MŁODE MIASTO GDAŃSK LABORATORIUM MIEJSKICH PROCESÓW ROZWOJOWYCH

Transkrypt

1 1 MŁODE MIASTO GDAŃSK LABORATORIUM MIEJSKICH PROCESÓW ROZWOJOWYCH JANUSZ LIPIŃSKI EUROPEJSKI INSTYTUT NIERUCHOMOŚCI 2016

2 Młode Miasto Gdańsk 2

3 Młode Miasto Gdańsk 3 Narodziny 1380! Claus Lange i Peter Sandowin otrzymali 18 stycznia 1380 roku przywilej, umożliwiający założenie na świeżo osuszonych nadwiślańskich łąkach, w oparciu o prawo chełmińskie, nowego grodu pod nazwą! Młode Miasto Gdańsk! (Jungestad Danczk, łac. iuvenis civitas gdanczk).

4 Młode Miasto Gdańsk

5 Młode Miasto Gdańsk Rozbiórka za zgodą Kazimierza Jagiellończyka

6 Północna część gdańskich obwarowań ok (za króla Zygmunta I Starego) 6

7 Nowożytna twierdza Gdańsk 1696 śmierć Jana III Sobieskiego 7

8 XVIII w. Składy drewna, szpitale, 8 umocnienia twierdzy gdańskiej

9 Napoleońskie Wolne Miasto Gdańsk

10 Przystań pruskiej marynarki

11 Die Königliche Werft zu Danzig (KWD). Stocznia Królewska 1853/

12 Die Kaiserliche Werft Danzig (KWD). Stocznia Cesarska Gdańsk, od

13 Budynek dyrekcji stoczni. 13

14 Pruska flota wojenna budowana w Stoczni Cesarskiej. 14

15 Defortyfikacja Niwelacja fortyfikacji nowożytnych 15

16 Stocznia Schichaua. Budowa

17 Wodowanie kadłuba SMS Keiser Barbarossa z pochylni Stoczni Schichaua 21 kwietnia 1900 r. 17

18 Tereny Stoczni Schichaua ok

19 Międzywojnie ! W ramach reparacji po I wojnie światowej, na terenie Stoczni Cesarskiej powstało w 1922 r. przedsiębiorstwo międzynarodowe: The International Shipbuilding and Engineering Company, zwane też Stocznią Gdańską.! Stocznia Gdańska jak i położona obok Stocznia Schichaua działały ze zmiennym powodzeniem, budując statki, maszyny i urządzenia, także dla klientów polskich. 19

20 Stocznia Gdańska 1936 r. 20

21 Stocznie podczas II wojny światowej ! Obie stocznie były zarządzane jak jeden organizm pracujący na rzecz III Rzeszy. Na terenie działały filie obozów koncentracyjnych.! Produkowano U-booty i inne jednostki wojenne.

22 Reorganizacja stoczni w PRL Marzec 1945 zdobycie Gdańska i stoczni przez Armię Radziecką i Polską. 1947: Zakład nr 1 (Danziger Werft) oraz Zakład nr 2 (Schichau Werft) połączono w Stocznię Gdańską.

23 Rozwój Stoczni Gdańskiej w PRL-u SOŁDEK, pierwszy statek zbudowany w SG w 1949 r. Wodowanie w SG w 1962 r.

24 Realny socjalizm i protesty społeczne w SG grudnia 1970 przed Bramą nr 2 SG: wojsko strzela do robotników. Sierpień 1980 zwycięski strajk i powstanie NSZZ SOLIDARNOŚĆ.

25 Powstaje Pomnik Poległych Stoczniowców Plac Solidarności 16 grudnia 1980 r. 25

26 Koniec PRL-u (1989) i bóle porodowe gospodarki rynkowej: upadłość Stoczni Gdańskiej (1996) 26

27 1995/96. Przemysł ciężki odchodzi ze Śródmieścia Gdańska. Pierwsze studium rewitalizacji wykonane przez zespół z Politechniki Gdańskiej. 27

28 1998/99. Początek transformacji.! Stocznia Gdynia kupiła Stocznię Gdańską w upadłości 1998.! Nowa SG ma się rozwijać głównie na Wyspie Ostrów.! Tereny SG przylegające do Starego Miasta mają być stopniowo uwalniane od produkcji, rewitalizowane i włączane do obszaru rozwojowego gdańskiego Śródmieścia.! Proces ma być prowadzony przez specjalnie powołaną spółkę Synergia 99.! Zadaniem S99 jest takie przygotowanie terenów aby mogli na nich budować inwestorzy z rynku nieruchomości oraz podmioty realizujące interes publiczny. 28

