20
21 Równowagi w roztworach związków kompleksowych. Stałe kolejne (stopniowe) ładunki pominięto [ MeL] K1 K1 Me + L MeL [ Me][ L] K2 [ MeL2 ] MeL + L MeL K2 2 [ MeL][ L] K 3 MeL + 2 L MeL [ MeL3 ] 3 K3 [ MeL2 ][ L] Stałe sumaryczne n MeLn Me + nl MeL n n K1 K2... [ ] Kn n [ Me][ L] 41 Trwałość związków kompleksowych Kolejne (stopniowe) stałe tworzenia (trwałości) (K n ): opisują równowagi wiązania kolejnych, pojedynczych ligandów do jonu centralnego. Sumaryczne (skumulowane) stałe tworzenia ( n ): określają sumaryczną równowagę wiązania co najmniej dwóch ligandów do jonu centralnego
22 Trwałość związków kompleksowych Im większa jest wartość K (stałej tworzenia), tym bardziej trwały jest kompleks. Stałe trwałości związane z przyłączaniem kolejnych ligandów zmniejszają się przykład: porównanie kolejnych stałych trwałości kompleksów jonów rtęci(ii) z jonami chlorkowymi: (a) HgCl + (K=10 7,15 ) (b) HgCl o 2 (K= 10 6,9 ) (c) HgCl - 3 (K=10 2,0 ) (d) HgCl 2-4 (K=10 0,7 ) K 1 > K 2 >K 3... > K n 43 Czynniki wpływające na trwałość związków kompleksowych wpływ zmiany metalu. Rozpatrujemy jony metali 4 okresu bloku d oraz jony 1, 2 i 13 grupy układu okresowego. Ligand jest niezmienny: Decyduje potencjał jonowy (iloraz ładunku z + i promienia jonu r + ): jon Im większa wartość potencjału jonowego, tym powstający kompleks jest trwalszy. z r 44 22
23 log stałej trwałości Czynniki wpływające na trwałość związków kompleksowych wpływ zmiany metalu. Trwałość kompleksów z tym samym ligandem zmienia się w następujących szeregach: Ba 2+ (135pm)< Sr 2+ (118pm)< Ca 2+ (100pm), Li + (68pm)< Mg 2+ (66pm) < Ga 3+ (62pm) oraz Co 2+ (72pm)< Co 3+ (60pm). 45 Szereg Irvinga-Williamsa Ca 2+ < Mn 2+ < Fe 2+ < Co 2+ < Ni 2+ < Cu 2+ > Zn 2+ Ilustracja szeregu Irvinga- Williamsa dla kilku wybranych ligandów. Największą trwałość osiągają kompleksy miedzi(ii), zaś najmniejszą kompleksy magnezowców. Na wykresie można też zauważyć wpływ potencjału jonowego jonu centralnego na trwałość połączeń. Najtrwalsze połączenia tworzy Mg 2+, najmniej trwałe Ba
24 Czynniki wpływające na trwałość kompleksów wpływ zmiany ligandu Dla rozpatrywanych przez nas kompleksów: Im silniejsze elektrostatyczne oddziaływania ligandu z jonem centralnym, tym kompleks jest trwalszy. Jon centr. log K 1 ligand F Cl Br I Fe 3+ 6,0 1,4 0,5 nie istnieje 47 Czynniki wpływające na trwałość kompleksów wpływ zmiany ligandu Kompleksy chelatowe są trwalsze od ich niechelatowych odpowiedników efekt chelatowy
25 ligand Czynniki wpływające na trwałość kompleksów wpływ zmiany ligandu Porównanie wartości stałych trwałości kompleksów z amoniakiem i ligandem chelatującym -tetraaminą. jon Mn 2+ Fe 2+ Co 2+ Ni 2+ Cu 2+ Zn 2+ 4 NH , , K 1 trenta 7, , , , , trenta = H 2 N-CH 2 -CH 2 -NH-CH 2 -CH 2 -NH-CH 2 -CH 2 -NH 2 49 Czynniki wpływające na trwałość kompleksów wpływ zmiany ligandu Efekt chelatowy jest tym większy im więcej donorowych atomów posiada ligand. Tym rośnie trwałość kompleksów z tym samym jonem metalu najtrwalsze kompleksy 50 25
26 Czynniki wpływające na trwałość kompleksów wpływ zmiany ligandu Kompleksy makrocykliczne są jeszcze trwalsze od swoich chelatowych odpowiedników efekt makrocykliczny. Trwałość kompleksów z jonem K + (w CH 3 OH) pentaglim K = korona-6 K =1, Zastosowanie kompleksów Ważna rola w przyrodzie ożywionej: chlorofil, hemoglobina, witamina B 12. Katalizatory w syntezie chemicznej Analiza chemiczna przykład oznaczanie twardości wody za pomocą EDTA, oznaczanie jonów żelaza przy użyciu jonów tiocyjanianowych (rodankowych) SCN
27 Zastosowanie kompleksów Maskowanie jonów w analizie chemicznej lub syntezie wykorzystanie różnic w trwałości kompleksów z tym samym ligandem. Górnictwo i hutnictwo metali procesy ekstrakcyjne Środki piorące zawierają ligandy kompleksujące jony żelaza i manganu, co zapobiega żółknięciu tkanin Galwanotechnika składniki kąpieli galwanicznych 53 Zastosowanie - medycyna Cisplatyna stosowana w leczeniu kilku rodzajów raka: jąder, pęcherza moczowego, jajników, piersi, płuc. Lek stosowany od ok. 30 lat. Uniemożliwia replikację DNA i podział komórki rakowej 54 27
