Canceling hypotheses

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Canceling hypotheses"

Transkrypt

1 Czy nabywanie oporności na antybiotyki i pestycydy dowodzi makroewolucji? Czy zjawiskami patologicznymi można wyjaśniać powstawanie zaawansowanych technicznie urządzeń molekularnych? Ewolucjoniści lubują się w powoływaniu się na nieadekwatne przykłady w celu dowodzenia swoich pomysłów. Jak z rękawa cytują literaturę, w której napisano o kolejnym przykładzie nabywania oporności na leki przez bakterie oraz nabywania oporności na pestycydy przez owady. Czy nabywania nowych właściwości przez białka (np. takie, jak priony).

2 Rozważmy na początku przykłady wirusów. Wirusy mutują bardzo szybko, więc i szybko uodparniają się na leki. Czy jednak tracą tożsamość gatunkową, nawet przy tak ogromnym tempie mutacji i ilości pokoleń, jakie się pojawiają w krótkim czasie? Nie HIV jest w dalszym ciągu wirusem HIV, a wirus grypy wirusem grypy, z tym że wirusy te są uodpornione na pewne leki. Swoją drogą neodarwiniści nie mają bladego pojęcia skąd wirusy wzięły się na świecie, np. takie wyrafinowane maszynki molekularne, jak bakteriofagi. Snuje się jednak mętne spekulacje, że niby są to zbuntowane elementy pra-komórek, które zdobyły jaką taką autonomię. Ten brak wiedzy na temat pochodzenia wirusów nie przeszkadza jednak neodarwinistom w tym, żeby dowodzić prawdziwości neodarwinizmu zjawiskiem uodparniania się wirusów na leki. Cała ta argumentacja zamiast dowodzić słuszności założeń neodarwinizmu opiera się jednak na wielu błędach logicznych. Canceling hypotheses -Ten błąd logiczny powstaje zawsze wtedy, gdy ktoś dla uzasadnienia jakiejś hipotezy tworzy tylko inną hipotezę, zamiast podać jakieś przesłanki dla pierwszej hipotezy.

3 Petitio principii - Błąd ten popełnia się zawsze wtedy, gdy próbuje się uzasadnić coś jedynie za pomocą tego, co ma dopiero zostać uzasadnione. WIRUS HIV.

4 UPROSZCZONY SCHEMAT OBRAZUJĄCY NAMNAŻANIE RETROWIRUSA HIV BAKTERIOFAG

5 UPROSZCZONY SCHEMAT NAMNAŻANIA BAKRERIOFAGA. WIRUS GRYPY

6 Tak więc, jak widać na zamieszczonych schematach rożne typy wirusów, to odmienne jednostki systematyczne, które posługują się rożnymi strategiami namnażania. Tożsamości tej nie jest w stanie zmienić żadna ilość mutacji, jakiej poddany byłby dany gatunek wirusa. Powołując się na takie motywy, jak te z nabywaniem oporności na leki przez wirusy, neodarwiniści usiłują złamać u wątpiących blokadę psychiczną, niepozwalającą im rozsądnie uwierzyć w słuszność powszechnej zasady biologii, jaką rzekomo jest hipoteza neo-darwinowska. Często można przeczytać podobne zapewnienia, które są tak naprawdę nieadekwatnymi do rzeczywistości biologicznej i wyrwanymi z jej kontekstu motywami, wprowadzającymi laików w błąd! Dla przykładu rozważmy poniższy wywód:

7 Pojedyncza mutacja prowadzi do powstania nowej cechy. Pojedyncza mutacja w genie kodującym enzym uczyniła go niewrażliwym na unieczynnienie. Jedna mała substytucja, wymiana guaniny na adeninę w genie, a glicyny na serynę w białku, pozwala komarom przeżyć warunki, które zabijają osobniki bez tej mutacji. Ta duża wartość przystosowawcza bynajmniej nie wymagała wielkich zmian i superinteligencji w projektowaniu wymyślnego mechanizmu obrony przed substancjami, których nie było w środowisku przez cały wcześniejszy okres ewolucji owadów. Wystarczyło, że zostało w białku zmodyfikowane miejsce wrażliwe na pestycyd, i żeby ta zmiana nie miała wpływu na aktywność enzymu. Mogła to być jedna z mutacji neutralnych, przypadkowa zmiana w genomie bez wpływu na wartość przystosowawczą, mutacja dryfująca sobie w puli genowej populacji bez podlegania selekcji.

8 ( )Wszystko zgodnie z podstawowymi mechanizmami ewolucji. Chociaż zawsze można powiedzieć, że to Stwórca nie chciał pozbawiać nas plagi komarów i dokonał cudu, dając im oporny fenotyp GŁOWA SAMICY KOMARA.

9 KOMAR. Rozwój komara-jeden z typów przeobrażenia zupełnego. Przeobrażenie zupełne (holometabolia) jest uznane za jeden z największych cudów przyrody.

10 Tego typu podszyte szyderstwem wypowiedzi, jak powyżej zacytowana, którą zamieszczono w Serwisie ewolucyjnym, stanowią normę w argumentacji neodarwinistów. Mam wrażenie, że autor powyższego cytatu uświadamia sobie, że nie każdemu da się wcisnąć prawdę naukową typu tej, jaką wielu głosi. Mianowicie, że nabywanie oporności na na pestycydy, czy melanizm przemysłowy tłumaczą skąd komary, czy motyle wzięły się na świecie. SCHEMAT OBRAZUJACY KOLEJNOŚĆ CYKLI PODCZAS PROCESU PRZEOBRAŻENIA ZUPELNEGO U MOTYLI (HOLOMETABOLIA). PROCESU UWAŻANEGO ZA JEDEN Z NAJWIĘKSZYCH CUDÓW W PRZYRODZIE. NEODARWINIŚCI NIE MAJĄ NAWET CIENIA POMYSŁU, W JAKI SPOSÓB TEN WYRAZNIE

11 INTELIGENTNIE ZAPROJEKTOWANY PROCES MÓGŁ WYKSZTALCIĆ SIĘ NA DRODZE STOPNIOWEJ EWOLUCJI, ZA PRZYCZYNĄ KOLEJNYCH MUTACJI ODCEDZANYCH PRZEZ DOBÓR NATURALNY. PRZEBIEG TEGO PROCESU JEST TAK SPECYFICZNY, ŻE OD POCZĄTKU MUSIAŁ ON BYĆ DOSKONAŁY POD WZGLĘDEM SPEŁNIANEJ FUNKCJI. Autor zacytowanego fragmentu z 'Serwisu ewolucyjnego' przemyca w nim jednoznaczne przesłanie: Mutacja, która uodporniła te owady na pestycyd pokazuje, że Projektant nie był potrzebny do zaprojektowania komarów. No cóż można by takie twierdzenia odpuścić laikowi, ale kto to twierdzi? Ktoś, kto ma małe pojęcie o biologii owadów? Nie, ponieważ twierdzenia te wypowiada ktoś, kto zawodowo zajmuje się badaniem owadów i w dodatku z wykształcenia jest biochemikiem! No, ale na bezrybiu i

12 rak ryba Wywody takie, jak dyskutowany nie są oparte na prawdziwej empirii, która dowodzi możliwości przeobrażenia się ryb w słonie, lecz takie wywody są oparte na błędach logicznych (jak i cała naukowość neodarwinizmu). Pestycydy działają m. innymi w ten sposób, że zatruwają (blokują) funkcję jakiegoś enzymu, który bierze udział w nieredukowalnie złożonym szlaku, wieloetapowo rozkładającym jakiś przekaznik chemiczny w neuronach. Po wyeliminowaniu jednego enzymu, poprzez jego inhibicję z kompleksu,cały system siada i funkcjonowanie owada zostaje sparaliżowane. Więc w jaki sposób taki kompleks enzymatyczny mógł ewoluować od zera? Tego autor zacytowanego tekstu już nam nie wyjaśnił... Mamy więc do czynienia z następującymi błędami logicznymi:

13 Non-support -Błąd ten powstaje zawsze wtedy, gdy ktoś wyciąga jakiś wniosek na podstawie zbyt małej ilości przesłanek lub na podstawie przesłanek, które są dobrane tendencyjnie. Fallacy of exclusion -Ten błąd logiczny powstaje wtedy, gdy ktoś pomija jakąś ważną informację, która podkopuje jego wnioskowanie. Reductio ad absurdum -Błąd ten powstaje wtedy, kiedy za pomocą uproszczenia sprowadza się całość do jakiejś części, tworząc jej karykaturalny obraz, mający niewiele wspólnego z rzeczywistością.

