Informator o egzaminie potwierdzaj cym kwalifikacje zawodowe

Transkrypt

1 Informator o egzaminie potwierdzajcym kwalifikacje zawodowe Technik ekonomista Warszawa 2011

2 Informator opracowaa Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie we wspópracy z Okrgow Komisj Egzaminacyjn w Gdasku. 2

3 I. WSTP Wymagania, które trzeba speni, aby przystpi do egzaminu Struktura egzaminu Wiadomoci i umiejtnoci sprawdzane na egzaminie Kryteria zdania egzaminu Organizacja i przebieg etapu pisemnego egzaminu Organizacja i przebieg etapu praktycznego egzaminu...9 II.ETAP PISEMNY Wymagania egzaminacyjne z przykadami zada do czci I Wymagania egzaminacyjne z przykadami zada do czci II III. ETAP PRAKTYCZNY Wymagania egzaminacyjne i ogólne kryteria oceniania Komentarz do standardu wymaga egzaminacyjnych Przykad zadania do etapu praktycznego Komentarz do rozwizania zadania wraz z kryteriami oceniania...36 IV. ZACZNIKI Standard wymaga egzaminacyjnych dla zawodu Przykad karty odpowiedzi do etapu pisemnego

4 Wstp I. WSTP Egzamin potwierdzajcy kwalifikacje zawodowe jest form oceny poziomu opanowania wiadomoci i umiejtnoci z zakresu danego zawodu okrelonych w standardzie wymaga, ustalonym przez Ministra Edukacji Narodowej. Egzamin ten, zwany równie egzaminem zawodowym, jest egzaminem zewntrznym. Umoliwia on uzyskanie porównywalnej i obiektywnej oceny poziomu osigni zdajcego poprzez zastosowanie jednolitych wymaga, kryteriów oceniania i zasad przeprowadzania egzaminu, opracowanych przez instytucje zewntrzne, funkcjonujce niezalenie od systemu ksztacenia. Rol instytucji zewntrznych peni: Centralna Komisja Egzaminacyjna i osiem okrgowych komisji egzaminacyjnych powoanych przez Ministra Edukacji Narodowej w 1999 roku. Na terenie swojej dziaalnoci okrgowe komisje egzaminacyjne przygotowuj, organizuj i przeprowadzaj zewntrzne egzaminy zawodowe. Egzaminy ocenia bd zewntrzni egzaminatorzy. Egzaminy zawodowe mog zdawa absolwenci wszystkich typów szkó zawodowych ponadgimnazjalnych i policealnych, które ksztac w zawodach ujtych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. Od czerwca w roku szkolnym 2008/2009, do egzaminów zawodowych mog przystpowa absolwenci dotychczasowych szkó zasadniczych oraz rednich szkó zawodowych, którzy do koca lutego w roku szkolnym 2008/2009 nie zdali egzaminu z nauki zawodu lub egzaminu z przygotowania zawodowego albo nie przystpili do tych egzaminów. Egzamin zawodowy jest przeprowadzany jeden raz w cigu roku szkolnego. Harmonogram egzaminów ustala i ogasza dyrektor Centralnej Komisji Egzaminacyjnej nie póniej ni na cztery miesice przed terminem ich przeprowadzenia. Dla absolwentów zasadniczych szkó zawodowych i szkó policealnych egzaminy przeprowadzane s od nastpnego tygodnia po zakoczeniu zaj dydaktyczno-wychowawczych, a dla absolwentów technikum i technikum uzupeniajcego - od nastpnego tygodnia po zakoczeniu egzaminu maturalnego. Do egzaminu mog przystpi równie absolwenci szkó zawodowych ksztaccych modzie o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Dla tej modziey, na podstawie opinii poradni psychologiczno-pedagogicznych lub orzecze lekarskich, warunki i formy egzaminu bd dostosowane do jej potrzeb zgodnie z komunikatem dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej z dnia 30 czerwca 2010 r. w sprawie sposobów dostosowania warunków i form przeprowadzania egzaminu potwierdzajcego kwalifikacje zawodowe do potrzeb absolwentów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi zamieszonym na stronie 1. Wymagania, które trzeba speni, aby przystpi do egzaminu Zdajcy powinien: 1. Ukoczy szko i otrzyma wiadectwo ukoczenia szkoy. 2. Zoy pisemn deklaracj przystpienia do egzaminu zawodowego do dyrektora swojej szkoy, w terminie okrelonym w rozporzdzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 4

