I etap edukacyjny, uczeń kończący klasę I, edukacja matematyczna

Transkrypt

1 Scenariusz zajęć I etap edukacyjny, uczeń kończący klasę I, edukacja matematyczna Temat: Mój dzień Treści kształcenia: 3) w zakresie pomiaru: d) czasu: nazywa dni w tygodniu i miesiące w roku; orientuje się, do czego służy kalendarz, i potrafi z niego korzystać; rozpoznaje czas na zegarze w takim zakresie, który pozwala mu orientować się w ramach czasowych szkolnych zajęć i domowych obowiązków. Dodatkowe: Edukacja polonistyczna 1) w zakresie umiejętności społecznych warunkujących porozumiewanie się i kulturę języka: c) uczestniczy w rozmowie na tematy związane z życiem rodzinnym i szkolnym, także inspirowane literaturą. Zajęcia komputerowe 1) posługuje się komputerem w podstawowym zakresie: uruchamia program, korzystając z myszy i klawiatury. Cele operacyjne: Uczeń: Rozpoznaje czas na zegarze, Zapisuje odczytany czas, Porządkuje zajęcia według podanego czasu, Zapisuje, ile czasu poświęca na poszczególne zajęcia, Rozmawia na temat planu dnia. Nabywane umiejętności: Uczeń: Odczytuje i zapisuje godziny, Czyta ze zrozumieniem, Planuje czynności w ciągu dnia, Pracuje z komputerem, Rozmawia na określony temat. Kompetencje kluczowe: Porozumiewanie się w języku ojczystym, Kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne, Kompetencje informatyczne, Umiejętność uczenia się. 1

2 Środki dydaktyczne: Zegar do demonstracji, Sprzęt multimedialny (komputer), Zasoby multimedialne: ćwiczenie interaktywne ( Tydzień zgodnie z planem ), karta pracy ( Ile mamy czasu ), Ilustracje przedstawiające klepsydrę i zegar słoneczny z albumu lub z internetu, Film, który zainteresuje uczniów, np. zabawna kreskówka, dowolnie wybrany, np. z portalu YouTube. Metody nauczania: Podające: pogadanka, wyjaśnienia, Programowana: z użyciem komputera, Praktyczna: ćwiczenia przedmiotowe, Problemowa: dyskusja dydaktyczna. Formy pracy: Zbiorowa jednolita, Indywidualna jednolita. Przebieg zajęć: Etap wstępny Nauczyciel wita uczniów. Zajęcia rozpoczynają się odczytaniem wiersza pt. Zegarowe odliczanie 1 : Na tarczy zegara dwie chudziutkie rachmistrzynie odliczają dokładnie po sekundzie, minucie, godzinie. Gdy czas płynie i ucieka, zegar nam to mówi w skrócie, bim-bam, głośno nam oznajmia, że już do nas nie wróci. Nauczyciel zachęca dzieci do przedstawienia własnych refleksji dotyczących wysłuchanego utworu. Zadaje pytania pomocnicze: Kto lub co jest bohaterem wiersza? Jak rozumiecie słowa: dwie rachmistrzynie odliczają dokładnie po sekundzie, minucie, godzinie? Co znaczą słowa: czas płynie i ucieka (...) już do nas nie wróci? 1 Wiersz własny autora scenariusza. 2