28 Zastosowanie - medycyna Dimerkaprol (BAL) - antidotum w leczeniu zatruć arsenem, rtęcią i innymi metalami ciężkim. Poprzez wiązanie się grup sulfhydrylowych ( SH) z metalami ciężkimi w organizmie człowieka tworzą się trwałe, nietoksyczne, rozpuszczalne w wodzie związki, które następnie zostają wydalone z moczem. 55 Zastosowanie kompleksów Jak rozpuścić złoto? Wodny roztwór cyjanku potasu KCN: 4Au + 8CN - + O 2 + 2H 2 O 4Au(CN) OH
29 Podsumowanie Na wykładzie: podstawowe informacje o związkach kompleksowych. Dalej: teoria pola krystalicznego Jeszcze dalej: wyjaśnienie właściwości magnetycznych, barwy czy reaktywności związków kompleksowych. Gdzie? - A. Bielański Podstawy chemii nieorganicznej PWN Warszawa DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ! CZY SĄ PYTANIA? 29
O kompleksach bez kompleksów. dr Paweł Urbaniak Łódź,
O kompleksach bez kompleksów dr Paweł Urbaniak Łódź, 24.04.2019 Plan prezentacji 1. Czym są związki kompleksowe? 2. Trwałość związków kompleksowych. 3. Gdzie znajduje zastosowanie wiedza o trwałości związków
Bardziej szczegółowoZWIĄZKI KOMPLEKSOWE. dr Henryk Myszka - Uniwersytet Gdański - Wydział Chemii
ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE SOLE PODWÓJNE Sole podwójne - to sole zawierające więcej niż jeden rodzaj kationów lub więcej niż jeden rodzaj anionów. Należą do nich m. in. ałuny, np. siarczan amonowo-żelazowy(ii),
Bardziej szczegółowoZWIĄZKI KOMPLEKSOWE SOLE PODWÓJNE
ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE SOLE PODWÓJNE Sole podwójne - to sole zawierające więcej niż jeden rodzaj kationów lub więcej niż jeden rodzaj anionów. Należą do nich m. in. ałuny, np. ałun glinowo-potasowy K 2 Al
Bardziej szczegółowoKompleksy. Stała (nie)trwałości kompleksu (jonu kompleksowego) K 2 [HgI 4 ] 2K + + [HgI 4 ] 2- Budowa związku kompleksowego ... [HgI4] ...
Kompleksy a) Sole podwójne a związki kompleksowe b) Stałe (nie)trwałości kompleksów c) Ogólna budowa związków kompleksowych rozszczepienie energii orbitali d w kompleksach szereg spektrochemiczny ligandów
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp. Struktura związków kompleksowych
Spis treści 1 Wstęp 1.1 Struktura związków kompleksowych 1.1.1 Nomenklatura związków kompleksowych 1.1.1.1 Przykłady: 1.2 Izomeria związków kompleksowych 1.3 Równowagi kompleksowania 2 Część doświadczalna
Bardziej szczegółowoWykład z Chemii Ogólnej
Wykład z Chemii Ogólnej Część 2 Budowa materii: od atomów do układów molekularnych 2.3. WIĄZANIA CHEMICZNE i ODDZIAŁYWANIA Katedra i Zakład Chemii Fizycznej Collegium Medicum w Bydgoszczy Uniwersytet Mikołaja
Bardziej szczegółowo8. Trwałość termodynamiczna i kinetyczna związków kompleksowych
8. Trwałość termodynamiczna i kinetyczna związków kompleksowych Tworzenie związku kompleksowego w roztworze wodnym następuje poprzez wymianę cząsteczek wody w akwakompleksie [M(H 2 O) n ] m+ na inne ligandy,
Bardziej szczegółowo4. Związki kompleksowe.
4. Związki kompleksowe. Jeżeli bezbarwny, bezwodny siarczan(vi) miedzi(ii) CuSO4 rozpuścimy w wodzie, jon miedzi Cu ulega hydratacji przyłączając czasteczki wody. Jon [Cu(H2O)4] przyjmuje barwę niebieską.
Bardziej szczegółowoZwiązki kompleksowe pigmenty i barwniki co to są związki kompleksowe? jaka jest ich budowa? skąd się bierze kolor?
pigmenty i barwniki co to są związki kompleksowe? jaka jest ich budowa? skąd się bierze kolor? 1 1 1 H 3 Li 11 Na 19 K 37 Rb 55 Cs 87 Fr 4 Be 12 Mg 20 Ca 38 Sr 56 Ba 88 Ra Układ okresowy 2 13 14 15 16
Bardziej szczegółowoZwiązki kompleksowe. pigmenty i barwniki. co to są związki kompleksowe? jaka jest ich budowa? skąd się bierze kolor? Pierwiastki
pigmenty i barwniki co to są związki kompleksowe? jaka jest ich budowa? skąd się bierze kolor? 1 07_117 Układ okresowy Pierwiastki 1 1 H 3 Li 11 Na 19 K 37 Rb 55 Cs 87 Fr metale niemetale 2 13 14 15 16
Bardziej szczegółowoCHEMIA WARTA POZNANIA
Materiały do zajęć dokształcających z chemii nieorganicznej i fizycznej Wydział Chemii UAM Poznań 2011 Część III Podstawowe pojęcia chemii koordynacyjnej Atom centralny [Cr(H 2 O) 6 ]Cl 3 Ligand Związek
Bardziej szczegółowoWiększość metali bloku d wykazuje tendencje do tworzenia związków kompleksowych.