5 Wstp 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i suchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkoach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 83, poz. 562 z pón. zm.) 3. Zgosi si na egzamin w terminie i miejscu wyznaczonym przez okrgow komisj egzaminacyjn z dokumentem potwierdzajcym tosamo. Zdajcy o specjalnych potrzebach edukacyjnych powinien dodatkowo przedoy opini lub orzeczenie wskazujce na dostosowanie warunków i formy przeprowadzania egzaminu do jego indywidualnych potrzeb. UWAGA! Informacje o terminie i miejscu egzaminu przekazuje zdajcym dyrektor szkoy, a przypadku likwidacji lub przeksztacenia szkoy dyrektor okrgowej komisji egzaminacyjnej. W zalenoci od specyfiki zawodu, w którym przeprowadzony bdzie egzamin zawodowy, okrgowa komisja egzaminacyjna moe wezwa zdajcego na szkolenie w zakresie bezpieczestwa i higieny pracy zwizane z wykonywaniem zadania egzaminacyjnego na okrelonych stanowiskach egzaminacyjnych. Szkolenie powinno by zorganizowane nie wczeniej ni na dwa tygodnie przed terminem egzaminu. 2. Struktura egzaminu Struktura egzaminu obejmuje dwa etapy: etap pisemny i etap praktyczny. Etap pisemny skada si z dwóch czci. Podczas czci I zdajcy bd rozwizywa zadania sprawdzajce wiadomoci i umiejtnoci waciwe dla kwalifikacji w danym zawodzie, w czci II zadania sprawdzajce wiadomoci i umiejtnoci zwizane z zatrudnieniem i dziaalnoci gospodarcz. Etap pisemny przeprowadzany jest w formie testu skadajcego si z zada zamknitych zawierajcych cztery odpowiedzi do wyboru, z których tylko jedna odpowied jest prawidowa. W czci I test zawiera 50 zada, a w czci II 20 zada. Czas trwania etapu pisemnego dla wszystkich zawodów wynosi 120 minut. Etap praktyczny sprawdza umiejtnoci rozwizywania typowych problemów zawodowych o charakterze czenia teorii z praktyka, waciwych dla zawodu, w zakresie wynikajcym z zadania o treci ogólnej, ustalonym w standardzie wymaga egzaminacyjnych. Czas trwania etapu praktycznego nie moe by krótszy ni 180 minut i duszy ni 240 minut. 3. Wiadomoci i umiejtnoci sprawdzane na egzaminie Na egzaminie bd sprawdzane tylko te wiadomoci i umiejtnoci, które zostay zapisane w standardzie wymaga egzaminacyjnych dla danego zawodu. 5

6 Wstp Standardy wymaga egzaminacyjnych dla poszczególnych zawodów ustalone zostay rozporzdzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu, z dnia 10 marca 2010 r., w sprawie standardów wymaga bdcych podstaw przeprowadzania egzaminu potwierdzajcego kwalifikacje zawodowe (Dz. U. z 2010 r. Nr 103, poz. 652 z pón. zm.). Teksty standardów wymaga egzaminacyjnych dla poszczególnych zawodów s zamieszczone w oddzielnie opublikowanym zaczniku do w/w rozporzdzenia. Struktura standardu wymaga egzaminacyjnych dla zawodu odpowiada strukturze egzaminu. Oznacza to, e zawarte w standardzie umiejtnoci sprawdzane na egzaminie, ustalono odrbnie dla obu etapów egzaminu. Umiejtnoci zapisane w standardzie, sprawdzane w etapie pisemnym, s przyporzdkowane do okrelonych obszarów wymaga. Umiejtnoci sprawdzane w czci pierwszej ujto w trzech obszarach wymaga: czytanie ze zrozumieniem informacji przedstawionych w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, przetwarzanie danych liczbowych i operacyjnych, bezpieczne wykonywanie zada zawodowych zgodnie z przepisami bezpieczestwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoarowej oraz ochrony rodowiska. Umiejtnoci sprawdzane w czci drugiej ujto w dwóch obszarach wymaga: czytanie ze zrozumieniem informacji przedstawionych w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, przetwarzanie danych liczbowych i operacyjnych. W etapie praktycznym egzaminu sprawdzane umiejtnoci s zwizane z zadaniem o treci ogólnej. Z zadaniem ogólnym zwizane s odpowiednie ukady umiejtnoci. Zakres egzaminu w tym etapie obejmuje w zalenoci od zawodu i jego specyfiki: opracowanie projektu realizacji okrelonych prac lub opracowanie projektu realizacji i wykonanie okrelonych prac. Standard wymaga egzaminacyjnych dla zawodu stanowi podstaw do przygotowania zada egzaminacyjnych dla obu etapów egzaminu. Oznacza to, e zadania egzaminacyjne bd sprawdzay tylko te umiejtnoci, które zapisane s w standardzie wymaga egzaminacyjnych dla danego zawodu. Rodzaj zada egzaminacyjnych sprawdzajcych umiejtnoci przyporzdkowane do danego obszaru wymaga w etapie pisemnym bdzie wiza si cile z tym obszarem. Umiejtnoci ujte w standardzie wymaga egzaminacyjnych dla zawodu, dla obu etapów egzaminu, bd omówione wraz z przykadami zada w rozdziaach II. i III. informatora. 6

