Poradnik dotyczący odpadów i substancji odzyskiwanych

Transkrypt

1 BROSZURA INFORMACYJNA DO PORADNIKA Nr ref.: ECHA-2010-GF-01-PL Data: r. Język: pols ki Poradnik dotyczący odpadów i substancji odzyskiwanych (ECHA) w yda serię broszur informacyjnych zaw ierających uporządkowany przegląd kaŝdego opublikow anego przez Agencję poradnika dotyczącego poszczególnych zagadnień REACH. Poradniki te są dostępne w następujących 22 językach: angielski, bułgarski, czeski, duński, estoński, fiński, francuski, grecki, hiszpański, litewski, łotewski, maltański, niderlandzki, niemiecki, polski, portugalski, rumuński, słowacki, słoweński, szwedzki, węgierski i włoski. Broszura informacyjna do poradnika prezentuje w skrócie najw aŝniejsze aspekty odpow iedniego poradnika REACH wraz z informacjami bibliograficznymi i innymi materiałami referencyjnymi. Ew entualne pytania i uw agi dotyczące niniejszej broszury naleŝy przesyłać pocztą elektroniczną na adres info@echa.europa.eu, powołując się na numer broszury, datę w ydania i wersję językową, podane pow yŝej. KTO POWINIEN PRZECZYTAĆ TEN PORADNIK? Na potrzeby rozporządzenia REA CH substancje, które stanow iły wcześniej część materiałów odpadowych, ale przestały być odpadami zgodnie z przepisami dyrektyw y ramow ej o odpadach 1, naleŝy rozumieć jako substancje odzyskiw ane. Podobnie jak inne substancje objęte zakresem rozporządzenia REA CH, zasadniczo podlegają one obow iązkom rejestracyjnym na podstaw ie rozporządzenia REA CH. Poradnik dotyczący odpadów i substancji odzyskiw anych skierow any jest do wszystkich przedsiębiorców zajmujących się odzyskiem substancji z odpadów na terenie 1 Dyrekty wa 2008/98/WE Parlamentu Europejskiego i Rady opublikowana w Dzienniku Urzędowy m Unii Europejskiej dnia 22 listopada 2008 r. (L 312/3).

2 Europejskiego Obszaru Gospodarczego, którzy chcą skorzystać z wyłączenia z obow iązku rejestracji odzyskiw anych substancji na podstaw ie art. 2 ust. 7 lit. d) rozporządzenia REA CH. CZEGO DOTYCZY PORADNIK? Poradnik opisuje w arunki, na jakich podmioty zajmujące się odzyskiem mogą skorzystać z wyłączenia z obow iązku rejestracji substancji odzyskiw anej. Dokument zaw iera równieŝ objaśnienia dotyczące obow iązku udostępniania informacji o substancjach odzyskiw anych w ramach łańcucha dostaw, poniew aŝ wyłączenie z rejestracji nie zw alnia z tego wymogu. W poradniku w yjaśniono, Ŝe wszystkie formy odzysku, w tym obróbka mechaniczna, są uznaw ane za proces produkcyjny, jeŝeli w wyniku jednego etapu odzysku lub kilku takich etapów powstaje co najmniej jedna substancja w postaci własnej lub jako składnik mieszaniny lub wyrobu, która nie jest juŝ odpadem. Podmiot zajmujący się odzyskiem musi wyraźnie określić, czy dany materiał odzyskiw any jest substancją w postaci własnej, mieszaniną czy wyrobem 2, aby praw idłow o ocenić potencjalne w ymogi rejestracyjne. W wyniku odzysku moŝe pow stawać jedna substancja w postaci własnej lub kilka takich substancji, lub teŝ mieszanina zaw ierająca kilka substancji. JeŜeli materiał odzyskiw any uznaje się za wyrób, to ogólny obow iązek rejestracji zaw artych w nim substancji składowych obow iązuje tylko w określonych w arunkach 3. Substancji odzyskiw anej naleŝy przypisać odpow iednią toŝsamość podobnie jak w przypadku wszystkich innych substancji podlegających rejestracji, zgodnie z poradnikiem na temat identyfikacji substancji. Z uw agi na złoŝony skład pierw otnego materiału odpadow ego moŝe istnieć konieczność zebrania przez podmiot zajmujący się odzyskiem sw oistych informacji dotyczących danej substancji odzyskiw anej. NiezaleŜnie od tego, czy materiał 2 RozróŜnienie oparte na def inicjach z art. 3 rozporządzenia REACH. 