Tłumaczenie dokumentu z roku 1752.

Transkrypt

1 Tłumaczenie dokumentu z roku Ratusz kluczborski wraz z całym miastem został całkowicie zniszczony przez straszliwy pożar w dniu 23 kwietnia 1738 roku. Ówczesny rząd chwalebnej cesarskiej i królewskiej mości w Brzegu, pod władzami którego się znajdowaliśmy, kazał ponownie odbudować zasadniczy fundament. Ach, co za ból! Wojna, która prawie pięć lat trawiła Śląsk a szczególnie Kluczbork wymagała nakładów finansowych i sił mieszkańców, powodując ich biedę i nędzę, toteż uniemożliwiała odbudowanie ratusza i wzniesienie wieży. Ale po nastaniu lepszych czasów i gdy wreszcie zapanował pokój, w roku 1752 zostało u k o ń c z o n e to, co w czasach nędzy nie było możliwe pod rządami dostojnego władcy, który zdobył Śląsk, Chwalebnego, Potężnego, Łaskawego Fryderyka II, króla Prus, księcia Brandenburgii, księcia Śląska itd., przy wsparciu wspaniałej i jaśniejącej Izby Królewskiej we Wrocławiu i jej obecnego prezydenta, szlachetnego, odznaczonego wielkimi zaszczytami Pana Ministra von Münchow. Za przyzwoleniem i aprobatą pana ministra obecna Rada Miejska ( poprzednicy zmarli), która wypełniając gorliwie swoje obowiązki pomnaża majątek gminy i zbudowała ratusz i wzniosła wieżę p r z e k a z u j e pod kierownictwem burmistrza Dr. Karla Wilhelma Emmerich z Berlina, radnych Andreas Leopold Pechann z Górnego Śląska, Johanna Christopha Nickse z Neumark, Johanna Jeremias Kriewitz z Magdeburga wraz z pisarzem miejskim Casparem Gottlieb Neugebauer z Oe... ( przypis tłumacza: chodzi najprawdopodobniej o miejscowość Oels- Oleśnica) na Śląsku to pismo do kuli, która powinna być umieszczona na szczycie wieży, na pamiątkę dla potomnych. Bogu służył król, królowi Rada, błogosławiona, jeśli ma wiarę, posłuszeństwo i wierność.

2 Dokument z roku Historia kluczborskiego ratusza Aż do roku 1737 brak jakichkolwiek informacji o ratuszu. 23 kwietnia 1737 roku został on zniszczony z całym miastem w wyniku pożaru. W latach miała miejsce odbudowa ratusza. Jednakże urządzono tylko dwa lokale sklepione znajdujące się na parterze oraz zabito deskami szczyt dachu na tylnej stronie budynku, ponieważ nie starczyło pieniędzy na więcej. Całkowite koszty budowy wyniosły według znalezionych rachunków wraz z wykorzystanym drewnem na budowę 292 rthr 16 ggr 10 ½ pfe. W roku 1752 budowa była kontynuowana na rozkaz Królewsko- Pruskiej Izby Wojennej i Majątków Ziemskich we Wrocławiu. Prac murarskich a dokładnie otynkowania budynku podjął się mistrz murarski George Friedrich Fischer za wynagrodzeniem w wysokości 90 rthr, a za budowę wieży tzn. za roboty ciesielskie mistrz ciesielski Bienec z Ludwigsdorf ( Biadacz) otrzymał 46 rthr. Wykonaniem wszystkich drzwi i okien zajął się mistrz stolarski Christoph Schade za 25 rthr 5 ggr, roboty ślusarskie wykonał mistrz ślusarski Hans Schneider za 15 rthr a blacharz Gottlieb Gläntzner wykonał kapsułę z blachy, za co wraz z pozłoceniem otrzymał 6 rthr. Budowa ratusza i wieży została zakończona w roku 1752, a w listopadzie tegoż roku założono kapsułę wieży. Dokument, który wówczas włożono do kapsuły, a który przy jej zdjęciu z wieży w roku 1841 nie został jednak odnaleziony, spisaliśmy ponownie na podstawie wyciągu z akt i dokumentów i i umieściliśmy tutaj jako odpis dokumentu. W roku 1841 z powodu złego stanu wieża została zburzona, jednak filarom wieży odciętym nad dachem nadano nowe zadaszenie i na szczycie wieży umieszczono ponownie kapsułę z flagą z roku Ta skrócona wieża nie była szczególną ozdobą miasta, a ponieważ filary wieży uległy z czasem przegniciu, postanowiono w roku 1858 zbudować nową wieżę, do której plany i rysunki sporządził królewski budowniczy Runge. Roboty ciesielskie powierzono cieśli Betrich z...osenberg ( przypis tłumacza: prawdopodobnie chodzi o Rosenberg - Olesno), roboty dekarskie dekarzowi Terpe z Oels ( Oleśnica) a roboty kowalskie mistrzowi kowalstwa Ernstowi Spiller z Kluczborka, ten ostatni wykonał również balustrady na wieży z kutego żelaza. Wykonaną z miedzi kapsułę, która pozłacana była w ogniu, dostarczył modelarz Beyerhaus z Gliwic.

