EPA - ZDROWIE ZAKLĘTE W ZŁOTEJ KROPLI. dr Izabela Dobrowolska

Transkrypt

1 EPA - ZDROWIE ZAKLĘTE W ZŁOTEJ KROPLI dr Izabela Dobrowolska

2 NASYCONE KWASY TŁUSZCZOWE NIENASYCONE KWASY TŁUSZCZOWE NP. C18:2n-w6

3 krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT) organizm nie jest w stanie ich produkować muszą być dostarczane z zewnątrz w diecie WITAMINA F

4 na bazie NNKT nasz organizm produkuje długołańcuchowe kwasy tłuszczowe OMEGA 3 kwas eikozapentaenowy (EPA) kwas dokozaheksaenowy (DHA) kwas a-linolenowy (ALA) OMEGA 6 kwas linolowy (LA) kwas gammalinolenowy (GLA) kwas arachidonowy (AA)

5 tłuszcz z ryb bogaty w długołańcuchowe kwasy tłuszczowe tłuszcze roślinne - bogate w krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe

6 Mała wydajność ludzkiego organizmu w konwersji kwasów krótkołańcuchowych do długołańcuchowych. potencjalne niedobory długołańcuchowych kwasów tłuszczowych konieczna suplementacja

7 PRAWIDŁOWY STOSUNEK OMEGA-6 DO OMEGA-3 2 : 1 REALNE SPOŻYCIE 25 : 1

8 OMEGA-3 EPA prekursor Kwas eikozapentaenowy substancje przeciwzapalne Kwas arachidonowy AA prekursor OMEGA-6 substancje prozapalne

9 OMEGA-3 OMEGA-6 ELONGAZA CYKLOOKSYGENAZA

10 EPA prekursor 4 - leukotrieny 2 - prostaglandyny 2 - tromboksany substancje przeciwzapalne niedobór EPA zwiększona produkcja AA prekursor 5 - leukotrieny 3 - prostaglandyny 3 - tromboksany substancje prozapalne

11 SKUTKI NIEDOBORU EPA ZABURZENIA ODPORNOŚCI CHOROBY ZAPALNE STAWÓW CHOROBY NEURODEGENERACYJNE ZAPALENIE JELIT SCHORZENIA ZAPALNE SKÓRY ASTMA OSKRZELOWA O PODŁOŻU ZAPALNYM CHOROBY UKŁADU KRĄŻENIA I SERCA DEPRESJA I ZEPÓŁ PRZEWLEKŁEGO ZMĘCZENIA WIĘKSZE RYZYKO ZACHOROWANIA NA NOWOTWORY

12 DLACZEGO NIE MOŻEMY PO PROSTU JEŚĆ WIĘCEJ RYB???

13 OLEJ GENERYCZNY A OLEJ FARMACEUTYCZNY Olej generyczny Nie poddany obróbce W 1000 mg oleju około 180 mg EPA i 120 mg DHA Olej farmaceutyczny Molekularna destylacja i koncentracja Znacznie większe stężenie kwasów omega-3

14 KWAS DOKOZAHEKSAENOWY Najbardziej powszechny kwas tłuszczowy Obecny w błonach komórkowych Odgrywa rolę strukturalną Wolno się zużywa Duże ilości w mózgu i siatkówce oka

15 DLACZEGO LEPIEJ BEZ DHA im mniej DHA tym więcej EPA nasz organizm przeprowadza sam konwersję EPA do DHA w miarę potrzeb poziom DHA w organizmie jest stabilny, poziom EPA musi być stale uzupełniany DHA działa w wielu przypadkach hamująco na dobroczynny efekt EPA

16 REUMATOIDALNE ZAPALENIE STAWÓW i inne postacie zapalne artretyzmu ból stawów obrzęk stawów zaczerwienie skóry wokół stawów osłabienie stawów zesztywnienie stawów deformacja stawów pogorszenie jakości życia kalectwo stan zapalny uszkodzenie powierzchni stawów degeneracja chrząstki stawowej

17 ZAPALENIE STAWÓW LECZENIE STANDARTOWE niesterydowe leki przeciwzapalne (NSAIDs) hamują działanie enzymu cyklooksygenazy (COX) hamują produkcję prostaglandyn, leukotrienów, tromboksanów COX -1 COX -2 Ochrona błon śluzowych żołądka Zasklepianie się ran Poprawa przepływu krwi Powoduje stan zapalny i ból

18 hamują syntezę COX-1 podrażnienie żołądka, krwawienia w ukł. pokarmowym - uszkodzenia nerek, zatrzymywanie płynów - zaburzenia układu krążenia, wysokie ciśnienie krwi problemy żołądkowe zaburzenia układu krążenia 16,5 tysiąca osób umiera w USA rocznie w wyniku zgodnego z zaleceniami lekarskimi stosowania NSAIDs

19 SELEKTYWNE INHIBITORY COX-2 KOKSYBY 2005 rok - wycofany Mniej skuteczne niż NSAIDs Również podrażniają żołądek, powodują problemy z sercem

20 NSAIDs LECZĄ CZY SZKODZĄ? hamują syntezę proteoglikanów uszkodzenie chrząstki

21 ZAPALENIE STAWÓW BEZPIECZNE LECZENIE EPA z oleju z ryb ulega konwersji do przeciwzapalnych prostaglandyn obniża poziom AA w organizmie hamuje działanie enzymu COX zahamowanie produkcji prozapalnych prostaglandyn brak skutków ubocznych

22 FIBROMIALGIA uogólniony ból w zespole kostno-stawowym mrowienie stóp i dłoni nadmierna wrażliwość na ucisk uczucie przewlekłego zmęczenia uczucie sztywności i ciężkości kończyn sen nie dający odczucia odpoczynku problemy z koncentracją bóle głowy