7 Wstp Kady zdajcy powinien zapozna si ze standardem wymaga egzaminacyjnych dla zawodu, w którym chce potwierdzi kwalifikacje zawodowe. Standard zamieszczony jest w rozdziale IV informatora. 4. Kryteria zdania egzaminu Przyjto, e w etapie pisemnym zdajcy moe otrzyma za kade prawidowo rozwizane zadanie 1 punkt. Zdajcy zda ten etap egzaminu, jeli uzyska: z czci I co najmniej 50% punktów moliwych do uzyskania, z czci II co najmniej 30% punktów moliwych do uzyskania. W etapie praktycznym, w zalenoci od zakresu egzaminu sformuowanego w zadaniu o treci ogólnej oceniany bdzie projekt realizacji okrelonych prac zgodnie z ustalonymi kryteriami oceniania przyjtymi dla danego zadania. Spenienie ustalonych dla zadania kryteriów wykonania, pozwoli na uzyskanie maksymalnej liczby punktów. Zdajcy zda ten etap egzaminu, jeli uzyska co najmniej 75% punktów moliwych do uzyskania. Zdajcy zda egzamin zawodowy, jeli speni wymagania ustalone dla obu etapów egzaminu. Zdajcy, który zda egzamin, otrzymuje dyplom potwierdzajcy kwalifikacje zawodowe w danym zawodzie. UWAGA! Informacje o wynikach egzaminu zdajcy uzyska od dyrektora szkoy, do której uczszcza. W przypadku zdajcych, których szkoy ulegy likwidacji, informacje o wynikach egzaminu uzyskuj we waciwej komisji okrgowej. Szczegóowe informacje o egzaminie zawodowym Szczegóowych informacji o egzaminie zawodowym oraz wyjanie dotyczcych, midzy innymi, moliwoci: powtórnego zdawania egzaminu zawodowego przez osoby, które nie zday egzaminu, przystpienia do egzaminu w terminie innym ni bezporednio po ukoczeniu szkoy, udostpniania informacji na temat wyniku egzaminu, otrzymania dyplomu potwierdzajcego kwalifikacje zawodowe, udziela dyrektor szkoy i okrgowa komisja egzaminacyjna. 5. Organizacja i przebieg etapu pisemnego egzaminu Etap pisemny egzaminu bdzie zorganizowany w szkole, do której uczszczae. W uzasadnionych przypadkach, w szczególnoci gdy liczba zdajcych w danej szkole jest mniejsza ni 25 osób, dyrektor komisji okrgowej moe wskaza Ci inn szko albo placówk ksztacenia praktycznego lub ustawicznego, zwane dalej placówkami, w której przystpisz do etapu pisemnego egzaminu zawodowego. 7

8 Wstp W dniu egzaminu powiniene zgosi si w szkole/placówce na 30 minut przed godzin jego rozpoczcia. Powiniene posiada dokument potwierdzajcy Twoj tosamo. Przed wejciem do sali egzaminacyjnej bdziesz poproszony o potwierdzenie gotowoci przystpienia do etapu pisemnego egzaminu. Suchaj uwanie informacji przewodniczcego zespou nadzorujcego, który bdzie omawia regulamin przebiegu egzaminu. Po zajciu miejsca w sali egzaminacyjnej otrzymasz arkusz egzaminacyjny i KART ODPOWIEDZI. Arkusz egzaminacyjny zawiera: stron tytuow z nazw i symbolem cyfrowym zawodu, w którym odbywa si etap pisemny egzaminu oraz Instrukcj dla zdajcego (w instrukcji znajduj si dane o liczbie stron arkusza egzaminacyjnego, wskazania dotyczce rozwizywania zada, zaznaczania odpowiedzi i sposobu poprawiania odpowiedzi w KARCIE ODPOWIEDZI), test 70 zada wielokrotnego wyboru, w tym 50 zada w czci I ponumerowanych od 1 do 50 oraz 20 zada w czci II ponumerowanych od 51 do 70. KARTA ODPOWIEDZI stanowi jedn stron i zawiera: miejsce na wpisanie symbolu cyfrowego zawodu i oznaczenia wersji arkusza egzaminacyjnego (ze strony tytuowej arkusza egzaminacyjnego), miejsce, w którym naley zamieci numer ewidencyjny PESEL, miejsce na wpisanie Twojej daty urodzenia, tabele z numerami zada odpowiadajcych czci I oraz czci II arkusza egzaminacyjnego z ukadem kratek A, B, C, D do zaznaczania odpowiedzi. Przeczytaj uwanie Instrukcj dla zdajcego w arkuszu egzaminacyjnym i sprawd, czy Twój arkusz jest kompletny i nie ma w nim braków. Wykonaj polecenia zgodnie z Instrukcj dla zdajcego. Czas trwania etapu pisemnego egzaminu wynosi 120 minut (2 godziny zegarowe). UWAGA! Jeli jeste egzaminowanym o potwierdzonych specjalnych potrzebach edukacyjnych, to masz prawo do dostosowania warunków i formy przeprowadzania etapu pisemnego egzaminu zawodowego do swoich indywidualnych potrzeb. Szczegóowe informacje o sposobie dostosowania warunków i formy przeprowadzania egzaminu zawodowego opracowuje dyrektor Centralnej Komisji Egzaminacyjnej i ogasza ja na stronie internetowej CKE nie póniej ni do dnia 1 wrzenia roku szkolnego, w którym jest przeprowadzany egzamin zawodowy. Kolejno rozwizywania zada jest dowolna. Dobrze jednak bdzie, jeli rozplanujesz sobie czas egzaminu. Na rozwizanie zada z czci I arkusza powiniene przeznaczy okoo 80 minut, na 8