3 Koszt budowy wieży i renowacji ratusza należy szacować na około 1000 rthr. Zegar na wieży, na którego zakup liczy się 400 rthr, zostanie umieszczony dopiero w przyszłym roku. Poświęcenie nowo wybudowanej wieży ratusza i uroczyste nasadzenie kapsuły odbyło się 31 października 1858 roku. Powyższą, krótko spisaną historię ratusza kluczborskiego zleciliśmy umieścić w kapsule dla upamiętnienia dzisiejszego ważnego wydarzenia. Boże, strzeż nasze ukochane rodzinne miasto! Müller Burmistrz Kluczbork, 31 październik 1858 rok Magistrat Lange Zastępca burmistrza Hertzog, Wilkens, Fuhrmann, Heintze, Pelikan.

4 Tłumaczenie rękopisu dokumentu Pieczęć owalna: Magistrat miasta Kluczbork, O/S ( Oberschlesien) Za panowania Prezydenta Rzeszy Jego ekscelencji marszałka polowego Paula von Beneckendorff i Hindenburg oraz w czasie pełnienia urzędu burmistrza przez Pana Waldemara Reche magistrat miasta składa do kapsuły odnowionej wieży ratusza następujące dokumenty: 1. Odpis dokumentu napisanego w języku łacińskim, który Rada Miasta umieściła w kapsule wzniesionej w 1752 roku wieży ratusza wraz z tłumaczeniem. 2. Odpis dokumentu, który magistrat miasta umieścił w kapsule wieży zbudowanej w roku Opis historii ratusza od 1858 do Kluczbork, 12 listopad 1926 Magistrat Podpisy odręczne: Reche, Rodewald, Neutwirh, Menz i inne nieczytelne Pieczęć owalna: Magistrat miasta Kluczbork, O/S ( Oberschlesien)

5 Historia ratusza od 1859 do 1926 W roku 1859 na wieży ratusza został wbudowany przez zegarmistrza Meviusa z Kluczborka zegar, którego koszty opiewały na 222 Talary. Do roku 1890 nie dokonywano na budynku ratusza żadnych zmian. W roku 1890/91 dobudowano skrzydło północno-wschodnie z płaskim dachem. Ta przybudówka nie pasowała jednak całkowicie do stylu, w jakim zbudowano 12 Apostołów i sam ratusz. W aktach miasta nie znaleziono niczego o tej dobudowie; najprawdopodobniej ten tom akt zaginął podczas pożaru 12 Apostołów w roku stycznia 1896 roku miasto nabyło w drodze przymusowej licytacji prowadzonej w tutejszym Sądzie Rejonowym budynek nr 13 o powierzchni 120 m 2 za cenę Marek. Wcześniejszym właścicielem był oberżysta Samuel Tauber. Budynek został w roku 1898 wyburzony ze względu na swój stan techniczny a plac po nim użytkował odtąd komornik sądowy Rebhun. Na mocy uchwał władz miejskich z lub też miasto nabyło położony po zachodniej stronie zabudowania nr 13 budynek ze spadku po wdowie Bertha Kube zd. Haesler za cenę Marek. Miał on powierzchnie 96 m 2. W roku 1906 powstała konieczność poszerzenia ratusza. Podjęto się tego w latach 1907/8. Na wolnym miejscu po budynku nr 13 utworzono przez przebudowę parteru pomieszczenia biurowe a na 1 piętrze salę narad dla posiedzeń radnych miasta. Następnie utworzono połączenie z częścią po wdowie Kube i umieszczono tam miejski urząd budowlany i biura zajezdni kolejowej. Ponieważ w latach 1908/1909 zbudowano miejski wodociąg i kanalizację, sala narad dla radnych miasta musiała być użytkowana najpierw jako biuro budowlane. Dopiero 9 września 1909 roku mogło odbyć się pierwsze uroczyste posiedzenie radnych miasta w dobudowanej części ratusza. Przebudowa kosztowała Marek i wykonana została od wewnątrz przez murarza- mistrza ciesielskiego Thomasa Skaletz, prace tynkarskie wykonał murarza- mistrza ciesielskiego Georga Lederer. Fasada nowej budowli na miejscu budynku nr 13 została dostosowana do stylu 12 Apostołów, podczas gdy dobudówka z roku 1890 otrzymała płaski dach, mimo to konserwator prowincji w swojej opinii z 5 lipca 1907 zwrócił uwagę na niezgodność ze stylem tej budowli i nazwał ją smutnym, niezgrabnym partactwem. W sierpniu 1922 roku urząd budownictwa miejskiego i administracja miejskiej zajezdni przeniosły się do przebudowanego po wojnie na cele biurowe budynku

