Dr Sławomir Kościelak. Przemiany polityczne gospodarcze, społeczne

Transkrypt

1 Dr Sławomir Kościelak Przemiany polityczne gospodarcze, społeczne

2 Zaprowadzono podział na rejencje i powiaty (rejencje zastąpiły dawne kamery), a na czele prowincji Prus Zachodnich ustanowiono jej organ zarządzający Naczelne Prezydium ze stolicą w Gdańsku (w stadium organizacji od 25 maja 1815, rejencję gdańską utworzono 1 VII 1816) Siedzibą rejencji stał się budynek przy ul. Szafarnia 11 (dawna Dyrekcja Akcyzy i Ceł) Ostateczny akt regulujący granice tej jednostki wydano 7 marca 1817 roku Rejencje były odtąd dwie, gdańska, obejmująca północ prowincji, oraz kwidzyńska, dwakroć większa terytorialnie, na jej południu

3 W rejencji gdańskiej miejskim powiatem wydzielonym był Gdańsk - nadal największe i najprężniejsze gospodarczo miasto regionu (1 XII 1816 miasto wraz z garnizonem miało mieszkańców) Był też wiejski powiat gdański, w l z siedzibą w Rusocinie, ze stolicą w Pruszczu, potem w Gdańsku, Długie Ogrody 36 i Piaskownia (ks. Rogaczewskiego) 24.

4 W 1845 roku powiat wiejski gdański podzielono na dwa: Wyżyny i Niziny Gdańskie.

5 Cyt. za: J. Stankiewicz, B. Szermer, Gdańsk. Rozwój.., s. 171

6 Na czele powiatu stał landrat Naczelnemu Prezydium prowincji przewodził nadprezydent ( w l był nim Teodor von Schön. Po połączeniu Prus Zachodnich i Wschodnich w jedną prowincję Prusy przeniósł się w 1824 r. do Królewca) W 1824 r., po połączeniu obu części Prus zachowano ten sam podział na rejencje i okręgi powiatowe

7 Naczelne Prezydium obu połączonych prowincji również przeniosło się do Królewca. Wspólny organ samorządowy obu ziem - sejm prowincjonalny, zbierał się n przemian w Gdańsku, lub w Królewcu. W każdym z powiatów powstały sejmiki powiatowe, których zadaniem było przedstawianie kandydatów na landratów i deputowanych powiatowych. O składzie tych naczelnych organów ostatecznie decydował jednak monarcha.

8 W 1847 roku powstał Zjednoczony Sejm Krajowy, pierwsza ogólnopaństwowa reprezentacja stanowa dotąd absolutystycznie rządzonym królestwie. Jednolity kodeks zachodniopruski, wzorowany ściślej na Pruskim Prawie Krajowym (czyli Landrechcie z 1794 roku), opublikowano w 1844 r. wciąż zachowując jednak sporo prowincjonalnych odrębności. Humanizacja systemu kar Unifikacja i modernizacja w skali całego państwa

9 6 maja 1816 reforma systemu miar i wag, zaprowadzono metry, kilometry, litry, kilogramy, tony 1816 zakaz chowania zmarłych w kościołach, pod posadzkami (od 1819 cmentarze na stokach Grodziska i Zaroślaka) 1817 wdrożenie procedury kasat klasztornych (zakończone 1835) 1821 nowy system monetarny: 1 talar = 3 marki = 30 srebrnych groszy = 360 fenigów

10 Bariery celne, ogólna powojenna dekoniunktura, powodowały brak rynków zbytu, hamowały rozwój produkcji. Spadek zainteresowania zbożem z Rosji (Królestwa Polskiego), po 1825 r. Anglia wprowadza zakaz wwozu zboża zagranicznego na swój obszar; cła sundzkie (do 1857); cła na granicy z Rosją Do 1863 r. Gdańsk spłaca długi z okresu napoleońskiego

11 2 stycznia 1814 r. przejęcie miasta przez Rosjan, jednocześnie powołanie pruskiej administracji (gen. Christian von Massenbach gubernatorem miasta z ramienia Prusaków, początkowo bez jakiejkolwiek władzy) 3 lutego 1814 r. car Aleksander I wyraża zgodę na przejęcie administracji w mieście przez Prusaków 9 lutego 1814 r. Rosjanie opuścili Gdańsk 14 lutego 1814 r. Senat Wolnego Miasta rozwiązano 15 maja 1815 dekret o włączeniu Wolnego Miasta do Prus (po traktatach z Kongresu Wiedeńskiego)

12 19 II 1814 nowy Zarząd miasta, na jego czele nadburmistrz Joachim Heinrich Weickhmann i jego zastępca Johann Wilhelm Wernsdorf. Obok Zarządu początkowo 30-osobowa Rada (mianowana przez króla, jej przewodniczącym doktor medycyny Gottfried Götz) 21 II Zarząd Policji (prezydent baron Achilles von Vegesack, do 1834 r.) przy ul. Garbary, od 1830 przy ul. Długiej III 1814 Państwowy Sąd Miejski i Sąd Ziemski z siedzibą w Ratuszu Staromiejskim

13 Magistrat po 1817 r.: Nadburmistrz (Joachim H. Weickhmann , Karl August Groddeck , Leopold von Winter ) Burmistrz 4 płatnych radców 12 honorowych radców miejskich

14 Pierwsze wybory X 1817, 2600 osób uprawnionych do głosowania wybrało 49 rajców, 11 zostało nominowanych przez rząd, Siedziba Ratusz Głównomiejski Przewodniczący Johann Christian Aycke