9 Wstp rozwizanie zada z czci II - okoo 30 minut. Pozostae 10 minut powiniene wykorzysta na sprawdzenie, czy prawidowo zaznaczye odpowiedzi do poszczególnych zada w KARCIE Pamitaj! Pracuj samodzielnie! Przystpujc do rozwizywania kadego zadania powiniene: uwanie przeczyta cae zadanie, przeanalizowa rysunki, tabele, itp. oraz tre polece, dobrze zastanowi si nad wyborem prawidowej odpowiedzi, starannie zaznaczy wybran odpowied w KARCIE ODPOWIEDZI zgodnie z instrukcj w arkuszu egzaminacyjnym. Po zakoczeniu rozwizywania zada, sprawd w KARCIE ODPOWIEDZI, czy dla wszystkich zada zaznaczye odpowiedzi. Przewodniczcy ogosi koniec egzaminu i poinformuje, w jaki sposób bdziesz móg odda swoj KART ODPOWIEDZI. Arkusz egzaminacyjny moesz zatrzyma dla siebie. Jeli wczeniej zakoczysz rozwizywanie zada, zgo przez podniesienie rki gotowo do oddania KARTY ODPOWIEDZI. 6. Organizacja i przebieg etapu praktycznego egzaminu Etap praktyczny egzaminu moe by zorganizowany w szkole lub innej placówce wskazanej przez okrgow komisj egzaminacyjn. W dniu egzaminu powiniene zgosi si w szkole/placówce na 30 minut przed godzin jego rozpoczcia. Powiniene posiada dokument ze zdjciem potwierdzajcy Twoj tosamo. Przed wejciem do sali egzaminacyjnej bdziesz poproszony o potwierdzenie gotowoci przystpienia do etapu praktycznego egzaminu. Suchaj uwanie informacji przewodniczcego zespou nadzorujcego etap praktyczny, który bdzie omawia regulamin przebiegu etapu praktycznego egzaminu. Zadanie egzaminacyjne wraz z dokumentacj do jego wykonania zamieszczone jest w arkuszu egzaminacyjnym. Na stronie tytuowej arkusza znajduje si nazwa i symbol cyfrowy zawodu, w którym odbywa si etap praktyczny egzaminu oraz Informacja dla zdajcego. Przeczytaj uwanie Informacj dla zdajcego znajdujc si na stronie tytuowej w arkuszu egzaminacyjnym i sprawd, czy arkusz jest kompletny i czy nie ma w nim usterek. Wykonaj polecenia zawarte w Informacji dla zdajcego. Nastpnie zapoznaj si z treci zadania egzaminacyjnego, dokumentacj do jego wykonania oraz wyposaeniem stanowiska egzaminacyjnego, które umoliwi Ci jego rozwizanie. Etap praktyczny sprawdza umiejtnoci rozwizywania typowych problemów zawodowych o charakterze czenia teorii z praktyk, waciwych dla zawodu, w zakresie wynikajcym z zadania o treci ogólnej, ustalonym w standardzie wymaga egzaminacyjnych. Czas trwania etapu praktycznego nie moe by krótszy ni 180 minut i duszy ni 240 minut. 9

10 Wstp Opracowanie projektu musi by poprzedzone wnikliw i starann analiz treci zadania oraz dokumentacj w formie zaczników stanowicych jego uzupenienie. Wyniki tej analizy decyduj o zawartoci projektu, tym samym o jakoci wyniku rozwizania zadania. Informacje zawarte w projekcie mona przedstawi w dowolny sposób, np. tekstu z elementami graficznymi, rysunkami lub szkicami. Do opracowania projektu mona wykorzysta komputer znajdujcy si na stanowisku egzaminacyjnym. Pamitaj! Zawarte w projekcie informacje musz stanowi logiczn, uporzdkowan cao. Zadanie musisz wykona samodzielnie i w przewidzianym czasie. Jeli wczeniej zakoczye wykonywanie zadania, zgo ten fakt przez podniesienie rki. 10

