(86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/FR95/00615

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (21) Numer zgłoszenia: (22) Data zgłoszenia: (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/FR95/00615 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego: , W O95/31756, PCT Gazette nr 50/95 (13) B1 (51) IntCl6: G03H 1/02 B42D 15/10 (54) Sposób nieodwracalnego przenoszenia siatki dyfrakcyjnej oraz folia przenosząca (30) Pierwszeństwo: ,FR,94/05848 (73) Uprawniony z patentu: HOLOGRAM INDUSTRIES S.A.R.L., Fontenay-sous-Bois, FR (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 09/96 (72) Twórca wynalazku: Huges Souparis, Paryż, FR (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 09/99 (74) Pełnomocnik: Sulima Zofia, SULIMA-GRABOWSKA-SIE- RZPUTOWSKA, Biuro Patentów i Znaków Towarowych S.c. PL B1 1. Sposób nieodwracalnego przenoszenia siatki (57) dyfrakcyjnej, takiej jak nastemplowany hologram, na podłoże, takie jak dokument lub produkt przeznaczony do zabezpieczenia, polegający na wytworzeniu folii przenoszącej zawierającej folię nośną, na której znajduje się co najmniej jedna warstwa lakieru zabezpieczającego, metalizowana lub przezroczysta warstwa odbijająca zawierająca nastemplowany element optyczny i przylepna warstwa przyczepna, umieszczeniu tak wytworzonej folii przenoszącej na podłożu i przyłożeniu nacisku przy użyciu urządzenia przenoszącego, znamienny tym, że w etapie wytwarzania folii przenoszącej na folię nośną o wymiarach większych niż wymiary przenoszonego elementu optycznego nakłada się co najmniej jeden element optyczny przenoszony w całości i nacisk wywiera się za pomocą urządzenia przenoszącego n a część folii przenoszącej o powierzchni większej niż powierzchnia przenoszonego elementu. 4. Folia przenosząca do nieodwracalnego przenoszenia siatki dyfrakcyjnej, takiej jak nastemplowany hologram, n a podłoże, takie jak dokument lub produkt przeznaczony do zabezpieczenia, zawierająca folię nośną, na której znajduje się co najmniej jedna warstwa utworzona przez lakier zabezpieczający, metalizowana lub przezroczysta warstwa odbijająca zawierająca nastemplowany element optyczny i warstwa przyczepna, znamienna tym, że folia nośna (1) zawiera co najmniej Jeden, uprzednio wycięty, wielowarstwowy element optyczny, a wymiary folii nośnej (1) są większe niż wymiary elementu optycznego. Fig. 2

2 Sposób nieodwracalnego przenoszenia siatki dyfrakcyjnej oraz folia przenosząca Zastrzeżenia patentowe 1. Sposób nieodwracalnego przenoszenia siatki dyfrakcyjnej, takiej jak nastemplowany hologram, na podłoże, takie jak dokument lub produkt przeznaczony do zabezpieczenia, polegający na wytworzeniu folii przenoszącej zawierającej folię nośną, na której znajduje się co najmniej jedna warstwa lakieru zabezpieczającego, metalizowana lub przezroczysta warstwa odbijająca zawierająca nastemplowany element optyczny i przylepna warstwa przyczepna, umieszczeniu tak wytworzonej folii przenoszącej na podłożu i przyłożeniu nacisku przy użyciu urządzenia przenoszącego, znamienny tym, że w etapie wytwarzania folii przenoszącej na folię nośną o wymiarach większych niż wymiary przenoszonego elementu optycznego nakłada się co najmniej jeden element optyczny przenoszony w całości i nacisk wywiera się za pomocą urządzenia przenoszącego na część folii przenoszącej o powierzchni większej niż powierzchnia przenoszonego elementu. 2. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że przenoszenie realizuje się przez laminowanie układu złożonego z podłoża i folii przenoszącej, nałożonych na siebie. 3. Sposób według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że przenoszenie realizuje się na części dokumentu zawierającej fotografię. 4. Folia przenosząca do nieodwracalnego przenoszenia siatki dyfrakcyjnej, takiej jak nastemplowany hologram, na podłoże, takie jak dokument lub produkt przeznaczony do zabezpieczenia, zawierająca folię nośną, na której znajduje się co najmniej jedna warstwa utworzona przez lakier zabezpieczający, metalizowana lub przezroczysta warstwa odbijająca zawierająca nastemplowany element optyczny i warstwa przyczepna, znamienna tym, że folia nośna (1) zawiera co najmniej jeden, uprzednio wycięty, wielowarstwowy element optyczny, a wymiary folii nośnej (1) są większe niż wymiary elementu optycznego. 5. Folia według zastrz. 4, znamienna tym, że grubość folii nośnej (1) jest większa niż 10 (µm, a korzystnie wynosi µm. 6. Folia według zastrz. 4 albo 5, znamienna tym, że wymiary folii nośnej (1) odpowiadają wymiarom podłoża (23) lub zestawu podłoży (21, 23), elementy optyczne są rozmieszczone na folii nośnej (1) w sposób umożliwiający przeniesienie na podłoże lub podłoża (21, 23) przy użyciu jednego urządzenia, takiego jak prasa na gorąco lub walec do laminowania. * * * Przedmiotem wynalazku jest sposób nieodwracalnego przenoszenia siatki dyfrakcyjnej, takiej jak hologram nastemplowany na podłoże, takie jak dokument lub produkt przeznaczony do zabezpieczenia, np. banknoty, dokumenty urzędowe, dokumenty powiernicze, dokumenty tożsamości, karty kredytowe. Przedmiotem wynalazku jest także folia przenosząca wykorzystywana w tym sposobie. Znane są dotychczas zasadniczo dwa sposoby przenoszenia elementu optycznego, takiego jak siatka dyfrakcyjna lub nastemplowany hologram, na powierzchnię dokumentu lub produktu papierowego lub z tworzywa sztucznego, a mianowicie znakowanie na gorąco i nakładanie etykiety. Przenoszenie drogą nakładania etykiety jest procesem trudnym do zautomatyzowania. Ponadto etykietę można z łatwością oderwać od jej pierwotnego podłoża i ponownie zastosować na innym podłożu, co jest sprzeczne z wymogiem zabezpieczenia podłoża. Zaproponowano etykiety zawierające warstwę łamliwą, co powoduje miejscowe oddzielenie się warstw w razie próby odklejenia. Jednakże trudno jest pogodzić wymóg trwałości

