Rok akad. 2014/2015 Semestr zimowy, czwartek,

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Rok akad. 2014/2015 Semestr zimowy, czwartek, 8.30-10.00"

Transkrypt

1 PROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela Prof. Krystyna Skwarło-Sońta dr Magdalena Markowska dr Paweł Majewski Rok akad. 2014/2015 Semestr zimowy, czwartek,

2 Przykłady chorób związanych z chronicznym stanem zapalnym, Modelowe oddziaływania między układem neuroendokrynowym i odpornościowym, Układ odpornościowy w depresji, Rozwój psycho-neuro-immunologii.

3 Elementy zaangażowane w regulację reakcji zapalnej Points of control in inflammation Nature 420, (19 December 2002) Carl Nathan

4 Elementy zaangażowane w regulację reakcji zapalnej MAKROFAG nerw błędny Ach NA Ach Ach NA adrenalina, glukokortykoidy, -endorfina NA TNF-, IL-1, IL-6, nerw współczulny KOMÓRKI TUCZNE SP SP białka ostrej f a z y włókna czuciowe n e r w u b ł ę d n e g o histamina, eikozanoidy, chemokiny,tnf- SP neurony bólowe

5

6 Points of control in inflammation Nature 420, (19 December 2002) Carl Nathan

7 Points of control in inflammation Nature 420, (19 December 2002) Carl Nathan

8 Alzheimer s disease choroba Alzheimera Osteoarthritis - zapalenie kostno-stawowe Anaphylaxis - anafilaksja (nadwrażliwość) Pemphigus - pęcherzyca Ankylosing spondylitis - zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa Periodic fever syndromes syndrom okresowych gorączek Asthma - astma Psoriasis - łuszczyca Atherosclerosis - miażdżyca Rheumatoid arthritis reumatoidalne zapalenie stawów Atopic dermatitis - atopowe zapalenie skóry Sarcoidosis sarkoidoza (ziarniaki) Chronic obstructive pulmonary disease - przewlekła obstrukcyjna choroba płuc Systemic lupus erythematosus - toczeń rumieniowaty układowy Crohn s disease (regional enteritis) - choroba Leśniewskiego-Crohna Type I diabetes mellitusoroba cukrzyca typu I Gout gościec/podagra Ulcerative colitis wrzodziejące zapalenie jelita grubego Hashimoto s thyroiditis - zapalenie tarczycy Hashimoto Vasculitides (Wegener s syndrome), - układowe zapalenia naczyń (ziarniakowatość) Ischaemia-reperfusion injury choroby niedokrwienne Xenograft rejection odrzucenie przeszczepu Multiple sclerosis - stwardnienie rozsiane Points of control in inflammation Nature 420, (19 December 2002) Carl Nathan

9 Miażdzyca

10

11 Chorzy na IBD (Inflammatory Bowel Desease - nieswoiste zapalenie jelit) Ulcerative colitis - Wrzodziejące zapalenie jelita grubego Crohn Desease - Choroba Leśniowskiego-Crohna Antoni Leśniowski 1904 rok Burrill Bernard Crohn 1932 rok

12 Choroby związane z chronicznym stanem zapalnym można podzielić na: Choroby, których etiologia wiąże się ściśle z rozwojem rekcji zapalnej, Choroby, których etiologia wiąże się z rekcją zapalną oraz obecnością patogenu, Choroby, o różnej etiologii, podczas których zwłóknienie (fibrosis) jest ich podstawową przyczyną.

13 Choroby związane z chronicznym stanem zapalnym można podzielić na choroby wywołane uszkodzeniem: czynników zaangażowanych w regulację procesu apoptozy, czynników uczestniczących w usuwaniu elementów zaangażowanych w reakcję zapalną oraz występujących w komórkach apoptotycznych, cytokin, receptorów dla cytokin i innych receptorów błonowych, czynników występujących wewnątrz leukocytów i komórek nabłonkowych, czynników wpływających na poziom stresu oksydacyjnego.

14 Choroby, w których stan zapalny może uczestniczyć w rozwoju patologii wraz z toksycznością mikroorganizmów Points of control in inflammation Nature 420, (19 December 2002) Carl Nathan

15 Choroby, o różnej etiologii, podczas których zwłóknienie (fibrosis) jest ich podstawową przyczyną Points of control in inflammation Nature 420, (19 December 2002) Carl Nathan

16 Choroby, których etiologia wiąże się ściśle z czynnikami zaangażowanymi w regulację procesu apoptozy Points of control in inflammation Nature 420, (19 December 2002) Carl Nathan

17 Choroby, których etiologia wiąże się ściśle z czynnikami zaangażowanymi w usuwanie elementów zaangażowanych w reakcję zapalną oraz występujących w komórkach apoptotycznych, Points of control in inflammation Nature 420, (19 December 2002) Carl Nathan

18 Choroby, których etiologia wiąże się ściśle z upośledzeniem funkcji cytokin, receptorów dla cytokin i innych receptorów błonowych Points of control in inflammation Nature 420, (19 December 2002) Carl Nathan

19 Choroby, których etiologia wiąże się ściśle z upośledzeniem czynników występujących wewnątrz leukocytów i komórek nabłonkowych, Points of control in inflammation Nature 420, (19 December 2002) Carl Nathan

20 Points of control in inflammation Nature 420, (19 December 2002) Carl Nathan

21 Elementy zaangażowane w regulację reakcji zapalnej MAKROFAG nerw błędny Ach NA Ach Ach NA adrenalina, glukokortykoidy, -endorfina NA TNF-, IL-1, IL-6, nerw współczulny KOMÓRKI TUCZNE SP SP białka ostrej f a z y włókna czuciowe n e r w u b ł ę d n e g o histamina, eikozanoidy, chemokiny,tnf- SP neurony bólowe

22

23 The vagus nerve and the nicotinic anti-inflammatory pathway Luis Ulloa Nature Reviews Drug Discovery 4, (August 2005) Pro-inflammatory cytokines are one of the major causes of human morbidity and mortality, and they are successful pharmacological targets for the treatment of a variety of human infectious and inflammatory disorders. Shock, trauma, ischaemia and sepsis activate the innate immune system to trigger a defensive inflammatory response that is normally regulated by physiological anti-inflammatory mechanisms. Overwhelming production of pro-inflammatory cytokines (interferon- (INF), tumour-necrosis factor (TNF), interleukin 1 (IL-1) and high-mobility group box 1 (HMGB1)) can be more dangerous than the original stimuli and cause the characteristic cardiovascular collapse and multiple organ failure associated with severe sepsis. Anti-inflammatory strategies to control the production of these pro-inflammatory cytokines represent a therapeutic approach for infectious and inflammatory disorders.

24 The vagus nerve and the nicotinic anti-inflammatory pathway Luis Ulloa Nature Reviews Drug Discovery 4, (August 2005) The vagus nerve can modulate the innate immune response and prevent inflammation through a physiological mechanism that can be translated into a pharmacological strategy. Acetylcholine, the principal neurotransmitter of the vagus nerve, signals through either muscarinic or nicotinic receptors, and so selective agonists (atropine, -conotoxin or mecamylamine) were used to identify the receptors involved in the control of macrophages. This mechanism has been called the 'nicotinic anti-inflammatory pathway' because acetylcholine can inhibit the production of pro-inflammatory cytokines from macrophages through a nicotinic acetylcholine receptor. Nicotine, a more selective cholinergic agonist, is more efficient than acetylcholine at inhibiting the production of pro-inflammatory cytokines from macrophages through a mechanism that is dependent on the 7-nicotinic acetylcholine receptor (7nAChR).

25 The vagus nerve and the nicotinic anti-inflammatory pathway Luis Ulloa Nature Reviews Drug Discovery 4, (August 2005) a Endotoxin (End) induces the transcription of a number of inflammatory cytokines (tumour-necrosis factor (TNF), interleukin 1 (IL-1) and IL-6). Acetylcholine and nicotine can inhibit the production of these cytokines through a post-transcriptional mechanism that is dependent on the 7 nicotinic acetylcholine receptor (7nAChR). Neither acetylcholine nor nicotine decreases the mrna levels of these cytokines but they both significantly inhibit their protein synthesis. This mechanism is specific for proinflammatory cytokines and neither acetylcholine nor nicotine inhibits the production of anti-inflammatory cytokines such as IL-10.b Nicotinic posttranscriptional regulation of pro-inflammatory cytokines. Acetylcholine inhibits endotoxin-induced HMGB1 secretion from human macrophages. This mechanism is especially significant because, unlike other pro-inflammatory cytokines, the continuous protein synthesis of HMGB1 is required for survival and the normal transcriptional regulation of macrophages. Acetylcholine inhibits HMGB1 secretion from human macrophages by signalling through a nicotinic acetylcholine receptor (nachr). Nicotine, a more selective cholinergic agonist, is more efficient than acetylcholine, and inhibits HMGB1 release induced by either endotoxin or tumour-necrosis factor (TNF). Nicotine prevents endotoxin-induced activation of the nuclear factor-b (NF-B) pathway and inhibits HMGB1 secretion through a specific 'nicotinic anti-inflammatory pathway' dependent on the 7nAChR. HMGB1, highmobility group box 1; TLR, toll-like receptor; NF-B, nuclear factor-b.