Spis treści 1 Ogólna charakterystyka 2 Właściwości fizyczne 3 Związki kompleksowe metali bloku d 4 Wiązanie w związkach kompleksowych 5 Zależność struktury kompleksu od liczby koordynacyjnej (LK) 6 Równowagi
Bardziej szczegółowo4 C Trihydrat triszczawianoglinianu potasu
4 C Trihydrat triszczawianoglinianu potasu Wprowadzenie Związki kompleksowe obejmują szeroką klasę połączeń, w których występuje zawsze atom (jon) centralny oraz związane z nim cząsteczki lub aniony ligandów.
Bardziej szczegółowoKOMPLEKSY. Wzory strukturalne kompleksów Ni 2+ oraz Cu 2+ z dimetyloglioksymem.
KOMPLEKSY Kompleksem nazywamy układ złożony z centralnego atomu lub jonu metalu otoczonego ligandami. Ligandy łączą się z atomem centralnym za pomocą wiązań koordynacyjnych, w których atom/jon centralny
Bardziej szczegółowoWiązania chemiczne Wiązanie koordynacyjne. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego
Wiązania chemiczne Wiązanie koordynacyjne Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego Wiązania chemiczne Wiązanie atomowe, czyli kowalencyjne, powstaje w wyniku uwspólnienia dwóch elektronów
Bardziej szczegółowo4. Stereoizomeria. izomery. konstytucyjne różne szkielety węglowe, różne grupy funkcyjne różne położenia gr. funkcyjnych
4. Stereoizomeria izomery konstytucyjne różne szkielety węglowe, różne grupy funkcyjne różne położenia gr. funkcyjnych stereoizomery zbudowane z takich samych atomów atomy połączone w takiej samej sekwencji
Bardziej szczegółowoWiązania chemiczne. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego
Wiązania chemiczne Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego oddziaływania międzycząstczkowe Wiązania chemiczne wiązanie atomowe, czyli kowalencyjne, powstaje w wyniku uwspólnienia dwóch
Bardziej szczegółowo7-9. Stereoizomeria. izomery. konstytucyjne różne szkielety węglowe, różne grupy funkcyjne różne położenia gr. funkcyjnych
7-9. Stereoizomeria izomery konstytucyjne różne szkielety węglowe, różne grupy funkcyjne różne położenia gr. funkcyjnych stereoizomery zbudowane z takich samych atomów atomy połączone w takiej samej sekwencji
Bardziej szczegółowoZadania powtórkowe do egzaminu maturalnego z chemii Wiązania chemiczne, budowa cząsteczek
strona 1/11 Zadania powtórkowe do egzaminu maturalnego z chemii Wiązania chemiczne, budowa cząsteczek Monika Gałkiewicz Zad. 1 () Podaj wzory dwóch dowolnych kationów i dwóch dowolnych anionów posiadających
Bardziej szczegółowoWiązania chemiczne w układach biologicznych. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego
Wiązania chemiczne w układach biologicznych Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego oddziaływania międzycząstczkowe Wiązania chemiczne wiązanie atomowe, czyli kowalencyjne, powstaje
Bardziej szczegółowoRealizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej w poszczególnych tematach podręcznika Chemia Nowej Ery dla klasy siódmej szkoły podstawowej
Realizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej w poszczególnych tematach podręcznika Chemia Nowej Ery dla klasy siódmej szkoły podstawowej Temat w podręczniku Substancje i ich przemiany 1. Zasady
Bardziej szczegółowoRealizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej z chemii dla klasy siódmej szkoły podstawowej
Realizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej z chemii dla klasy siódmej szkoły podstawowej Nauczyciel: Marta Zielonka Temat w podręczniku Substancje i ich przemiany 1. Zasady bezpiecznej pracy
Bardziej szczegółowoChemia Nieorganiczna II (3.3.PBN.CHE109), konwersatorium Chemia, I stopień, III r., semestr 5. Lista 1.
Lista 1. 1. Określ zależność pomiędzy właściwościami magnetycznymi (wartością momentu magnetycznego µ B, wyrażonego w magnetonach Bohra) a przynależnością do typu kompleksów wewnątrz- i zewnątrz-orbitalowych,
Bardziej szczegółowoLigand to cząsteczka albo jon, który związany jest z jonem albo atomem centralnym.
138 Poznanie struktury cząsteczek jest niezwykle ważnym przedsięwzięciem w chemii, ponieważ pozwala nam zrozumieć zachowanie się materii, ale także daje podstawy do praktycznego wykorzystania zdobytej
Bardziej szczegółowoWiązania jonowe występują w układach złożonych z atomów skrajnie różniących się elektroujemnością.
