ŚREDNIOWIECZE LITERATURA PODSTAWOWA LEKTURY

Transkrypt

1 ŚREDNIOWIECZE LITERATURA PODSTAWOWA LEKTURY 1. Anonim tzw. Gall, Kronika polska, przekł. R. Grodecki, oprac. M. Plezia, BN I 59, Wrocław 1965 i wyd. nast. 2. By czas nie zaćmił i niepamięć. Wybór kronik średniowiecznych, oprac. A. Jelicz, Warszawa 1979 (Roczniki Jana Długosza, Kronika Janka z Czarnkowa). 3. Literatura staropolska. Wybór tekstów, wybór i oprac. P. Borek i R. Mazurkiewicz, t. 1, Kraków 2006 (z działu Średniowiecze: poezja łacińska, polska poezja religijna). 4. Polska poezja świecka XV wieku, oprac. M. Włodarski, BN I 60, Wrocław Średniowieczne żywoty i cuda patronów Polski, przekł. J. Pleziowa, oprac. i wst. M. Plezia, Warszawa 1987 (Żywot mniejszy św. Stanisława lub św. Wojciecha Tempore illo). 6. W. Wydra, W.R. Rzepka, Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543, Wrocław 1984 i nast. wyd. (z działu Przekłady Biblii : Biblia królowej Zofii, Psałterz floriański; z działu Kazania : Kazania świętokrzyskie; z działu Literatura o cechach apokryficznych i apokryfy : Rozmyślanie przemyskie). OPRACOWANIA 1. T. Michałowska, Średniowiecze, Warszawa 1995 i nast. wyd. 2. Słownik literatury staropolskiej. (Średniowiecze, renesans, barok), red. T. Michałowska, Wrocław 1990 i nast. wyd. (hasła: Apokryf, Biblia, Dramat liturgiczny, Hagiografia, Kazanie, Kronika, Misterium, Pieśń religijna, Sekwencja, Średniowiecze, Trop). LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA LEKTURY NADOBOWIĄZKOWE (jedna do wyboru) 1. Mistrz Wincenty tzw. Kadłubek, Kronika polska, przekł. i oprac. B. Kürbis, BN I 227, Wrocław By czas nie zaćmił i niepamięć. Wybór kronik średniowiecznych, oprac. A. Jelicz, Warszawa 1979 (Kronika krakowska, Kronika wielkopolska). 3. Cały świat nie pomieściłby ksiąg. Staropolskie opowieści i przekazy apokryfi czne, wyd. W.R. Rzepka i W. Wydra, wst. M. Adamczyk, Warszawa Poznań Dramaty staropolskie. Antologia, oprac. J. Lewański, t. 1, Warszawa 1959 (Nawiedzenie grobu). 5. K. Liman, Antologia poezji łacińskiej w Polsce. Średniowiecze, Poznań Modlitwy księżnej Gertrudy z Psałterza Egberta w Cividale, przekł. i oprac. B. Kürbis, Kraków J. Ostroróg, Memoriał o urządzeniu Rzeczypospolitej, przekł. A Pawiński, w: Filozofia i myśl społeczna XIII XV wieku, wybór, oprac., wst. i przyp. J. Domański, sł. wst. W. Tatarkiewicz, Warszawa Polskie wierszowane legendy średniowieczne, wyd. i oprac. S. Vrtel-Wierczyński i W. Kuraszkiewicz, Wrocław Toć jest dziwne a nowe. Antologia literatury polskiego średniowiecza, oprac. A. Jelicz, Warszawa 1987 (Jan Ursyn z Krakowa, O sposobie pisania listów; O życiu i cudach bł. Kingi, O życiu i cudach świętej Jadwigi).

2 10. W. Wydra, W.R. Rzepka, Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543, Wrocław 1984 i nast. wyd. (z działu Przekłady Biblii : Psałterz puławski; z działu Kazania : Kazania gnieźnieńskie, Jan z Szamotuł, Kazania o Maryi Pannie Czystej; Kazanie na dzień Wszech Świętych; z działu Literatura o cechach apokryficznych i apokryfy : Rozmyślania dominikańskie, Ewangelia Nikodema, Historia Trzech Króli, List Lentulusa do senatu rzymskiego; z działu Świecka proza powieściowa i nowelistyczna : Historia Aleksandra Wielkiego). OPRACOWANIA NADOBOWIĄZKOWE (jedno do wyboru) 1. M. Adamczyk, Biblijno-apokryficzne narracje w literaturze staropolskiej do końca XVI wieku, Poznań E. Auerbach, Język literacki i jego odbiorcy w późnym antyku łacińskim i średniowieczu, tłum. R. Urbański, Kraków Bogurodzica, oprac. J. Woronczak, E. Ostrowska, H. Feicht, Wrocław 1962, BPP Seria A, nr 1 (wstępy: filologiczny, językowy i muzykologiczny). 4. T. Borawska, K. Górski, Umysłowość średniowiecza, Warszawa U. Borkowska, Królewskie modlitewniki. Studium z kultury religijnej epoki Jagiellonów (XV i początek XVI wieku), Lublin E.R. Curtius, Literatura europejska i łacińskie średniowiecze, tłum. i oprac. Andrzej Borowski, Kraków A. Czyż, Bogurodzica - między Wschodem a Zachodem. Kilka myśli o duchowej jedności Europy, "Ogród" 1991 nr. 4; lub w: A. Czyż, Światło i słowo. Egzystencjalne czytanie tekstów dawnych, Warszawa 1995). 8. J. Dąbrowski, Dawne dziejopisarstwo polskie (do roku 1480), Wrocław A. Dąbrówka, Średniowiecze. Korzenie, Warszawa A. Dąbrówka, Teatr i sacrum w średniowieczu: Religia cywilizacja estetyka, Wrocław A. Drzewicka, Starofrancuska epopeja rycerska. Szkice, Warszawa G. Duby, Czasy katedr. Sztuka i społeczeństwo , przeł. K. Dolatowska, Warszawa U. Eco, Sztuka i piękno w średniowieczu, przeł. M. Olszewski i M. Zabłocka, Kraków N. Elias, Przemiany obyczajów w cywilizacji Zachodu, przeł. T. Zabłudowski, Warszawa J. Le Goff, Kultura średniowiecznej Europy, przeł. H. Szumańska-Grossowa, Warszawa K. Górski, Zarys dziejów duchowości w Polsce, Kraków 1986 (fragment dotyczący średniowiecza). 17. A. Guriewicz, Kategorie kultury średniowiecznej, przeł. J. Dancygier, Warszawa A. Guriewicz, Problemy średniowiecznej kultury ludowej, przeł. Z. Dobrzyniecki, Warszawa J. Huizinga, Jesień średniowiecza, przeł. T. Brzostowski, Warszawa A. Jelicz, Życie codzienne w średniowiecznym Krakowie, Warszawa W.P. Ker, Wczesne średniowiecze. Zarys historii literatury, przeł. T. Rybowski, Wrocław J. Lewański, Dramat i teatr średniowiecza i renesansu w Polsce, Warszawa 1981 (rozdz. 1: W wiekach średnich). 23. C.S. Lewis, Odrzucony obraz. Wprowadzenie do literatury średniowiecznej i renesansowej, przeł. W. Ostrowski, Kraków Literatura i kultura późnego średniowiecza w Polsce, pod. red. T. Michałowskiej, Warszawa 1993 (rozprawy Stefana Świeżawskiego, Zofii Włodek i Teresy Michałowskiej). 25. Łacina jako język elit, red. Jerzy Axer, Warszawa T. Manteuffel, Kultura Europy średniowiecznej, Warszawa R. Mazurkiewicz, Deesis. Idea wstawiennictwa Bogarodzicy i św. Jana Chrzciciela w kulturze średniowiecznej, Kraków 2002 (część 2: Kultura staropolska).