3 Art. 7 ust. 1 i ust. 5 rozporządzenia REACH. odzyskiw any jest substancją czy mieszaniną, podmiot zajmujący się odzyskiem pow inien sprawdzić, czy poszczególne substancje/mieszaniny zostały juŝ zarejestrowane. JeŜeli toŝsamość substancji odzyskiw anej została ustalona w wystarczającym stopniu, to podmiot zajmujący się odzyskiem moŝe przystąpić do oceny, czy spełnione są kryteria wyłączenia na podstaw ie art. 2 ust. 7 lit. d) rozporządzenia REA CH: Substancja odzyskiw ana musi być taka sama, jak substancja juŝ zarejestrowana. Do celów oceny, czy dana substancja odzyskiw ana jest taka sama, naleŝy stosować zasady opisane w poradniku na temat identyfikacji substancji. Decyzja pow inna być oparta na identyczności głów nych składników. Podmiot, który dokonał odzysku, musi zapew nić sobie dostęp do określonych informacji o zarejestrow anej substancji. Informacje te muszą być zgodne z wymogami art. 31 lub art. 32 rozporządzenia REACH dotyczącymi udostępniania informacji. Podmiot zajmujący się odzyskiem musi mieć dostęp do jednego z następujących zestawów danych, zaleŝnie od przypadku: o karty charakterystyki (SDS) dla substancji zarejestrowanej, wraz z załączonym scenariuszem naraŝenia, jeŝeli ma zastosow anie; o innych wystarczających informacji na temat zarejestrowanej substancji pozw alających uŝytkownikom na podjęcie środków ochrony, jeŝeli karta charakterystyki nie jest w ymagana; lub o numeru rejestracji, jeŝeli jest dostępny, statusu substancji ze względu na udzielanie zezwoleń, szczegółów

3 dotyczących stosow anych ograniczeń i informacji wymaganych do zidentyfikow ania i zastosowania odpow iednich środków kontroli ryzyka. JeŜeli chodzi o pierwszy w arunek, to podmiot musi znać status rejestracyjny substancji. Wystarczy, Ŝe taką samą substancję zarejestrował juŝ inny rejestrujący. Pierw otnie zarejestrowana substancja i substancja odzyskiw ana nie muszą naleŝeć do tego samego łańcucha dostaw prow adzącego do pow stania odpadu. Ponadto, poniew aŝ cykl istnienia substancji zarejestrow anej kończy się, kiedy przestaje ona być odpadem, zastosowania substancji odzyskiw anej nie muszą być uwzględnione w scenariuszu naraŝenia substancji pierw otnej. Dla podmiotu zajmującego się odzyskiem głów nymi źródłami informacji na temat statusu rejestracyjnego substancji są: forum wymiany informacji o substancjach (SIEF) (jeŝeli w stosunku do substancji odzyskiw anej dokonano rejestracji w stępnej), strona internetow a ECHA przeznaczona do udostępniania informacji 4 oraz informacje pochodzące ze stow arzyszeń podmiotów zajmujących się odzyskiem. JeŜeli chodzi o drugi w arunek, to podmiot zajmujący się odzyskiem musi mieć dostęp do informacji w ymaganych na podstaw ie art. 31 lub 32 rozporządzenia REA CH. Z wyjątkiem karty charakterystyki format udostępnienia informacji nie jest określony przepisami. Podmioty zajmujące się odzyskiem z reguły nie otrzymują kart charakterystyki ani innych informacji dotyczących bezpieczeństwa. Na Ŝądanie są zobow iązane albo przygotow ać własną kartę charakterystyki, albo porozumieć się z w łaścicielami istniejących kart co do korzystania z ich kart charakterystyki. Mogą korzystać z dowolnych dostępnych informacji, począwszy od informacji znajdujących się na stronie internetow ej ECHA, ale nie mogą naruszać praw w łasności i muszą dopilnow ać, 4 Jak opisano w art. 77 ust. 2 lit. e) rozporządzenia REACH. Udostępnianie informacji o zarejestrowanych substancjach jest wy magane na podstawie art. 119 rozporządzenia REACH. aby uzyskany przez nie dostęp do informacji był zgodny z prawem. Do podmiotu zajmującego się odzyskiem naleŝy ocena odpow iedniego