105 Elektronowa teoria wiązania chemicznego Cząsteczki powstają w wyniku połączenia się dwóch lub więcej atomów. Już w początkowym okresie rozwoju chemii podejmowano wysiłki zmierzające do wyjaśnienia
Bardziej szczegółowoChemia I Semestr I (1 )
1/ 6 Inżyniera Materiałowa Chemia I Semestr I (1 ) Osoba odpowiedzialna za przedmiot: dr inż. Maciej Walewski. 2/ 6 Wykład Program 1. Atomy i cząsteczki: Materia, masa, energia. Cząstki elementarne. Atom,
Bardziej szczegółowoReakcje chemiczne, związki kompleksowe
201-11-15, związki kompleksowe Literatura: L. Jones, P. Atkins Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje. Lesław Huppenthal, Alicja Kościelecka, Zbigniew Wojtczak Chemia ogólna i analityczna dla studentów
Bardziej szczegółowoNazwy pierwiastków: ...
Zadanie 1. [ 3 pkt.] Na podstawie podanych informacji ustal nazwy pierwiastków X, Y, Z i zapisz je we wskazanych miejscach. I. Atom pierwiastka X w reakcjach chemicznych może tworzyć jon zawierający 20
Bardziej szczegółowoZWIĄZKI METALI PRZEJŚCIOWYCH. Jak powstaje jon kompleksowy? K 3 FeF 6 3K + + (FeF 6 ) 3-
WYKŁAD 4 ZWIĄZKI METALI PRZEJŚCIOWYCH Jak powstaje jon kompleksowy? K 3 FeF 6 3K (FeF 6 ) 3 Fe 3 (1s) 2 (2s) 2 (2p) 6 (3s) 2 (3p) 6 (3d) 5 OKTAEDR F F F 3 Fe F F F jon centralny ligand Energia elektronów
Bardziej szczegółowoChemia organiczna. Stereochemia. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego
Chemia organiczna Stereochemia Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego Chemia organiczna jest nauką, która zajmuje się poszukiwaniem zależności pomiędzy budową cząsteczki a właściwościami
Bardziej szczegółowozaprezentowana w 1940 roku (Sidgwick i Powell). O budowie przestrzennej cząsteczki decyduje łączna liczba elektronów walencyjnych wokół atomu
Teoria VSEPR (Valence Shell Electron Pair Repulsion) zaprezentowana w 1940 roku (Sidgwick i Powell). budowie przestrzennej cząsteczki decyduje łączna liczba elektronów walencyjnych wokół atomu centralnego
Bardziej szczegółowoPODSTAWY CHEMII ANALITYCZNEJ. Miareczkowanie kompleksometryczne
PODSTAWY CHEMII ANALITYCZNEJ Miareczkowanie kompleksometryczne CYJANKI / ARGENTOMETRIA VOLHARD Miareczkowanie 1: znany nadmiar Ag + (środowisko obojętne!!) Ag + + CN - AgCN Oddzielić osad AgCN!! CN - +
Bardziej szczegółowoWewnętrzna budowa materii
Atom i układ okresowy Wewnętrzna budowa materii Atom jest zbudowany z jądra atomowego oraz krążących wokół niego elektronów. Na jądro atomowe składają się protony oraz neutrony, zwane wspólnie nukleonami.
Bardziej szczegółowoWymagania przedmiotowe do podstawy programowej - chemia klasa 7
Wymagania przedmiotowe do podstawy programowej - chemia klasa 7 I. Substancje i ich właściwości opisuje cechy mieszanin jednorodnych i niejednorodnych, klasyfikuje pierwiastki na metale i niemetale, posługuje
Bardziej szczegółowoChemia - laboratorium
Chemia - laboratorium Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Studia stacjonarne, Rok I, Semestr zimowy 01/14 Dr hab. inż. Tomasz Brylewski e-mail: brylew@agh.edu.pl tel. 1-617-59 Katedra Fizykochemii
Bardziej szczegółowoChemia klasa VII Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny Semestr II
Chemia klasa VII Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny Semestr II Łączenie się atomów. Równania reakcji Ocena dopuszczająca [1] Ocena dostateczna [1 + 2] Ocena dobra [1 + 2 + 3] Ocena bardzo dobra
Bardziej szczegółowo1. Określ liczbę wiązań σ i π w cząsteczkach: wody, amoniaku i chloru
1. Określ liczbę wiązań σ i π w cząsteczkach: wody, amoniaku i chloru 2. Na podstawie struktury cząsteczek wyjaśnij dlaczego N 2 jest bierny a Cl 2 aktywny chemicznie? 3. Które substancje posiadają budowę
Bardziej szczegółowoUKŁAD OKRESOWY PIERWIASTKÓW
UKŁAD OKRESOWY PIERWIASTKÓW Michał Sędziwój (1566-1636) Alchemik Sędziwój - Jan Matejko Pierwiastki chemiczne p.n.e. Sb Sn Zn Pb Hg S Ag C Au Fe Cu (11)* do XVII w. As (1250 r.) P (1669 r.) (2) XVIII
Bardziej szczegółowoAnaliza ilościowa. Kompleksometria Opracowanie: mgr inż. Przemysław Krawczyk
Analiza ilościowa. Kompleksometria Opracowanie: mgr inż. Przemysław Krawczyk Kompleksometria to dział objętościowej analizy ilościowej, w którym wykorzystuje się reakcje tworzenia związków kompleksowych.