3 28. R. Mazurkiewicz, Polskie średniowieczne pieśni maryjne. Studia filologiczne, Kraków Mediewistyka literacka w Polsce, pod red. Teresy Michałowskiej, Warszawa J. Nowak-Dłużewski, Okolicznościowa poezja polityczna w Polsce. Średniowiecze, Warszawa M. Ossowska, Ethos rycerski i jego odmiany, Warszawa E. Ostrowska, Z dziejów języka polskiego i jego piękna, Kraków E. Ostrowska, O artyzmie polskich średniowiecznych zabytków językowych, Kraków E. Panofsky, Studia z historii sztuki, wybór i oprac. J. Białostocki, Warszawa 1971 (Architektura gotycka i scholastyka). 35. K. Pawłowski, Retoryka starożytna w Kronice Wincentego Kadłubka, Kraków R. Pernoud, Kobieta w czasach katedr, przeł. I. Badowska, Warszawa Pogranicza i konteksty literatury polskiego średniowiecza, pod red. T. Michałowskiej, Wrocław 1989 (wybór). 38. K. Pomian, Przeszłość jako przedmiot wiary. Historia i filozofia w myśli średniowiecza, Warszawa 1968 (wybór). 39. E. Potkowski, Książka rękopiśmienna w kulturze Polski średniowiecznej, Warszawa H. Samsonowicz, Dziedzictwo średniowiecza. Mity i rzeczywistość, Wrocław H. Samsonowicz, Złota jesień polskiego średniowiecza, Warszawa J. Starnawski, Średniowiecze, Warszawa P. Stępień, Z literatury religijnej polskiego średniowiecza. Studia o czterech tekstach (Kazanie na dzień św. Katarzyny, Legenda o św. Aleksym, Lament świętokrzyski, Żołtarz Jezusow), Warszawa J. Strzelczyk, Średniowieczny obraz świata, Poznań Średniowiecze. Studia o kulturze, pod red. J. Lewańskiego, t. 1-4, Warszawa S. Urbańczyk, "Bogurodzica". Problemy czasu powstania i tła kulturalnego, Pamiętnik Literacki 1978, z. 1; lub w: S. Urbańczyk, Prace z dziejów języka polskiego, Wrocław 1979). 47. H. Waddel, Średniowiecze wagantów, przeł. Z. Wrzeszcz, Warszawa N.M. Wildiers, Obraz świata a teologia. Od średniowiecza do dzisiaj, przeł. J. Doktór, Warszawa T. Witczak, Literatura średniowiecza, Warszawa 1990 i nast. wyd. 50. M. Włodarski, Ars moriendi w literaturze polskiej XV i XVI wieku, Kraków A. Wolański, Dramat liturgiczny w średniowieczu, Wrocław J. Woronczak, Polskość i europejskość literatury naszego średniowiecza, w: J. Woronczak, Studia o literaturze średniowiecza i renesansu, Wrocław 1993; lub w zbiorze: Problemy literatury staropolskiej, red. J. Pelc, Seria 1, Wrocław J. Woronczak, Studia o literaturze średniowiecza i renesansu, Wrocław R. Wójcik, Opusculum de arte memorativa Jana Szklarka. Bernardyński traktat mnemotechniczny z 1504 roku, Poznań W. Wydra, Polskie pieśni średniowieczne. Studia o tekstach, Warszawa W. Wydra, Władysław z Gielniowa. Z dziejów średniowiecznej poezji polskiej, Poznań RENESANS LITERATURA PODSTAWOWA LEKTURY 1. Antologia poezji polsko-łacińskiej , oprac. A. Jelicz, Szczecin 1985 (wybór utworów K. Celtisa, J. Dantyszka, F. Kallimacha, A. Krzyckiego; Oda do Apollina Pawła z Krosna, Z wojny pruskiej Jana z Wiślicy, Pieśń o żubrze M. Hussowskiego). Utwory te można również odczytać z antologii: Literatura staropolska. Wybór tekstów, wybór i oprac. P. Borek i R. Mazurkiewicz, t. 1, Kraków 2006.

4 2. Biernat z Lublina, Ezop, wst. S. Grzeszczuk, oprac. J. Gruchała, Kraków 1997 (Żywot Ezopa i 5 bajek). 3. A. Frycz-Modrzewski, Wybór pism, oprac. W. Voisé, BN I 229, Wrocław 1977 (O poprawie Rzeczypospolitej, Ks. I: O obyczajach, Ks. II: O szkole). 4. Ł. Górnicki, Dworzanin polski, oprac. R. Pollak, Wrocław 1954 (Księga I). 5. K. Janicjusz, Poezje wybrane, przekł. Z. Kubiak, Warszawa 1979 (Księga żalów); lub: Z. Kubiak, Medytacje Janicjusza, Warszawa J. Kochanowski, Dzieła polskie, oprac. J. Krzyżanowski, Warszawa 1953 i nast. wyd. (List do Stanisława Fogelwedera, Muza, Przy pogrzebie rzecz, Satyr albo Dziki mąż, Szachy, Zgoda, Zuzanna); Fraszki, oprac. J. Pelc, BN I 163, Wrocław 1991 i nast. wyd.; Odprawa posłów greckich, oprac. T. Ulewicz, BN I 3, Wrocław 1962 i nast. wyd.; Pieśni, oprac. L. Szczerbicka-Ślęk, BN I 100, Wrocław 1970 i nast. wyd.; Psałterz Dawidów, wst. i oprac. K. Meller, Kraków 1997 (wiersz dedykacyjny oraz 10 psalmów); Treny, oprac. J. Pelc, BN I 1, Wrocław 1969 i nast. wyd.; Z łacińska śpiewa Słowian Muza. Elegie, foricenia, liryki w przekładzie Leopolda Staffa, wst. Z. Kubiak, wyd. 2, Warszawa 1986 (5 elegii i 5 foriceniów). 7. Mikołaj z Wilkowiecka, Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim, oprac. J. Okoń, BN I 201, Wrocław 1971 (redakcja A). 8. Proza polska wczesnego renesansu , oprac. J. Krzyżanowski, Warszawa 1954 (Rozmowy, które miał król Salomon...; Sowiźrzał krotochwilny i śmieszny). 9. M. Rej, Pisma wierszem (wybór), oprac. J. Krzyżanowski, BN I 151, Wrocław 1954 (Figliki, Krótka rozprawa, Kupiec, Żywot Józefa, Źwierzyniec); Żywot człowieka poczciwego, oprac. J. Krzyżanowski, BN I 152, Wrocław 1956 (wybór: ks. I: kap. 1 6, ks, II: kap. 16, ks. III, kap. 10). Utwory Reja można również odczytać z edycji M. Rej, Wybór pism, oprac. A. Kochan, BN I 308, Wrocław P. Skarga, Kazania sejmowe, oprac. J. Tazbir i M. Korolko, BN I 70, Wrocław 1972 i nast. wyd. (3 wybrane kazania). 11. S. Szymonowic, Sielanki i pozostałe wiersze polskie, oprac. J. Pelc, BN I 182, Wrocław 1964 (Dafnis, Żeńcy). OPRACOWANIA 1. J. Pelc, Jan Kochanowski. Szczyt renesansu w literaturze polskiej, Warszawa 1980 i nast. wyd. 2. Słownik literatury staropolskiej. (Średniowiecze, renesans, barok), red. T. Michałowska, Wrocław 1990 i nast. wyd. (hasła: Antyk, Cyceronianizm, Erazmianizm, Horacjanizm, Humanizm, Imitacja, Mecenat, Neoepikureizm, Neostoicyzm, Petrarkizm, Poezja nowołacińska, Reformacja, Renesans, Wiersz, Włosko-polskie związki literackie i kulturalne). 3. J. Ziomek, Renesans, Warszawa 1973 i nast. wyd.; lub Literatura Odrodzenia, Warszawa 1987 i nast. wyd. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA LEKTURY NADOBOWIĄZKOWE (jedna do wyboru) 1. Antologia literatury sowiźrzalskiej XVI i XVII wieku, oprac. S. Grzeszczuk, Wrocław 1985 (Fraszki Sowiźrzała nowego, Wyprawa plebańska). 2. Antologia pamiętników polskich XVI wieku, red. R. Pollak, Wrocław M. Bielski, Komedyja Justyna i Konstancyjej. M. i. J. Bielscy, Sjem niewieści, oprac., koment. i wprow. J. Starnawski, sł. wst. A. Gorzkowski, Kraków J. Dantyszek, Pieśni, wybór i przekł. A. Kamieńska, Olsztyn Dawna facecja polska (XVI XVIII wiek), oprac. J. Krzyżanowski, Warszawa Dramaty biblijne XVI wieku, oprac. K. Wilczewska, Lublin 2000.