3 Następnie przechodzi do zagadnień związanych z pomiarem czasu: Co na zegarze oznaczają cyfry? Czy ktoś wie, ile godzina ma minut? A ile minuta ma sekund? Co znaczy słowo doba? Ile godzin ma doba? Nauczyciel wyjaśnia, że słowo czas ma wiele znaczeń, często innych niż godzina czy minuta. Przedstawia zwroty i wyrażenia zawierające to słowo: stracony czas, wolny czas, zajęty czas, czas upływa, płynie, ucieka, mija, czas stanął w miejscu, czas leczy rany, czas zaciera wspomnienia, i wyjaśnia ich znaczenie. Przytacza też przysłowia związane z czasem, na przykład: Komu w drogę, temu czas, Czas to pieniądz, Czas jest ojcem prawdy Czas utracony nigdy nie wróci, Czas płynie jak rzeka, Szczęśliwi czasu nie liczą. Wyjaśnia znaczenie przysłów. Etap realizacji Następnie dzieci wymieniają znane im urządzenia do mierzenia czasu (zegar ścienny, zegarek na rękę, budzik, zegar na wieży, zegar słoneczny, zegar z kukułką, stoper itp.). Prowadzący zajęcia opowiada, jak dawniej mierzono czas; przedstawia ilustracje urządzeń. Najpierw używano do tego klepsydry. Składała się ona z dwóch naczyń w kształcie stożka, połączonych wąskim kanalikiem. Przez ten kanalik przesączała się woda lub przesypywał piasek. Innym wynalazkiem był zegar słoneczny, określający czas na podstawie pozycji Słońca, przez wskazanie cienia rzucanego przez nieruchomy wskaźnik na powierzchnię tarczy z podziałką godzinową, umieszczoną na ziemi, posadzce, ścianie budowli lub postumencie 2. W kolejnym etapie prowadzący zajęcia zaprasza dzieci do udziału w doświadczeniu mającym na celu sprawdzenie względności odczuwania upływu czasu. Wybiera jednego ucznia, który będzie odmierzał czas (trzy minuty), a resztę klasy prosi, aby przez wyznaczony czas pozostała w całkowitym bezruchu i ciszy, z zamkniętymi oczami. Po tym doświadczeniu zaprasza wszystkich na ciekawy film i po trzech minutach wyłącza sprzęt multimedialny. Dzieci odpowiadają na pytanie, co trwało krócej, a co dłużej: cisza czy film 3. Nauczyciel prezentuje zegar i prosi uczniów o odczytywanie i zapisywanie godzin. Dzieci odpowiadają na pytania pomocnicze, na przykład: O której godzinie zaczynają lekcje? Ile minut trwa jedna lekcja? O której kończą lekcje? O której godzinie jedzą obiad? Prowadzący zajęcia przesuwa wskazówki zegara na wskazaną godzinę, a uczniowie ją odczytują. 2 por. Witold Szolginia, Architektura, Sigma NOT, Warszawa 1992, s Jolanta Mirosławska, Zajęcia empirycznie. Poznaję świat i wyrażam siebie, Wydawnictwo Didasko, Warszawa

4 Następnie uczniowie przystępują do wykonania ćwiczenia interaktywnego. Nauczyciel czyta im najpierw krótką opowieść o tygodniu Bartka (co chłopiec robi w dniu powszednie i w weekend), dzieci mają za zadanie poukładać czynności w planie dania zgodnie z tym, co usłyszą: Od poniedziałku do piątku chodzę do szkoły, dlatego mój plan dnia jest prawie codziennie taki sam. Mama budzi mnie o 7. Pół godziny później jem śniadanie. Już o 8 zaczynam lekcje. W samo południe biegnę na szkolne boisko, żeby pograć w piłkę! Na dworze spędzam trochę czasu, a po południu odrabiam zadane prace domowe. O 19 oglądam wieczorynkę. W weekend, w sobotę i niedzielę, wstaję nieco później, bo o 9. Potem spaceruję z naszym psem Azorkiem, bardzo lubię nasze wesołe zabawy! O 12 odrabiam lekcje, a o 15 jem obiad wraz z całą rodzinką. Potem wszyscy idziemy na basen. Wieczorem o 19 zasiadam przed telewizorem, by obejrzeć dobranockę. Prowadzący zajęcia powinien tyle razy czytać tekst, żeby wszyscy uczniowie mogli wykonać ćwiczenie. Może też zadawać dzieciom pytania związane z treścią zadania. W kolejnym zadaniu dzieci wypełniają kartę pracy z zasobów multimedialnych. Prezentują zapis swoich czynności w ciągu doby, porównują, ile czasu na nie poświęcają, a także oceniają, kto najlepiej wykorzystuje swój dzień. Etap końcowy Nauczyciel proponuje dzieciom test Prawda czy fałsz. Czyta zdania, a uczniowie przy każdym twierdzeniu mają wskazać poprawną lub błędną treść: Doba ma 24 minuty, Tydzień ma 7 dni, Doba ma 24 godziny, Sobota jest po wtorku, Pół godziny to 30 minut, Poniedziałek jest pierwszym dniem tygodnia, Po poniedziałku jest wtorek, Godzina ma 60 minut, 15 minut to kwadrans, Pół godziny to 45 minut. Na zakończenie zajęć dzieci wypowiadają się na temat, dlaczego ważne jest dobre zaplanowanie dnia, co jest najważniejsze w planie dnia, czy zabawa i wypoczynek powinny znaleźć się w planie dnia i dlaczego. Dodatkowo: Wykorzystując proponowany scenariusz, można zaobserwować, czy uczeń: Rozpoznaje czas na zegarze, Orientuje się w ramach czasowych szkolnych zajęć i domowych obowiązków, Ma w domu jakieś obowiązki, Dobrze wykorzystuje dzień, Czyta ze zrozumieniem, Potrafi określić i zapisać, ile godzin lub minut poświęca na określone zajęcia, 4

5 Potrafi rozmawiać na temat planu dnia, Rozumie pojęcie dobry plan. Słowa kluczowe: czas, zegar, godzina, odczytywanie godzin, zapisywanie godzin, klepsydra, zegar słoneczny, plan dnia, doba, pomiar czasu 5