Bardziej szczegółowoCHEMIA 1. Podział tlenków
INSTYTUT MEDICUS Kurs przygotowawczy do matury i rekrutacji na studia medyczne Rok 2017/2018 www.medicus.edu.pl tel. 501 38 39 55 CHEMIA 1 SYSTEMATYKA ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH. ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE. Tlenki
Bardziej szczegółowoWARSZTATY olimpijskie. Co już było: Atomy i elektrony Cząsteczki i wiązania Stechiometria Gazy, termochemia Równowaga chemiczna Kinetyka
WARSZTATY olimpijskie Co już było: Atomy i elektrony Cząsteczki i wiązania Stechiometria Gazy, termochemia Równowaga chemiczna inetyka WARSZTATY olimpijskie Co będzie: Data Co robimy 1 XII 2016 wasy i
Bardziej szczegółowo1. Budowa atomu. Układ okresowy pierwiastków chemicznych
Wymagania programowe na poszczególne oceny przygotowane na podstawie treści zawartych w podstawie programowej (załącznik nr 1 do rozporządzenia, Dz.U. z 2018 r., poz. 467), programie nauczania oraz w części
Bardziej szczegółowoI. Substancje i ich przemiany
NaCoBeZU z chemii dla klasy 1 I. Substancje i ich przemiany 1. Pracownia chemiczna podstawowe szkło i sprzęt laboratoryjny. Przepisy BHP i regulamin pracowni chemicznej zaliczam chemię do nauk przyrodniczych
Bardziej szczegółowoReakcje chemiczne. Typ reakcji Schemat Przykłady Reakcja syntezy
Reakcje chemiczne Literatura: L. Jones, P. Atkins Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje. Lesław Huppenthal, Alicja Kościelecka, Zbigniew Wojtczak Chemia ogólna i analityczna dla studentów biologii.
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne na poszczególne roczne oceny klasyfikacyjne z przedmiotu chemia dla klasy 7 w r. szk. 2019/2020
Wymagania edukacyjne na poszczególne roczne oceny klasyfikacyjne z przedmiotu chemia dla klasy 7 w r. szk. 2019/2020 Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie opanował wymagań na ocenę dopuszczającą.
Bardziej szczegółowoCHEMIA klasa 1 Wymagania programowe na poszczególne oceny do Programu nauczania chemii w gimnazjum. Chemia Nowej Ery.
CHEMIA klasa 1 Wymagania programowe na poszczególne oceny do Programu nauczania chemii w gimnazjum. Chemia Nowej Ery. Dział - Substancje i ich przemiany WYMAGANIA PODSTAWOWE stosuje zasady bezpieczeństwa
Bardziej szczegółowoChemia Grudzień Styczeń
Chemia Grudzień Styczeń Klasa VII IV. Łączenie się atomów. Równania reakcji chemicznych 1. Wiązania kowalencyjne 2. Wiązania jonowe 3. Wpływ rodzaju wiązania na właściwości substancji 4. Elektroujemność
Bardziej szczegółowoSole. 2. Zaznacz reszty kwasowe w poniższych solach oraz wartościowości reszt kwasowych: CaBr 2 Na 2 SO 4
Sole 1. Podkreśl poprawne uzupełnienia zdań: Sole to związki, które dysocjują w wodzie na kationy/aniony metali oraz kationy/ aniony reszt kwasowych. W temperaturze pokojowej mają stały/ ciekły stan skupienia
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE
SZKOŁA PODSTAWOWA W RYCZOWIE WYMAGANIA EDUKACYJNE niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z CHEMII w klasie 7 Szkoły Podstawowej str. 1 Wymagania edukacyjne
Bardziej szczegółowoChemia ogólna i nieorganiczna
Chemia ogólna i nieorganiczna Wiązania chemiczne, związki kompleksowe Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego oddziaływania międzycząstczkowe Wiązania chemiczne wiązanie atomowe, czyli
Bardziej szczegółowoczyli reakcje wymiany ligandów i ich zastosowanie Mateusz Bożejko Edmund Pelc Liceum Ogólnokształcące nr III we Wrocławiu
czyli reakcje wymiany ligandów i ich zastosowanie Mateusz Bożejko Edmund Pelc Liceum Ogólnokształcące nr III we Wrocławiu Podstawowe pojęcia Podstawowe pojęcia Związek kompleksowy Sfera koordynacyjna Ligand
Bardziej szczegółowoWymagania programowe na poszczególne oceny chemia kl. I
I. Substancje i ich przemiany Wymagania programowe na poszczególne oceny chemia kl. I Ocena dopuszczająca [1] zalicza chemię do nauk przyrodniczych stosuje zasady bezpieczeństwa obowiązujące w pracowni
Bardziej szczegółowo3. Cząsteczki i wiązania
3. Cząsteczki i wiązania Elektrony walencyjne Wiązania jonowe i kowalencyjne Wiązanie typu σ i π Hybrydyzacja Przewidywanie kształtu cząsteczek AX n Orbitale zdelokalizowane Cząsteczki związków organicznych
Bardziej szczegółowoBudowa atomu. Wiązania chemiczne
strona /6 Budowa atomu. Wiązania chemiczne Dorota Lewandowska, Anna Warchoł, Lidia Wasyłyszyn Treść podstawy programowej: Budowa atomu; jądro i elektrony, składniki jądra, izotopy. Promieniotwórczość i
Bardziej szczegółowoI. Substancje i ich przemiany
NaCoBeZU z chemii dla klasy 7 I. Substancje i ich przemiany 1. Zasady bezpiecznej pracy na lekcjach chemii zaliczam chemię do nauk przyrodniczych stosuję zasady bezpieczeństwa obowiązujące w pracowni chemicznej