26 The vagus nerve and the 'nicotinic antiinflammatory pathway' represent a physiological mechanism that might be useful for the treatment of different infectious and inflammatory diseases. The vagus nerve represents a physiological target for pharmacological anti-inflammatory compounds. CNI-1493 and melanocortin peptides control systemic inflammation through a mechanism that is dependent on the vagus nerve. Electrical stimulation of the vagus nerve is currently used for the treatment of refractory epilepsy and depression. Acetylcholine and nicotine activates the 7nAChR in macrophages and controls the production of inflammatory cytokines. Nicotine has already been used in clinical trials and provided a therapeutic effect against ulcerative colitis. Similar to nicotine, ethyl pyruvate limits systemic inflammation by inhibiting the nuclear factor-b (NF-B), and controlling the production of a variety of inflammatory cytokines including tumour-necrosis factor (TNF) and high-mobility group box 1 (HMGB1). These inflammatory cytokines are therapeutic targets for the treatment of diverse inflammatory diseases, including rheumatoid arthritis and Crohn's disease. The vagus nerve and the nicotinic anti-inflammatory pathway Luis Ulloa Nature Reviews Drug Discovery 4, (August 2005)

27 The vagus nerve and the 'nicotinic antiinflammatory pathway' represent a physiological mechanism that might be useful for the treatment of different infectious and inflammatory diseases. The vagus nerve represents a physiological target for pharmacological anti-inflammatory compounds. CNI-1493 and melanocortin peptides control systemic inflammation through a mechanism that is dependent on the vagus nerve. Electrical stimulation of the vagus nerve is currently used for the treatment of refractory epilepsy and depression. Acetylcholine and nicotine activates the 7nAChR in macrophages and controls the production of inflammatory cytokines. Nicotine has already been used in clinical trials and provided a therapeutic effect against ulcerative colitis. Similar to nicotine, ethyl pyruvate limits systemic inflammation by inhibiting the nuclear factor-b (NF-B), and controlling the production of a variety of inflammatory cytokines including tumour-necrosis factor (TNF) and high-mobility group box 1 (HMGB1). These inflammatory cytokines are therapeutic targets for the treatment of diverse inflammatory diseases, including rheumatoid arthritis and Crohn's disease. The vagus nerve and the nicotinic anti-inflammatory pathway Luis Ulloa Nature Reviews Drug Discovery 4, (August 2005)

28 Elementy zaangażowane w regulację reakcji zapalnej Points of control in inflammation Nature 420, (19 December 2002) Carl Nathan

29 High-mobility group box 1 protein (HMGB1): nuclear weapon in the immune arsenal Michael T. Lotze and Kevin J. Tracey Nature Reviews Immunology 5, (April 2005)

30

31

32

33

34 TOLL-like receptors - ekspresja cytokin, - chemokin, - czynników hemotaktycznych, - białek ostrej fazy, - wzrost aktywności fagocytarnej, - uwolnienie enzymów (proteaz, hydrolaz), antybiotyków (defensyny, azurocysyna), - czynników utleniających (nadtlenek wodoru, chloraminy).

35 Postępy Fitoterapii 2/2004, s Przedstawienie kluczowej roli czynnika NF-KB w przekazywaniu sygnałów prowadzących do indukcji transkrypcji wielu genów, m.in. COX-2 (cyklooksygenaza 2) i inos (indukowalna syntaza tlenku azotu), cytokin prozapalnych (m.in. TNFa, IL-lb) i rozwoju stanu zapalnego, angiogenezy, onkogenezy i metastazy. IkB inhibitor czynnika NF-kB; IKK kompleks kinaz inhibitora IKB; AP-l -czynnik transkrypcyjny; MAPK aktywowana mitogenem kinaza białkowa (wg 7 i 17).

36

37 Chorzy na IBD (Inflammatory Bowel Desease - nieswoiste zapalenie jelit) Ulcerative colitis - Wrzodziejące zapalenie jelita grubego Crohn Desease - Choroba Leśniowskiego-Crohna Antoni Leśniowski 1904 rok Burrill Bernard Crohn 1932 rok

38

39

40

41 menopauza (zwłaszcza wczesna), zaawansowany wiek, mukowiscydoza. Czynniki ryzyka wystąpienia osteoporozy: uwarunkowania genetyczne, nieprawidłowa dieta, długotrwałe unieruchomienie, przyjmowanie leków: kortykosteroidów, nasennych, hormonów tarczycy choroby tj.: cukrzyca, reumatoidalne zapalenie stawów, kamica nerkowa, IBD (Inflammatory Bowel Desease - nieswoistych zapaleń jelit), niedobór witaminy D

42 Chorzy na IBD (Inflammatory Bowel Desease - nieswoiste zapalenie jelit) 70% chorych ze zmniejszoną gęstością kości (BMD), 31-59% chorych jest klasyfikowana jako osoby z osteopenią, 5-41% chorych na IBD ma osteporozą, Przyczyny zmian w gęstość kości Słaba zdolność do przyswajania składników odżywczych z diety, Wpływ leczenia glukokortykoidami, Zmniejszona aktywność gonad, Niski poziom witaminy D i wapnia, Unieruchomienie, Wysoki poziom cytokiny prozapalnych (IL-6, IL-1b, TNF).

43 Wysoki poziom cytokiny prozapalnych TNF Powoduje aktywację osteoklastów poprzez zwiększenie ekspresji RANKL (receptor activator of NF-κB ligand) w osteoblastach, Hamuje apoptozę osteoklastów, Stymuluje apoptozę osteoblastów, Zwikszenie ekspresji IL-6 pod wpływem TNFa dodatkowo aktywuje osteoklasty, Przeciwciała przeciwko TNF (Infliximab) przeciwdział zminiejszeniu gęstości kości u chorych z IBD

44

45 Poly(ADP-ribosyl)ation Figure 1 Metabolism of poly(adp-ribose) during DNA damage and repair. In response to DNA-strand breaks

46 Poly(ADP-ribosyl)ation Figure 4 PARP-1 in the repair of single-strand breaks. Following the detection of single-strand-dna breaks (SSBs)

47 Wpływa na strukturę chromatyny, Może być czynnikiem transkrypcyjnym, Poly(ADP-ribosyl)ation Poprzez swoją aktywność PAR-ylację może zmieniać interakcje między białkami, w tym czynników trankrypcyjnych.

48 Fig. 1. Distinct patterns of genomic localization for H1 and PARP-1. (A)Heat maps of H1 and PARP-1 ChIP-chip data shown from 10 to +5 kb relative to the TSS. The data are limited to 758 promoters with the highest PARP-1 ChIP-chip signals and are ordered based on the intensity of the PARP-1 signal at the promoter. (B) Histograms showing the number of statistically significant peaks and troughs of PARP-1 and H1 across the entire 30-kb tiled region for the 1517 promoters on the ChIP-chip array.

49 Fig. 2. Averaging analysis of the log2 enrichment ratiosfrom H1 and PARP-1 ChIP-chip for genes

50 PHEX Phosphate-regulating gene with homologies to Endopeptidases on the X chromosom) Gen koduje Zn-metalopeptydazę, Ekspresja w osteoblastach i odontoblastach, Mutacja genu Phex u ludzi powoduje: - krzywicę oporną na witaminę D, - hypofosfatemię, - niski poziom witaminy D, - rozmiękczenie kości, - zmniejszoną aktywność i ekspresję NaPi IIa w kanalikach nerkowych,

51 Homeostaza Pi MEPE Matrix Extracellular Phosphoglycoprotein ASARM Acidic-Serine- Aspartate- Rich-MEPE associated motif

52

53

54

55

56 Podawanie leków przeciwdepresyjnych działa na hipokamp neuroprotekcyjnie Luo L., 2001

57 Podanie zdrowym ochotnikom LPS A. Reichenberg et al., 2001

58 Podanie zdrowym ochotnikom LPS wywołało zmianę zachowania, pojawienie się lęku oraz objawy depresyjne. WNIOSEK: Pobudzenie syntezy cytokin lub podawanie cytokin prozapalnych prowadzi do rozwoju objawów depresyjnych. A. Reichenberg et al., 2001

59 U zwierząt centralne podanie TNF powoduje stan depresyjny Kaster MP., 2012

60 Podanie etanarceptu (antagonisty TNF) zmniejsza objawy depresyjne pojawiające się po zawale serca u szczurów. Grippo AJ., 2003

61 Rozwój psycho-neuro-immunologii Dziedzina obejmująca elementy: Immunologii Neurobiologii Psychiatrii Psychologii

62 Rozwój psycho-neuro-immunologii Jako pierwszy rzymski lekarz Galen zauważył, że tylko 20% jego pacjentów ma poważne fizyczne oznaki symptomów medycznych, Galen ( n.e.) Zauważył również, że melancholijne kobiety są bardziej podatne na nowotwory niż kobiety o optymistycznym temperamencie,

63 Rozwój psycho-neuro-immunologii Pojawienie się doniesień o korelacji występowania depresji z chorobami nowotworowymi, Długość życia pacjentów z zagrażającymi życiu infekcjami podczas takich chorób jak gruźlica czy AIDs jest znacząco zmienian przez stan psychiczny pacjenta, Pod koniec XX w. pojawiły się sugestie, że mózg ma wpływ na układ odpornościowy, a układ odpornościowy reguluje stan psychiczny.