14 Topoizomeraza II. Molekularne nożyce elektryczne, które czasami bywają blokowane antybiotykiem. Można to sobie wyobrazić, jako wkręcenie śruby blokującej wewnętrzne tryby tej molekularnej maszynki. SCHEMAT DZIAŁANIA GYRAZY.

15 Schematy sposobów blokowania (inhibicji/zatruwania) działania enzymu przez jakiś lek (inhibitor), np. topoizomerazy II- bakteryjnej gyrazy. W przypadku topoizomerazy II utratę możliwości wiązania antybiotyku (nabywanie na niego oporności) można sobie wyobrazić jako zepsucie gwintu do wkręcania śruby blokującej wewnętrzny mechanizm jej działania.

16 Czy takie procesy,jak nabywanie lekooporności były w stanie doprowadzić do wyewoluowania tych molekularnych nożyc, jakimi są topoizomerazy II? albo np. turbinowej pompy do produkcji ATP? Czy mutacje powodujące utratę powinowactwa do antybiotyku, lub pestycydu mogą spowodować wyewoluowanie laureata nagrody Nobla lub komara ze swoim wyrafinowanym cyklem rozwojowym oraz przystosowaniami? PODSUMUJMY: Czy mutacje powodujące nabywanie przez białka nowych możliwości, np. tworzenia patologicznych kompleksów, które prowadzą do przerażających chorób takich, jak np. choroby prionowe, mogą prowadzić do powstawania układów zintegrowanych, które mają wszystkie cechy inteligentnie zaprojektowanych i zaawansowanych technicznie urządzeń? BIAŁKA PRIONOWE.

17 NABYWANIE NOWYCH WŁAŚCIWOŚCI PRZEZ BIAŁKA, KTÓRE WYKRACZAJĄ POZA GRANICE FUNKCJI, JAKIE PEŁNIŁY W ORGANIZMIE PRZEWAŻNIE WYWOŁUJE STRASZLIWE CHOROBY. NA ILUSTRACJI BIALKA PRIONOWE WYWOŁUJĄCE M.IN. CHOROBĘ WŚCIEKŁYCH KRÓW. Czy niedopasowane POCZĄTKOWO patologiczne białka mogły zbudować STOPNIOWO taką maszynę, jak np. pompa rotacyjna do produkcji ATP? Czy rozsądnie jest tłumaczyć zjawiskami patologicznymi i destruktywnymi pochodzenie zaawansowanych technicznie urządzeń o wszystkich cechach inteligentnego projektu?

18 PRIONY. MISTERNE DOPASOWANIE BIAŁEK TWORZĄCYCH POMPĘ DO PRODUKCJI ATP.

19 ROTACYJNA POMPA DO PRODUKCJI ATP (ENERGII ZASILAJĄCEJ PROCESY KOMÓRKOWE) MA WSZYSTKIE CECHY ZAAWANSOWANEGO TECHNICZNIE I INTELIGETNIE ZAPROJEKTOWANEGO SILNIKA. NAUKA NIE ZNA MOŻLIWOŚCI SAMOISTNEGO POWSTAWANIA TAKICH CUDÓW PRZYRODY. LUDZKIE DOŚWIADCZENIE UCZY, ŻE MOGŁY ONE POWSTAĆ JEDYNIE W WYNIKU INTELIGETNEGO PROJEKTU.

20 DZIALANIE SILNIKA ROTACYJNEGO DO PRODUKCJI ATP MOŻEMY SOBIE TEŻ WYOBRAZIĆ, JAK DZIALENIE SILNIKA WODNEGO. PROTONY ZASILAJACE PRACĘ ROTORA SĄ SPIĘTRZONE NICZYM WODA NA TAMIE,A NASTĘPNIE NAPĘDZAJĄ ROTOR.

21 NA ILUSTRACJI WIDAĆ DZIAŁANIE ROTORA, PODJEDNOSTKI F_o POMPY DO PRODUKCJI ATP. PRECYZYJNE DOPASOWANIA STATORA I ROTORA ORAZ ICH ROZWIĄZANIA TECHNICZNE, KTÓRE UMOŻLIWIAJĄ IM PRAWIDŁOWE DZIAŁANIE,ŚWIADCZĄ O DUŻEJ WIEDZY INŻYNIERYJNEJ AUTORA TEGO MOLEKULARNEGO URZĄDZENIA. CZĄSTECZKA ATP.

22 DOLNA CZĘŚĆ SILNIKA DO PRODUKCJI ATP, PODJEDNOSTKA F_1 DZIAŁA, JAK AGREGAT. JEST ON NAPĘDZANY WAŁEM, KTÓRY ŁĄCZY GO Z ROTOREM (DOMENĄ F_o) I ZA POMOCĄ UKŁADU ROZRZĄDU REGULUJE JEGO PRACĘ. AGREGAT TEN DZIAŁA JAK MECHANICZNA, WIELOFUNKCYJNA FORMA, KTÓRA SKŁADA POSZCZEGÓLNE ELEMENTY W JEDNĄ CAŁOŚĆ (W TYM PRZYPADKU ADP W ATP-JAK POKAZANO NA SCHEMACIE). ODWROTNA PRACA PODJEDNOSTKI F_1

23 (ROZKŁADANIE ATP Z POWROTEM DO ADP) SKUTKUJE TYM, IŻ DZIAŁA ONA JAK SILNIK, KTÓRY NAPĘDZANY ENERGIĄ UZYSKANĄ Z ROZKŁADU (HYDROLIZY) ATP KRĘCI WAŁEM, A ZA JEGO POŚREDNICTWEM ROTOREM. WIĘC PODCZAS ODWROTNEJ PRACY DOMENY F_1 STAJE SIĘ ONA SILNIKIEM, NATOMIAST DOMENA F_o PRZYJMUJE FUNKCJĘ AGREGATU. Czy zdarzyło Ci się kiedyś rozbierać maszynkę do mięsa? Czy pozwolisz sobie wmówić, że mogłaby ona powstawać stopniowo poprzez dorabianie i dodawanie

24 kolejnych elementów i na każdym etapie zachowywać swoją funkcję? POWYŻSZY SCHEMAT OBRAZUJE SUBTELNE DOPASOWANIA (1) ELEMENTÓW ROTACYJNEGO SILNIKA DO PRODUKCJI ATP ORAZ NIEDOPASOWANIA (2) TYCH ELEMENTÓW. PODCZAS ZAKŁADANEJ, STOPNIOWEJ EWOLUCJI TEGO ORGANU DOBÓR NATURALNY MUSIAŁBY EKSPERYMENTOWAĆ Z WIELOMA DOSTĘPNYMI MU WARIANTAMI I WYBIERAĆ NAJWŁAŚCIWSZE (DOBÓR NATURALNY NIE MA CHARAKTERU PROCESU PROROCZEGO I NIE POTRAFI PRZEWIDYWAĆ NA PRZYSZŁOŚĆ!). W PRZYPADKU EWOLUCJI POMPY DO PRODUKCJI ATP TAKA

25 STOPNIOWA EWOLUCJA BYŁA PO PROSTU NIEMOŻLIWA. POMPA DO PRODUKCJI ATP JEST (JAK I MASZYNKA DO MIELENIA MIĘSA) POD WZGLĘDEM PEŁNIONEJ FUNKCJI URZĄDZENIEM NIEREDUKOWALNIE ZŁOŻONYM. ŻYWE KOMÓRKI SĄ PEŁNE RÓŻNYCH NIEREDUKOWALNIE ZŁOŻONYCH MOLEKULARNYCH MASZYN. Maszynka do mielenia mięsa składa się z około 7 elementów. Pompa do produkcji ATP przynajmniej z 9. Czy pozwolimy sobie wmówić iż nienaukowe jest przekonanie o tym, że rotacyjna pompa do syntezy ATP ma wszystkie cechy zaawansowanego technicznie inteligentnie zaprojektowanego urządzenia?