5 7. S.F. Klonowic, Flis, to jest spuszczanie statków Wisłą, oprac. A. Karpiński, Warszawa 1983; Żale nagrobne na ślachetnie urodzonego i znacznie uczonego męża Jana Kochanowskiego, oprac. H. Wiśniewska, Lublin Komedie, dialog polemiczny i moralitet XVI wieku, oprac. K. Wilczewska, Lublin Literatura ariańska w Polsce XVI wieku. Antologia, oprac. L. Szczucki i J. Tazbir, Warszawa 1959 (pisma S. Budnego, M. Czechowica, F. Socyna). 10. Literatura staropolska. Wybór tekstów, wybór i oprac. P. Borek i R. Mazurkiewicz, t. 1, Kraków 2006 (dział: Renesans). 11. S. Orzechowski, Wybór pism, oprac. J. Starnawski, BN I 210, Wrocław E. Otwinowski, Pisma poetyckie, wyd. P. Wilczek, Warszawa Patrząc na rozmaite świata tego sprawy. Antologia polskiej poezji renesansowej, oprac. J. Sokołowska, Warszawa P. Skarga, Żywoty świętych polskich, przygot. tekstu J. Duska i A. Karasiowa, sł. wst. M. Bednarz, Kraków 1987 (żywoty św. Jadwigi Śląskiej, św. Jana Kantego, św. Stanisława Kostki, św. Wojciecha). 15. Sowiźrzał krotochwilny i śmieszny. Krytyczna edycja staropolskiego przekładu Ulenspiegla, oprac. R. Grześkowiak i E. Kizik, Gdańsk Staropolska poezja ziemiańska, oprac. J.S. Gruchała i S. Grzeszczuk, Warszawa 1986 (utwory z XVI wieku). 17. Teatr polskiego renesansu, oprac. J. Lewański, Warszawa 1988 (P. Ciekliński, Potrójny z Plauta). 18. W. Walecki, Z duchem w rozmawianiu. Szesnastowieczna proza polska, Kraków 1991 (M. Bielski, Kronika wszytkiego świata; Ł. Górnicki, Dzieje w Koronie Polskiej; J. Januszowski, Jan Kochanowski; M. Miechowita, Polskie wypisanie dwojej krainy świata). OPRACOWANIA NADOBOWIĄZKOWE (jedno do wyboru) 1. J. Abramowska, Ład i Fortuna. O tragedii renesansowej w Polsce, Wrocław M. Adamczyk, "Żywot Józefa..." Mikołaja Reja. Studium porównawcze, Wrocław M. Bachtin, Twórczość Franciszka Rabelais'go a kultura ludowa średniowiecza i renesansu, przeł. A. i A. Goreniowie, oprac. S. Balbus, Kraków C. Backvis, Szkice o kulturze staropolskiej, Warszawa 1975 (rozprawy o Andrzeju Krzyckim i Mikołaju Hussowskim). 5. A. Borowski, Pojęcie i problem renesansu północnego. Przyczynek do geografii historycznoliterackiej humanizmu renesansowego północnego, Kraków A. Borowski, Renesans, Warszawa M. Brahmer, Petrarkizm w poezji polskiej XVI wieku, Kraków A. Brükner, Mikołaj Rej, Warszawa J. Burckhardt, Kultura Odrodzenia we Włoszech. Próba ujęcia, przeł. M. Kreczkowska, Warszawa A. Cechcerelli, Od Suriusa do Skargi. Studium porównawcze o Żywotach świętych, Izabelin Człowiek renesansu, pod red. E. Garina, przeł. A. Osmólska-Mętrak, Warszawa J. Delumeau, Cywilizacja Odrodzenia, przeł. E. Bąkowska, Warszawa J. Domański, Początki humanizmu, Wrocław H. Dziechcińska, Kobieta w życiu i literaturze XVI i XVII wieku, Warszawa H. Dziechcińska, W krzywym zwierciadle. O karykaturze i pamflecie czasów renesansu, Wrocław A. Fulińska, Naśladowanie i twórczość. Renesansowe teorie imitacji, emulacji i przekładu, Wrocław A. Gallewicz, Dworzanin polski i jego włoski pierwowzór. Studium adaptacji, Warszawa E. Głębicka, Szymon Szymonowic poeta latinus, Warszawa 2001.

6 19. Z. Głombiowska, Łacińska i polska muza Jana Kochanowskiego, Warszawa Z. Głombiowska, W poszukiwaniu znaczeń. O poezji Jana Kochanowskiego, Gdańsk I. Goleniszczew-Kutuzow, Odrodzenie włoskie i literatury słowiańskie wieku XV i XVI, przeł. W. i R. Śliwowscy, Warszawa A. Gorzkowski, Bene atque ornate. Twórczość łacińska Jana Kochanowskiego w świetle kultury retorycznej, Kraków A. Gorzkowski, Paweł z Krosna. Humanistyczne peregrynacje krakowskiego profesora, Kraków S. Graciotti, Od renesansu do oświecenia, t. 1, Warszawa 1991 (Europejskość umysłowości polskiego renesansu oraz szkice o Janie Kochanowskim). 25. J. Gruchała, Iucunda familia librorum. Humaniści renesansowi w świecie książki, Kraków S. Grzeszczuk, Staropolskie potomstwo Sowizdrzała. Plebejski humor literacki, Warszawa J. Huizinga, Erazm, przeł. M. Kurecka, Warszawa Jan Kochanowski, pod red. A. Gorzkowskiego, Kraków 2001 (Lektury polonistyczne, t. 4). 29. Jan Kochanowski Epoka Twórczość Recepcja, pod red. J. Pelca, P. Buchwald- Pelcowei i B. Otwinowskiej, t. 1-2, Lublin Jan Kochanowski i epoka renesansu. W 450 rocznicę urodzin poety , pod red. T. Michałowskiej, Warszawa Jan Kochanowski i kultura odrodzenia, pod red. Z. Libery i M. Żurowskiego, Warszawa Jan Kochanowski. Interpretacje, pod red. J. Błońskiego, Kraków M. Kacprzak, Myśl o Bogu i człowieku w Żywocie Józefa Mikołaja Reja, Warszawa A. Kochan, Źwierciadło Mikołaja Reja. Studium o utworze, Wrocław K. Koehler, Stanisław Orzechowski i dylematy humanizmu renesansowego, Kraków M. Korolko, Andrzej Frycz Modrzewski. Humanista, pisarz, Warszawa M. Korolko, O prozie "Kazań sejmowych" Piotra Skargi, Warszawa M. Kossowska, Biblia w języku polskim, t. 1, Poznań S. Kot, Polska złotego wieku a Europa, oprac. H. Barycz, Warszawa 1987 (Polska Złotego Wieku wobec kultury zachodniej; Humaniści polscy między sobą; Jana Kochanowskiego podróże i studia zagraniczne). 40. E. Kotarski, Dziedzictwo i tradycja. Szkice o literaturze staropolskiej, Gdańsk 1990 (rozprawy o Reju, Kochanowskim, Modrzewskim, Górnickim). 41. A. Krzewińska, Sielanka staropolska. Jej początki, tradycje i główne kierunki rozwoju, Warszawa-Poznań-Toruń J. Krzyżanowski, Mikołaja Reja Krótka rozprawa na tle swoich czasów, Warszawa 1954 (przedruk w: J. Krzyżanowski, W wieku Reja i Stańczyka, Warszawa 1958). 43. J. Krzyżanowski, Poeta czarnoleski. Studia literackie, Warszawa J. Krzyżanowski, Romans polski wieku XVI, Warszawa Lektury polonistyczne. Średniowiecze - renesans - barok, t. 1, pod red. A. Borowskiego i J.S. Gruchały, Kraków 1992 (rozprawy Stanisława Grzeszczuka i Janusza S. Gruchały poświęcone twórcom epoki renesansu). 46. Lektury polonistyczne. Średniowiecze - renesans - barok, t. 2, pod red. A. Borowskiego i J.S. Gruchały, Kraków 1993 (rozprawy Janusza S. Gruchały, Wacława Waleckiego i Stanisława Grzeszczuka poświęcone twórcom epoki renesansu). 47. J. Lewański, Dramat i teatr średniowiecza i renesansu w Polsce, Warszawa 1981 (Epoka odrodzenia). 48. S. Łempicki, Renesans i humanizm w Polsce. Materiały do studiów, Warszawa J.T. Maciuszko, Mikołaj Rej zapomniany teolog ewangelicki z XVI w., Warszawa K. Meller, Noc przeszła, a dzień się przybliżył. Studia o polskim piśmiennictwie reformacyjnym XVI wieku, Poznań T. Michałowska, Poetyka i poezja. Studia i szkice staropolskie, Warszawa 1982 (studia o poezji Kochanowskiego). 52. Mikołaj Rej. W czterechsetlecie śmierci, pod red. T. Bieńkowskiego, J. Pelca i K. Pisarkowej, Wrocław 1971 (wybór).