Bardziej szczegółowoCHEMIA. Wymagania szczegółowe. Wymagania ogólne
CHEMIA Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe Uczeń: zapisuje konfiguracje elektronowe atomów pierwiastków do Z = 36 i jonów o podanym ładunku, uwzględniając rozmieszczenie elektronów na podpowłokach [
Bardziej szczegółowoWiązania chemiczne, związki kompleksowe. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego
Wiązania chemiczne, związki kompleksowe Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego oddziaływania międzycząstczkowe Wiązania chemiczne wiązanie atomowe, czyli kowalencyjne, powstaje w wyniku
Bardziej szczegółowoligandu (donora elektronów) atomu centralnego (akceptora elektronów)
Związki kompleksowe Podstawy chemii kompleksów stworzył Alfred Werner na początku XX wieku, gdy zajmował się grupą bardzo trwałych związków, jakie tworzy amoniak z CoCl 3. - Zaproponował dla nich poprawne
Bardziej szczegółowoProjekt Era inżyniera pewna lokata na przyszłość jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
TEMAT I WYBRANE WŁAŚCIWOŚCI ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH. STOPNIE UTLENIENIA. WIĄZANIA CHEMICZNE. WZORY SUMARYCZNE I STRUKTURALNE. TYPY REAKCJI CHEMICZNYCH. ILOŚCIOWA INTERPRETACJA WZORÓW I RÓWNAŃ CHEMICZNYCH
Bardziej szczegółowoMARATON WIEDZY CHEMIA CZ. II
MARATON WIEDZY CHEMIA CZ. II 1. Podaj liczbę elektronów, nukleonów, protonów i neuronów zawartych w następujących atomach: a), b) 2. Podaj liczbę elektronów, nukleonów, protonów i neutronów zawartych w
Bardziej szczegółowoInne koncepcje wiązań chemicznych. 1. Jak przewidywac strukturę cząsteczki? 2. Co to jest wiązanie? 3. Jakie są rodzaje wiązań?
Inne koncepcje wiązań chemicznych 1. Jak przewidywac strukturę cząsteczki? 2. Co to jest wiązanie? 3. Jakie są rodzaje wiązań? Model VSEPR wiązanie pary elektronowe dzielone między atomy tworzące wiązanie.
Bardziej szczegółowoTeoria VSEPR. Jak przewidywac strukturę cząsteczki?
Teoria VSEPR Jak przewidywac strukturę cząsteczki? Model VSEPR wiązanie pary elektronowe dzielone między atomy tworzące wiązanie. Rozkład elektronów walencyjnych w cząsteczce (struktura Lewisa) stuktura
Bardziej szczegółowoZadanie 1. (2 pkt) Określ, na podstawie różnicy elektroujemności pierwiastków, typ wiązania w związkach: KBr i HBr.
Zadanie 1. (2 pkt) Określ, na podstawie różnicy elektroujemności pierwiastków, typ wiązania w związkach: KBr i HBr. Typ wiązania w KBr... Typ wiązania w HBr... Zadanie 2. (2 pkt) Oceń poprawność poniższych
Bardziej szczegółowoWymagania programowe na poszczególne oceny z chemii w kl.1. I. Substancje i ich przemiany
Wymagania programowe na poszczególne oceny z chemii w kl.1 I. Substancje i ich przemiany Ocena dopuszczająca [1] Ocena dostateczna [1 + 2] zalicza chemię do nauk przyrodniczych wyjaśnia, dlaczego chemia
Bardziej szczegółowoBARWY W CHEMII Dr Emilia Obijalska Katedra Chemii Organicznej i Stosowanej UŁ
BARWY W CHEMII Dr Emilia bijalska Katedra Chemii rganicznej i Stosowanej UŁ Akademia Ciekawej Chemii Czym jest światło? Wzrok człowieka reaguje na fale elektromagnetyczne w zakresie 380-760nm. Potocznie
Bardziej szczegółowoWiązania kowalencyjne
Wiązania kowalencyjne (pierw. o dużej E + pierw. o dużej E), E < 1,8 TERIE WIĄZANIA KWALENCYJNEG Teoria hybrydyzacji orbitali atomowych Teoria orbitali molekularnych Teoria pola ligandów YBRYDYZACJA RBITALI
Bardziej szczegółowoStereochemia Ułożenie atomów w przestrzeni
Slajd 1 Stereochemia Ułożenie atomów w przestrzeni Slajd 2 Izomery Izomery to różne związki posiadające ten sam wzór sumaryczny izomery izomery konstytucyjne stereoizomery izomery cis-trans izomery zawierające
Bardziej szczegółowoODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA POZIOM ROZSZERZONY
ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA POZIOM ROZSZERZONY Zdający otrzymuje punkty tylko za poprawne rozwiązania, precyzyjnie odpowiadające poleceniom zawartym w zadaniach. Poprawne rozwiązania zadań, uwzględniające
Bardziej szczegółowoChemia nieorganiczna Semestr I (1 )
1/ 5 Chemia Budowlana Chemia nieorganiczna Semestr I (1 ) Osoba odpowiedzialna za przedmiot: dr hab. inż. Jarosław Chojnacki. 2/ 5 Wykład 1. Pochodzenie i rozpowszechnienie pierwiastków we wszechświecie
Bardziej szczegółowoChemia koordynacyjna. Podstawy
Chemia koordynacyjna Podstawy NR 170 Jan G. Małecki Chemia koordynacyjna Podstawy Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Katowice 2016 Redaktor serii: Chemia Piotr Kuś Recenzenci Rafał Kruszyński, Iwona Łakomska
Bardziej szczegółowoTematy i zakres treści z chemii - zakres rozszerzony, dla klas 2 LO2 i 3 TZA/archt. kraj.