źródła informacji oraz udokumentow anie, Ŝe moŝna zastosować wyłączenie na podstaw ie art. 2 ust. 7 lit. d) rozporządzenia REA CH. NiezaleŜnie od tego, czy stosuje się ww. wyłączenie, dostawca substancji odzyskiw anej musi dostarczyć odbiorcy odpow iednie i adekw atne informacje dotyczące bezpiecznego stosowania substancji odzyskiw anej. ZaleŜnie od sytuacji informacje te moŝna dostarczyć w postaci karty charakterystyki (oraz, w razie potrzeby, załączonego scenariusza naraŝenia) lub innych danych umoŝliw iających bezpieczne stosowanie substancji wzbudzającej szczególnie duŝe obawy 5 lub w yrobu zaw ierającego taką substancję. Naw et jeŝeli na podstaw ie art. 31 rozporządzenia REA CH karta charakterystyki nie jest automatycznie wymagana 6, to nadal stosuje się przepisy art. 32 nakładające obow iązek dostarczenia informacji. Ponadto aby spełnić wymagania rejestracyjne, podmioty zajmujące się odzyskiem muszą sprawdzić, czy odzyskiw ane substancje spełniają w ymogi dotyczące ograniczeń i zezwoleń. Zastosowanie moŝe mieć rów nieŝ obow iązek przekazania informacji o substancjach w wyrobach i obow iązki dotyczące zgłoszenia, jeŝeli w yroby zawierają substancje umieszczone na liście kandydackiej 7. JAK W YGLĄDA STRUKTURA PORADNIKA? Rozdział 1 stanowi wprow adzenie, w którym opisano pojęcie odpadów w rozumieniu 5 Inf ormacje, których dostarczenie przez podmiot zajmujący się odzyskiem moŝe być wy magane, są oparte na przepisach art. 31, 32 lub 33 rozporządzenia REACH. 6 Substancja nie spełnia kryteriów klasyfikacji jako substancja niebezpieczna lub substancja PBT/v PvB, nie znajduje się na liście kandy dackiej ani nie podlega ograniczeniom. 7 Więcej inf ormacji znajduje się w Poradniku na temat wy mogów dla substancji w wy robach.

4 rozporządzenia REACH oraz granicę pomiędzy odpadem i materiałem, który przestał być odpadem. Rozdział drugi zaw iera szczegółow e objaśnienia dotyczące wymogów dla substancji odzyskiw anych na podstaw ie rozporządzenia REA CH: Rozdział 2.1 opisuje korzyści z rejestracji wstępnej substancji odzyskiw anej, polegające na umoŝliw ieniu dalszego prowadzenia działalności przed rejestracją substancji oraz uzyskanie dostępu do odpow iednich danych dotyczących producentów tej samej substancji. Rozdział 2.2 wyjaśnia wstępne zagadnienia zw iązane z ogólnymi wymogami dotyczącymi rejestracji na podstaw ie rozporządzenia REA CH. Szczegółow o objaśniono rów nowaŝność pomiędzy procesami odzysku i produkcji oraz kw estię identyfikacji substancji odzyskiw anych. Rozdział 2.3 opisuje kryteria, jakie naleŝy spełnić, aby skorzystać z wyłączenia na podstaw ie art. 2 ust. 7 lit. d). Zaw iera objaśnienia dotyczące pojęcia identyczności substancji odzyskiw anej i substancji zarejestrowanej oraz wymaganych informacji. Rozdział 2.4 opisuje informacje, jakie podmiot zajmujący się odzyskiem musi udostępnić uŝytkow nikom substancji odzyskiw anej, oraz zagadnienia zw iązane z istotnością i adekw atnością takich informacji, jakie naleŝy wziąć pod uw agę. Rozdział 2.5 zaw iera przegląd pozostałych obowiązków, jakie mogą mieć zastosowanie w obec podmiotów zajmujących sie odzyskiem. Rozdział 2.6 stanow i podsumow anie podstaw owych etapów procesu oceny, jakie musi wykonać podmiot zajmujący się odzyskiem, opisanych w poprzednich rozdziałach. Załącznik 1 zaw iera przykłady poszczególnych strumieni materiałów odzyskiw anych: papieru, szkła, metali, kruszyw, polimerów, gumy, olejów utlenionych, rozpuszczalników. KLUCZOWE POJĘCIA UśYTE W PORADNIKU Odpad Zgodnie z dyrektywą 2008/98/WE (dyrektywą ramową o odpadach) odpady oznaczają kaŝdą substancję lub przedmiot, których posiadacz pozbywa się, zamierza się pozbyć, lub