26 Czy pogwałcimy WIELOPOKOLENIOWE ludzkie doświadczenie tylko dlatego,że ideologia pewnej grupy ludzi stoi z tym doświadczeniem w sprzeczności? NEODAWINIŚCI SAMI PRZYZNAJĄ, ŻE PROPONOWANE PRZEZ NICH MECHANIZMY EWOLUCJI NIE TŁUMACZĄ, W JAKI SPOSÓB MOGĄ POWSTAWAĆ TAKIE MOLEKULARNE MASZYNY! Jeżeli więc ktokolwiek będzie śmiał agitować twój umysł IDEOLOGIĄ STOJĄCĄ W SPRZECZNOŚCI Z EMPIRIĄ i w dodatku będzie usiłował tą propagandę ubierać w piórka nauki, to po prostu zacytuj mu Bruce Webera. Niech ich sądzą ich własne słowa. "Należy przyznać, że przedstawienie tego, w jaki sposób aktualne dane biologii molekularnej sugerują procesy duplikacji genu, tasowania domen i eksonów oraz ewolucji dywergentnej nie wyjaśnia, jak niekompletne systemy zyskują przewagę selekcyjną (...) Bruce Weber (biochemik i PRZECIWNIK TEORII INTELIGETNEGO PROJEKTU) Odnośnie braku modeli teoretycznych, które by szczegółowo opisywały ewolucję różnych zjawisk biologicznych wypowiedział się ciekawie nieżyjący

27 wybitny polski biolog-ewolucjonista Antonii Hoffman. Teoria naukowa jest to zbiór racjonalnie uzasadnionych logicznie spójnych i EMPIRYCZNIE TESTOWALNYCH sądów o pewnym fragmencie świata. W tym sensie dawny darwinizm jak i współczesny neodarwinizm nie stanowi teorii naukowej [a co najwyżej hipotezę - przyp. moja], gdyż wskazuje sposób wyjaśniania zjawisk ewolucyjnych, a nie dostarcza precyzyjnych modeli teoretycznych postulowanych zjawisk ewolucyjnych i nie wyznacza zakresu ich stosowalności. (Antoni Hoffman, Co z tą ewolucją jest czy jej nie ma, Wiedza i Życie 1992, nr 2). Jeżeli neodarwinista w dalszym ciągu będzie Cię nachalnie nagabywał i zamiast rzetelnych faktów naukowych podawał jako wyjaśnienia w pośpiechu klecone na kolanie bajeczki, to po prostu wyślij mu poniższą pocztówkę z Richardem Dawkinsem, ponieważ jeżeli nie słuchają własnych proroków nie posłuchają też Ciebie...

28

29 Inną (analogiczną, lecz przyozdobioną w inne piórka) strategią, jaką obrali neodarwiniści jest przypisywanie różnym doświadczeniom innej wymowy niż posiadają. Chodzi o naginanie wyników do założeń (dorabianie ideologii do faktu), lub o wyciąganie pochopnych wniosków zanim przeprowadzi się dostateczną ilość testów. Jeden z takich przypadków (choć można opisać więcej!) podsumowała pani Marta Cuberbiller w artykule: MNOGIE MUTACJE PRZESZKODA DLA DARWINIZMU?. NA KONIEC ŚWIEŻY RODZYNEK NAUKOWY. Właśnie pojawiło się bardzo ciekawe doniesienie naukowe, które świadczy iż nabywanie oporności na leki, to bardzo stare zjawisko, które stanowi jeden z mechanizmów funkcjonujących w ramach normy reakcji na środowisko. Nie jest więc to żadna neodarwinowska odpowiedz mikroorganizmów na zaatakowanie ich przez H.sapiens antybiotykami:

30 Naukowcy z kanadyjskiego McMaster University wykazali, że lekooporność jest naturalnym zjawiskiem, które o wiele, wiele lat poprzedza zastosowanie antybiotyków w praktyce klinicznej. W artykule opublikowanym w Nature powołują się na przykład antybiotykooporności sprzed co najmniej 30 tys. lat. Antybiotykooporność jest postrzegana jako współczesnym problem. Nie da się co prawda zaprzeczyć, że antybiotyki stają się obecnie mniej skuteczne w wyniku szerzącej się w szpitalach oporności, lecz nadal podstawowym pytaniem pozostaje: skąd zjawisko się wzięło? przekonują Gerry Wright i Hendrik Poinar. Po latach badania bakteryjnego DNA z gleby pochodzącej ze zmarzliny Jukonu sprzed 30 tys. lat akademikom udało się opracować skuteczną metodę ekstrahowania niewielkich fragmentów

31 prehistorycznego kwasu nukleinowego. Poza DNA mamutów, koni, bizonów i różnych roślin, które występowały tylko tutaj w czasie ostatniego interglacjału w plejstocenie, zidentyfikowano geny antybiotykooporności. Kanadyjczycy skupili się na rejonie związanym z opornością na wankomycynę. Problem ten pojawił się w latach 80. ubiegłego wieku i nadal nie został rozwiązany. Brian Golding z Wydziału Biologii tłumaczy, że nie mamy do czynienia ze współczesnymi zanieczyszczeniami. Gdy odtworzyliśmy produkt genu w laboratorium, a następnie oczyściliśmy białko, wykazaliśmy, że przed tysiącami lat działało ono tak samo i miało taką samą budowę jak teraz. Naukowcy z McMaster University z dumą podkreślają, że to drugi przypadek, kiedy w laboratorium udało się ożywić prehistoryczne białko. Antybiotyki stanowią część naturalnej ekologii planety, dlatego kiedy sądzimy, że wynaleźliśmy lek, który nie będzie wywoływał oporności [ ], sami siebie oszukujemy. [ ] Mikroorganizmy opracowały sposób radzenia sobie z nimi, nim w ogóle wymyśliliśmy, jak je stosować. W dalszej kolejności akademicy chcą badać jeszcze starszą zmarzlinę (sprzed milionów lat), by dotrzeć do jak najwcześniejszych przykładów antybiotykooporności.

32 Kto nie uważa za konieczne szukać wyjaśnienia jedynie wśród nierozumnych czynników sprawczych, łatwo dojdzie do wniosku, że wiele systemów biochemicznych zostało zaprojektowanych zaprojektowanych nie przez prawa natury, nie przez przypadek i konieczność, lecz zaplanowanych. ( ) Życie na ziemi na swym najbardziej podstawowym poziomie, wszystkie jego najważniejsze elementy, to wynik rozumnej działalności Michael Behe (biochemik i propagator Teorii Inteligentnego Projektu)

33 LINKI ARTYKUŁÓW. DO INNYCH POLECANYCH Warsztaty Darwina:Przerobić helikazę na podjednostkę F_1, domenę syntetyzującą ATP -hipoteza modułów kontra biologiczna rzeczywistość [Nieredukowalna złożoność pod względem funkcjiwyjaśnienie prawidłowego zrozumienia koncepcji nieredukowalnej złożoności!] Na bezrybiu i rak ryba. Kompletne podważenie koncepcji abiogenezy, nowoczesnej formy samorództwa. Czy nabywanie oporności na antybiotyki i pestycydy dowodzi makroewolucji? Sąd nad Darwinem (czyli jaki status mają nauka o abiogenezie i neodarwinizm)! List otwarty do ewolucjonistów MNOGIE MUTACJE PRZESZKODA DLA DARWINIZMU?

34 Marzenie nanotechnologów: silnik protonowy bakterii Escherichia coli POLECANE WWW:

O doborach jednorazowym i kumulatywnym w ewolucji O hipotezie selekcyjnego wymiatania

O doborach jednorazowym i kumulatywnym w ewolucji O hipotezie selekcyjnego wymiatania O doborach jednorazowym i kumulatywnym w ewolucji O hipotezie selekcyjnego wymiatania Neodarwiniści twierdzą, że drobne zmiany mikroewolucyjne prowadzą do większych zmian makroewolucyjnych. Jest to spekulacja

Bardziej szczegółowo

Można sobie wyobrazić, że ten kaleki ślimak w kolejnych pokoleniach nabiera możliwości coraz

Można sobie wyobrazić, że ten kaleki ślimak w kolejnych pokoleniach nabiera możliwości coraz Czy zdarzyło Ci się kiedyś składać maszynkę do mięsa? Czy pozwolisz sobie wmówić, że mogłaby ona powstawać stopniowo poprzez dorabianie i dodawanie kolejnych elementów i na każdym etapie zachowywać swoją

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU

SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU Czy priony zawsze są szkodliwe? SPIS TREŚCI: Wprowadzenie. Części lekcji. 1. Część wstępna. 2. Część realizacji. 3. Część podsumowująca. Karty pracy. 1.

Bardziej szczegółowo

Teoria ewolucji. Podstawowe pojęcia. Wspólne pochodzenie.

Teoria ewolucji. Podstawowe pojęcia. Wspólne pochodzenie. Teoria ewolucji Podstawowe pojęcia. Wspólne pochodzenie. Informacje Kontakt: Paweł Golik Instytut Genetyki i Biotechnologii, Pawińskiego 5A pgolik@igib.uw.edu.pl Informacje, materiały: http://www.igib.uw.edu.pl/

Bardziej szczegółowo

Opis efektów uczenia się dla kwalifikacji na poziomie 7 Polskiej Ramy Kwalifikacji

Opis efektów uczenia się dla kwalifikacji na poziomie 7 Polskiej Ramy Kwalifikacji Załącznik nr 2 do Uchwały nr 103/2018-2019 Senatu UP w Lublinie z dnia 28 czerwca 2019 r. Opis efektów uczenia się dla kierunku studiów Nazwa kierunku studiów: Biologia Poziom: studia drugiego stopnia

Bardziej szczegółowo

Teoria ewolucji. Podstawy wspólne pochodzenie.