29 Nadwodne tereny stoczniowe 2000 r. Początek transformacji funkcjonalnej, przestrzennej i gospodarczej. 29

30 Istota transformacji terenów postoczniowych przez rewitalizację. 30! Młode Miasto to przedsięwzięcie urbanistyczne w północnej części gdańskiego Śródmieścia, rozwijane w procesie rewitalizacji nadwodnych terenów poprzemysłowych;! Celem jest zbudowanie nowoczesnego ośrodka miejskiego aspirującego do pozycji węzła metropolitalnego w rdzeniu Centralnego Pasma Usługowego Trójmiasta;! Nowa dzielnica ma cechy nadwodnego obszaru rozwoju o potencjale 1 miliona metrów kwadratowych powierzchni użytkowych;! Zakłada się ochronę dziedzictwa historyczno-kulturowego, z powstałym tutaj ruchem Solidarności na czele.

31 Warsztaty planistyczne SASAKI 2000 Udział profesjonalistów, studentów i polityków. 31

32 Indywidualne próby analizy potencjału urbanistycznego terenów nadrzecznych

33 Warsztaty projektowe Loeglera

34 Plac Solidarności i Droga do Wolności 2002 Rezultaty warsztatów Loeglera z projektantami i deweloperami 34

35 Kwartał usługowo-mieszkaniowy 35

36 Prace warsztatowe, prezentacje, dyskusje, wnioski do planów miejscowych 36

37 Młode Miasto 2002 makieta nowej dzielnicy śródmiejskiej 37

38 Rada Miasta Gdańska uchwala nowe miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego wrzesień 2004 r. 38

39 Uchwalenie MPZP (2004) oraz wtórny podział geodezyjny (2005) to ponowna, po 624 latach, prawna i fizyczna lokacja Młodego Miasta na terenach nadrzecznych w Gdańsku. 39

40 2005 Studium kubaturowe zespołu z Politechniki Gdańskiej dla terenów postoczniowych 40

41 2005 Młode Miasto w nowej lokacji po wtórnym podziale geodezyjnym. Makieta centrum Młodego Miasta w kontekście zabudowy Starego Miasta. 41

42 Prace nad rozwojem infrastruktury. Komunikacja, energia, wodociąg/kanalizacja, ciepłociąg. 42

43 Ul. Ks. Jerzego Popiełuszki (wiadukt i teren) Ul. Jana z Kolna (tramwaje, samochody, kolej) 43

44 Analizy i oceny potencjału zabudowy kwartałów urbanistycznych

45 Drewnica

46 Stocznia Cesarska

47 Młode Miasto Gdańsk od strony Wisły 47

48 Ochrona dziedzictwa kulturowego 48 Trzy podstawowe filary składające się na dziedzictwo kulturowe obszaru, budujące tożsamość nowej dzielnicy, to:! wątek obszaru nadwodnego otwartego na kontakty ze światem;! historia przemysłu stoczniowego jako komponentu rewolucji przemysłowej;! tradycja Solidarności, która narodziła się w Stoczni Gdańskiej.

49 Dziedzictwo Solidarności. Sala BHP 49

50 Konserwatorska ochrona dziedzictwa kulturowego stoczni 50 Przedmiotem ochrony są trzy podstawowe zespoły wchodzące w skład dawnej Stoczni Gdańskiej: 1. Stocznia Cesarska 2. Stocznia Schichaua 3. Dziedzictwo Solidarności! Sposoby ochrony to: 1. Prace studialne i opracowania eksperckie 2. Wpis do rejestru zabytków; 3. Wpisy do pozostałych rejestrów; 4. Aktywne wprowadzenie problematyki ochrony do procesów projektowania urbanistycznego i architektonicznego, w tym ochrony krajobrazu kulturowego; 5. Kreowanie szlaków historyczno-kulturowych i innych form edukacji

51 Droga do Wolności 51

52 Aktywność społeczno-kulturowa 52 Europejskie Centrum Solidarności Sala BHP Muzeum II Wojny Światowej Instytut Sztuki Wyspa Fundacje miejskie i pozarządowe Artyści indywidualni Ruchy miejskie Grupy studenckie

53 Europejskie Centrum Solidarności 53

54 Muzeum II Wojny Światowej 54

55 Brabank - pierwszy budynek mieszkalny 55

56 TRYTON Business House przy Placu Solidarności 56

57 C200 budynek biurowy na północnym krańcu Młodego Miasta. 57

58 Widok na tereny nadrzeczne od północy. 58

59 Młode Miasto Nowe mieszkania Bastion Wałowa w budowie. 59

60 Dziękuję za uwagę. 60 Janusz Lipiński