11 Etap pisemny II. ETAP PISEMNY 1. Wymagania egzaminacyjne z przykadami zada do czci I Zakres wiadomoci i umiejtnoci waciwych dla kwalifikacji w zawodzie Absolwent powinien umie: 1. Czyta ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególnoci: 1.1. rozrónia pojcia i terminy z zakresu mikroekonomii i makroekonomii, prawa dziaalnoci gospodarczej, finansów i rachunkowoci, rozrónia pojcia i terminy z zakresu mikroekonomii, np.: produkcja, obrót towarowy, konsumpcja, biznesplan, rynek, popyt, poda, cena równowagi, modele struktury rynkowej, decyzje konsumenta, rozrónia pojcia i terminy z zakresu makroekonomii, np.: bilans patniczy, bilans handlowy, cena, konkurencja, monopol, wzrost gospodarczy, rozwój gospodarczy, budet pastwa, inflacja, rynek pracy, bezrobocie, prywatyzacja, cykl koniunkturalny, dochód narodowy, Produkt Krajowy Brutto, rozrónia pojcia i terminy z zakresu prawa dziaalnoci gospodarczej, np.: osoba fizyczna i prawna, prawo cywilne, prawo spóek handlowych, ustawa o rachunkowoci, ustawa o prywatyzacji i komercjalizacji przedsibiorstw, ustawa o swobodzie dziaalnoci gospodarczej, rozrónia pojcia i terminy z zakresu finansów, np.: fundusze strukturalne (i ich rodzaje), gieda, podstawowe pojcia z zakresu finansów publicznych, ubezpiecze i banków, dotyczce m.in.: dochodów i wydatków budetu pastwa, samorzdów terytorialnych, podmiotów sektora finansów publicznych, podatków, dotacji, subwencji, banku centralnego, banków komercyjnych, kredytów, rachunków bankowych, ubezpiecze spoecznych, ubezpieczenia zdrowotnego, ubezpiecze gospodarczych, rozrónia pojcia i terminy z zakresu rachunkowoci, np.: bilans, operacje gospodarcze, dowód ksigowy, zasady rachunkowoci, majtek jednostek gospodarujcych (trway i obrotowy), kapitay jednostek gospodarujcych (wasne i obce), konto ksigowe, konta bilansowe, wynikowe, syntetyczne, analityczne, obroty konta, salda konta, plan kont, inwentaryzacja, sprawozdanie finansowe, ksigi rachunkowe, wynik finansowy. Przykadowe zadanie 1. Bezrobocie strukturalne jest konsekwencj A. sezonowoci produkcji. B. zmian technologicznych i ewolucji struktury produktu. 11

12 Etap pisemny C. dostosowywania poday i popytu na okrelon prac. D. waha koniunkturalnych w gospodarce rozrónia formy organizacyjno-prawne jednostek gospodarczych, rozrónia formy organizacyjno-prawne jednostek gospodarczych, np.: przedsibiorstw pastwowych, spódzielni, spóek, przedsibiorstw indywidualnych, organów przedsibiorstw. Przykadowe zadanie 2. Przedsibiorstwo, które w statucie okrelio kapita zakadowy w wysokoci z oraz powoao nastpujce organy przedsibiorstwa: zgromadzenie wspólników, zarzd i dodatkowo rad nadzorcz, zostao zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sdowym jako A. spódzielnia. B. spóka z o.o. C. spóka akcyjna. D. spóka komandytowo-akcyjna rozrónia techniki zarzdzania przedsibiorstwem, rozrónia techniki zarzdzania przedsibiorstwem, np.: style kierowania (demokratyczny, autokratyczny, liberalny i inne). Przykadowe zadanie 3. W zamieszczonej tabeli opisano sposób postpowania czterech kierowników. Wska, który z nich jest kierownikiem demokrat. Kierownik 1. Kierownik 2. daje czonkom zespou swobod nie przedstawia wasnych koncepcji troszczy si o wykonanie zda wykazuje brak zainteresowania funkcj kierownicz wyznacza cele kieruje aktywnoci grupy ustala zakres czynnoci bez udziau zainteresowanych dokonuje oceny bez podania kryteriów Kierownik 3. Kierownik 4. wspódecyduje o celach nie zwraca uwag na kwalifikacje unika oceny pracowników pobudza pracowników do nowych propozycji A. Kierownik 1. B. Kierownik 2. zachca pracowników do dyskusji informuje o istotnych problemach zakadu i zadaniach wykorzystuje propozycje i rady pracowników obiektywnie ocenia prac pracowników 12

13 Etap pisemny C. Kierownik 3. D. Kierownik klasyfikowa skadniki majtku (aktywa) jednostki gospodarczej i róda ich pochodzenia (pasywa), klasyfikowa skadniki majtku (aktywa) jednostki gospodarczej, np.: aktywa trwae, obrotowe, rzeczowe aktywa trwae, dugoterminowe aktywa finansowe, wartoci niematerialne oraz prawne, nalenoci dugoterminowe, zapasy, nalenoci krótkoterminowe, krótkoterminowe aktywa finansowe, rozliczenia midzyokresowe czynne, klasyfikowa róda finansowania aktywów (pasywa), np.: kapitay i fundusze wasne, kapitay obce, rozliczenia midzyokresowe bierne. Przykadowe zadanie 4. Spóka akcyjna wyemitowaa i sprzedaa 2-letnie obligacje. Ich równowarto w bilansie tej spóki, to A. dugoterminowe papiery wartociowe. B. kapita akcyjny. C. zobowizania z tytuu emisji dunych papierów wartociowych. D. inwestycje dugoterminowe identyfikowa wskaniki dotyczce zatrudnienia, gospodarki materiaowej oraz sprzeday w jednostce gospodarczej, identyfikowa wskaniki zatrudnienia, np.: stan i struktur zatrudnienia, dynamik zatrudnienia, pynno zatrudnienia, wydajno pracy, pracochonno i czas pracy, identyfikowa wskaniki gospodarki materiaowej, np.: norm zuycia materiaów, rodzaje zapasów, rotacj zapasów, bilans obrotu materiaowego (zapotrzebowanie na materiay), okrela wskaniki sprzeday w jednostce gospodarczej, np.: wielko oraz struktur sprzeday, dynamik sprzeday, sezonowo sprzeday, rotacj zapasów towarowych. Przykadowe zadanie 5. Sprzeda w sklepie w ubiegym kwartale wynosia 540 mln z, a redni zapas towarów wynosi 270 mln z. Rotacja zapasów okrelana liczb obrotów wyniosa zatem A. 2 razy. B. 2,5 raza. C. 3 razy. D. 3,5 raza. 13