64 Rozwój psycho-neuro-immunologii Fundamentem rozwoju nowej dzidziny były: Rozwój koncepcji Hansa Seyle (lata 30-te XX w.) homeostazy na stres, w której oś HPA i układ odpornościowy mają kluczowe znaczenie w tzw. odpowiedzi adaptacyjnej, Wykazanie, że układ odpornościowy może być warunkowany klasycznie t.j. odruch Pawłowa (ból i światło bodziec warunkowy i bezwarunkowy), Uszkodzenia mózgu wpływa na aktywność układu odpornościowego (lata 30-te XX w.)

65 Rozwój psycho-neuro-immunologii Fundamentem rozwoju nowej dzidziny były: Rozwój koncepcji Hansa Seyle (lata 30-te XX w.) homeostazy na stres, w której oś HPA i układ odpornościowy mają kluczowe znaczenie w tzw. odpowiedzi adaptacyjnej, Wykazanie, że układ odpornościowy może być warunkowany klasycznie t.j. odruch Pawłowa (ból i światło bodziec warunkowy i bezwarunkowy), Uszkodzenia mózgu wpływa na aktywność układu odpornościowego (lata 30-te XX w.)

66 Rozwój psycho-neuro-immunologii Nadal próbuje się określić : Czy możliwą konsekwencją chronicznego stanu zapalnego jest wzrost apoptozy w układzie nerwowym prowadzącym do neurodegeneracyjnych zmian w mózgu? Czy zmniejszona adaptacja na stres jest główną podstawą rozwoju chorób psychiatrycznych? Czy zwiększona odpowiedz na stres prawą półkulą mózgu wpływa na zwiększoną wrażliwość na bodzce negatywne?

67

68

69 Hydroksyapatyt stanowi mineralne rusztowanie tkanki łącznej, odpowiedzialnej za mechaniczną wytrzymałość kości, minerał zbudowany z hydroksyfosforanu wapnia Ca 10 (PO 4 ) 6 (OH) 2 Homeostaza Ca 2+

70 Hydroksyapatyt stanowi mineralne rusztowanie tkanki łącznej, odpowiedzialnej za mechaniczną wytrzymałość kości, minerał zbudowany z hydroksyfosforanu wapnia Ca 10 (PO 4 ) 6 (OH) 2 Homeostaza Ca 2+ Homeostaza PO 4 30% Pi

71 Hydroksyapatyt stanowi mineralne rusztowanie tkanki łącznej, odpowiedzialnej za mechaniczną wytrzymałość kości, minerał zbudowany z hydroksyfosforanu wapnia Ca 10 (PO 4 ) 6 (OH) 2

72 PHEX Phosphate-regulating gene with homologies to Endopeptidases on the X chromosom) Gen koduje Zn-metalopeptydazę, Ekspresja w osteoblastach i odontoblastach, Mutacja genu Phex u ludzi powoduje: - krzywicę oporną na witaminę D, - hypofosfatemię, - niski poziom witaminy D, - rozmiękczenie kości, - zmniejszoną aktywność i ekspresję NaPi IIa w kanalikach nerkowych,

73 Homeostaza Pi MEPE Matrix Extracellular Phosphoglycoprotei n ASARM Acidic- Serine-Aspartate- Rich-MEPE associated motif

74 Cel pracy Identyfikacja molekularnego mechanizmu hamowania ekspresji genu Phex pod wpływem TNF

75 Eksperymentalnie wywołany stan zapalny okrężnicy u myszy (colitis) wywołuje obniżenie ekspresji genu Phex (mrna) T-cell transfer colitis model T-cell transfer colitis model SPF WT mice dootrzewnowa iniekcja limfocytów (CD4 + CD45RB high ) IL-10 / WT mice kolonizacja bakteriami Rag-2 mice mała liczba LT TCR-CD4-CD8 8 tygodni colitis

76 Eksperymentalnie wywołany stan zapalny okrężnicy u myszy (colitis) wywołuje obniżenie ekspresji genu Phex (mrna)

77 TNF obniża ekspresję genu Phex (mrna) i wpływ ten zachodzi na poziomie transkrypcji UMR-106 TNF RNA RT RT-PCR

78 TNF nie wpływa w znaczący sposób na poziom apoptozy w komórkach UMR-106 (szczurze osteoblasty*) UMR-106 medium apoptoza (Caspase-Glo 3/7 Assay Systems) cytotoksyczność (ToxiLight BioAssay Kit)

79 Analiza -133/+1 sekwencji nukleotydowej promotora genu Phex (program Match ), wykazała możliwość występowania miejsc wiążacych czynniki transkrypcyjne ścieżki sygnałowej NF-kB Sekwencja promotora mysiego genu mphex jest bardzo podobna do sekwencji szczurzego promotora rphex

80 Doświadczenia przy użyciu systemu reporterowego p -GAL wykazały, że element pośredniczący w zależnym od TNF hamowaniu genu rphex, znajduje się bardzo blisko miejsca startu transkrypcji. UMR h Transfekcja p -GAL + mphex RNA 24h TNF poziom -GAL w lizacie

81 Użycie metody ChIP wykazało, że TNF hamuje ekspresję genu rphex poprzez zmniejszenie aktywności kompleksu transkrypcyjnego (RNA polimeraza II).

82 Użycie metody ChIP wykazało, że TNF hamuje ekspresję genu rphex poprzez zmniejszenie aktywności kompleksu transkrypcyjnego (RNA polimeraza II).

83 Użycie metody EMSA wykazało, że TNF aktywuje ściężkę sygnałową NF-kB bez zmiany poziomu czynnika trankrypcyjnego AP-1 24h UMR-106 TNF białka jądrowe (NP) NP + znakowane izotopem oligonukleotydy elekroforeza

84 Użycie metody EMSA i WB wykazało, że po taktowaniu komórek UMR-106 TNF indukowane jest transport białek ścieżki NF-kB takich jak RelA i p50 24h UMR-106 TNF białka jądrowe (NP) WESTERN BLOT EMSA

85 Użycie metody DAPA wykazało, że białko RelA wiże się do promotora genu mphex przynajmniej w dwóch miejscach -76/-57 oraz -35/-16 UMR h białka jądrowe (NP) NP + oligonukleotyd WESTERN BLOT

86 Po stymulacji TNF, białko RelA wiąże się do promotora genu Phex w dwóch miejscach -72/-66 oraz -29/-25

87 Zahamowanie ścieżki NF-kB przez zastosowanie inhibitora proteasomów odwraca efekt TNF na ekspresje genu Phex (mrna) Ekspresja endogenna rphex System reporterowy p -Gal mphex cl L Inhibitor proteasomalnej degradacji białek

88 Zahamowanie ścieżki NF-kB przez zastosowanie inhibitora proteasomów odwraca efekt TNF na ekspresje genu Phex (mrna) Ekspresja endogenna rphex System reporterowy p -Gal mphex cl L Inhibitor proteasomalnej degradacji białek

89 Nadekspresja białka RelA jest wystarczająca do obniżenia ekspresji genu Phex Nadekspresja białek RelA i p50 przy zastosowaniu wektora pcmv z sekwencjami kodującymi ludzki RelA lub p50

90 Białko RelA homo- (RelA/RelA) lub hetero-dimer (RelA/p50) jest konstytutywnym oraz indukowalnym represorem genu Phex

91 Białko PARP-1 łączy się z regionem PolyA promotora genu mphex

92 Poly(ADP-ribosyl)ation Figure 1 Metabolism of poly(adp-ribose) during DNA damage and repair. In response to DNA-strand breaks

93 Poly(ADP-ribosyl)ation Chromatin superstructure relaxation is mediated by the poly(adpribosyl)ation of histone H1 and H2B tails. Figure 4 PARP-1 in the repair of single-strand breaks. Following the detection of single-strand-dna breaks (SSBs)

94 Wpływa na strukturę chromatyny, Może być czynnikiem transkrypcyjnym, Poly(ADP-ribosyl)ation Poprzez swoją aktywność PAR-ylację może zmieniać interakcje między białkami, w tym czynników trankrypcyjnych.

95 Zahamowanie aktywności enzymatycznej PARP-1 prowadzi do odwrócenia a nawet zwiększenia ekspresji mphex 24h Transfekcja -GAL pcmv PARG RNA 24h 3-AB TNF poziom -GAL w lizacie 3-AB inhibitor PARylacji PARG enzym zaangażowany w proces odwrotny do PARylacji

96 Po potraktowaniu komórek UMR-106 TNF, poziom PARylacji białka RelA zwiększa się 24h TNF białko całkowite lub z jąder komórkowych

97 Dootrzewnowy zastrzyk TNF powoduje obniżenie ekspresji mphex, efekt ten nie jest widoczny u myszy PARP-1 KO WT mice mtnf PBS PARP-1 KO mtnf PBS kość udowa

98 Enzymatyczna aktywność PARP-1, związana z modyfikacją (PARylacją) białka RelA, zaangażowana jest w represję promotora Phex

99

Rok akad. 2013/2014 Semestr zimowy, czwartek, 8.00-10.30

Rok akad. 2013/2014 Semestr zimowy, czwartek, 8.00-10.30 PROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela Prof. Krystyna Skwarło-Sońta dr Magdalena Markowska dr Paweł Majewski Rok akad. 2013/2014 Semestr zimowy, czwartek, 8.00-10.30 Przykłady chorób związanych z chronicznym

Bardziej szczegółowo

Nie łam się! dlaczego powstaje osteoporoza?