do których pozbycia został zobowiązany. Odpad nie jest substancją, mieszaniną ani wyrobem w rozumieniu rozporządzenia REA CH i zasadniczo do odpadów nie stosuje się w ymogów rozporządzenia REA CH. Producenci i importerzy substancji w postaci własnej lub w mieszaninach i w yrobach, które podlegają rejestracji na podstaw ie REA CH, zobow iązani są jednak do przedłoŝenia pew nych informacji o odpadach powstających w wyniku produkow ania i stosowania takich substancji. Ponadto w razie konieczności muszą rów nieŝ uwzględnić etap istnienia substancji jako odpadu do celów oceny bezpieczeństwa chemicznego 8. Substancja odzyskiw ana Na potrzeby rozporządzenia REA CH substancje odzyskiw ane naleŝy rozumieć jako substancje, które będąc uprzednio częścią materiałów odpadowych, przestały być odpadami zgodnie z dyrektywa ramową o odpadach. Procesy odzysku mogą składać się z kilku etapów, z których dopiero ostatni skutkuje pow staniem materiału, który nie jest juŝ klasyfikow any jako odpad. JeŜeli odpad przestaje być odpadem, to rozpoczyna się 8 Zob. rozdział R.18 doty czący Oceny naraŝenia z etapu istnienia jako odpadu Poradnika na temat wymogów inf ormacyjnych i oceny bezpieczeństwa chemicznego, dostępnego na stronie internetowej z poradnikami.

5 now y cykl istnienia substancji, który nie naleŝy do cyklu istnienia substancji pierw otnej. Kryteria końca statusu odpadu Chw ila, w której odpad przestaje być odpadem, wymaga oddzielnego omów ienia dla poszczególnych strumieni odpadów. Określone rodzaje odpadów przestają być odpadami, gdy zostały poddane procesow i odzysku i spełniają tzw. kryteria końca statusu odpadu opracow ane zgodnie z w arunkami praw nymi określonymi w dyrektywie ramow ej o odpadach: a) dana substancja lub przedmiot są powszechnie stosowane do konkretnych celów; b) istnieje rynek takich substancji lub przedmiotów bądź popyt na nie; c) dana substancja lub przedmiot spełniają wymagania techniczne dla konkretnych celów oraz wymagania obowiązujących przepisów i norm mających zastosowanie do produktów; oraz d) zastosowanie danej substancji lub przedmiotu nie prowadzi do ogólnych niekorzystnych skutków dla środowiska lub zdrowia ludzkiego. Zanieczyszczenia Stw ierdzenie, czy dany składnik materiału odzyskiw anego jest substancją czy zanieczyszczeniem, moŝe być trudne. Zanieczyszczeń nie trzeba oddzielnie rejestrow ać, ale naleŝy je: zidentyfikow ać w wymaganym zakresie i przypisać do odzyskiw anej substancji w celu ułatw ienia jej porów nania z innymi juŝ zarejestrowanymi substancjami; oraz zidentyfikow ać i ocenić w zakresie wymaganym do określenia profilu zagroŝenia oraz klasyfikacji i oznakow ania substancji w jej postaci własnej lub w mieszaninie, w której występuje. Pojęcie zanieczyszczeń stosuje się do dobrze zdefiniow anych substancji w postaci własnej lub w mieszaninie, nie stosuje się natomiast do substancji UVCB. ODNOŚNIKI DO POWIĄZANYCH MATERIAŁÓW Rozporządzenie REA CH WE nr 1907/2006. Poradniki REA CH & CLP strona internetow a zaw ierająca ogólne i szczegółow e poradniki i wytyczne dotyczące rozporządzeń REACH i CLP. Broszury informacyjne do poradników znajdują się w dziale Publikacje na stronie internetow ej ECHA. INFORMACJE BIBLIOGRAFICZNE DOTYCZĄCE PORADNIKA Poradnik dotyczący odpadów i substancji odzyskiw anych moŝna pobrać ze strony internetow ej Europejskiej Agencji Chemikaliów. Wersja 2 Stron 32 Data 2010 ISBN jeszcze niedostępny DOT jeszcze niedostępny, 2010 Jest to tłumaczenie robocze dokumentu ory ginalnie opublikowanego w języku angielskim. Ory ginał dokumentu jest dostępny na stronie internetowej ECHA., Annankatu 18, P.O. Box 400, FI Helsinki info@echa.europa.eu