Teoria ewolucji. Podstawy wspólne pochodzenie. Teoria ewolucji. Podstawy wspólne pochodzenie. Ewolucja biologiczna } Znaczenie ogólne: } proces zmian informacji genetycznej (częstości i rodzaju alleli), } które to zmiany są przekazywane z pokolenia

Bardziej szczegółowo

Teoria ewolucji. Podstawowe pojęcia. Wspólne pochodzenie.

Teoria ewolucji. Podstawowe pojęcia. Wspólne pochodzenie. Teoria ewolucji Podstawowe pojęcia. Wspólne pochodzenie. Ewolucja Znaczenie ogólne: zmiany zachodzące stopniowo w czasie W biologii ewolucja biologiczna W astronomii i kosmologii ewolucja gwiazd i wszechświata

Bardziej szczegółowo

Ewolucjonizm NEODARWINIZM. Dr Jacek Francikowski Uniwersyteckie Towarzystwo Naukowe Uniwersytet Śląski w Katowicach

Ewolucjonizm NEODARWINIZM. Dr Jacek Francikowski Uniwersyteckie Towarzystwo Naukowe Uniwersytet Śląski w Katowicach Ewolucjonizm NEODARWINIZM Dr Jacek Francikowski Uniwersyteckie Towarzystwo Naukowe Uniwersytet Śląski w Katowicach Główne paradygmaty biologii Wspólne początki życia Komórka jako podstawowo jednostka funkcjonalna

Bardziej szczegółowo

Jak powstają nowe gatunki. Katarzyna Gontek

Jak powstają nowe gatunki. Katarzyna Gontek Jak powstają nowe gatunki Katarzyna Gontek Powstawanie gatunków (specjacja) to proces biologiczny, w wyniku którego powstają nowe gatunki organizmów. Zachodzi na skutek wytworzenia się bariery rozrodczej

Bardziej szczegółowo

Uczeń potrafi. Dział Rozdział Temat lekcji

Uczeń potrafi. Dział Rozdział Temat lekcji Plan wynikowy z biologii- zakres podstawowy, dla klasy III LO i III i IV Technikum LO im.ks. Jerzego Popiełuszki oraz Technikum w Suchowoli Nauczyciel: Katarzyna Kotiuk Nr programu: DKOS-4015-5/02 Dział

Bardziej szczegółowo

Antybiotykooporność. Dr Maciej Starachowski www.swiatzdrowia.pl

Antybiotykooporność. Dr Maciej Starachowski www.swiatzdrowia.pl Antybiotykooporność Dr Maciej Starachowski www.swiatzdrowia.pl Pominięte dawki antybiotyków prowadzą do nieskutecznych leków i nieskutecznego leczenia Kiedy zalecenia dotyczące antybiotyków nie są przestrzegane,

Bardziej szczegółowo

Treść tego doniesienia mocno mi podpadła, więc sprowokowalem polemikę. Do tablicy poczuł się wezwany autor badań!

Treść tego doniesienia mocno mi podpadła, więc sprowokowalem polemikę. Do tablicy poczuł się wezwany autor badań! https://www.facebook.com/naukawpolsce/posts/1832898566757138? comment_id=1833531986693796&reply_comment_id=1837161782997483&notif_id=1532294745 151071&notif_t=feed_comment_reply Treść tego doniesienia

Bardziej szczegółowo

Podstawy biologii. Informacja genetyczna. Co to jest ewolucja.

Podstawy biologii. Informacja genetyczna. Co to jest ewolucja. Podstawy biologii Informacja genetyczna. Co to jest ewolucja. Materiał genetyczny Materiałem genetycznym są kwasy nukleinowe Materiałem genetycznym organizmów komórkowych jest kwas deoksyrybonukleinowy

Bardziej szczegółowo

października 2013: Elementarz biologii molekularnej. Wykład nr 2 BIOINFORMATYKA rok II

października 2013: Elementarz biologii molekularnej. Wykład nr 2 BIOINFORMATYKA rok II 10 października 2013: Elementarz biologii molekularnej www.bioalgorithms.info Wykład nr 2 BIOINFORMATYKA rok II Komórka: strukturalna i funkcjonalne jednostka organizmu żywego Jądro komórkowe: chroniona

Bardziej szczegółowo

Czy architektura umysłu to tylko taka sobie bajeczka? Marcin Miłkowski

Czy architektura umysłu to tylko taka sobie bajeczka? Marcin Miłkowski Czy architektura umysłu to tylko taka sobie bajeczka? Marcin Miłkowski Architektura umysłu Pojęcie używane przez prawie wszystkie współczesne ujęcia kognitywistyki Umysł Przetwornik informacji 2 Architektura

Bardziej szczegółowo

Historia informacji genetycznej. Jak ewolucja tworzy nową informację (z ma ą dygresją).

Historia informacji genetycznej. Jak ewolucja tworzy nową informację (z ma ą dygresją). Historia informacji genetycznej. Jak ewolucja tworzy nową informację (z ma ą dygresją). Czym jest życie? metabolizm + informacja (replikacja) 2 Cząsteczki organiczne mog y powstać w atmosferze pierwotnej

Bardziej szczegółowo

WYNIKI ANKIETY PRZEPROWADZONEJ WŚRÓD UCZESTNIKÓW WARSZTATÓW W DNIACH

WYNIKI ANKIETY PRZEPROWADZONEJ WŚRÓD UCZESTNIKÓW WARSZTATÓW W DNIACH WYNIKI ANKIETY PRZEPROWADZONEJ WŚRÓD UCZESTNIKÓW WARSZTATÓW W DNIACH 21-23.02.2017 TYTUŁ ANKIETY: Ankietę Poglądy na temat istoty nauki przeprowadzono wśród uczestników warsztatów Natura nauki i jej powiązania

Bardziej szczegółowo

UJĘCIE SYSTEMATYCZNE ARGUMENTY PRZECIWKO ISTNIENIU BOGA

UJĘCIE SYSTEMATYCZNE ARGUMENTY PRZECIWKO ISTNIENIU BOGA UJĘCIE SYSTEMATYCZNE ARGUMENTY PRZECIWKO ISTNIENIU BOGA ARGUMENTY PRZECIW ISTNIENIU BOGA ARGUMENTY ATEISTYCZNE 1 1. Argument z istnienia zła. (Argument ten jest jedynym, który ateiści przedstawiają jako

Bardziej szczegółowo

Zmienność ewolucyjna. Ewolucja molekularna

Zmienność ewolucyjna. Ewolucja molekularna Zmienność ewolucyjna Ewolucja molekularna Mechanizmy ewolucji Generujące zmienność mutacje rearanżacje genomu horyzontalny transfer genów! Działające na warianty wytworzone przez zmienność dobór naturalny

Bardziej szczegółowo

wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki

wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki Genetyka ogólna wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki Uniwersytet Warszawski Wydział Biologii andw@ibb.waw.pl http://arete.ibb.waw.pl/private/genetyka/ Choroby genetyczne o złożonym

Bardziej szczegółowo

Podstawy biologii. Informacja genetyczna. Co to jest ewolucja.

Podstawy biologii. Informacja genetyczna. Co to jest ewolucja. Podstawy biologii Informacja genetyczna. Co to jest ewolucja. Zarys biologii molekularnej genu Podstawowe procesy genetyczne Replikacja powielanie informacji Ekspresja wyrażanie (realizowanie funkcji)

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU Antybiotyki

SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU Antybiotyki SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU Antybiotyki SPIS TREŚCI: I. Wprowadzenie. II. Części lekcji. 1. Część wstępna. 2. Część realizacji. 3. Część podsumowująca. III. Karty pracy. 1. Karta

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowe Zasady Oceniania z chemii

Przedmiotowe Zasady Oceniania z chemii Przedmiotowe Zasady Oceniania z chemii 1. O postępach w nauce lub ich braku uczniowie i wychowawca informowani są przez nauczyciela na bieżąco (ustnie lub pisemnie). Rodzice natomiast na wywiadówkach,

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU. Czym są choroby prionowe?

SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU. Czym są choroby prionowe? SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU Czym są choroby prionowe? SPIS TREŚCI: I. Wprowadzenie. II. Części lekcji. 1. Część wstępna. 2. Część realizacji. 3. Część podsumowująca. III. Karty pracy.