Nie łam się! dlaczego powstaje osteoporoza? Nie łam się! dlaczego powstaje osteoporoza? dr Paweł Majewski Wupatki National Monument, AZ, USA fot. P. Majewski Leczenie osteoporozy: Bisfosfoniany, Hamują kalcyfikację, a także resorpcję kości zależną

Bardziej szczegółowo

PROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela Prof. Krystyna Skwarło-Sońta dr Magdalena Markowska dr Paweł Majewski

PROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela Prof. Krystyna Skwarło-Sońta dr Magdalena Markowska dr Paweł Majewski PROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela Prof. Krystyna Skwarło-Sońta dr Magdalena Markowska dr Paweł Majewski Rok akad. 2015/2016 Semestr zimowy, czwartek, 8.30-10.00, sala 301A Komórki tuczne (mastocyty) aktywacja

Bardziej szczegółowo

Rok akad. 2013/2014 Semestr zimowy, czwartek,

Rok akad. 2013/2014 Semestr zimowy, czwartek, PROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela Prof. Krystyna Skwarło-Sońta dr Magdalena Markowska dr Paweł Majewski Rok akad. 2013/2014 Semestr zimowy, czwartek, 8.00-10.30 Osiągnięcia i postępy w dziedzinie neuroendokrynoimmunologii

Bardziej szczegółowo

PROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela Prof. Krystyna Skwarło-Sońta dr Magdalena Markowska dr Paweł Majewski

PROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela Prof. Krystyna Skwarło-Sońta dr Magdalena Markowska dr Paweł Majewski PROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela Prof. Krystyna Skwarło-Sońta dr Magdalena Markowska dr Paweł Majewski Rok akad. 2016/2017 Semestr zimowy, czwartek, 8.30-10.00, sala 301A PLAN WYKŁADU Chroniczny stan zapalny

Bardziej szczegółowo

CHOROBY REUMATYCZNE A OBNIŻENIE GĘSTOŚCI MINERALNEJ KOŚCI

CHOROBY REUMATYCZNE A OBNIŻENIE GĘSTOŚCI MINERALNEJ KOŚCI CHOROBY REUMATYCZNE A OBNIŻENIE GĘSTOŚCI MINERALNEJ KOŚCI Katarzyna Pawlak-Buś Katedra i Klinika Reumatologii i Rehabilitacji Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu ECHA ASBMR 2018 WIELOCZYNNIKOWY CHARAKTER

Bardziej szczegółowo

PROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela Prof. Krystyna Skwarło-Sońta dr Magdalena Markowska dr Paweł Majewski

PROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela Prof. Krystyna Skwarło-Sońta dr Magdalena Markowska dr Paweł Majewski PROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela Prof. Krystyna Skwarło-Sońta dr Magdalena Markowska dr Paweł Majewski Rok akad. 2015/2016 Semestr zimowy, czwartek, 8.30-10.00, sala 301A Inflammation ( ) Pineal gland

Bardziej szczegółowo

PROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela Prof. Krystyna Skwarło-Sońta dr Magdalena Markowska dr Paweł Majewski

PROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela Prof. Krystyna Skwarło-Sońta dr Magdalena Markowska dr Paweł Majewski PROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela Prof. Krystyna Skwarło-Sońta dr Magdalena Markowska dr Paweł Majewski Rok akad. 2015/2016 Semestr zimowy, czwartek, 8.30-10.00, sala 301A PLAN WYKŁADU Kontrola przebiegu

Bardziej szczegółowo

Rodzaje autoprzeciwciał, sposoby ich wykrywania, znaczenie w ustaleniu diagnozy i monitorowaniu. Objawy związane z mechanizmami uszkodzenia.

Rodzaje autoprzeciwciał, sposoby ich wykrywania, znaczenie w ustaleniu diagnozy i monitorowaniu. Objawy związane z mechanizmami uszkodzenia. Zakres zagadnień do poszczególnych tematów zajęć I Choroby układowe tkanki łącznej 1. Toczeń rumieniowaty układowy 2. Reumatoidalne zapalenie stawów 3. Twardzina układowa 4. Zapalenie wielomięśniowe/zapalenie

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY IMMUNOLOGII Komórki i cząsteczki biorące udział w odporności nabytej (cz.i): wprowadzenie (komórki, receptory, rozwój odporności nabytej)

PODSTAWY IMMUNOLOGII Komórki i cząsteczki biorące udział w odporności nabytej (cz.i): wprowadzenie (komórki, receptory, rozwój odporności nabytej) PODSTAWY IMMUNOLOGII Komórki i cząsteczki biorące udział w odporności nabytej (cz.i): wprowadzenie (komórki, receptory, rozwój odporności nabytej) Nadzieja Drela ndrela@biol.uw.edu.pl Konspekt do wykładu

Bardziej szczegółowo

THE UNFOLDED PROTEIN RESPONSE

THE UNFOLDED PROTEIN RESPONSE THE UNFOLDED PROTEIN RESPONSE Anna Czarnecka Źródło: Intercellular signaling from the endoplasmatic reticulum to the nucleus: the unfolded protein response in yeast and mammals Ch. Patil & P. Walter The

Bardziej szczegółowo

Leczenie biologiczne co to znaczy?

Leczenie biologiczne co to znaczy? Leczenie biologiczne co to znaczy? lek med. Anna Bochenek Centrum Badawcze Współczesnej Terapii C B W T 26 Październik 2006 W oparciu o materiały źródłowe edukacyjnego Grantu, prezentowanego na DDW 2006

Bardziej szczegółowo

Gdański Uniwersytet Medyczny Wydział Lekarski. Udział mikrorna w procesie starzenia się ludzkich limfocytów T. Joanna Frąckowiak

Gdański Uniwersytet Medyczny Wydział Lekarski. Udział mikrorna w procesie starzenia się ludzkich limfocytów T. Joanna Frąckowiak Gdański Uniwersytet Medyczny Wydział Lekarski Udział mikrorna w procesie starzenia się ludzkich limfocytów T Joanna Frąckowiak Rozprawa doktorska Praca wykonana w Katedrze i Zakładzie Fizjopatologii Gdańskiego

Bardziej szczegółowo

NEUROENDOKRYNOIMMUNOLOGIA W MEDYCYNIE

NEUROENDOKRYNOIMMUNOLOGIA W MEDYCYNIE NEUROENDOKRYNOIMMUNOLOGIA W MEDYCYNIE PROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela Dr Magdalena Markowska Prof. Krystyna Skwarło-Sońta Dr Paweł Majewski Rok akad. 2015/2016 Semestr zimowy, czwartek, 8.30-10.00 Regulacja

Bardziej szczegółowo

CHOROBY AUTOIMMUNIZACYJNE

CHOROBY AUTOIMMUNIZACYJNE CHOROBY AUTOIMMUNIZACYJNE Autoimmunizacja Odpowiedź immunologiczna skierowana przeciwko własnym antygenom Choroba autoimmunizacyjna Zaburzenie funkcji fizjologicznych organizmu jako konsekwencja autoimmunizacji

Bardziej szczegółowo

Dr. habil. Anna Salek International Bio-Consulting 1 Germany

Dr. habil. Anna Salek International Bio-Consulting 1 Germany 1 2 3 Drożdże są najprostszymi Eukariontami 4 Eucaryota Procaryota 5 6 Informacja genetyczna dla każdej komórki drożdży jest identyczna A zatem każda komórka koduje w DNA wszystkie swoje substancje 7 Przy

Bardziej szczegółowo

października 2013: Elementarz biologii molekularnej. Wykład nr 2 BIOINFORMATYKA rok II

października 2013: Elementarz biologii molekularnej. Wykład nr 2 BIOINFORMATYKA rok II 10 października 2013: Elementarz biologii molekularnej www.bioalgorithms.info Wykład nr 2 BIOINFORMATYKA rok II Komórka: strukturalna i funkcjonalne jednostka organizmu żywego Jądro komórkowe: chroniona

Bardziej szczegółowo

ZAKŁAD IMMUNOLOGII EWOLUCYJNEJ

ZAKŁAD IMMUNOLOGII EWOLUCYJNEJ ZAKŁAD IMMUNOLOGII EWOLUCYJNEJ Kierownik Zakładu - dr hab. Magdalena Chadzińska Dr. Joanna Homa Prof. dr hab. Barbara Płytycz Kurs: IMMUNOLOGIA III rok studiów, semestr letni ODPORNOŚĆ NABYTA ADAPTACYJNA

Bardziej szczegółowo

ROLA WAPNIA W FIZJOLOGII KOMÓRKI

ROLA WAPNIA W FIZJOLOGII KOMÓRKI ROLA WAPNIA W FIZJOLOGII KOMÓRKI Michał M. Dyzma PLAN REFERATU Historia badań nad wapniem Domeny białek wiążące wapń Homeostaza wapniowa w komórce Komórkowe rezerwuary wapnia Białka buforujące Pompy wapniowe

Bardziej szczegółowo

Odpowiedź układu immunologicznego na zakażenie wirusami brodawczaka ludzkiego wpływ na kancerogenezę i wyniki leczenia przeciwnowotworowego

