ŚRÓDMIEŚCIE WARSZAWY w XX WIEKU

Transkrypt

1 Krystyna Guranowska-Gruszecka ŚRÓDMIEŚCIE WARSZAWY w XX WIEKU Warszawa, lipiec 2013 Szkoła Wyższa im. Bogdana Jańskiego

2 Spis treści STRESZCZENIE SUMMARY WPROWADZENIE CZĘŚĆ I EWOLUCJA KSZTAŁTOWANIA ŚRÓDMIEŚCIA WARSZAWY W XX WIEKU, W ŚWIETLE PLANÓW URBANISTYCZNYCH I ICH REALIZACJI Stan zagospodarowania przestrzennego terenów objętych w 1916 roku granicami administracyjnymi m.st. Warszawy Miasto twierdza Centrum na tle układu funkcjonalno przestrzennego miasta Centrum Mieszkalnictwo Przemysł Komunikacja Zieleń Charakterystyka terenów gmin podmiejskich Rozszerzenie granic administracyjnych Warszawy w 1916 roku Przystosowanie Warszawy do pełnienia funkcji stołecznych Okres międzywojenny ( ) Śródmieście w świetle planów regulacyjnych ( ) Pierwszy plan regulacyjny Koła Architektów Przepisy regulacyjne Działalność planistyczna biura do spraw regulacji i zabudowania miasta... 66

3 Wpływ postępowych kierunków urbanistyki europejskiej na pierwsze plany regulacyjne ( ) Główne rejony aktywności budowlanej w Śródmieściu w latach Przyczyny powolnych przeobrażeń Śródmieścia w latach Trakt królewski przywracanie polskiego i stołecznego charakteru głównej osi krystalizacyjnej Śródmieścia Pierwsze próby zmiany przemysłowego charakteru Powiśla Aktywizacja rejonu ul. Nowogrodzkiej Realizacje w otoczeniu Pola Mokotowskiego Inwestycje komunikacyjne w Śródmieściu Tereny rekreacyjno sportowe Podsumowanie Koncepcja rozwoju Śródmieścia według planu regulacyjnego z lat Warunki powstawania planu Koncepcja planu w odniesieniu do Śródmieścia Nowatorstwo planu regulacyjnego z lat na tle ówczesnych kierunków urbanistyki europejskiej Realizacje w okresie kryzysu gospodarczego kontynuacja wcześniejszych prac Przebudowa Śródmieścia w latach Warunki realizacji Wzrost funkcji stołecznych Powrót mieszkalnictwa do Śródmieścia Realizacja połączeń komunikacyjnych w Śródmieściu Frontem do Wisły Zabytki Podsumowanie Zburzenie Warszawy w czasie II wojny światowej Plan Pabsta Zniszczenie miasta Dzieło odbudowy powojennej Gdzie będzie stolica Polski? Dwie koncepcje odbudowy Różne oblicza odbudowy Kształtowanie śródmieścia Warszawy w latach Plany, koncepcje i realizacje urbanistyczne Sześcioletni plan odbudowy i rozbudowy Warszawy na lata Organizacja procesów planistycznych w latach pięćdziesiątych Założenia planu generalnego Warszawy z 1956 roku

4 5.4. Modernizacja komunikacji w Śródmieściu Podsumowanie 25-lecia powojennej odbudowy i przebudowy Warszawy Planowanie i inwestowanie w śródmieściu Warszawy w dobie kryzysu lat 70-tych Przyczyny kryzysu Zasady planowania urbanistycznego w latach 70-tych Plan Śródmieścia z 1983 roku nowatorstwo czy kontynuacja Centrum a Śródmieście Centrum w latach trzydziestych i w latach osiemdziesiatych Mieszkalnictwo Przemysł Komunikacja Zieleń Koncepcja przestrzenna Rozwój Śródmieścia po 1989 do 2000 lata przełomu Plan ogólny Śródmieścia z 1993 roku Nowa sytuacja prawna planowania w latach 90-tych XX wieku Programowanie rozwoju Warszawy na xxi wiek Ustalenia wiążące gminy warszawskie Działalność inwestycyjna w latach CZĘŚĆ II KONCEPCJE PRZEBUDOWY WYBRANYCH FRAGMENTÓW ŚRÓDMIEŚCIA Koncepcje przebudowy placu Teatralnego Stan zabudowy placu Teatralnego po I wojnie światowej Koncepcje przebudowy placu Teatralnego w okresie międzywojennym Etapy odbudowy i przebudowy placu Teatralnego po II wojnie światowej Koncepcje przebudowy placu Saskiego Stan zabudowy placu w 1916 roku Koncepcje przebudowy placu Saskiego Odbudowa powojenna i koncepcje przebudowy placu Saskiego w drugiej połowie XX wieku W poszukiwaniu centrum miasta Stan zabudowy w 1916 roku Projekty i realizacje w okresie międzywojennym Kształtowanie centrum Warszawy w 2 połowie XX wieku

5 Pierwsze powojenne koncepcje Śródmieścia i lokalizacji warszawskiego city Śródmieście w planie sześcioletnim Pałac Kultury i Nauki Idee kompozycji przestrzennych prostopadłych do Wisły Wschodnia i Zachodnia Strona Centrum Południowa Strona Centrum W walce o tożsamość miejsca Przełom w projektowaniu centrum i niekończąca się dyskusja Przyszłość centrum Przekształcenia w XX wieku założenia wielkiej osi stanisławowskiej Stan zagospodarowania terenów pod nową oś reprezentacyjną stolicy w 1916 roku Koncepcje okresu międzywojennego Kształtowanie południowej części Śródmieścia w II połowie xx wieku Warszawskie filtry pomnikiem historii Podsumowanie Skarpa i Wisła Stan zagospodarowania przestrzennego skarpy i terenów Powiśla w 1916 roku Projekty i realizacje z lat Zagospodarowanie Skarpy i Powiśla w drugiej połowie XX wieku Nowe realizacje Powiśla Realizacja trasy n-s i jej otoczenia Stan w 1916 roku Realizacja trasy n-s i zagospodarowanie jej otoczenia Trasa N-S w układzie współczesnego Śródmieścia Kształtowanie przestrzeni wokół trasy n-s po 1989 roku Między trasą N-S a osiedlem za Żelazna Bramą Oprawa przestrzenna węzłów komunikacyjnych Rondo ONZ Złote Tarasy Kontynuacja koncepcji Przebicie ulicy Bonifraterskiej początek integracji dzielnic północnych ze Śródmieściem Stan zagospodarowania przestrzennego rejonu ul. Bonifraterskiej w 1916 roku Przebicie ul. Bonifraterskiej Ulica Bonifraterska w układzie współczesnego Śródmieścia

6 PRZESZŁOŚĆ I PRZYSZŁOŚĆ ŚRÓDMIEŚCIA WARSZAWY PODSUMOWANIE SPIS ILUSTRACJI LITERATURA Wykaz skrótów Druki zwarte, artykuły, opracowania studialno-naukowe Źródła internetowe