7 53. Mikołaj Rej z Nagłowic. W pięćsetną rocznicę urodzin, red. W. Kowalski, Kielce Mikołaj Rej w pięćsetlecie urodzin. Praca zbiorowa pod redakcją J. Okonia, cz. 1-2, Łódź Z. Nowak, Jan Dantyszek. Portret renesansowego humanisty, Gdańsk A. Nowicka-Jeżowa, Pieśni czasu śmierci. Studium z historii duchowości XVI-XVIII wieku, Lublin 1992 (cz. 2: Humanizm. Pieśni czarnoleskie dedykowane Persefonie). 57. Nurt religijny w literaturze polskiego średniowiecza i renesansu, pod red. S. Nieznanowskiego i J. Pelca, Lublin 1994 (rozprawy Aliny Nowickiej-Jeżowej, Mirosława Korolki, Janusza Pelca i Krzysztofa Mrowcewicza). 58. R. Ocieczek, Sebastian Fabian Klonowic poeta epoki odrodzenia, Kielce J. Partyka, Żona wyćwiczona. Kobieta pisząca w kulturze XVI i XVII wieku, Warszawa J. Pelc, Europejskość i polskość literatury naszego renesansu, Warszawa J. Pelc, Jan Kochanowski. Szczyt renesansu w literaturze polskiej, Warszawa J. Pelc, Jan Kochanowski w tradycjach literatury polskiej od XVI do połowy XVIII wieku, Warszawa J. Pelc, Literatura renesansu w Polsce, Warszawa J. Pelc, Renesans w literaturze polskiej w kontekście europejskim, Warszawa T. Podgórska, Komizm w twórczości Mikołaja Reja, Wrocław-Gdańsk J. Sokolski, Świat Jana Kochanowskiego, Wrocław J. Starnawski, Andrzej Frycz Modrzewski. Żywot dzieło sława, Łódź J. Starnawski, O Źwierzyńcu Mikołaja Reja z Nagłowic, Wrocław K. Stawecka, Religijna poezja łacińska XVI wieku w Polsce, Lublin L. Ślękowa, Muza domowa. Okolicznościowa poezja rodzinna czasów renesansu i baroku, Wrocław D. Śnieżko, Kronika wszytkiego świata Marcina Bielskiego. Pogranicze dyskursów, Szczecin D. Śnieżko, Mit wieku złotego w literaturze polskiego renesansu. Wzory warianty zastosowania, Warszawa J. Tazbir, Piotr Skarga. Szermierz kontrreformacji, Warszawa T. Ulewicz, Kochanowski: Świadomość słowiańska. Oddziaływanie europejskie, Kraków T. Ulewicz, Sarmacja. Studium z problematyki słowiańskiej XV-XVI wieku, Kraków W. Ullmann, Średniowieczne korzenie renesansowego humanizmu, przeł. J. Mach, Łódź G. Urban-Godziek, Elegia renesansowa. Przemiany gatunku w Polsce i w Europie, Kraków W. Weintraub, Nowe studia o Janie Kochanowskim, Kraków W. Weintraub, Rzecz czarnoleska, Kraków T. Witczak, Studia nad twórczością Mikołaja Reja, Poznań S. Zabłocki, Od prerenesansu do oświecenia. Z dziejów inspiracji klasycznych w literaturze polskiej, Warszawa 1976 (wybór). 82. S. Zabłocki, Polsko-łacińskie epicedium renesansowe na tle europejskim, Wrocław BAROK LITERATURA PODSTAWOWA LEKTURY 1. Mikołaj Sęp Szarzyński, Poezje zebrane, wydali R. Grześkowiak i A. Karpiński przy współudziale K. Mrowcewicza, Warszawa 2001 (BPS, t. 23); lub: M. Sęp Szarzyński, Poezje, oprac. J.S. Gruchała, Kraków Poeci polskiego baroku, oprac. J. Sokołowska i K. Żukowska, t. 1 2, Warszawa 1965