Odpowiedź układu immunologicznego na zakażenie wirusami brodawczaka ludzkiego wpływ na kancerogenezę i wyniki leczenia przeciwnowotworowego Odpowiedź układu immunologicznego na zakażenie wirusami brodawczaka ludzkiego wpływ na kancerogenezę i wyniki leczenia przeciwnowotworowego Beata Biesaga Zakład Radiobiologii Klinicznej, Centrum Onkologii

Bardziej szczegółowo

Pracownicy samodzielni: dr hab. Piotr Bębas Kierownik Zakładu prof. dr hab. Krystyna Skwarło-Sońta pracownik emerytowany

Pracownicy samodzielni: dr hab. Piotr Bębas Kierownik Zakładu prof. dr hab. Krystyna Skwarło-Sońta pracownik emerytowany Pracownicy samodzielni: dr hab. Piotr Bębas Kierownik Zakładu prof. dr hab. Krystyna Skwarło-Sońta pracownik emerytowany Adiunkci: dr Jan Jabłonka dr Joanna Kotwica - Rolińska dr Paweł Majewski dr Magdalena

Bardziej szczegółowo

NUTRIGENOMIKA na co mają geny apetyt. Ewa Róg - Zielińska

NUTRIGENOMIKA na co mają geny apetyt. Ewa Róg - Zielińska NUTRIGENOMIKA na co mają geny apetyt Ewa Róg - Zielińska NUTRIGENOMIKA badanie zależności między żywieniem a odpowiedzią organizmu na poziomie ekspresji genów dieta ma wpływ na każdy etap ekspresji - na

Bardziej szczegółowo

Do moich badań wybrałam przede wszystkim linię kostniakomięsaka 143B ze względu na jej wysoki potencjał przerzutowania. Do wykonania pracy

Do moich badań wybrałam przede wszystkim linię kostniakomięsaka 143B ze względu na jej wysoki potencjał przerzutowania. Do wykonania pracy Streszczenie Choroby nowotworowe stanowią bardzo ważny problem zdrowotny na świecie. Dlatego, medycyna dąży do znalezienia nowych skutecznych leków, ale również rozwiązań do walki z nowotworami. Głównym

Bardziej szczegółowo

INICJACJA ELONGACJA TERMINACJA

INICJACJA ELONGACJA TERMINACJA INICJACJA ELONGACJA TERMINACJA 2007 by National Academy of Sciences Kornberg R D PNAS 2007;104:12955-12961 Struktura chromatyny pozwala na różny sposób odczytania informacji zawartej w DNA. Możliwe staje

Bardziej szczegółowo

Nowe terapie choroby Huntingtona. Grzegorz Witkowski Katowice 2014

Nowe terapie choroby Huntingtona. Grzegorz Witkowski Katowice 2014 Nowe terapie choroby Huntingtona Grzegorz Witkowski Katowice 2014 Terapie modyfikujące przebieg choroby Zahamowanie produkcji nieprawidłowej huntingtyny Leki oparte o palce cynkowe Małe interferujące RNA

Bardziej szczegółowo

Ocena ekspresji genu ABCG2 i białka oporności raka piersi (BCRP) jako potencjalnych czynników prognostycznych w raku jelita grubego

Ocena ekspresji genu ABCG2 i białka oporności raka piersi (BCRP) jako potencjalnych czynników prognostycznych w raku jelita grubego Aleksandra Sałagacka Ocena ekspresji genu ABCG2 i białka oporności raka piersi (BCRP) jako potencjalnych czynników prognostycznych w raku jelita grubego Pracownia Biologii Molekularnej i Farmakogenomiki

Bardziej szczegółowo

Psychosomatyczne podłoże nieswoistych chorób zapalnych jelit

Psychosomatyczne podłoże nieswoistych chorób zapalnych jelit Psychosomatyczne podłoże nieswoistych chorób zapalnych jelit Paweł Maroszek Opiekun: dr n. med. Beata Mrozikiewicz-Rakowska, dr n. med. Przemysław Krasnodębski Kierownik: Prof. dr hab. n. med. Waldemar

Bardziej szczegółowo

Układ pracy. Wstęp i cel pracy. Wyniki. 1. Ekspresja i supresja Peroksyredoksyny III w stabilnie transfekowanej. linii komórkowej RINm5F

Układ pracy. Wstęp i cel pracy. Wyniki. 1. Ekspresja i supresja Peroksyredoksyny III w stabilnie transfekowanej. linii komórkowej RINm5F The influence of an altered Prx III-expression to RINm5F cells Marta Michalska Praca magisterska wykonana W Zakładzie Medycyny Molekularnej Katedry Biochemii Klinicznej Akademii Medycznej w Gdańsku Przy

Bardziej szczegółowo

Promotor: prof. dr hab. Katarzyna Bogunia-Kubik Promotor pomocniczy: dr inż. Agnieszka Chrobak

Promotor: prof. dr hab. Katarzyna Bogunia-Kubik Promotor pomocniczy: dr inż. Agnieszka Chrobak INSTYTUT IMMUNOLOGII I TERAPII DOŚWIADCZALNEJ IM. LUDWIKA HIRSZFELDA WE WROCŁAWIU POLSKA AKADEMIA NAUK mgr Milena Iwaszko Rola polimorfizmu receptorów z rodziny CD94/NKG2 oraz cząsteczki HLA-E w patogenezie

Bardziej szczegółowo

Odruch zapalny jako przykład współzależności pomiędzy układem odpornościowym i nerwowym

Odruch zapalny jako przykład współzależności pomiędzy układem odpornościowym i nerwowym CHEMISTRY, ENVIRONMENT, BIOTECHNOLOGY 2010, XIV, 139 151 Katarzyna Kuzior 1, Wojciech Gorczyca 1,2 1 Instytut Chemii, Ochrony Środowiska i Biotechnologii, Akademia im. Jana Długosza, 42-200 Częstochowa,

Bardziej szczegółowo

Odporność nabyta: Nadzieja Drela Wydział Biologii UW, Zakład Immunologii

Odporność nabyta: Nadzieja Drela Wydział Biologii UW, Zakład Immunologii Odporność nabyta: Komórki odporności nabytej: fenotyp, funkcje, powstawanie, krążenie w organizmie Cechy odporności nabytej Rozpoznawanie patogenów przez komórki odporności nabytej: receptory dla antygenu

Bardziej szczegółowo

The Role of Maf1 Protein in trna Processing and Stabilization / Rola białka Maf1 w dojrzewaniu i kontroli stabilności trna

The Role of Maf1 Protein in trna Processing and Stabilization / Rola białka Maf1 w dojrzewaniu i kontroli stabilności trna Streszczenie rozprawy doktorskiej pt. The Role of Maf1 Protein in trna Processing and Stabilization / Rola białka Maf1 w dojrzewaniu i kontroli stabilności trna mgr Tomasz Turowski, promotor prof. dr hab.

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY IMMUNOLOGII Komórki i cząsteczki biorące udział w odporności nabytej (cz. III): Aktywacja i funkcje efektorowe limfocytów B

PODSTAWY IMMUNOLOGII Komórki i cząsteczki biorące udział w odporności nabytej (cz. III): Aktywacja i funkcje efektorowe limfocytów B PODSTAWY IMMUNOLOGII Komórki i cząsteczki biorące udział w odporności nabytej (cz. III): Aktywacja i funkcje efektorowe limfocytów B Nadzieja Drela ndrela@biol.uw.edu.pl Konspekt wykładu Rozpoznanie antygenu

Bardziej szczegółowo

Leczenie biologiczne w nieswoistych zapaleniach jelit - Dlaczego? Co? Kiedy? VI Małopolskie Dni Edukacji w Nieswoistych Zapaleniach Jelit

Leczenie biologiczne w nieswoistych zapaleniach jelit - Dlaczego? Co? Kiedy? VI Małopolskie Dni Edukacji w Nieswoistych Zapaleniach Jelit Leczenie biologiczne w nieswoistych zapaleniach jelit - Dlaczego? Co? Kiedy? VI Małopolskie Dni Edukacji w Nieswoistych Zapaleniach Jelit Co to są nieswoiste zapalenia jelit? Grupa chorób w których dochodzi

Bardziej szczegółowo

Katarzyna Pawlak-Buś

Katarzyna Pawlak-Buś Katarzyna Pawlak-Buś Klinika Rumatologii i Rehabilitacji Uniwersytetu Medycznego Oddział Reumatologii i Osteoporozy Szpitala im. Józefa Strusia w Poznaniu Canalis at al., N. Engl. J. Med. 2007 Równowaga

Bardziej szczegółowo

Dr hab. Janusz Matuszyk. Ocena rozprawy doktorskiej. Pani mgr Hanny Baurskiej

Dr hab. Janusz Matuszyk. Ocena rozprawy doktorskiej. Pani mgr Hanny Baurskiej Dr hab. Janusz Matuszyk INSTYTUT IMMUNOLOGII I TERAPII DOŚWIADCZALNEJ im. Ludwika Hirszfelda P OLSKIEJ A K A D E M I I N AUK Centrum Doskonałości: IMMUNE ul. Rudolfa Weigla 12, 53-114 Wrocław tel. (+48-71)

Bardziej szczegółowo

Kod przedmiotu/modułu MK_39 Punkty ETCS: 6. Jednostka: Zakład Immunologii Katedry Immunologii Klinicznej, ul. Rokietnicka 5d, 60-806 Poznań