Bardziej szczegółowo

Podstawy biologii. Informacja, struktura i metabolizm.

Podstawy biologii. Informacja, struktura i metabolizm. Podstawy biologii Informacja, struktura i metabolizm. Informacje Kontakt: Paweł Golik Instytut Genetyki i Biotechnologii, Pawińskiego 5A pgolik@igib.uw.edu.pl Informacje, materiały: http://www.igib.uw.edu.pl/

Bardziej szczegółowo

Rośliny modyfikowane genetycznie (GMO)

Rośliny modyfikowane genetycznie (GMO) Rośliny modyfikowane genetycznie (GMO) Organizmy modyfikowane genetycznie Organizm zmodyfikowany genetycznie (międzynarodowy skrót: GMO Genetically Modified Organizm) to organizm o zmienionych cechach,

Bardziej szczegółowo

Czy żywność GMO jest bezpieczna?

Czy żywność GMO jest bezpieczna? Instytut Żywności i Żywienia dr n. med. Lucjan Szponar Czy żywność GMO jest bezpieczna? Warszawa, 21 marca 2005 r. Od ponad połowy ubiegłego wieku, jedną z rozpoznanych tajemnic życia biologicznego wszystkich

Bardziej szczegółowo

Zagrożenia i ochrona przyrody

Zagrożenia i ochrona przyrody Wymagania podstawowe Uczeń: Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: Zagrożenia i ochrona przyrody wskazuje zagrożenia atmosfery powstałe w wyniku działalności człowieka, omawia wpływ zanieczyszczeń atmosfery

Bardziej szczegółowo

Priony. co dobrego mówią nam drożdże? Takao Ishikawa Zakład Biologii Molekularnej Uniwersytet Warszawski

Priony. co dobrego mówią nam drożdże? Takao Ishikawa Zakład Biologii Molekularnej Uniwersytet Warszawski Priony co dobrego mówią nam drożdże? Takao Ishikawa Zakład Biologii Molekularnej Uniwersytet Warszawski Choroba Kreutzfeldta-Jakoba Pierwsze opisy pochodzą z lat 30. XX wieku Zakaźna choroba, często rodzinna

Bardziej szczegółowo

Czy i/lub w jakim sensie można uważać, że świat jest matematyczny? Wprowadzenie do dyskusji J. Lubacz, luty 2018

Czy i/lub w jakim sensie można uważać, że świat jest matematyczny? Wprowadzenie do dyskusji J. Lubacz, luty 2018 Czy i/lub w jakim sensie można uważać, że świat jest matematyczny? Wprowadzenie do dyskusji J. Lubacz, luty 2018 Do czego odnoszą się poniższe stwierdzenia? Do tego, czym jest matematyka dla świata, w

Bardziej szczegółowo

Mechanizmy zmienności ewolucyjnej. Podstawy ewolucji molekularnej.

Mechanizmy zmienności ewolucyjnej. Podstawy ewolucji molekularnej. Mechanizmy zmienności ewolucyjnej Podstawy ewolucji molekularnej. Mechanizmy ewolucji } Generujące zmienność } mutacje } rearanżacje genomu } horyzontalny transfer genów } Działające na warianty wytworzone

Bardziej szczegółowo

Wykład 4 Logika dla prawników. Dyskusja oraz rodzaje argumentów

Wykład 4 Logika dla prawników. Dyskusja oraz rodzaje argumentów Wykład 4 Logika dla prawników Dyskusja oraz rodzaje argumentów 1 * Wykład opracowany w oparciu o podręczniki: T. Hołówka, Kultura logiczna w przykładach, Warszawa 2006. K. Szymanek, K. A. Wieczorek, A.

Bardziej szczegółowo

Edward Nęcka Głos w dyskusji. Diametros nr 6,

Edward Nęcka Głos w dyskusji. Diametros nr 6, Diametros nr 6, 165-168 2005 Diametros nr 6 (grudzień 2005): 165-168 Edward Nęcka Jako psycholog poznawczy z sympatią spoglądający w kierunku psychologii ewolucyjnej, przyjmuję postulat naturalizacji epistemologii

Bardziej szczegółowo

Główne problemy kognitywistyki: Reprezentacja

Główne problemy kognitywistyki: Reprezentacja Główne problemy kognitywistyki: Reprezentacja Wykład dziesiąty Hipoteza języka myśli (LOT): źródła i założenia Andrzej Klawiter http://www.amu.edu.pl/~klawiter klawiter@amu.edu.pl Filozoficzne źródła:

Bardziej szczegółowo

Rozkład materiału z biologii dla klasy III AD. 7 godz / tyg rok szkolny 2016/17

Rozkład materiału z biologii dla klasy III AD. 7 godz / tyg rok szkolny 2016/17 Rozkład materiału z biologii dla klasy III AD zakres rozszerzony LO 7 godz / tyg rok szkolny 2016/17 Biologia na czasie 2 zakres rozszerzony nr dopuszczenia 564/2/2012 Biologia na czasie 3 zakres rozszerzony

Bardziej szczegółowo

Zakażenie pszczoły miodnej patogenem Nosema ceranae. Diagnostyka infekcji wirusowych pszczoły miodnej

Zakażenie pszczoły miodnej patogenem Nosema ceranae. Diagnostyka infekcji wirusowych pszczoły miodnej Zakażenie pszczoły miodnej patogenem Nosema ceranae Diagnostyka infekcji wirusowych pszczoły miodnej Plan 1. Znaczenie ekologiczne i gospodarcze pszczół 2. Choroby pszczół i ich diagnostyka 3. Podstawy

Bardziej szczegółowo

wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki

wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki Genetyka ogólna wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki Uniwersytet Warszawski Wydział Biologii andw@ibb.waw.pl http://arete.ibb.waw.pl/private/genetyka/ Budowa rybosomu Translacja

Bardziej szczegółowo

MODELOWANIE RZECZYWISTOŚCI

MODELOWANIE RZECZYWISTOŚCI MODELOWANIE RZECZYWISTOŚCI Daniel Wójcik Instytut Biologii Doświadczalnej PAN Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej d.wojcik@nencki.gov.pl dwojcik@swps.edu.pl tel. 022 5892 424 http://www.neuroinf.pl/members/danek/swps/

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU Transkrypcja RNA

SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU Transkrypcja RNA SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU Transkrypcja RNA SPIS TREŚCI: I. Wprowadzenie. II. Części lekcji. 1. Część wstępna. 2. Część realizacji. 3. Część podsumowująca. III. Karty pracy. 1. Karta

Bardziej szczegółowo

Na poszczególne oceny uczeń powinien wykazać się następującymi wiadomościami i umiejętnościami w zakresie słownictwa:

Na poszczególne oceny uczeń powinien wykazać się następującymi wiadomościami i umiejętnościami w zakresie słownictwa: Przedmiot: język rosyjski Podręcznik: Вот и мы klasa 2 Poziom: podstawowy Nauczyciel: Magdalena Halikowska Na poszczególne oceny uczeń powinien wykazać się następującymi wiadomościami i umiejętnościami

Bardziej szczegółowo

Efekty kształcenia. dla kierunku Biotechnologia medyczna. studia drugiego stopnia. Załącznik nr 3 do uchwały nr 265/2017. I.

Efekty kształcenia. dla kierunku Biotechnologia medyczna. studia drugiego stopnia. Załącznik nr 3 do uchwały nr 265/2017. I. Efekty kształcenia Załącznik nr 3 do uchwały nr 265/2017 dla kierunku Biotechnologia medyczna studia drugiego stopnia I. Informacja ogólne 1. Jednostka prowadząca kierunek: Wydział Lekarski II, Uniwersytet

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ LEKCJI. TEMAT LEKCJI: Podstawowe techniki inżynierii genetycznej. Streszczenie

SCENARIUSZ LEKCJI. TEMAT LEKCJI: Podstawowe techniki inżynierii genetycznej. Streszczenie SCENARIUSZ LEKCJI OPRACOWANY W RAMACH PROJEKTU: INFORMATYKA MÓJ SPOSÓB NA POZNANIE I OPISANIE ŚWIATA. PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI Z ELEMENTAMI PRZEDMIOTÓW MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZYCH Autorzy scenariusza:

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne

Wymagania edukacyjne Rok szkolny 2018/2019 Wymagania edukacyjne Przedmiot Klasa Nauczyciel uczący Poziom biologia 1t Edyta Nowak podstawowy Ocena dopuszczająca Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: przyswoił treści konieczne,

Bardziej szczegółowo

KARTA KURSU. Podstawy ewolucjonizmu. Basics of evolution. Kod Punktacja ECTS* 2

KARTA KURSU. Podstawy ewolucjonizmu. Basics of evolution. Kod Punktacja ECTS* 2 KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Podstawy ewolucjonizmu Basics of evolution Kod Punktacja ECTS* 2 Koordynator Prof. dr hab. Władysław Zamachowski Zespół dydaktyczny Prof. dr hab. Władysław Zamachowski

Bardziej szczegółowo

DNA musi współdziałać z białkami!