14 Etap pisemny 1.6. rozrónia metody amortyzacji rodków trwaych, rozrónia metody amortyzacji, np.: amortyzacj liniow, progresywn, degresywn, jednorazowych odpisów. Przykadowe zadanie 6. Który zapis wartoci rocznych stawek amortyzacji, przy naliczeniu wartoci zuycia rodków trwaych, odzwierciedla zastosowanie metody progresywnej? A. 100, 100, 100, 60 B. 100, 120, 140, 160 C. 60, 60, 60, 60 D. 140, 120, 60, stosowa zasady rachunkowoci, stosowa zasady zapisu ksigowego na kontach ksigi gównej, ksig pomocniczych oraz kontach pozabilansowych, np.: zasad podwójnego zapisu, zasad pojedynczego zapisu powtarzalnego, zasad równowagi bilansowej, zasad cigoci bilansowej, zasad otwierania kont, zasad zamykania kont, stosowa metody poprawiania bdów ksigowych w dowodach ksigowych (np. przez faktur korekt) i w ewidencji ksigowej (np. przez zastosowanie storna czarnego i czerwonego), stosowa zasady wyceny aktywów i pasywów, np.: zasad wiernego obrazu, zasad ostronej wyceny, stosowa pojcia zwizane z wycen aktywów i pasywów, np.: cena zakupu (netto, brutto), cena nabycia, koszt wytworzenia, cena sprzeday, cena rynkowa. Przykadowe zadanie 7. Zasada podwójnego zapisu polega na ewidencji kadej operacji gospodarczej A. tymi samymi kwotami na dwóch kontach. B. na dwóch kontach po dwóch rónych stronach. C. tymi samymi kwotami na dwóch kontach po dwóch rónych stronach. D. tymi samymi kwotami na dwóch kontach, jednym syntetycznym i jednym analitycznym identyfikowa zadania instytucji finansowych, organów administracji rzdowej, samorzdu terytorialnego, identyfikowa zadania instytucji finansowych, np.: NBP i banków komercyjnych w zakresie np.: emisji pienidza, organizowania rozlicze pieninych, obsugi bankowej budetu pastwa, udzielania kredytów gospodarczych i konsumpcyjnych, prowadzenia rachunków przedsibiorców i ludnoci), 14

15 Etap pisemny identyfikowa zadania instytucji ubezpieczeniowych, np.: zawieranie umów ubezpieczeniowych, wypata wiadcze z tytuu ubezpiecze spoecznych, gospodarczych, wiadczenie usug zdrowotnych, identyfikowa zadania instytucji rynku kapitaowego, np.: Komisji Papierów Wartociowych i Gied, biura maklerskiego, Giedy Papierów Wartociowych, Krajowego Depozytu Papierów Wartociowych, identyfikowa zadania administracji rzdowej i samorzdowej, np.: rady ministrów, samorzdów gminnych, powiatowych i województwa, urzdów skarbowych, izb skarbowych, urzdów celnych. Przykadowe zadanie 8. W zamieszczonej tabeli opisano zadania czterech instytucji. Wska sporód nich t, która jest urzdem skarbowym. Instytucja 1. Instytucja 2. kieruje wykonaniem budetu kontroluje realizacj dochodów i wydatków budetowych okrela zasady gospodarki finansowej podmiotów sektora finansów publicznych ustala i pobiera podatki oraz niepodatkowe nalenoci budetowe rejestruje podatników oraz przyjmuje deklaracje podatkowe prowadzi dochodzenia w sprawach karnych skarbowych Instytucja 3. Instytucja 4. prowadzi nadzór nad urzdami skarbowymi orzeka w drugiej instancji w sprawach podatkowych wykonywanie kontroli skarbowej A. Instytucja 1. B. Instytucja 2. C. Instytucja 3. D. Instytucja Przetwarza dane liczbowe i operacyjne, a w szczególnoci: kontroluje przepyw dewizowych rodków patniczych kontroluje rzetelno deklarowanych postaw opodatkowania kontroluje celowo i legalno wydatkowania rodków budetowych 2.1. interpretowa wskaniki analizy ekonomiczno-finansowej przedsibiorstwa, interpretowa wskaniki analizy ekonomiczno-finansowej przedsibiorstwa, np.: wskaniki rentownoci, wskaniki pynnoci finansowej z uwzgldnieniem ich poziomu i zmian. 15