Kod przedmiotu/modułu MK_39 Punkty ETCS: 6. Jednostka: Zakład Immunologii Katedry Immunologii Klinicznej, ul. Rokietnicka 5d, 60-806 Poznań Kod przedmiotu/modułu MK_39 Punkty ETCS: 6 Nazwa przedmiotu: Immunopatologia Jednostka: Zakład Immunologii Katedry Immunologii Klinicznej, ul. Rokietnicka 5d, 60-806 Poznań Osoba odpowiedzialna za przedmiot:

Bardziej szczegółowo

Harmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja. Rok akademicki 2018/ Semestr V

Harmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja. Rok akademicki 2018/ Semestr V Harmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja Rok akademicki 2018/2019 - Semestr V Środa 16:15 17:45 ul. Medyczna 9, sala A Data Temat: Prowadzący:

Bardziej szczegółowo

starszych na półkuli zachodniej. Typową cechą choroby jest heterogenny przebieg

starszych na półkuli zachodniej. Typową cechą choroby jest heterogenny przebieg STRESZCZENIE Przewlekła białaczka limfocytowa (PBL) jest najczęstszą białaczką ludzi starszych na półkuli zachodniej. Typową cechą choroby jest heterogenny przebieg kliniczny, zróżnicowane rokowanie. Etiologia

Bardziej szczegółowo

1. Układ odpornościowy. Odporność humoralna

1. Układ odpornościowy. Odporność humoralna Zakres zagadnień do poszczególnych tematów zajęć Seminaria 1. Układ odpornościowy. Odporność humoralna Ludzki układ odpornościowy Składowe i mechanizmy odporności wrodzonej Składowe i mechanizmy odpowiedzi

Bardziej szczegółowo

NZJ- a problemy stawowe. Małgorzata Sochocka-Bykowska Wojewódzki Zespół Reumatologiczny w Sopocie

NZJ- a problemy stawowe. Małgorzata Sochocka-Bykowska Wojewódzki Zespół Reumatologiczny w Sopocie NZJ- a problemy stawowe Małgorzata Sochocka-Bykowska Wojewódzki Zespół Reumatologiczny w Sopocie Przewlekłe nieswoiste zapalenia jelit charakteryzujące się występowaniem częstych powikłań jelitowych i

Bardziej szczegółowo

wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki

wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki Genetyka ogólna wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki Uniwersytet Warszawski Wydział Biologii andw@ibb.waw.pl http://arete.ibb.waw.pl/private/genetyka/ 1. Gen to odcinek DNA odpowiedzialny

Bardziej szczegółowo

WYBRANE SKŁADNIKI POKARMOWE A GENY

WYBRANE SKŁADNIKI POKARMOWE A GENY WYBRANE SKŁADNIKI POKARMOWE A GENY d r i n ż. Magdalena Górnicka Zakład Oceny Żywienia Katedra Żywienia Człowieka WitaminyA, E i C oraz karotenoidy Selen Flawonoidy AKRYLOAMID Powstaje podczas przetwarzania

Bardziej szczegółowo

Wiedzy jak na lekarstwo! Czyli Polacy o chorobach autoimmunologicznych.

Wiedzy jak na lekarstwo! Czyli Polacy o chorobach autoimmunologicznych. Warszawa, dn. 26.08.2013 Informacja prasowa Wiedzy jak na lekarstwo! Czyli Polacy o chorobach autoimmunologicznych. Aż 75% Polaków nie wie, czym są choroby autoimmunologiczne. Tylko niewielki odsetek badanych

Bardziej szczegółowo

Harmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja studia stacjonarne

Harmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja studia stacjonarne Harmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja studia stacjonarne Rok akademicki 2017/2018 - Semestr V Środa 15:45 17:15 ul. Medyczna 9, sala A

Bardziej szczegółowo

Alergiczny nieżyt nosa genetyczny stan wiedzy

Alergiczny nieżyt nosa genetyczny stan wiedzy Alergiczny nieżyt nosa genetyczny stan wiedzy Dr hab. n. med. Aleksandra Szczepankiewicz mgr inż. Wojciech Langwiński Pracownia Badań Komórkowych i Molekularnych Kliniki Pneumonologii, Alergologii Dziecięcej

Bardziej szczegółowo

STRESZCZENIE Lek. Łukasz Kłodziński Promotor - Prof. dr hab. n. med. Małgorzata Wisłowska

STRESZCZENIE Lek. Łukasz Kłodziński Promotor - Prof. dr hab. n. med. Małgorzata Wisłowska STRESZCZENIE Lek. Łukasz Kłodziński Promotor - Prof. dr hab. n. med. Małgorzata Wisłowska Porównanie współchorobowości u pacjentów z Reumatoidalnym Zapaleniem Stawów, Toczniem Rumieniowatym Układowym i

Bardziej szczegółowo

Regulacja Ekspresji Genów

Regulacja Ekspresji Genów Regulacja Ekspresji Genów Wprowadzenie o Ekspresja genu jest to złożony proces jego transkrypcji do mrna, o Obróbki tego mrna, a następnie o Translacji do białka. 4/17/2019 2 4/17/2019 3 E 1 GEN 3 Promotor

Bardziej szczegółowo

KURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI

KURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI KURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI CELE KSZTAŁCENIA Patologia ogólna łączy wiedzę z zakresu podstawowych nauk lekarskich. Stanowi pomost pomiędzy kształceniem przed klinicznym i klinicznym. Ułatwia zrozumienie

Bardziej szczegółowo

Mechanochemiczny przełącznik między wzrostem i różnicowaniem komórek

Mechanochemiczny przełącznik między wzrostem i różnicowaniem komórek Mechanochemiczny przełącznik między wzrostem i różnicowaniem komórek Model tworzenia mikrokapilar na podłożu fibrynogenowym eksponencjalny wzrost tempa proliferacji i syntezy DNA wraz ze wzrostem stężenia

Bardziej szczegółowo

UNIWERSYTET PRZYRODNICZY W POZNANIU KATEDRA BIOTECHNOLOGII I MIKROBIOLOGII ŻYWNOŚCI

UNIWERSYTET PRZYRODNICZY W POZNANIU KATEDRA BIOTECHNOLOGII I MIKROBIOLOGII ŻYWNOŚCI UNIWERSYTET PRZYRODNICZY W POZNANIU KATEDRA BIOTECHNOLOGII I MIKROBIOLOGII ŻYWNOŚCI dr hab. inż. Anna Olejnik Katedra Biotechnologii i Mikrobiologii Żywności ul. Wojska Polskiego 48 60-627 Poznań Poznań,

Bardziej szczegółowo

Regulation of inflammation by histone deacetylases in rheumatoid arthritis: beyond epigenetics Grabiec, A.M.

Regulation of inflammation by histone deacetylases in rheumatoid arthritis: beyond epigenetics Grabiec, A.M. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Regulation of inflammation by histone deacetylases in rheumatoid arthritis: beyond epigenetics Grabiec, A.M. Link to publication Citation for published version (APA):

Bardziej szczegółowo

Ocena ekspresji wybranych białek ścieżki JAK/STAT w. dermatozach o podłożu autoimmunologicznym z zajęciem. błony śluzowej jamy ustnej.

Ocena ekspresji wybranych białek ścieżki JAK/STAT w. dermatozach o podłożu autoimmunologicznym z zajęciem. błony śluzowej jamy ustnej. lek. med. Kamila Ociepa Ocena ekspresji wybranych białek ścieżki JAK/STAT w dermatozach o podłożu autoimmunologicznym z zajęciem błony śluzowej jamy ustnej. Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych.

Bardziej szczegółowo

TRANSKRYPCJA - I etap ekspresji genów

TRANSKRYPCJA - I etap ekspresji genów Eksparesja genów TRANSKRYPCJA - I etap ekspresji genów Przepisywanie informacji genetycznej z makrocząsteczki DNA na mniejsze i bardziej funkcjonalne cząsteczki pre-mrna Polimeraza RNA ETAP I Inicjacja

Bardziej szczegółowo

Fizjologia człowieka

Fizjologia człowieka Fizjologia człowieka Wykład 2, część A CZYNNIKI WZROSTU CYTOKINY 2 1 Przykłady czynników wzrostu pobudzających proliferację: PDGF - cz.wzrostu z płytek krwi działa na proliferację i migrację fibroblastów,

Bardziej szczegółowo

Wiadomości naukowe o chorobie Huntingtona. Prostym językiem. Napisane przez naukowców. Dla globalnej społeczności HD.

Wiadomości naukowe o chorobie Huntingtona. Prostym językiem. Napisane przez naukowców. Dla globalnej społeczności HD. Wiadomości naukowe o chorobie Huntingtona. Prostym językiem. Napisane przez naukowców. Dla globalnej społeczności HD. Słownik agregaty grudki białka tworzące się wewnątrz komórek, występują w chorobie

Bardziej szczegółowo

Proponowane tematy prac magisterskich

Proponowane tematy prac magisterskich Proponowane tematy prac magisterskich Analiza funkcjonalna oktopaminy w zachowaniach agresywnych mrówki ćmawej - praca wykonywana we współpracy z Pracownią IBD PAN (opiekun dr hab. Piotr Bębas/prof. dr

Bardziej szczegółowo

Katedra i Zakład Biochemii Kierownik Katedry: prof. dr hab. n. med. Ewa Birkner

Katedra i Zakład Biochemii Kierownik Katedry: prof. dr hab. n. med. Ewa Birkner mgr Anna Machoń-Grecka Cytokiny i czynniki proangiogenne u pracowników zawodowo narażonych na oddziaływanie ołowiu i jego związków Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: prof. dr hab. n.