8 (Stanisław Grochowski, Sebastian Grabowiecki, Jan Żabczyc, Olbrycht Karmanowski, Kasper Miaskowski, Kasper Twardowski, Daniel Naborowski, Krzysztof Niemirycz, Hieronim Morsztyn, Maciej Kazimierz Sarbiewski, Bartłomiej Zimorowic, Jan z Kijan, Krzysztof Opaliński, Stanisław Herakliusz Lubomirski, Dominik Rudnicki, fragmenty Obleżenia Jasnej Góry, Józef Baka, Elżbieta Drużbacka). Utwory powyższych twórców można również znaleźć w antologii: Literatura staropolska. Wybór tekstów, wybór i oprac. P. Borek i R. Mazurkiewicz, t. 1, Kraków 2006; lub w antologii: I w odmianach czasu smak jest. Antologia polskiej poezji epoki baroku, oprac. J. Sokołowska, Warszawa Zob. też dział Lektury nadobowiązkowe. 3. Szymon Zimorowic, Roksolanki to jest ruskie panny, wyd. R. Grześkowiak, Warszawa 1999 (BPS, t. 13); lub: Sz. Zimorowic, Roksolanki, oprac. L. Ślękowa, BN I 73, Wrocław Zbigniew Morsztyn, Wybór wierszy, oprac. J. Pelc, BN I 215, Wrocław Jan Andrzej Morsztyn, Wybór poezji, oprac. W. Weintraub, BN I 257, Wrocław Wacław Potocki, Wiersze wybrane, oprac. S. Grzeszczuk, BN I 19, Wrocław Wespazjan Kochowski, Utwory poetyckie, oprac. M. Eustachiewicz, BN I 92, Wrocław Dramaty staropolskie. Antologia, oprac. J. Lewański, t. 4, Warszawa 1961 (Piotr Baryka, Z chłopa król); t. 5, Warszawa Samuel Twardowski, Nadobna Paskwalina, oprac. J. Okoń, BN I 87, Wrocław 1980 (). 10. Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki, oprac. W. Czapliński, BN I 62, Wrocław 1968; lub: J. Ch. Pasek, Pamiętniki, oprac. R. Pollak, Warszawa 1963 (wybór: do R.P. 1665). 11. Jędrzej Kitowicz, Opis obyczajów za panowania Augusta III, oprac. R. Pollak, BN I 88, Wrocław 1970 (O wychowaniu dzieci). OPRACOWANIA 1. Cz. Hernas, Barok, Warszawa 1973 i wyd. nast.; lub: Cz. Hernas, Literatura baroku, Warszawa 1987 i wyd. nast. 2. Słownik literatury staropolskiej, pod red. T. Michałowskiej, Warszawa 1990 (hasła: Barok, Emblemat, Epika, Koncept, Kontrreformacja, Manieryzm, Marinizm, Pamiętnik, Sarmatyzm, Sonet). LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA LEKTURY NADOBOWIĄZKOWE (jedna do wyboru) 1. Józef Baka, Poezje, oprac. A. Czyż i A. Nawarecki, Warszawa Klemens Bolesławiusz, Przeraźliwe echo trąby ostatecznej, oprac. J. Sokolski, Warszawa 2004, (BPS, t. 29). 3. Marcin Borzymowski, Morska nawigacyja do Lubeka, oprac. R. Pollak, Gdańsk Benedykt Chmielowski, Nowe Ateny albo Akademia wszelkiej sciencyi pełna..., oprac. M. i J. Lipscy, Kraków Pierre Corneille Jan Andrzej Morsztyn, Cyd albo Roderyk, wyd. A. Karpiński, A. Stepnowski, Warszawa 1999 (BPS, t. 16). 6. Czasy saskie. Wybór żródeł, BN I 110, Kraków Andrzej Maksymilian Fredro, Przysłowia mów potocznych, oprac. L. Kukulski, Warszawa Sebastian Grabowiecki, Rymy duchowne, wyd. K. Mrowcewicz, Warszawa 1996 (BPS, t. 5). 9. Helikon sarmacki. Wątki i tematy polskiej poezji barokowej, wybór i wstęp A. Vincenz, oprac. M. Malicki, BN I 259, Wrocław Adam Jarzębski, Gościniec albo Krótkie opisanie Warszawy, oprac. W. Tomkiewicz, Warszawa Adam Korczyński, Wizerunk złocistej przyjaźnią zdrady, wyd. R. Grześkowiak, Warszawa 2000; lub: A. Korczyński, Złocista przyjaźnią zdrada, oprac. R. Pollak i S. Saski, Kraków 1949). 12. Stanisław Herakliusz Lubomirski, Wybór pism, oprac. R. Pollak, BN I 145, Wrocław 1953 (Rozmowy Artaksesa i Ewandra; Orfeusz; Tobiasz wyzwolony); lub: S.H. Lubomirski, Poezje zebrane,

9 wyd. A. Karpiński, t. 1: Teksty, Warszawa 1995; t. 2: Komentarze, Warszawa 1996; tenże, Ermida albo królewna pasterska, w: Dramaty staropolskie. Antologia, oprac. J. Lewański, t. 5, Warszawa Kasper Miaskowski, Zbiór rytmów, wyd. A. Nowicka-Jeżowa, Warszawa 1995 (BPS, t. 3). 14. Hieronim Morsztyn, Światowa rozkosz, wyd. A. Karpiński, Warszawa 1995 (BPS, t. 1). 15. Jan Andrzej Morsztyn, Utwory zebrane, oprac. L. Kukulski, Warszawa Myśl ariańska w Polsce XVII wieku. Antologia tekstów, oprac. Z. Ogonowski, Wrocław 1991 (wybór). 17. Krzysztof Niemirycz, Bajki ezopowe, oprac. S. Furmanik, BN I 164, Wrocław Krzysztof Opaliński, Satyry, oprac. L. Eustachiewicz, BN I 147, Wrocław Łukasz Opaliński, Wybór pism, oprac. S. Grzeszczuk, BN I 172, Wrocław Wacław Potocki, Dzieła, t. 1 3, oprac. L. Kukulski, Warszawa 1987 (wybór). 21. Walenty Roździeński, Officina ferraria abo Huta i warstat z kuźniami szlachetnego dzieła żelaznego, oprac. R. Pollak i in., Wrocław Maciej Kazimierz Sarbiewski, Liryki oraz Droga rzymska i fragmenty Lechiady, przeł. T. Karyłowski, oprac. M. Korolko przy współpracy J. Okonia, Warszawa Maciej Kazimierz Sarbiewski, O poezji doskonałej, czyli Wergiliusz i Homer, przeł. M. Plezia, oprac. S. Skimina, Wrocław 1954 (2 pierwsze księgi). 24. Maciej Kazimierz Sarbiewski, Wykłady poetyki, przeł. i oprac. S. Skimina, Wrocław 1958 (O poincie i dowcipie). 25. Jan III Sobieski, Listy do Marysieńki, oprac. L. Kukulski, Warszawa Kasper Twardowski, Lekcyje Kupidynowe, wyd. R. Grześkowiak, Warszawa 1997 (BPS, t. 7). 27. Kasper Twardowski, Pochodnia Miłości Bożej, wyd. K. Mrowcewicz, Warszawa 1995 (BPS, t. 2). 28. Staropolska poezja ziemiańska, oprac. J.S. Gruchała i S. Grzeszczuk, Warszawa 1986 (utwory z epoki baroku). 29. Staropolskie pastorałki dramatyczne, oprac. J. Okoń, BN I 269, Wrocław 1989 (2 wybrane utwory z XVII wieku). 30. Szymon Starowolski, De claris oratoribus Sarmatiae. O znakomitych mówcach Sarmacji wydała i przełożyła E.J. Głębicka, Warszawa 2002, (BPS, t. 25). 31. Szymon Starowolski, Wybór pism, oprac. I. Lewandowski, BN I 272, Wrocław (Setnik pisarzy polskich; Prawy rycerz; Reformacyja obyczajów polskich). 32. Samuel Twardowski, Dafnis drzewem bobkowym, oprac. J. Okoń, BN I 227, Wrocław Wybór mów staropolskich, oprac. B. Nadolski, BN I 175, Wrocław 1962 (wybór). 34. Wysoki umysł w dolnych rzeczach zawikłany. Antologia polskiej poezji metafizycznej epoki baroku, oprac. K. Mrowcewicz, Warszawa Jan Żabczyc, Symfonije anielskie, wyd. A. Karpiński, Warszawa 1998, (BPS, t. 12). 36. Stanisław Żółkiewski, Początek i progres wojny moskiewskiej, oprac. J. Maciszewski, Warszawa OPRACOWANIA NADOBOWIĄZKOWE (jedno do wyboru) 1. C. Backvis, Panorama poezji polskiej okresu baroku, red. naukowa A. Nowicka-Jeżowa i R. Krzywy, tłum. W. Błońska-Wolfarth, A. i K. Choińscy, G. Majcher, t. 1 2, Warszawa C. Backvis, Renesans i barok w Polsce. Studia o kulturze, wybór i oprac. H. Dziechcińska i E.J. Głębicka, Warszawa 1993 (2 wybrane rozprawy). 3. Barok. Analogie opozycje, pod red. S. Nieznanowskiego, Lublin 1980 (wybór). 4. Barok polski wobec Europy. Kierunki dialogu, red. naukowa A. Nowicka-Jeżowa, Warszawa Barok w polskiej kulturze, literaturze i języku. Materiały z konferencji naukowej sierpnia w Krakowie, pod red. M. Stępnia i S. Urbańczyka, Warszawa Kraków 1992 (rozprawy Andrzeja Borowskiego i Janusza Pelca).