DNA musi współdziałać z białkami! DNA musi współdziałać z białkami! Specyficzność oddziaływań między DNA a białkami wiążącymi DNA zależy od: zmian konformacyjnych wzdłuż cząsteczki DNA zróżnicowania struktury DNA wynikającego z sekwencji

Bardziej szczegółowo

Książka kucharska, przepis i ciasto z wiśniami

Książka kucharska, przepis i ciasto z wiśniami Wiadomości naukowe o chorobie Huntingtona. Prostym językiem. Napisane przez naukowców. Dla globalnej społeczności HD. Ryzykowne splatanie: nowe spojrzenie na szkodliwe białko choroby Huntingtona Badacze

Bardziej szczegółowo

Przyrodnicze i kulturowe obrazy świata

Przyrodnicze i kulturowe obrazy świata Przyrodnicze i kulturowe obrazy świata wykład 6 Darwinizm i jego wpływ na współczesne postrzeganie świata dr Mateusz Hohol sem. zimowy 2014/2015 Dlaczego darwinizm jest ciekawy dla badacza obrazów świata?

Bardziej szczegółowo

Niektóre definicje błędów logicznych najczęściej popełnianych w dyskusjach

Niektóre definicje błędów logicznych najczęściej popełnianych w dyskusjach Niektóre definicje błędów logicznych najczęściej popełnianych w dyskusjach Korzystałem z opracowania pana Jana Lewandowskiego, "Błędy logiczne ateistów i racjonalistów" który korzystał z fachowych podręczników

Bardziej szczegółowo

dr Anna Mazur Wyższa Szkoła Promocji Intuicja a systemy przekonań

dr Anna Mazur Wyższa Szkoła Promocji Intuicja a systemy przekonań dr Anna Mazur Wyższa Szkoła Promocji Intuicja a systemy przekonań Systemy przekonań Dlaczego mądrzy ludzie podejmują głupie decyzje? Odpowiedzialne są nasze przekonania. Przekonania, które składają się

Bardziej szczegółowo

Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO

Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO OCENIANIE Ocena końcowa jest wystawiana na podstawie średniej ważonej z minimum 3 (przy 1 godzinie tygodniowo) lub 5 (przy 2 lub 3 godzinach tygodniowo)

Bardziej szczegółowo

Algorytm genetyczny (genetic algorithm)-

Algorytm genetyczny (genetic algorithm)- Optymalizacja W praktyce inżynierskiej często zachodzi potrzeba znalezienia parametrów, dla których system/urządzenie będzie działać w sposób optymalny. Klasyczne podejście do optymalizacji: sformułowanie

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2016/2017

EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2016/2017 EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2016/2017 CZĘŚĆ 1. JĘZYK POLSKI ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZ: GH-P7 KWIECIEŃ 2017 Zadanie 1. (0 1) 9) wyciąga wnioski wynikające z przesłanek

Bardziej szczegółowo

MODUŁ KSZTAŁCENIA: Praktyczna nauka języka angielskiego: moduł 2

MODUŁ KSZTAŁCENIA: Praktyczna nauka języka angielskiego: moduł 2 Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Program kształcenia, załącznik nr 1. nazwa kierunku FILOLOGIA ANGIELSKA. poziom kształcenia drugi. profil kształcenia ogólnoakademicki 4. forma prowadzenia stacjonarne

Bardziej szczegółowo

Urszula Poziomek, doradca metodyczny w zakresie biologii Materiał dydaktyczny przygotowany na konferencję z cyklu Na miarę Nobla, 14 stycznia 2010 r.

Urszula Poziomek, doradca metodyczny w zakresie biologii Materiał dydaktyczny przygotowany na konferencję z cyklu Na miarę Nobla, 14 stycznia 2010 r. Ćwiczenie 1 1 Wstęp Rozważając możliwe powiązania filogenetyczne gatunków, systematyka porównuje dane molekularne. Najskuteczniejszym sposobem badania i weryfikacji różnych hipotez filogenetycznych jest

Bardziej szczegółowo

Kryteria oceniania obejmujące zakres umiejętności ucznia na poszczególne oceny cząstkowe w klasach VII-VIII z Języka Hiszpańskiego

Kryteria oceniania obejmujące zakres umiejętności ucznia na poszczególne oceny cząstkowe w klasach VII-VIII z Języka Hiszpańskiego Kryteria oceniania obejmujące zakres umiejętności ucznia na poszczególne oceny cząstkowe w klasach VII-VIII z Języka Hiszpańskiego W każdym semestrze uczeń uzyskuje oceny cząstkowe za poszczególne umiejętności:

Bardziej szczegółowo

Biologia medyczna, materiały dla studentów

Biologia medyczna, materiały dla studentów Jaka tam ewolucja. Zanim trafię na jednego myślącego, muszę stoczyć bitwę zdziewięcioma orangutanami Carlos Ruis Zafon Wierzbownica drobnokwiatowa Fitosterole, garbniki, flawonoidy Właściwości przeciwzapalne,

Bardziej szczegółowo

Na poszczególne oceny uczeń powinien wykazać się następującymi wiadomościami i umiejętnościami w zakresie słownictwa:

Na poszczególne oceny uczeń powinien wykazać się następującymi wiadomościami i umiejętnościami w zakresie słownictwa: Przedmiot: język rosyjski Podręcznik: Вот и мы klasa 3 Poziom: podstawowy Nauczyciel: Magdalena Halikowska Na poszczególne oceny uczeń powinien wykazać się następującymi wiadomościami i umiejętnościami

Bardziej szczegółowo

Studia podyplomowe: Nauczanie biologii w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych

Studia podyplomowe: Nauczanie biologii w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych Studia podyplomowe: Nauczanie biologii w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych Głównym celem studiów podyplomowych Nauczanie biologii w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych jest przekazanie słuchaczom

Bardziej szczegółowo

Ekologia wyk. 1. wiedza z zakresu zarówno matematyki, biologii, fizyki, chemii, rozumienia modeli matematycznych

Ekologia wyk. 1. wiedza z zakresu zarówno matematyki, biologii, fizyki, chemii, rozumienia modeli matematycznych Ekologia wyk. 1 wiedza z zakresu zarówno matematyki, biologii, fizyki, chemii, rozumienia modeli matematycznych Ochrona środowiska Ekologia jako dziedzina nauki jest nauką o zależnościach decydujących

Bardziej szczegółowo

PORADY DLA MATURZYSTÓW JĘZYK POLSKI, MATURA PISEMNA

PORADY DLA MATURZYSTÓW JĘZYK POLSKI, MATURA PISEMNA PORADY DLA MATURZYSTÓW JĘZYK POLSKI, MATURA PISEMNA A. Poziom podstawowy Rozumienie czytanego tekstu 1. Przeczytaj uważnie tekst, zwracając uwagę na śródtytuły i przypisy. 2. Na ogół jeden akapit rozwija

Bardziej szczegółowo

ph roztworu (prawie) się nie zmieniło. Zawiesina soi ma ph obojętne (lekko kwaśne). Zapach nie zmienił się.

ph roztworu (prawie) się nie zmieniło. Zawiesina soi ma ph obojętne (lekko kwaśne). Zapach nie zmienił się. Ureaza - dodatek krajowy 1. Odniesienie do podstawy programowej (starej) Kształcenie w zakresie podstawowym Odżywianie się człowieka - budowa i funkcja układu pokarmowego, główne składniki pokarmowe i

Bardziej szczegółowo

Program studiów I st. (licencjackich) na kieruneku Biotechnologia

Program studiów I st. (licencjackich) na kieruneku Biotechnologia Program studiów I st. (licencjackich) na kieruneku Biotechnologia ROK I i II Przedmiot Rok pierwszy Rok drugi I semestr II III semestr IV godz. ECTS godz. ECTS godz. ECTS godz. ECTS j. angielski 60 2 60

Bardziej szczegółowo

Zasady oceniania rozwiązań zadań 48 Olimpiada Biologiczna Etap centralny

Zasady oceniania rozwiązań zadań 48 Olimpiada Biologiczna Etap centralny Zasady oceniania rozwiązań zadań 48 Olimpiada Biologiczna Etap centralny Zadanie 1 1 pkt. za prawidłowe podanie typów dla obydwu zwierząt oznaczonych literami A oraz B. A. ramienionogi, B. mięczaki A.