Bardziej szczegółowo

Rola witaminy D w praktyce lekarza rehabilitacji medycznej. dr n. med. Anna Pacholec prof. dr hab. n. med. Krystyna Księżopolska-Orłowska

Rola witaminy D w praktyce lekarza rehabilitacji medycznej. dr n. med. Anna Pacholec prof. dr hab. n. med. Krystyna Księżopolska-Orłowska Rola witaminy D w praktyce lekarza rehabilitacji medycznej dr n. med. Anna Pacholec prof. dr hab. n. med. Krystyna Księżopolska-Orłowska Rehabilitacja medyczna Rehabilitacja medyczna to dziedzina medycyny

Bardziej szczegółowo

Leki przeciwzapalne. Niesteroidowe (NSAID nonsteroidal. Steroidowe

Leki przeciwzapalne. Niesteroidowe (NSAID nonsteroidal. Steroidowe Leki przeciwzapalne Leki przeciwzapalne Niesteroidowe (NSAID nonsteroidal anti-inflammatory drug) Steroidowe Kwas acetylosalicylowy (Aspirin ) rok odkrycia 1897 (F. Hoffmann), rok wprowadzenia 1899 (Bayer)

Bardziej szczegółowo

Blok licencjacki genetyczny

Blok licencjacki genetyczny Blok licencjacki genetyczny Za twórcę genetyki uważa się czeskiego zakonnika Grzegorza Mendla, który w 1866 r. odkrył podstawowe prawa przekazywania cech dziedzicznych i postawił hipotezę istnienia jednostek

Bardziej szczegółowo

TATA box. Enhancery. CGCG ekson intron ekson intron ekson CZĘŚĆ KODUJĄCA GENU TERMINATOR. Elementy regulatorowe

TATA box. Enhancery. CGCG ekson intron ekson intron ekson CZĘŚĆ KODUJĄCA GENU TERMINATOR. Elementy regulatorowe Promotory genu Promotor bliski leży w odległości do 40 pz od miejsca startu transkrypcji, zawiera kasetę TATA. Kaseta TATA to silnie konserwowana sekwencja TATAAAA, występująca w większości promotorów

Bardziej szczegółowo

TRANSLACJA II etap ekspresji genów

TRANSLACJA II etap ekspresji genów TRANSLACJA II etap ekspresji genów Tłumaczenie informacji genetycznej zawartej w mrna (po transkrypcji z DNA) na aminokwasy budujące konkretne białko. trna Operon (wg. Jacob i Monod) Zgrupowane w jednym

Bardziej szczegółowo

Milena Pyra Samodzielny Publiczny Dziecięcy Szpital Kliniczny

Milena Pyra Samodzielny Publiczny Dziecięcy Szpital Kliniczny Milena Pyra Samodzielny Publiczny Dziecięcy Szpital Kliniczny 1. Stres jako reakcja na wymagania stawiane organizmowi 2. Stres jako układ warunków stanowiących obciążenie człowieka 3. Stres jako specyficzny

Bardziej szczegółowo

wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki

wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki Genetyka ogólna wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki Uniwersytet Warszawski Wydział Biologii andw@ibb.waw.pl http://arete.ibb.waw.pl/private/genetyka/ Wykład 5 Droga od genu do

Bardziej szczegółowo

BLOK LICENCJACKI GENETYCZNY

BLOK LICENCJACKI GENETYCZNY BLOK LICENCJACKI GENETYCZNY Blok licencjacki genetyczny pozwala na uzyskanie szczegółowej wiedzy z zakresu genetyki na poziomie komórkowym i molekularnym Jeśli chcesz wiedzieć: w jaki sposób geny decydują

Bardziej szczegółowo

Pracownicy samodzielni: dr hab. Piotr Bębas Kierownik Zakładu dr hab. Paweł Majewski

Pracownicy samodzielni: dr hab. Piotr Bębas Kierownik Zakładu dr hab. Paweł Majewski Pracownicy samodzielni: dr hab. Piotr Bębas Kierownik Zakładu dr hab. Paweł Majewski Adiunkci: dr Piotr Bernatowicz dr Elżbieta Fuszara dr Jan Jabłonka dr Magdalena Markowska dr Marta Polańska dr Aleksandra

Bardziej szczegółowo

Lista wniosków w konkursach obsługiwanych przez system OSF

Lista wniosków w konkursach obsługiwanych przez system OSF Lista wniosków w konkursach obsługiwanych przez system OSF Wartości filtrów: Konkurs 39; Decyzja zakwalifikowany; L.P.: 1 Numer wniosku: N N405 133139 Połączenia gadolinowych kompleksów pochodnych mebrofeniny

Bardziej szczegółowo

Beata Talar Molekularne mechanizmy działania pentoksyfiliny w komórkach czerniaka Promotor: prof. dr hab. Małgorzata Czyż

Beata Talar Molekularne mechanizmy działania pentoksyfiliny w komórkach czerniaka Promotor: prof. dr hab. Małgorzata Czyż Beata Talar Molekularne mechanizmy działania pentoksyfiliny w komórkach czerniaka Promotor: prof. dr hab. Małgorzata Czyż Rozprawa doktorska przygotowana w Zakładzie Biologii Molekularnej Nowotworów Katedry

Bardziej szczegółowo

cz. III leki przeciwzapalne

cz. III leki przeciwzapalne Oddziaływanie leków z celami molekularnymi cz. III leki przeciwzapalne Prof. dr hab. Sławomir Filipek Wydział Chemii oraz Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych Uniwersytet Warszawski 1 Leki przeciwzapalne

Bardziej szczegółowo

Recenzja rozprawy doktorskiej mgr inż. Artura Zajkowicza

Recenzja rozprawy doktorskiej mgr inż. Artura Zajkowicza dr hab. Beata Schlichtholz Gdańsk, 20 października 2015 r. Katedra i Zakład Biochemii Gdański Uniwersytet Medyczny ul. Dębinki 1 80-211 Gdańsk Recenzja rozprawy doktorskiej mgr inż. Artura Zajkowicza pt.

Bardziej szczegółowo

Streszczenie wykładu: WPŁYW FLORY BAKTERYJNEJ JELITA NA ROZWÓJ ODPOWIEDZI IMMUNOLOGICZNEJ

Streszczenie wykładu: WPŁYW FLORY BAKTERYJNEJ JELITA NA ROZWÓJ ODPOWIEDZI IMMUNOLOGICZNEJ Prof. dr hab. Leszek Ignatowicz Streszczenie wykładu: WPŁYW FLORY BAKTERYJNEJ JELITA NA ROZWÓJ ODPOWIEDZI IMMUNOLOGICZNEJ Ludzkie ciało zasiedlane jest bilionami symbiotycznych mikroorganizmów w tym bakterii,

Bardziej szczegółowo

Wybrane techniki badania białek -proteomika funkcjonalna

Wybrane techniki badania białek -proteomika funkcjonalna Wybrane techniki badania białek -proteomika funkcjonalna Proteomika: umożliwia badanie zestawu wszystkich (lub prawie wszystkich) białek komórkowych Zalety analizy proteomu np. w porównaniu z analizą trankryptomu:

Bardziej szczegółowo

The use of real-time RT-PCR method for the determination of Toll-like genes expression at mrna level

The use of real-time RT-PCR method for the determination of Toll-like genes expression at mrna level MED. DOŚW. MIKROBIOL., 2014, 66: 17-22 Zastosowanie metody real-time RT-PCR do oznaczania ekspresji genów receptorów Toll-like na poziomie mrna The use of real-time RT-PCR method for the determination

Bardziej szczegółowo

Wskaźniki włóknienia nerek

Wskaźniki włóknienia nerek Wskaźniki włóknienia nerek u dzieci z przewlekłą chorobą nerek leczonych zachowawczo Kinga Musiał, Danuta Zwolińska Katedra i Klinika Nefrologii Pediatrycznej Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich

Bardziej szczegółowo

Spis treści. śelazo... 46 Wapń i witamina D... 47 Cynk... 47

Spis treści. śelazo... 46 Wapń i witamina D... 47 Cynk... 47 Spis treści Przedmowa... 9 1. Ustalanie zapotrzebowania energetycznego w róŝnych stanach chorobowych (Danuta Gajewska)... 11 Wiadomości ogólne... 11 Całkowita przemiana materii... 12 Wprowadzenie... 12

Bardziej szczegółowo

2. Praktyczne aspekty komunikacji: pielęgniarka pacjent Józef Skrzypczak Pytania sprawdzające Piśmiennictwo... 35

2. Praktyczne aspekty komunikacji: pielęgniarka pacjent Józef Skrzypczak Pytania sprawdzające Piśmiennictwo... 35 SPIS TREŚCI CZĘŚĆ I Zagadnienia ogólne... 15 1. Reakcje pacjenta wynikające z hospitalizacji Bogusław Stelcer... 17 1.1. Pacjent w szpitalu... 17 1.2. Specyfika leczenia szpitalnego... 21 1.3. Stres szpitalny

Bardziej szczegółowo

Rozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane. Genetyczne podłoże nowotworzenia

Rozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane. Genetyczne podłoże nowotworzenia Rozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane Genetyczne podłoże nowotworzenia Rozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane Rozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane Połączenia komórek

Bardziej szczegółowo

wyizolowanych z roślin jadalnych i leczniczych, zarówno w chemoprewencji, jak i w terapii

wyizolowanych z roślin jadalnych i leczniczych, zarówno w chemoprewencji, jak i w terapii STRESZCZENIE Badania ostatnich lat wskazują na możliwość wykorzystania naturalnych polifenoli wyizolowanych z roślin jadalnych i leczniczych, zarówno w chemoprewencji, jak i w terapii przeciwnowotworowej.