3 etykiety i odporności na wszelkie manipulacje związane z bieżącym używaniem dokumentu, ze skutecznością niszczącego oddzielenia w przypadku oszukańczego oderwania. Aby zaradzić tym niedogodnościom zaproponowano, np. w GB lub GB , sposób znakowania, a mianowicie sposób znakowania na gorąco, polegający na wytworzeniu wielowarstwowej folii przenoszącej, składającej się z bardzo cienkiej folii nośnej, zazwyczaj cieńszej niż 25 µm, warstwy przyczepnej na gorąco, warstwy metalizowanej lub odbijającej, przezroczystej, odkształconej przez nastemplowany element optyczny, lakieru zabezpieczającego i warstwy umożliwiającej rozdzielenie. Przenoszenie realizuje się przez zastosowanie ogrzewania i silnego nacisku na folię przy użyciu urządzenia mającego formę dostosowaną każdorazowo do kształtu elementu przeznaczonego do przenoszenia. Ciepło powoduje miejscowo przyczepność kleju i warstwy aktywne elementu optycznego przyklejają się stosownie do formy urządzenia. Folię nośną następnie usuwa się. Warstwy tworzące element optyczny łamią się wzdłuż linii otaczającej powierzchnię przyklejoną, stosownie do formy urządzenia przenoszącego. Powierzchnia przyklejona oddziela się od folii nośnej na poziomie warstwy umożliwiającej rozdzielenie. Ten sposób przenoszenia jest zadowalający w przypadku elementów optycznych składających się z warstw wystarczająco cienkich, co zapewnia ostre pęknięcie elementu aktywnego wzdłuż linii oddzielającej obszar kleju przyczepnego. Sposób ten nie nadaje się jednak do przenoszenia elementów optycznych zawierających grube warstwy, ani też w przypadku zastosowania folii przenoszącej zawierającej grubą folię nośną. Ponadto urządzenie do przenoszenia jest specyficzne dla każdego elementu przenoszonego, ponieważ jego forma musi dokładnie odpowiadać formie elementu optycznego, który chce się nałożyć na podłoże. Poza tym w przypadku przenoszenia seryjnego, element optyczny znajdujący się na folii musi być umieszczony automatycznie pod urządzeniem grzejnym, co wymaga zastosowania systemów optycznego oznaczania położenia na matrycy przenoszącej. Wybór kleju jest istotny, ponieważ musi on umożliwić ostre pęknięcie wzdłuż obszaru klejonego. Celem niniejszego wynalazku jest zaradzenie tym niedogodnościom przez zaproponowanie sposobu umożliwiającego przenoszenie za pomocą niekosztownego, niespecyficznego urządzenia oraz pozwalającego uniknąć ograniczeń związanych z grubością warstw elementu optycznego lub folii nośnej, bądź z rodzajem kleju. Zgodnie ze sposobem według wynalazku, w etapie wytwarzania folii przenoszącej na folię nośną o wymiarach większych niż wymiary przenoszonego elementu optycznego nakłada się co najmniej jeden element optyczny przenoszony w całości i nacisk wywiera się za pomocą urządzenia przenoszącego na część folii przenoszącej o powierzchni większej niż powierzchnia przenoszonego elementu. Przenoszenie można zrealizować przy użyciu urządzenia niespecyficznego, takiego jak urządzenie do laminowania lub prasa na gorąco, z matrycą o kształcie niezależnym od kształtu elementu optycznego do przeniesienia. Ponadto sposób według wynalazku umożliwia również przenoszenie na zimno elementu optycznego, którego kolejne warstwy są bardziej kruche niż w przypadku tradycyjnych etykiet i dużo grubsze niż warstwy stosowane w znanym sposobie przenoszenia na gorąco. Element optyczny składa się z wielu warstw, z których jedna ma element optyczny otrzymany przez stemplowanie. Inne warstwy mogą spełniać funkcje optyczne lub mechaniczne, np. funkcję zapewniającą odporność na ścieranie, i mogą być zadrukowane. Po przeniesieniu elementu optycznego na docelowy dokument nie można go oddzielić od podłoża bez uszkodzenia. W przypadku próby oderwania poszczególne warstwy o różnej wytrzymałości mechanicznej odrywają się oddzielnie i ze względu na ich niewielką grubość nie można ich ponownie wykorzystać do znakowania dokumentu nieautentycznego. Korzystnie przenoszenie realizuje się przez laminowanie układu złożonego z podłoża i folii przenoszącej, nałożonych na siebie. Korzystnie przenoszenie realizuje się na części dokumentu zawierającej fotografię.

