Nowa funkcja w starych murach rewitalizacja terenów fortecznych jako szansa na rozwój i promocję regionu (na wybranych przykładach)

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Nowa funkcja w starych murach rewitalizacja terenów fortecznych jako szansa na rozwój i promocję regionu (na wybranych przykładach)"

Bogumił Pietrzyk
8 lat temu
Przeglądów:

1 Nowa funkcja w starych murach rewitalizacja terenów fortecznych jako szansa na rozwój i promocję regionu (na wybranych przykładach) Ewa Wojtoń Instytut Dziedzictwa Europejskiego, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków II Kongres Rewitalizacji Miast Kraków, września

Wojtoń Instytut Dziedzictwa Europejskiego, Międzynarodowe Centrum

2 Plan wystąpienia Sytuacja obiektów militarnych w Polsce Twierdza Boyen w Giżycku Twierdza Przemyśl Twierdza Kraków Porównanie Wnioski 2

3 Sytuacja obiektów militarnych w Polsce Po koniec XX w. liczbę budowli obronnych w Polsce szacowano na około 5000 obiektów (w tym ok wielkoobszarowych) Do 1989 r. większość obiektów fortecznych była w rękach wojska i Skarbu Państwa. Obecnie część została sprzedana osobom prywatnym lub oddana samorządom rozdrobnienie własności, utrudniony dostęp, problemy z pozyskaniem funduszy Lata 90. XX w. przełom w postępowaniu z obiektami warownymi (programy ochrony, zagospodarowania najważniejszych twierdz) 1999 r powstaje Rada Ochrony i Konserwacji Architektury Obronnej przy Generalnym Konserwatorze Zabytków Poszerza się oferta turystyki militarnej: wytyczanie szlaków turystycznych, organizacja Parków Kultury i Wypoczynku, otwieranie miejsc noclegowych, muzeów, kawiarni Od 2001 r. rozwój turystyki w regionie stał się zadaniem własnym samorządu gminnego turystyka jako ważny element rozwoju gospodarczego regionu 3

Obecnie część została sprzedana osobom prywatnym lub oddana samorządom rozdrobnienie własności, utrudniony dostęp, problemy z pozyskaniem funduszy Lata 90. XX w.

4 4

5 Twierdza Boyen w Giżycku Wzniesiona w latach Brała udział w walkach w latach oraz w 1945 Do roku 1957 była obiektem wojskowym Przestrzenny układ historyczny obiektu zachowany Studium wykonalności dla terenu Twierdzy Boyen w Giżycku zakłada przygotowanie na terenie obiektów hotelowych, rekreacyjnych, sportowych, lokali gastronomicznych, obiektów muzealnych, wystawienniczych, a także stworzenie infrastruktury dla organizacji imprez plenerowych 5

Twierdzy Boyen w Giżycku zakłada przygotowanie na terenie obiektów hotelowych, rekreacyjnych, sportowych, lokali

6 6

7 Arsenał kręgielnia, strzelnica, restauracja 7

8 Sala ćwiczeń - siłownia 8

9 Spichlerze - hotele 9

10 Stacja gołębi Muzeum Poczty 10

11 Stajnia z wozownią pawilon wystawowy 11

12 Twierdza Przemyśl Wzniesiona etapami na przestrzeni II połowy XIX w. Liczy ponad 100 obiektów fortyfikacji stałej, polowej i budowli niefortyfikacyjnych. Większość jest mocno zniszczona, ale fenomenem jest zachowany krajobraz warowny W 2006 r powstaje Związek Gmin Fortecznych, który ma na celu chronić i wyróżniać obiekt poprzez utworzenie Zespołu Parków Kulturowych Twierdzy Przemyśl Strategia rozwoju turystyki dla Miasta Przemyśla zapowiada budowanie marki Miasta Turystycznego Twierdzy Przemyśl (odpowiednie nazewnictwo, menu w restauracjach, kolorystyka z epoki, pamiątki) 12

Większość jest mocno zniszczona, ale fenomenem jest zachowany krajobraz warowny W 2006 r powstaje Związek Gmin Fortecznych, który ma na celu

13 Źródło: 13

14 Stan zachowania 14

15 Wykorzystanie 15

16 Twierdza Kraków Budowana etapami w okresie Do dnia dzisiejszego przetrwało bardzo wiele fortów oraz obiektów niefortecznych ponad 100. Większość z nich znajduje się w granicach administracyjnych Krakowa. Stan zachowania obiektów jest różny, podobnie stopień wykorzystania i zagospodarowania Rada Miasta przyjęła w październiku 2006 roku dokument Ramowy program ochrony i rewitalizacji zespołu historyczno-krajobrazowego Twierdzy Kraków (konieczność ochrony twierdzy jako całości, adaptacja na cele muzealne, oświatowe, turystyczne, powiększenie zasobu zieleni w mieście, wytyczenie trasy dydaktyczno-turystycznej dostępnej dla turystów pieszych i rowerowych) 16