16 Etap pisemny Przykadowe zadanie 9. W zamieszczonej niej tabeli przedstawiono czynniki ksztatujce koszty w przedsibiorstwach w latach 2009 i Oce, który z czynników ksztatujcych koszty wpyn na ich obnienie. Numer czynnika Nazwa czynnika 2009 r r. 1 Produkcja sprzedana w sztukach 4 000, ,00 2 Pracochonno jednostki wyrobu w godzinach 4,00 3,00 3 rednia stawka za 1 godzin w z 2,00 2,40 A. Czynnik 1. B. Czynnik 1 i 3. C. Czynnik 2. D. Czynnik 2 i dobiera metod kalkulacji kosztu jednostkowego wyrobu do rodzaju przedsibiorstwa, dobiera metod kalkulacji (metod podziaow prost, podziaow ze wspóczynnikami i doliczeniow), oblicza jednostkowy koszt wytworzenia wyrobu, np.: przy produkcji jednostkowej, masowej, seryjnej do produktów gotowych i produktów niezakoczonych. Przykadowe zadanie 10. Poniesione koszty na wyprodukowanie partii produktów (1 000 szt.) wyniosy: Pozycje kalkulacyjne Poniesione koszty w z Materiay bezporednie Pace bezporednie Koszty wydziaowe Koszty zarzdu Ile wynosi jednostkowy techniczny koszt wytworzenia tej partii produktów? A. 44 z B. 47 z C. 50 z D. 53 z 2.3. wskazywa podzia wyniku finansowego przedsibiorstwa w zalenoci od jego formy organizacyjno-prawnej, wskazywa podzia wyniku finansowego przedsibiorstwa, w zalenoci od jego formy organizacyjno-prawnej, np.: zasady podziau zysku w spóce akcyjnej, spóce z o.o., spódzielni, przedsibiorstwie pastwowym. 16

17 Etap pisemny Przykadowe zadanie 11. Po odliczeniu z zysku podatku dochodowego spóka akcyjna przeznacza A. wspólnikom odsetki w wysokoci 5% od ich udziau. B. co najmniej 5% na fundusz udziaowy. C. co najmniej 8% na kapita zapasowy. D. 15% zysku do budetu rozlicza wyniki inwentaryzacji, ustala i rozlicza wyniki inwentaryzacji w zakresie rónic inwentaryzacyjnych, np.: oblicza niedobory oraz nadwyki inwentaryzacyjne, rozlicza niedobory niezawinione i zawinione, rozlicza nadwyki inwentaryzacyjne z uwzgldnieniem kompensaty niedoborów z nadwykami. Przykadowe zadanie 12. Komisja inwentaryzacyjna ustalia w przedsibiorstwie na koniec roku wyniki inwentaryzacji, które podano w tabeli. Towary podlegaj kompensacie wedug zasady mniejsza ilo, mniejsza cena. Po dokonaniu kompensaty w przedsibiorstwie pozostanie Nazwa towaru Cena w z Ilo rzeczywista w szt. Ilo ewidencyjna w szt. X Y A. nadwyka towaru X w wysokoci 10 z B. niedobór towaru Y w wysokoci 10 z C. nadwyka towaru X w wysokoci 100 z D. niedobór towaru Y w wysokoci 100 z 2.5. oblicza wartoci procentowe, dyskontowe, odsetkowe i walutowe, oblicza wartoci procentowe, np.: wskanik struktury zobowiza przedsibiorstwa, wskanik struktury asortymentu sprzeday, wskanik dynamiki produkcji, wskanik dynamiki zatrudnienia, oblicza odsetki od lokat i kredytów, np.: oblicza odsetki od depozytu do roku i powyej roku z rónymi okresami kapitalizowania, oblicza odsetki od kredytu udzielonego na róne okresy, oblicza wartoci dyskonta i redyskonta weksli, np.: warto kredytu dyskontowego i redyskontowego, oblicza wartoci rónic kursowych z uwzgldnieniem przelicze walutowych, np.: dodatnie i ujemne rónice kursowe. 17