4 Wynalazek dotyczy także folii przenoszącej, służącej do nieodwracalnego przenoszenia siatki dyfrakcyjnej, takiej jak nastemplowany hologram, na podłoże, takie jak dokument lub produkt przeznaczony do zabezpieczenia, zawierającej folię nośną, na której znajduje się co najmniej jedna warstwa utworzona przez lakier zabezpieczający, metalizowana lub przezroczysta warstwa odbijająca zawierająca nastemplowany element optyczny, warstwa przyczepna dająca się przylepić przy użyciu odpowiedniego urządzenia, charakteryzuje się tym, że folia nośna zawiera co najmniej jeden, uprzednio wycięty, wielowarstwowy element optyczny, a wymiary folii nośnej są większe niż wymiary elementu optycznego. Korzystnie grubość folii nośnej jest większa niż 10 µm, a korzystnie grubość ta wynosi µm. Korzystnie wymiary folii nośnej odpowiadają wymiarom podłoża lub zestawu podłoży, a elementy optyczne są rozmieszczone na folii nośnej w sposób umożliwiający przeniesienie na podłoże lub podłoża przy użyciu jednego urządzenia, takiego jak prasa na gorąco lub walec do laminowania. Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia przekrój folii przenoszącej, fig. 2- widok z góry folii przenoszącej i dokumentu przeznaczonego do nałożenia elementów optycznych, fig. 3 - przekrój urządzenia służącego do przenoszenia, a fig. 4 - przekrój szczególnego przykładu wykonania. Folia przenosząca pokazana na fig. 1 składa się co najmniej z grubej folii nośnej 1, zwykle o grubości µm, np. przezroczystego poliestru, umożliwiającej rozdzielenie warstwy 3, warstwy 4 lakieru zabezpieczającego, metalizowanej lub przezroczystej warstwy odbijającej 5 zawierającej nastemplowany element optyczny, ewentualnej warstwy 6 lakieru zabezpieczającego, warstwy 7 kleju przyczepnego na gorąco. Warstwa 6 lakieru zabezpieczającego służy do tego, aby po oderwaniu elementu optycznego uniknąć na warstwie przyczepnej utworzonej jako warstwa 7 kleju, odcisku nastemplowanego elementu utworzonego na powierzchni warstwy odbijającej 5. Zgodnie z opisanym sposobem realizacji folia przenosząca może zawierać folię 2, zwykle poliestrową, stanowiącą warstwę pośrednią naklejoną bezpośrednio na folię nośną 1. Element optyczny ma postać wielowarstwowego układu 8 uprzednio przyciętego tak, by miał kształt elementu znakującego przeznaczonego do przeniesienia. Folia nośna 1 ma wymiary odpowiadające np. wymiarom dokumentu przeznaczonego do znakowania. Przykładowy, zgodny z wynalazkiem sposób wytwarzania folii przenoszącej przedstawiono poniżej. Na poliestrową wyjściową folię 2 najpierw nakłada się umożliwiającą rozdzielenie warstwę 3, podobną do używanej w przypadku folii do znakowania na gorąco. Następnie nakłada się jedną lub kilka warstw 4 lakieru, a potem metalizowaną lub przezroczystą warstwę odbijającą 5. Ten układ stempluje się za pomocą matrycy zawierającej element optyczny lub siatkę dyfrakcyjną lub hologram, w postaci mikrowgłębień powierzchni. Następnie pokrywa się ten układ jedną lub kilkoma warstwami 6 lakieru zabezpieczającego, a potem warstwą przyczepną. Następnie wycina się wielowarstwowy układ 8. Tak otrzymaną wielowarstwową folię nakleja się na podłoże, stanowiące folię lub papier pokryty przeciwdziałającą przyklejeniu się kleju, stosowanie do kształtu elementów przeznaczonych do przeniesienia. Wycięte elementy następnie odrywa się od folii i przykleja na folię nośną 1, która zostanie użyta do przeniesienia elementu na podłoże przeznaczone do znakowania, zależnie od rozmieszczenia odpowiadającego geometrii realizowanego znakowania. Dającą się przylepić warstwę przyczepną można zastąpić stałym klejem zabezpieczonym zrywalną folię. Można ją również zastąpić klejem wykazującym przyczepność pod wpływem promieniowania nadfioletowego. Przenoszenie realizuje się więc przez oderwanie zrywalnej folii i nałożenie folii przenoszącej 24 na dokument przeznaczony do znakowania. Następnie odrywa się folię nośną 1 na poziomie umożliwiającej rozdzielenie warstwy 3. Niektóre warstwy 3, 4, 5, 6 i folię 2 można zadrukować przy użyciu tradycyjnych metod drukowania, szczególnie przy użyciu przezroczystych farb drukarskich, reagujących na promieniowanie nadfioletowe.