Tematy i zakres treści z chemii - zakres rozszerzony, dla klas 2 LO2 i 3 TZA/archt. kraj. Tytuł i numer rozdziału w podręczniku Nr lekcji Temat lekcji Szkło i sprzęt laboratoryjny 1. Pracownia chemiczna.
Bardziej szczegółowoOpracowała: mgr inż. Ewelina Nowak
Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr
Bardziej szczegółowoWiązania chemiczne. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego
Wiązania chemiczne Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego Wiązania chemiczne Wiązanie atomowe, czyli kowalencyjne, powstaje w wyniku uwspólnienia dwóch elektronów o spinie przeciwnym,
Bardziej szczegółowoCHEMIA KLASA I GIMNAZJUM
2016-09-01 CHEMIA KLASA I GIMNAZJUM SZKOŁY BENEDYKTA Tom I podręcznika Chemia wyd. Operon Tom pierwszy obejmuje następujące punkty podstawy programowej: 1. Substancje i ich właściwości. 2. Wewnętrzna budowa
Bardziej szczegółowoI. Substancje i ich przemiany
Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny szkolne klasa 7 Niepełnosprawność intelektualna oraz obniżenie wymagań i dostosowanie ich do możliwości ucznia I. Substancje i ich przemiany stosuje zasady bezpieczeństwa
Bardziej szczegółowoCz. I Materiał powtórzeniowy do sprawdzianu dla klas II LO - Wiązania chemiczne + przykładowe zadania i proponowane rozwiązania
Cz. I Materiał powtórzeniowy do sprawdzianu dla klas II LO - Wiązania chemiczne + przykładowe zadania i proponowane rozwiązania I. Elektroujemność pierwiastków i elektronowa teoria wiązań Lewisa-Kossela
Bardziej szczegółowoSkład zespołu (imię i nazwisko): (podkreślić dane osoby piszącej sprawozdanie):
Wydział Chemii Katedra Chemii Ogólnej i Nieorganicznej pracownia studencka prowadzący:.. ĆWICZENIE 5 RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ZWIĄZKÓW KOMPLEKSOWYCH Data wykonania ćwiczenia: Skład zespołu (imię i nazwisko):
Bardziej szczegółowoOpracowała: mgr inż. Ewelina Nowak
Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr
Bardziej szczegółowoGeometria cząsteczek wieloatomowych. Hybrydyzacja orbitali atomowych.
Geometria cząsteczek wieloatomowych. Hybrydyzacja orbitali atomowych. Geometria cząsteczek Geometria cząsteczek decyduje zarówno o ich właściwościach fizycznych jak i chemicznych, np. temperaturze wrzenia,
Bardziej szczegółowoWykład przygotowany w oparciu o podręczniki:
Slajd 1 Wykład przygotowany w oparciu o podręczniki: Organic Chemistry 4 th Edition Paula Yurkanis Bruice Slajd 2 Struktura elektronowa wiązanie chemiczne Kwasy i zasady Slajd 3 Chemia organiczna Związki
Bardziej szczegółowoZagadnienia. Budowa atomu a. rozmieszczenie elektronów na orbitalach Z = 1-40; I
Nr zajęć Data Zagadnienia Budowa atomu a. rozmieszczenie elektronów na orbitalach Z = 1-40; I 9.10.2012. b. określenie liczby cząstek elementarnych na podstawie zapisu A z E, również dla jonów; c. określenie
Bardziej szczegółowoUczeń: opisuje skład i właściwości powietrza określa, co to są stałe i zmienne składniki powietrza
Wymagania edukacyjne z chemii oraz sposoby sprawdzania wiedzy i umiejętności Substancje i ich przemiany Składniki powietrza i rodzaje Wymagania edukacyjne z podstawy programowej - klasa VII zalicza chemię
Bardziej szczegółowoWiązania chemiczne Wiązanie koordynacyjne. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego
Wiązania chemiczne Wiązanie koordynacyjne Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego oddziaływania międzycząstczkowe Wiązania chemiczne wiązanie atomowe, czyli kowalencyjne, powstaje w
Bardziej szczegółowoZn + S ZnS Utleniacz:... Reduktor:...
