PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU W ROKU AKADEM. 2011/2012

Transkrypt

1 PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU W ROKU AKADEM. 2011/2012 Przedmiot: Historia literatury polskiej (literatura staropolska i oświeceniowa) Rok studiów: pierwszy Kierunek studiów: filologia polska Specjalizacja: Rodzaj zajęć: wykład Liczba semestrów: dwa Liczba godzin: 30 Kod przedmiotu: Liczba punktów ECTS: Prowadzący: dr hab. prof. PWSW Marek Nalepa Forma oceny i warunki zaliczenia przedmiotu: uczestnictwo w wykładach, egzamin (pisemny, ustny) Cele: Celem wykładu jest zaznajomienie studentów z znaczącymi jednostkami procesu historycznoliterackiego [prądami, stylami, pisarzami, grupami i środowiskami literackimi, czasopismami, utworami itp.] obejmującymi okres od początku piśmiennictwa polskiego do przełomu oświeceniowo-romantycznego, oraz z ich zapleczem estetycznoliterackim, filozoficznym i historycznym. TEMATYKA ZAJĘĆ: 1. Zagadnienie periodyzacji kultury i literatury dawnej. 2. Rodowód i uwarunkowania społeczne literatury polskiej. Trzy kręgi literatury mieszczańskiej. 3. Rola łaciny w piśmiennictwie i kulturze polskiej do końca XVIII stulecia. 4. Charakterystyka piśmiennictwa średniowiecznego (typy wypowiedzi, gatunki, tematy, toposy, styl i język). Kontekst europejski. 5. Główne pojęcia i problemy literatury renesansu. Stosunek do antyku i dziedzictwa średniowiecza, humanizm, irenizm, reformacja, walka o język narodowy. 6. Fenomen Jana Kochanowskiego i tradycji czarnoleskiej w literaturze polskiej. 7. Poetyka barokowa. Obraz świata i człowieka. Poezja kunsztowna.

2 8. Ideologia i obyczaj szlachecki w Polsce XVI i XVII wieku oraz ich odbicie w literaturze i kulturze barokowo-oświeceniowej. 9. Religijno-wyznaniowe uwarunkowania poezji barokowej. Literatura ariańska i jezuicka. 10. Świadomość estetycznoliteracka osiemnastego wieku oraz jej zaplecze filozoficzne. 11. Rola dramatu i teatru w propagowaniu kultury oświeceniowej. 12. NajwaŜniejsze prądy literackie w drugiej połowie XVIII wieku i na początku XIX. 13. Pisarze literatury dawnej wywodzący się z Ziemi Przemyskiej (Andrzej Krzycki, Stanisław Orzechowski, Mikołaj Sęp Szarzyński, Ignacy Krasicki). 14. Oświeceniowe korzenie współczesności. PODSTAWOWA LITERATURA: 1. Arcydzieła literatury polskiej. Interpretacje, pod red. A. Niewolak-Krzywdy i S. Grzeszczuka, t. 1-3, Rzeszów [tu rozprawy poświęcone literaturze staropolskiej]. 2. Delumeau J., Starach w kulturze Zachodu XIV-XVIII wieku, przeł. A. Szymanowski, Warszawa Duby G., Czas katedr. Sztuka i społeczeństwo , tłum. K. Dolatowska, Warszawa Hernas Cz., Literatura baroku, Warszawa Klimowicz M., Oświecenie, Warszawa lub wyd. nast. 6. Kostkiewiczowa T., Klasycyzm, sentymentalizm, rokoko. Szkice o prądach literackich polskiego Oświecenia, Warszawa 1975 lub wyd. nast. 7. Libera Z., Problemy polskiego Oświecenia. Kultura i styl. Warszawa Pietraszko S., Doktryna literacka polskiego klasycyzmu, Wrocław Pisarze polskiego oświecenia, pod red. T. Kostkiewiczowej i Z. Golińskiego, t. 1-3, Warszawa Pisarze staropolscy. Sylwetki, pod red. S. Grzeszczuka, t. 1-2, Warszawa Słownik literatury polskiego oświecenia, pod red. T. Kostkiewiczowej, wyd. 2 poszerzone i poprawione, Wrocław Słownik literatury staropolskiej, pod red. T. Michałowskiej, Wrocław Witczak T., Literatura średniowiecza, Warszawa 1991.