Stan zachowania obiektów jest różny, podobnie stopień wykorzystania i zagospodarowania Rada Miasta przyjęła w październiku 2006 roku dokument Ramowy program ochrony i

17 Źródło: 17

18 Twierdza Kraków stan zachowania i wykorzystanie 18

19 Oznakowanie 19

20 GIŻYCKO PRZEMYŚL KRAKÓW Obszar miasta Liczba mieszkańców Liczba turystów (w mieście) 14 km² (2010) Około , w Twierdzy około ha / 46 km² 327 km² (2010) Obszar terenów fortecznych Sama twierdza to około 1 km², a Wyspa Giżycka, na której się znajduje to ok. 30 ha (2010) (2010) Około 150 obiektów fortecznych w dwóch pierścieniach odległych o 4 i 8 km od miasta. Liczne obiekty nieobronne oraz łącznie ponad 150 km dróg fortecznych. Około 400 km² Około (odwiedzających około , dane na 2010) Ponad 140 obiektów obronnych, kilkadziesiąt nieobronnych, prawie 300 ha starodrzewu w ramach 1083 ha zieleni i krajobrazu otwartego, kilkadziesiąt km dróg fortecznych Daty Własność powstania Gmina miejska Giżycko właściciel większości terenu, z wyjątkiem 1 działki Gmina miejska 1914* Przemyśl oraz gminy sąsiadujące * Gmina miejska Kraków, Skarb Państwa, inne (Wojsko Polskie, prywatne) Sposoby ochrony Teren objęty ochroną konserwatorską wpisany do rejestru. Brak miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Obiekty wchodzące w skład Twierdzy są objęte ochrona konserwatorską. Związek Gmin Fortecznych przygotował w roku 2007 Program Plan Ochrony dla Zespołu Parków Kulturowych Twierdzy Przemyśl, w oparciu o który przygotowano w ramach RPO dla Woj. Podkarpackiego program Zagospodarowanie zespołu zabytkowego Twierdzy Przemyśl w celu udostępnienia dla turystyki kulturowej. Etap I na lata uchwała nr 119/1294/06 Rady Miasta Krakowa z 25 października 2006 o przyjęciu dokumentu Ramowy program ochrony i rewitalizacji zespołu historyczno-krajobrazowego Twierdzy Kraków. Większe obiekty twierdzy są wpisane do rejestru zabytków, mniejsze i praktycznie wszystkie tereny wokół i pomiędzy fortami są bez ochrony. Brak miejscowych planów zagospodarowania dla zdecydowanej większości obiektów. * daty są orientacyjne, gdyż obie twierdze były budowane etapami na przestrzeni praktycznie całego XIX w, do momentu wybuchu I wojny światowej Tab. 1 Porównanie miast (oprac. własne na podstawie stron internetowych urzędów, raportów o stanie miast, stron internetowych obiektów, opracowań monograficznych wymienionych w Bibliografii) Ewa Wojtoń 20

30 ha 66 229 (2010) 78 435 (2010) Około 150 obiektów fortecznych w dwóch pierścieniach odległych o 4 i 8 km od miasta. Liczne obiekty nieobronne oraz łącznie ponad 150 km dróg fortecznych.

21 Wnioski Wzrost roli turystyki jako czynnika wspomagania rozwoju gospodarczego i społecznego Wykorzystanie potencjału, poprzez poprawę promocji, oferty, właściwe zagospodarowanie i organizację miejsc fortecznych (gastronomia, parkingi, miejsca noclegowe, informacje itp.) Dobry pomysł, nakład pracy oraz konsekwencja ponad wielkie środki finansowe Potrzebny ogólnopolski program tworzący szlaki tematyczne, obejmujący najważniejsze twierdze w kraju Strategia, długofalowe, kompleksowe i wieloetapowe działania Współpraca władz z mieszkańcami, organizacjami pozarządowymi Wzrost ilości miejsc pracy, zaangażowanie miejscowej ludności wzrost poziomu życia mieszkańców, a zatem i rozwój gospodarczy 21

Podobne dokumenty

Wzgórze Zamkowe w Sztumie - obiekty zabytkowe do zagospodarowania

www.sztum.pl Dla inwestora Oferta inwestycyjna Wzgórze Zamkowe w Sztumie - obiekty zabytkowe do zagospodarowania 17.06.2016 Wzgórze Zamkowe w Sztumie - obiekty zabytkowe do zagospodarowania WZGÓRZE ZAMKOWE