18 Etap pisemny Przykadowe zadanie 13. W magazynie przedsibiorstwa znajduj si materiay o wartoci z, w tym: warto materiaów przeznaczonych do produkcji podstawowej wynosi z, warto materiaów przeznaczonych do produkcji pomocniczej wynosi z, warto materiaów biurowych wynosi z. Udzia zapasu materiaów przeznaczonych do produkcji podstawowej, w wartoci materiaów ogóem, wynosi A. 50% B. 66% C. 70% D. 75% 2.6. analizowa dokumenty zwizane z zatrudnieniem, gospodark materiaow oraz organizacj produkcji i sprzeday w jednostce gospodarczej, analizowa dokumenty zwizane z zatrudnieniem, np.: umow o prac, umow zlecenia, przelew wynagrodze, analizowa dokumenty zwizane z gospodark magazynow, np.: dowód Pz, dowód Wz, dowód Rw, dowód Zw, dowód Mm, analizowa dokumenty zwizane z organizacj produkcji i sprzeday, np.: faktur VAT, rejestr sprzeday VAT, faktur korygujc VAT, dokumenty kasowe (Kw, Kp, raport kasowy), dokumenty bankowe (polecenie przelewu, wycig bankowy). Przykadowe zadanie 14. Fragment listy pac zawiera nastpujce dane: Ogóem przychód Skadki ubezpieczenia spoecznego emerytalna rentowa chorobowa Razem skadki Ubezpieczenia spoecznego Koszty uzyskania przychodu Ulga w podatku dochodowym 2 500,00 z 244,00 z 37,50 z 61,25 z 342,75 z 111,25 z 46,33 z Podstawa wymiaru miesicznej zaliczki na podatek dochodowy wynosi A ,00 z B ,25 z C ,00 z D ,67 z 2.7. interpretowa informacje dotyczce zdarze i procesów gospodarczych, przedstawione w formie opisowej, tabelarycznej i graficznej, 18

19 Etap pisemny interpretowa informacje przedstawione w formie, np.: schematu organizacyjnego, schematu obiegu dokumentów, opisu sytuacji gospodarczej przedsibiorcy, wykresów i tabel prezentujcych poziom, struktur oraz dynamik wybranych kategorii ekonomicznych, dotyczce okrelonych zdarze i procesów gospodarczych. Przykadowe zadanie 15. Rysunek przedstawia schemat struktury organizacyjnej przedsibiorstwa. Jest to struktura A. liniowa. B. funkcjonalna. C. sztabowo-liniowa. D. liniowo-funkcjonalna. 3. Bezpiecznie wykonywa zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczestwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoarowej oraz ochrony rodowiska, a w szczególnoci: 3.1. stosowa przepisy i zasady bezpieczestwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpoarowej oraz ochrony rodowiska podczas wykonywania prac biurowych, stosowa przepisy i zasady bezpieczestwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpoarowej, przepisy ochrony rodowiska, podczas wykonywania prac biurowych, dotyczce, np.: tygodniowego wymiaru pracy, dziennej liczby godzin pracy przy komputerze, zasad obsugi urzdze biurowych, segregacji odpadów biurowych. Przykadowe zadanie 16. Warunkiem umieszczenia urzdzenia biurowego na stanowisku pracy jest A. szkolenie wstpne i stanowiskowe BHP pracownika. B. zapoznanie si z treci obsugi urzdzenia. C. sprawdzenie posiadania znaku bezpieczestwa dopuszczajcego urzdzenie do eksploatacji. D. posiadanie podwójnej izolacji przeciwporaeniowej stosowa zasady archiwizacji dokumentacji przedsibiorstwa oraz ochrony baz danych, stosowa zasady archiwizacji dokumentów dotyczce, np.: klasyfikacji dokumentów wedug kategorii archiwalnych, okresu przechowywania dokumentów biurowych i ksigowych, sposobów archiwizowania, 19

20 Etap pisemny stosowa zasady ochrony baz danych, np.: prawa autorskie, autorskie prawa majtkowe do baz danych, prawa wasnoci przemysowej, ochrona samoistna (sui generis) baz danych, ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Przykadowe zadanie 17. Na podstawie jakiego dokumentu przekazuje si akta spraw zaatwionych? A. Protokou kontroli. B. Spisu spraw. C. Wykazu akt. D. Protokou zdawczo-odbiorczego przewidywa zagroenia wystpujce podczas wykonywania prac biurowych, przewidywa zagroenia wystpujce podczas wykonywania prac biurowych np.: zagroenia poraenia prdem, uszkodzenia wzroku, uszkodzenia suchu, które mog wystpi podczas wykonywania okrelonych prac biurowych. Przykadowe zadanie 18. Ból w uszach spowoduje haas przekraczajcy granic A. 25 db B. 40 db C. 50 db D. 90 db 3.4. organizowa stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii, organizowa stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii, uwzgldniajcymi czynniki takie jak: pozycj ciaa czowieka (np.: stojc, siedzc, stojco-schylon), wymiary przestrzeni pracy zapewniajce swobod, rytmiczno, cigo wykonywania ruchów, rodzaje rodków pracy (narzdzia, sprzt) oraz czynniki rodowiska pracy (np.: temperatur, owietlenie), wpywajce na fizyczne i umysowe moliwoci czowieka podczas wykonywania pracy, np.: zmczenie fizyczne, moliwo dekoncentracji, utrat rytmicznoci pracy, spadek wydajnoci pracy. Przykadowe zadanie 19. Monitor na biurku pracownika biurowego powinien by ustawiony: A. w odlegoci okoo 50 cm od oczu, tak, aby monitor nie odbija wiata. B. ekranem do okna w odlegoci 30 cm od oczu. C. tyem do okna powyej gowy pracownika. D. pod ktem prostym do blatu biurka. 20