Bardziej szczegółowo

Rola układu receptor CD40 ligand CD40 (CD40/D40L) w procesach zapalnych

Rola układu receptor CD40 ligand CD40 (CD40/D40L) w procesach zapalnych Rola układu receptor CD40 ligand CD40 (CD40/D40L) w procesach zapalnych prof. dr hab. n. med. Alicja Kasperska-Zając dr n. med. Tatiana Jasińska Katedra i Oddział Kliniczny Chorób Wewnętrznych, Dermatologii

Bardziej szczegółowo

Ocena ekspresji genów proangiogennych w komórkach nowotworowych OVP-10 oraz transfektantach OVP-10/SHH i OVP-10/VEGF

Ocena ekspresji genów proangiogennych w komórkach nowotworowych OVP-10 oraz transfektantach OVP-10/SHH i OVP-10/VEGF Agnieszka Gładysz Ocena ekspresji genów proangiogennych w komórkach nowotworowych OVP-10 oraz transfektantach OVP-10/SHH i OVP-10/VEGF Katedra i Zakład Biochemii i Chemii Klinicznej Akademia Medyczna Prof.

Bardziej szczegółowo

6.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego DUOKOPT przeznaczone do wiadomości publicznej

6.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego DUOKOPT przeznaczone do wiadomości publicznej 6.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego DUOKOPT przeznaczone do wiadomości publicznej 6.2.1. Podsumowanie korzyści wynikających z leczenia Co to jest T2488? T2488

Bardziej szczegółowo

Sirtuiny - eliksir młodości nowej generacji?

Sirtuiny - eliksir młodości nowej generacji? WYKŁAD: 4 Sirtuiny - eliksir młodości nowej generacji? Prof. dr hab. Małgorzata Milkiewicz Zakład Biologii Medycznej 1 Dieta niskokaloryczna (calorie restriction,cr) 2 3 4 Zdjęcie 2. Stuletnia mieszkanka

Bardziej szczegółowo

TECHNIKI ANALIZY RNA TECHNIKI ANALIZY RNA TECHNIKI ANALIZY RNA

TECHNIKI ANALIZY RNA TECHNIKI ANALIZY RNA TECHNIKI ANALIZY RNA DNA 28SRNA 18/16S RNA 5SRNA mrna Ilościowa analiza mrna aktywność genów w zależności od wybranych czynników: o rodzaju tkanki o rodzaju czynnika zewnętrznego o rodzaju upośledzenia szlaku metabolicznego

Bardziej szczegółowo

Mgr Mayank Chaturvedi

Mgr Mayank Chaturvedi Mgr Mayank Chaturvedi Dziedzina: nauki biologiczne Dyscyplina: biologia Otwarcie: 12.04.2013 r. Temat: Nanoparticles mediated delivery of Tissue Inhibitor of Matrix Metalloproteinases -1 (TIMP-1) to the

Bardziej szczegółowo

Nowoczesne systemy ekspresji genów

Nowoczesne systemy ekspresji genów Nowoczesne systemy ekspresji genów Ekspresja genów w organizmach żywych GEN - pojęcia podstawowe promotor sekwencja kodująca RNA terminator gen Gen - odcinek DNA zawierający zakodowaną informację wystarczającą

Bardziej szczegółowo

// // Zastosowanie pól magnetycznych w medycynie. Wydanie drugie. Autor: Aleksander Sieroń.

// // Zastosowanie pól magnetycznych w medycynie. Wydanie drugie. Autor: Aleksander Sieroń. // // Zastosowanie pól magnetycznych w medycynie. Wydanie drugie. Autor: Aleksander Sieroń. Prof. Aleksander Sieroń jest specjalistą z zakresu chorób wewnętrznych, kardiologii i medycyny fizykalnej. Kieruje

Bardziej szczegółowo

KURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI

KURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI KURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI CELE KSZTAŁCENIA Patologia ogólna łączy wiedzę z zakresu podstawowych nauk lekarskich. Stanowi pomost pomiędzy kształceniem przed klinicznym i klinicznym. Ułatwia zrozumienie

Bardziej szczegółowo

Ocena zależności stężeń interleukin 17, 22 i 23 a wybranymi parametrami klinicznymi i immunologicznymi w surowicy chorych na łuszczycę plackowatą

Ocena zależności stężeń interleukin 17, 22 i 23 a wybranymi parametrami klinicznymi i immunologicznymi w surowicy chorych na łuszczycę plackowatą Agnieszka Nawrocka Ocena zależności stężeń interleukin 17, 22 i 23 a wybranymi parametrami klinicznymi i immunologicznymi w surowicy chorych na łuszczycę plackowatą Łuszczyca jest przewlekłą, zapalną chorobą

Bardziej szczegółowo

BADANIE PŁYNU MÓZGOWO-RDZENIOWEGO

BADANIE PŁYNU MÓZGOWO-RDZENIOWEGO BADANIE PŁYNU MÓZGOWO-RDZENIOWEGO 1. Pobranie płynu mózgowo-rdzeniowego (PMR) Podstawowym sposobem uzyskania próbki do badania płynu mózgowo rdzeniowego jest punkcja lędźwiowa. Nakłucie lędźwiowe przeprowadza

Bardziej szczegółowo

Wykład 5. Remodeling chromatyny

Wykład 5. Remodeling chromatyny Wykład 5 Remodeling chromatyny 1 Plan wykładu: 1. Przebudowa chromatyny 2. Struktura, funkcje oraz mechanizm działania kompleksów remodelujących chromatynę 3. Charakterystyka kompleksów typu SWI/SNF 4.

Bardziej szczegółowo

Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi

Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi 90-222 Łódź, ul. I~ewolucji 1905 r. nr 64 tel.: (0-42) 63 15 000, 63 15 800; fax: (0-42) 63 15 834; 63 15 888 e-mail : uczelnia@ahe.lodz.pl Internet: www.ahe.lodz.pl

Bardziej szczegółowo

EPA - ZDROWIE ZAKLĘTE W ZŁOTEJ KROPLI. dr Izabela Dobrowolska

EPA - ZDROWIE ZAKLĘTE W ZŁOTEJ KROPLI. dr Izabela Dobrowolska EPA - ZDROWIE ZAKLĘTE W ZŁOTEJ KROPLI dr Izabela Dobrowolska NASYCONE KWASY TŁUSZCZOWE NIENASYCONE KWASY TŁUSZCZOWE NP. C18:2n-w6 krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe

Bardziej szczegółowo

Składniki diety a stabilność struktury DNA

Składniki diety a stabilność struktury DNA Składniki diety a stabilność struktury DNA 1 DNA jedyna makrocząsteczka, której synteza jest ściśle kontrolowana, a powstałe błędy są naprawiane DNA jedyna makrocząsteczka naprawiana in vivo Replikacja

Bardziej szczegółowo

dr hab. prof. AWF Agnieszka Zembroń-Łacny DOPING GENOWY 3 CIEMNA STRONA TERAPII GENOWEJ

dr hab. prof. AWF Agnieszka Zembroń-Łacny DOPING GENOWY 3 CIEMNA STRONA TERAPII GENOWEJ dr hab. prof. AWF Agnieszka Zembroń-Łacny DOPING GENOWY 3 CIEMNA STRONA TERAPII GENOWEJ KOMÓRKI SATELITARNE (ang. stem cells) potencjał regeneracyjny mięśni HIPERTROFIA MIĘŚNI University College London,

Bardziej szczegółowo

Nikotynizm a ekspresja i immunoekspresja pentraksyny 3 u chorych na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc

Nikotynizm a ekspresja i immunoekspresja pentraksyny 3 u chorych na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc Nikotynizm a ekspresja i immunoekspresja pentraksyny 3 u chorych na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Lek. Michał Poznański Klinika Pulmonologii Ogólnej i

Bardziej szczegółowo

Prezentuje: Magdalena Jasińska

Prezentuje: Magdalena Jasińska Prezentuje: Magdalena Jasińska W którym momencie w rozwoju embrionalnym myszy rozpoczyna się endogenna transkrypcja? Hipoteza I: Endogenna transkrypcja rozpoczyna się w embrionach będących w stadium 2-komórkowym

Bardziej szczegółowo

PAKIET KONSULTACJI GENETYCZNYCH GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH

PAKIET KONSULTACJI GENETYCZNYCH GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH PAKIET KONSULTACJI GENETYCZNYCH GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH Rodzaje pakietów Genodiet Pakiet konsultacji genetycznych Genodiet składaja się z 3 uzupełniających się modułów, stanowiących 3 kroki

Bardziej szczegółowo