23 potencjalna przyczyna - stres dysfunkcja tzw. osi HPA hypothalamus podwzgórze pituary gland przysadka mózgowa adrenal glands - nadnercza zaburzenia w funkcjonowaniu mózgu zaburzenia poziomu serotoniny i melatoniny, kortyzolu i noradrenaliny, hormonu wzrostu, cytokin zapalnych

24 FIBROMIALGIA BEZPIECZNE LECZENIE EPA w połączeniu z GLA redukuje ilość prozapalnych cytokin WIESIOŁEK Selektywne inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny - SSRIs łagodzi ból poprawia nastrój łagodzi objawy zmęczenia ZMNIEJSZENIE ZAPOTRZEBOWANIA poprawia sen

25 CHOROBY ZAPALNE JELIT choroba Crohna wrzodziejące zapalenie jelita grubego hiperaktywność systemu odpornościowego atakuje komórki nabłonka jelit uszkodzenie nabłonka jelit wzrost przepuszczalności dla toksyn i patogenów intensyfikacja stanu zapalnego

26 DLACZEGO EPA JEST POMOCNE W ZAPALNYCH CHOROBACH JELIT wzmożona produkcja przeciwzapalnych prostaglandyn zahamowanie produkcji prozapalnych prostaglandyn złagodzenie procesu zapalnego dodatkowo efekt synergii z GLA

27 DEPRESJA utrzymujący się zły nastrój poczucie beznadziei i desperacji brak zainteresowania podjęciem jakichkolwiek działań brak energii zaburzenia snu problemy z koncentracją trudności w podejmowaniu decyzji niepokój, ataki paniki zaburzenia apetytu i wagi niecierpliwość utrata libido uporczywe pesymistyczne myśli myśli samobójcze

28 DEPRESJA PLAGA NASZYCH CZASÓW reaktywna depresja negatywny stan emocjonalny wywołany czynnikami zewnętrznymi depresja kliniczna nieznana etiologia, prawdopodobnie wywoływana czynnikami biologicznymi depresyjne odczucia każdy z nas ich doświadcza 10% ludzi na całym świecie cierpi na depresję WHO ostrzega, że do 2020 roku depresja stanie się drugim (po chorobach serca), co do częstości występowania, schorzeniem odpowiedzialnym za przedwczesne zgony. W trakcie całego życia każdy z nas ma aż 20% szans na zachorowanie na depresję.

29 DEPRESJA - PRZYCZYNY czynniki fizyczne, psychologiczne i środowiskowe, zaburzenia równowagi chemicznej w mózgu (serotonina, dopamina, noradrenalina) ważny czynnik wywołujący depresję długotrwały stres dysfunkcja tzw. osi HPA

30 DLACZEGO EPA MOŻE POMÓC CHORYM Z OBJAWAMI DEPRESJI W krajach z wysokim spożyciem ryb stwierdza się rzadsze występowanie depresji. Kwasy Omega-3 są obecne w mózgu i odpowiedzialne za komunikację pomiędzy komórkami nerwowymi. U chorych na depresję stwierdza się niski poziom kwasów Omega-3 w krwi.

31 EPA A DEPRESJA - MOŻLIWE MECHANIZMY DZIAŁANIA Jeśli w diecie obecnych jest zbyt mało długołańcuchowych nienasyconych kwasów tłuszczowych do błon wbudowywane są kwasy nasycone i uszkodzone kwasy roślinne. Powoduje to usztywnienie błon komórek nerwowych i spowalnia przewodzenie przez nie bodźców. Powstanie zaburzeń równowagi poziomu neurotransmiterów odpowiedzialnych za dobry nastrój. EPA wykazuje znaczącą większą skuteczność w leczeniu depresji niż DHA, porównywalną z działaniem leku Prozac.

32 CUKRZYCA Zbyt niski poziom insuliny w krwi Odporność komórek na insulinę Zbyt wysoki poziom glukozy w krwi USZKODZENIE NACZYŃ KRWIONOŚNYCH UDAR CHOROBY SERCA NEFROPATIA NEUROPATIE

33 CUKRZYCA - RODZAJE TYPU I układ odpornościowy uszkadza komórki beta zbyt mała produkcja insuliny TYPU II zmniejszona wrażliwość komórek na działanie insuliny zapotrzebowanie na wyższe poziomy insuliny CIĄŻOWA wysoki poziom innych hormonów zaburza działanie insuliny

34 CUKRZYCA - KONSEKWENCJE ZBYT NISKI POZIOM INSULINY LUB ZABURZONY METABOLIZM INSULINY ZMNIEJSZONA PRODUKCJA EIKOZANOIDÓW ZMNIEJSZONA PRODUKCJA POTRZEBNYCH KWASÓW TŁUSZCZOWYCH ZABURZENIA ODPORNOŚCI ZABURZENIA W PRAWIDŁOWEJ BUDOWIE BŁON KOMÓRKOWYCH

35 EPA A CUKRZYCA UZUPEŁNIANIE NIEDOBORÓW KWASÓW TŁUSZCZOWYCH LECZENIE PROBLEMÓW WYWOŁANYCH CUKRZYCĄ OBNIŻANIE POZIOMU GLUKOZY

36 EPA A MODULACJA SYSTEMU ODPORNOŚCIOWEGO LEUKOCYTY POSIADAJĄ JĄDROWY RECEPTOR DLA EPA AKTYWACJA EPA PRODUKCJA INTERLEUKINY IL-10 WPŁYW NA AKTYWNOŚĆ KOMÓREK KRWIOTWÓRCZYCH

37 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