5 Fig. 2 przedstawia widok folii przenoszącej 24 złożonej z folii nośnej 1 mającej cztery wielowarstwowe elementy optyczne 12, 13, 14, 15. Te elementy optyczne 12, 13, 14, 15 są rozmieszczone zgodnie z matrycą, której geometria odpowiada geometrii planszy 10 dokumentów 17, 18, 19, 20 przeznaczonych do znakowania. Nałożenie na siebie folii nośnej 1 i planszy dokumentów 21 zapewnia dokładne rozmieszczenie elementów do przeniesienia 12, 13, 14, 15, zgodnie z miejscem przeznaczenia na każdym dokumencie 17, 18, 19, 20. Fig. 3 przedstawia widok urządzenia przenoszącego. Składa się ono z dwóch podgrzewanych walców 31 i 32, wywierających nacisk na cały układ złożony z podłoża 23, przeznaczonego do nałożenia na nie elementów optycznych i folii przenoszącej 24. Walce zapewniają laminowanie układu i przylepienie przyczepnej warstwy 7, która jest warstwą najbardziej oddaloną od folii nośnej 1. W uproszczonym wariancie wynalazku, poliestrowa folia 2 w wielowarstwowym układzie jest wystarczająco gruba dla ułatwienia manipulacji (50 µm). Wielowarstwowy układ jest wycięty w kształcie przenoszonego oznaczenia. Tak otrzymane oznaczenie nakłada się na dokument stanowiący podłoże. Układ "podłoże - oznaczenie" laminuje się na gorąco lub sprasowuje i ogrzewa. Poliestrową folię 2 odrywa się ręcznie. Oznaczenie i podłoże mogą mieć identyczny kształt. Tak jest w przypadku np. przenoszenia na całą powierzchnię karty kredytowej. Fig. 4 przedstawia szczególny przykład wykonania wynalazku. Element optyczny 33 złożony z różnych warstw 3 do 7 nakłada się na część dokumentu przeznaczonego do znakowania 35 zawierającego fotografię 34, nałożoną lub najlepiej przyklejoną przed znakowaniem. Warstwy 3 do 7 tworzą jednocześnie znak identyfikacyjny i środek przytwierdzający, którego usunięcie powoduje zniszczenie, a więc utratę znaku autentyfikacyjnego dokumentu. Wynalazek opisano przykładowo w sposób nie stanowiący ograniczenia. Fachowiec może zrealizować różne warianty, jednakże bez odchodzenia od zakresu niniejszego wynalazku.

6

7 Fig. 3 Fig. 4

8 Fig. 1 Fig. 2 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 70 egz. Cena 2,00 zł.