10 6. Barok polski wobec Europy. Sztuka przekładu, pod red. A. Nowickiej-Jeżowej i M. Prejsa, Warszawa J. Błoński, Mikołaj Sęp Szarzyński a początki polskiego baroku, Kraków P. Borek, Ukraina w staropolskich diariuszach i pamiętnikach. Bohaterowie, fortece, tradycja, Kraków 2001 (rozdział: O sylwiczności staropolskich pamiętników; toż w: Barok 26 (2006). 9. P. Buchwald-Pelcowa, Satyra czasów saskich, Wrocław E. Buszewicz, Sarmacki Horacy i jego liryka. Imitacja gatunek styl. Rzecz o poezji Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, Kraków, T. Chrzanowski, Wędrówki po Sarmacji europejskiej. Eseje o sztuce i kulturze staropolskiej, Kraków 1988 (wybór). 12. Człowiek baroku, red. R. Villari, przeł. B. Bielańska, M. Gurgul, M. Woźniak, Warszawa A. Czyż, Ja i Bóg. Poezja metafizyczna późnego baroku, Wrocław A. Czyż, Władza marzeń. Studia o wyobraźni i tekstach, Bydgoszcz 1997 (rozdział II). 15. H. Dziechcińska, Kultura literacka w Polsce XVI i XVII wieku. Zagadnienia wybrane, Warszawa H. Dziechcińska, Oglądanie i słuchanie w kulturze dawnej Polski, Warszawa H. Dziechcińska, Świat i człowiek w pamiętnikach trzech stuleci: XVI XVII XVIII, Warszawa M. Eustachiewicz, W. Majewski, Nad lirykami Wespazjana Kochowskiego, Wrocław B. Falęcka, Sztuka tworzenia. Podmiot autorski w poezji kunsztownej polskiego baroku, Wrocław Filozofia i myśl społeczna XVII wieku, oprac. Z. Ogonowski, cz. 1 2, Warszawa 1979 (wybór). 21. J.K. Goliński, Okolice trwogi. Lęk w literaturze i kulturze dawnej Polski, Bydgoszcz J. K. Goliński, Vanitas. O marności w literaturze i kulturze dawnej, Warszawa Literatura polskiego baroku w kręgu idei, red. A. Nowicka-Jeżowa, M. Hanusiewicz, 24. A. D. Gostyńska, Retoryka iluzji. Koncept w poezji barokowej, Warszawa R. Grześkowiak, Barokowy tekst i jego twórcy: studia o edycji i atrybucji poezji "wieku rękopisów", Gdańsk S. Grzeszczuk, O Satyrach Krzysztofa Opalińskiego. Próba syntezy, Wrocław M. Hanusiewicz, Pięć stopni miłości. O wyobraźni erotycznej w polskiej poezji barokowej, Warszawa M. Hanusiewicz, Świat podzielony. O poezji Sebastiana Grabowieckiego, Lublin M. Kaczmarek, Sarmacka perspektywa sławy. Nad Wojną chocimską Wacława Potockiego, Wrocław A. Karpiński, Staropolska poezja ideałów ziemiańskich. Próba przekroju, Wrocław A. Karpiński, Tekst staropolski. Studia i szkice o literaturze dawnej w rękopisach, Warszawa Koncept w kulturze staropolskiej, red. L. Ślęk, A. Karpiński, W. Pawlak, Lublin J. Kotarska, Poetyka popularnej liryki miłosnej XVII wieku w Polsce, Gdańsk J. Kracik, Pokonać czarną śmierć. Staropolskie postawy wobec zarazy, Kraków J. Kroczak, Jeśli mię wieźdźba prawdziwa uwodzi...". Prognostyki i znaki cudowne w polskiej literaturze barokowej, Wrocław T. Kruszewska, Różne historyje. Studium z dziejów nowelistyki staropolskiej, Wrocław R. Krzywy, Od hodoeporikonu do eposu peregrynackiego. Studium z historii form literackich, Warszawa Z. Kuchowicz, Człowiek polskiego baroku, Łódź D. Künstler-Langner, Człowiek i cierpienie w poezji polskiego baroku, Toruń D. Künstler-Langner, Idea vanitas. Jej tradycje i toposy w poezji polskiego baroku, Toruń J.Z. Lichański, Retoryka od średniowiecza do baroku. Teoria i praktyka, Warszawa Literatura i instytucje w dawnej Polsce, pod red. H. Dziechcińskiej, Warszawa 1994 (wybór).

11 43. Literatura i kultura polska po potopie, pod red. B. Otwinowskiej i in., Wrocław 1992 (3 wybrane rozprawy). 44. A. Litwornia, Sebastian Grabowiecki. Zarys monograficzny, Wrocław I. Maciejewska, Narracja w polskim romansie barokowym, Olsztyn J.T. Maciuszko, Symbole w religijności polskiej doby baroku i kontrreformacji, Warszawa J. Malicki, Słowa i rzeczy. Twórczość Wacława Potockiego wobec polskiej tradycji literackiej, Katowice T. Michałowska, Poetyka i poezja. Studia i szkice staropolskie, Warszawa 1982 (wybór). 49. T. Michałowska, Staropolska teoria genologiczna, Wrocław K. Mrowcewicz, Czemu wolność mamy? Antynomie wolności w poezji Jana Kochanowskiego i Mikołaja Sępa Szarzyńskiego, Wrocław K. Mrowcewicz, Trivium poetów polskich epoki baroku: klasycyzm manieryzm barok, Warszawa A. Nawarecki, Czarny karnawał. Uwagi o śmierci niechybnej księdza Baki poetyka tekstu i paradoksy recepcji, Wrocław S. Nieznanowski, O poezji Kaspra Miaskowskiego. Studium o kształtowaniu się baroku w poezji polskiej, Lublin S. Nieznanowski, Studia i wizerunki. O poezji staropolskiej i jej badaczach, Warszawa 1989 (3 wybrane szkice, zwłaszcza Początki baroku w poezji polskiej). 55. A. Nowicka-Jeżowa, Jan Andrzej Morsztyn i Giambattista Marino. Dialog poetów europejskiego baroku, Warszawa A. Nowicka-Jeżowa, Madrygały staropolskie. Z dziejów liryki miłosnej w epoce renesansu i baroku, Wrocław A. Nowicka-Jeżowa, Pieśni czasu śmierci. Studium z historii duchowości XVI XVIII wieku, Lublin A. Nowicka-Jeżowa, Sarmaci i śmierć. O staropolskiej poezji żałobnej, Warszawa K. Obremski, Psalmodia polska. Trzy studia nad poematem, Toruń J. Okoń, Dramat i teatr szkolny. Sceny jezuickie XVII wieku, Wrocław Warszawa Kraków J. Partyka, Żona wyćwiczona. Kobieta pisząca w kulturze XVI i XVII wieku, Warszawa J. Partyka, Rękopisy dworu szlacheckiego doby staropolskiej, Warszawa W. Pawlak, Koncept w polskich kazaniach barokowych, Lublin J. Pelc, Barok epoka przeciwieństw, Warszawa J. Pelc, Obraz słowo znak. Studium o emblematach w literaturze staropolskiej, Wrocław J. Pelc, Słowo i obraz. Na pograniczu literatury i sztuk plastycznych, Kraków, Universitas J. Pelc, Zbigniew Morsztyn, arianin i poeta, Wrocław 1966; lub: J. Pelc, Zbigniew Morsztyn na tle poezji polskiej XVII wieku, Warszawa D. Platt, Kazania pogrzebowe z przełomu XVI i XVII wieku. Z dziejów prozy staropolskiej, Wrocław R. Pollak, Wśród literatów staropolskich, Warszawa 1966 (wybór). 70. Polska XVII wieku. Państwo Społeczeństwo Kultura, pod red. J. Tazbira, Warszawa 1974 (wybór). 71. M. Prejs, Poezja późnego baroku. Główne kierunki przemian, Warszawa Przełom wieków XVI i XVII w literaturze i kulturze polskiej, pod red. B. Otwinowskiej i J. Pelca, Wrocław G. Raubo, Światło przyrodzone. Rozum w literaturze polskiego baroku, Poznań Religijność literatury polskiego baroku, red. Cz. Hernas, M. Hanusiewicz, Lublin 1995 (2 wybrane rozprawy). 75. Retoryka a literatura, pod red. B. Otwinowskiej, Wrocław 1984 (wybór). 76. P. Rypson, Piramidy, słońca, labirynty. Poezja wizualna w Polsce od XVI do XVIII wieku, Warszawa 2002.