3 14. Ziomek J., Literatura odrodzenia, Warszawa 1987.

4 PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU W ROKU AKADEM. 2011/2012 Przedmiot: Historia literatury polskiej (literatura staropolska i oświeceniowa) Rok studiów: pierwszy Kierunek studiów: filologia polska Specjalizacja: Rodzaj zajęć: ćwiczenia Liczba semestrów: dwa Liczba godzin: 60 Kod przedmiotu: Liczba punktów ECTS: Prowadzący: dr hab. prof. PWSW Marek Nalepa Forma oceny i warunki zaliczenia przedmiotu: Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest aktywne i twórcze uczestnictwo w zajęciach, poprawnie rozwiązany test poświęcony znajomości Pamiętników J.Ch. Paska i praca pisemna (rozprawka, analiza i interpretacja) w semestrze letnim. Metody oceny: dostateczna: co najmniej dwukrotna aktywność (pełna wypowiedź) w ciągu semestru, uczestnictwo w zajęciach (dopuszczalna jedna nieobecność, pozostałe powinny być zaliczone w terminie do dwóch tygodni od dnia absencji), pozytywna ocena z testu. dobra: co najmniej trzykrotna aktywność (pełna wypowiedź) w ciągu semestru, uczestnictwo w zajęciach (dopuszczalna jedna nieobecność), pozytywna ocena z testu (dobra lub bardzo dobra), bardzo dobra: co najmniej czterokrotna aktywność (pełna wypowiedź) w ciągu semestru, uczestnictwo we wszystkich zajęciach (lub zaliczenie wszystkich nieobecności), pozytywna ocena z testu (dobra lub bardzo dobra). Cele: rozumienie jednostek procesu historycznoliterackiego takich jak: epoka, formacja kulturowa, prąd i styl literacki, periodyzacja etc., kształtowanie umiejętności w zakresie opisu, analizy, interpretacji i wartościowania dzieł historycznych, zdobywanie wiedzy na temat utworów uwzględnionych w planie nauczania przedmiotu.

5 TEMATYKA ZAJĘĆ: 1. Zajęcia organizacyjne. Periodyzacja literatury staropolskiej. Wprowadzenie do kultury średniowiecza. 2. Dwa średniowieczne wizerunki Maryi - w Bogurodzicy i Lamencie świętokrzyskim. Znaczenie Bogurodzicy dla literatury i kultury polskiej. 3. Literackie i historyczne walory Kroniki polskiej Anonima tzw. Galla. Gatunek literacki (gesta). 4. Ideał średniowiecznego ascety na przykładzie Legendy o św. Aleksym. Religijność średniowiecza. 5. Tematyka i budowa Rozmowy mistrza Polikarpa ze Śmiercią. Elementy humoru i satyry w Rozmowie. 6. Charakterystyka poezji polsko-łacińskiej. Biografia literacka Klemensa Janickiego i problem mecenatu w epoce renesansu. 7. Ideologia mieszczańska w twórczości Biernata z Lublina. Ideowy sens kariery prostaka. 8. Problematyka i poetyka Wyprawy plebańskiej. Albertus jako parodia ideałów rycerskich. 9. Dramaturgia renesansowa na przykładzie Historyji o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim. 10. Religijność poezji Jana Kochanowskiego. 11. Tragedia humanistyczna na przykładzie Odprawy posłów greckich. 12. Problemy filozoficzne i światopoglądowe w Trenach J. Kochanowskiego. 13. Maksymalizm etyczny i heroiczna koncepcja Ŝycia w wybranych wierszach M. Sępa Szarzyńskiego i Sebastiana Grabowieckiego. 14. Barokowy koncept na podstawie wiersza Na oczy królewny angielskiej D. Naborowskiego. 15. Charakterystyczne cechy poetyki barokowej w liryce J.A. Morsztyna. Związek pomiędzy barokową psychologią a barokową poetyką. 16. Zbigniew Morsztyn jako ideolog i poeta zboru ariańskiego. 17. Charakterystyka kultury i obyczajowości sarmackiej na przykładzie Pamiętników J. Ch. Paska.