6 komendy powiatowej przy Stoberstraße 4/5. Zwolnione w ten sposób pomieszczenia przybudówki zostały przydzielone administracji policji i filii urzędu miar i wag. 25 czerwca 1925 roku ogień, który wybuchł w budynku Maxa Blumenthal, zniszczył 8 Apostołów. Niestety pożar pochłonął też trzy istnienia ludzkie: żonę syna właściciela budynku Marthę Blumethal w wieku 43 lat i dwójkę jej dzieci Ernestine i Johannę w wieku 6 i 10 lat. Tylko energicznemu zaangażowaniu kluczborskiej straży pożarnej i spieszącym z pomocą sąsiadom należy zawdzięczać to, że płomienie nie strawiły pozostałych Apostołów i ratusza. Jednak wysoka temperatura ognia i woda spowodowały starty na pozostałych budynkach i konieczne było podjęcie prac renowacyjnych. Uchwałą władz miejskich z 13 lub 15 lipca 1926 roku przyjęto do realizacji projekt przebudowy i otynkowania fasad autorstwa architekta Alfreda Lenz. Zgodnie z nim płaski dach skrzydła północno-wschodniego ratusza został umieszczony na tej samej wysokości co skrzydło południowowschodnie oraz wbudowano okna na poddaszu od czoła wschodniego. Najtrudniejszym zadaniem było upiększenie gołych ścian na zachodzie pozostałych Apostołów. To zadanie zostało z powodzeniem rozwiązane poprzez dobudowanie podcieni ( kolonad ). Miejsce po pożarze z uwagi na niewielką powierzchnię nie zostało przeznaczone pod zabudowę i zgodnie z uchwałą władz miejskich zamienione zostało w klomby miejskie. Miasto wykupiło grunt. Podczas przeglądu wieży okazało się, że jej filary też były mocno zniszczone i konieczna była ich renowacja. Uchwałą władz miejskich z 5 lub 7 października 1926 uznano odnowienie wieży za konieczne i zaaprobowano na nią niezbędne środki. Kierownictwo przebudowy w roku 1926 spoczywało w rękach panów: Miejski radca budowlany Fritz H...schke Główny budowniczy magistratu Willi Goldammer Miejski nadzór budowlany Max Zinnow. Przy realizacji przebudowy brali udział; Projekt architekt Alfred Lenz Budowa podcieni: mistrz murarski Karl Meitner Budowa skrzydła północno-wschodniego: firma budowlana Dalowski& Nantwich Tynki frontów: mistrz murarski Thomas Skaletz, Karl Janik, Firma budowlana Dalkowski& Nantwich

7 Konstrukcja drewniana wieży: architekt Alfred J... Pokrycie wieży miedzią: mistrz blacharstwa Paul Kaupert, Heinrich Schütze, Karl Grund Roboty blacharskie: te same trzy firmy Roboty dekarskie: mistrz dekarz Wilhelm Christian Roboty ślusarskie: mistrz śłusarstwa Karl Kabitz Roboty stolarskie: mistrz stolarstwa Gebr. Schuster, Paul Korn, Wilhelm Grüske, Richard Wawra Roboty zduńskie: mistrz zdun Paul Maass, Prace malarskie: mistrz malarz Karl Krug, Ernst Flemming, Paul Klaubert, Prace rzeźbiarskie: rzeźbiarz Alois Abzug, Opole. ----// Völkel,, Wrocław konserwacja zegara na wieży zegarmistrz Karl Thiel. Podpis odręczny, nieczytelny. Data nieczytelna, odręcznie poprawiona na 12.XI Pieczątka owalna: Magistrat miasta Kluczbork