12 77. A. Rysiewicz, Zagadnienia retoryki w analizie poezji polskiej przełomu XVI i XVII wieku, Wrocław J. Rytel, Pamiętniki Paska na tle pamiętnikarstwa staropolskiego, Wrocław A. Sajkowski, Barok, Warszawa E. Sarnowska-Temeriusz, Świat mitów i świat znaczeń. Maciej Kazimierz Sarbiewski i problemy wiedzy o starożytności, Wrocław E. Sarnowska-Temeriusz, Zarys dziejów poetyki (od starożytności do końca XVII wieku), Warszawa 1985 (wybór). 82. E. Sarnowska-Temeriusz, T. Kostkiewiczowa, Krytyka literacka w Polsce w XVI i XVII wieku oraz w epoce Oświecenia, Wrocław J. Sokolski, Bogini Pojęcie Demon. Fortuna w dziełach autorów staropolskich, Wrocław J. Sokolski, Staropolskie zaświaty. Obraz piekła, czyśćca i nieba w renesansowej i barokowej literaturze polskiej wobec tradycji średniowiecznej, Wrocław J. Sokołowska, Dwie nieskończoności. Szkice o literaturze barokowej Europy, Warszawa J. Sokołowska, Jan Andrzej Morsztyn, Warszawa J. Sokołowska, Spory o barok. W poszukiwaniu modelu epoki, Warszawa J. Starnawski, W świecie barokowym, Łódź 1992 (wybór). 89. Staropolska kultura rękopisu, pod red. H. Dziechcińskiej, Warszawa K. Stasiewicz, Elżbieta Drużbacka najwybitniejsza poetka czasów saskich, Olsztyn K. Stawecka, Maciej Kazimierz Sarbiewski. Prozaik i poeta, Lublin Stanisław Herakliusz Lubomirski twórca i dzieła, red. A. Karpiński i E. Lasocińska, Warszawa P. Stępień, Poeta barokowy wobec przemijania i śmierci: Hieronim Morsztyn, Szymon Zimorowic, Jan Andrzej Morsztyn, Warszawa L. Szczerbicka-Ślęk, W kręgu Klio i Kalliope. Staropolska epika historyczna, Wrocław Świt i zmierzch baroku, red. M. Hanusiewicz, J. Dąbkowska i A. Karpiński, Lublin J. Tazbir, Kultura szlachecka w Polsce. Rozkwit upadek relikty, Warszawa J. Tazbir, Państwo bez stosów. Szkice z dziejów tolerancji w Polsce XVI i XVII wieku, Warszawa E. Ulčinaite, Teoria retoryczna w Polsce i na Litwie w XVII wieku. Próba rekonstrukcji schematu retorycznego, Wrocław P. Urbański, Natura i łaska w poezji polskiego baroku. Okres potrydencki, Kielce P. Urbański, Theologia fabulosa. Commentationes Sarbievianae, Szczecin M. Walińska, Mitologia w staropolskich cyklach sielankowych, Katowice Wiek XVII kontrreformacja barok. Prace z historii literatury, pod. red. J. Pelca, Wrocław 1970 (wybór) Wśród zagadnień polskiej literatury barokowej, cz. 1 2, pod red. Z.J. Nowaka, Katowice 1980 (wybór) S. Zabłocki, Od prerenesansu do Oświecenia. Z dziejów inspiracji klasycznych w literaturze polskiej, Warszawa Zmierzch kultury staropolskiej. Ciągłość i kryzysy (wieki XVII XIX), pod red. U. Augustyniak i A. Karpińskiego, Warszawa OŚWIECENIE LITERATURA PODSTAWOWA LEKTURY 1. W. Bogusławski, Cud mniemany, czyli Krakowiacy i Górale, oprac. S. Pietraszko,

13 Wrocław 1960; lub: Cud mniemany, czyli Krakowiacy i Górale, oprac. S. Dąbrowski i S. Straus, BN I 162, Wrocław Kraków F. Karpiński, Poezje wybrane, oprac. T. Chachulski, BN I 89, Wrocław 1997; lub: Wiersze wybrane, oprac. J. Kott, Warszawa F.D. Kniaźnin, Wiersze wybrane, oprac. K. Guzek, Warszawa 1981; lub: Wybór poezji, oprac. W. Borowy, BN I 129, Wrocław S. Konarski, Pisma wybrane, oprac. J. Nowak-Dłużewski, wstęp. Z. Libera, t. 1 2, Warszawa 1955 (t. 1: Wstęp, O skutecznym rad sposobie fragmenty; t. 2: O poprawie wad wymowy też w: Ludzie oświecenia o języku i stylu, red. M.R. Mayenowa, oprac. Z. Florczak i L. Pszczołowska, t. 1, Warszawa 1958). 5. I. Krasicki, Bajki, oprac. R. Wołoszyński, Wrocław 1956; lub: Bajki, oprac. Z. Goliński, BN I 220, Wrocław 1975; Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki, wyd. B. Gubrynowicz, uzup. J. Krzyżanowski, BN I 41, Wrocław 1950 i nast. wyd.; wymienione teksty też w: Pisma wybrane, red. T. Mikulski, t. 1 4, Warszawa 1954; Monachomachia i Antymonachomachia, oprac. Z. Goliński, BN I 197, Wrocław 1969; Satyry i listy, oprac. Z. Goliński, BN I 169, Wrocław 1956; krytyczna edycja powyższych utworów w: I. Krasicki, Dzieła wybrane, oprac. Z. Goliński, Warszawa A. Naruszewicz, Satyry, oprac. S. Grzeszczuk, BN I 179, Wrocław 1962 (Wstęp, Chudy literat, Reduty). 7. J.U. Niemcewicz, Powrót posła. Komedia w 3 aktach oraz Wybór bajek politycznych, oprac. Z. Skwarczyński, BN I 4, Wrocław S. Trembecki, Wiersze wybrane, oprac. J.W. Gomulicki, Warszawa 1965; lub: Wiersze wybrane, wyd. J. Kott, Warszawa 1965; tenże, Sofijówka, wyd. J. Snopek, Warszawa 2000 (BPPO, t. 1). 9. Wybrane utwory poetyckie XVIII wieku na podstawie antologii: Poezja polskiego Oświecenia. Antologia, red. J. Kott, Warszawa 1956; lub: Poezja polska XVIII wieku, oprac. Z. Libera, Warszawa 1983 (anonimowa poezja polityczna, F. Bohomolec, J. Jasiński, A. Naruszewicz, T.K. Węgirski, J. Wybicki). 10. F. Zabłocki, Fircyk w zalotach, oprac. J. Pawłowiczowa, BN I 176, Wrocław 1961; lub: tenże, Sarmatyzm. Komedia w pięciu aktach, oprac. L. Bernacki, T. Mikulski, BN I 115, Wrocław 1951 i nast. wyd. OPRACOWANIA 1. M. Klimowicz, Oświecenie, Warszawa 1979 i nast. wyd. 2. Słownik literatury polskiego oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, wyd. 2 poszerz. i popr., Wrocław 1991 (hasła: Antyk, Filozofia, Gessneryzm, Horacjanizm, Imaginacja, Jakobinizm, Klasycyzm, Libertynizm, Natura, Nauka, Obiady czwartkowe, Orientalizm, Osjanizm, Polemiki literackie, Puławy, Rokoko, Russoizm, Salony literackie, Sarmatyzm, Sentymentalizm, Sternizm, Utopia, Wolterianizm, Youngizm). 3. T. Kostkiewiczowa, Klasycyzm, sentymentalizm, rokoko. Szkice o prądach literackich polskiego oświecenia, Warszawa LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA LEKTURY NADOBOWIĄZKOWE (jedna do wyboru) 1. Abyśmy o ojczyźnie naszej radzili. Antologia publicystyki doby stanisławowskiej, oprac. Z. Goliński, Warszawa K. Benisławska, Pieśni sobie śpiewane, wyd. T.Chachulski, Warszawa 2000 (BPPO, t. 2) 3. Dmochowski, Sztuka rymotwórcza, oprac. S. Pietraszko, BN I 9, Wrocław F. Jezierski, Wybór pism, oprac. Z. Skwarczyński, Warszawa 1952 (Katechizm..., Niektóre wyrazy...).