6 18. Krytyka sarmatyzmu w komedii oświeceniowej [MałŜeństwo z kalendarza Franciszka Bohomolca; Sarmatyzm Franciszka Zabłockiego]. 19. Poetyka poematu opisowego na przykładzie Sofiówki Stanisław Trembeckiego. Stanisław Szczęsny Potocki i piękna Greczynka libertyńskie dylematy historiozofa i panegirysty. 20. Kategorie pojęcie rzeczy, czułe serce, piękne wzory w wybranych wierszach Franciszka Karpińskiego [Do Justyny. Tęskność na wiosnę; Powrót z Warszawy na wieś; Pieśń o Narodzeniu Pańskim; śale Sarmaty]. 21. Liryka patriotyczna po roku 1795 i jej miejsce w literaturze polskiej. 22. Tragedia neoklasycystyczna na przykładzie Barbary Radziwiłłówny Alojzego Felińskiego. Prawda historyczna a fikcja literacka. PODSTAWOWA LITERATURA: 1. Ariés P., Człowiek i śmierć, tłum. E. Bąkowska, Warszawa Błoński J., M.S. Sz. a początki polskiego baroku, Kraków Borawska T., Górski K., Umysłowość średniowiecza, Warszawa Cieński M., Oświecenie. Leksykon literatury polskiej, Wrocław Grzeszczuk S., Materiały do studiowania literatury staropolskiej, cz. 1 i 2, Rzeszów Hernas Cz., Barok, Warszawa Huizinga J., Jesień średniowiecza, tłum. T. Brzostowski, Warszawa Kleiner J., Sentymentalizm i preromantyzm. Studia inedita z literatury porozbiorowej , wyd. i oprac. J. Starnawski, Kraków Klimowicz M., Oświecenie, wyd. dowolne 10. Kostkiewiczowa T., Klasycyzm, sentymentalizm, rokoko. Szkice o prądach literackich polskiego Oświecenia, Warszawa 1975 lub wyd. nast. 11. Kotarska J., Erotyk staropolski, inspiracje i odmiany, Wrocław 1980, 12. Kubiak Z., Nowy brewiarz Europejczyka, Warszawa Kuchowicz Z., Człowiek polskiego baroku, Łódź Lektury polonistyczne. Średniowiecze renesans barok, pod red. A. Borowskiego i J. Gruchały, t. 1-2, Kraków, wyd. dowolne. 15. Lewański J., Dramat i teatr średniowiecza i renesansu w Polsce, Wrocław 1981.

7 16. Libera Z., śycie literackie w Warszawie w czasach Stanisława Augusta, Warszawa Libera Z., Problemy polskiego Oświecenia. Kultura i styl. Warszawa Maciejewski J., Oświecenie polskie. Początek formacji, jej stratyfikacja i przebieg procesu historycznoliterackiego, w: Problemy literatury polskiej okresu oświecenia, pod red. Z. Golińskiego, seria 2, Wrocław Michałowska T., Średniowiecze, Warszawa Pelc J., Barok - epoka przeciwieństw, Warszawa Pelc J., Europejskość i polskość literatury naszego renesansu, Warszawa Pisarze polskiego oświecenia, pod red. T. Kostkiewiczowej i Z. Golińskiego, t. 1-3, Warszawa Przybylski R., Klasycyzm czyli Prawdziwy koniec Królestwa Polskiego, Warszawa 1983 lub wyd. następ. [tu: Rozpacz libertyna, Testament zamordowanego Królestwa]. 24. Słownik literatury polskiego oświecenia, pod red. T. Kostkiewiczowej, wyd. 2 poszerzone i poprawione, Wrocław Waintraub W., Rzecz czarnoleska, Kraków Ziomek J., Renesans, Warszawa 1973.