Bardziej szczegółowo

CZYM SĄ OBLICZENIA NAT A URALNE?

CZYM SĄ OBLICZENIA NAT A URALNE? CZYM SĄ OBLICZENIA NATURALNE? Co to znaczy obliczać (to compute)? Co to znaczy obliczać (to compute)? wykonywać operacje na liczbach? (komputer = maszyna licząca) wyznaczać wartości pewnych funkcji? (program

Bardziej szczegółowo

Proces badawczy schemat i zasady realizacji

Proces badawczy schemat i zasady realizacji Proces badawczy schemat i zasady realizacji Agata Górny Wydział Nauk Ekonomicznych UW Warszawa, 28 października 2014 Najważniejsze rodzaje badań Typy badań Podział wg celu badawczego Kryteria przyczynowości

Bardziej szczegółowo

1. Zamknięte użycie GMO wymaga ZGODY Ministra Środowiska na wniosek zainteresowanego użytkownika.

1. Zamknięte użycie GMO wymaga ZGODY Ministra Środowiska na wniosek zainteresowanego użytkownika. Procedury i dokumenty wymagane do prowadzenia badań w zakresie organizmów genetycznie zmodyfikowanych Instrukcja przygotowania wniosków o wydanie zgody na zamknięte użycie GMO 1. Zamknięte użycie GMO wymaga

Bardziej szczegółowo

Postawy: Uczeń: - Odpowiada za bezpieczeństwo własne i kolegów, - Jest dociekliwy i dokładny, - Wykazuje postawę badawczą.

Postawy: Uczeń: - Odpowiada za bezpieczeństwo własne i kolegów, - Jest dociekliwy i dokładny, - Wykazuje postawę badawczą. Temat: Udział tlenu w niektórych przemianach chemicznych scenariusz lekcji przyrody klasie V. Dział: Podstawowe właściwości i budowa materii. Zakres treści: - rola tlenu w niektórych procesach chemicznych,

Bardziej szczegółowo

Nazwa metodologia nauki etymologicznie i dosłownie znaczy tyle, co nauka o metodach badań.

Nazwa metodologia nauki etymologicznie i dosłownie znaczy tyle, co nauka o metodach badań. Nazwa metodologia nauki etymologicznie i dosłownie znaczy tyle, co nauka o metodach badań. Metoda dedukcji i indukcji w naukach społecznych: Metoda dedukcji: 1. Hipoteza 2. Obserwacja 3. Przyjęcie lub

Bardziej szczegółowo

Pytania Egzamin magisterski

Pytania Egzamin magisterski Pytania Egzamin magisterski Międzyuczelniany Wydział Biotechnologii UG i GUMed 1. Krótko omów jakie informacje powinny być zawarte w typowych rozdziałach publikacji naukowej: Wstęp, Materiały i Metody,

Bardziej szczegółowo

Mikroorganizmy Zmodyfikowane Genetycznie

Mikroorganizmy Zmodyfikowane Genetycznie Mikroorganizmy Zmodyfikowane Genetycznie DEFINICJA Mikroorganizm (drobnoustrój) to organizm niewidoczny gołym okiem. Pojęcie to nie jest zbyt precyzyjne lecz z pewnością mikroorganizmami są: bakterie,

Bardziej szczegółowo

Filozofia, ISE, Wykład V - Filozofia Eleatów.

Filozofia, ISE, Wykład V - Filozofia Eleatów. 2011-10-01 Plan wykładu 1 Filozofia Parmenidesa z Elei Ontologia Parmenidesa Epistemologiczny aspekt Parmenidejskiej filozofii 2 3 Ontologia Parmenidesa Epistemologiczny aspekt Parmenidejskiej filozofii

Bardziej szczegółowo

POZIOMY WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH Z BIOLOGII DLA UCZNIÓW Z UPOŚLEDZENIEM W STOPNIU LEKKIM

POZIOMY WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH Z BIOLOGII DLA UCZNIÓW Z UPOŚLEDZENIEM W STOPNIU LEKKIM DLA UCZNIÓW Z UPOŚLEDZENIEM W STOPNIU LEKKIM DZIAŁ I, II i III: RÓŻNORODNOŚĆ ŻYCIA Uczeń umie wymienić niektóre czynności żywego organizmu. Uczeń wie, co to jest komórka. Uczeń umie wymienić niektóre czynności

Bardziej szczegółowo

Algorytm Genetyczny. zastosowanie do procesów rozmieszczenia stacji raportujących w sieciach komórkowych

Algorytm Genetyczny. zastosowanie do procesów rozmieszczenia stacji raportujących w sieciach komórkowych Algorytm Genetyczny zastosowanie do procesów rozmieszczenia stacji raportujących w sieciach komórkowych Dlaczego Algorytmy Inspirowane Naturą? Rozwój nowych technologii: złożone problemy obliczeniowe w

Bardziej szczegółowo

SPRAWNOŚĆ MÓWIENIA SPRAWNOŚĆ PISANIA GRAMATYKA I SŁOWNICTWO

SPRAWNOŚĆ MÓWIENIA SPRAWNOŚĆ PISANIA GRAMATYKA I SŁOWNICTWO OCENA CELUJĄCA uczeń w pełni rozumie wszystkie polecenia i wypowiedzi nauczyciela formułowane w języku niemieckim i poprawnie na nie reaguje,, przeczytanego tekstu określa jego główną myśl, sprawnie wyszukuje

Bardziej szczegółowo

PLAN STUDIÓW PODYPLOMOWYCH: DIAGNOSTYKA MOLEKULARNA W ROKU 2019/2020. Nazwa modułu ECTS Semestr I Semestr II. Liczba godzin z.

PLAN STUDIÓW PODYPLOMOWYCH: DIAGNOSTYKA MOLEKULARNA W ROKU 2019/2020. Nazwa modułu ECTS Semestr I Semestr II. Liczba godzin z. Załącznik nr 5 do uchwały nr 79/2018-2019 Senatu Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie z dnia 24 maja 2019 r. Symbol modułu PLAN STUDIÓW PODYPLOMOWYCH: DIAGNOSTYKA MOLEKULARNA W ROKU 2019/2020 Nazwa modułu

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY OCENIANIE OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW Z PRZYRODY W KLASACH 4 i 6 SZKOŁY PODSTAWOWEJ Opracowała: Lucyna Marchwiany Główne kryteria ocen Łatwość i przystępność opanowanych

Bardziej szczegółowo

Teoria ewolucji. Losy gatunków: specjacja i wymieranie. Podstawy ewolucji molekularnej

Teoria ewolucji. Losy gatunków: specjacja i wymieranie. Podstawy ewolucji molekularnej Teoria ewolucji. Losy gatunków: specjacja i wymieranie. Podstawy ewolucji molekularnej Specjacja } Pojawienie się bariery reprodukcyjnej między populacjami dające początek gatunkom } Specjacja allopatryczna

Bardziej szczegółowo

Tematy- Biologia zakres rozszerzony, klasa 2TA,2TŻ-1, 2TŻ-2

Tematy- Biologia zakres rozszerzony, klasa 2TA,2TŻ-1, 2TŻ-2 Tematy- Biologia zakres rozszerzony, klasa 2TA,2TŻ-1, 2TŻ-2 Nr lekcji Temat Zakres treści 1 Zapoznanie z PSO, wymaganiami edukacyjnymi i podstawą programową PSO, wymagania edukacyjne i podstawa programowa

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowy system oceniania z języka niemieckiego

Przedmiotowy system oceniania z języka niemieckiego uczeń w pełni rozumie wszystkie polecenia i wypowiedzi nauczyciela formułowane w języku niemieckim i poprawnie na nie reaguje, rozumie teksty słuchane i pisane, których słownictwo i struktury gramatyczne

Bardziej szczegółowo

Akupunktura Trudności w projektowaniu badań klinicznych

Akupunktura Trudności w projektowaniu badań klinicznych Akupunktura Trudności w projektowaniu badań klinicznych AKUPUNKTURA TRUDNOŚCI W PROJEKTOWANIU BADAŃ KLINICZNYCH Bartosz Chmielnicki słowa kluczowe: Akupunktura, metodologia, medycyna oparta na faktach,

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2016/2017

EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2016/2017 EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2016/2017 CZĘŚĆ 1. JĘZYK POLSKI ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZ: GH-P2 KWIECIEŃ 2017 Zadanie 1. (0 1) FP Zadanie 2. (0 1) B Zadanie 3. (0 1)

Bardziej szczegółowo

Filozofia, ISE, Wykład X - Filozofia średniowieczna.