Zadanie: 1 Spaliny wydostające się z rur wydechowych samochodów zawierają znaczne ilości tlenku węgla(ii) i tlenku azotu(ii). Gazy te są bardzo toksyczne i dlatego w aktualnie produkowanych samochodach
Bardziej szczegółowoOpracowała: mgr inż. Ewelina Nowak
Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr
Bardziej szczegółowoSzczegółowy opis treści programowych obowiązujących na etapie szkolnym konkursu przedmiotowego z chemii 2018/2019
Szczegółowy opis treści programowych obowiązujących na etapie szkolnym konkursu przedmiotowego z chemii 2018/2019 I. Eliminacje szkolne (60 minut, liczba punktów: 30). Wymagania szczegółowe. Cele kształcenia
Bardziej szczegółowoVI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014
VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 01/01 ETAP I 1.11.01 r. Godz. 10.00-1.00 KOPKCh Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 1. Znając liczbę masową pierwiastka można określić liczbę:
Bardziej szczegółowoRJC # Alk l a k ny n Ster St eoi er zom eoi er zom y er Slides 1 to 30
Alkany Stereoizomery Slides 1 to 30 Centrum asymetryczne (stereogeniczne) Atom węgla o hybrydyzacji sp 3 połączony z czterema róŝnymi podstawnikami tworzy centrum asymetryczne (stereogeniczne). Chiralność
Bardziej szczegółowonazywa wybrane elementy szkła i sprzętu laboratoryjnego oraz określa ich przeznaczenie (4)
Wymagania na poszczególne oceny z chemii w klasie I Uczeń: I. Substancje i ich właściwości stosuje zasady bezpieczeństwa obowiązujące w pracowni chemicznej (2) zalicza chemię do nauk przyrodniczych (2)
Bardziej szczegółowoWymagania programowe na poszczególne oceny przygotowana na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz podręczniku
Wymagania programowe na poszczególne oceny przygotowana na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz podręczniku dla klasy siódmej szkoły podstawowej Chemia Nowej Ery
Bardziej szczegółowoTemat Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca. Uczeń:
Chemia - klasa I (część 2) Wymagania edukacyjne Temat Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca Dział 1. Chemia nieorganiczna Lekcja organizacyjna. Zapoznanie
Bardziej szczegółowoRepetytorium z wybranych zagadnień z chemii
Repetytorium z wybranych zagadnień z chemii Mol jest to liczebność materii występująca, gdy liczba cząstek (elementów) układu jest równa liczbie atomów zawartych w masie 12 g węgla 12 C (równa liczbie
Bardziej szczegółowoCZĄSTECZKA. Do opisu wiązań chemicznych stosuje się najczęściej metodę (teorię): metoda wiązań walencyjnych (VB)
CZĄSTECZKA Stanislao Cannizzaro (1826-1910) cząstki - elementy mikroświata, termin obejmujący zarówno cząstki elementarne, jak i atomy, jony proste i złożone, cząsteczki, rodniki, cząstki koloidowe; cząsteczka
Bardziej szczegółowoSpis treści. Właściwości fizyczne. Wodorki berylowców. Berylowce
Berylowce Spis treści 1 Właściwości fizyczne 2 Wodorki berylowców 3 Tlenki berylowców 4 Nadtlenki 5 Wodorotlenki 6 Iloczyn rozpuszczalności 7 Chlorki, fluorki, węglany 8 Siarczany 9 Twardość wody 10 Analiza
Bardziej szczegółowoWydział Chemii, Zakład Dydaktyki Chemii ul. Ingardena 3, 30-060 Kraków tel./fax: 12 663 22 58 www.zmnch.pl
ul. Ingardena 3, 30060 Kraków Temat lekcji : Teorie kwasów i zasad Program nauczania: DKOS 5002 12/07 (lekcja 91) Liceum poziom rozszerzony Lekcja bieżąca 45 minut Uwaga: Komentarz zapisany kursywą (kolorem
Bardziej szczegółowoa) Sole kwasu chlorowodorowego (solnego) to... b) Sole kwasu siarkowego (VI) to... c) Sole kwasu azotowego (V) to... d) Sole kwasu węglowego to...
Karta pracy nr 73 Budowa i nazwy soli. 1. Porównaj wzory sumaryczne soli. FeCl 2 Al(NO 3 ) 3 K 2 CO 3 Cu 3 (PO 4 ) 2 K 2 SO 4 Ca(NO 3 ) 2 CaCO 3 KNO 3 PbSO 4 AlCl 3 Fe 2 (CO 3 ) 3 Fe 2 (SO 4 ) 3 AlPO 4
Bardziej szczegółowoSpis treści. Metoda VSEPR. Reguły określania struktury cząsteczek. Ustalanie struktury przestrzennej
Spis treści 1 Metoda VSEPR 2 Reguły określania struktury cząsteczek 3 Ustalanie struktury przestrzennej 4 Typy geometrii cząsteczek przykłady 41 Przykład 1 określanie struktury BCl 3 42 Przykład 2 określanie
Bardziej szczegółowoŚwiat chemii cz. 1, rok szkolny 2016/17 Opis założonych osiągnięć ucznia
Świat chemii cz. 1, rok szkolny 2016/17 Opis założonych osiągnięć ucznia Osiągnięcia podstawowe Rodzaje i przemiany materii wymienia powtarzające się elementy podręcznika i wskazuje rolę, jaką odgrywają;
Bardziej szczegółowoIII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2010/2011. ETAP I r. Godz Zadanie 1
III Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2010/2011 KOPKCh ETAP I 22.10.2010 r. Godz. 10.00-12.00 Zadanie 1 1. Jon Al 3+ zbudowany jest z 14 neutronów oraz z: a) 16 protonów i 13 elektronów b) 10 protonów i 13
Bardziej szczegółowoBARWY W CHEMII Dr Emilia Obijalska Katedra Chemii Organicznej i Stosowanej UŁ
BARWY W CHEMII Dr Emilia bijalska Katedra Chemii rganicznej i Stosowanej UŁ Akademia Ciekawej Chemii Czym jest światło? Czym jest światło? Rozszczepienie światła białego przez pryzmat Fala elektromagnetyczna
Bardziej szczegółowo