14 5. H. Kołłątaj, Wybór pism politycznych, oprac. B. Leśnodorski, BN I 90, Wrocław 1952 (Do Prześwietnej Deputacji...; Listy Anonima: List pierwszy, List dziewiąty; Obraz dnia 3 maja). 6. I. Krasicki, Myszeidos. Pieśni X, Wrocław 1954 i in. wyd.; Pan Podstoli. Historia, oprac. M. Klimowicz, Warszawa 1956, lub: Pan Podstoli, oprac. K. Stasiewicz, Olsztyn Kuźnica Kołłątajowska. Wybór źródeł, oprac. B. Leśnodorski, BN I 130, Wrocław Literatura barska, oprac. J. Maciejewski, BN I 108, Wrocław Monitor Wybór, oprac. E. Aleksandrowska, BN I 226, Wrocław J.U. Niemcewicz, Pamiętniki czasów moich, oprac. J. Dihm, t. 1 2, Warszawa Polska stanisławowska w oczach cudzoziemców, oprac. W. Zawadzki, Warszawa J. Potocki, Rękopis znaleziony w Saragossie, oprac. L. Kukulski, Warszawa S. Staszic, Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego, oprac. S. Czarnowski, BN I 90, Wrocław 1952 (Do stanu rycerskiego, Edukacja, Niezgoda wewnętrzna, Polska, Prawodawstwo). 14. S. Trembecki, Pisma wszystkie, oprac. J. Kott, t. 1 2, Warszawa 1953 (Przedmowa, Powązki, So fi ówka, Syn marnotrawny). 15. T.K. Węgierski, Organy. Poema heroikomiczne w sześciu pieśniach..., oprac. J.W. Gomulicki, Warszawa J. Wybicki, Listy patriotyczne, oprac. R. Opałek, BN I 155, Wrocław Wokół Doświadczyńskiego. Antologia romansu i powieści, oprac. J. Jackl, Warszawa Zabawy Przyjemne i Pożyteczne ( ). Wybór, oprac. J. Platt, BN I 195, Wrocław OPRACOWANIA NADOBOWIĄZKOWE (jedno do wyboru) 1. A. Aleksandrowicz, Twórczość satyryczna Adama Naruszewicza, Wrocław P. Cazine, Książę biskup warmiński Ignacy Krasicki, przekł. M. Mroziński, posł. Z. Goliński, wyd. 2, Olsztyn P. Chaunu, Cywilizacja wieku Oświecenia, przeł. E. Bąkowska, wyd. 2, Warszawa A. Cieński, Pamiętnikarstwo polskie XVIII wieku, Wrocław A. Cieński, Problematyka stylistyczna Mikołaja Doświadczyńskiego przypadków Ignacego Krasickiego, Wrocław Człowiek Oświecenia, pod red. M. Vovelle a, przeł. M. Gurgul, Warszawa Czytanie Naruszewicza. Interpretacje, pod red. T. Chachulskiego, Wrocław R. Doktór, Poeta uśmiechnięty. O wyobraźni komicznej Ignacego Krasickiego, Wrocław Dwory magnackie w XVIII wieku rola i znaczenie kulturowe, red. T. Kostkiewiczowa, A. Roćko, Warszawa Z. Goliński, Ignacy Krasicki, Warszawa Ignacy Krasicki: nowe spojrzenia, red. Z. Goliński, T. Kostkiewiczowa, K. Stasiewicz, Warszawa M. Klimowicz, Literatura oświecenia, Warszawa R. Kaleta, Oświeceni i sentymentalni. Studia nad literaturą i życiem w Polsce w okresie trzech rozbiorów, Wrocław J. Kleiner, O Krasickim i Fredrze dziesięć rozpraw, Wrocław 1965 (Bajki i Satyry Krasickiego). 15. T. Kostkiewiczowa, Kniaźnin jako poeta liryczny, Wrocław T. Kostkiewiczowa, Model liryki sentymentalnej w twórczości Franciszka Karpińskiego, Wrocław T. Kostkiewiczowa, Oda w poezji polskiej: dzieje gatunku, Wrocław T. Kostkiewiczowa, Oświecenie: próg naszej współczesności, Warszawa T. Kostkiewiczowa, Polski wiek świateł: obszary swoistości, Wrocław W. Kubacki, Monachomachia przed sądem potomności, Warszawa A. Kwiatkowska, Piórowe wojny. Polemiki literackie polskiego oświecenia, Poznań Z. Libera, Problemy polskiego oświecenia. Kultura i styl, Warszawa 1969.

15 23. Z. Libera, Rozważania o wieku tolerancji, rozumu i gustu. Szkice o XVIII stuleciu, Warszawa Z. Libera, Wiek oświecony. Studia i szkice z dziejów literatury i kultury polskiej XVIII i początków XIX wieku, Warszawa Motywy religijne w twórczości pisarzy polskiego Oświecenia, pod red. T. Kostkiewczowej, Lublin J. Nowak-Dłużewski, Stanisław Konarski, Warszawa Oświeceni o literaturze. Wypowiedzi pisarzy polskich , oprac. T. Kostkiewiczowa i Z. Goliński, t. 1-2, Warszawa S. Pietraszko, Doktryna literacka polskiego klasycyzmu, Wrocław Pisarze polskiego oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa i Z. Goliński, t. 1 3, Warszawa Problemy kultury literackiej polskiego oświecenia. Studia, pod red. T. Kostkiewiczowej, Wrocław Problemy literatury polskiej okresu oświecenia, red. Z. Goliński, t. 1 2, Wrocław E. Rabowicz, Stanisław Trembecki w świetle nowych źródeł, Wrocław Z. Raszewski, Staroświecczyzna i postęp czasu. O teatrze polskim ( ), Warszawa Z. Rejman, Świadomość literacka polskiego Oświecenia. Wybrane problemy, Warszawa S. Roszak, Środowisko intelektualne i artystyczne Warszawy w połowie XVIII wieku między kulturą sarmatyzmu i oświecenia, Toruń J. Ryba, Maskarady oświeconych, Katowice J. Snopek, Objawienie i Oświecenie z dziejów libertynizmu w Polsce, Wrocław J. Snopek, Oświecenie: szkic do portretu epoki, Warszawa J. Snopek, Prowincja oświecona kultura literacka Ziemi Krakowskiej w dobie Oświecenia , Warszawa R. Soból, Franciszek Karpiński, Warszawa B. Suchodolski, Komisja Edukacji Narodowej na tle oświaty w dziejowym rozwoju Polski ( ), Warszawa Teatr Franciszka Zabłockiego, oprac. J. Pawłowiczowa, t. 1 5, Wrocław K. Wierzbicka-Michalska, Teatr w Polsce w XVIII wieku, Warszawa R. Wołoszyński, Ignacy Krasicki. Utopia i rzeczywistość, Wrocław UWAGA W miarę możliwości należy korzystać z krytycznych edycji tekstów publikowanych w seriach: Biblioteka Narodowa (BN), Biblioteka Pisarzy Staropolskich (BPS) oraz Biblioteka Pisarzy Polskiego Oświecenia (BPPO). Najnowsze publikacje książkowe z zakresu literatury staropolskiej odnotowywane są w dziale Bibliografia 2000 serwisu naukowo-edukacyjnego STAROPOLSKA <