Filozofia, ISE, Wykład X - Filozofia średniowieczna. Filozofia, ISE, Wykład X - Filozofia średniowieczna. 2011-10-01 Plan wykładu 1 Filozofia średniowieczna a starożytna 2 3 Ogólna charakterystyka filozofii średniowiecznej Ogólna charakterystyka filozofii

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY dla uczniów klasy III Gimnazjum nr 47 sportowego w Krakowie opracowany: przez zespół polonistów gimnazjum

WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY dla uczniów klasy III Gimnazjum nr 47 sportowego w Krakowie opracowany: przez zespół polonistów gimnazjum WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY dla uczniów klasy III Gimnazjum nr 47 sportowego w Krakowie opracowany: przez zespół polonistów gimnazjum CZYTANIE ZE ZROZUMIENIEM Obowiązuje znajomość lektur:

Bardziej szczegółowo

EFEKTY KSZTAŁCENIA NA STUDIACH PODYPLOMOWYCH NAUCZANIE PRZYRODY W SZKOLE PODSTAWOWEJ

EFEKTY KSZTAŁCENIA NA STUDIACH PODYPLOMOWYCH NAUCZANIE PRZYRODY W SZKOLE PODSTAWOWEJ EFEKTY KSZTAŁCENIA NA STUDIACH PODYPLOMOWYCH NAUCZANIE PRZYRODY W SZKOLE PODSTAWOWEJ 1. Umiejscowienie studiów w obszarze nauki Studia podyplomowe, realizowane są jako kierunek kształcenia obejmujący wybrane

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z języka angielskiego dla klasy czwartej

Wymagania edukacyjne z języka angielskiego dla klasy czwartej Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi nr 162 im. Władysława Szafera Rok szkolny 2018/ 2019 Wymagania edukacyjne z języka angielskiego dla klasy czwartej (podręcznik: Brainy ) 1 Wymagania edukacyjne

Bardziej szczegółowo

Przemiana materii i energii - Biologia.net.pl

Przemiana materii i energii - Biologia.net.pl Ogół przemian biochemicznych, które zachodzą w komórce składają się na jej metabolizm. Wyróżnia się dwa antagonistyczne procesy metabolizmu: anabolizm i katabolizm. Szlak metaboliczny w komórce, to szereg

Bardziej szczegółowo

OCENA CELUJĄCA ROZUMIENIE TEKSTU SPRAWNOŚĆ GRAMATYKA INNE UMIEJĘTNOŚCI I SŁUCHANEGO/ MÓWIENIA SPRAWNOŚĆ PISANIA

OCENA CELUJĄCA ROZUMIENIE TEKSTU SPRAWNOŚĆ GRAMATYKA INNE UMIEJĘTNOŚCI I SŁUCHANEGO/ MÓWIENIA SPRAWNOŚĆ PISANIA OCENA CELUJĄCA uczeń w pełni rozumie wszystkie polecenia i wypowiedzi nauczyciela formułowane w języku niemieckim i poprawnie na nie reaguje, i pisane, których słownictwo wykraczają poza program na bazie

Bardziej szczegółowo

określone Uchwałą Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 156/2012/2013 z dnia 25 września 2013 r.

określone Uchwałą Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 156/2012/2013 z dnia 25 września 2013 r. Załącznik Nr 5.1 do Uchwały Nr 156/2012/2013 Senatu UKW z dnia 25 września 2013 r. EFEKTY KSZTAŁCENIA określone Uchwałą Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 156/2012/2013 z dnia 25 września 2013

Bardziej szczegółowo

LEKCJA 1. Diagram 1. Diagram 3

LEKCJA 1. Diagram 1. Diagram 3 Diagram 1 LEKCJA 1 - zaawansowanie czarnych zdecydowanie lepsze, - szansa dojścia czarnych do damki, - przynajmniej jeden kamień białych ginie, ale od czego jest ostatnia deska ratunku - KOMBINACJA! Ale

Bardziej szczegółowo

Rachunek zdań i predykatów

Rachunek zdań i predykatów Rachunek zdań i predykatów Agnieszka Nowak 14 czerwca 2008 1 Rachunek zdań Do nauczenia :! 1. ((p q) p) q - reguła odrywania RO 2. reguła modus tollens MT: ((p q) q) p ((p q) q) p (( p q) q) p (( p q)

Bardziej szczegółowo

Biotechnologia i inżynieria genetyczna

Biotechnologia i inżynieria genetyczna Wersja A Test podsumowujący rozdział II i inżynieria genetyczna..................................... Imię i nazwisko.............................. Data Klasa oniższy test składa się z 16 zadań. rzy każdym

Bardziej szczegółowo

Efekty kształcenia dla kierunku Biologia

Efekty kształcenia dla kierunku Biologia Efekty kształcenia dla kierunku Biologia Załącznik nr 2 do Uchwały Nr 672 Senatu UWM w Olsztynie z dnia 6 marca 2015 roku zmieniającej Uchwałę Nr 916 Senatu UWM w Olsztynie z dnia 27 kwietnia 2012 roku

Bardziej szczegółowo

Informacje o GMO, konieczne do określenia stopnia zagrożenia.

Informacje o GMO, konieczne do określenia stopnia zagrożenia. Procedury i dokumenty wymagane do prowadzenia badań w zakresie organizmów genetycznie zmodyfikowanych Instrukcja przygotowania wniosków o wydanie zgody na zamknięte użycie GMO 1. Zamknięte użycie GMO wymaga

Bardziej szczegółowo

Inżynieria genetyczna- 6 ECTS. Inżynieria genetyczna. Podstawowe pojęcia Część II Klonowanie ekspresyjne Od genu do białka

Inżynieria genetyczna- 6 ECTS. Inżynieria genetyczna. Podstawowe pojęcia Część II Klonowanie ekspresyjne Od genu do białka Inżynieria genetyczna- 6 ECTS Część I Badanie ekspresji genów Podstawy klonowania i różnicowania transformantów Kolokwium (14pkt) Część II Klonowanie ekspresyjne Od genu do białka Kolokwium (26pkt) EGZAMIN

Bardziej szczegółowo

JĘZYK ANGIELSKI - PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA w ZSP im. Ignacego Wyssogoty Zakrzewskiego w Żelechowie

JĘZYK ANGIELSKI - PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA w ZSP im. Ignacego Wyssogoty Zakrzewskiego w Żelechowie JĘZYK ANGIELSKI - PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA w ZSP im. Ignacego Wyssogoty Zakrzewskiego w Żelechowie KRYTERIA OCENY SPRAWNOŚCI MÓWIENIA 5 Potrafi z powodzeniem zachować się w szerokim repertuarze sytuacji

Bardziej szczegółowo

Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:

Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: Kryteria oceniania z chemii dla klasy 3A i 3B Gimnazjum w Borui Kościelnej Rok szkolny: 2015/2016 Semestr: pierwszy Opracowała: mgr Krystyna Milkowska, mgr inż. Malwina Beyga Ocenę niedostateczną otrzymuje

Bardziej szczegółowo

KONSPEKT LEKCJI PRZYRODY W KLASIE V

KONSPEKT LEKCJI PRZYRODY W KLASIE V KONSPEKT LEKCJI PRZYRODY W KLASIE V Temat lekcji: Wszechobecna woda. Czas realizacji: 90 minut I. Cele lekcji A. Cel ogólny: Wykazanie obecności wody w glebie, powietrzu, organizmach żywych i oddechu.

Bardziej szczegółowo

Jarosław Niebrzydowski. Jak leczyć reumatoidalne zapalenie stawów Poradnik dla chorych

Jarosław Niebrzydowski. Jak leczyć reumatoidalne zapalenie stawów Poradnik dla chorych Jarosław Niebrzydowski Jak leczyć reumatoidalne zapalenie stawów Poradnik dla chorych Wydawnictwo Psychoskok, 2012 Copyright by Wydawnictwo Psychoskok, 2012 Copyright by Jarosław Niebrzydowski, 2012 Wszelkie

Bardziej szczegółowo

Rodzaje argumentów za istnieniem Boga

Rodzaje argumentów za istnieniem Boga Rodzaje argumentów za istnieniem Boga Podział argumentów argument ontologiczny - w tym argumencie twierdzi się, że z samego pojęcia bytu doskonałego możemy wywnioskować to, że Bóg musi istnieć. argumenty

Bardziej szczegółowo

Integrowana ochrona roślin - przypominamy zasady

Integrowana ochrona roślin - przypominamy zasady .pl https://www..pl Integrowana ochrona roślin - przypominamy zasady Autor: dr hab. Ewa Matyjaszczyk Data: 6 marca 2018 W państwach Unii Europejskiej integrowana ochrona roślin stała się obowiązkiem. Jest

Bardziej szczegółowo